TED Talks with Vietnamese transcript

Richard J. Berry: Một giải pháp thiết thực nhằm giúp người vô gia cư tìm việc và sự an toàn

TEDxPennsylvaniaAvenue

Richard J. Berry: Một giải pháp thiết thực nhằm giúp người vô gia cư tìm việc và sự an toàn
1,303,663 views

Khi Richard J. Berry, Thị trưởng thành phố Albuquerque, nhìn thấy một người đàn ông cầm một tấm biển "Tôi cần một công việc" đứng trên phố, ông ấy quyết định sẽ chấp nhận và làm theo lời đề nghị của chàng trai. Richard cùng các nhân viên của mình tiến hành một biện pháp trên phạm vi toàn thành phố nhằm giúp những người vô gia cư bằng cách kiếm việc làm theo ngày và chỗ ngủ cho họ - và kết quả thu được thật sự tuyệt vời. Tìm hiểu cách bạn có thể nhân rộng mô hình của thành phố Albuquerque qua cuộc nói chuyện đầy thẳng thắn và lạc quan này.

Peter Calthorpe: 7 nguyên lý để phát triển đô thị tốt hơn

TED2017

Peter Calthorpe: 7 nguyên lý để phát triển đô thị tốt hơn
2,298,685 views

Hơn một nửa dân số thế giới đang sống ở thành thị, và 2,5 tỷ người khác đang có kế hoạch di chuyển tới thành thị cho đến năm 2050. Cách mà chúng ta xây dựng đô thị sẽ là nguyên nhân của rất nhiều vấn đề, từ việc biến đổi khí hậu đến kinh tế thiết yếu đến sức khỏe con người và cả sự kết nối. Peter Calthorpe đang hoạch định cho các đô thị tương lai và lý giải việc nên thiết kế những cộng đồng tập trung vào sự tương tác của con người. Ông chia sẻ bảy nguyên lý chung để giải quyết sự bùng phát và tạo nên những thành phố bền vững hơn, những tòa nhà thông minh hơn.

Damon Davis: Thấy gì từ cuộc biểu tình Ferguson

TED2017

Damon Davis: Thấy gì từ cuộc biểu tình Ferguson
1,189,894 views

Tham gia biểu tình ở Ferguson, Misouri, sau khi cảnh sát sát hại Michael Brown vào năm 2014, nghệ sĩ Damon Davis nhìn thấy được không chỉ sự giận dữ mà còn cả tình yêu dành cho bản thân và cộng đồng. Bộ phim tài liệu ''Whose Streets?'' (tạm dịch: Đường của ai) của anh kể về cuộc biểu tình từ góc nhìn của những nhà hoạt động, xuống đường để thách thức nhà cầm quyền, những người đã dùng quyền lực để gieo rắc sợ hãi và chán ghét.

Anjan Chatterjee: Cách não bộ quyết đinh cái đẹp là gì

TEDMED 2016

Anjan Chatterjee: Cách não bộ quyết đinh cái đẹp là gì
2,701,069 views

Anjan Chatterjee sử dụng phương tiện đó là tâm lí học tiến hóa và khoa học thần kinh nhận thức để nghiên cứu 1 trong những khác niệm tự nhiên quyến rũ nhất: Vẻ đẹp. Nghiên cứu nhiều về khoa học đằng sau câu hỏi vì sao những hình dạng nhất định của dòng kẻ, màu sắc và khuôn mẫu lại gây hứng thú với ta từ sâu thẳm cái nhìn bên trong não bộ của bạn.

Manoush Zomorodi: Buồn chán có thể dẫn đến những ý tưởng tuyệt vời như thế nào

TED2017

Manoush Zomorodi: Buồn chán có thể dẫn đến những ý tưởng tuyệt vời như thế nào
3,416,855 views

Có phải khi xếp quần áo, rửa chén hoặc chẳng làm gì cả thì bạn lại có những ý tưởng sáng tạo nhất không? Đó là vì khi cơ thể bạn tự điều hành, não sẽ bận rộn tạo ra những liên kết thần kinh mới kết nối ý tưởng và giải quyết vấn đề. Hãy học cách yêu sự buồn chán như cách Manoush Zomorodi giải thích sự liên kết giữa việc mơ màng và óc sáng tạo.

Anne Madden: Gặp gỡ thế giới vi sinh trong nhà--và cả trên mặt bạn.

TED2017

Anne Madden: Gặp gỡ thế giới vi sinh trong nhà--và cả trên mặt bạn.
1,428,263 views

Chiêm ngưỡng thế giới vi sinh tồn tại trong ta và quanh ta: những vi sinh vật sống trên má, ngay dưới ghế sofa hay cả trong lớp đất ở khoảng sân sau nhà. Chúng ta luôn ở trong một mối quan hệ thù địch với các loại vi khuẩn -- chúng ta làm vệ sinh, tiêu diệt và tẩy uế -- tuy nhiên, theo như nhà vi khuẩn học Anne Madden, các vi khuẩn chính là nguồn công nghệ và dược phẩm mới cần được khám phá. Những "nhà luyện kim" có kích thước siêu nhỏ này không hề gớm ghiếc -- chúng là cả tương lai.

Ronald Sullivan: Cách tôi giải phóng những người vô tội khỏi nhà tù

TEDxMidAtlantic

Ronald Sullivan: Cách tôi giải phóng những người vô tội khỏi nhà tù
885,852 views

Giáo sư Luật trường Harvard, Ronald Sulliva chiến đấu để giải phóng những người bị kết tội sai khỏi nhà tù - thực ra, ông đã giải thoát khoảng 6,000 người vô tội trong quá trình sự nghiệp của ông. Ông chia sẻ những câu chuyện đau lòng về bằng cách nào (và tại sao) mọi người bị tống vào nhà tù vì điều mà họ đã không gây ra, và những hậu quả đối với cuộc sống của họ và những người khác. Xem bài phát biểu thiết thực này về trách nhiệm tất cả chúng ta cần có để làm thế giới công bằng hơn một chút mỗi ngày, mặc dù chúng ta có thể.

Joseph Redmon: Máy tính nhận diện vật thể ngay lập tức như thế nào?

TED2017

Joseph Redmon: Máy tính nhận diện vật thể ngay lập tức như thế nào?
2,471,805 views

Mười năm trước, các nghiên cứu cho rằng để máy tính nhận ra được sự khác nhau giữa con chó và con mèo là gần như bất khả thi. Ngày nay, hệ thống thị giác máy tính đã làm được điều đó với độ chính xác cao hơn 99%. Tại sao vậy? Joseph Redmon thiết kể hệ thống nguồn mở YOLO (You Only Look Once), một phương thức nhận diện vật thể có trong hình ảnh và video - từ ngựa vằn đến biển báo cấm - với tốc độ cực nhanh. Trong bản live giới thiệu sản phẩm này, Redmon cho thấy một bước tiến gần hơn đến các sản phẩm như xe tự lái, chế tạo robot hay thậm chí là phát hiện ung thư.

Françoise Mouly: Câu chuyện đằng sau những bức ảnh bìa độc đáo của tạp chi The New Yorker

TEDNYC

Françoise Mouly: Câu chuyện đằng sau những bức ảnh bìa độc đáo của tạp chi The New Yorker
1,251,020 views

Françoise Mouly, giám đốc sáng tạo của tờ tap chí The New Yorker. Trong suốt 24 nắm qua, bà ấy chính là người đã đưa ra quyết định về những bức hình sẽ xuất hiện trên trang bìa, từ bức phác họa tòa tháp đôi đen tuyền sau ngày 9/11 kinh hoàng, đến cách mượn đầy ẩn ý từ linh vật của tờ báo khi thay hình ảnh của "công tử bột Eustace Tilley" bằng hình ảnh của kẻ quyền lực nhất nước Nga. Qua những câu chuyện được nhắc lại ấy, bà đưa ra nhận định về sức mạnh của nghệ thuật " khi chỉ một nét vẽ đơn giản có thể cắt xuyên qua hàng ngàn những bức ảnh ta thấy hằng ngày, để rồi lấp đầy ta bằng xúc cảm của khoảnh khắc."

Grace KIm: Làm sao nhà hợp tác xã lại khiến ta vui hơn (và sống lâu hơn)

TED2017

Grace KIm: Làm sao nhà hợp tác xã lại khiến ta vui hơn (và sống lâu hơn)
2,237,287 views

Lẻ loi không phải luôn bắt nguồn từ đơn độc. Theo kiến trúc sư Grace Kim, cô độc là do cách chúng ta liên kết với những người xung quanh mình - và nó thường là kết quả của nơi chúng ta ở. Cô ấy chia sẻ một liều thuốc giải cho sự cô lập: nhà hợp tác xã, một cách sống nơi mọi người chọn không gian chia sẻ cùng hàng xóm của họ, hiểu thêm về họ và quan tâm chăm sóc họ. Hãy nghĩ lại về ngôi nhà của bạn và cách bạn sống cùng với cuộc nói chuyện đầy thú vị này.

Titus Kaphar: Nghệ thuật có thể thay đổi lịch sử không?

TED2017

Titus Kaphar: Nghệ thuật có thể thay đổi lịch sử không?
1,527,150 views

Họa sĩ Titus Kaphar tạo nên những bức tranh và tượng điêu khắc mà thể hiện được những đấu tranh trong quá khứ trong khi nói đến sự đa dạng và những phát triển của hiện tại. Trong một lần hội thảo sống động không thể quên, Kaphar lấy một cây cọ vẽ và sơn trắng với bản sao bức vẽ của Frans Hals trong thế kỉ 17, che đi các phần của tác phẩm và mang đến những câu chuyện ẩn giấu về nó đến mọi người. Có một câu chuyện bị mã hóa ẩn giấu trong bức tranh như thế này, Kaphar nói. Chuyện gì sẽ xảy ra khi ta chuyển ánh nhìn và đối mặt với những sự thật chưa từng được kể?

Marc Raibert: Spot, chú chó robot có thể chạy, nhảy và mở cửa

TED2017

Marc Raibert: Spot, chú chó robot có thể chạy, nhảy và mở cửa
4,082,182 views

Viễn cảnh robot có thể thực hiện những điều con người và động vật làm được đang ở gần hơn bạn nghĩ. Marc Raibert, nhà sáng lập Boston Dynamics, đang chế tạo những robot cấp cao có thể phi nước đại như báo đốm, vượt qua lớp tuyết dày 10 inches, đi lại bằng hai chân,... thậm chí là mở cửa và giao hàng. Hãy cùng Raibert thưởng thức màn trình diễn của SpotMini, một robot lanh lợi có thể định vị địa hình xung quanh nó, cầm đồ vật, leo cầu thang,... và sẽ sớm có thể giúp bạn việc nhà.

Kristen Marhaver: Tại sao tôi vẫn còn hy vọng cho các rạn san hô

TED2017

Kristen Marhaver: Tại sao tôi vẫn còn hy vọng cho các rạn san hô
1,348,832 views

Các rạn san hô ở Thái Bình Dương đang chết dần với một mức đáng báo động, đặc biệt do bị tẩy trắng vì tác động của tình trạng nước biển nóng lên. Nhưng nó chưa quá trễ để hành động, hội viên TED Kristen Marhaver cho biết. Cô ấy chỉ ra ở vùng biển Caribean, sau một thời gian với nhiệt độ ổn định và được bảo vệ, san hô tại đây đã cho thấy khả năng phục hồi từ chấn thương. Marhaver nhắc nhở chúng ta tại sao cần tiếp tục hành động để bảo vệ những rạn san hô quý giá còn lại. "San hô luôn đấu trong cuộc chiến dài", cô ấy nói, "và bây giờ chúng ta cũng vậy."

Jennifer Pluznick: Bạn ngửi bằng cơ thể của bạn, không phải chỉ bằng mũi

TEDMED 2016

Jennifer Pluznick: Bạn ngửi bằng cơ thể của bạn, không phải chỉ bằng mũi
1,702,806 views

Thận của bạn có cảm giác ngửi thấy mùi không? Hóa ra, những máy dò mùi nhỏ bé giống như mũi bạn cũng được tìm thấy ở một số nơi khá bất ngờ - như cơ, thận, thậm chí cả phổi của bạn. Trong bài nói chuyện nhanh này (đầy những sự thật kỳ lạ), nhà sinh lý học Jennifer Pluznick giải thích tại sao chúng ở đó và chúng làm những gì.

Jimmy Lin: Phép thử máu đơn giản có thể xác định ung thư một cách dễ dàng

TED2017

Jimmy Lin: Phép thử máu đơn giản có thể xác định ung thư một cách dễ dàng
1,471,238 views

Jimmy Lin đang phát triển những công nghệ có thể phát hiện ung thư sớm từ hàng tháng đến hàng năm so với những phương pháp hiện có. Anh chia sẻ một kỹ thuật đột phá có thể tìm kiếm những dấu hiện nhỏ của ung thư thông qua phép thử máu đơn giản, phát hiện sự tái phát của vài dạng căn bệnh này sớm 100 ngày so với những phương pháp truyền thống. Đây có thể là tia sáng hy vọng trong một cuộc chiến khi mà sự phát hiện sớm làm nên những điều kỳ diệu.

Susan Robinson: Tôi thất bại khi bị khuyết tật như thế nào.

TED Residency

Susan Robinson: Tôi thất bại khi bị khuyết tật như thế nào.
1,458,794 views

Sinh ra với Chứng rối loạn thị giác di truyền - một chứng bệnh không thể chữa được, Susan Robinson bị cho là mù (mặc dù cô ấy thích được gọi là khiếm khuyết tầm nhìn) và bị gán cái nhãn mà cô ấy rất ghét: "khuyết tật." Trong bài nói chuyện cá nhân dí dỏm này, cô ấy đã đi sâu nói rõ về những thành kiến của mọi người về khuyết tật bằng cách phân tích năm thủ thuật lật ngược lại những kỳ vọng đó của mọi người.

Tricia Wang: Bỏ lỡ góc nhìn con người trong dữ liệu lớn

TEDxCambridge

Tricia Wang: Bỏ lỡ góc nhìn con người trong dữ liệu lớn
1,688,539 views

Tại sao nhiều công ty đưa ra các quyết định tồi, ngay cả khi truy cập vào lượng dữ liệu lớn chưa từng có? Với các câu chuyện từ Nokia đến Netflix đến các nhà tiên tri thời Hy Lạp cổ đại, Tricia Wang làm rõ dữ liệu lớn và chỉ ra những khiếm khuyết của chúng, gợi ý rằng chúng ta tập trung vào dữ liệu dày -- các thông tin quý giá không định lượng được từ những con người thực -- để đưa ra các quyết định kinh doanh đúng và phát đạt từ những điều chưa biết

Anil Seth: Cách thức não có ảo giác về thực tế nhận thức của bạn

TED2017

Anil Seth: Cách thức não có ảo giác về thực tế nhận thức của bạn
9,317,527 views

Lúc này đây, hàng tỷ nơ ron trong não bạn đang làm việc với nhau để sinh ra một trải nghiệm nhận thức -- và không chỉ thế, trải nghiệm của bạn về thế giới xung quanh và về chính bạn trong đó. Điều đó diễn ra thế nào? Theo nhà thần kinh học Anil Seth, tất cả chúng ta có ảo giác về thời gian; khi chúng ta đồng ý với nhau về các ảo giác của mình, thì chúng ta gọi đó là "thực tế." Hãy nghe bài nói chuyện duyên dáng của Seth, nó có thể cho bạn những câu hỏi về chính bản chất về sự tồn tại của bạn.

Kate Marvel: Liệu mây có thể cho ta thêm thời gian để giải quyết vấn đề thay đổi khí hậu?

TED2017

Kate Marvel: Liệu mây có thể cho ta thêm thời gian để giải quyết vấn đề thay đổi khí hậu?
1,287,488 views

Vấn đề thay đổi khi hậu là có thật. Nhưng vẫn còn đó rất nhiều thứ chúng ta không hiểu về nó, và càng biết nhiều, chúng ta càng có cơ hội tốt hơn để ngăn chặn nó. Một nhân tố vẫn chưa được biết đến: Những đám mây đóng vai trò như thế nào? Có một hy vọng nhỏ rằng chúng có thể cho chúng ta thêm thời gian để sửa chữa một vài điều, hoặc làm cho sự ấm lên toàn cầu tồi tệ hơn. Nhà khí tượng học Kate Marvel đưa ta đến khoa học về các đám mây và những thứ đòi hỏi ở Trái Đất để tự giải quyết vấn đề của chính nó.

Adam Alter: Tại sao máy tính khiến ta ít vui vẻ?

TED2017

Adam Alter: Tại sao máy tính khiến ta ít vui vẻ?
3,737,315 views

Máy tính và các thiết bị đã làm gì với chúng ta? Nhà tâm lý học Adam Alter nghiên cứu việc máy tính đã cướp đi từ chúng ta biết bao thời gian và chúng đã thành công ra sao. Anh ấy chia sẻ lý do bạn dùng nhiều tiếng đồng hồ chỉ để liếc vào chiếc điện thoại thông minh, máy tính bảng hoặc máy tính có lẽ sẽ khiến bạn thấy khổ sở -- và những giải pháp dành cho bạn.

Liz Hajek: Lịch sử Trái Đất qua những dòng sông

TEDxPSU

Liz Hajek: Lịch sử Trái Đất qua những dòng sông
1,411,824 views

Sông ngòi là một trong những thực thể mạnh mẽ nhất của tự nhiên - chúng có khả năng định hình Trái Đất với các dòng chảy thay đổi liên tục của mình. Việc hiểu về cách chúng hình thành và thay đổi là rất quan trọng với tất cả chúng ta. Bằng những hình ảnh dễ hiểu, nhà địa chất Liz Hajek đã giúp ta hiểu về cách những mẫu đá dưới đáy các dòng sông cổ đại có thể được sử dụng để tìm hiểu về lịch sử của Trái Đất, và vài cách để bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta.

Manu Prakash: Dụng cụ khoa học cứu sinh bằng giấy

TED2017

Manu Prakash: Dụng cụ khoa học cứu sinh bằng giấy
1,431,573 views

Nhà phát minh Manu Prakash biến các vật liệu hàng ngày thành các thiết bị khoa học hữu ích, từ kính hiển vi bằng giấy đến bộ theo dõi muỗi thông minh. Từ sân khấu TED Fellows, anh đã giới thiệu Paperfuge, máy ly tâm bằng tay được lấy cảm hứng từ một món đồ chơi quay tròn có giá 20 xu và có thể làm được công việc tương đương một chiếc máy trị giá 1.000 đô la mà không cần điện.

Rabbi Lord Jonathan Sacks: Cách chúng ta có thể đối mặt với tương lai không sợ hãi, đó là hãy cùng nhau

TED2017

Rabbi Lord Jonathan Sacks: Cách chúng ta có thể đối mặt với tương lai không sợ hãi, đó là hãy cùng nhau
1,862,818 views

Thời điểm định mệnh lịch sử. Chúng ta chứng kiến các cuộc bầu cử phân hóa mạnh, các xã hội phân hóa và sự lớn mạnh của chủ nghĩa cực đoan - tất cả những điều đó là do lo sợ và không có niềm tin. "Có cái gì giúp mỗi người trong chúng ta có thể đối mặt với tương tai mà không lo sợ không?" Lord Jonathan Sacks đã hỏi như vậy. Trong buổi nói chuyện đầy năng lượng, người hướng dẫn tinh thần chỉ cho chúng ta 3 cách để chúng ta có thể chuyển từ "cái tôi" sang "cái tất cả chúng ta."

Sinead Burke: Tại sao thiết kế phải quan tâm đến  tất cả mọi người

TEDNYC

Sinead Burke: Tại sao thiết kế phải quan tâm đến tất cả mọi người
1,435,325 views

Sinéad Burke quan tâm sâu sắc đến những chi tiết dễ bị bỏ qua. Với chiều cao 105 centimeters (hay 3' 5") , thế giới- từ chiều cao của một tay nắm cửa đến kích cỡ những chiếc giày- thường ngăn cản cô ấy làm mọi việc theo ý mình. Trong bài thuyết trình này, cô sẽ kể cho chúng ta về thế giới của một người nhỏ bé và đặt ra câu hỏi: "Chúng ta không thiết kế cho ai?"

Luma Mufleh: Đừng thương hại những người tị nạn--hãy tin tưởng họ

TED2017

Luma Mufleh: Đừng thương hại những người tị nạn--hãy tin tưởng họ
1,715,610 views

"Chúng ta chứng kiến nhiều điều tiến bộ trong cuộc sống--trừ lòng nhân ái," Luma Mufleh nói, cô là một người Jordan nhập cư và là thế hệ người Syria theo đạo Hồi, người đã thành lập trường học dành cho trẻ tị nạn đầu tiên được công nhận ở Mĩ. Mufleh chia sẻ những câu chuyện về niềm hy vọng và sự kiên trì, giải thích việc cô đang giúp những người trẻ từ các quốc gia vốn đã bị chiến tranh tàn phá vượt qua giai đoạn khó khăn khi xây dựng chỗ ở mới. Nhận cảm hứng đễ tạo nên khác biệt riêng trong cuộc sống của người tị nạn với bài diễn thuyết đầy nội lực này.

Katrina Spade: Khi tôi chết, hãy tái tạo lại tôi

TEDxOrcasIsland

Katrina Spade: Khi tôi chết, hãy tái tạo lại tôi
1,346,082 views

Sẽ ra sao nếu như thay vì bị ướp xác rồi chôn hoặc hỏa táng thành tro bụi, cơ thể chúng ta có thể giúp nuôi trồng sự sống mới sau khi chết? Cùng Katrina Spade thảo luận về "tái tạo" - một hệ thống sử dụng quá trình phân hủy hữu cơ để biến những người đã khuất trở thành những lớp đất đem lại sự sống, trân trọng cả Trái Đất cùng những người đã qua đời.

Anab Jain: Tại sao chúng ta cần hình dung về những tương lai khác nhau

TED2017

Anab Jain: Tại sao chúng ta cần hình dung về những tương lai khác nhau
1,739,273 views

Anab Jain mang tương lai đến hiện thực, tạo ra những trải nghiệm nơi mà con người có thể chạm tới, nhìn thấy và cảm nhận về tiềm năng của thế giới mà chúng ta đang dựng nên. Ví dụ liệu chúng ta muốn một thế giới có những cỗ máy tuần tra thông minh trên đường hay nơi mà hệ gen của chúng ta quyết định sự chăm sóc sức khỏe của mình? Các dự án của Jain cho ta thấy sự quan trọng của việc chiến đấu cho thế giới mà ta mong muốn. Hãy nhìn thoáng qua những tương lai có thể trong bài nói này.

Jim Yong Kim: Có phải mọi người nên có cơ hội sống tốt?

TED2017

Jim Yong Kim: Có phải mọi người nên có cơ hội sống tốt?
1,725,265 views

Khao khát đang trào dâng hơn bao giờ hết trên toàn thế giới, nhờ phần lớn điện thoại thông minh và internet - liệu chúng là cơ hội hay thất bại? Kim Jong Kim, Chủ tịch Nhóm Ngân hàng thế giới mong muốn chấm dứt đói nghèo và thúc đẩy thịnh vượng sẻ chia. Ông chia sẻ phương thức các tôt chức nỗ lực cải thiện sức khỏe và tài chính tương lai cho người dân ở các quốc gia nghèo nhất thế giới, đó chính là đẩy mạnh đầu tư và giảm rủi ro cho các nhà đầu tư.

David Miliband: Cuộc khủng hoảng di cư là một phép thử nhân cách của chúng ta

TED2017

David Miliband: Cuộc khủng hoảng di cư là một phép thử nhân cách của chúng ta
1,454,444 views

Sáu mươi lăm triệu người đã phải bỏ nhà ra đi bởi xung đột và thiên tai vào năm 2016. Đó không chỉ là một cuộc khủng hoảng; nó còn là phép thử để xem rằng chúng ta là ai và chúng ta đại diện cho điều gì, David Miliband phát biểu - và mỗi chúng ta đều có trách nhiệm để giải quyết nó. Trong buổi nói chuyện cần thiết này, Miliband đã cho chúng ta thấy những cách cụ thể, rõ ràng để giúp đỡ người tị nạn và biến sự đồng cảm và chủ nghĩa vị tha thành hành động

Richard Browning: Tôi đã làm chiếc áo phản lực thế nào?

TED2017

Richard Browning: Tôi đã làm chiếc áo phản lực thế nào?
2,171,923 views

Được bay lượn là mong ước của tất cả chúng ta - nhưng đối với Richard Browning, đó là sự ám ảnh. Ông đã thiết kế một chiếc áo biết bay giống của Người Sắt, một sự kết hợp hài hoà của trí tuệ và công nghệ, kéo những giấc mơ khoa học viễn tưởng gần hơn với thực tại. Hãy xem và hiểu hơn về những khó khăn và vô số lần thí nghiệm thất bại đằng sau phát kiến lịch sử này.