ABOUT THE SPEAKER
Ann Morgan - Writer, blogger, author
Ann Morgan challenged herself to read a book from every country in the world.

Why you should listen

One day British writer Ann Morgan realized that most books in her bookshelves were by British or American authors. She undertook to read, over the course of a year, at least one book from each of the world's 196 countries -- texts often suggested by bibliophiles from all over the world.

Her experience inspired her book Reading the World (US title: The World Between Two Covers). She blogs about international literature, and her first novel, a psychological literary thriller called Beside Myself, will be published in January 2016.

More profile about the speaker
Ann Morgan | Speaker | TED.com
TEDGlobal>London

Ann Morgan: My year reading a book from every country in the world

Эн Морган: Як я цягам году чытала па кніжцы з кожнай краіны свету

Filmed:
1,694,699 views

Эн Морган лічыла сябе начытанай асобай -- пакуль не выявіла "вялізарную белую пляму" на сваёй кніжнай паліцы. Акрамя шматлікіх ангельскіх ды амерыканскіх аўтараў, там было вельмі мала твораў аўтараў па-за межамі англамоўнага свету. Так яна паставіла сабе амбітную мэту: прачытаць па адной кніжцы з кожнай краіны свету цягам году. Цяпер яна заклікае іншых англафілаў чытаць перакладзеныя творы, каб выдаўцы старанней прымалі замежныя літаратурныя творы да сваіх берагоў. Інтэрактыўную мапу яе чытальніцкага падарожжа можна ўбачыць тут: go.ted.com/readtheworld
- Writer, blogger, author
Ann Morgan challenged herself to read a book from every country in the world. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Мы не раз чуем, што пра чалавека
можна шмат сказаць,
00:13
It's often said that you can tell
a lot about a person
0
1000
2903
00:15
by looking at what's on their bookshelves.
1
3927
2495
паглядзеўшы на ягоныя кніжныя паліцы.
00:19
What do my bookshelves say about me?
2
7679
1987
Што мае кніжныя паліцы
кажуць пра мяне?
00:22
Well, when I asked myself
this question a few years ago,
3
10402
3684
Калі я задала сабе такое пытанне
некалькі год таму,
00:26
I made an alarming discovery.
4
14110
2301
да мяне прыйшло трывожнае азарэнне.
00:29
I'd always thought of myself
as a fairly cultured,
5
17131
3004
Я заўжды лічыла сябе
даволі культурнай,
00:32
cosmopolitan sort of person.
6
20159
2425
касмапалітычнай асобай.
00:34
But my bookshelves told
a rather different story.
7
22608
3096
Але мае кніжныя паліцы распавядалі
зусім іншую гісторыю.
00:38
Pretty much all the titles on them
8
26439
1652
Збольшага ўсе кніжкі
00:40
were by British or North American authors,
9
28115
2859
былі брытанскага або
паўночнаамерыканскага паходжання,
00:42
and there was almost
nothing in translation.
10
30998
2536
і амаль ніводная з іх не была перакладам.
00:46
Discovering this massive,
cultural blind spot in my reading
11
34327
3850
Гэткая вялізарная
культурная белая пляма ў чытанні
00:50
came as quite a shock.
12
38201
1801
стала для мяне сапраўдным шокам.
00:52
And when I thought about it,
it seemed like a real shame.
13
40026
3493
І калі я пра гэта падумала,
мне стала вельмі сорамна.
00:55
I knew there had to be lots
of amazing stories out there
14
43543
3372
Я была ўпэўнена, што ў свеце
ёсць шмат неверагодных кніжак,
00:58
by writers working in languages
other than English.
15
46939
3377
напісаных аўтарамі, якія працавалі
на іншых мовах, акрамя ангельскай.
01:02
And it seemed really sad to think
that my reading habits meant
16
50340
3302
Мне стала вельмі сумна ад таго,
што мае чытацкія густы азначалі,
01:05
I would probably never encounter them.
17
53666
2357
што, магчыма, я ніколі
не пазнаёмлюся з іх творчасцю.
01:08
So, I decided to prescribe myself
18
56435
2866
Таму я вырашыла прапісаць сабе
01:11
an intensive course of global reading.
19
59325
2618
інтэнсіўную тэрапію глабальнага чытання.
01:14
2012 was set to be a very
international year for the UK;
20
62602
3738
2012 год абяцаў быць
вельмі інтэрнацыянальным для Брытаніі;
01:18
it was the year of the London Olympics.
21
66364
2072
гэта быў год Алімпійскіх гульняў
у Лондане.
01:20
And so I decided to use it
as my time frame
22
68460
3522
Таму я вырашыла скарыстацца гэтым,
як часовай рамкай,
01:24
to try to read a novel,
short story collection
23
72006
3207
і паспрабаваць прачытаць раман,
зборнік апавяданняў
01:27
or memoir from every country in the world.
24
75237
4317
або мемуар з кожнай краіны свету.
01:32
And so I did.
25
80771
1333
Так я і зрабіла.
01:34
And it was very exciting
26
82128
1627
І гэта было проста неверагодна,
01:35
and I learned some remarkable things
27
83779
1896
я даведался пра некаторыя
выключныя рэчы
01:37
and made some wonderful connections
28
85699
2115
і зрабіла некаторыя цудоўныя высновы,
01:39
that I want to share with you today.
29
87838
1869
якімі хацела б сёння падзяліцца з вамі.
01:42
But it started with some
practical problems.
30
90088
3198
Але пачыналася ўсё з даволі
бытавых праблемаў.
01:45
After I'd worked out which of the many
different lists of countries in the world
31
93849
4667
Калі я вырашала,
якім са шматлікіх спісаў краін свету
01:50
to use for my project,
32
98540
2206
карыстацца для свайго праекта,
01:52
I ended up going with the list
of UN-recognized nations,
33
100770
3150
то нарэшце спынілася на спісе краінаў,
прызнаных ААН,
01:55
to which I added Taiwan,
34
103944
1223
да якога дадала Тайвань,
01:57
which gave me a total of 196 countries.
35
105191
3356
і ў выніку ў мяне атрымалася 196 краінаў.
02:01
And after I'd worked out
how to fit reading and blogging
36
109143
2855
Потым я разбіралася,
як паспяваць чытаць
і пісаць у блог пра, у сярэднім,
чатыры кніжкі на тыдзень,
02:04
about, roughly, four books a week
37
112022
2310
02:06
around working five days a week,
38
114356
3111
працуючы пры гэтым
пяць дзён на тыдзень.
02:09
I then had to face up to the fact
that I might even not be able
39
117491
3704
Я да таго ж сутыкнулася з тым фактам,
што мне, магчыма, не ўдасца
02:13
to get books in English
from every country.
40
121219
2728
адшукаць кніжкі па-ангельску
з кожнай краіны.
02:16
Only around 4.5 percent
of the literary works published
41
124546
3745
Толькі каля 4,5 адсоткаў
апублікаваных літаратурных твораў
02:20
each year in the UK are translations,
42
128315
2651
штогод у Вялікабрытаніі
з'яўляюцца перакладамі,
02:22
and the figures are similar for much
of the English-speaking world.
43
130990
3626
і гэтая лічба больш-менш аднолькавая
для ўсяго англамоўнага свету.
02:26
Although, the proportion
of translated books published
44
134640
2953
Хаця прапорцыя
апублікаваных перакладзеных кніг
02:29
in many other countries is a lot higher.
45
137617
2792
у многіх іншых краінах
нашмат большая.
02:33
4.5 percent is tiny enough to start with,
46
141101
3308
4,5 -- гэта даволі сціплы адсотак
для пачатку,
02:36
but what that figure doesn't tell you
47
144433
1835
але што вам не скажа гэтая лічба,
02:38
is that many of those books
will come from countries
48
146292
2673
дык гэта тое, што многія з гэтых кніг
будуць з краінаў
02:40
with strong publishing networks
49
148989
2174
з моцнымі выдавецкімі сеткамі
02:43
and lots of industry professionals
primed to go out and sell those titles
50
151187
4167
і шматлікімі прафесіяналамі,
якія мэтанакіравана прадаюць такiя кніжкі
02:47
to English-language publishers.
51
155378
1960
англамоўным выдаўцам.
02:49
So, for example, although well over 100
books are translated from French
52
157711
4572
Напрыклад, хаця больш за 100 кніжак
перакладаюцца з французскай
02:54
and published in the UK each year,
53
162307
1903
і выдаюцца ў Вялікабрытаніі штогод,
02:56
most of them will come from countries
like France or Switzerland.
54
164234
4413
большасць з іх будзе з такіх краінаў, як
Францыя ці Швейцарыя.
03:01
French-speaking Africa, on the other hand,
55
169107
2738
На франкамоўную Афрыку ж,
з іншага боку,
03:03
will rarely ever get a look-in.
56
171869
1642
рэдка хто кіне вокам.
03:06
The upshot is that there are
actually quite a lot of nations
57
174284
3323
Выснова ў тым, што ў свеце
насамрэч даволі шмат нацыяў,
якія маюць вельмі мала, або зусім не маюць
камерцыйна даступнай літаратуры
03:09
that may have little or even no
commercially available literature
58
177631
3631
03:13
in English.
59
181286
1153
па-ангельску.
03:15
Their books remain invisible to readers
60
183074
3066
Іхныя кніжкі застаюцца па-за
досягам чытачоў,
03:18
of the world's most published language.
61
186164
2838
якія чытаюць на найбольш папулярнай
у выдаўцоў мове.
Але калі справа дайшла
да чытанкі з усяго свету,
03:22
But when it came to reading the world,
62
190002
1818
03:23
the biggest challenge of all for me
63
191844
1770
найвялікшым выклікам для мяне
было тое,
03:25
was that fact that I didn't
know where to start.
64
193638
3134
што я не ведала, з чаго пачаць.
03:29
Having spent my life reading
almost exclusively British
65
197201
3358
Чытаючы ўсё жыццё амаль выключна
брытанскія
03:32
and North American books,
66
200583
1649
ды паўночнаамерыканскія кніжкі,
03:34
I had no idea how to go about
sourcing and finding stories
67
202256
3589
я не ўяўляла сабе, як пачаць шукаць,
знаходзіць кнігі
03:37
and choosing them from much
of the rest of the world.
68
205869
2711
і выбіраць іх з мноства іншых
з усяго свету.
03:40
I couldn't tell you how to source
a story from Swaziland.
69
208604
3385
У той час я не ведала, дзе шукаць
апавяданне са Свазілэнду.
03:44
I wouldn't know a good novel from Namibia.
70
212013
2635
Я не ведала ніводнага добрага раману
з Намібіі.
03:47
There was no hiding it --
71
215125
1593
Я мушу прызнацца --
03:48
I was a clueless literary xenophobe.
72
216742
3323
я была разгубленай літаратурнай
ксенафобкай.
03:52
So how on earth was I
going to read the world?
73
220541
2454
Дык як зрэшты я збіралася
прачытаць увесь свет?
03:55
I was going to have to ask for help.
74
223777
1857
Я вырашыла звярнуцца па дапамогу.
03:57
So in October 2011, I registered my blog,
75
225658
3499
Так у кастрычніку 2011
я зарэгістравала свой блог,
04:01
ayearofreadingtheworld.com,
76
229181
1771
ayearofreadingtheworld.com,
[год чытанкі свету]
04:02
and I posted a short appeal online.
77
230976
2485
і апублікавала кароткую абвестку анлайн.
04:05
I explained who I was,
78
233863
1229
Я патлумачыла, хто я такая,
04:07
how narrow my reading had been,
79
235116
2008
наколькі вузкімі былі мае абшары чытання,
04:09
and I asked anyone who cared to
80
237148
1857
і папрасіла ўсіх, хто быў неабыякавы,
04:11
to leave a message suggesting
what I might read
81
239029
2565
пакінуць паведамленне з прапановай
таго, што варта прачытаць
04:13
from other parts of the planet.
82
241618
1684
з іншых частак планеты.
04:15
Now, I had no idea whether
anyone would be interested,
83
243913
4073
Вядома, я не ўяўляла, ці хто-небудзь
увогуле зацікавіцца,
04:20
but within a few hours
of me posting that appeal online,
84
248010
3114
але праз некалькі гадзін
пасля маёй анлайн-абвесткі
04:23
people started to get in touch.
85
251148
2436
людзі пачалі пісаць.
04:25
At first, it was friends and colleagues.
86
253608
2498
Спачатку гэта былі сябры і калегі.
04:28
Then it was friends of friends.
87
256466
1551
Потым гэта былі сябры сяброў.
04:30
And pretty soon, it was strangers.
88
258383
2277
І вельмі хутка гэта ўжо былі
незнаёмыя людзі.
04:33
Four days after I put that appeal online,
89
261399
2802
Праз чатыры дні пасля публікацыі абвесткі
04:36
I got a message from a woman
called Rafidah in Kuala Lumpur.
90
264225
3731
я атрымала паведамленне ад жанчыны
з імем Рафіда з Куала-Лумпур.
04:40
She said she loved
the sound of my project,
91
268292
2675
Яна сказала, што ёй спадабаўся мой праект,
04:42
could she go to her local
English-language bookshop
92
270991
2899
і што яна магла б схадзіць у мясцовую
англамоўную кнігарню
04:45
and choose my Malaysian book
and post it to me?
93
273914
3290
і выбраць для мяне кніжку з Малайзіі
і даслаць яе па пошце.
04:49
I accepted enthusiastically,
94
277912
1753
Я з захапленнем прыняла прапанову,
04:51
and a few weeks later,
95
279689
1502
і праз пару тыдняў
04:53
a package arrived containing
not one, but two books --
96
281215
4548
мне прыйшла пасылка не з адной,
а адразу з дзвюма кніжкамі --
04:59
Rafidah's choice from Malaysia,
97
287263
2418
адной, выбранай Рафідай з Малайзіі,
05:02
and a book from Singapore
that she had also picked out for me.
98
290908
3883
і другой з Сінгапура,
якую яна таксама для мяне абрала.
05:08
Now, at the time, I was amazed
99
296428
2437
Тады я вельмі ўразілася тым,
05:10
that a stranger more than 6,000 miles away
100
298889
3576
як незнаёмка за 10 000 кіламетраў ад мяне
05:14
would go to such lengths to help someone
101
302489
1925
зрабіла так шмат для чалавека,
05:16
she would probably never meet.
102
304438
2059
з якім яна, магчыма, ніколі не ўбачыцца.
05:19
But Rafidah's kindness proved
to be the pattern for that year.
103
307100
3651
Але дабрыня Рафіды апынулася
прыкладам таго года.
05:23
Time and again, people went
out of their way to help me.
104
311240
3290
Зноў і зноў людзі рабілі намаганні,
каб дапамагчы мне.
05:27
Some took on research on my behalf,
105
315226
2609
Некаторыя праводзілі пошукі за мяне,
05:29
and others made detours
on holidays and business trips
106
317859
3023
а некаторыя, падчас адпачынкаў
і камандзіровак,
05:32
to go to bookshops for me.
107
320906
1936
адмыслова заходзілі ў кнігарні
дзеля мяне.
05:35
It turns out, if you want
to read the world,
108
323526
3236
Апынулася, што калі хочаш
прачытаць увесь свет,
05:38
if you want to encounter it
with an open mind,
109
326786
3401
калі хочаш спазнаць яго
з адкрытым сэрцам,
05:42
the world will help you.
110
330211
1930
свет дапаможа табе.
05:45
When it came to countries
111
333118
1215
Калі я прыязджала ў краіны,
05:46
with little or no commercially
available literature in English,
112
334357
3506
дзе было мала, ці зусiм не было камерцыйна
даступнай літаратуры па-ангельску,
05:49
people went further still.
113
337887
1813
людзі ішлі яшчэ далей.
05:52
Books often came from surprising sources.
114
340689
3212
Кнігі часта прыходзілі
з неверагодных крыніц.
05:56
My Panamanian read, for example,
came through a conversation
115
344536
3039
Мая панамская кніжка, напрыклад,
прыйшла праз размову,
05:59
I had with the Panama Canal on Twitter.
116
347599
3019
якую я вяла з Панамскім каналам у Твітары.
06:03
Yes, the Panama Canal
has a Twitter account.
117
351497
3510
Так, у Панамскага канала
ёсць Твітар.
06:07
And when I tweeted at it about my project,
118
355731
2374
І калі я даслала туды твіт
пра свой праект,
06:10
it suggested that I might like to try
and get hold of the work
119
358129
3379
ён прапанаваў мне паспрабаваць
пачытаць твор
06:13
of the Panamanian author
Juan David Morgan.
120
361532
2579
панамскага аўтара
Хуана Давіда Моргана.
06:16
I found Morgan's website
and I sent him a message,
121
364898
2570
Я знайшла сайт Моргана
і даслала яму паведамленне,
06:19
asking if any of his
Spanish-language novels
122
367492
2432
запытаўшы, ці быў які-небудзь
з яго гішпанамоўных раманаў
06:21
had been translated into English.
123
369948
1990
перакладзены на ангельскую.
06:24
And he said that nothing
had been published,
124
372432
2431
Тады ён сказаў, што ніводны з перакладаў
пакуль не быў выдадзены,
06:26
but he did have an unpublished translation
125
374887
2430
але ў яго быў адзін нявыдадзены пераклад
06:29
of his novel "The Golden Horse."
126
377341
1984
рамана "Залаты конь".
06:31
He emailed this to me,
127
379887
1338
Ён даслаў мне яго ў мэйле,
06:33
allowing me to become
one of the first people ever
128
381249
3134
дазволіўшы мне стаць
адной з першых асобаў,
06:36
to read that book in English.
129
384407
1844
якія прачыталі гэту кнігу
па-ангельску.
06:38
Morgan was by no means the only wordsmith
130
386929
2650
Морган, тым не менш, быў далёка
не адзіным майстром слова,
06:41
to share his work with me in this way.
131
389603
1990
які падзяліўся са мной сваёй працай
такім чынам.
06:44
From Sweden to Palau,
132
392015
1762
Ад Швецыі да Палаў,
06:45
writers and translators
sent me self-published books
133
393801
3991
пісьменнікі і перакладчыкі
дасылалі мне самавыдадзеныя кнігі
06:49
and unpublished manuscripts of books
134
397816
1730
і нявыдадзеныя манускрыпты кніжак,
06:51
that hadn't been picked
up by Anglophone publishers
135
399570
2880
якія не былі абраныя
англафоннымі выдаўцамі,
06:54
or that were no longer available,
136
402474
2022
або больш не былі ў продажы,
06:56
giving me privileged glimpses
of some remarkable imaginary worlds.
137
404520
4708
дазваляючы мне мець прывілеяваны доступ
да некаторых выбітных выдуманых сусветаў.
07:02
I read, for example,
138
410008
1151
Напрыклад, я прачытала
07:03
about the Southern African king
Ngungunhane, who led the resistance
139
411183
4590
пра паўднёва-афрыканскага караля
Нгунгунханэ, які кіраваў паўстаннем
07:07
against the Portuguese
in the 19th century;
140
415797
2662
супраць партугальцаў у 19 стагоддзі;
07:11
and about marriage rituals
in a remote village
141
419113
2771
і пра вясельныя традыцыі маленькіх вёсак
07:13
on the shores of the Caspian sea
in Turkmenistan.
142
421908
2998
на беразе Каспійскага мора
ў Туркменістане.
07:18
I met Kuwait's answer to Bridget Jones.
143
426524
3609
Я сустрэла кувэйтскую версію
Брыджыт Джоўнз.
07:22
(Laughter)
144
430450
2000
(Смех)
07:25
And I read about an orgy
in a tree in Angola.
145
433301
3566
І я прачытала пра оргію
на дрэве ў Анголе.
07:32
But perhaps the most amazing example
146
440870
2152
Але, напэўна, самы выбітны прыклад таго,
07:35
of the lengths that people
were prepared to go to
147
443046
2404
наколькі далёка людзі
былі гатовы пайсці,
07:37
to help me read the world,
148
445474
1627
каб дапамагчы мне
прачытаць свет,
07:39
came towards the end of my quest,
149
447125
2449
прыйшоў да мяне ўжо напрыканцы квэста,
07:41
when I tried to get hold of a book
from the tiny, Portuguese-speaking
150
449598
3834
калі я спрабавала адшукаць кніжку
з маленечкай, партугаламоўнай
07:45
African island nation
of São Tomé and Príncipe.
151
453456
3267
афрыканскай астраўной нацыі
Сан-Тамэ і Прынсіпі.
07:49
Now, having spent several months
trying everything I could think of to find
152
457364
3649
Пасля некалькіх месяцаў спробаў адшукаць
07:53
a book that had been translated
into English from the nation,
153
461037
3339
кніжку, якая была б перакладзеная
на ангельскую з гэтай краіны,
07:56
it seemed as though
the only option left to me
154
464400
2242
здавалася, што адзіным варыянтам было
07:58
was to see if I could get something
translated for me from scratch.
155
466666
3207
паспрабаваць папрасіць, каб нехта
проста пераклаў кніжку для мяне.
08:02
Now, I was really dubious
156
470404
1501
Я вельмі сумнявалася,
08:03
whether anyone was going
to want to help with this,
157
471929
2396
што нехта зможа мне дапамагчы
ў той сітуацыі,
08:06
and give up their time
for something like that.
158
474349
2499
ахвяраваць свой час на такую справу.
08:09
But, within a week of me putting
a call out on Twitter and Facebook
159
477525
4263
Але ўжо праз тыдзень пасля таго,
як я апублікавала заклік у Твітары і Фэйсбуку
08:13
for Portuguese speakers,
160
481812
1954
для носьбітаў партугальскай мовы,
08:15
I had more people than I could
involve in the project,
161
483790
3571
у мяне было больш людзей,
чым я магла ўзяць у праект,
08:19
including Margaret Jull Costa,
a leader in her field,
162
487385
4358
уключаючы Маргарэт Жул Коста,
лідарку ў сваёй сферы,
08:23
who has translated the work
of Nobel Prize winner José Saramago.
163
491767
5301
якая перакладала працу Нобелеўскага
лаўрэата Хасэ Сарамага.
08:30
With my nine volunteers in place,
164
498443
1935
З дапамогай дзевяці валанцёраў
08:32
I managed to find a book
by a São Toméan author
165
500402
2588
мне ўдалася адшукаць кніжку аўтара
з Сан-Тамэ,
08:35
that I could buy enough copies of online.
166
503014
2510
якую я змагла набыць у патрэбнай колькасці
копій анлайн.
08:37
Here's one of them.
167
505548
1154
Вось адна з іх.
08:39
And I sent a copy out
to each of my volunteers.
168
507268
3564
Тады я адаслала копію
кожнаму са сваіх валанцёраў.
08:42
They all took on a couple
of short stories from this collection,
169
510856
3174
Кожны з іх абраў пару апавяданняў
з гэтага зборніка,
08:46
stuck to their word, sent
their translations back to me,
170
514054
3627
пераклаў іх, адаслаў
свае пераклады мне,
08:49
and within six weeks,
I had the entire book to read.
171
517705
3789
і праз шэсць тыдняў
у мяне была цэлая кніга.
08:54
In that case, as I found so often
during my year of reading the world,
172
522422
4462
У гэтым выпадку, як вельмі часта
падчас майго года чытання свету,
08:58
my not knowing and being open
about my limitations
173
526908
4085
маё няведанне і адкрытасць
наконт сваіх абмежаванняў
09:03
had become a big opportunity.
174
531017
2141
сталі для мяне вялікай магчымасцю.
09:05
When it came to São Tomé and Príncipe,
175
533935
2187
У выпадку з Сан-Тамэ і Прынсіпі,
09:08
it was a chance not only
to learn something new
176
536146
3346
гэта быў шанец не толькі
даведацца пра нешта новае
09:11
and discover a new collection of stories,
177
539516
2675
і адкрыць для сябе
новы зборнік апавяданняў,
09:14
but also to bring together
a group of people
178
542215
2946
але таксама з'яднаць групу людзей,
09:17
and facilitate a joint creative endeavor.
179
545185
3229
і скаардынаваць сумесны
творчы парыў.
09:20
My weakness had become
the project's strength.
180
548901
3900
Мае слабасці сталі моцнымі бакамі праекта.
09:25
The books I read that year
opened my eyes to many things.
181
553929
3556
Кніжкі, якія я прачытала за той год,
адкрылі мне вочы на шмат рэчаў.
09:29
As those who enjoy reading will know,
182
557509
2187
І тыя, хто любіць чытаць, ведаюць,
09:31
books have an extraordinary power
to take you out of yourself
183
559720
3780
што кнігі валодаюць экстраардынарнай сілай
пераносіць вас з вашага цела
09:35
and into someone else's mindset,
184
563524
2144
у чыёсьці іншае,
09:37
so that, for a while at least,
185
565692
1842
і такім чынам,
прынамсі на нейкі час,
09:39
you look at the world
through different eyes.
186
567558
2225
вам удаецца паглядзець на свет
іншымі вачыма.
09:42
That can be an uncomfortable experience,
187
570390
2463
Гэта можа быць не самы прыемны досвед,
09:44
particularly if you're reading a book
188
572877
1772
асабліва калі вы чытаеце кнігу
09:46
from a culture that may have quite
different values to your own.
189
574673
3424
з культуры, чые каштоўнасці
могуць вельмі адрознівацца ад вашых.
09:50
But it can also be really enlightening.
190
578601
2149
Але гэта можа таксама быць
вельмі натхняльна.
09:53
Wrestling with unfamiliar ideas
can help clarify your own thinking.
191
581402
3914
Змаганне з незнаёмымі ідэямі
можа дапамагчы праясніць свае ўласныя.
09:57
And it can also show up blind spots
192
585742
2167
Яно можа дапамагчы нам
знайсцi белыя плямы
09:59
in the way you might have
been looking at the world.
193
587933
2642
ў тым бачанні свету, якое ў нас склалася.
Калі я, напрыклад, паглядзела
на большасць англамоўнай літатаруры,
10:03
When I looked back at much
of the English-language literature
194
591072
2882
10:05
I'd grown up with, for example,
195
593978
1686
на якой я вырасла,
10:07
I began to see how narrow a lot of it was,
196
595688
3037
то ўбачыла, наколькі вузкай яна была
10:10
compared to the richness
that the world has to offer.
197
598749
2812
ў параўнанні з багаццем,
якое можа прапанаваць нам свет.
10:14
And as the pages turned,
198
602886
2162
Пакуль я перагортвала старонкі,
10:17
something else started to happen, too.
199
605072
2466
нешта яшчэ пачало адбывацца.
10:20
Little by little,
200
608150
1151
Крок за крокам,
10:21
that long list of countries that
I'd started the year with, changed
201
609325
4285
спіс краінаў,
з якога я пачынала год,
10:25
from a rather dry, academic
register of place names
202
613634
4359
пераўтварыўся з сухога, акадэмічнага
спісу назваў мясцінаў,
10:30
into living, breathing entities.
203
618017
2681
у жывыя, дыхаючыя істоты.
10:33
Now, I don't want to suggest
that it's at all possible
204
621475
2723
Вядома, я не кажу,
што цалкам магчыма
10:36
to get a rounded picture of a country
simply by reading one book.
205
624222
4206
атрымаць поўную карціну краіны,
прачытаўшы ўсяго адну кніжку.
10:41
But cumulatively, the stories
I read that year
206
629010
3589
Але ўсе разам, гісторыі,
якія я прачытала ў той год,
10:44
made me more alive than ever before
207
632623
3060
зрабілі мяне больш жывой,
чым калі-небудзь,
10:47
to the richness, diversity and complexity
of our remarkable planet.
208
635707
6074
чулай да багацця, разнастайнасці і
комплекснасці нашай цудоўнай планеты.
10:54
It was as though the world's stories
209
642654
1993
Быццам бы гэтыя сусветныя гісторыі
10:56
and the people who'd gone
to such lengths to help me read them
210
644671
3900
і людзі, якія так многа зрабілi,
каб дапамагчы мне прачытаць іх,
11:00
had made it real to me.
211
648595
1905
стварылі гэты свет рэальным для мяне.
11:04
These days, when I look at my bookshelves
212
652086
2535
Зараз, калі я гляджу
на свае кніжныя паліцы
11:06
or consider the works on my e-reader,
213
654645
3125
альбо праглядаю творы
ў сваёй электроннай чытанцы,
11:09
they tell a rather different story.
214
657794
2115
яны распавядаюць зусім іншую гісторыю.
11:12
It's the story of the power
books have to connect us
215
660649
3346
Гэта гісторыя пра сілу,
якой кніжкі могуць нас звязваць,
11:16
across political, geographical,
cultural, social, religious divides.
216
664019
4745
нягледзячы на палітычныя, геаграфічныя,
культурныя, сацыяльныя, рэлігійныя рознасці.
11:21
It's the tale of the potential
human beings have to work together.
217
669422
4142
Гэта казка пра той патэнцыял да супрацы,
якім валодаюць людзі.
11:26
And, it's testament
218
674320
1342
І гэта тэстамент
11:27
to the extraordinary times we live
in, where, thanks to the Internet,
219
675686
4623
таму неверагоднаму часу, у якім мы жывем,
дзе пры дапамозе інтэрнэту
11:32
it's easier than ever before
220
680333
1917
стала як ніколі лёгка
11:34
for a stranger to share a story,
a worldview, a book
221
682274
4429
адной незнаёмцы падзяліцца гісторыяй,
поглядам, кніжкай
11:38
with someone she may never meet,
on the other side of the planet.
222
686727
3793
з кімсьці, каго яна, можа, ніколі і не ўбачыць,
з іншага краю планеты.
11:43
I hope it's a story I'm reading
for many years to come.
223
691595
3098
Я спадзяюся, што гэта -- гісторыя,
якую я яшчэ доўга буду чытаць.
11:47
And I hope many more people will join me.
224
695074
2849
І я спадзяюся, што многія людзі
да мяне далучацца.
11:49
If we all read more widely,
there'd be more incentive
225
697947
2614
Калі б мы ўсе чыталі шырэй,
у выдаўцоў было б
11:52
for publishers to translate more books,
226
700585
2547
больш матывацыі перакладаць больш кніжак,
11:55
and we would all be richer for that.
227
703156
1939
і ўсе мы ад гэтага б узбагаціліся.
11:57
Thank you.
228
705713
1157
Дзякуй.
11:58
(Applause)
229
706894
3734
(Плясканні)
Translated by Hanna Baradzina
Reviewed by Maryia Anishchankava

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Ann Morgan - Writer, blogger, author
Ann Morgan challenged herself to read a book from every country in the world.

Why you should listen

One day British writer Ann Morgan realized that most books in her bookshelves were by British or American authors. She undertook to read, over the course of a year, at least one book from each of the world's 196 countries -- texts often suggested by bibliophiles from all over the world.

Her experience inspired her book Reading the World (US title: The World Between Two Covers). She blogs about international literature, and her first novel, a psychological literary thriller called Beside Myself, will be published in January 2016.

More profile about the speaker
Ann Morgan | Speaker | TED.com