ABOUT THE SPEAKER
Shlomo Benartzi - Economist
Shlomo Benartzi uses behavioral economics to study how and why we plan well for the future (or fail to), and uses that to develop new programs to encourage saving for retirement.

Why you should listen

Shlomo Benartzi studies behavioral finance with a special interest in personal finance. He is co-founder of the Behavioral Finance Forum (www.behavioralfinanceforum.com), a collective of 40 prominent academics and 40 major financial institutions from around the globe.  The Forum helps consumers make better financial decisions by fostering collaborative research efforts between academics and industry leaders.

Benartzi’s most significant research contribution is the development of Save More Tomorrow™ (SMarT), a behavioral prescription designed to help employees increase their savings rates gradually over time.

More profile about the speaker
Shlomo Benartzi | Speaker | TED.com
TEDSalon NY2011

Shlomo Benartzi: Saving for tomorrow, tomorrow

Շլոմո Բենառցի. Խնայել վաղվա համար՝ վաղը

Filmed:
1,754,678 views

Շատ հեշտ է պատկերացնել գումար տնտեսել եկող շաբաթ, սակայն ի՞նչ կասեք այս պահին խնայելու մասին: Սովորաբար մենք պարզապես ուզում ենք ծախսել: Տնտեսագետ Շլոմո Բենառցին պնդում է, որ կենսաթոշակային տարիքի համար բավարար խնայելու համար հիմնական խոչընդոտը հենց դա է, և հարցնում. ինչպես մենք կարող ենք այդպիսի վարքագիծը վերածել լուծման:
- Economist
Shlomo Benartzi uses behavioral economics to study how and why we plan well for the future (or fail to), and uses that to develop new programs to encourage saving for retirement. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
I'm going to talk today about saving more,
0
0
3000
Այսօր ես կխոսեմ ավելի շատ գումար տնտեսելու մասին,
00:18
but not today, tomorrow.
1
3000
3000
բայց ոչ այսօր, այլ վաղը:
00:21
I'm going to talk about Save More Tomorrow.
2
6000
2000
Ես կխոսեմ Վաղը Ավել Խնայելու մասին:
00:23
It's a program that Richard Thaler
3
8000
2000
Դա ծրագիր է, որը Ռիչարդ Թալերը՝
00:25
from the University of Chicago and I
4
10000
2000
Չիկագոյի համալսարանից, և ես
00:27
devised maybe 15 years ago.
5
12000
3000
մշակել ենք երևի 15 տարի առաջ:
00:30
The program, in a sense,
6
15000
2000
Ծրագիրը, կարելի է ասել,
00:32
is an example of behavioral finance
7
17000
2000
ֆինանսական վարքագծի օրինակ է
00:34
on steroids --
8
19000
2000
խթանիչների վրա՝
00:36
how we could really use behavioral finance.
9
21000
3000
թե ինչպես է կարելի կիրառել ֆինանսական վարքագիծը:
00:39
Now you might ask, what is behavioral finance?
10
24000
3000
Դուք կարող եք հարցնել, թե ի՞նչ է ֆինանսական վարքագիծը:
00:42
So let's think about how we manage our money.
11
27000
3000
Եկեք պատկերացնենք, թե ինչպես ենք կառավարում մեր գումարները:
00:45
Let's start with mortgages.
12
30000
3000
Եկեք սկսենք վարկերից:
00:48
It's kind of a recent topic,
13
33000
2000
Դա, կարծես, արդի թեմա է,
00:50
at least in the U.S.
14
35000
2000
առնվազն ԱՄՆ-ում:
00:52
A lot of people buy
15
37000
2000
Շատ մարդիկ գնում են
00:54
the biggest house they can afford,
16
39000
3000
իրենց հնարավորության սահմաններում ամենամեծ տունը,
00:57
and actually slightly bigger than that.
17
42000
3000
և իրականում դրանից էլ մի քիչ մեծը:
01:00
And then they foreclose.
18
45000
3000
Եվ դրանից հետո գալիս է բռնագանձումը:
01:03
And then they blame the banks
19
48000
2000
Եվ նրանք սկսում են մեղադրել բանկերին նրանում,
01:05
for being the bad guys who gave them the mortgages.
20
50000
3000
որ իրենք են եղել այն վատ մարդիկ, ովքեր տվել է այդ վարկը:
01:08
Let's also think about
21
53000
2000
Եկեք նաև մտածենք նրա մասին
01:10
how we manage risks --
22
55000
2000
թե ինչպես ենք կառավարում ռիսկերը.
01:12
for example, investing in the stock market.
23
57000
2000
օրինակ՝ ֆոնդային շուկաներում ներդրումները:
01:14
Two years ago, three years ago, about four years ago,
24
59000
3000
Երկու տարի առաջ, երեք տարի առաջ, նույնիսկ չորս տարի առաջ
01:17
markets did well.
25
62000
2000
շուկաների իրավիճակը լավ էր:
01:19
We were risk takers, of course.
26
64000
3000
Իհարկե, մենք էինք ռիսկ կրողները:
01:22
Then market stocks seize
27
67000
2000
Ապա ֆոնդային շուկաներն անկում ապրեցին,
01:24
and we're like, "Wow.
28
69000
2000
և մենք անմիջապես. «Վայ...
01:26
These losses, they feel, emotionally,
29
71000
3000
Այդ կորուստները,
01:29
they feel very different
30
74000
3000
դրանք էապես տարբերվում են
01:32
from what we actually thought about it
31
77000
3000
նրանցից, թե ինչ էինք մենք իրականում սպասում,
01:35
when markets were going up."
32
80000
2000
երբ շուկաները աճ էին ապրում»:
01:37
So we're probably not doing a great job
33
82000
3000
Այսպիսով, հավանաբար մենք այդքան լավ չենք գործում,
01:40
when it comes to risk taking.
34
85000
2000
երբ հարցը վերաբերվում է ռիսկի դիմելուն:
01:42
How many of you have iPhones?
35
87000
3000
Ձեզանից քանի՞սը iPhone ունի:
01:45
Anyone? Wonderful.
36
90000
3000
Որևէ՞ մեկը։ Հիանալի է:
01:48
I would bet many more of you
37
93000
3000
Ես կարող եմ գրազ գալ, որ ձեզանից շատերը
01:51
insure your iPhone --
38
96000
3000
ապահովագրել են իրենց iPhone-երը՝
01:54
you're implicitly buying insurance by having an extended warranty.
39
99000
3000
դուք անուղղակիորեն գնում եք ապահովագրություն՝ վճարելով ընդլայնված երաշխիքի համար:
01:57
What if you lose your iPhone?
40
102000
2000
Ի՞նչ կլինի, եթե դուք կորցնեք ձեր iPhone-ը:
01:59
What if you do this?
41
104000
2000
Ի՞նչ, եթե մի այլ բան պատահի:
02:01
How many of you have kids?
42
106000
2000
Ձեզանից քանի՞սը երեխաներ ունի:
02:03
Anyone?
43
108000
2000
Որևե՞ մեկը:
02:05
Keep your hands up
44
110000
2000
Մի իջեցրեք ձեռ ձեռքերը,
02:07
if you have sufficient life insurance.
45
112000
3000
եթե դուք ունեք բավարար կյանքի ապահովագրություն:
02:10
I see a lot of hands coming down.
46
115000
2000
Ես տեսնում եմ, որ շատ ձեռքեր իջնում են:
02:12
I would predict,
47
117000
2000
Ես կարող եմ կանխատեսել,
02:14
if you're a representative sample,
48
119000
2000
ելնելով նրանից, որ դուք եք ներկայացուցչական նմուշը,
02:16
that many more of you
49
121000
2000
որ ձեզանից շատերը
02:18
insure your iPhones than your lives,
50
123000
3000
ապահովագրում են իրենց iPhone-ը, ոչ թե կյանքը՝
02:21
even when you have kids.
51
126000
2000
նույնիսկ, երբ երեխաներ ունեն:
02:23
We're not doing that well when it comes to insurance.
52
128000
3000
Մենք այդքան էլ լավ չենք գործում, երբ հարցը վերաբերվում է ապահովագրությանը:
02:26
The average American household
53
131000
4000
Ամերիկյան միջին ընտանիքը
02:30
spends 1,000 dollars a year
54
135000
3000
տարեկան ծախսում է 1,000 դոլար
02:33
on lotteries.
55
138000
2000
վիճակախաղերի վրա:
02:35
And I know it sounds crazy.
56
140000
3000
Եվ ես գիտեմ, որ դա խենթ է հնչում:
02:38
How many of you spend a thousand dollars a year on lotteries?
57
143000
3000
Ձեզանից քանի՞սն է տարեկան 1,000 դոլար ծախսում վիճակախաղերի վրա:
02:41
No one.
58
146000
2000
Ոչ ոք:
02:43
So that tells us that the people not in this room
59
148000
3000
Դա մեզ ասում է, որ այս սենյակում ներկա չգտնվող մարդիկ
02:46
are spending more than a thousand
60
151000
2000
ծախսում են ավելի քան հազար
02:48
to get the average to a thousand.
61
153000
3000
որպեսզի միջինում ստացվի հազար:
02:51
Low-income people
62
156000
2000
Ցածր եկամուտ ունեցող մարդիկ
02:53
spend a lot more than a thousand on lotteries.
63
158000
4000
ծախսում են ավելի քան հազար վիճակախաղերի վրա:
02:57
So where does it take us?
64
162000
2000
Այսպիսով, ի՞նչ է դա մեզ ասում:
02:59
We're not doing a great job managing money.
65
164000
3000
Մենք այդքան էլ լավ չենք գործում, երբ հարցը վերաբերվում է գումարների կառավարմանը:
03:02
Behavioral finance is really a combination
66
167000
3000
Ֆինանսական վարքագիծը իրականում միավորում է
03:05
of psychology and economics,
67
170000
2000
հոգեբանությունը և տնտեսագիտությունը՝
03:07
trying to understand
68
172000
2000
փորձելով հասկանալ
03:09
the money mistakes people make.
69
174000
2000
մարդկանց ֆինանսական սխալները:
03:11
And I can keep standing here
70
176000
2000
Եվ ես կարող եմ կանգնել այստեղ
03:13
for the 12 minutes and 53 seconds that I have left
71
178000
4000
իմ տրամադրության տակ մնացած 12 րոպե և 53 վայրկյանը
03:17
and make fun of all sorts of ways
72
182000
2000
և կատակել տարատեսակ եղանակների մասին,
03:19
we manage money,
73
184000
2000
թե ինչպես ենք մենք կառավարում գումարները,
03:21
and at the end you're going to ask, "How can we help people?"
74
186000
3000
և ի վերջո դուք կհարցնեք. «Ինչպե՞ս մենք կարող ենք օգնել մարդկանց»:
03:24
And that's what I really want to focus on today.
75
189000
3000
Եվ դա է, ինչի վրա եմ ցանկանում կենտրոնանալ այսօր:
03:27
How do we take an understanding
76
192000
2000
Ինչպե՞ս վերցնել հասկացությունը
03:29
of the money mistakes people make,
77
194000
3000
մարդկանց ֆինանսական սխալների մասին
03:32
and then turning the behavioral challenges
78
197000
3000
և ապա վարքագծային մարտահրավերները վերածել
03:35
into behavioral solutions?
79
200000
2000
վարքագծային լուծումների:
03:37
And what I'm going to talk about today
80
202000
2000
Եվ այսօր ես պատրաստվում եմ խոսել նրա մասին,
03:39
is Save More Tomorrow.
81
204000
2000
թե ինչպես Խնայել Ավելին Վաղը:
03:41
I want to address the issue
82
206000
2000
Ես ուզում եմ անդրադարձ կատարել մի հարցի՝
03:43
of savings.
83
208000
2000
խնայողությունների խնդրին:
03:45
We have on the screen
84
210000
2000
Ահա էկրանի վրա ունենք
03:47
a representative sample
85
212000
2000
մի ներկայացուցչական նմուշ՝
03:49
of 100 Americans.
86
214000
2000
բնութագրող 100 ամերիկացիների:
03:51
And we're going to look at their saving behavior.
87
216000
3000
Եվ մենք դիտարկելու ենք նրանց խնայողական վարքագծերը:
03:54
First thing to notice is,
88
219000
2000
Առաջին ուշագրավ բանը այն է, որ
03:56
half of them
89
221000
2000
նրանց կեսը
03:58
do not even have access
90
223000
2000
նույնիսկ չունեն հնարավորություն
04:00
to a 401(k) plan.
91
225000
2000
մուտք գործել 401(k) պլան:
04:02
They cannot make savings easy.
92
227000
3000
Նրանք չեն կարող հեշտությամբ խնայողություններ անել:
04:05
They cannot have money go away from their paycheck
93
230000
3000
Նրանք չեն կարող թույլ տալ իրենց գումարները ուղղել աշխատավարձից
04:08
into a 401(k) plan
94
233000
2000
դեպի 401(k) պլան՝
04:10
before they see it,
95
235000
2000
մինչև գումարը տեսնելը,
04:12
before they can touch it.
96
237000
2000
մինչև այն շոշափելը:
04:14
What about the remaining half of the people?
97
239000
3000
Իսկ ինչ վերաբերվում է մնացած կեսին,
04:17
Some of them elect not to save.
98
242000
3000
նրանցից ոմանք նախընտրում են չխնայել:
04:20
They're just too lazy.
99
245000
2000
Նրանք պարզապես շատ ծույլ են:
04:22
They never get around to logging into a complicated website
100
247000
3000
Նրանք երբեք չեն ջանա մուտք գործել բարդ վեբկայք
04:25
and doing 17 clicks to join the 401(k) plan.
101
250000
3000
և 17 անգամ սեղմել մկնիկի կոճակը՝ 401(k) պլանին միանալու համար:
04:28
And then they have to decide how they're going to invest
102
253000
2000
Եվ դրանից հետո նրանք պետք է որոշեն, թե ինչպես են նրանք կատարելու ներդրում
04:30
in their 52 choices,
103
255000
2000
իրենց հասանելի 52 հնարավորությունից,
04:32
and they never heard about what is a money market fund.
104
257000
4000
և նրանք երբևիցե չեն լսել, թե ինչ է ֆինանսական ֆոնդային ներդրումը:
04:36
And they get overwhelmed and the just don't join.
105
261000
2000
Եվ նրանք գերբեռնվում են և պարզապես չեն անդամագրվում:
04:38
How many people end up saving to a 401(k) plan?
106
263000
5000
Քանի՞ հոգի է ի վերջո խնայողություններ անում 401(k) պլանի միջոցով:
04:43
One third of Americans.
107
268000
3000
Ամերիկացիների մեկ երրորդը:
04:46
Two thirds are not saving now.
108
271000
2000
Երկու երրորդը այս պահին խնայողություններ չեն անում:
04:48
Are they saving enough?
109
273000
2000
Իսկ արդյոք նրանք բավարա՞ր խնայողություններ են անում:
04:50
Take out those
110
275000
2000
Հանենք նրանց,
04:52
who say they save too little.
111
277000
2000
ով ասում է, որ շատ քիչ է խնայում:
04:54
One out of 10
112
279000
2000
Միայն 10-ից մեկն է
04:56
are saving enough.
113
281000
3000
բավականաչափ խնայում:
04:59
Nine out of 10
114
284000
2000
10-ից ինը
05:01
either cannot save through their 401(k) plan,
115
286000
3000
կամ չեն կարող խնայել 401(k) պլանի միջոցով,
05:04
decide not to save -- or don't decide --
116
289000
3000
և որոշում են չխնայել, կամ որոշում չեն կայացնում,
05:07
or save too little.
117
292000
3000
կամ շատ քիչ են խնայում:
05:10
We think we have a problem
118
295000
2000
Մեզ թվում է, մենք խնդիր ունենք,
05:12
of people saving too much.
119
297000
2000
որ մարդիկ չափից շատ են խնայում:
05:14
Let's look at that.
120
299000
2000
Եկեք տեսնենք:
05:16
We have one person --
121
301000
2000
Մենք ունենք մեկ անձ,
05:18
well, actually we're going to slice him in half
122
303000
3000
իրականում, պետք է կիսենք նրան,
05:21
because it's less than one percent.
123
306000
3000
որովհետև արդյունքը մեկ տոկոսից էլ քիչ է:
05:24
Roughly half a percent of Americans
124
309000
3000
Կոպիտ հաշված, ամերիկացիների կես տոկոսն է
05:27
feel that they save too much.
125
312000
5000
համարում, որ խնայում է չափից շատ:
05:32
What are we going to do about it?
126
317000
2000
Եվ ի՞նչ ենք պատրաստվում անել այս կապակցությամբ:
05:34
That's what I really want to focus on.
127
319000
2000
Իրականում դրա վրա եմ ուզում կենտրոնանալ այսօր:
05:36
We have to understand
128
321000
2000
Մենք պետք է հասկանանք,
05:38
why people are not saving,
129
323000
2000
թե ինչու մարդիկ չեն խնայում,
05:40
and then we can hopefully flip
130
325000
2000
և ապա, հուսով եմ, կկարողանանք հակադարձել
05:42
the behavioral challenges
131
327000
2000
վարքագծային մարտահրավերները
05:44
into behavioral solutions,
132
329000
2000
վարքագծային լուծումների,
05:46
and then see how powerful it might be.
133
331000
3000
և ապա տեսնել, թե ինչքան ազդեցիկ կարող է դա լինել:
05:49
So let me divert for a second
134
334000
2000
Այսպիսով, թույլ տվեք մեկ վայրկյանով շեղվել,
05:51
as we're going to identify the problems,
135
336000
2000
քանի որ մենք պատրաստվում ենք բացահայտել այն խնդիրները,
05:53
the challenges, the behavioral challenges,
136
338000
3000
այն մարտահրավերները, այն վարքագծային մարտահրավերները,
05:56
that prevent people from saving.
137
341000
2000
որոնք խոչնդոտում են մարդկանց խնայելուց:
05:58
I'm going to divert and talk about bananas and chocolate.
138
343000
4000
Ես պատրաստվում եմ շեղվել և խոսել շոկոլադից ու բանաններից:
06:02
Suppose we had another wonderful TED event next week.
139
347000
3000
Ենթադրենք, հաջորդ շաբաթ ևս կանցկացվեր մեկ այլ հիանալի TED միջոցառում:
06:05
And during the break
140
350000
2000
Եվ ընդմիջման ժամանակ
06:07
there would be a snack
141
352000
2000
այնտեղ կլիներ հյուրասիրություն
06:09
and you could choose bananas or chocolate.
142
354000
2000
և դուք կկարողանայիք ընտրել շոկոլադի և բանանի միջև:
06:11
How many of you think you would like to have bananas
143
356000
3000
Ինչպես եք կարծում, ձեզանից որքա՞նը կնախընտրեր վերցնել բանան
06:14
during this hypothetical TED event next week?
144
359000
2000
հաջորդ շաբաթվա ենթադրյալ TED միջոցառման ժամանակ:
06:16
Who would go for bananas?
145
361000
2000
Ո՞վ բանան կնախընտրեր:
06:18
Wonderful.
146
363000
2000
Հիանալի է:
06:20
I predict scientifically
147
365000
2000
Ես գիտականորեն կանխատեսում եմ,
06:22
74 percent of you will go for bananas.
148
367000
3000
որ ձեզանից 74 տոկոսը բանան կնախընտրի:
06:25
Well that's at least what one wonderful study predicted.
149
370000
4000
Համենայն դեպս այդպես է կանխատեսում մի հրաշալի ուսումնասիրություն:
06:30
And then count down the days
150
375000
3000
Եվ ապա օրեր հետո
06:33
and see what people ended up eating.
151
378000
4000
տեսնենք, թե ինչ են մարդիկ ուտում ի վերջո:
06:38
The same people that imagined themselves
152
383000
3000
Նույն մարդիկ, որ պատկերացրել են իրենց
06:41
eating the bananas
153
386000
2000
բանան ուտելիս,
06:43
ended up eating chocolates
154
388000
2000
ի վերջո շոկոլադ են կերել
06:45
a week later.
155
390000
2000
մեկ շաբաթ անց:
06:47
Self-control
156
392000
2000
Ինքնատիրապետումը
06:49
is not a problem in the future.
157
394000
3000
խնդիր չէ՝ ապագա ժամանակում:
06:52
It's only a problem now
158
397000
2000
Դա խնդիր է միայն այս պահին,
06:54
when the chocolate is next to us.
159
399000
4000
երբ շոկոլադը մեր դիմացն է:
06:58
What does it have to do with time and savings,
160
403000
3000
Ի՞նչ կապ ունի դա ժամանակի և խնայողությունների հետ,
07:01
this issue of immediate gratification?
161
406000
3000
այս անհապաղ բավականության խնդիրը:
07:04
Or as some economists call it, present bias.
162
409000
4000
Կամ, ինչպես տնտեսագետներն են անվանում, ներկայի պաշարմունք:
07:08
We think about saving. We know we should be saving.
163
413000
2000
Մենք մտածում ենք խնայողության մասին։ Մենք գիտենք, որ պետք է խնայենք:
07:10
We know we'll do it next year, but today let us go and spend.
164
415000
3000
Մենք գիտենք, որ կանենք դա հաջորդ տարի, բայց այսօր գնանք և ծախսենք:
07:13
Christmas is coming,
165
418000
2000
Ծննդյան տոներն են մոտենում,
07:15
we might as well buy a lot of gifts for everyone we know.
166
420000
3000
մենք կարող ենք բազմաթիվ նվերներ գնել բոլոր ծանոթների համար:
07:18
So this issue of present bias
167
423000
4000
Այսպիսով, դա ներկայի պաշարմունքի խնդիրն է,
07:22
causes us to think about saving,
168
427000
2000
որ հանգեցնում է մեզ մտածել խնայողության մասին,
07:24
but end up spending.
169
429000
2000
բայց բերում է ծախսելուն:
07:26
Let me now talk
170
431000
2000
Թույլ տվեք այժմ խոսել
07:28
about another behavioral obstacle to saving
171
433000
2000
խնայողության մեկ այլ վարքագծային խոչընդոտի մասին,
07:30
having to do with inertia.
172
435000
2000
որը կապ ունի իներցիայի հետ:
07:32
But again, a little diversion
173
437000
2000
Բայց կրկին, մի փոքրիկ շեղում
07:34
to the topic of organ donation.
174
439000
3000
դեպի օրգանների նվիրատվության թեման:
07:37
Wonderful study comparing different countries.
175
442000
3000
Տարբեր երկրները համեմատող մի հրաշալի հետազոտություն:
07:40
We're going to look at two similar countries,
176
445000
3000
Մենք դիտարկելու ենք երկու շատ նման երկրներ՝
07:43
Germany and Austria.
177
448000
3000
Գերմանիա և Ավստրիա:
07:46
And in Germany,
178
451000
2000
Եվ ահա Գերմանիայում,
07:48
if you would like to donate your organs --
179
453000
2000
եթե դուք օրգան եք ուզում նվիրաբերել,
07:50
God forbid something really bad
180
455000
2000
Աստված մի արասցե, ինչ-որ վատ բան
07:52
happens to you --
181
457000
2000
պատահի ձեզ հետ,
07:54
when you get your driving license or an I.D.,
182
459000
3000
երբ դուք ստանում եք վարորդական իրավունք կամ նույնականացման քարտ,
07:57
you check the box saying,
183
462000
2000
դուք նշում եք անում վանդակում, որը ասում է.
07:59
"I would like to donate my organs."
184
464000
2000
«Ես ցանկանում եմ նվիրաբերել իմ օրգանները»:
08:01
Not many people like checking boxes.
185
466000
2000
Ոչ բոլորն են նշում անում վանդակներում:
08:03
It takes effort. You need to think.
186
468000
2000
Դա ջանք է պահանջում։ Դու պետք է մտածես:
08:05
Twelve percent do.
187
470000
3000
Դա անում են տասներկու տոկոսը:
08:08
Austria, a neighboring country,
188
473000
3000
Ավստրիան՝ հարևան երկիրը,
08:11
slightly similar, slightly different.
189
476000
2000
փոքր-ինչ նման է, փոքր-ինչ տարբեր:
08:13
What's the difference?
190
478000
2000
Ինչու՞մն է տարբերությունը:
08:15
Well, you still have choice.
191
480000
2000
Դե, դուք նույնպես ընտրություն ունենք:
08:17
You will decide
192
482000
2000
Դուք ընտրելու եք
08:19
whether you want to donate your organs or not.
193
484000
3000
արդյոք ցանկանում եք նվիրաբերել օրգաններ, թե ոչ:
08:22
But when you get your driving license,
194
487000
2000
Բայց երբ վարորդական իրավունք եք ստանում,
08:24
you check the box
195
489000
2000
դուք նշում եք անում վանդակում,
08:26
if you do not want to donate your organ.
196
491000
4000
եթե օրգան նվիրաբերել չեք ցանկանում:
08:30
Nobody checks boxes.
197
495000
2000
Ոչ ոք նշում չի անում:
08:32
That's kind of too much effort.
198
497000
2000
Դա մի տեսակ շատ ջանք է պահանջում:
08:34
One percent check the box. The rest do nothing.
199
499000
3000
Մեկ տոկոսն են նշում անում վանդակում: Մնացածը ոչ մի բան չեն անում:
08:37
Doing nothing is very common.
200
502000
2000
Ոչինչ չանելը շատ տարածված է:
08:39
Not many people check boxes.
201
504000
3000
Քիչ մարդիկ են վանդակներ նշում:
08:42
What are the implications
202
507000
2000
Ինչպիսի՞ն են հետևանքները՝
08:44
to saving lives
203
509000
2000
կյանքեր փրկելու
08:46
and having organs available?
204
511000
3000
և օրգանների հասանելիության:
08:49
In Germany, 12 percent check the box.
205
514000
2000
Գերմանիայում 12 տոկոսը նշում են անում վանդակում:
08:51
Twelve percent are organ donors.
206
516000
3000
Տասներկու տոկոսը օրգանների դոնոր են:
08:54
Huge shortage of organs,
207
519000
2000
Օրգանների հսկայական պակասություն,
08:56
God forbid, if you need one.
208
521000
2000
Աստված մի արասցե, եթե կարիքն ունեք:
08:58
In Austria, again, nobody checks the box.
209
523000
3000
Ավստրիայում, կրկին, ոչ ոք նշում չի անում:
09:01
Therefore, 99 percent of people
210
526000
3000
Ուստի, մարդկանց 99 տոկոսը
09:04
are organ donors.
211
529000
2000
օրգանների դոնոր են:
09:06
Inertia, lack of action.
212
531000
2000
Իներցիա, գործողության բացակայություն:
09:08
What is the default setting
213
533000
2000
Ո՞րն է լռելյայն կարգավիճակը,
09:10
if people do nothing,
214
535000
2000
երբ մարդ ոչ մի բան չի անում,
09:12
if they keep procrastinating, if they don't check the boxes?
215
537000
3000
երբ շարունակ հապաղում է, երբ վանդակներում նշում չի անում:
09:15
Very powerful.
216
540000
2000
Շատ հզոր է:
09:17
We're going to talk
217
542000
2000
Մենք կխոսենք
09:19
about what happens if people are overwhelmed and scared
218
544000
4000
նրա մասին, թե ինչ է պատահում, երբ մարդիկ գերբեռնված և վախեցած են
09:23
to make their 401(k) choices.
219
548000
3000
կատարել իրենց 401(k) ընտրությունները:
09:26
Are we going to make them automatically join the plan,
220
551000
3000
Պատրաստվում ենք արդյոք իրենց ավտոմատ կերպով միացնել համակարգին,
09:29
or are they going to be left out?
221
554000
2000
թե՞ նրանք դուրս են մնալու:
09:31
In too many 401(k) plans,
222
556000
3000
401(k) համակարգի չափազանց մեծաքանակ պլաններում,
09:34
if people do nothing,
223
559000
2000
երբ մարդիկ ոչ մի բան չեն անում,
09:36
it means they're not saving for retirement,
224
561000
3000
նշանակում է, որ նրանք չեն խնայում կենսաթոշակի համար,
09:39
if they don't check the box.
225
564000
2000
եթե վանդակում նշում չեն անում:
09:41
And checking the box takes effort.
226
566000
3000
Իսկ վանդակում նշում անելը ջանք է պահանջում:
09:44
So we've chatted about a couple of behavioral challenges.
227
569000
3000
Այսպիսով մենք զրուցեցինք մի քանի վարքագծային մարտահրավերների մասին:
09:47
One more before we flip the challenges into solutions,
228
572000
3000
Եվս մեկը, մինչ մարտահրավերները լուծումների կհակադարձենք,
09:50
having to do with monkeys and apples.
229
575000
2000
որը կապված է կապիկների և խնձորների հետ:
09:52
No, no, no, this is a real study
230
577000
2000
Ոչ, ոչ, ոչ, սա իրական ուսումնասիրություն է
09:54
and it's got a lot to do with behavioral economics.
231
579000
4000
և այն մեծ կապ ունի վարքագծային տնտեսագիտության հետ:
09:58
One group of monkeys gets an apple, they're pretty happy.
232
583000
3000
Կապիկների մի խումբ խնձոր է ստանում, նրանք շատ երջանիկ են:
10:01
The other group gets two apples, one is taken away.
233
586000
2000
Մեկ այլ խումբ ստանում է երկու խնձոր, ապա մեկը խլում են:
10:03
They still have an apple left.
234
588000
2000
Նրանց մոտ դեռ մեկ խնձոր մնացել է:
10:05
They're really mad.
235
590000
3000
Նրանք շատ ջղայն են:
10:08
Why have you taken our apple?
236
593000
3000
Ինչու՞ վերցրիք մեր խնձորը:
10:11
This is the notion of loss aversion.
237
596000
3000
Սա կորստի զգացման նկատմամբ հակակրանք է:
10:14
We hate losing stuff,
238
599000
2000
Մենք ատում ենք ինչ-որ բան կորցնել,
10:16
even if it doesn't mean a lot of risk.
239
601000
3000
նույնիսկ երբ դա մեծ ռիսկ չի ներկայացնում:
10:19
You would hate to go to the ATM,
240
604000
3000
Ձեզ դուր չէր գա, եթե գնայիք ու բանկոմատից
10:22
take out 100 dollars
241
607000
2000
հանեիք 100 դոլար
10:24
and notice that you lost one of those $20 bills.
242
609000
2000
և նկատեիք, որ կորցրել եք մեկ 20 դոլարանոց թղթադրամ:
10:26
It's very painful,
243
611000
2000
Դա շատ ցավալի է,
10:28
even though it doesn't mean anything.
244
613000
2000
թեև դա ոչ մի բան չի նշանակում:
10:30
Those 20 dollars might have been a quick lunch.
245
615000
4000
Այդ 20 դոլարը կարող էր թեթև ճաշ լինել:
10:34
So this notion of loss aversion
246
619000
4000
Այսպիսով, այս կորստի զգացման նկատմամբ հակակրանքը
10:38
kicks in when it comes to savings too,
247
623000
3000
առաջ է գալիս ևս, երբ հարցը վերաբերվում է խնայողություններին,
10:41
because people, mentally
248
626000
2000
որովհետև մարդիկ, հոգեկան,
10:43
and emotionally and intuitively
249
628000
3000
զգացմունքային, և բնազդային առումով,
10:46
frame savings as a loss
250
631000
2000
խնայողությունները ընկալում են որպես կորուստ,
10:48
because I have to cut my spending.
251
633000
3000
որովհետև պետք է կրճատեմ ծախսերս:
10:51
So we talked about
252
636000
2000
Այսպիսով խոսեցինք
10:53
all sorts of behavioral challenges
253
638000
2000
տարատեսակ վարքագծային մարտահրավերների մասին,
10:55
having to do with savings eventually.
254
640000
4000
որոնք ի վերջո կապ ունեն խնայողությունների հետ:
10:59
Whether you think about immediate gratification,
255
644000
3000
Ամեն անգամ, երբ մտածում եք անհապաղ բավականության մասին,
11:02
and the chocolates versus bananas,
256
647000
3000
և բանանները ընդդեմ շոկոլադի,
11:05
it's just painful to save now.
257
650000
3000
անմիջապես խնայելը պարզապես ցավալի է դառնում:
11:08
It's a lot more fun
258
653000
2000
Շատ ավելի հաճելի է
11:10
to spend now.
259
655000
2000
անմիջապես ծախսել:
11:12
We talked about inertia and organ donations
260
657000
3000
Մենք խոսեցինք իներցիայի և օրգանների նվիրատվության
11:15
and checking the box.
261
660000
2000
և վանդակներում նշումներ կատարելու մասին:
11:17
If people have to check a lot of boxes
262
662000
2000
Եթե մարդիկ պետք է նշումներ անեն մեծ քանակությամբ վանդակներում,
11:19
to join a 401(k) plan,
263
664000
2000
401(k) պլանին միանալու համար,
11:21
they're going to keep procrastinating
264
666000
2000
նրանք շարունակելու են հապաղել
11:23
and not join.
265
668000
2000
և չեն անդամակցի:
11:25
And last, we talked about loss aversion,
266
670000
2000
Եվ վերջապես, խոսեցինք կորստի նկատմամբ հակակրանքի
11:27
and the monkeys and the apples.
267
672000
2000
և կապիկների ու խնձորների մասին:
11:29
If people frame mentally
268
674000
3000
Եթե մարդիկ մտովի ընկալեն
11:32
saving for retirement as a loss,
269
677000
3000
կենսաթոշակի համար խնայելը որպես կորուստ,
11:35
they're not going to be saving for retirement.
270
680000
3000
նրանք կենսաթոշակի համար երբեք չեն խնայի:
11:38
So we've got these challenges,
271
683000
2000
Այսպիսով, մենք ունենք այս մարտահրավերները,
11:40
and what Richard Thaler and I
272
685000
2000
և ինչով Ռիչարդ Թալերը և ես
11:42
were always fascinated by --
273
687000
2000
միշտ հրապուրված ենք եղել՝
11:44
take behavioral finance,
274
689000
2000
վերցնել վարքագծային ֆինանսները,
11:46
make it behavioral finance on steroids
275
691000
2000
վերածել դա վարքագծային ֆինանսների՝ խթանիչների ազդեցության տակ,
11:48
or behavioral finance 2.0
276
693000
2000
կամ վարքագծային ֆինանսներ 2.0,
11:50
or behavioral finance in action --
277
695000
2000
կամ վարքագծային ֆինանսներ գործողություններում,
11:52
flip the challenges into solutions.
278
697000
4000
և հակադարձել մարտահրավերները լուծումների:
11:56
And we came up with an embarrassingly simple solution
279
701000
3000
Եվ մենք եկանք անհավանական պարզ լուծման՝
11:59
called Save More, not today, Tomorrow.
280
704000
4000
կոչվող Խնայեք Գումարը, ոչ այսօր՝ Վաղը:
12:03
How is it going to solve the challenges
281
708000
2000
Ինչպե՞ս է դա լուծելու բոլոր մարտահրավերները,
12:05
we chatted about?
282
710000
2000
որոնց մասին զրուցում էինք:
12:07
If you think about the problem
283
712000
2000
Եթե դուք մտածեք
12:09
of bananas versus chocolates,
284
714000
2000
բանանները ընդդեմ շոկոլադի խնդրի մասին,
12:11
we think we're going to eat bananas next week.
285
716000
3000
մեզ թվում է, որ հաջորդ շաբաթ բանան ենք ուտելու:
12:14
We think we're going to save more next year.
286
719000
3000
Մենք կարծում ենք, որ ավելի շատ գումար ենք խնայելու հաջորդ տարի:
12:17
Save More Tomorrow
287
722000
3000
Խնայիր Ավելին՝ Վաղը
12:20
invites employees
288
725000
2000
առաջարկում է աշխատողներին
12:22
to save more maybe next year --
289
727000
2000
ավել գումար խնայել, միգուցե, հաջորդ տարի՝
12:24
sometime in the future
290
729000
2000
ապագայում մի օր,
12:26
when we can imagine ourselves
291
731000
2000
երբ մենք պատկերացնում ենք մեզ
12:28
eating bananas,
292
733000
2000
բանան ուտելիս,
12:30
volunteering more in the community,
293
735000
2000
համայնքի համար կամավորական աշխատանք կատարելիս,
12:32
exercising more and doing all the right things on the planet.
294
737000
4000
ավելի շատ մարզվելիս և աշխարհի ճիշտ բաները անելիս:
12:36
Now we also talked about checking the box
295
741000
3000
Նաև զրուցեցինք վանդակներում նշումներ անելու
12:39
and the difficulty of taking action.
296
744000
3000
և գործողություն կատարելու դժվարության մասին:
12:42
Save More Tomorrow
297
747000
2000
Խնայիր Ավելին՝ Վաղը
12:44
makes it easy.
298
749000
2000
դա հեշտացնում է:
12:46
It's an autopilot.
299
751000
2000
Դա ինքնաշխատ համակարգ է:
12:48
Once you tell me you would like to save more in the future,
300
753000
4000
Երբ դուք ասում եք, որ ցանկանում եք ավել գումար խնայել ապագայում,
12:52
let's say every January
301
757000
2000
ասենք, ամեն հունվար,
12:54
you're going to be saving more automatically
302
759000
3000
դուք ավտոմատ կերպով ավել գումար եք խնայելու
12:57
and it's going to go away from your paycheck to the 401(k) plan
303
762000
3000
և այդ գումարը ավտոմատ ձեր աշխատավարձից գնալու է 401(k) պլան
13:00
before you see it, before you touch it,
304
765000
2000
մինչ դուք կտեսնեք այդ գումարը, մինչ ձեռք կտաք դրան
13:02
before you get the issue
305
767000
2000
մինչև ձեր մոտ կառաջանա
13:04
of immediate gratification.
306
769000
3000
անհապաղ բավականության խնդիրը:
13:07
But what are we going to do about the monkeys
307
772000
3000
Բայց ինչ ենք անելու կապիկների
13:10
and loss aversion?
308
775000
2000
և կորստի նկատմամբ հակակրանքի հետ:
13:12
Next January comes
309
777000
2000
Կգա հաջորդ հունվարը,
13:14
and people might feel that if they save more,
310
779000
2000
և մարդկանց կարող է թվա, որ եթե խնայեն ավելին,
13:16
they have to spend less, and that's painful.
311
781000
3000
ապա ավելի քիչ են ծախսելու, և դա ցավալի է:
13:20
Well, maybe it shouldn't be just January.
312
785000
2000
Դե, միգուցե դա չպետք է միայն հունվարը լինի:
13:22
Maybe we should make people save more
313
787000
3000
Միգուցե պետք է մարդկանց դրդենք խնայել ավելին,
13:25
when they make more money.
314
790000
3000
երբ նրանք ավելի շատ գումար են վաստակում:
13:28
That way, when they make more money, when they get a pay raise,
315
793000
3000
Այդ դեպքում, երբ նրանք ավելի շատ գումար են վաստակում, երբ աշխատավարձի բարձրացում են ստանում,
13:31
they don't have to cut their spending.
316
796000
4000
նրանք իրենց ծախսերը չեն կրճատի:
13:35
They take a little bit
317
800000
2000
Նրանք մի փոքր մասը
13:37
of the increase in the paycheck home
318
802000
2000
աշխատավարձի հավելման կտանեն տուն
13:39
and spend more --
319
804000
2000
և կծախսեն ավելի շատ,
13:41
take a little bit of the increase
320
806000
2000
իսկ հավելման մյուս մասը
13:43
and put it in a 401(k) plan.
321
808000
2000
կդնեն 401(k) պլանի մեջ:
13:45
So that is the program,
322
810000
2000
Ահա սա է այդ ծրագիրը,
13:47
embarrassingly simple,
323
812000
2000
անհավանական պարզ,
13:49
but as we're going to see,
324
814000
2000
բայց ինչպես մենք կտեսնենք,
13:51
extremely powerful.
325
816000
2000
չափազանց ազդեցիկ:
13:53
We first implemented it,
326
818000
2000
Առաջին անգամ մենք այն իրականացրեցինք՝
13:55
Richard Thaler and I,
327
820000
2000
Ռիչարդ Թալերը և ես,
13:57
back in 1998.
328
822000
3000
դեռևս 1998-ին:
14:00
Mid-sized company in the Midwest,
329
825000
3000
Ամերիկյան մի միջին ձեռնարկությունում
14:03
blue collar employees
330
828000
2000
աշխատավորների դասի ներկայացուցիչներ՝
14:05
struggling to pay their bills
331
830000
2000
պայքարող իրենց վճարումները կատարելու համար,
14:07
repeatedly told us
332
832000
2000
բազմիցս ասում էին մեզ,
14:09
they cannot save more right away.
333
834000
3000
որ չեն կարող անմիջապես ավել գումար խնայել:
14:12
Saving more today is not an option.
334
837000
3000
Այսօր ավել գումար խնայելը տարբերակ չէ:
14:15
We invited them to save
335
840000
2000
Մենք առաջարկեցինք նրանց խնայել
14:17
three percentage points more
336
842000
3000
երեք տոկոսով ավել
14:20
every time they get a pay raise.
337
845000
3000
ամեն անգամ, երբ նրանք աշխատավարձի բարձրացում են ստանում:
14:23
And here are the results.
338
848000
3000
Եվ ահա արդյունքները:
14:26
We're seeing here a three and a half-year period,
339
851000
2000
Մենք տեսնում ենք երեք ու կես տարվա ժամանակահատվածում,
14:28
four pay raises,
340
853000
2000
աշխատավարձի չորս բարձրացում,
14:30
people who were struggling to save,
341
855000
2000
մարդիկ, ովքեր պայքարում էին խնայողությունների համար
14:32
were saving three percent of their paycheck,
342
857000
2000
խնայում էին իրենց աշխատավարձի երեք տոկոսը,
14:34
three and a half years later
343
859000
2000
երեք ու կես տարի հետո
14:36
saving almost four times as much,
344
861000
3000
խնայում են գրեթե չորս անգամ ավելին,
14:39
almost 14 percent.
345
864000
3000
գրեթե 14 տոկոս:
14:42
And there's shoes and bicycles
346
867000
2000
Եվ ահա այն կոշիկներն ու հեծանիվները
14:44
and things on this chart
347
869000
2000
և աղյուսակի վրայի այլ բաները,
14:46
because I don't want to just throw numbers
348
871000
2000
որովհետև ես չեմ ուզում պարզապես թվեր ասել
14:48
in a vacuum.
349
873000
2000
օդի մեջ:
14:50
I want, really, to think about the fact
350
875000
3000
Ես իրոք ուզում եմ մտածեմ այն փաստի մասին,
14:53
that saving four times more
351
878000
2000
որ չորս անգամ ավել խնայելը
14:55
is a huge difference
352
880000
2000
ահռելի տարբերություն է
14:57
in terms of the lifestyle
353
882000
2000
այն ապրելակերպի առումով,
14:59
that people will be able to afford.
354
884000
2000
որը մարդիկ կարողանալու են իրենց թույլ տալ:
15:01
It's real.
355
886000
2000
Սա իրականություն է:
15:03
It's not just numbers on a piece of paper.
356
888000
3000
Սա պարզապես թվեր չեն թղթի վրա:
15:06
Whereas with saving three percent,
357
891000
2000
Մինչդեռ, երեք տոկոս խնայելով,
15:08
people might have to add nice sneakers
358
893000
2000
մարդիկ կարող են մեկ զույգ սպորտային կոշիկ ավելացնել,
15:10
so they can walk,
359
895000
2000
որ քայլել կարողանան,
15:12
because they won't be able to afford anything else,
360
897000
4000
որովհետև նրանք ուրիշ ոչինչ իրենց թույլ տալ չեն կարողանա, մինչդեռ
15:16
when they save 14 percent
361
901000
2000
երբ 14 տոկոս են խնայում,
15:18
they might be able to maybe have nice dress shoes
362
903000
3000
նրանք կարող են իրենց թույլ տալ հոյակապ կոշիկներ,
15:21
to walk to the car to drive.
363
906000
3000
որպեսզի քայլեն դեպի մեքենան, որը նրանք կվարեն:
15:24
This is a real difference.
364
909000
2000
Սա իրական տարբերություն է:
15:26
By now, about 60 percent of the large companies
365
911000
5000
Այսօր, խոշոր ընկերությունների մոտ 60 տոկոսը
15:31
actually have programs like this in place.
366
916000
3000
ունեն նմանատիպ ծրագրեր:
15:34
It's been part of the Pension Protection Act.
367
919000
3000
Դա Կենսաթոշակային պաշտպանության մասին օրենքի մաս է կազմում:
15:37
And needless to say that Thaler and I
368
922000
2000
Եվ ավելորդ կլինի ասել, որ Թալերին և ինձ
15:39
have been blessed to be part of this program
369
924000
3000
բախտ է վիճակվել այդ ծրագրի մաս լինել
15:42
and make a difference.
370
927000
2000
և փոփոխություններ բերել:
15:44
Let me wrap
371
929000
2000
Թույլ տվեք ինձ ամփոփել
15:46
with two key messages.
372
931000
3000
երկու կարևոր ուղերձով:
15:49
One is behavioral finance
373
934000
3000
Մեկն այն է, որ ֆինանսական վարքագիծը
15:52
is extremely powerful.
374
937000
3000
շատ հզոր է:
15:55
This is just one example.
375
940000
3000
Սա միայն մեկ օրինակ է:
15:58
Message two
376
943000
2000
Երկրորդ ուղերձն
16:00
is there's still a lot to do.
377
945000
2000
այն է, որ անելու շատ բան կա:
16:02
This is really the tip of the iceberg.
378
947000
3000
Սա այսբերգի գագաթն է միայն:
16:05
If you think about people and mortgages
379
950000
3000
Եթե մտածում եք մարդկանց ու վարկերի մասին,
16:08
and buying houses and then not being able to pay for it,
380
953000
3000
և տներ առնելու ու դրանց համար վճարել չկարողանալու,
16:11
we need to think about that.
381
956000
2000
ապա պետք է մտածենք դրա մասին:
16:13
If you're thinking about people taking too much risk
382
958000
3000
Եթե մտածում եք մարդկանց չափից ավելի ռիսկեր իրենց վրա վերցնելու մասին
16:16
and not understanding how much risk they're taking
383
961000
3000
և իրենց վրա վերցրած ռիսկերի իրական չափերը չպատկերացնելու,
16:19
or taking too little risk,
384
964000
2000
կամ չափից ավելի փոքր ռիսկ կրելու,
16:21
we need to think about that.
385
966000
2000
ապա պետք է մտածենք դրա մասին:
16:23
If you think about people spending a thousand dollars a year
386
968000
3000
Եթե մտածում եք մարդկանց մասին, ով տարեկան հազարավոր դոլար է ծախսում
16:26
on lottery tickets,
387
971000
2000
վիճակախաղերի վրա,
16:28
we need to think about that.
388
973000
2000
ապա պետք է մտածենք դրա մասին:
16:30
The average actually,
389
975000
2000
Իրականում դա միջինն է,
16:32
the record is in Singapore.
390
977000
2000
ռեկորդը պատկանում է Սինգապուրին:
16:34
The average household
391
979000
2000
Միջին ընտանիքը
16:36
spends $4,000 a year on lottery tickets.
392
981000
3000
տարեկան ծախսում է 4,000 դոլար վիճակախաղերի վրա:
16:39
We've got a lot to do,
393
984000
2000
Մենք դեռ անելու շատ բան ունենք,
16:41
a lot to solve,
394
986000
2000
լուծելու շատ խնդիրներ
16:43
also in the retirement area
395
988000
3000
կենսաթոշակային ոլորտում նույնպես,
16:46
when it comes to what people do with their money
396
991000
2000
երբ գործը հասնում է նրան, թե ինչ են անում մարդիկ իրենց գումարների հետ
16:48
after retirement.
397
993000
2000
թոշակի անցնելուց հետո:
16:50
One last question:
398
995000
2000
Վերջին հարցը.
16:52
How many of you feel comfortable
399
997000
3000
ձեզանից քանիսն են իրենց լավ պատկերացնում,
16:55
that as you're planning for retirement
400
1000000
2000
որ թոշակի անցնելու մասին պլանավորելիս,
16:57
you have a really solid plan
401
1002000
3000
ունեն կշռադատված ծրագիր
17:00
when you're going to retire,
402
1005000
2000
թե ե՞րբ եք դուք անցնելու թոշակի,
17:02
when you're going to claim Social Security benefits,
403
1007000
3000
ե՞րբ եք հայցելու սոցիալական ապահովության նպաստները,
17:05
what lifestyle to expect,
404
1010000
2000
ինչպիսի՞ ապրելակերպ եք ակնկալելու,
17:07
how much to spend every month
405
1012000
2000
ինչքա՞ն եք ծախսելու ամեն ամիս,
17:09
so you're not going to run out of money?
406
1014000
2000
որ ձեր փողերը չսպառվեն:
17:11
How many of you feel you have a solid plan for the future
407
1016000
3000
Ձեզանից քանի՞սն են պատկերացնում, որ ունեն ապագայի կշռադատված պլան,
17:14
when it comes to post-retirement decisions.
408
1019000
4000
երբ գործը վերաբերվում է թոշակի անցնելուց հետո ընդունվող որոշումներին:
17:19
One, two, three, four.
409
1024000
3000
Մեկ, երկու, երեք, չորս:
17:22
Less than three percent
410
1027000
2000
Երեք տոկոսից քիչ՝
17:24
of a very sophisticated audience.
411
1029000
2000
այս ավելի քան իմաստառու ունկնդիրների:
17:26
Behavioral finance has a long way.
412
1031000
3000
Ֆինանսական վարքագիծը դեռ երկար ճանապարհ ունի անցնելու:
17:29
There's a lot of opportunities
413
1034000
2000
Հնարավորությունները բազմազան են
17:31
to make it powerful again and again and again.
414
1036000
4000
այն ավելի ու ավելի ազդեցիկ դարձնելու համար:
17:35
Thank you.
415
1040000
2000
Շնորհակալություն:
17:37
(Applause)
416
1042000
2000
(Ծափահարություններ)
Translated by Arman Zaratsyan
Reviewed by Gohar Khachatryan

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Shlomo Benartzi - Economist
Shlomo Benartzi uses behavioral economics to study how and why we plan well for the future (or fail to), and uses that to develop new programs to encourage saving for retirement.

Why you should listen

Shlomo Benartzi studies behavioral finance with a special interest in personal finance. He is co-founder of the Behavioral Finance Forum (www.behavioralfinanceforum.com), a collective of 40 prominent academics and 40 major financial institutions from around the globe.  The Forum helps consumers make better financial decisions by fostering collaborative research efforts between academics and industry leaders.

Benartzi’s most significant research contribution is the development of Save More Tomorrow™ (SMarT), a behavioral prescription designed to help employees increase their savings rates gradually over time.

More profile about the speaker
Shlomo Benartzi | Speaker | TED.com