TEDSummit
Abigail Marsh: Why some people are more altruistic than others
ئەبیگەیل مارش: بۆچی هەندێک کەس لە کەسانی تر خۆنەویست ترن
Filmed:
Readability: 4.4
2,142,656 views
بۆچی هەندێک کەس کاری خۆنەویستانە دەکەن، بە خستنە مەترسی تەندرووستی خۆیان یارمەتی کەسانی تر دەدەن؟ لێکۆڵەرەوەی دەروونی ئەبیگەیل مارش لێکۆڵینەوە لە پاڵنەرەکانی ئەو کەسانە دەکات کە کاری لە ڕادەبەدەر خۆنەویستانە دەکەن، وەک بەخشینی گورچیلەیەک بە کەسێکی تەواو نەناسراو. دەکرێت مێشکی ئەوان جیاوازییەکی هەبێت؟
Abigail Marsh - Psychologist
Abigail Marsh asks essential questions: If humans are evil, why do we sometimes go to extraordinary lengths to help others even at a cost to ourselves? Full bio
Abigail Marsh asks essential questions: If humans are evil, why do we sometimes go to extraordinary lengths to help others even at a cost to ourselves? Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
There's a man out there, somewhere,
0
760
2096
،پیاوێكه له ده‌ره‌وه، له شوێنێك
00:14
who looks a little bit
like the actor Idris Elba,
like the actor Idris Elba,
1
2880
2976
،كه‌مێك له ئیدریس ئه‌لبای ئه‌كته‌ر ده‌چێت
00:17
or at least he did 20 years ago.
2
5880
2376
.یان با بڵێین ٢٠ ساڵ له‌مه‌و پێش وابوو
00:20
I don't know anything else about him,
3
8280
1816
هیچ شتێكى تر نازانم سه‌باره‌ت به‌و کەسە
00:22
except that he once saved my life
4
10120
1896
جگه له‌وه‌ى كه جارێك ژیانى منى ڕزگار كرد
00:24
by putting his own life in danger.
5
12040
1640
.ئەویش بە خستنە بەر مەترسی ژیانی خۆی
00:26
This man ran across four lanes of freeway
traffic in the middle of the night
traffic in the middle of the night
6
14600
5376
ئه‌م پیاوه بەو نیوە شەوە
به درێژى چوار سايدی ڕێگاىەکی خێرا ڕایكرد
به درێژى چوار سايدی ڕێگاىەکی خێرا ڕایكرد
00:32
to bring me back to safety
7
20000
1776
بۆ ئه‌وه‌ى من ڕزگار بكات
00:33
after a car accident
that could have killed me.
that could have killed me.
8
21800
2776
دوای ئەوەی ڕووداوێكى
.ئوتومبێل خەریکبوو بمكوژێت
.ئوتومبێل خەریکبوو بمكوژێت
00:36
And the whole thing
left me really shaken up, obviously,
left me really shaken up, obviously,
9
24600
2656
،هه‌موو ئەم شته بە ڕوونی، منى داچڵه‌كاند
بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا
پێویستییه‌كى زۆر گرنگى له‌لا جێهێشتم
پێویستییه‌كى زۆر گرنگى له‌لا جێهێشتم
00:39
but it also left me with this
kind of burning, gnawing need
kind of burning, gnawing need
10
27280
3976
00:43
to understand why he did it,
11
31280
1640
.بۆ ئەوەی تێبگەم لەوەی بۆچی وای کرد
00:45
what forces within him
caused him to make the choice
caused him to make the choice
12
33760
2776
چ هێزێك له ناخیدا وایلێكرد
ئه‌و هه‌ڵبژاردنه بكات
ئه‌و هه‌ڵبژاردنه بكات
00:48
that I owe my life to,
13
36560
1856
،کە من بە ژیانم قەرزاریم
00:50
to risk his own life
to save the life of a stranger?
to save the life of a stranger?
14
38440
3616
بۆ ئه‌وه‌ى ژیانى خۆى بخاته مه‌ترسییه‌وه
تا ژیانى كه‌سێكی نه‌ناسراو ڕزگار بكات؟
تا ژیانى كه‌سێكی نه‌ناسراو ڕزگار بكات؟
00:54
In other words, what are the causes of his
or anybody else's capacity for altruism?
or anybody else's capacity for altruism?
15
42080
5040
به واتایەکی تر، پاڵنه‌ره‌كانی ئه‌و
یان هه‌ر كه‌سێكى تر چییه بۆ خۆنه‌ویستی؟
یان هه‌ر كه‌سێكى تر چییه بۆ خۆنه‌ویستی؟
.به‌ڵام با سه‌ره‌تا پێتان بڵێم چى ڕوویدا
00:59
But first let me tell you what happened.
16
47840
2016
ئه‌و شه‌وه، ١٩ ساڵ بووم
01:01
That night, I was 19 years old
17
49880
1456
ده‌ڕۆشتمه‌وه بۆ ماڵه‌كه‌م
له تاكۆما، واشیتگتۆن
له تاكۆما، واشیتگتۆن
01:03
and driving back to my home
in Tacoma, Washington,
in Tacoma, Washington,
18
51360
2376
،بە ڕێگای خێرای پێنج سایدیدا
01:05
down the Interstate 5 freeway,
19
53760
1816
له‌پڕ سه‌گێكى بچكۆله ده‌رپه‌ڕى
.بۆ به‌رده‌م ئوتومبێله‌كه‌م
.بۆ به‌رده‌م ئوتومبێله‌كه‌م
01:07
when a little dog
darted out in front of my car.
darted out in front of my car.
20
55600
2536
01:10
And I did exactly
what you're not supposed to do,
what you're not supposed to do,
21
58160
2336
منیش ڕێک ئەوەم کرد کە باش نییە بیکەیت
ئەویش پێچ کردنەوە بوو تا
.لێى دوور كه‌ومه‌وه
.لێى دوور كه‌ومه‌وه
01:12
which is swerve to avoid it.
22
60520
1360
01:14
And I discovered why
you're not supposed to do that.
you're not supposed to do that.
23
62480
2440
.بۆشم دەرکەوت کە بۆچی نابێت ئەوە بکەیت
01:17
I hit the dog anyways,
24
65319
1737
،هه‌رچۆنێك بێت له سه‌گه‌كه‌م دا
01:19
and that sent the car into a fishtail,
25
67080
2616
،ئه‌وه‌ش ئوتومبێله‌كه‌ى خاوكرده‌وه
01:21
and then a spin across the freeway,
26
69720
2576
،ئینجا ئوتومبێلەکە لەدەستی وەرگرتم و سوڕا
01:24
until finally it wound up
in the fast lane of the freeway
in the fast lane of the freeway
27
72320
3576
هەتا لە کۆتاییدا لەسەر
سایدی خێرای شەقامەکە وەستایەوە
سایدی خێرای شەقامەکە وەستایەوە
01:27
faced backwards into oncoming traffic
28
75920
2936
پشتی ئوتومبێلەکەش لە سایدەکە
بوو کە ئوتومبێلی لێوە ئەهات
بوو کە ئوتومبێلی لێوە ئەهات
01:30
and then the engine died.
29
78880
1360
.ئینجا مەکینەکە کووژایەوە
01:33
And I was sure in that moment
that I was about to die too,
that I was about to die too,
30
81480
3560
له‌و كاته‌شدا دڵنیا بووم
،كه منیش له‌وه‌دام كه بمرم
،كه منیش له‌وه‌دام كه بمرم
01:37
but I didn't
31
85880
1216
بەڵام نەمردم
01:39
because of the actions
of that one brave man
of that one brave man
32
87120
2736
بەهۆی هەڵوێستی پیاوێکی ئازاوە
01:41
who must have made the decision
33
89880
1496
کە لەوانەیە ئەو بڕیارەی
01:43
within a fraction of a second
of seeing my stranded car
of seeing my stranded car
34
91400
3016
لە ماوەی کەمتر لە چرکەیەکدا
دوای بینی دۆخی ئوتومبێلەکەم دابێت
دوای بینی دۆخی ئوتومبێلەکەم دابێت
01:46
to pull over and run
across four lanes of freeway traffic
across four lanes of freeway traffic
35
94440
4256
بۆ ئەوەی بوەستێت و بە
ڕاکردن چوار ساید ببڕێت
ڕاکردن چوار ساید ببڕێت
01:50
in the dark
36
98720
1936
بەو تاریکییە
01:52
to save my life.
37
100680
1976
.بۆ ڕزگارکردنی ژیانم
01:54
And then after he got my car working again
38
102680
2896
دواتر دوای ئه‌وه‌ى ئوتومبیله‌كه‌ى
منى خسته‌وه كار
منى خسته‌وه كار
01:57
and got me back to safety
and made sure I was going to be all right,
and made sure I was going to be all right,
39
105600
3616
منی گەیاندوە سەلامەتی و
دڵنیا بووەوە لەوەی باش ئەبم
دڵنیا بووەوە لەوەی باش ئەبم
02:01
he drove off again.
40
109240
1536
.دووبارە بە ڕێی خۆیەوە ڕۆشتەوە
02:02
He never even told me his name,
41
110800
2336
،تەنانەت ناوی خۆشی پێ نەوتم
زۆر دڵنیاشم لەوەی بیرم چوو
.پێی بڵێم زۆر سووپاس
.پێی بڵێم زۆر سووپاس
02:05
and I'm pretty sure
I forgot to say thank you.
I forgot to say thank you.
42
113160
2160
02:08
So before I go any further,
43
116440
1936
،بۆیە پێش ئەوەی زیاتر بەردەوام بم
02:10
I really want to take a moment
44
118400
1456
ئەمەوێ ساتێک وەر بگرم
02:11
to stop and say thank you
to that stranger.
to that stranger.
45
119880
2800
بۆ ئەوەی بووەستم و بەو
.کەسە نەناسراوە بڵێم سووپاس
.کەسە نەناسراوە بڵێم سووپاس
(چەپڵەلێدان)
02:15
(Applause)
46
123280
1720
02:22
I tell you all of this
47
130919
1217
هەموو ئەمەتان بۆیە پێ ئەڵێم
02:24
because the events of that night changed
the course of my life to some degree.
the course of my life to some degree.
48
132160
4216
چوونکە ڕووداوەکەی ئەو شەوە
.تا ڕادەیەک ڕێڕەوی ژیانی منیان گۆڕێ
.تا ڕادەیەک ڕێڕەوی ژیانی منیان گۆڕێ
02:28
I became a psychology researcher,
49
136400
1616
،بووم بە لێکۆڵەرێکی دەروون ناسی
02:30
and I've devoted my work to understanding
the human capacity to care for others.
the human capacity to care for others.
50
138040
4776
کارەکەشم تەرخان کرد بۆ تێگەشتن
.لە توانای مرۆڤ بۆ گرنگیدان بە کەسانی تر
.لە توانای مرۆڤ بۆ گرنگیدان بە کەسانی تر
02:34
Where does it come from,
and how does it develop,
and how does it develop,
51
142840
2336
،لە کوێوە یەت
،و چۆن پەرە دەستێنێت
،و چۆن پەرە دەستێنێت
02:37
and what are the extreme forms
that it can take?
that it can take?
52
145200
2240
شێوە لە ڕادەبەرەکانیش چین
کە لەوانەیە وەریگرێت؟
کە لەوانەیە وەریگرێت؟
02:40
These questions are really important
to understanding basic aspects
to understanding basic aspects
53
148120
3176
ئەم پرسیارانە بەڕاستی گرنگن
بۆ تێگەشتن لە لایەنە بنچینەییەکانی
بۆ تێگەشتن لە لایەنە بنچینەییەکانی
02:43
of human social nature.
54
151320
1240
.سرووشتی کۆمەڵایەتی مرۆڤ
02:45
A lot of people,
and this includes everybody
and this includes everybody
55
153320
2096
،زۆر کەسیش
کە ئەمە هەمووان ئەگرێتەوە
کە ئەمە هەمووان ئەگرێتەوە
02:47
from philosophers
and economists to ordinary people
and economists to ordinary people
56
155440
2896
لە فەیلەسووفەکان و
ئابووری ناسەکانەوە بۆ خەڵکی ئاسایی
ئابووری ناسەکانەوە بۆ خەڵکی ئاسایی
02:50
believe that human nature
is fundamentally selfish,
is fundamentally selfish,
57
158360
3256
باوەڕیان وایە کە مرۆڤ
،بە شێوەیەکی سرووشتی خۆپەرستن
،بە شێوەیەکی سرووشتی خۆپەرستن
02:53
that we're only ever really motivated
by our own welfare.
by our own welfare.
58
161640
4176
کە تەنیا پاڵنەری ڕاستەقینە بۆ ئێمە
.بەرژەوەندی خوودی خۆمانە
.بەرژەوەندی خوودی خۆمانە
02:57
But if that's true, why do some people,
like the stranger who rescued me,
like the stranger who rescued me,
59
165840
4296
،بەڵام ئەگەر وابێت، بۆچی هەندێک خەڵک
،وەک ئەو کەسەی ڕزگاری کردم
،وەک ئەو کەسەی ڕزگاری کردم
03:02
do selfless things,
like helping other people
like helping other people
60
170160
2496
،کاری خۆ نەویستانە ئەکەن
وەک یارمەتیدانی خەڵکی تر
وەک یارمەتیدانی خەڵکی تر
03:04
at enormous risk and cost to themselves?
61
172680
2440
لە بەرامبەر مەترسی و
تێچوونێکی زۆردا بۆ خۆیان؟
تێچوونێکی زۆردا بۆ خۆیان؟
03:07
Answering this question
62
175880
1296
وەڵامدانەوەی ئەم پرسیارە
03:09
requires exploring the roots
of extraordinary acts of altruism,
of extraordinary acts of altruism,
63
177200
4096
پێویستی بەوەیە بە ناو ڕەگەکانی کاری
،خۆنەویستی نائاساییدا بگەڕێین
،خۆنەویستی نائاساییدا بگەڕێین
03:13
and what might make people
who engage in such acts
who engage in such acts
64
181320
2376
چی واش لەو کەسانە ئەکات
کە ئەو جۆرە کارانە ئەکەن
کە ئەو جۆرە کارانە ئەکەن
03:15
different than other people.
65
183720
1856
جیاواز بن لە کەسەکانی تر
03:17
But until recently, very little work
on this topic had been done.
on this topic had been done.
66
185600
3080
بەڵام هەتا ئەم دواییە، کاری زۆر کەم
.کراوە لەسەر ئەم تەوەرە
.کراوە لەسەر ئەم تەوەرە
03:21
The actions of the man who rescued me
67
189920
1816
کردەوەی پیاوەکەی ڕزگاری کردم
03:23
meet the most stringent
definition of altruism,
definition of altruism,
68
191760
2976
لەگەڵ بەهێزترین پێناسەی
،خۆنەویستیدا یەکدەگرێتەوە
،خۆنەویستیدا یەکدەگرێتەوە
03:26
which is a voluntary, costly behavior
69
194760
2616
کە کارێکی بە ویستی خۆیی، زیان بەخۆگەیەنەر
03:29
motivated by the desire
to help another individual.
to help another individual.
70
197400
2440
بە هۆی پاڵنەری خواستی
،یارمەتیدانی کەسێکی ترەوە دەبێت
،یارمەتیدانی کەسێکی ترەوە دەبێت
03:32
So it's a selfless act
intended to benefit only the other.
intended to benefit only the other.
71
200640
3120
کەواتە کارێکی خۆنەویستانەیە
.تەنیا ئامانج لێی بەرژەوەندی کەسەکەی ترە
.تەنیا ئامانج لێی بەرژەوەندی کەسەکەی ترە
03:36
What could possibly
explain an action like that?
explain an action like that?
72
204560
2560
ئەبێ چی کارێکی لەو شێوەیە ڕوون بکاتەوە؟
،ئاشکرایە، یەکێک لە وەڵامەکان هاوسۆزییە
03:40
One answer is compassion, obviously,
73
208120
1936
03:42
which is a key driver of altruism.
74
210080
1800
.کە پاڵنەری سەرەکی خۆنەویستییە
،بەڵام دوای ئەوە پرسیارەکە ئەبێت بەوەی
03:44
But then the question becomes,
75
212520
1616
03:46
why do some people
seem to have more of it than others?
seem to have more of it than others?
76
214160
2760
بۆچی هەندێک کەس لەوە دەچێت
زیاتریان هەبێت وەک لەوانەی تر؟
زیاتریان هەبێت وەک لەوانەی تر؟
03:50
And the answer may be that the brains
of highly altruistic people
of highly altruistic people
77
218120
3896
وەڵامەکەش ئەوەیە کە مێشکی
کەسە زۆر خۆنەویستەکان لەوانەیە
کەسە زۆر خۆنەویستەکان لەوانەیە
.لە چەندین لایەنی بنچینەییەوە جیاواز بن
03:54
are different in fundamental ways.
78
222040
2200
03:57
But to figure out how,
79
225120
1896
،بەڵام بۆ زانینی ئەوەی چۆن
03:59
I actually started from the opposite end,
80
227040
2120
ڕاستییەکەی لە پێچەوانەکەیەوە
،دەستم پێکرد
،دەستم پێکرد
04:02
with psychopaths.
81
230160
1200
.کەسە دەروون تێکچووەکان
نزیک بوونەوەیەکی هاوبەش بۆ تێگەشتن
،لە لایەنە بنچینەییەکانی سرووشتی مرۆڤ
،لە لایەنە بنچینەییەکانی سرووشتی مرۆڤ
04:04
A common approach to understanding
basic aspects of human nature,
basic aspects of human nature,
82
232680
3096
04:07
like the desire to help other people,
83
235800
2016
،وەک خواستی یارمەتی دانی خەڵکی تر
04:09
is to study people
in whom that desire is missing,
in whom that desire is missing,
84
237840
3136
لێکۆڵینەوەیە لەو خەڵکانەی
،کە ئەو خواستەیان تیا نییە
،کە ئەو خواستەیان تیا نییە
04:13
and psychopaths are exactly such a group.
85
241000
2120
کەسە دەروون تێکچووەکانیش
.ئەو کۆمەڵە پێکدەهێنن
.ئەو کۆمەڵە پێکدەهێنن
04:16
Psychopathy is a developmental disorder
86
244200
2376
دەروون تێکچوون کێشەیەکی پەرەسەندنە
04:18
with strongly genetic origins,
87
246600
2096
،بناغەیەکی بۆماوەیی جینی بەهێزی هەیە
04:20
and it results in a personality
that's cold and uncaring
that's cold and uncaring
88
248720
2896
دەشبێتە هۆی کەسایەتییەک
کە سارد و بێ بایەخە
کە سارد و بێ بایەخە
04:23
and a tendency to engage in antisocial
and sometimes very violent behavior.
and sometimes very violent behavior.
89
251640
3524
خواستێکیش بۆ کاری دژە کۆمەڵایەتی و هەندێک
.جاریش ڕەفتاری زۆر توند و تیژ
.جاریش ڕەفتاری زۆر توند و تیژ
هەر کە من و هەندێک لە هاوپیشەکانم
لە پەیمانگای نەتەوەیی تەندروستیی دەروونی
لە پەیمانگای نەتەوەیی تەندروستیی دەروونی
04:28
Once my colleagues and I
at the National Institute of Mental Health
at the National Institute of Mental Health
90
256040
3256
هەندێک لە یەکەمین پشکنینە
تیشکییەکانی سەر مێشکمان ئەنجامدا
تیشکییەکانی سەر مێشکمان ئەنجامدا
04:31
conducted some of the first ever
brain imaging research
brain imaging research
91
259320
2615
04:33
of psychopathic adolescents,
92
261959
2137
،لەسەر هەرزەکارە دەروون تێکچووەکان
04:36
and our findings, and the findings
of other researchers now,
of other researchers now,
93
264120
2856
دۆزینەوەکانی ئێمە و دۆزینەوەکانی
،توێژەرەوەکانی تری ئێستاش
،توێژەرەوەکانی تری ئێستاش
04:39
have shown that people
who are psychopathic
who are psychopathic
94
267000
2296
نیشانیان داوە کە خەڵکەکانی
دەروون شێواون
دەروون شێواون
04:41
pretty reliably exhibit
three characteristics.
three characteristics.
95
269320
2920
.سێ تایبەتمەندی باوەڕپێکراوییان تێدایە
04:45
First, although they're not generally
insensitive to other people's emotions,
insensitive to other people's emotions,
96
273160
4616
یەکەم، هەرچەندە بەشێوەیەکی گشتی
،بێ هەست نیین بۆ هەستەکانی خەڵکی تر
،بێ هەست نیین بۆ هەستەکانی خەڵکی تر
04:49
they are insensitive to signs
that other people are in distress.
that other people are in distress.
97
277800
3776
بێ هەستن بۆ نیشانەکانی
.کە کەسەکانی تر لە ناخۆشیدان
.کە کەسەکانی تر لە ناخۆشیدان
04:53
And in particular,
98
281600
1216
،وە بەتایبتیش
04:54
they have difficulty recognizing
fearful facial expressions like this one.
fearful facial expressions like this one.
99
282840
3896
قوورسە بۆیان دەربڕینی دەموچاوی
.ترساوی وەک ئەمە بناسنەوە
.ترساوی وەک ئەمە بناسنەوە
04:58
And fearful expressions convey
urgent need and emotional distress,
urgent need and emotional distress,
100
286760
3696
دەربڕینی ترساویش پێویستی یەکسەری و
،ناخۆشی هەستی دەگەیەنێت
،ناخۆشی هەستی دەگەیەنێت
05:02
and they usually elicit
compassion and a desire to help
compassion and a desire to help
101
290480
2616
زۆربەی جاریش هاوسۆزی و
ویستی یارمەتی ئەبزوێنن
ویستی یارمەتی ئەبزوێنن
،لەو خەڵکانەدا کە ئەیانبینن
05:05
in people who see them,
102
293120
1256
05:06
so it makes sense that people
who tend to lack compassion
who tend to lack compassion
103
294400
2696
بۆیە ڕێی تێئەچێت خەڵکەکای هاوسۆزییان کەمە
05:09
also tend to be insensitive to these cues.
104
297120
2120
دەچن بەلای ئەوەی بێهەست
.بن بۆ ئەم ئاماژانە
.بن بۆ ئەم ئاماژانە
05:12
The part of the brain
105
300520
1216
بەشەکەی مێشک
05:13
that's the most important
for recognizing fearful expressions
for recognizing fearful expressions
106
301760
2896
کە گرنگترینە بۆ ناسینەوەی دەربڕینی ترساوی
.پێیدەوترێت ئەمیگداڵا
05:16
is called the amygdala.
107
304680
1256
05:17
There are very rare cases of people
who lack amygdalas completely,
who lack amygdalas completely,
108
305960
3416
چەند حاڵەتێکی زۆر دەگمەن هەیە
،لەوانەدا کە بە تەواوەتی ئیمگداڵایان نییە
،لەوانەدا کە بە تەواوەتی ئیمگداڵایان نییە
05:21
and they're profoundly impaired
in recognizing fearful expressions.
in recognizing fearful expressions.
109
309400
3856
ئەوەش بە شێوەیەکی بەرچاو ناسینەوەی
.دەربڕینی ترساویی لا پەکخستوون
.دەربڕینی ترساویی لا پەکخستوون
05:25
And whereas healthy adults and children
110
313280
2376
لە کاتێکدا منداڵان و کەسە
پێگەشتووە تەندرووستەکان
پێگەشتووە تەندرووستەکان
زۆربەی کات بەرزبوونەوەیەک
هەیە لە چالاکییەکانی ئەمیگدالایاندا
هەیە لە چالاکییەکانی ئەمیگدالایاندا
05:27
usually show big spikes
in amygdala activity
in amygdala activity
111
315680
2616
05:30
when they look at fearful expressions,
112
318320
2136
،کاتێک سەیری دەربڕینە ترساوەکان دەکەن
05:32
psychopaths' amygdalas
are underreactive to these expressions.
are underreactive to these expressions.
113
320480
3136
ئەمیگدالای کەسە دەروون شێواوەکان
.کاردانەوەیان کەمە بۆ ئەم دەربڕینانە
.کاردانەوەیان کەمە بۆ ئەم دەربڕینانە
05:35
Sometimes they don't react at all,
114
323640
1656
هەندێک جار هیچ
،کاردانەوەشیان نابێت
،کاردانەوەشیان نابێت
05:37
which may be why they have
trouble detecting these cues.
trouble detecting these cues.
115
325320
2620
کە لەوانەیە لەبەر ئەوە بێت کێشەیان هەبێت
.لە دۆزینەوەی ئەم ئاماژانە
.لە دۆزینەوەی ئەم ئاماژانە
05:41
Finally, psychopaths' amygdalas
are smaller than average
are smaller than average
116
329240
3136
لە کۆتاییدا، ئەمیگدالای
دەروون شێواوەکان لە تێکڕا بچووکترن
دەروون شێواوەکان لە تێکڕا بچووکترن
05:44
by about 18 or 20 percent.
117
332400
1600
.بە نزیکەی ١٨ بۆ ٢٠ ڕێژەی سەدی
05:46
So all of these findings
are reliable and robust,
are reliable and robust,
118
334920
3816
کەواتە هەموو ئەم دۆزینەوانە
،پشتی پێدەبەسترێت و بەهێزن
،پشتی پێدەبەسترێت و بەهێزن
05:50
and they're very interesting.
119
338760
1456
.وە زۆر سەرنج ڕاکێشیشن
05:52
But remember that my main interest
120
340240
1656
بەڵام بیرتان بێت ئەوەی من گرنگی پێدەدەم
05:53
is not understanding
why people don't care about others.
why people don't care about others.
121
341920
3536
ئەوە نییە تێبگەم بۆچی خەڵک
.گرنگی بە یەکتر نادەن
.گرنگی بە یەکتر نادەن
05:57
It's understanding why they do.
122
345480
1560
بەڵکو تێگەشتنە لەوەی
.بۆچی گرنگی بە یەکتر ئەدەن
.بۆچی گرنگی بە یەکتر ئەدەن
05:59
So the real question is,
123
347880
2296
،بۆیە پرسیارە ڕاستەقینەکە ئەوەیە
06:02
could extraordinary altruism,
124
350200
2256
،دەکرێت خۆنەویستی نائاسایی
06:04
which is the opposite of psychopathy
125
352480
2216
کە پێچەوانەی دەروون شێواوییە
06:06
in terms of compassion
and the desire to help other people,
and the desire to help other people,
126
354720
3416
لە ڕووی هاوسۆزی و خواستی
،یارمەتیدانی خەڵکی ترەوە
،یارمەتیدانی خەڵکی ترەوە
06:10
emerge from a brain that is also
the opposite of psychopathy?
the opposite of psychopathy?
127
358160
4016
لە مێشکێکەوە دەرئەچێت
کە هەر پێچەوانەی دەروون شێواوییە؟
کە هەر پێچەوانەی دەروون شێواوییە؟
06:14
A sort of antipsychopathic brain,
128
362200
2240
،جۆرێک لە مێشکی دژە دەروون شێواوی
06:17
better able to recognize
other people's fear,
other people's fear,
129
365880
3096
بە شێوەیەکی باشتر
،ترسی خەڵکی تر ئەناسێتەوە
،ترسی خەڵکی تر ئەناسێتەوە
06:21
an amygdala that's more reactive
to this expression
to this expression
130
369000
2416
ئەمیگدالایەک کە کاردانەوەی
زیاترە بۆ ئەم دەربڕینە
زیاترە بۆ ئەم دەربڕینە
06:23
and maybe larger than average as well?
131
371440
1840
وە لە ئەمیگدالایەکی تێکڕاش گەورەتر بێت؟
06:25
As my research has now shown,
132
373920
2016
،وەک ئێستا توێژینەوەکەی من دەریخستووە
06:27
all three things are true.
133
375960
1456
هەر سێ شتەکە ڕاستن
06:29
And we discovered this
134
377440
1256
ئەمەشمان بە تاقیکردنەوە
06:30
by testing a population
of truly extraordinary altruists.
of truly extraordinary altruists.
135
378720
3016
لەسەر کەسانێک دۆزییەوە کە
.بە شێوەیەکی نائاسایی خۆنەپەرستن
.بە شێوەیەکی نائاسایی خۆنەپەرستن
06:33
These are people who have given
one of their own kidneys
one of their own kidneys
136
381760
2656
ئەمانە کەسانێکن کە
گوورچیلەیەکی خۆیان بەخشییوە
گوورچیلەیەکی خۆیان بەخشییوە
06:36
to a complete stranger.
137
384440
1200
.بە کەسێک کە هیچ نایناسن
کەواتە ئەمانە کەسانێکن خۆبەخشانە
چوونەتە بەردەم نەشتەرگەرییەکی گەورە
چوونەتە بەردەم نەشتەرگەرییەکی گەورە
06:38
So these are people who have volunteered
to undergo major surgery
to undergo major surgery
138
386600
3096
06:41
so that one of their own
healthy kidneys can be removed
healthy kidneys can be removed
139
389720
2616
بۆ ئەوەی یەکێک لە گوورچیلە
ساغەکانی خۆیان دەر بکرێت
ساغەکانی خۆیان دەر بکرێت
06:44
and transplanted into a very ill stranger
140
392360
2056
ئینجا بخرێتە نەخۆشێکی نەناسراوەوە
06:46
that they've never met and may never meet.
141
394440
2040
کە قەت نەیانبینییوە و
.لەوانەیە قەتیش نەیانبینن
.لەوانەیە قەتیش نەیانبینن
06:49
"Why would anybody do this?"
is a very common question.
is a very common question.
142
397040
2800
"ئەبێ بۆچی کەسێک ئەمە بکات؟"
.پرسیارێکە زۆر ئەکرێت
.پرسیارێکە زۆر ئەکرێت
06:52
And the answer may be
143
400520
1376
وەڵامەکەش ئەوەیە لەوانەیە
06:53
that the brains of these
extraordinary altruists
extraordinary altruists
144
401920
2256
مێشکی ئەم کەسە خۆنەویستە نائاساییانە
06:56
have certain special characteristics.
145
404200
1800
خاسییەتی دیاریکراوی
.زۆر تایبەتی هەبێت
.زۆر تایبەتی هەبێت
06:59
They are better at recognizing
other people's fear.
other people's fear.
146
407040
3216
.باشترن لە ناسینەوەی ترسی کەسانی تردا
07:02
They're literally better at detecting
when somebody else is in distress.
when somebody else is in distress.
147
410280
3416
باشترن لە هەستپێکردنی کەسێکی تردا
.کاتێک لە تەنگانەدا دەبێت
.کاتێک لە تەنگانەدا دەبێت
07:05
This may be in part because their amygdala
is more reactive to these expressions.
is more reactive to these expressions.
148
413720
4656
ئەمە لەوانەیە بەشێکی بەهۆی ئەوەوە بێت
.ئەمیگدالاکانیان کارلێکی زیاتر بێت
.ئەمیگدالاکانیان کارلێکی زیاتر بێت
بیریشتان بێت، ئەمە هەمان ئەو
بەشەی مێشکە کە بۆمان دەرکەوت
بەشەی مێشکە کە بۆمان دەرکەوت
07:10
And remember, this is the same part
of the brain that we found
of the brain that we found
149
418400
2936
هیچ کارلێکی نییە لەو
.کەسانەدا کە دەروون شێواون
.کەسانەدا کە دەروون شێواون
07:13
was underreactive
in people who are psychopathic.
in people who are psychopathic.
150
421360
2336
هەروەها، ئەمیگدالاکانیان لە
ئەمیگدالای ئاساییش گەورەترن
ئەمیگدالای ئاساییش گەورەترن
07:15
And finally, their amygdalas
are larger than average as well,
are larger than average as well,
151
423720
2896
.بە ڕێژەی نزیکەی لە سەدا هەشت
07:18
by about eight percent.
152
426640
1216
کەواتە، ئەوەی ئەم زانیارییانە
پێکەوە دەری ئەخەن
پێکەوە دەری ئەخەن
07:19
So together, what these data suggest
153
427880
1736
07:21
is the existence of something
like a caring continuum in the world
like a caring continuum in the world
154
429640
3616
بوونی شتێکە وەک بەردەوامی
پێدانێکی گرنگیپێدان لە جیهاندا
پێدانێکی گرنگیپێدان لە جیهاندا
07:25
that's anchored at the one end
by people who are highly psychopathic,
by people who are highly psychopathic,
155
433280
3536
کە لە کۆتاییەک لەنگەر گیراوە
،بەو کەسانەی دەروونیان زۆر شێواوە
،بەو کەسانەی دەروونیان زۆر شێواوە
لە کۆتاییەکەی تریشی بەو
کەسانەی زۆر هاوسۆزن
کەسانەی زۆر هاوسۆزن
07:28
and at the other by people
who are very compassionate
who are very compassionate
156
436840
2496
07:31
and driven to acts of extreme altruism.
157
439360
1920
پاڵنەریشییان هەیە بۆ کاری
.خۆنەویستی نائاسایی
.خۆنەویستی نائاسایی
07:34
But I should add that what makes
extraordinary altruists so different
extraordinary altruists so different
158
442760
3936
بەڵام پێویستە بڵێم ئەوەی خۆنەویستەکانی
کردووە بە کەسانێکی زۆر جیاواز
کردووە بە کەسانێکی زۆر جیاواز
07:38
is not just that they're
more compassionate than average.
more compassionate than average.
159
446720
2696
.ئەوە نییە لە کەسانی ئاسایی هاوسۆزتر بن
07:41
They are,
160
449440
1216
،هاوسۆزترن
07:42
but what's even more unusual about them
161
450680
1896
بەڵام ئەوەی نائاسایی ترە لە بارەیانەوە
07:44
is that they're compassionate
and altruistic
and altruistic
162
452600
2096
ئەوەیە کە هاوسۆز و خۆنەویستیشن
07:46
not just towards people
who are in their own innermost circle
who are in their own innermost circle
163
454720
2936
نەک تەنیا بەرامبەر کەسەکانی
لە بازنەی ناوەوەی
لە بازنەی ناوەوەی
07:49
of friends and family. Right?
164
457680
1976
هاوڕێکان و خێزانەکەی خۆیاندان. وا نییە؟
07:51
Because to have compassion for people
that you love and identify with
that you love and identify with
165
459680
3256
چوونکە هەبوونی هاوسۆزی بۆ
ئەو کەسانەی کە خۆشت دەوێن
ئەو کەسانەی کە خۆشت دەوێن
07:54
is not extraordinary.
166
462960
2200
.شتێکی نائاسایی نییە
07:58
Truly extraordinary altruists' compassion
extends way beyond that circle,
extends way beyond that circle,
167
466040
4176
هاوسۆزی کەسە زۆر خۆنەویستەکان
،ئەو بازنەیەش تێدەپەڕێنێت
،ئەو بازنەیەش تێدەپەڕێنێت
08:02
even beyond their wider
circle of acquaintances
circle of acquaintances
168
470240
2216
تەنانەت فراوانتر لەو
کەسانەش کە ئاشنان پێیان
کەسانەش کە ئاشنان پێیان
بۆ ئەو کەسانەی کە بە تەواوەتی لە
دەرەوەی بازنەی کۆمەڵایەتی خۆیاندان
دەرەوەی بازنەی کۆمەڵایەتی خۆیاندان
08:04
to people who are outside
their social circle altogether,
their social circle altogether,
169
472480
2936
08:07
total strangers,
170
475440
1536
،بە تەواوەتی نەناسراون پێیان
08:09
just like the man who rescued me.
171
477000
1600
هەر وەک ئەو پیاوەی ڕزگاری کردم
08:11
And I've had the opportunity now
to ask a lot of altruistic kidney donors
to ask a lot of altruistic kidney donors
172
479960
3496
منیش دەرفەتی ئەوەم هەبوو لە
چەند بەخشەرێکی گوورچیلە بپرسم
چەند بەخشەرێکی گوورچیلە بپرسم
08:15
how it is that they manage to generate
such a wide circle of compassion
such a wide circle of compassion
173
483480
4376
چۆن توانیان بازنەیەکی هێندە
فراوانی هاوسۆزی درووست بکەن
فراوانی هاوسۆزی درووست بکەن
کە ئامادەن گورچیلەیەکی خۆیان بدەن
.بە کەسێکی تەواو نەناسراو
.بە کەسێکی تەواو نەناسراو
08:19
that they were willing to give
a complete stranger their kidney.
a complete stranger their kidney.
174
487880
3336
08:23
And I found it's a really difficult
question for them to answer.
question for them to answer.
175
491240
3496
بۆشم دەرکەوت بەڕاستی پرسیارێکی
.قورسە پێیان وەڵام بدرێتەوە
.قورسە پێیان وەڵام بدرێتەوە
08:26
I say, "How is it that
you're willing to do this thing
you're willing to do this thing
176
494760
4056
من ئەڵێم، "چۆن ئامادەیت شتێکی ئاواهی بکەیت
08:30
when so many other people don't?
177
498840
1976
لە کاتێکدا زۆر کەسی تر نایکات؟
08:32
You're one of fewer than 2,000 Americans
178
500840
2416
تۆ یەکێکیت لەو کەمتر
لە دوو هەزار ئەمریکییە
لە دوو هەزار ئەمریکییە
08:35
who has ever given a kidney to a stranger.
179
503280
2616
کە تا ئێستا گورچیلەیەکیان
.یاوە بە نەناسراوێک
.یاوە بە نەناسراوێک
08:37
What is it that makes you so special?"
180
505920
1840
"چی وای کردووە تۆ تایبەت بیت؟
08:40
And what do they say?
181
508400
1280
لە وەڵامی ئەوەیا چی ئەڵێن؟
08:43
They say, "Nothing.
182
511400
1920
.ئەڵێن، "هیچ شتێک
08:46
There's nothing special about me.
183
514200
1776
هیچ شتێکی تایبەت نییە
لە بارەی منەوە،
لە بارەی منەوە،
08:48
I'm just the same as everybody else."
184
516000
1799
" من هەر وەک هەموو کەسێکی ترم.
08:51
And I think that's actually
a really telling answer,
a really telling answer,
185
519200
3096
ڕاستییەکەی ئەوەش وەڵامێکە
،هەموو شتێک ئەڵێت
،هەموو شتێک ئەڵێت
08:54
because it suggests that the circles
of these altruists don't look like this,
of these altruists don't look like this,
186
522320
3840
چونکە پێشنیاری ئەوە ئەکات کە بازنەکانی
،ئەم کەسە خۆنەویستانە لەمە ناچێت
،ئەم کەسە خۆنەویستانە لەمە ناچێت
08:59
they look more like this.
187
527240
1976
زیاتر لەمە ئەچێت
09:01
They have no center.
188
529240
1240
هیچ ناوەڕاستێکیان نییە
09:03
These altruists literally
don't think of themselves
don't think of themselves
189
531320
2416
ئەم کەسە خۆنەویستانە بیر لە خۆیان ناکەنەوە
09:05
as being at the center of anything,
190
533760
2256
،وەک ئەوەی ناوەڕاستی شتێک بن
09:08
as being better or more inherently
important than anybody else.
important than anybody else.
191
536040
2960
لە کەس باشتر بن یان بە
.بۆماوەیی گرنگتر بن لە کەسی تر
.بۆماوەیی گرنگتر بن لە کەسی تر
کە لە خۆنەویستێکم پرسی بۆچی
،بەخشینی گورچیلە ڕێی تێئەچێت بەلایەوە، وتی
،بەخشینی گورچیلە ڕێی تێئەچێت بەلایەوە، وتی
09:12
When I asked one altruist
why donating her kidney made sense to her,
why donating her kidney made sense to her,
192
540000
3216
09:15
she said, "Because it's not about me."
193
543240
2720
".چونکە ئەمە بۆ خۆم نییە"
09:19
Another said,
194
547040
1736
،یەکێکی تریان وتی
09:20
"I'm not different. I'm not unique.
195
548800
2256
من جیاواز نیم، من تایبەت نیم"
09:23
Your study here is going to find out
that I'm just the same as you."
that I'm just the same as you."
196
551080
3336
توێژینەوەکەت لێرەیا ئەوەی بۆ دەر ئەکەوێت
".کە من هەر وەک تۆم
".کە من هەر وەک تۆم
09:26
I think the best description
for this amazing lack of self-centeredness
for this amazing lack of self-centeredness
197
554440
4096
پێموابێت باشترین وەسف بۆ ئەم نەبوونە
سەرسوڕهێنەرەی خۆ کردن بە چەقە
سەرسوڕهێنەرەی خۆ کردن بە چەقە
09:30
is humility,
198
558560
1856
،بێ فیزییە
09:32
which is that quality
that in the words of St. Augustine
that in the words of St. Augustine
199
560440
3096
تایبەتمەندییەکە کە بە
قسەکانی سەنت ئۆگەستین
قسەکانی سەنت ئۆگەستین
09:35
makes men as angels.
200
563560
1520
.مرۆڤ وەک فریشتەکان نیشاندەدات
09:38
And why is that?
201
566120
1696
ئەوە بۆ چی؟
09:39
It's because if there's
no center of your circle,
no center of your circle,
202
567840
2776
لەبەر ئەوەی ئەگەر بازنەکەت
،هیچ ناوەڕاستێکی نەبێت
،هیچ ناوەڕاستێکی نەبێت
09:42
there can be no inner rings
or outer rings,
or outer rings,
203
570640
2536
،ئەڵقەی ناوەوە یان ئەڵقەی دەرەوەت نابێت
09:45
nobody who is more or less worthy
of your care and compassion
of your care and compassion
204
573200
2896
هیچ کەس کەمتر یان زیاتر گرنگی
پێنادرێت و هاوسۆزی نابێت بۆی
پێنادرێت و هاوسۆزی نابێت بۆی
09:48
than anybody else.
205
576120
1200
.وەک لە کەسێکی تر
09:49
And I think that this is what really
distinguishes extraordinary altruists
distinguishes extraordinary altruists
206
577920
3496
پێموابێت ئەمەش ئەو شتەیە کە
خۆنەویستە نائاساییەکان جیا ئەکاتەوە
خۆنەویستە نائاساییەکان جیا ئەکاتەوە
09:53
from the average person.
207
581440
1240
.لە کەسی ئاسایی
09:55
But I also think that this is a view
of the world that's attainable by many
of the world that's attainable by many
208
583400
3576
بەڵام پێشموایە ئەمە تێڕوانینێکی جیهانە
کە زۆربەی خەڵک دەتوانن پێی بگەن
کە زۆربەی خەڵک دەتوانن پێی بگەن
09:59
and maybe even most people.
209
587000
1976
.تەنانەت لەوانەیە زۆرینەشی بتوانن
10:01
And I think this
because at the societal level,
because at the societal level,
210
589000
2256
پێموابێت ئەمە لەبەر ئەوەیە
،کە لەسەر ئاستێکی کۆمەڵی
،کە لەسەر ئاستێکی کۆمەڵی
10:03
expansions of altruism and compassion
are already happening everywhere.
are already happening everywhere.
211
591280
3720
فراوانبوونەکانی خۆنەویستی و هاوسۆزی
.لە هەموو لایەک ڕوودەدات
.لە هەموو لایەک ڕوودەدات
ستیڤین پینکەری دەروون ناس و
ئەوانەی تر نیشانیان داوە
ئەوانەی تر نیشانیان داوە
10:07
The psychologist Steven Pinker
and others have shown
and others have shown
212
595920
2456
10:10
that all around the world people
are becoming less and less accepting
are becoming less and less accepting
213
598400
3256
لە سەرانسەری جیهاندا خەڵک
کەمتر و کەمتر دەتوانن قبوڵی
کەمتر و کەمتر دەتوانن قبوڵی
10:13
of suffering in ever-widening
circles of others,
circles of others,
214
601680
2456
،ناڵاندنەکان بکەن لە بازنەیەکی
فراوانبووی کەسانی تردا
فراوانبووی کەسانی تردا
10:16
which has led to declines
of all kinds of cruelty and violence,
of all kinds of cruelty and violence,
215
604160
3056
کە ئەمەش بووەتە هۆی کەمبوونەوەی هەموو
،جۆرەکانی دڕندەیی و توند و تیژی
،جۆرەکانی دڕندەیی و توند و تیژی
10:19
from animal abuse to domestic violence
to capital punishment.
to capital punishment.
216
607240
3520
لە توند و تیژی بەرامبەر ئاژەڵان بۆ
.توند و تیژی ناوماڵ و سزای لە سێدارەدان
.توند و تیژی ناوماڵ و سزای لە سێدارەدان
ئەوەش بووەتە زۆربوونی هەموو
.جۆرەکانی خۆنەویستی
.جۆرەکانی خۆنەویستی
10:23
And it's led to increases
in all kinds of altruism.
in all kinds of altruism.
217
611480
2816
10:26
A hundred years ago, people
would have thought it was ludicrous
would have thought it was ludicrous
218
614320
3096
سەد ساڵ لەمەوبەر، خەڵک وایان
بیر ئەکردەوە چەنێک نابەجێ بێت
بیر ئەکردەوە چەنێک نابەجێ بێت
10:29
how normal and ordinary it is
219
617440
1496
کە خەڵکی ئێستا ئاساییە بەلایانەوە
10:30
for people to donate
their blood and bone marrow
their blood and bone marrow
220
618960
3296
کە خوێنی خۆیان و مۆخی ئێسکی خۆیان ببەخشن
10:34
to complete strangers today.
221
622280
1640
.بە کەسانێک کە هیچ نایان ناسن
ڕێی تێئەچێت سەد ساڵی تر
10:36
Is it possible that
a hundred years from now
a hundred years from now
222
624720
2096
خەڵک وا بیر بکەنەوە کە بەخشینی
گوورچیلەیەک بە کەسێکی نەناسراو
گوورچیلەیەک بە کەسێکی نەناسراو
10:38
people will think
that donating a kidney to a stranger
that donating a kidney to a stranger
223
626840
2576
10:41
is just as normal and ordinary
224
629440
1456
چەنێک ئاساییە هەر وەک
10:42
as we think donating blood
and bone marrow is today?
and bone marrow is today?
225
630920
3016
چۆن ئێستا پێمان وایە بەخشینی
خوێن و مۆخی ئێسک ئاساییە؟
خوێن و مۆخی ئێسک ئاساییە؟
10:45
Maybe.
226
633960
1200
.لەوانەیە
10:47
So what's at the root
of all these amazing changes?
of all these amazing changes?
227
635800
2896
کەواتە ڕەگی ئەم هەموو گۆڕانکارییە
سەرسووڕهێنەرانە چییە؟
سەرسووڕهێنەرانە چییە؟
10:50
In part it seems to be
228
638720
1776
بەشێکی لەوە ئەچێت بەهۆی
10:52
increases in wealth
and standards of living.
and standards of living.
229
640520
3200
زیادبوونی سامان و ستانداردەکانی
.ژیانەوە بووبێت
.ژیانەوە بووبێت
10:56
As societies become
wealthier and better off,
wealthier and better off,
230
644600
2736
کاتێک کۆمەڵگاکان
،دەوڵەمەند تر و باشتر ئەبن
،دەوڵەمەند تر و باشتر ئەبن
10:59
people seem to turn
their focus of attention outward,
their focus of attention outward,
231
647360
2616
خەڵک پێ ئەچێت زیاتر
،سەرنجی خۆیان بییەن بە دەرەوە
،سەرنجی خۆیان بییەن بە دەرەوە
11:02
and as a result, all kinds of altruism
towards strangers increases,
towards strangers increases,
232
650000
3856
لە دەرئەنجامدا، هەموو جۆرەکانی خۆنەویستی
،بەرامبەر کەسە نەناسراوەکان زیاد دەکات
،بەرامبەر کەسە نەناسراوەکان زیاد دەکات
11:05
from volunteering to charitable donations
and even altruistic kidney donations.
and even altruistic kidney donations.
233
653880
4720
لە کاری خۆبەخشییەوە بۆ بەخشینی پارە بۆ
.خێرخوازی و تەنانەت بەخشینی گوورچیلە
.خێرخوازی و تەنانەت بەخشینی گوورچیلە
11:11
But all of these changes also yield
234
659440
2976
بەڵام هەموو ئەم گۆڕانکارییانە
11:14
a strange and paradoxical result,
235
662440
3216
،ئەنجامێکی سەیر و دژبەیەکی هەیە
11:17
which is that even as the world is
becoming a better and more humane place,
becoming a better and more humane place,
236
665680
3536
ئەویش ئەوەیە هەرچەندە جیهان خەریکە
،دەبێت بە شوێنێکی باشتر و مرۆڤدۆستانەتر
،دەبێت بە شوێنێکی باشتر و مرۆڤدۆستانەتر
11:21
which it is,
237
669240
1216
،کە لە ڕاستیدا وایە
11:22
there's a very common perception
that it's becoming worse
that it's becoming worse
238
670480
2696
تێڕوانینێکی زۆر باو هەیە
کە وادەزانرێت خراپتر دەبێت
کە وادەزانرێت خراپتر دەبێت
11:25
and more cruel, which it's not.
239
673200
2040
،بێ بەزەێتیش زیاتر دەبێت
.کە بەو شێوەیە نییە
.کە بەو شێوەیە نییە
11:28
And I don't know exactly why this is,
240
676080
1816
،بە ڕوونیش نازانم ئەمە لەبەر چی وایە
11:29
but I think it may be
that we now just know so much more
that we now just know so much more
241
677920
3576
بەڵام پێموابێت لەوانەیە هی ئەوە بێت
ئێستا زۆر زیاتر ئەزانین
ئێستا زۆر زیاتر ئەزانین
دەربارەی ناڵاندنی کەسەکانی نایان ناسین
،لە شوێنە دوورە دەستەکان لە خۆمان
،لە شوێنە دوورە دەستەکان لە خۆمان
11:33
about the suffering
of strangers in distant places,
of strangers in distant places,
242
681520
3176
11:36
and so we now care a lot more
243
684720
2416
ئێستاش زۆر لە پێشتر زیاتر خەمخۆرین
11:39
about the suffering
of those distant strangers.
of those distant strangers.
244
687160
2200
بۆ ناڵاندنی ئەو کەسە
.نەناسراوە دوورەدەستانە
.نەناسراوە دوورەدەستانە
11:42
But what's clear is the kinds
of changes we're seeing show
of changes we're seeing show
245
690240
3696
بەڵام ئەوە ڕوونە هەموو جۆرەکانی
گۆڕانکاری کە ئێستا ئەیبینین نیشانی ئەیات
گۆڕانکاری کە ئێستا ئەیبینین نیشانی ئەیات
11:45
that the roots of altruism and compassion
246
693960
2456
کە ڕەگەکانی خۆنەویستی و هاوسۆزی
11:48
are just as much a part of human nature
as cruelty and violence,
as cruelty and violence,
247
696440
3016
بەشێکن لە سرووشتی مرۆڤەکان هەر وەک
،دڕندەیی و توند و تیژی
،دڕندەیی و توند و تیژی
11:51
maybe even more so,
248
699480
1696
،لەوانەیە بە ڕادەیەکی زیاتریش بێت
11:53
and while some people do seem
to be inherently more sensitive
to be inherently more sensitive
249
701200
4056
وە لە کاتێکدا وا دەر دەکەوێت هەندێک خەڵک
بە شێوەیەکی بۆماوەیی هەستیار تر بن
بە شێوەیەکی بۆماوەیی هەستیار تر بن
11:57
to the suffering of distant others,
250
705280
2096
،بۆ ناڵاندنی کەسە دوورەدەستەکانی تر
11:59
I really believe that the ability
to remove oneself
to remove oneself
251
707400
2776
بەڕاستی پێموایە کە
کەسێک توانای لابردنی خۆی
کەسێک توانای لابردنی خۆی
12:02
from the center of the circle
252
710200
1776
لە ناوەڕاستی بازنەکە
12:04
and expand the circle of compassion
outward to include even strangers
outward to include even strangers
253
712000
4056
لەگەڵ فراوانکردنی بازنەکەی بۆ دەرەوە
بۆ ئەوەی کەسە نەناسراوەکانیش بگرێتەوە
بۆ ئەوەی کەسە نەناسراوەکانیش بگرێتەوە
12:08
is within reach for almost everyone.
254
716080
2800
.لە توانای هەموو کەسێکدایە
12:12
Thank you.
255
720080
1216
.سوپاس بۆ گوێگرتنتان
(چەپڵەلێدان)
12:13
(Applause)
256
721320
7578
ABOUT THE SPEAKER
Abigail Marsh - PsychologistAbigail Marsh asks essential questions: If humans are evil, why do we sometimes go to extraordinary lengths to help others even at a cost to ourselves?
Why you should listen
How do we understand what others think and feel? An associate professor in the department of psychology and the interdisciplinary neuroscience program at Georgetown University, Abigail Marsh focuses on social and affective neuroscience. She addresses questions using multiple approaches that include functional and structural brain imaging in adolescents and adults from both typical and non-typical populations, as well as behavioral, cognitive, genetic and pharmacological techniques. Among her ongoing research projects are brain imaging and behavioral studies of altruistic kidney donors and brain imaging studies of children/adolescents with severe conduct problems and limited empathy.
Marsh's 2017 book The Fear Factor: How One Emotion Connects Altruists, Psychopaths, and Everyone In-Between explores the extremes of human generosity and cruelty.
Abigail Marsh | Speaker | TED.com