TEDxDubai
Patricia Ryan: Don't insist on English!
Патриција Рајан: Немојте да инсистирате на англискиот!
Filmed:
Readability: 3.6
2,138,668 views
На TEDxDubai, долгогодишната професорка по англиски јазик Патриција Рајан изнесува едно провокативно прашање: Дали светот кој е фокусиран на англискиот јазик, го спречува ширењето на идеите на други јазици? (На пример: што доколку Ајнштајн требало да го положи испитот TOEFL?) Станува збор за одбрана од преведувањето и ширењето идеи.
Patricia Ryan - Language teacher
Patricia Ryan has spent the past three-plus decades teaching English in Arabic countries -- where she has seen vast cultural (and linguistic) change. Full bio
Patricia Ryan has spent the past three-plus decades teaching English in Arabic countries -- where she has seen vast cultural (and linguistic) change. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I know what you're thinking.
0
1000
2000
Знам што си мислите.
00:18
You think I've lost my way,
1
3000
2000
Си мислите дека сум се загубила.
00:20
and somebody's going to come on the stage in a minute
2
5000
2000
и дека некој ќе дојде на сцена за една минута
00:22
and guide me gently back to my seat.
3
7000
2000
и полека ќе ме одведе до моето седиште.
00:24
(Applause)
4
9000
6000
(Аплауз)
00:30
I get that all the time in Dubai.
5
15000
3000
Ова ми се случува постојано во Дубаи.
00:33
"Here on holiday are you, dear?"
6
18000
2000
"Овде сте на одмор, нели драга?"
00:35
(Laughter)
7
20000
2000
(Смеа)
00:37
"Come to visit the children?
8
22000
3000
"Дојдовте да ги посетите децата?
00:40
How long are you staying?"
9
25000
2000
Колку долго ќе останете?"
00:42
Well actually, I hope for a while longer yet.
10
27000
3000
Па всушност, се надевам дека ќе останам подолго.
00:45
I have been living and teaching in the Gulf
11
30000
3000
Живеам и предавам на Заливот
00:48
for over 30 years.
12
33000
2000
повеќе од 30 години.
00:50
(Applause)
13
35000
4000
(Аплауз)
00:54
And in that time, I have seen a lot of changes.
14
39000
4000
И во целиот тој период, видов многу промени.
00:58
Now that statistic
15
43000
2000
Сега таа статистика
01:00
is quite shocking.
16
45000
2000
е прилично шокантна.
01:02
And I want to talk to you today
17
47000
2000
И сакам да Ви зборувам денеска
01:04
about language loss
18
49000
2000
за загубата на јазиците
01:06
and the globalization of English.
19
51000
3000
и глобализацијата на англискиот јазик.
01:09
I want to tell you about my friend
20
54000
2000
Сакам да ви кажам за мојата пријателка
01:11
who was teaching English to adults in Abu Dhabi.
21
56000
3000
која предаваше англиски на возрасни во Абу Даби.
01:14
And one fine day,
22
59000
2000
И еден сончев ден,
01:16
she decided to take them into the garden
23
61000
2000
решила да ги одведе во градината
01:18
to teach them some nature vocabulary.
24
63000
2000
за да ги научи зборови поврзани со природата.
01:20
But it was she who ended up learning
25
65000
2000
Но, на крајот таа ги научила
01:22
all the Arabic words for the local plants,
26
67000
2000
сите арапски зборови за локалните растенија,
01:24
as well as their uses --
27
69000
2000
како и нивната примена -
01:26
medicinal uses, cosmetics,
28
71000
3000
примена во медицината, козметиката,
01:29
cooking, herbal.
29
74000
3000
готвењето, за растенијата.
01:32
How did those students get all that knowledge?
30
77000
2000
На кој начин го стекнале овие студенти сето тоа знаење?
01:34
Of course, from their grandparents
31
79000
2000
Секако, од нивните баби и дедовци
01:36
and even their great-grandparents.
32
81000
3000
и дури од нивните прадедовци и прабаби.
01:39
It's not necessary to tell you how important it is
33
84000
3000
Не е неопходно да се каже колку е важно
01:42
to be able to communicate
34
87000
2000
да си способен да комуницираш
01:44
across generations.
35
89000
2000
низ генерациите.
01:46
But sadly, today,
36
91000
2000
Но, за жал, денеска,
01:48
languages are dying
37
93000
2000
јазиците изумираат
01:50
at an unprecedented rate.
38
95000
2000
со невидена стапка.
01:52
A language dies every 14 days.
39
97000
3000
Еден јазик умира секои 14 дена.
01:56
Now, at the same time,
40
101000
2000
Сега, во исто време,
01:58
English is the undisputed global language.
41
103000
2000
англискиот јазик е неспорен глобален јазик.
02:00
Could there be a connection?
42
105000
2000
Можно ли е да постои поврзаност?
02:02
Well I don't know.
43
107000
2000
Па, не знам.
02:04
But I do know that I've seen a lot of changes.
44
109000
3000
Но, знам дека сум видела многу промени.
02:07
When I first came out to the Gulf, I came to Kuwait
45
112000
3000
Кога дојдов за прв пат на Заливот, дојдов во Кувајт
02:10
in the days when it was still a hardship post.
46
115000
3000
во деновите кога сеуште беа тешки времиња.
02:13
Actually, not that long ago.
47
118000
2000
Всушност, не толку одамна.
02:15
That is a little bit too early.
48
120000
3000
Тоа е малку прерано.
02:18
But nevertheless,
49
123000
2000
Но, сепак,
02:20
I was recruited by the British Council,
50
125000
2000
бев вработена од страна на Британскиот совет
02:22
along with about 25 other teachers.
51
127000
2000
заедно со уште 25 други професори.
02:24
And we were the first non-Muslims
52
129000
2000
И ние бевме првите не-Муслимани
02:26
to teach in the state schools there in Kuwait.
53
131000
3000
кои предаваа во државните училишта во Кувајт.
02:29
We were brought to teach English
54
134000
2000
Бевме донесени да предаваме англиски
02:31
because the government wanted to modernize the country
55
136000
4000
затоа што владата сакаше да ја модернизира земјата
02:35
and to empower the citizens through education.
56
140000
3000
и да ги развие граѓаните преку образование.
02:38
And of course, the U.K. benefited
57
143000
2000
И, секако, Обединетото кралство имаше корист
02:40
from some of that lovely oil wealth.
58
145000
3000
од дел од тоа привлечно нафтено богатство.
02:43
Okay.
59
148000
2000
Добро.
02:45
Now this is the major change that I've seen --
60
150000
3000
Сега, ова е најголемата промена која сум ја видела -
02:48
how teaching English
61
153000
2000
како предавањето англиски
02:50
has morphed
62
155000
2000
се измени
02:52
from being a mutually beneficial practice
63
157000
4000
од заеднички корисна практика
02:56
to becoming a massive international business that it is today.
64
161000
3000
во тоа да стане масивен меѓународен бизнис каков што е денеска.
02:59
No longer just a foreign language on the school curriculum,
65
164000
4000
Не е повеќе само странски јазик во училишната програма.
03:03
and no longer the sole domain
66
168000
2000
И не е повеќе единствен имот
03:05
of mother England,
67
170000
2000
на мајка Англија.
03:07
it has become a bandwagon
68
172000
2000
Тој стана предводник
03:09
for every English-speaking nation on earth.
69
174000
3000
за секоја нација која зборува англиски на земјата.
03:12
And why not?
70
177000
2000
И зошто да не?
03:14
After all, the best education --
71
179000
3000
На крајот на краиштата, најдоброто образование -
03:17
according to the latest World University Rankings --
72
182000
3000
според последните рангирања на светски универзитети
03:20
is to be found in the universities
73
185000
2000
може да се најде на универзитетите
03:22
of the U.K. and the U.S.
74
187000
4000
во Обединетото Кралство и во САД.
03:26
So everybody wants to have an English education, naturally.
75
191000
4000
Така што, природно е што секој сака да има образование на англиски.
03:30
But if you're not a native speaker,
76
195000
2000
Но, ако англискиот јазик не ти е мајчин,
03:32
you have to pass a test.
77
197000
2000
мора да положиш тест.
03:34
Now can it be right
78
199000
2000
Сега може ли да биде исправно
03:36
to reject a student
79
201000
2000
да одбиеш студент
03:38
on linguistic ability alone?
80
203000
2000
само заради лингвистичката способност?
03:40
Perhaps you have a computer scientist
81
205000
2000
Можеби имате научник за компјутери
03:42
who's a genius.
82
207000
2000
кој е гениј.
03:44
Would he need the same language as a lawyer, for example?
83
209000
3000
Би му требал ли нему истиот јазик, како на пример, на правник?
03:47
Well, I don't think so.
84
212000
3000
Па, јас не мислам така.
03:51
We English teachers reject them all the time.
85
216000
3000
Ние, професорите по англиски ги одбиваме постојано.
03:54
We put a stop sign,
86
219000
2000
Ставаме знак стоп,
03:56
and we stop them in their tracks.
87
221000
2000
и ги запираме на нивниот пат.
03:58
They can't pursue their dream any longer,
88
223000
2000
Тие не можат да го остварат својот сон повеќе,
04:00
'til they get English.
89
225000
3000
сè додека не научат англиски.
04:04
Now let me put it this way:
90
229000
3000
Дозволете ми вака да кажам,
04:07
if I met a monolingual Dutch speaker
91
232000
4000
доколку сретнам некој кој зборува само холандски
04:11
who had the cure for cancer,
92
236000
2000
кој има лек за рак,
04:13
would I stop him from entering my British University?
93
238000
3000
дали ќе го запрам да не студира на мојот Британски универзитет?
04:16
I don't think so.
94
241000
2000
Мислам дека нема.
04:18
But indeed, that is exactly what we do.
95
243000
3000
Но, всушност токму тоа го правиме.
04:21
We English teachers are the gatekeepers.
96
246000
3000
Ние, професорите по англиски сме портири.
04:24
And you have to satisfy us first
97
249000
3000
И вие треба прво нас да нè убедите
04:27
that your English is good enough.
98
252000
3000
дека зборувате англиски доволно добро.
04:31
Now it can be dangerous
99
256000
2000
Сега може да биде опасно
04:33
to give too much power
100
258000
3000
да дадете премногу моќ
04:36
to a narrow segment of society.
101
261000
2000
на тесен сегмент од општеството.
04:38
Maybe the barrier would be too universal.
102
263000
3000
Можеби пречката би била премногу универзална.
04:41
Okay.
103
266000
2000
Добро.
04:43
"But," I hear you say,
104
268000
3000
"Но," слушам дека велите,
04:46
"what about the research?
105
271000
2000
"што е со истражувањата?
04:48
It's all in English."
106
273000
2000
Сите се на англиски јазик."
04:50
So the books are in English,
107
275000
2000
Книгите се на англиски,
04:52
the journals are done in English,
108
277000
2000
научните списанија се пишуваат на англиски,
04:54
but that is a self-fulfilling prophecy.
109
279000
3000
но тоа е пророштво што само се исполнува.
04:57
It feeds the English requirement.
110
282000
2000
Ја храни потребата од англиски.
04:59
And so it goes on.
111
284000
2000
И така продолжува.
05:01
I ask you, what happened to translation?
112
286000
3000
Ве прашувам, што се случи со преведувањето?
05:04
If you think about the Islamic Golden Age,
113
289000
4000
Ако мислите на исламското златно доба (Islamic Golden Age),
05:08
there was lots of translation then.
114
293000
3000
тогаш имало многу преводи.
05:11
They translated from Latin and Greek
115
296000
3000
Тие преведувале од латински и грчки
05:14
into Arabic, into Persian,
116
299000
2000
на арапски, на персиски,
05:16
and then it was translated on
117
301000
2000
и потоа се преведувало на
05:18
into the Germanic languages of Europe
118
303000
2000
јазиците од германската група од Европа
05:20
and the Romance languages.
119
305000
2000
и на јазиците од романската група.
05:22
And so light shone upon the Dark Ages of Europe.
120
307000
4000
И толку многу светлина светеше над темното доба во Европа (Dark Ages of Europe).
05:27
Now don't get me wrong;
121
312000
2000
Немојте да ме сфатите погрешно;
05:29
I am not against teaching English,
122
314000
2000
јас не сум против предавање на англиски,
05:31
all you English teachers out there.
123
316000
2000
сите вие професори кои предавате англиски.
05:33
I love it that we have a global language.
124
318000
2000
Го обожавам фактот што имаме глобален јазик.
05:35
We need one today more than ever.
125
320000
3000
Денес ни треба глобален јазик повеќе од било кога.
05:38
But I am against using it
126
323000
2000
Но, јас сум против тоа да се употребува јазикот
05:40
as a barrier.
127
325000
2000
како пречка.
05:42
Do we really want to end up with 600 languages
128
327000
3000
Дали навистина сакаме да завршиме со 600 јазици
05:45
and the main one being English, or Chinese?
129
330000
3000
и главен јазик да остане англискиот, или кинескиот?
05:48
We need more than that. Where do we draw the line?
130
333000
3000
Ни треба повеќе од тоа. Каде ќе ја повлечеме линијата?
05:51
This system
131
336000
2000
Овој систем
05:53
equates intelligence
132
338000
3000
ги изедначува интелигенцијата
05:56
with a knowledge of English,
133
341000
3000
со познавањето на англискиот јазик
05:59
which is quite arbitrary.
134
344000
2000
што е прилично произволно.
06:01
(Applause)
135
346000
6000
(Аплауз)
06:07
And I want to remind you
136
352000
2000
И сакам да ве потсетам
06:09
that the giants upon whose shoulders
137
354000
3000
дека гигантите на чии раменици
06:12
today's intelligentsia stand
138
357000
2000
почива денешната интелигенција
06:14
did not have to have English,
139
359000
2000
не морале да знаат англиски,
06:16
they didn't have to pass an English test.
140
361000
2000
не морале да полагаат тест по англиски.
06:18
Case in point, Einstein.
141
363000
3000
Чист пример е Ајнштајн.
06:22
He, by the way, was considered remedial at school
142
367000
3000
Тој, патем, бил сметан за проблематично дете во училиште
06:25
because he was, in fact, dyslexic.
143
370000
2000
затоа што, всушност бил дислексичен.
06:27
But fortunately for the world,
144
372000
2000
Но, за среќа на светот,
06:29
he did not have to pass an English test.
145
374000
3000
тој не морал да полага тест по англиски јазик.
06:32
Because they didn't start until 1964
146
377000
3000
Затоа што, тие тестови не започнале се до 1964
06:35
with TOEFL,
147
380000
2000
кога започнал TOEFL,
06:37
the American test of English.
148
382000
2000
американскиот тест по англиски јазик.
06:39
Now it's exploded.
149
384000
2000
Сега ова експлодираше.
06:41
There are lots and lots of tests of English.
150
386000
3000
Постојат сè повеќе и повеќе тестови по англиски јазик.
06:44
And millions and millions of students
151
389000
2000
И милиони и милиони студенти
06:46
take these tests every year.
152
391000
2000
ги полагаат овие тестови секоја година.
06:48
Now you might think, you and me,
153
393000
2000
Сега, можеби ќе помислите, вие и јас,
06:50
"Those fees aren't bad, they're okay,"
154
395000
2000
тие провизии не се лоши, добри се,
06:52
but they are prohibitive
155
397000
2000
но тие се елиминаторни
06:54
to so many millions of poor people.
156
399000
2000
за толку многу милиони сиромашни луѓе.
06:56
So immediately, we're rejecting them.
157
401000
2000
Според тоа, ние веднаш ги одбиваме.
06:58
(Applause)
158
403000
3000
(Аплауз)
07:01
It brings to mind a headline I saw recently:
159
406000
3000
Ми доаѓа на памет еден наслов што го видов неодамна:
07:04
"Education: The Great Divide."
160
409000
2000
"Образование: Големата поделба."
07:06
Now I get it,
161
411000
2000
Сега сфатив,
07:08
I understand why people would want to focus on English.
162
413000
3000
разбирам зошто луѓето би се фокусирале на англиски.
07:11
They want to give their children the best chance in life.
163
416000
3000
Тие сакаат да им ги пружат на нивните деца најдобрите можности во животот.
07:15
And to do that, they need a Western education.
164
420000
3000
И, за да го направат тоа, ним им треба западно образование.
07:18
Because, of course, the best jobs
165
423000
2000
Затоа што, секако, најдобрите работни места
07:20
go to people out of the Western Universities,
166
425000
3000
одат кај луѓе што се надвор од Западните универзитети,
07:23
that I put on earlier.
167
428000
2000
кои ги спомнав порано.
07:25
It's a circular thing.
168
430000
2000
Тоа е движење во круг.
07:27
Okay.
169
432000
2000
Добро.
07:29
Let me tell you a story about two scientists,
170
434000
2000
Дозволете да ви кажам приказна за двајца научници,
07:31
two English scientists.
171
436000
2000
двајца англиски научници.
07:33
They were doing an experiment
172
438000
2000
Тие правеле експеримент
07:35
to do with genetics
173
440000
2000
поврзан со генетика
07:37
and the forelimbs and the hind limbs of animals.
174
442000
3000
и долните и горните екстремитети на животните.
07:40
But they couldn't get the results they wanted.
175
445000
2000
Но не можеле да ги добијат резултатите кои ги посакувале.
07:42
They really didn't know what to do,
176
447000
2000
Тие всушност не знаеле што да прават,
07:44
until along came a German scientist
177
449000
3000
сè додека не им пришол еден германски научник
07:47
who realized that they were using two words
178
452000
3000
кој сфатил дека тие користеле два збора
07:50
for forelimb and hind limb,
179
455000
2000
за долни и горни екстремитети,
07:52
whereas genetics does not differentiate
180
457000
4000
додека генетиката не прави разлика
07:56
and neither does German.
181
461000
2000
како ни германскиот.
07:58
So bingo,
182
463000
2000
Па бинго,
08:00
problem solved.
183
465000
2000
проблемот е решен.
08:02
If you can't think a thought,
184
467000
2000
Ако не може да ви текне некоја мисла,
08:04
you are stuck.
185
469000
3000
заглавени сте.
08:07
But if another language can think that thought,
186
472000
2000
Но, ако некој друг јазик може да смисли таква мисла,
08:09
then, by cooperating,
187
474000
2000
тогаш, преку соработка,
08:11
we can achieve and learn so much more.
188
476000
3000
можеме да постигнеме и да научиме многу повеќе.
08:16
My daughter
189
481000
2000
Мојата ќерка,
08:18
came to England from Kuwait.
190
483000
3000
дојде во Англија од Кувајт.
08:21
She had studied science and mathematics in Arabic.
191
486000
3000
Таа студираше наука и математика на арапски.
08:24
It's an Arabic medium school.
192
489000
3000
Тоа е арапско средно училиште.
08:27
She had to translate it into English at her grammar school.
193
492000
3000
Мораше да преведува на англиски во нејзиното училиште по граматика.
08:30
And she was the best in the class
194
495000
2000
И беше најдобра во класот
08:32
at those subjects.
195
497000
2000
по овие предмети.
08:34
Which tells us
196
499000
2000
Тоа ни кажува
08:36
that when students come to us from abroad,
197
501000
2000
дека, кога студентите доаѓаат кај нас од странство.
08:38
we may not be giving them enough credit
198
503000
2000
можеби не им даваме доволно признание
08:40
for what they know,
199
505000
2000
за она што го знаат,
08:42
and they know it in their own language.
200
507000
3000
а го знаат тоа на нивниот мајчин јазик.
08:45
When a language dies,
201
510000
2000
Кога умира еден јазик,
08:47
we don't know what we lose with that language.
202
512000
3000
не знаеме што губиме со тој јазик.
08:50
This is -- I don't know if you saw it on CNN recently --
203
515000
4000
Тоа значи - не знам дали сте гледале на CNN неодамна -
08:54
they gave the Heroes Award
204
519000
2000
ја врачија наградата Heroes Award
08:56
to a young Kenyan shepherd boy
205
521000
3000
на младо момче овчар од Кенија
08:59
who couldn't study at night in his village,
206
524000
3000
кој не можел да студира ноќе во неговото село
09:02
like all the village children,
207
527000
2000
како сите други селски деца,
09:04
because the kerosene lamp,
208
529000
2000
затоа што газиената ламба,
09:06
it had smoke and it damaged his eyes.
209
531000
2000
правела чад и ги оштетила неговите очи.
09:08
And anyway, there was never enough kerosene,
210
533000
3000
И покрај тоа, никогаш немало доволно газија,
09:11
because what does a dollar a day buy for you?
211
536000
3000
зашто, што можете да купите со еден долар дневно?
09:14
So he invented
212
539000
2000
Тој измислил
09:16
a cost-free solar lamp.
213
541000
3000
бесплатна соларна ламба.
09:19
And now the children in his village
214
544000
2000
И сега децата во неговото село
09:21
get the same grades at school
215
546000
2000
ги имаат истите оценки на училиште
09:23
as the children who have electricity at home.
216
548000
4000
како и децата кои имаат електрична енергија дома.
09:27
(Applause)
217
552000
6000
(Аплауз)
09:33
When he received his award,
218
558000
2000
Кога ја прими наградата,
09:35
he said these lovely words:
219
560000
2000
ги изговори овие прекрасни зборови:
09:37
"The children can lead Africa from what it is today,
220
562000
3000
"Децата може да ја поведат Африка од она што е денеска,
09:40
a dark continent,
221
565000
2000
темен континент,
09:42
to a light continent."
222
567000
2000
кон светол континент."
09:44
A simple idea,
223
569000
2000
Едноставна идеја,
09:46
but it could have such far-reaching consequences.
224
571000
3000
но може да има толку далекусежни последици.
09:50
People who have no light,
225
575000
2000
Луѓето кои немаат светлина,
09:52
whether it's physical or metaphorical,
226
577000
3000
без разлика дали физички или метафорично,
09:55
cannot pass our exams,
227
580000
3000
не можат да ги положат нашите испити,
09:58
and we can never know what they know.
228
583000
3000
и никогаш нема да знаеме што знаат тие.
10:01
Let us not keep them and ourselves
229
586000
3000
Ајде да не ги оставиме нив и себеси
10:04
in the dark.
230
589000
2000
во темнина.
10:06
Let us celebrate diversity.
231
591000
3000
Ајде да ја славиме различноста.
10:09
Mind your language.
232
594000
3000
Водете сметка за вашиот јазик.
10:12
Use it to spread great ideas.
233
597000
4000
Користете го за да ги распространите големите идеи.
10:16
(Applause)
234
601000
7000
(Аплауз)
10:23
Thank you very much.
235
608000
2000
Ви благодарам многу.
10:25
(Applause)
236
610000
3000
(Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Patricia Ryan - Language teacherPatricia Ryan has spent the past three-plus decades teaching English in Arabic countries -- where she has seen vast cultural (and linguistic) change.
Why you should listen
UK-born language teacher Patricia Ryan has spent most of the past 40 years teaching English in the countries of the Arabian Gulf.
She is currently teaching at Zayed University in Dubai, and studying for a second Masters degree in Law.
Patricia Ryan | Speaker | TED.com