ABOUT THE SPEAKER
Edith Widder - Marine biologist
Edith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment.

Why you should listen

A specialist in bioluminescence, Edith Widder helps design and invent new submersible instruments and equipment to study bioluminescence and enable unobtrusive observation of deep-sea environments. Her innovative tools for exploration have produced footage of rare and wonderful bioluminescent displays and never-before-seen denizens of the deep, including, most recently, the first video ever recorded of the giant squid, Architeuthis, in its natural habitat.

In 2005 she founded the Ocean Research & Conservation Association (ORCA), which is dedicated to protecting aquatic ecosystems and the species they sustain through the development of innovative technologies and science-based conservation action.;  In an effort to protect and revitalize the ocean she loves she has been focusing on developing tools for finding and tracking pollution -- a major threat to all of our water ecosystems and ultimately to human health. She was awarded a MacArthur "genius" grant in 2006.

In 2012, Widder was among the team that filmed the giant squid (Architeuthis) for the first time in its home ocean.

More profile about the speaker
Edith Widder | Speaker | TED.com
TED2011

Edith Widder: The weird, wonderful world of bioluminescence

Едит Видер: Чудесниот и прекрасен свет на биолуминесценцијата

Filmed:
1,520,226 views

Во длабокиот, темен океан, многу морски суштества создаваат своја сопствена светлина за ловење, парење и самоодбрана. Експертот за биолуминесценција Едит Видер беше една од првите која го сними овој сјаен свет. На TED 2011 таа донесе некои од нејзините светкави пријатели на сцената, и покажа неколку неверојатни филмови за светлечкиот живот во длабочините на морето.
- Marine biologist
Edith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
So I want to take you on a trip
0
0
2000
Сакам да ве поведам на патување
00:17
to an alien world.
1
2000
2000
во еден вонземски свет.
00:20
And it's not a trip
2
5000
2000
Ова не е патување
00:22
that requires light-years of travel,
3
7000
3000
за кое ќе ни требаат неколку светлосни години,
00:25
but it's to a place
4
10000
2000
туку тоа е патување до едно место
00:27
where it's defined by light.
5
12000
3000
кое е дефинирано од страна на светлината.
00:30
So it's a little-appreciated fact
6
15000
3000
Значи, слабо е ценет фактот
00:33
that most of the animals in our ocean
7
18000
5000
дека повеќето животни во океаните
00:38
make light.
8
23000
2000
создаваат светлина.
00:40
I've spent most of my career
9
25000
2000
Поголемиот дел од мојата кариера го посветив
00:42
studying this phenomenon called bioluminescence.
10
27000
3000
на проучување на овој феномен наречен биолуминесценција.
00:45
I study it because I think understanding it
11
30000
2000
Го проучував бидејќи мислам дека неговото разбирање
00:47
is critical to understanding life in the ocean
12
32000
3000
е основно за да се разбере животот во океанот
00:50
where most bioluminescence occurs.
13
35000
2000
каде што повеќето биолуминесценти се јавуваат.
00:52
I also use it as a tool
14
37000
2000
Исто така го користам и како алатка
00:54
for visualizing and tracking pollution.
15
39000
3000
за визуелизација и за следење на загаденоста.
00:57
But mostly I'm entranced by it.
16
42000
3000
Но најмногу поради тоа што ме привлекува.
01:00
Since my my first dive in a deep-diving submersible,
17
45000
3000
Уште од првиот пат кога нуркав со подморница за длабинско нуркање,
01:03
when I went down and turned out the lights
18
48000
2000
кога бев доле и ги исклучив светлата
01:05
and saw the fireworks displays,
19
50000
2000
и го видов тој огномет,
01:07
I've been a bioluminescence junky.
20
52000
3000
уште тогаш станав зависник од биолуминесцентите.
01:10
But I would come back from those dives
21
55000
3000
Но, кога ќе се вратев од нуркањето
01:13
and try to share the experience with words,
22
58000
3000
и ќе се обидев да го споделам тоа искуство со зборови,
01:16
and they were totally inadequate to the task.
23
61000
4000
не можев да најдам соодветни зборови за тоа.
01:20
I needed some way to share the experience directly.
24
65000
3000
Ми требаше некој начин за да можам дирекно да го споделам тоа искуство.
01:23
And the first time I figured out that way
25
68000
2000
И првиот пат кога го најдов начинот
01:25
was in this little single-person submersible
26
70000
2000
тоа беше во оваа мала подморница за една особа
01:27
called Deep Rover.
27
72000
2000
наречена Дип Ровер.
01:29
This next video clip,
28
74000
2000
На следниот видео-клип
01:31
you're going to see how we stimulated the bioluminescence.
29
76000
2000
ќе видите како ги стимулираме биолуминесцентите.
01:33
And the first thing you're going to see
30
78000
2000
А првото нешто што ќе го видите
01:35
is a transect screen
31
80000
2000
е пресек на екранот
01:37
that is about a meter across.
32
82000
2000
кој е околу еден метар во должина.
01:39
(Video) Narrator: In front of the sub,
33
84000
2000
(Видео) Раскажувач: Пред подморницата,
01:41
a mess screen will come into contact
34
86000
2000
мрежниот екран ќе дојде во контакт
01:43
with the soft-bodied creatures of the deep sea.
35
88000
3000
со мекотелите суштества од длабокото море.
01:46
With the sub's lights switched off,
36
91000
2000
Кога се исклучени светлата на подморницата,
01:48
it is possible to see their bioluminescence --
37
93000
3000
може да се види нивната биолуминесценција --
01:51
the light produced when they collide with the mesh.
38
96000
3000
светлината која ја создаваат кога се судруваат со мрежата.
02:00
This is the first time
39
105000
2000
Ова е прв пат
02:02
it has ever been recorded.
40
107000
3000
таа да биде снимена.
02:16
Edith Widder: So I recorded that with an intensified video camera
41
121000
3000
Едит Видер: Го снимив тоа со појачана видео камера
02:19
that has about the sensitivity
42
124000
2000
која има таква сензитивност
02:21
of the fully dark-adapted human eye.
43
126000
2000
како човечкото око кога потполно ќе се адаптира во темнина.
02:23
Which means that really is what you would see
44
128000
2000
Значи навистина тоа е она што би го виделе
02:25
if you took a dive in a submersible.
45
130000
2000
ако нурнете со подморницата.
02:27
But just to try to prove that fact to you,
46
132000
2000
Но само за да ви го докажам тоа на вас,
02:29
I've brought along some bioluminescent plankton
47
134000
2000
ви донесов овде малку биолуминесцентен планктон
02:31
in what is undoubtedly a foolhardy attempt
48
136000
2000
за да се обидам да изведам
02:33
at a live demonstration.
49
138000
2000
демонстрација во живо.
02:35
(Laughter)
50
140000
2000
(смеење)
02:37
So, if we could have the lights down
51
142000
2000
Па, ако може да ги исклучиме светлата
02:39
and have it as dark in here as possible,
52
144000
3000
и да направиме да биде најтемно што може,
02:42
I have a flask
53
147000
2000
имам едно шише
02:44
that has bioluminescent plankton in it.
54
149000
3000
во кое има биолуминесцентен планктон.
02:47
And you'll note there's no light coming from them right now,
55
152000
3000
И забележувате дека сега не произлегува светлина од нив,
02:50
either because they're dead --
56
155000
2000
или бидејќи веќе изумреле --
02:52
(Laughter)
57
157000
2000
(смеење)
02:54
or because I need to stir them up in some way
58
159000
3000
или бидејќи треба да ги промешам малку
02:57
for you to see what bioluminescence really looks like.
59
162000
4000
за да можете да видите како изгледа биолуминесценцијата.
03:01
(Gasps)
60
166000
3000
(Воздишки)
03:05
Oops. Sorry.
61
170000
2000
Опа. Се извинувам.
03:07
(Laughter)
62
172000
9000
(смеење)
03:16
I spend most of my time working in the dark; I'm used to that.
63
181000
3000
Поголемиот дел од работното време го поминувам во темнина; Навикната сум на тоа.
03:19
Okay.
64
184000
2000
Во ред.
03:21
So that light
65
186000
2000
Значи таа светлина
03:23
was made by a bioluminescent dinoflagellate,
66
188000
3000
беше направена од биолуминесцентна dinoflagellatea,
03:26
a single-celled alga.
67
191000
2000
тоа е едноклеточна алга.
03:28
So why would a single-celled alga
68
193000
2000
Но, зошто на една едноклеточна алга
03:30
need to be able to produce light?
69
195000
2000
би и било потребно да продуцира таква светлина?
03:32
Well, it uses it to defend itself from its predators.
70
197000
3000
Па, ја користи за да се заштити од предаторите.
03:35
The flash is like a scream for help.
71
200000
2000
Светлото е како повик за помош.
03:37
It's what's known as a bioluminescent burglar alarm,
72
202000
3000
Тоа е познато како биолуминесцентен аларм за натрапници.
03:40
and just like the alarm on your car or your house,
73
205000
3000
И исто како алармот на вашата кола или вашата куќа,
03:43
it's meant to cast unwanted attention onto the intruder,
74
208000
3000
има улога да го насочи вниманието кон натрапникот,
03:46
thereby either leading to his capture
75
211000
3000
а следствено на тоа или да го изеде
03:49
or scaring him away.
76
214000
2000
или да го избрка.
03:51
There's a lot of animals that use this trick,
77
216000
2000
Има многу животни кои го користат овој трик,
03:53
for example this black dragonfish.
78
218000
2000
на пример оваa црна риба-змеј.
03:55
It's got a light organ under its eye.
79
220000
2000
Таа има светлечки орган под окото.
03:57
It's got a chin barbel.
80
222000
2000
Има мустаќи кај брадата.
03:59
It's got a lot of other light organs you can't see, but you'll see in here in a minute.
81
224000
3000
Има и многу други светлечки органи кои не можете да ги видите сега, но ќе ги видите за некоја минута.
04:02
So we had to chase this in the submersible for quite sometime,
82
227000
4000
Моравме да ја бркаме со подморницата подолго време,
04:06
because the top speed of this fish is one knot,
83
231000
3000
бидејќи најголемата брзина на оваа риба е еден чвор (1,86 км/ч),
04:09
which was the top speed of the submersible.
84
234000
2000
а тоа беше и најголемата брзина на подморницата.
04:11
But it was worth it,
85
236000
2000
Но вредеше,
04:13
because we caught it in a special capture device,
86
238000
2000
бидејќи ја фативме со посебна направа за ловење,
04:15
brought it up into the lab on the ship,
87
240000
2000
ја однесовме во лабораторијата на бродот,
04:17
and then everything on this fish lights up.
88
242000
3000
и тогаш целото тело на рибата светеше.
04:20
It's unbelievable.
89
245000
2000
Тоа е неверојатно.
04:22
The light organs under the eyes are flashing.
90
247000
2000
Светлечките органи под очите светат.
04:24
That chin barbel is flashing.
91
249000
2000
Мустаќите кај брадата светат.
04:26
It's got light organs on its belly that are flashing,
92
251000
2000
Има светлечки органи на стомакот кои светкаат,
04:28
fin lights.
93
253000
2000
светла на перките.
04:30
It's a scream for help; it's meant to attract attention.
94
255000
3000
Тоа е повик за помош; тоа треба да привлече внимание.
04:33
It's phenomenal.
95
258000
2000
Тоа е феноменално.
04:35
And you normally don't get to see this
96
260000
2000
И нормално немате прилика да го видите ова,
04:37
because we've exhausted the luminescence when we bring them up in nets.
97
262000
3000
бидејќи кога ќе ги доведеме горе во мрежите, веќе сме ја исцрпиле нивната луминесценција.
04:41
There's other ways you can defend yourself with light.
98
266000
3000
Има и други начини со кои можете да се одбраните себе си со светлина.
04:44
For example, this shrimp
99
269000
2000
На пример, оваа шкампа
04:46
releases its bioluminescent chemicals into the water
100
271000
3000
ги испушта своите биолуминесцентни хемикалии во водата
04:49
just the way a squid or an octopus would release an ink cloud.
101
274000
3000
на истиот начин како што лигњата или октоподот испуштаат мастилав облак.
04:52
This blinds or distracts the predator.
102
277000
3000
Ова го заслепува или го попречува предаторот.
04:55
This little squid is called the fire shooter
103
280000
3000
Оваа мала лигња се вика фрлач на оган
04:58
because of its ability to do this.
104
283000
2000
поради нејзината способност да го прави ова.
05:00
Now it may look like a tasty morsel,
105
285000
3000
Сега можеби ова изгледа како слатко залче,
05:03
or a pig's head with wings --
106
288000
2000
или како глава од свиња со крилја --
05:05
(Laughter)
107
290000
3000
(смеење)
05:08
but if it's attacked,
108
293000
3000
но ако биде нападното,
05:11
it puts out a barrage of light --
109
296000
3000
создава преграда од светлина --
05:14
in fact, a barrage of photon torpedoes.
110
299000
3000
всушност, преграда од фотонски торпеда.
05:18
I just barely got the lights out in time
111
303000
2000
Едвај успеав навреме да ги исклучам светлата
05:20
for you to be able to see those gobs of light
112
305000
2000
за да можете да ги видите овие зрнца светлина
05:22
hitting the transect screen
113
307000
2000
кои удираат во пресекот на екранот
05:24
and then just glowing.
114
309000
2000
и потоа едноставно светат.
05:26
It's phenomenal.
115
311000
2000
Тоа е феноменално.
05:30
So there's a lot of animals in the open ocean --
116
315000
2000
Има многу животни на отворено море --
05:32
most of them that make light.
117
317000
2000
многу од нив создаваат светлина.
05:34
And we have a pretty good idea, for most of them, why.
118
319000
2000
А ние имаме прилично добра идеја, за повеќето од нив, зошто го прават тоа.
05:36
They use it for finding food, for attracting mates,
119
321000
3000
Тие го користат тоа за да најдат храна, за да привлечат партнер,
05:39
for defending against predators.
120
324000
2000
за да се одбранат од предаторите.
05:41
But when you get down to the bottom of the ocean,
121
326000
2000
Но кога ќе се спуштите длабоко во океанот,
05:43
that's where things get really strange.
122
328000
3000
таму работите стануваат навистина чудни.
05:46
And some of these animals
123
331000
2000
И некои од овие животни
05:48
are probably inspiration for the things you saw in "Avatar,"
124
333000
3000
се веројатно инспирација за нештата кои ги видовте во филмот „Аватар“,
05:51
but you don't have to travel to Pandora to see them.
125
336000
3000
но не морате да патувате до Пандора за да ги видите.
05:54
They're things like this.
126
339000
2000
Тие се нешта како ова.
05:56
This is a golden coral, a bush.
127
341000
2000
Ова е златен корал, грмушка.
05:58
It grows very slowly.
128
343000
2000
Расте многу бавно.
06:00
In fact, it's thought that some of these
129
345000
2000
Всушност, се смета дека некои од нив
06:02
are as much as 3,000 years old,
130
347000
2000
се стари и по 3000 години,
06:04
which is one reason that bottom trawling should not be allowed.
131
349000
4000
а тоа е една од причините поради која ловењето со мрежи по дното на морето треба да се забрани.
06:08
The other reason is this amazing bush glows.
132
353000
4000
Друга причина е и оваа неверојатна светлечка грмушка.
06:12
So if you brush up against it,
133
357000
2000
Значи ако ја протрлате,
06:14
any place you brushed against it,
134
359000
2000
на било кое место,
06:16
you get this twinkling blue-green light
135
361000
3000
ќе засветка оваа сино-зелена светлина
06:19
that's just breathtaking.
136
364000
3000
која ви го одзема здивот.
06:22
And you see things like this.
137
367000
2000
И ќе видите нешта како ова.
06:24
This looks like something out of a Dr. Seuss book --
138
369000
2000
Ова личи на нешто од книгата на д-р Seuss --
06:26
just all manner of creatures all over this thing.
139
371000
4000
различни врсти на суштества низ сето ова.
06:30
And these are flytrap anemones.
140
375000
3000
А ова се анемони муволовки.
06:33
Now if you poke it, it pulls in its tentacles.
141
378000
3000
Ако ја допрете, таа ги собира своите пипала.
06:36
But if you keep poking it,
142
381000
2000
Но ако продолжите да ја допирате,
06:38
it starts to produce light.
143
383000
3000
таа почнува да создава светлина.
06:41
And it actually ends up looking like a galaxy.
144
386000
4000
И всушност на крајот наликува на галаксија.
06:45
It produces these strings of light,
145
390000
2000
Таа ги произведува овие нишки од светлина,
06:47
presumably as some form of defense.
146
392000
3000
веројатно како некоја форма на одбрана.
06:50
There are starfish that can make light.
147
395000
3000
Има и морски ѕвезди кои можат да создаваат светлина.
06:53
And there are brittle stars that produce bands of light
148
398000
3000
А има и нежни ѕвезди кои создаваат снопови од светлина
06:56
that dance along their arms.
149
401000
3000
кои танцуваат околу нивните краци.
06:59
This looks like a plant,
150
404000
2000
Ова личи на растение,
07:01
but it's actually an animal.
151
406000
2000
но всушност е животно.
07:03
And it anchors itself in the sand
152
408000
2000
Тоа се вгнездува во песокот
07:05
by blowing up a balloon on the end of its stock.
153
410000
3000
со дување на еден балон на крајот од својот труп.
07:08
So it can actually hold itself in very strong currents,
154
413000
2000
Така може да се одржи и при многу силни струења,
07:10
as you see here.
155
415000
2000
како што можете да видите овде.
07:12
But if we collect it very gently, and we bring it up into the lab
156
417000
3000
Но ако го земеме многу нежно, и ако го однесеме во лабораторијата
07:15
and just squeeze it at the base of the stock,
157
420000
3000
и само го притиснеме на крајот од телото,
07:18
it produces this light
158
423000
2000
тоа ја создава оваа светлина
07:20
that propagates from stem to the plume,
159
425000
2000
која се шири од дршката кон краевите,
07:22
changing color as it goes,
160
427000
3000
менувајќи ја при тоа бојата,
07:25
from green to blue.
161
430000
3000
од зелена во сина.
07:28
Colorization and sound effects
162
433000
2000
Колоритноста и звучните ефекти
07:30
added for you viewing pleasure.
163
435000
2000
се додадени за ваше задоволство при гледањето.
07:32
(Laughter)
164
437000
3000
(смеење)
07:35
But we have no idea why it does that.
165
440000
2000
Но ние немаме поим зошто го прави тоа.
07:37
Here's another one. This is also a sea pen.
166
442000
2000
Еве уште едно. Ова е морски молив.
07:39
It's got a brittle star hitching a ride.
167
444000
3000
Има една кревка ѕвезда која автостопира.
07:42
It's a green saber of light.
168
447000
2000
Тоа е зелена сабја од светлина.
07:44
And like the one you just saw,
169
449000
2000
И исто како она кое штотуку го видовте
07:46
it can produce these as bands of light.
170
451000
2000
може да создава снопови од светлина.
07:48
So if I squeeze the base,
171
453000
2000
Па ако ја притиснам основата,
07:50
the bands go from base to tip.
172
455000
3000
сноповите одат од основата кон врвовите.
07:54
If I squeeze the tip, they go from tip to base.
173
459000
3000
Ако го притиснам врвот, тие одат од врвот кон основата.
08:00
So what do you think happens if you squeeze it in the middle?
174
465000
3000
А што мислите дека ќе се случи ако го притиснам на средината?
08:04
(Gasps)
175
469000
3000
(воздишки)
08:07
I'd be very interested in your theories about what that's about.
176
472000
3000
Многу ме интересираат вашите теории зошто ова се случува.
08:10
(Laughter)
177
475000
2000
(смеење)
08:12
So there's a language of light in the deep ocean,
178
477000
2000
Значи постои јазик на светлината во длабокиот океан,
08:14
and we're just beginning to understand it,
179
479000
3000
а ние штотуку започнавме да го разбираме.
08:17
and one way we're going about that
180
482000
2000
Еден од начините да го правиме тоа
08:19
is we're imitating a lot of these displays.
181
484000
2000
е да ги имитираме повеќето од овие светлини.
08:21
This is an optical lure that I've used.
182
486000
2000
Ова е оптичка мамка која ја користев.
08:23
We call it the electronic jellyfish.
183
488000
2000
Ние ја нарекуваме електронска медуза.
08:25
It's just 16 blue LEDs
184
490000
2000
Тоа се само 16 сини LED диоди
08:27
that we can program to do different types of displays.
185
492000
2000
кои може да се програмираат за да создаваат различни видови на светлина.
08:29
And we view it with a camera system I developed called Eye-in-the-Sea
186
494000
3000
Ние ја гледаме со систем за снимање кој јас го развив т.н. Око-во-морето
08:32
that uses far red light that's invisible to most animals,
187
497000
2000
кој користи инфрацрвена светлина со долга бранова должина, невидлива за повеќето животни,
08:34
so it's unobtrusive.
188
499000
2000
значи е дискретно.
08:36
So I just want to show you
189
501000
2000
Па сакам да ви покажам
08:38
some of the responses we've elicited
190
503000
2000
некои од реакциите кои ги изнудивме
08:40
from animals in the deep sea.
191
505000
2000
од животните во длабокото море.
08:42
So the camera's black and white.
192
507000
2000
Значи камерата е црно бела.
08:44
It's not high-resolution.
193
509000
2000
Нема висока резолуција.
08:46
And what you're seeing here is a bait box
194
511000
2000
А она што го гледате овде е кутија со мамец
08:48
with a bunch of -- like the cockroaches of the ocean --
195
513000
3000
со еден куп -- нешто како бубашваби во морето --
08:51
there are isopods all over it.
196
516000
2000
изоподи кои ја прекриле.
08:53
And right in the front
197
518000
2000
А во предниот дел
08:55
is the electronic jellyfish.
198
520000
2000
е електронска медуза.
08:57
And when it starts flashing,
199
522000
2000
А кога ќе почне да светка,
08:59
it's just going to be one of the LEDs that's flashing very fast.
200
524000
3000
тоа ќе биде само една од LED диодите која светка многу брзо.
09:02
But as soon as it starts to flash --
201
527000
2000
Но веднаш штом ќе почне да светка --
09:04
and it's going to look big, because it blooms on the camera --
202
529000
2000
и ќе изгледа многу големо, бидејќи се расцветува на камерата --
09:06
I want you to look right here.
203
531000
2000
Сакам да гледате токму овде.
09:08
There's something small there that responds.
204
533000
3000
Има нешто мало овде кое реагира.
09:11
We're talking to something.
205
536000
2000
Ние зборуваме со некого.
09:13
It looks like a little of string pearls basically --
206
538000
4000
Личи на мал гердан од бисери,
09:17
in fact, three strings of pearls.
207
542000
3000
всушност, како три реда од бисери.
09:20
And this was very consistent.
208
545000
2000
И тоа е многу конзистентно.
09:22
This was in the Bahamas at about 2,000 feet.
209
547000
2000
Ова беше на Бахамите на длабочина од 2,000 стапки.
09:24
We basically have a chat room going on here,
210
549000
3000
Ние всушност имаме соба за разговор овде,
09:27
because once it gets started, everybody's talking.
211
552000
3000
бидејќи еднаш штом започне, сите зборуваат.
09:30
And I think this is actually a shrimp
212
555000
2000
Мислам дека ова е всушност шкампа
09:32
that's releasing its bioluminescent chemicals into the water.
213
557000
3000
која ги испушта своите биолуминесцентни хемикалии во водата.
09:35
But the cool thing is, we're talking to it.
214
560000
2000
Но кул е тоа што ние разговараме со неа.
09:37
We don't know what we're saying.
215
562000
3000
Не знаеме што и кажуваме.
09:40
Personally, I think it's something sexy.
216
565000
2000
Лично, мислам дека е нешто секси.
09:42
(Laughter)
217
567000
2000
(смеење)
09:44
And then finally,
218
569000
2000
А сега конечно,
09:46
I want to show you some responses that we recorded
219
571000
2000
сакам да ви покажам некои реакции кои ги снимивме
09:48
with the world's first deep-sea webcam,
220
573000
3000
со првата во светот вебкамера за снимање во длабокото море,
09:51
which we had installed in Monterey Canyon last year.
221
576000
2000
која ја инсталиравме во кањонот Монтереј минатата година.
09:53
We've only just begun to analyze all of this data.
222
578000
3000
Ние сме на самиот почеток од анализирањето на овие податоци.
09:56
This is going to be a glowing source first,
223
581000
3000
Ова ќе биде најнапред светлечки извор,
09:59
which is like bioluminescent bacteria.
224
584000
2000
кое е како биолуминесцентна бактерија.
10:01
And it is an optical cue
225
586000
2000
А тоа е оптичка илузија
10:03
that there's carrion on the bottom of the ocean.
226
588000
3000
дека има мрша на дното од морето.
10:06
So this scavenger comes in,
227
591000
3000
Така доаѓа овој мршојадец,
10:09
which is a giant sixgill shark.
228
594000
2000
кој е гигантска морска ајкула.
10:11
And I can't claim for sure
229
596000
2000
И не можам со сигурност да тврдам
10:13
that the optical source brought it in, because there's bait right there.
230
598000
3000
дека оптичкиот извор ја привлекол, бидејќи таму е мамецот.
10:16
But if it had been following the odor plume,
231
601000
2000
Но ако го следела миризливиот дим,
10:18
it would have come in from the other direction.
232
603000
2000
би дошла од друг правец.
10:20
And it does actually seem to be trying
233
605000
2000
И всушност се чини како да се обидува
10:22
to eat the electronic jellyfish.
234
607000
3000
да ја изеде електронската медуза.
10:25
That's a 12-foot-long giant sixgill shark.
235
610000
4000
Тоа е 3,65 метри долга гигантска ајкула.
10:29
Okay, so this next one is from the webcam,
236
614000
3000
Во ред, ова што следи е од веб-камерата,
10:32
and it's going to be this pinwheel display.
237
617000
3000
и ќе биде прикажано тоа вртење.
10:35
And this is a burglar alarm.
238
620000
3000
А ова е аларм за натрапници.
10:38
And that was a Humboldt squid,
239
623000
2000
А ова беше Hamboldt- ова лигња,
10:40
a juvenile Humboldt squid, about three feet long.
240
625000
3000
млада Hamboldt-ова лигња, долга околу еден метар.
10:43
This is at 3,000 feet in Monterey Canyon.
241
628000
3000
Ова е на длабочина од 914 метри во кањонот Монтереј.
10:46
But if it's a burglar alarm, you wouldn't expect it to attack the jellyfish directly.
242
631000
3000
Но ако ова е аларм за натрапници, не би очекувале да ја нападне медузата дирекно.
10:49
It's supposed to be attacking what's attacking the jellyfish.
243
634000
3000
Би требало да го нападне она нешто кое ја напаѓа медузата.
10:52
But we did see a bunch of responses like this.
244
637000
3000
Но ние видовме еден куп вакви реакции.
10:55
This guy is a little more contemplative.
245
640000
3000
Овој тип малку повеќе размислува.
10:58
"Hey, wait a minute.
246
643000
2000
„Еј, чекај малку.
11:00
There's supposed to be something else there."
247
645000
2000
Треба да има нешто друго овде.“
11:02
He's thinking about it.
248
647000
3000
Тој размилсува за ова.
11:05
But he's persistent.
249
650000
2000
Но упорен е.
11:07
He keeps coming back.
250
652000
2000
Постојано се враќа.
11:09
And then he goes away for a few seconds
251
654000
2000
А потоа си оди за кратко
11:11
to think about it some more,
252
656000
2000
за да размисли уште малку,
11:13
and thinks,
253
658000
2000
и мисли,
11:15
"Maybe if I come in from a different angle."
254
660000
3000
„Можеби ако пријдам од друг агол.“
11:19
(Laughter)
255
664000
3000
(смеење)
11:22
Nope.
256
667000
2000
Не.
11:24
So we are starting to get a handle on this,
257
669000
3000
Значи почнуваме да се прилагодуваме на ова,
11:27
but only just the beginnings.
258
672000
2000
но сепак ова се само почетоци.
11:29
We need more eyes on the process.
259
674000
2000
Потребно е повеќе да се разгледа ова.
11:31
So if any of you ever get a chance to take a dive in a submersible,
260
676000
3000
Па ако некогаш некој од вас има прилика да нурка со подморница,
11:34
by all means, climb in and take the plunge.
261
679000
3000
без сомнение, треба да се обидете.
11:37
This is something that should be on everybody's bucket list,
262
682000
3000
Ова е нешто што би требало да биде на листата со желби на секого,
11:40
because we live on an ocean planet.
263
685000
4000
бидејќи ние живееме на една океанска планета.
11:44
More than 90 percent, 99 percent,
264
689000
2000
Повеќе од 90 проценти, 99 проценти,
11:46
of the living space on our planet
265
691000
3000
од животниот простор на нашата планета
11:49
is ocean.
266
694000
2000
е океанот.
11:52
It's a magical place
267
697000
3000
Тоа е магично место
11:55
filled with breathtaking light shows
268
700000
3000
исполнето со светлечки спектакли кои го одземаат здивот
12:03
and bizarre and wondrous creatures,
269
708000
4000
и бизарни и необични суштества,
12:07
alien life forms
270
712000
2000
вонземски животни форми
12:09
that you don't have to travel to another planet to see.
271
714000
3000
кои за да ги видите не треба да одите на друга планета.
12:12
But if you do take the plunge,
272
717000
3000
Но ако навистина некогаш нуркате,
12:15
please remember to turn out the lights.
273
720000
3000
ве молам запомнете да ги исклучите светлата.
12:18
But I warn you,
274
723000
3000
Но ве предупредувам,
12:21
it's addictive.
275
726000
3000
може да станете зависници од ова.
12:30
Thank you.
276
735000
2000
Ви благодара.
12:32
(Applause)
277
737000
7000
(аплауз)
Translated by Rozeta Pavlova
Reviewed by ALEKSANDAR MITEVSKI

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Edith Widder - Marine biologist
Edith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment.

Why you should listen

A specialist in bioluminescence, Edith Widder helps design and invent new submersible instruments and equipment to study bioluminescence and enable unobtrusive observation of deep-sea environments. Her innovative tools for exploration have produced footage of rare and wonderful bioluminescent displays and never-before-seen denizens of the deep, including, most recently, the first video ever recorded of the giant squid, Architeuthis, in its natural habitat.

In 2005 she founded the Ocean Research & Conservation Association (ORCA), which is dedicated to protecting aquatic ecosystems and the species they sustain through the development of innovative technologies and science-based conservation action.;  In an effort to protect and revitalize the ocean she loves she has been focusing on developing tools for finding and tracking pollution -- a major threat to all of our water ecosystems and ultimately to human health. She was awarded a MacArthur "genius" grant in 2006.

In 2012, Widder was among the team that filmed the giant squid (Architeuthis) for the first time in its home ocean.

More profile about the speaker
Edith Widder | Speaker | TED.com