ABOUT THE SPEAKER
Paul Piff - Social psychologist
Paul Piff studies how social hierarchy, inequality and emotion shape relations between individuals and groups.

Why you should listen

Paul Piff is an Assistant Professor of Psychology and Social Behavior at the University of California, Irvine.​ In particular, he studies how wealth (having it or not having it) can affect interpersonal relationships.

His surprising studies include running rigged games of Monopoly, tracking how those who drive expensive cars behave versus those driving less expensive vehicles and even determining that rich people are literally more likely to take candy from children than the less well-off. The results often don't paint a pretty picture about the motivating forces of wealth. He writes, "specifically, I have been finding that increased wealth and status in society lead to increased self-focus and, in turn, decreased compassion, altruism, and ethical behavior."

More profile about the speaker
Paul Piff | Speaker | TED.com
TEDxMarin

Paul Piff: Does money make you mean?

Пол Пиф: Дали парите ве прават злобни?

Filmed:
3,568,059 views

Неверојатно е што може да открие една наместена игра на "Монопол." Во овој забавен, но отрезнувачки говор, социјалниот психолог Пол Пиф го споделува своето истражување за тоа како се однесуваат луѓето кога се чувствуваат богати. (Сугестија: лошо.) И додека нееднаквоста е сложен и обесхрабрувачки проблем, сепак има и добри вести. (Снимено на TEDxMarin.)
- Social psychologist
Paul Piff studies how social hierarchy, inequality and emotion shape relations between individuals and groups. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I want you to, for a moment,
0
793
2174
Сакам само за момент
00:14
think about playing a game of Monopoly,
1
2967
3850
да замислите дека играте "Монопол,"
00:18
except in this game, that combination
2
6817
2607
само што овојпат, комбинацијата
00:21
of skill, talent and luck
3
9424
2969
од вештина, талент и среќа
00:24
that help earn you success in games, as in life,
4
12393
2538
која ви носи успех во играта,
00:26
has been rendered irrelevant,
5
14931
1416
e ирелевантна,
00:28
because this game's been rigged,
6
16347
2295
зашто играва е наместена,
00:30
and you've got the upper hand.
7
18642
1880
и вие имате предност.
00:32
You've got more money,
8
20522
1879
Имате повеќе пари,
00:34
more opportunities to move around the board,
9
22401
2560
повеќе прилики да се движите низ таблата,
00:36
and more access to resources.
10
24961
2225
и поголем пристап до ресурси.
00:39
And as you think about that experience,
11
27186
1331
И додека размислувате за ова искуство,
00:40
I want you to ask yourself,
12
28517
2588
сакам да се запрашате,
00:43
how might that experience of being
13
31105
1770
како чувството дека сте привилегиран
00:44
a privileged player in a rigged game
14
32875
3130
играч во една наместена игра,
00:48
change the way that you think about yourself
15
36005
2923
ќе го промени вашето размислување за себе и
00:50
and regard that other player?
16
38928
3858
вашето однесување кон другиот играч?
00:54
So we ran a study on the U.C. Berkeley campus
17
42786
3047
За да одговориме на ова прашање спроведовме
00:57
to look at exactly that question.
18
45833
2302
истражување во кампусот на "Беркли."
01:00
We brought in more than 100 pairs
19
48135
1658
Донесовме повеќе од 100 парови
01:01
of strangers into the lab,
20
49793
2761
на странци во лабораторијата,
01:04
and with the flip of a coin
21
52554
1820
и преку фрлање на паричка,
01:06
randomly assigned one of the two
22
54374
1787
по принцип на случајност, едниот
01:08
to be a rich player in a rigged game.
23
56161
2345
од играчите го направивме богат.
01:10
They got two times as much money.
24
58506
2821
Тој играч доби двапати повеќе пари.
01:13
When they passed Go,
25
61327
1501
Кога ќе поминеше преку "Go,"
01:14
they collected twice the salary,
26
62828
2206
добиваше двојна плата,
01:17
and they got to roll both dice instead of one,
27
65034
1973
и имаше можност двапати да ја фрла коцката,
01:19
so they got to move around the board a lot more.
28
67007
1811
па затоа и повеќе се движеше низ таблата.
01:20
(Laughter)
29
68818
3006
(Смеа)
01:23
And over the course of 15 minutes,
30
71824
1713
И во текот на 15 минути,
01:25
we watched through hidden
cameras what happened.
31
73537
3530
преку скриена камера, гледавме што се случува.
01:29
And what I want to do today, for the first time,
32
77067
1821
Денес, за првпат, сакам да ви покажам
01:30
is show you a little bit of what we saw.
33
78888
2512
што видовме.
01:33
You're going to have to pardon the sound quality,
34
81400
1509
Ќе извините за квалитетот на звукот,
01:34
in some cases, because again,
these were hidden cameras.
35
82909
2656
затоа што ова беа скриени камери.
01:37
So we've provided subtitles.
36
85580
2195
Па затоа имаме транскрипција.
01:39
Rich Player: How many 500s did you have?
37
87775
1390
БОГАТ ИГРАЧ: Колку 500ки имаш?
01:41
Poor Player: Just one.
38
89165
1235
СИРОМАШЕН ИГРАЧ: Само една.
01:42
Rich Player: Are you serious.
Poor Player: Yeah.
39
90400
1117
БОГАТ ИГРАЧ: Сериозно.
СИРОМАШЕН ИГРАЧ: Да.
01:43
Rich Player: I have three. (Laughs)
40
91517
1753
БОГАТ ИГРАЧ: Јас имам три. (Се смее)
01:45
I don't know why they gave me so much.
41
93270
1926
Не знам зошто ми дадоа толку многу.
01:47
Paul Piff: Okay, so it was quickly apparent to players
42
95196
1838
Пол Пиф: Океј, значи веднаш им стана јасно на играчите
01:49
that something was up.
43
97034
1342
дека нешто им се спрема.
01:50
One person clearly has a lot more money
44
98376
2295
Едниот играч има многу повеќе пари
01:52
than the other person, and yet,
45
100671
2149
од другиот, но сепак,
01:54
as the game unfolded,
46
102820
2142
како што течеше играта,
01:56
we saw very notable differences
47
104962
2005
почнаа да се јавуваат многу
01:58
and dramatic differences begin to emerge
48
106967
2449
забележителни разлики
02:01
between the two players.
49
109416
1874
помеѓу двата играчи.
02:03
The rich player
50
111290
1720
Богатиот играч
02:05
started to move around the board louder,
51
113010
2578
започна да се движи низ таблата погласно,
02:07
literally smacking the board with their piece
52
115588
1881
буквално трескаше со фигурата
02:09
as he went around.
53
117469
2920
по таблата.
02:12
We were more likely to see signs of dominance
54
120389
2993
Почнаа да се јавуваат знаци на доминација,
02:15
and nonverbal signs,
55
123382
1590
невербални
02:16
displays of power
56
124972
2422
изрази на моќ
02:19
and celebration among the rich players.
57
127394
3955
и славење кај богатите играчи.
02:23
We had a bowl of pretzels
positioned off to the side.
58
131349
2521
Ставивме чинија со переци тука од страната.
02:25
It's on the bottom right corner there.
59
133870
1661
Се наоѓа во долниот десен агол.
02:27
That allowed us to watch
participants' consummatory behavior.
60
135531
3487
Тоа ни овозможи да го набљудуваме консументското однесување на учесниците.
02:31
So we're just tracking how
many pretzels participants eat.
61
139018
4618
Едноставно следиме колку переци ќе изедат.
02:35
Rich Player: Are those pretzels a trick?
62
143636
1933
БОГАТ ИГРАЧ: Овие переци трик се?
02:37
Poor Player: I don't know.
63
145569
1926
СИРОМАШЕН ИГРАЧ: Не знам.
02:39
PP: Okay, so no surprises, people are onto us.
64
147495
3139
ПП: Океј, не е изненадување, луѓето се сомневаат.
02:42
They wonder what that bowl of pretzels
65
150634
1505
Се прашуваат зошто воопшто има чинија
02:44
is doing there in the first place.
66
152139
1781
со переци таму.
02:45
One even asks, like you just saw,
67
153920
1914
Еден дури и праша, како што видовте,
02:47
is that bowl of pretzels there as a trick?
68
155834
2959
дали чинијата со переци е трик?
02:50
And yet, despite that, the power of the situation
69
158793
2910
Но и покрај тоа, моќта на ситуацијата
02:53
seems to inevitably dominate,
70
161703
2301
неизбежно доминира,
02:56
and those rich players start to eat more pretzels.
71
164004
4453
и богатите играчи почнуваат да јадат повеќе переци.
03:03
Rich Player: I love pretzels.
72
171976
2097
БОГАТ ИГРАЧ: Обожавам переци.
03:06
(Laughter)
73
174073
2329
(Смеа)
03:09
PP: And as the game went on,
74
177988
2130
ПП: И како што течеше играта,
03:12
one of the really interesting and dramatic patterns
75
180118
2332
почнаа да се јавуваат навистина интересни и
03:14
that we observed begin to emerge
76
182450
3073
драматични обрасци. Имено,
03:17
was that the rich players actually
77
185523
1871
богатите играчи стануваа
03:19
started to become ruder toward the other person,
78
187394
3122
сè погруби кон другиот играч,
03:22
less and less sensitive to the plight
79
190516
2071
сè помалку чувствителни за несреќата
03:24
of those poor, poor players,
80
192587
1844
на овие кутри играчи,
03:26
and more and more demonstrative
81
194431
2071
и сè повеќе се фалеа со
03:28
of their material success,
82
196502
2469
својот материјален успех и
03:30
more likely to showcase how well they're doing.
83
198971
3206
демонстрираа колку добро им оди.
03:35
Rich Player: I have money for everything.
84
203589
4110
БОГАТ ИГРАЧ: Имам пари за сè.
03:39
Poor Player: How much is that?
85
207699
1618
СИРОМАШЕН ИГРАЧ: Колку е тоа?
03:41
Rich Player: You owe me 24 dollars.
86
209317
3962
БОГАТ ИГРАЧ: Ми должиш 24 долари.
03:45
You're going to lose all your money soon.
87
213279
2856
Наскоро ќе ги изгубиш сите пари.
03:48
I'll buy it. I have so much money.
88
216135
2160
Ќе го купам. Имам многу пари.
03:50
I have so much money, it takes me forever.
89
218295
1946
Имам многу пари, имам засекогаш.
03:52
Rich Player 2: I'm going to buy out this whole board.
90
220241
1960
БОГАТ ИГРАЧ 2: Ќе ја купам целава табла.
03:54
Rich Player 3: You're going
to run out of money soon.
91
222201
1730
БОГАТ ИГРАЧ 3: Набргу ќе ти снема пари.
03:55
I'm pretty much untouchable at this point.
92
223931
2848
Речиси сум недопирлив во моментов.
03:58
PP: Okay, and here's what I think
93
226779
2316
ПП: Океј, навистина беше интересно
04:01
was really, really interesting,
94
229095
1748
што на крајот
04:02
is that at the end of the 15 minutes,
95
230843
3254
од 15те минути, од играчите побаравме
04:06
we asked the players to talk about
their experience during the game.
96
234097
4393
да ни кажат како ја доживеале играта.
04:10
And when the rich players talked about
97
238490
2075
И кога богатите играчи ни кажуваа
04:12
why they had inevitably won
98
240565
1882
зошто победиле во овој
04:14
in this rigged game of Monopoly --
99
242447
2019
наместен "Монопол" --
04:16
(Laughter) —
100
244466
4809
(Смеа) --
04:21
they talked about what they'd done
101
249275
3564
зборуваа за она што направиле
04:24
to buy those different properties
102
252839
2814
за да ги купат различните имоти
04:27
and earn their success in the game,
103
255653
2782
и за тоа како го заслужиле успехот во играта,
04:30
and they became far less attuned
104
258435
2489
и воедно беа многу малку свесни
04:32
to all those different features of the situation,
105
260924
2715
за различните аспекти на самата ситуација,
04:35
including that flip of a coin
106
263639
2673
вклучувајќи го и фрлањето на паричката,
04:38
that had randomly gotten them into
107
266312
2315
кое по принцип на случајност ги уфрли
04:40
that privileged position in the first place.
108
268627
2989
во една привилегирана позиција.
04:43
And that's a really, really incredible insight
109
271616
2838
И ова е навистина неверојатен податок
04:46
into how the mind makes sense of advantage.
110
274454
5455
за тоа како умот ја осмислува предноста.
04:51
Now this game of Monopoly can be used
111
279909
2221
Играта "Монопол" можеме да ја користиме
04:54
as a metaphor for understanding society
112
282130
2843
како метафора за разбирање на општеството
04:56
and its hierarchical structure, wherein some people
113
284973
3285
и неговата хиерархиска структура, во која одредени луѓе
05:00
have a lot of wealth and a lot of status,
114
288258
2392
имаат многу богатство и висок статус,
05:02
and a lot of people don't.
115
290650
1477
а многу пак луѓе го немаат ова.
05:04
They have a lot less wealth and a lot less status
116
292127
2933
Тие имаат многу помало богатство и многу понизок статус
05:07
and a lot less access to valued resources.
117
295060
3114
и многу помал пристап до вредни ресурси.
05:10
And what my colleagues and I for
the last seven years have been doing
118
298174
3236
Во последниве седум години јас и моите колеги
05:13
is studying the effects of these kinds of hierarchies.
119
301410
4069
ги проучувавме ефектите од ваквиот вид на хиерархии.
05:17
What we've been finding across dozens of studies
120
305479
3284
Во дузина студии во кои учествуваа илјадници учесници
05:20
and thousands of participants across this country
121
308763
3417
од земјава, увидовме дека како што се зголемува
05:24
is that as a person's levels of wealth increase,
122
312180
4532
богатството на човекот, така неговото
05:28
their feelings of compassion and empathy go down,
123
316712
6068
сочувство и емпатија се намалува,
05:34
and their feelings of entitlement, of deservingness,
124
322780
3771
а неговата идеологија наречена личен интерес
05:38
and their ideology of self-interest increases.
125
326551
4548
станува сè поизразена.
05:43
In surveys, we found that it's actually
126
331099
2059
Во анкетите, откривме дека токму
05:45
wealthier individuals who are more likely
127
333158
1877
богатите луѓе ја претставуваат алчноста
05:47
to moralize greed being good,
128
335035
3040
како нешто добро,
05:50
and that the pursuit of self-interest
129
338075
2003
и велат дека борбата за личните интереси
05:52
is favorable and moral.
130
340078
2716
е нешто позитивно и морално.
05:54
Now what I want to do today is talk about
131
342794
1849
Денес би сакал да зборувам за одредени
05:56
some of the implications
of this ideology self-interest,
132
344643
4821
импликации на идеологијата наречена личен интерес,
06:01
talk about why we should
care about those implications,
133
349464
2363
зошто треба да се грижиме за овие импликации,
06:03
and end with what might be done.
134
351827
3642
и што можеме да направиме.
06:07
Some of the first studies that we ran in this area
135
355469
2165
Првите истражувања на кои налетавме во оваа област
06:09
looked at helping behavior,
136
357634
1286
го проучуваа помагањето,
06:10
something social psychologists call
137
358920
2159
нешто што социјалните психолози го нарекуваат
06:13
pro-social behavior.
138
361079
2091
про-социјално однесување.
06:15
And we were really interested in who's more likely
139
363170
2713
Нас многу нè интересираше кој
06:17
to offer help to another person,
140
365883
2348
повеќе помага,
06:20
someone who's rich or someone who's poor.
141
368231
3157
некој кој е богат или некој кој е сиромав.
06:23
In one of the studies, we bring in rich and poor
142
371388
4402
Во едно од истражувањата, во лабораторијата
06:27
members of the community into the lab
143
375790
2300
донесовме богати и сиромашни луѓе
06:30
and give each of them the equivalent of 10 dollars.
144
378090
3494
и на секој од нив им дадовме по 10 долари.
06:33
We told the participants
145
381584
1610
На учесниците им кажавме
06:35
that they could keep these 10 dollars for themselves,
146
383194
2448
дека можат да си ги зачуваат 10те долари за себе,
06:37
or they could share a portion of it,
147
385642
1975
или доколку сакаат, можат
06:39
if they wanted to, with a stranger
148
387617
1995
дел од парите да му ги дадат на странец
06:41
who is totally anonymous.
149
389612
1471
кој воопшто не го познаваат.
06:43
They'll never meet that stranger and
the stranger will never meet them.
150
391083
3036
Никогаш нема да го сретнат странецот, а ниту пак тој некогаш ќе ги сретне.
06:46
And we just monitor how much people give.
151
394119
3218
И едноставно набљудуваме колку пари ќе дадат.
06:49
Individuals who made 25,000 sometimes
152
397337
2350
Луѓето кои заработуваат 25,000, а понекогаш
06:51
under 15,000 dollars a year,
153
399687
2327
помалку од 15,000 долари годишно,
06:54
gave 44 percent more of their money
154
402014
2227
на странецот му дадоа 44 проценти
06:56
to the stranger
155
404241
1083
повеќе пари
06:57
than did individuals making 150,000
156
405324
2308
отколку луѓето кои заработуваат 150,000
06:59
or 200,000 dollars a year.
157
407632
3247
или 200,000 долари годишно.
07:02
We've had people play games
158
410879
2748
Учесниците играа игри
07:05
to see who's more or less likely to cheat
159
413627
2631
за да видиме кој повеќе ќе мами
07:08
to increase their chances of winning a prize.
160
416258
2394
при обидот да дојде до наградата.
07:10
In one of the games, we actually rigged a computer
161
418652
2720
Во една од игрите, компјутерот го програмиравме
07:13
so that die rolls over a certain score
162
421372
2792
така што го ограничивме бројот кој можеш да го добиеш
07:16
were impossible.
163
424164
986
при фрлањето на коцките.
07:17
You couldn't get above 12 in this game,
164
425150
3092
Во оваа игра не можеше да се оди над 12,
07:20
and yet, the richer you were,
165
428242
3112
но сепак, колку побогат стануваш,
07:23
the more likely you were to cheat in this game
166
431354
1757
толку е поголема веројатноста да мамиш
07:25
to earn credits toward a $50 cash prize,
167
433111
3899
како би дошол до наградата од 50 долари.
07:29
sometimes by three to four times as much.
168
437010
3845
Мамењето се зголемуваше од три до четири пати.
07:32
We ran another study where we looked at whether
169
440855
2233
Спроведовме друго истражување во кое нè интересираше
07:35
people would be inclined to take candy
170
443088
3223
дали луѓето би зеле бомбон
07:38
from a jar of candy that we explicitly identified
171
446311
2491
од тегла со бомбони за која јасно беше кажано
07:40
as being reserved for children --
172
448802
2240
дека е наменета за децата --
07:43
(Laughter) —
173
451042
3442
(Смеа) -
07:46
participating -- I'm not kidding.
174
454484
1841
кои учествуваат -- Не се зезам.
07:48
I know it sounds like I'm making a joke.
175
456325
2729
Знам дека звучи како шега.
07:51
We explicitly told participants
176
459054
2241
Јасно им кажавме на учесниците
07:53
this jar of candy's for children participating
177
461295
1869
дека теглата со бомбони е за децата кои
07:55
in a developmental lab nearby.
178
463164
2484
се во соседната лабораторија.
07:57
They're in studies. This is for them.
179
465648
2050
Дека ги проучуваме и бомбоните се за нив.
07:59
And we just monitored how
much candy participants took.
180
467698
3643
И едноставно следевме колку бомбони ќе земат.
08:03
Participants who felt rich
181
471341
1513
Богатите учесници
08:04
took two times as much candy
182
472854
1405
зедоа двапати повеќе бомбони
08:06
as participants who felt poor.
183
474259
3149
отколку сиромашните учесници.
08:09
We've even studied cars,
184
477408
2653
Дури ги проучувавме и колите.
08:12
not just any cars,
185
480061
1862
Нè интересираше
08:13
but whether drivers of different kinds of cars
186
481923
3071
дали склоноста кон кршење на законот
08:16
are more or less inclined to break the law.
187
484994
3103
зависи од видот на колата што ја возиш.
08:20
In one of these studies, we looked at
188
488097
2837
Во едно од истражувањата, нè интересираше
08:22
whether drivers would stop for a pedestrian
189
490934
4156
дали возачите ќе му застанат на пешакот
08:27
that we had posed waiting to cross at a crosswalk.
190
495090
2899
кој чекаше да премине на пешачки.
08:29
Now in California, as you all know,
191
497989
1744
Во Калифорнија, како што сите знаете,
08:31
because I'm sure we all do this,
192
499733
2524
оти сум сигурен дека сите го правиме ова,
08:34
it's the law to stop for a pedestrian
who's waiting to cross.
193
502257
3928
законот налага да застанете доколку има пешак кој чека да премине.
08:38
So here's an example of how we did it.
194
506185
1932
И еве еден пример од истражувањето.
08:40
That's our confederate off to the left
195
508117
2116
Оној од левата страна е нашиот соучесник
08:42
posing as a pedestrian.
196
510233
1589
кој е во улога на пешак.
08:43
He approaches as the red truck successfully stops.
197
511822
4251
Стапнува на пешачкиот и црвената камионетка застанува.
08:48
In typical California fashion, it's overtaken
198
516073
2318
И типично за Калифорнија, камионетката е претекната
08:50
by the bus who almost runs our pedestrian over.
199
518391
2337
од автобус кој за малку ќе го прегазеше нашиот пешак.
08:52
(Laughter)
200
520728
1556
(Смеа)
08:54
Now here's an example of a more expensive car,
201
522284
1867
Еве еден пример со поскапа кола,
08:56
a Prius, driving through,
202
524151
1738
"Приус"-от не застанува,
08:57
and a BMW doing the same.
203
525889
4308
а истото го прави и "БеЕмВе"-то.
09:03
So we did this for hundreds of vehicles
204
531388
2499
Ова го направивме со стотици возила
09:05
on several days,
205
533887
2356
во текот на неколку дена,
09:08
just tracking who stops and who doesn't.
206
536243
2952
едноставно следевме кој застанува, а кој не.
09:12
What we found was that as the expensiveness
207
540466
2194
Откривме дека како што се зголемува цената
09:14
of a car increased,
208
542660
4300
на колата,
09:18
the driver's tendencies to break the law
209
546960
1884
така се зголемува и склоноста на возачот
09:20
increased as well.
210
548844
1244
да го крши законот.
09:22
None of the cars, none of the cars
211
550088
2692
Ниту една кола
09:24
in our least expensive car category
212
552780
3300
од најефтината категорија
09:28
broke the law.
213
556080
1565
не го прекрши законот.
09:29
Close to 50 percent of the cars
214
557645
2393
Речиси 50 проценти од колите
09:32
in our most expensive vehicle category
215
560038
2408
во најскапата категорија
09:34
broke the law.
216
562446
2843
го прекршија законот.
09:37
We've run other studies finding that
217
565289
1893
Во други истражувања откривме дека
09:39
wealthier individuals are more
likely to lie in negotiations,
218
567182
3551
богатите луѓе повеќе лажат за време на преговори,
09:42
to endorse unethical behavior at work
219
570733
2090
се однесуваат неетички на работа.
09:44
like stealing cash from the cash register,
220
572823
2608
На пример, крадат пари од касата,
09:47
taking bribes, lying to customers.
221
575431
5083
земаат поткупи, ги лажат муштериите.
09:52
Now I don't mean to suggest
222
580514
1562
Не сакам да мислите
09:54
that it's only wealthy people
223
582076
1703
дека само богатите луѓе
09:55
who show these patterns of behavior.
224
583779
1912
се однесуваат вака.
09:57
Not at all. In fact, I think that we all,
225
585691
2769
Воопшто не. Всушност, мислам дека
10:00
in our day-to-day, minute-by-minute lives,
226
588460
2964
сите ние во нашето секојдневие
10:03
struggle with these competing motivations
227
591424
2972
се бориме со овие спротивни тенденции.
10:06
of when, or if, to put our own interests
228
594396
3297
Дали или кога да го ставиме нашиот интерес
10:09
above the interests of other people.
229
597693
2354
над интересот на другите луѓе.
10:12
And that's understandable because
230
600047
2382
И тоа е разбирливо зашто
10:14
the American dream is an idea
231
602429
2563
американскиот сон е идеја
10:16
in which we all have an equal opportunity
232
604992
3099
во која сите имаме еднакви можности
10:20
to succeed and prosper,
233
608091
2034
да успееме и напредуваме,
10:22
as long as we apply ourselves and work hard,
234
610125
2557
сè додека вложуваме голем труд,
10:24
and a piece of that means that sometimes,
235
612682
2704
а делумно тоа значи дека понекогаш
10:27
you need to put your own interests
236
615386
3099
треба да го ставиш сопствениот интерес
10:30
above the interests and well-being
of other people around you.
237
618485
3430
над интересите и добро-состојбата на другите луѓе околу тебе.
10:33
But what we're finding is that,
238
621915
2169
Но сега согледуваме дека
10:36
the wealthier you are, the more likely you are
239
624084
2408
колку си побогат, толку повеќе се стремиш
10:38
to pursue a vision of personal success,
240
626492
2715
кон идеалот наречен личен успех,
10:41
of achievement and accomplishment,
241
629207
2235
трагаш по постигнувања и успеси,
10:43
to the detriment of others around you.
242
631442
3348
но на штета на другите околу тебе.
10:46
Here I've plotted for you the mean household income
243
634790
2764
Овде го претставив просечниот домашен приход
10:49
received by each fifth and top
five percent of the population
244
637554
3616
на сите пет петтини од популацијата и оној на најбогатите 5% од популацијата
10:53
over the last 20 years.
245
641170
2170
во текот на изминативе 20 години.
10:55
In 1993, the differences between the different
246
643340
2542
Во 1993, разликите помеѓу различните
10:57
quintiles of the population, in terms of income,
247
645882
3085
квинтили од популацијата, во смисла на приход,
11:00
are fairly egregious.
248
648967
2597
се прилично видливи.
11:03
It's not difficult to discern that there are differences.
249
651564
2597
Не е тешко да се види дека има разлики.
11:06
But over the last 20 years, that significant difference
250
654161
2884
Но во текот на изминативе 20 години, разликата
11:09
has become a grand canyon of sorts
251
657045
2174
помеѓу оние кои се на врвот
11:11
between those at the top and everyone else.
252
659219
3154
и сите други одоздола, стана уште поголема.
11:14
In fact, the top 20 percent of our population
253
662373
3692
Всушност, горните 20 проценти од населението
11:18
own close to 90 percent of the
total wealth in this country.
254
666065
3078
поседува речиси 90 проценти од вкупното богатство во земјава.
11:21
We're at unprecedented levels
255
669143
2259
Во моментов имаме економска
11:23
of economic inequality.
256
671402
2488
нееднаквост која е без преседан.
11:27
What that means is that wealth is not only becoming
257
675634
2336
Тоа значи дека не само што богатството сè повеќе
11:29
increasingly concentrated in the hands
of a select group of individuals,
258
677970
4480
се концентрира во рацете на една избрана група на луѓе,
11:34
but the American dream is becoming
259
682450
2384
туку и дека американскиот сон станува
11:36
increasingly unattainable
260
684834
1948
сè понедостижен
11:38
for an increasing majority of us.
261
686782
3193
за растечкото мнозинство.
11:41
And if it's the case, as we've been finding,
262
689975
2267
И ако е така како што откривме, дека
11:44
that the wealthier you are,
263
692242
1995
колку си побогат,
11:46
the more entitled you feel to that wealth,
264
694237
2542
толку повеќе полагаш право на богатството,
11:48
and the more likely you are
to prioritize your own interests
265
696779
2993
и толку повеќе ги истакнуваш сопствените интереси
11:51
above the interests of other people,
266
699772
1967
над интересите на другите луѓе,
11:53
and be willing to do things to serve that self-interest,
267
701739
3390
и си спремен да правиш работи во служба на личниот интерес,
11:57
well then there's no reason to think
268
705129
1734
епа тогаш нема причина да веруваме
11:58
that those patterns will change.
269
706863
2098
дека ваквиот тренд ќе се промени.
12:00
In fact, there's every reason to think
270
708961
1543
Всушност, имаме многу причини да веруваме
12:02
that they'll only get worse,
271
710504
1983
дека само ќе се влоши,
12:04
and that's what it would look like
if things just stayed the same,
272
712487
2847
и ете како ќе изгледа во наредните 20 години, доколку работите
12:07
at the same linear rate, over the next 20 years.
273
715334
4627
останат исти, со ова линеарно зголемување.
12:11
Now, inequality, economic inequality,
274
719961
2721
За економската нееднаквост треба
12:14
is something we should all be concerned about,
275
722682
1924
сите да бидеме загрижени, не само заради
12:16
and not just because of those at the bottom
276
724606
2529
оние на дното од
12:19
of the social hierarchy,
277
727135
1514
социјалната хиерархија,
12:20
but because individuals and groups
278
728649
2240
туку заради тоа што групите
12:22
with lots of economic inequality do worse,
279
730889
5200
со голема економска нееднаквост полошо функционираат,
12:28
not just the people at the bottom, everyone.
280
736089
2839
полошо им е не само на оние од дното, туку на сите.
12:30
There's a lot of really compelling research
281
738928
2127
Има многу убедливи истражувања
12:33
coming out from top labs all over the world
282
741055
2592
кои доаѓаат од врвни светски институти
12:35
showcasing the range of things
283
743647
2888
и кои покажуваат дека како
12:38
that are undermined
284
746535
1889
што се зголемува нееднаквоста
12:40
as economic inequality gets worse.
285
748424
2640
така голем број на работи се влошуваат.
12:43
Social mobility, things we really care about,
286
751064
2653
Социјалната подвижност, работи кои ни се важни,
12:45
physical health, social trust,
287
753717
2481
физичко здравје, социјална доверба,
12:48
all go down as inequality goes up.
288
756198
3045
сето ова се влошува како што се зголемува нееднаквоста.
12:51
Similarly, negative things
289
759243
2015
Слично, негативните работи
12:53
in social collectives and societies,
290
761258
2612
во социјалните колективи и општества,
12:55
things like obesity, and violence,
291
763870
2094
како што се дебелината, насилството,
12:57
imprisonment, and punishment,
292
765964
1621
одењето во затвор и казните,
12:59
are exacerbated as economic inequality increases.
293
767585
4142
се зголемуваат како што се зголемува економската нееднаквост.
13:03
Again, these are outcomes not just experienced
294
771727
2410
Повторно, овие исходи не влијаат само врз
13:06
by a few, but that resound
295
774137
2061
неколкумина, туку врз
13:08
across all strata of society.
296
776198
2601
сите слоеви на општеството.
13:10
Even people at the top experience these outcomes.
297
778799
3116
Дури и луѓето од врвот се засегнати од нееднаквоста,
13:13
So what do we do?
298
781915
3243
И што да правиме?
13:17
This cascade of self-perpetuating,
299
785158
3471
Оваа каскада на само-одржувачки,
13:20
pernicious, negative effects
300
788629
2508
деструктивни, негативни ефекти
13:23
could seem like something that's spun out of control,
301
791137
3409
можеби изгледа како нешто што е излезено од контрола,
13:26
and there's nothing we can do about it,
302
794546
1918
врз што не можеме да влијаеме,
13:28
certainly nothing we as individuals could do.
303
796464
2796
особено не како единки.
13:31
But in fact, we've been finding
304
799260
3833
Но всушност, во нашите лабораториски
13:35
in our own laboratory research
305
803093
3188
истражувања увидовме дека
13:38
that small psychological interventions,
306
806281
5090
мали психолошки интервенции,
13:43
small changes to people's values,
307
811371
3309
мали промени во вредностите на луѓето,
13:46
small nudges in certain directions,
308
814680
3223
мали поттурнувања во одредени насоки,
13:49
can restore levels of egalitarianism and empathy.
309
817903
3565
можат да го возобноват нивото на еднаквост и емпатија.
13:53
For instance, reminding people
310
821468
2052
На пример, ако ги потсетите богатите луѓе
13:55
of the benefits of cooperation,
311
823520
2256
за предностите од соработката,
13:57
or the advantages of community,
312
825776
2904
или предностите на заедницата,
14:00
cause wealthier individuals to be just as egalitarian
313
828680
3935
тие стануваа егалитаристички расположени
14:04
as poor people.
314
832615
2535
како и сиромашните луѓе.
14:07
In one study, we had people watch a brief video,
315
835150
3377
Во една студија, на луѓето им прикажувавме видео
14:10
just 46 seconds long, about childhood poverty
316
838527
4361
долго само 46 секунди, за детската сиромаштија
14:14
that served as a reminder of the needs of others
317
842888
3050
кое служеше како потсетник за потребите на другите
14:17
in the world around them,
318
845938
2026
луѓе во светот,
14:19
and after watching that,
319
847964
2030
и откако ќе го изгледаа ова,
14:21
we looked at how willing people were
320
849994
1698
ги набљудувавме колку се спремни
14:23
to offer up their own time to a stranger
321
851692
3704
да издвојат дел од своето време
14:27
presented to them in the lab who was in distress.
322
855396
3419
за да му помогнат на туѓинец кој во моментот е вознемирен.
14:30
After watching this video, an hour later,
323
858815
3267
Откако ќе го изгледаа видеото, еден час подоцна,
14:34
rich people became just as generous
324
862082
2370
богатите луѓе покажуваа спремност
14:36
of their own time to help out this other person,
325
864452
1959
да му помогнат на туѓинецот,
14:38
a stranger, as someone who's poor,
326
866411
2705
стануваа великодушни како и оние сиромашните.
14:41
suggesting that these differences are not
327
869116
2451
Ова ни кажува дека ваквите разлики не се
14:43
innate or categorical,
328
871567
1883
вродени, ниту пак се црно-бели,
14:45
but are so malleable
329
873450
1724
туку се под влијание
14:47
to slight changes in people's values,
330
875174
1926
на вредносниот систем на луѓето,
14:49
and little nudges of compassion
331
877100
2281
и нивното сочувство
14:51
and bumps of empathy.
332
879381
1655
и емпатија.
14:53
And beyond the walls of our lab,
333
881036
1556
А надвор од ѕидовите на нашата лабораторија
14:54
we're even beginning to see
signs of change in society.
334
882592
4030
веќе почнуваме да гледаме промени во општеството.
14:58
Bill Gates, one of our nation's wealthiest individuals,
335
886622
3443
Бил Гејтс, еден од најбогатите луѓе во земјава,
15:02
in his Harvard commencement speech,
336
890065
1745
во неговиот воведен говор на Харвард,
15:03
talked about the problem facing society
337
891810
2124
зборуваше дека нееднаквоста со која
15:05
of inequality as being the most daunting challenge,
338
893934
3350
се соочува општеството е најтешкиот предизвик,
15:09
and talked about what must be done to combat it,
339
897284
2596
и зборуваше што треба да се направи за да се справиме со неа,
15:11
saying, "Humanity's greatest advances
340
899880
3235
велејќи, "Напредокот на човештвото
15:15
are not in its discoveries,
341
903115
1951
не се состои во неговите откритија,
15:17
but in how those discoveries are applied
342
905066
3151
туку во тоа како се применуваат откритијата
15:20
to reduce inequity."
343
908217
2814
за да се намали нееднаквоста."
15:23
And there's the Giving Pledge,
344
911031
2003
Ја имаме "Давање Заклетва,"
15:25
in which more than 100 of our nation's
345
913034
2422
кампања во која над 100 од најбогатите
15:27
wealthiest individuals
346
915456
2387
луѓе во земјава даваат заклетва
15:29
are pledging half of their fortunes to charity.
347
917843
3914
дека половина од богатството ќе го дадат во добротворни цели.
15:33
And there's the emergence
348
921757
1624
Веќе се појавија дузина
15:35
of dozens of grassroots movements,
349
923381
3633
граѓански движења како што се,
15:39
like We are the One Percent,
350
927014
2303
"Ние сме Едниот Процент,"
15:41
the Resource Generation,
351
929317
1864
"Генерација на Ресурси,"
15:43
or Wealth for Common Good,
352
931181
2121
или "Богатство за Добро на Сите,"
15:45
in which the most privileged
353
933302
2567
во кои најпривилегираните
15:47
members of the population,
354
935869
1825
членови на популацијата,
15:49
members of the one percent and elsewhere,
355
937694
2756
членови на горниот еден процент,
15:52
people who are wealthy,
356
940450
1931
луѓе кои се богати, и за мене
15:54
are using their own economic resources,
357
942381
3588
неверојатно, како возрасни така и млади,
15:57
adults and youth alike, that's
what's most striking to me,
358
945969
4029
ги користат своите привилегии,
16:01
leveraging their own privilege,
359
949998
1649
своите економски ресурси
16:03
their own economic resources,
360
951647
2071
за да се борат против нееднаквоста
16:05
to combat inequality
361
953718
3027
на тој начин што се залагаат
16:08
by advocating for social policies,
362
956745
2910
за социјални политики, промена
16:11
changes in social values,
363
959655
1881
на општествените вредности,
16:13
and changes in people's behavior,
364
961536
2374
и промена на човековото однесување,
16:15
that work against their own economic interests
365
963910
3063
промени кои се штетни за нивниот економски интерес,
16:18
but that may ultimately restore the American dream.
366
966973
4273
но кои на крај би можеле да го возобноват американскиот сон.
16:23
Thank you.
367
971246
2000
Ви благодарам.
16:25
(Applause)
368
973246
4000
(Аплауз)
Translated by ALEKSANDAR MITEVSKI
Reviewed by Charlie Psy

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Paul Piff - Social psychologist
Paul Piff studies how social hierarchy, inequality and emotion shape relations between individuals and groups.

Why you should listen

Paul Piff is an Assistant Professor of Psychology and Social Behavior at the University of California, Irvine.​ In particular, he studies how wealth (having it or not having it) can affect interpersonal relationships.

His surprising studies include running rigged games of Monopoly, tracking how those who drive expensive cars behave versus those driving less expensive vehicles and even determining that rich people are literally more likely to take candy from children than the less well-off. The results often don't paint a pretty picture about the motivating forces of wealth. He writes, "specifically, I have been finding that increased wealth and status in society lead to increased self-focus and, in turn, decreased compassion, altruism, and ethical behavior."

More profile about the speaker
Paul Piff | Speaker | TED.com