ABOUT THE SPEAKER
Elon Musk - Serial entrepreneur
Elon Musk is the CEO and product architect of Tesla Motors and the CEO/CTO of Space Exploration Technologies (SpaceX).

Why you should listen

At SpaceX, Musk oversees the development of rockets and spacecraft for missions to Earth orbit and ultimately to other planets. In 2008, SpaceX’s Falcon 9 rocket and Dragon spacecraft won the NASA contract to provide cargo transport to space. In 2012, SpaceX became the first commercial company to dock with the International Space Station and return cargo to Earth with the Dragon.

At Tesla, Musk has overseen product development and design from the beginning, including the all-electric Tesla Roadster, Model S and Model X, and the rollout of Supercharger stations to keep the cars juiced up. (Some of the charging stations use solar energy systems from SolarCity, of which Musk is the non-executive chair.) Transitioning to a sustainable energy economy, in which electric vehicles play a pivotal role, has been one of his central interests for almost two decades. He co-founded PayPal and served as the company's chair and CEO.

More profile about the speaker
Elon Musk | Speaker | TED.com
TED2013

Elon Musk: The mind behind Tesla, SpaceX, SolarCity ...

Илон Маск: Tesla, SpaceX, SolarCity-ийн гол санаа

Filmed:
6,155,263 views

Шинийг эрэлхийлэгч Илон Маск агуу төлөвлөгөөтэй залуу. PayPal, Tesla Motors болон SpaceX компаниудын үүсгэн байгуулагч тэрээр TED-ийн зохион байгуулагч Крис Андерсонтой өөрийн төслүүдээсээ хуваалцаж байна. Үүнд өргөн хэрэглээний цахилгаан автомашин, нарны эрчим хүчний түрээсийн компани болон дахин ашиглагдах пуужин хүртэл багтана.
- Serial entrepreneur
Elon Musk is the CEO and product architect of Tesla Motors and the CEO/CTO of Space Exploration Technologies (SpaceX). Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
Chris Anderson: Elon, what kind of crazy dream
0
354
3132
Крис Андерсон: Илон, ямар гээчийн
том мөрөөдөл
00:19
would persuade you to think of trying
1
3486
2156
чамайг автомашины салбарт татаж,
00:21
to take on the auto industry and build an all-electric car?
2
5642
3358
бүхэлдээ цахилгаанаар ажилладаг
машин бүтээхэд хүргэв?
00:24
Elon Musk: Well, it goes back to when I was in university.
3
9000
3402
Илон Маск: Намайг их сургуульд
байхад үеэс үүдэлтэй.
00:28
I thought about, what are the problems that are most likely
4
12402
2152
Дэлхий болон хүмүүсийн ирээдүйд
00:30
to affect the future of the world or the future of humanity?
5
14554
3072
хүчтэй нөлөө үзүүлэх асуудлуудын
талаар боддог байлаа.
00:33
I think it's extremely important that we have sustainable transport
6
17626
3492
Миний бодлоор бидэнд найдвартай унаа,
бас тогтвортой эрчим хүчний
үйлдвэрлэл хэрэгтэй.
00:37
and sustainable energy production.
7
21118
2359
00:39
That sort of overall sustainable energy problem
8
23477
2045
Тогтвортой эрчим хүчний асуудал бол
00:41
is the biggest problem that we have to solve this century,
9
25522
2499
байгаль орчноос тусдаа,
энэ зуунд бидний шийдвэрлэх шаардлагатай
хамгийн том асуудал.
00:43
independent of environmental concerns.
10
28021
2205
00:46
In fact, even if producing CO2 was good for the environment,
11
30226
2917
Нүүрстөрөгчийн давхар исэл байгаль орчинд
сайн нөлөөтэй байгаад ч
00:49
given that we're going to run out of hydrocarbons,
12
33143
3080
нүүрстөрөгч хүртэл
хэзээ нэг цагт дуусах учраас
00:52
we need to find some sustainable means of operating.
13
36223
4055
бидэнд тогтвортой арга шийдэл хэрэгтэй.
00:56
CA: Most of American electricity comes from
14
40278
4010
КА: Америкийн цахилгааны ихэнхийг
хатуу түлш шатааж гаргаж авдаг.
01:00
burning fossil fuels.
15
44288
1662
01:01
How can an electric car that plugs into that electricity help?
16
45950
4615
Харин цахилгаанаар ажилладаг
машин яагаад илүү дээр гарц гэж?
01:06
EM: Right. There's two elements to that answer.
17
50565
2959
ИМ: Зөв л дөө. Үүнд хоёр хариулт байна.
01:09
One is that, even if you take the same source fuel
18
53524
2960
Нэгт, яг адилхан эх үүсвэрээс түлш авч
эрчим хүч үйлдвэрлэн
01:12
and produce power at the power plant
19
56484
1989
цахилгаан машинуудыг
цэнэглэж байгаа ч гэсэн
01:14
and use it to charge electric cars, you're still better off.
20
58473
2894
энэ нь илүү дээр.
01:17
So if you take, say, natural gas,
21
61367
1979
Нүүрстөрөгчөөс гаргадаг
01:19
which is the most prevalent hydrocarbon source fuel,
22
63346
2608
хамгийн түгээмэл түлш болох байгалийн хийг
01:21
if you burn that in a modern
23
65954
2998
General Electric компаны
хамгийн сүүлийн үеийн
01:24
General Electric natural gas turbine,
24
68952
2195
байгалийн хийн турбинд шатаахад
01:27
you'll get about 60 percent efficiency.
25
71147
1838
60 хувийн үр ашигтай.
01:28
If you put that same fuel in an internal combustion engine car,
26
72985
2711
Харин үүнийг дотоод шаталтын
хөдөлгүүртэй машинд хийхэд
01:31
you get about 20 percent efficiency.
27
75696
1900
20 орчим хувийн үр ашигтай.
01:33
And the reason is, in the stationary power plant,
28
77596
1580
Учир нь суурин эрчим хүчний үйлдвэрт
01:35
you can afford to have something that weighs a lot more,
29
79176
2368
жин, багтаамжаараа илүү
01:37
is voluminous,
30
81544
1715
зүйл бий болгох боломжтой.
01:39
and you can take the waste heat
31
83259
1454
Хаягдлыг ашиглан
уурын турбин ажиллуулж
01:40
and run a steam turbine and generate
32
84713
1369
хоёрдагч эрчим хүчний эх үүсвэртэй болно.
01:41
a secondary power source.
33
86082
1784
01:43
So in effect, even after you've taken transmission loss into account and everything,
34
87866
3786
Дамжуулалтын алдагдлыг тооцож үзэн,
бас яг ижил түлшний эх үүсвэр ашигласан ч
01:47
even using the same source fuel, you're at least twice as better off
35
91652
3404
цахилгаан машин цэнэглэсний дараа
01:50
charging an electric car, then burning it at the power plant.
36
95056
2472
үйлдвэрт шатаах нь хоёр дахин илүү.
01:53
CA: That scale delivers efficiency.
37
97528
2111
КА: Энэ илүү үр ашигтай.
01:55
EM: Yes, it does.
38
99639
1739
ИМ: Тэгэлгүй яахав.
01:57
And then the other point is, we have to have sustainable means
39
101378
3018
Нөгөө талаас эрчим хүч, цахилгаан
тогтвортой үйлдвэрлэх арга зам
зайлшгүй шаардлагатай.
02:00
of power generation anyway, electricity generation.
40
104396
2403
02:02
So given that we have to solve sustainable electricity generation,
41
106799
3069
Нэгэнт цахилгааны тогтвортой үйлдвэрлэлийн
асуудлыг шийдэх хэрэгтэй тул
02:05
then it makes sense for us to have electric cars
42
109868
3465
цахилгаан машин бол
02:09
as the mode of transport.
43
113333
2575
хамгийн тохиромжтой
тээврийн хэрэгсэл.
02:11
CA: So we've got some video here
44
115908
1435
КА: Энд Тесла машиныг угсарч байгаа
02:13
of the Tesla being assembled,
45
117343
2491
хэдэн бичлэг байна.
02:15
which, if we could play that first video --
46
119834
2714
Эхний бичлэгийг тавихгүй юу?
02:18
So what is innovative about this process in this vehicle?
47
122548
4944
Энэ үйл явцад ямар шинэлэг зүйл байгаа вэ?
02:23
EM: Sure. So, in order to accelerate the advent of electric transport,
48
127492
3576
ИМ: Тэгэлгүй яахав.
Цахилгаан тээврийн хэрэгслийг
бүтээх явцыг түргэсгэх тухай ярихаас өмнө
02:26
and I should say that I think, actually,
49
131068
2070
бүх тээврийн хэрэгсэл цахилгаан
болно гэдгийг хэлэх хэрэгтэй.
02:29
all modes of transport will become fully electric
50
133138
2458
02:31
with the ironic exception of rockets.
51
135596
5067
Пуужингаас бусад нь.
(Инээд)
02:36
There's just no way around Newton's third law.
52
140663
2757
Ньютоны гуравдугаар хуулийг
зөрчих ямар ч боломжгүй.
02:39
The question is how do you accelerate
53
143420
3452
Гол нь цахилгаан машин бүтээх явцыг
хэрхэн түргэсгэх вэ гэдэг л байна.
02:42
the advent of electric transport?
54
146872
1580
02:44
And in order to do that for cars, you have to come up with
55
148452
2448
Машины хувьд энерги зарцуулалт
02:46
a really energy efficient car,
56
150900
2327
илүү үр ашигтай болох ёстой.
02:49
so that means making it incredibly light,
57
153227
1857
Энэ гайхалтай хөнгөн болгоно гэсэн үг.
Энэ машин бол эх бие болон
02:50
and so what you're seeing here
58
155084
1026
02:52
is the only all-aluminum body and chassis car
59
156110
2746
явах эд ангийг нь дан
хөнгөн цагаанаар хийсэн
02:54
made in North America.
60
158856
1586
Хойд Америкийн цорын ганц машин.
02:56
In fact, we applied a lot of rocket design techniques
61
160442
2688
Үнэндээ энэ машин маш том зайтай ч гэсэн
02:59
to make the car light despite having a very large battery pack.
62
163130
3617
илүү хөнгөн болгохын тулд пуужингийн
зохион бүтээх техник их ашигласан.
03:02
And then it also has the lowest drag coefficient
63
166747
2160
Мөн адил хэмжээтэй машинууд дотроо
03:04
of any car of its size.
64
168907
1368
хамгийн бага үрэлтийн
коэффициенттэй.
03:06
So as a result, the energy usage is very low,
65
170275
3665
Үүний үр дүнд энерги зарцуулалт
маш бага болж
03:09
and it has the most advanced battery pack,
66
173940
2216
өрсөлдөхүйц үзүүлэлт бүхий
03:12
and that's what gives it the range that's competitive,
67
176156
2584
хамгийн сүүлийн үеийн зайтай болсон.
03:14
so you can actually have on the order of a 250-mile range.
68
178740
2939
400 гаруй км зам туулах чадвартай.
03:17
CA: I mean, those battery packs are incredibly heavy,
69
181679
3589
КА: Өөрөөр хэлбэл тооцооллоор
энэ зай маш хүнд боловч
03:21
but you think the math can still work out intelligently --
70
185268
3271
хөнгөн эх биетэй хослуулсан учраас
03:24
by combining light body, heavy battery,
71
188539
2136
энергиэ гайхалтай үр ашигтай зарцуулна.
03:26
you can still gain spectacular efficiency.
72
190675
2273
ИМ: Яг тийм. Зайны хүнд жингийн
дутагдлыг нөхөхийн тулд
03:28
EM: Exactly. The rest of the car has to be very light
73
192948
1832
03:30
to offset the mass of the pack,
74
194780
1761
бусад хэсэг нь хөнгөн байх ёстой.
03:32
and then you have to have a low drag coefficient so that you have good highway range.
75
196541
3029
Хурдны үзүүлэлтийг сайжруулахын тулд
үрэлтийн коэффициент бага байна.
03:35
And in fact, customers of the Model S
76
199570
3725
S загварын хэрэглэгчид
03:39
are sort of competing with each other
77
203295
1079
өндөр үзүүлэлт гаргах гэж
03:40
to try to get the highest possible range.
78
204374
3019
хоорондоо бүр өрсөлддөг.
03:43
I think somebody recently got 420 miles out of a single charge.
79
207393
3530
Миний сонссоноор нэг удаагийн
цэнэглэлтээр 676 км явсан.
03:46
CA: Bruno Bowden, who's here, did that,
80
210923
3088
КА: Энд байгаа Бруно Баудэн
дээд амжилтыг эвдсэн.
03:49
broke the world record.EM: Congratulations.
81
214011
2590
ИМ: Баяр хүргэе!
КА: Энэ сайн мэдээ.
Харин муу мэдээ гэвэл
03:52
CA: That was the good news. The bad news was that
82
216601
1612
03:54
to do it, he had to drive at 18 miles an hour constant speed
83
218213
2814
тогтмол 30 км/ц хурдтай явснаас болоод
03:56
and got pulled over by the cops. (Laughter)
84
221027
3912
цагдаа зогсоосон.
(Инээд)
04:00
EM: I mean, you can certainly drive --
85
224939
3890
ИМ: Ердийн нөхцөлд
100 км/ц хурдтай явбал
04:04
if you drive it 65 miles an hour,
86
228829
2638
400 км туулна.
04:07
under normal conditions,
87
231467
1964
04:09
250 miles is a reasonable number.
88
233431
1884
Энэ бол боломжтой үзүүлэлт.
04:11
CA: Let's show that second video
89
235315
1138
КА: Тесла машин мөсөн дээр явдаг
04:12
showing the Tesla in action on ice.
90
236453
2846
дараагийн бичлэгийг үзэцгээе.
04:15
Not at all a dig at The New York Times, this, by the way.
91
239299
2668
Нью-Йорк Таймс-тай огт холбоогүй шүү.
04:17
What is the most surprising thing about the experience
92
241967
2415
Ийм машиныг жолоодоход юу хамгийн их
04:20
of driving the car?
93
244382
1508
гайхшрал төрүүлсэн бэ?
04:21
EM: In creating an electric car,
94
245890
1478
ИМ: Цахилгаан машин бүтээх үед
04:23
the responsiveness of the car is really incredible.
95
247368
2398
түүний мэдрэг чанар нь
маш өндөр байсан.
04:25
So we wanted really to have people feel as though
96
249766
2687
Бидний хүссэн зүйл бол
хүмүүсийг машинтайгаа
04:28
they've almost got to mind meld with the car,
97
252453
2103
бодол санаагаараа нэгдмэл байлгах.
04:30
so you just feel like you and the car are kind of one,
98
254556
3174
Машинтайгаа яг л нэг хүн шиг байж
04:33
and as you corner and accelerate, it just happens,
99
257730
4046
хурдаа авах үед нь үүнийг
мэдрүүлэхийг зорьсон.
Машиных нь мэдрэхүй хөгжсөн юм шиг.
04:37
like the car has ESP.
100
261776
1834
04:39
You can do that with an electric car because of its responsiveness.
101
263610
2496
Цахилгаан машины мэдрэгч нь
үүнийг боломжтой болгоно.
04:42
You can't do that with a gasoline car.
102
266106
2127
Бензинээр явдаг машинд энэ боломжгүй.
04:44
I think that's really a profound difference,
103
268233
1982
Энэ маш том ялгаа нь гэж боддог.
04:46
and people only experience that when they have a test drive.
104
270215
2787
Хүмүүс ч туршилтаар унаж үзэхдээ ойлгодог.
04:48
CA: I mean, this is a beautiful but expensive car.
105
273002
4294
КА: Энэ маш сайхан боловч үнэтэй машин.
04:53
Is there a road map where this becomes
106
277296
3575
Ер нь хэрэглээнд өргөнөөр
нэвтрэх болов уу?
04:56
a mass-market vehicle?
107
280871
1579
ИМ: Тэгэлгүй яахав. Tesla компаны зорилго
04:58
EM: Yeah. The goal of Tesla has always been
108
282450
2560
05:00
to have a sort of three-step process,
109
285010
2272
гурван шатлал бүхий үйл явц байсаар ирсэн.
05:03
where version one was an expensive car at low volume,
110
287282
3766
Эхний шат цөөн тооны өндөр үнэтэй,
05:06
version two is medium priced and medium volume,
111
291048
3065
хоёр дахь нь арай илүү тооны
дундаж үнэтэй,
гурав дах нь хямд үнэтэй
олон тооны машин үйлдвэрлэх.
05:10
and then version three would be low price, high volume.
112
294113
2289
05:12
So we're at step two at this point.
113
296402
1683
Одоо хоёр дах үе дээрээ явж байна.
05:13
So we had a $100,000 sports car, which was the Roadster.
114
298085
2950
Бид 100 мянган долларын спорт загварын
Роудстер машин хийж байсан.
05:16
Then we've got the Model S, which starts at around 50,000 dollars.
115
301035
2999
Дараа нь 50 мянган доллараас
дээш үнэтэй S загварыг гаргасан.
05:19
And our third generation car, which should hopefully
116
304034
2104
3-4 жилийн дараа гаргах
05:22
be out in about three or four years
117
306138
1729
гурав дах үеийн машин
05:23
will be a $30,000 car.
118
307867
2655
30 мянган долларын үнэтэй байна.
05:26
But whenever you've got really new technology,
119
310522
2482
Шинэ технологи нэвтрүүлж
05:28
it generally takes about three major versions
120
313004
2094
хэрэглээнд өргөнөөр нэвтрүүлэхийн тулд
05:30
in order to make it a compelling mass-market product.
121
315098
3220
ихэвчлэн ялгаатай гурван загвар гаргадаг.
05:34
And so I think we're making progress in that direction,
122
318318
2724
Бид ахицтай ажиллаж
зорилгодоо хүрнэ гэсэн итгэлтэй байгаа.
05:36
and I feel confident that we'll get there.
123
321042
2272
05:39
CA: I mean, right now, if you've got a short commute,
124
323314
1909
КА: Хэрвээ гэр, ажил хоёр чинь
ойрхон бол
05:41
you can drive, you can get back, you can charge it at home.
125
325223
3748
явж ирээд гэртээ цэнэглэнэ.
05:44
There isn't a huge nationwide network of charging stations now that are fast.
126
328971
4247
Харин орон даяар цэнэглэх зогсоол
тийм ч олон байхгүй.
05:49
Do you see that coming, really, truly,
127
333218
2840
Олон байгуулагдана гэж
05:51
or just on a few key routes?
128
336058
2253
итгэлтэй хэлж чадах уу?
05:54
EM: There actually are far more charging stations
129
338311
2875
ИМ: Яг үнэндээ хүмүүсийн бодож байгаагаас
05:57
than people realize,
130
341186
2225
хамаагүй олон цэнэглэх газар бий.
05:59
and at Tesla we developed something
131
343411
2359
Tesla компани "Хурдан Цэнэглэх технологи"
06:01
called a Supercharging technology,
132
345770
2208
гэх зүйл шинээр хөгжүүлж байгаа юм.
06:03
and we're offering that if you buy a Model S
133
347978
3312
Та S Загварын машин худалдаж авбал
насан туршдаа үнэгүй үйлчлүүлэх эрхтэй.
06:07
for free, forever.
134
351290
1465
06:08
And so this is something that maybe a lot of people don't realize.
135
352755
2655
Үүнийг тийм ч олон хүн мэддэггүй.
06:11
We actually have California and Nevada covered,
136
355410
2830
Калифорни, Невада муж,
06:14
and we've got the Eastern seaboard
137
358240
2274
мөн зүүн эрэгт Бостоноос
Вашингтон хүртэл газрыг
06:16
from Boston to D.C. covered.
138
360514
2252
хамарсан байгаа.
06:18
By the end of this year, you'll be able to drive
139
362766
1382
Оны сүүл гэхэд хүмүүс
06:20
from L.A. to New York
140
364148
2143
ердийнхөөс тав дахин хурдан цэнэглэдэг
06:22
just using the Supercharger network,
141
366291
1602
энэхүү сүлжээг ашиглан
06:23
which charges at five times the rate of anything else.
142
367893
4217
Лос Анжелосоос Нью-Йорк хүртэл
явах боломжтой болно.
06:28
And the key thing is to have a ratio of drive to stop,
143
372110
4426
Хамгийн гол нь туулсан зам болон
06:32
to stop time, of about six or seven.
144
376536
2999
нийт зогссон тооны харьцааг
6-7 байлгах хэрэгтэй.
06:35
So if you drive for three hours,
145
379535
2230
Жишээ нь, 3 цаг явсан бол
06:37
you want to stop for 20 or 30 minutes,
146
381765
1638
20-30 минут зогсоно.
06:39
because that's normally what people will stop for.
147
383403
2497
Учир нь ердийн үед ийм
хугацаатай зогсолт хийдэг.
06:41
So if you start a trip at 9 a.m.,
148
385900
2120
Та өглөө есөн цагт аяллаа эхэлсэн байхад
06:43
by noon you want to stop to have a bite to eat,
149
388020
2538
үд дунд хоол идэх, бие засах өрөө орох,
06:46
hit the restroom, coffee, and keep going.
150
390558
1739
кофе уухаар зогсоод цааш явна.
06:48
CA: So your proposition to consumers is, for the full charge, it could take an hour.
151
392297
3357
КА: Хэрэглэгчдэд машинаа бүрэн цэнэглэхэд
нэг цаг шаардлагатай гэсэн үг үү?
06:51
So it's common -- don't expect to be out of here in 10 minutes.
152
395654
3976
Энэ байдаг л зүйл, аравхан минут болоод
хөдөлнө гэж бодсоны хэрэггүй гэж үү?
Нэг цаг хүлээх хэрэгтэй ч
сайн мэдээ гэвэл
06:55
Wait for an hour, but the good news is,
153
399630
1967
та эх дэлхийгээ аврахад
хувь нэмрээ оруулна.
06:57
you're helping save the planet,
154
401597
1439
06:58
and by the way, the electricity is free. You don't pay anything.
155
403036
2693
Нэмж хэлэхэд цахилгаанаар
цэнэглэхэд үнэгүй.
07:01
EM: Actually, what we're expecting is for people
156
405729
1864
ИМ: Үнэндээ хүмүүс нэг цаг биш,
07:03
to stop for about 20 to 30 minutes, not for an hour.
157
407593
3525
20-30 минут л зогсоно.
07:07
It's actually better to drive for about maybe 160, 170 miles
158
411118
7728
Болж өгвөл 255-270 орчим км яваад
хагас цаг зогсоод
07:14
and then stop for half an hour
159
418846
2098
цааш хөдлөх нь тохиромжтой.
07:16
and then keep going.
160
420944
1365
07:18
That's the natural cadence of a trip.
161
422309
3282
Энэ аливаа аяллын ердийн хэмнэл.
07:21
CA: All right. So this is only one string to your energy bow.
162
425591
4381
КА: Тэгэхээр энэ бол чиний
ажлын нэгээхэн хэсэг.
07:25
You've been working on this solar company SolarCity.
163
429972
2642
Чи бас SolarCity нарны эрчим хүчний
компанид ажилладаг.
07:28
What's unusual about that?
164
432614
2512
Ямар онцлогтой вэ?
07:31
EM: Well, as I mentioned earlier,
165
435126
2360
ИМ: Миний түрүүн хэлсэнчлэн,
07:33
we have to have sustainable electricity production
166
437486
3640
тогтвортой цахилгааны эх үүсвэр,
мөн хэрэглээ хэрэгтэй.
07:37
as well as consumption,
167
441126
1648
07:38
so I'm quite confident that the primary means
168
442774
3822
Цахилгаан гаргах хамгийн гол арга бол
07:42
of power generation will be solar.
169
446596
2481
нарны эрчим хүч байна гэдэгт би итгэдэг.
07:44
I mean, it's really indirect fusion, is what it is.
170
449077
2335
Энэ бол шууд бус хайлшийн арга.
07:47
We've got this giant fusion generator in the sky called the sun,
171
451412
3234
Тэнгэрт бидэнд нар гэдэг хайлшийн
аварга том эх үүсвэр байна.
07:50
and we just need to tap a little bit of that energy
172
454646
2892
Тэр энергиэс бага зэргийг л хүн төрөлхтний
07:53
for purposes of human civilization.
173
457538
2876
соёл иргэншлийн төлөө ашиглана.
07:56
What most people know but don't realize they know
174
460414
2006
Дэлхий аль хэдийн, бүхэлдээ
нарны эрчим хүчээр
07:58
is that the world is almost entirely solar-powered already.
175
462420
3354
ажилладаг гэдгийг ихэнх хүмүүс
мэддэг ч үүнийг ухаараагүй байдаг.
08:01
If the sun wasn't there, we'd be a frozen ice ball
176
465774
3240
Хэрвээ нар байгаагүй бол
бид Кэлвиний -270 хэмийн хүйтэнд
08:04
at three degrees Kelvin,
177
469014
2162
зүгээр нэг хөлдүү мөсөн
бөмбөлөг байх байсан.
08:07
and the sun powers the entire system of precipitation.
178
471176
3798
Хур тунадасны систем
бүхэлдээ нарны хүчээр ажилладаг.
08:10
The whole ecosystem is solar-powered.
179
474974
2656
Экологийн систем бас
нарны хүчээр ажилладаг.
08:13
CA: But in a gallon of gasoline, you have,
180
477630
2351
КА: Хэдэн мянган жилийн хэмжээтэй
08:15
effectively, thousands of years of sun power
181
479981
2264
тэнцэх нарны эрчим хүчийг
08:18
compressed into a small space,
182
482245
2065
3,8 литр шатахуунд багтаасан байдаг.
08:20
so it's hard to make the numbers work right now on solar,
183
484310
2979
Тиймээс яг одоо тооцооллоор нарны
эрчим хүчний тухай ярих,
08:23
and to remotely compete with, for example, natural gas,
184
487289
3089
мөн байгалийн хийтэй
өрсөлдөхөд хэцүү.
08:26
fracked natural gas. How are you going to build a business here?
185
490378
3444
Яаж үүнийг бизнес болгох вэ?
08:29
EM: Well actually, I'm confident that solar
186
493822
3309
ИМ: Нарны эрчим хүч бүгдийг нь
дийлнэ гэдэгт би итгэлтэй байна.
08:33
will beat everything, hands down, including natural gas.
187
497131
3916
Байгалийн хийг ч мөн адил.
08:36
(Applause)CA: How?
188
501047
2387
(Алга ташилт)
КА: Яаж тэр вэ?
08:39
EM: It must, actually. If it doesn't, we're in deep trouble.
189
503434
3573
ИМ: Тэгэх ёстой.
Үгүй бол бид том асуудалд орно.
08:42
CA: But you're not selling solar panels to consumers.
190
507007
3034
КА: Гэхдээ танайх хэрэглэгчдэд
нарны зай зардаггүй шүү дээ.
08:45
What are you doing?
191
510041
1151
Юу хийдэг вэ?
08:47
EM: No, we actually are. You can buy a solar system
192
511192
3248
ИМ: Үгүй ээ, бид зарж байгаа.
Манайхаас нарны зай худалдаж авах эсвэл
08:50
or you can lease a solar system.
193
514440
1542
түрээслэх боломжтой.
08:51
Most people choose to lease.
194
515982
1990
Ихэнх хүмүүс түрээслэхийг илүүд үздэг.
08:53
And the thing about solar power is that
195
517972
2066
Нарны эрчим хүчний онцлог нь
08:55
it doesn't have any feed stock or operational costs,
196
520038
2751
тэжээл өгөх эсвэл ашиглалтын зардал
гаргах шаардлагагүй.
08:58
so once it's installed, it's just there.
197
522789
3225
Нэг суурилуулсан бол тэндээ байж л байна.
09:01
It works for decades. It'll work for probably a century.
198
526014
4501
Хэдэн арван жил ажиллана.
Зуун жил ч ажиллаж магадгүй.
09:06
So therefore, the key thing to do is to get the cost
199
530515
2938
Хамгийн гол нь анхны суурилуулалт,
09:09
of that initial installation low,
200
533453
1975
санхүүжилтийн зардлыг
09:11
and then get the cost of the financing low,
201
535428
2635
бага байлгах хэрэгтэй.
09:13
because that interest -- those are the two factors that drive the cost of solar.
202
538063
3624
Учир нь энэ хоёр хүчин зүйлээс
нарны зайны зардал шалтгаалдаг.
09:17
And we've made huge progress in that direction,
203
541687
3416
Бидний ажил их ахицтай байгаа.
09:21
and that's why I'm confident we'll actually beat natural gas.
204
545103
3568
Тийм болохоор би байгалийн хийнээс давуу
болно гэсэн итгэлтэй байна.
09:24
CA: So your current proposition to consumers is,
205
548671
2777
КА: Хэрэглэгчдэд хэлэх зүйл чинь
09:27
don't pay so much up front.
206
551448
2216
урьдчилж ихийг төлсний
хэрэггүй гэсэн үг үү?
09:29
EM: Zero.CA: Pay zero up front.
207
553664
2680
ИМ: Юу ч төлөхгүй.
КА: Урьдчилгаа төлөхгүй.
09:32
We will install panels on your roof.
208
556344
2639
ИМ: Бид дээвэр дээр чинь
хавтан суурилуулна.
09:34
You will then pay, how long is a typical lease?
209
558983
3601
Дараа нь төлбөрөө төлнө.
Түрээсийн хугацаа хэр урт байдаг вэ?
09:38
EM: Typical leases are 20 years,
210
562584
3244
ИМ: Ихэвчлэн 20 жил байдаг.
09:41
but the value proposition is, as you're sort of alluding to, quite straightforward.
211
565828
4663
Гэхдээ гол давуу тал нь тодорхой.
09:46
It's no money down, and your utility bill decreases.
212
570491
4150
Урьдчилгаа байхгүй, мөн
хэрэглээний төлбөр багасна.
09:50
Pretty good deal.
213
574641
1880
Маш ашигтай санал.
09:52
CA: So that seems like a win for the consumer.
214
576521
1913
КА: Хэрэглэгчийн хувьд оносон шийдвэр.
09:54
No risk, you'll pay less than you're paying now.
215
578434
2455
Ямар ч эрсдэлгүй,
бас одооныхоосоо багыг төлнө.
09:56
For you, the dream here then is that --
216
580889
2395
Харин та нарын тухайд гэвэл
09:59
I mean, who owns the electricity from those panels for the longer term?
217
583284
4775
урт хугацаанд тэдгээр хавтангийн
цахилгаан хэнийх болох вэ?
10:03
I mean, how do you, the company, benefit?
218
588059
3182
Компанид ямар ашигтай вэ?
10:07
EM: Well, essentially,
219
591241
3542
ИМ: Ерөнхийдөө
10:10
SolarCity raises a chunk of capital
220
594783
5887
SolarCity их хэмжээний хөрөнгийг
компани эсвэл банкнаас босгодог.
10:16
from say, a company or a bank.
221
600670
3670
10:20
Google is one of our big partners here.
222
604340
2213
Google компани манай том хамтрагчдын нэг.
10:22
And they have an expected return on that capital.
223
606553
2424
Тухайн хөрөнгө оруулалтаас тэд
ашиг хүртэнэ.
10:24
With that capital, SolarCity purchases and installs the panel on the roof
224
608977
4386
SolarCity тэр мөнгөөр хавтан
худалдаж авч дээвэр дээр суурилуулдаг.
10:29
and then charges the homeowner or business owner
225
613363
3446
Тэгээд өрх болон компаниудаас
түрээсийн төлбөр авдаг нь
10:32
a monthly lease payment, which is less than the utility bill.
226
616809
3710
одоогийн хэрэглээний төлбөрөөс бага.
10:36
CA: But you yourself get a long-term commercial benefit from that power.
227
620519
3513
КА: Та нар өөрсдөө тэр эрчим хүчнээс
урт хугацааны арилжааны ашиг хүртэнэ.
10:39
You're kind of building a new type of distributed utility.
228
624032
3764
Танайх шинэ төрлийн цахилгаан түгээх
сүлжээ бүтээж байгаа гэж ойлголоо.
10:43
EM: Exactly. What it amounts to
229
627796
1675
ИМ: Яг зөв.
10:45
is a giant distributed utility.
230
629471
3341
Энэ бол асар том цахилгаан
түгээх сүлжээ болно.
10:48
I think it's a good thing, because utilities
231
632812
2883
Үүнийг сайн зүйл гэж бодож байна.
Учир нь цахилгаан түгээлт
үргэлж монопольчлогдсон байсан.
10:51
have been this monopoly, and people haven't had any choice.
232
635695
2837
Хүмүүст цахилгаанаа сонгох
сонголт байгаагүй.
10:54
So effectively it's the first time
233
638532
2095
Энэ монопольтой үүсгэж буй
анхны өрсөлдөөн бол бидний сүлжээ.
10:56
there's been competition for this monopoly,
234
640627
3265
Учир нь тэд эрчим хүчний шугамыг
тэр чигээр нь эзэмшдэг байсан бол
10:59
because the utilities have been the only ones
235
643892
3000
11:02
that owned those power distribution lines, but now it's on your roof.
236
646892
2647
одоо таны дээвэр дээр байрлах болно.
11:05
So I think it's actually very empowering
237
649539
1891
Ингэснээр өрх болон байгууллагуудад
илүү эрх мэдэл олгоно.
11:07
for homeowners and businesses.
238
651430
2637
КА: Чи ирэх 10, 20 эсвэл
11:09
CA: And you really picture a future
239
654067
1358
11:11
where a majority of power in America,
240
655425
3919
амьдралын чинь хугацаанд Америкийн
цахилгааны эх үүсвэрийн
11:15
within a decade or two, or within your lifetime, it goes solar?
241
659344
4702
дийлэнхийг нарнаас авна
гэж бодож байна уу?
11:19
EM: I'm extremely confident that solar will be at least a plurality of power,
242
664046
5798
ИМ: Нарны зайг дор хаяж олонх,
бүр дийлэнх болно гэдэгт итгэлтэй байна.
11:25
and most likely a majority,
243
669844
2112
11:27
and I predict it will be a plurality in less than 20 years.
244
671956
5260
20 жил хүрэхгүй хугацаанд олонх болно.
11:33
I made that bet with someone —CA: Definition of plurality is?
245
677216
3468
Би нэг хүнтэй мөрий тавьсан.
КА: Олонх гэдэг нь хэд вэ?
11:36
EM: More from solar than any other source.
246
680684
1746
КА: Нарны эрчим хүч бусад аль ч
эрчим хүчний төрлөөс их болно.
11:38
CA: Ah. Who did you make the bet with?
247
682430
3758
КА: Хэнтэй мөрийцсөн юм бэ?
11:42
EM: With a friend who will remain nameless.
248
686188
3400
ИМ: Нэрийг нь хэлэхгүй өнгөрөх
нэг найзтайгаа.
11:45
CA: Just between us. (Laughter)
249
689588
4320
КА: Ганцхан надад л хэлчих.
(Инээд)
11:49
EM: I made that bet, I think, two or three years ago,
250
693908
2792
ИМ: 2 билүү 3 жилийн өмнө мөрийцсөн.
11:52
so in roughly 18 years,
251
696700
1803
Тэгэхээр бараг 18 жилийн дараа.
11:54
I think we'll see more power from solar than any other source.
252
698503
3557
Нарны зай бусад эх үүсвэрээс
илүү түгээмэл болно.
11:57
CA: All right, so let's go back to another bet that you made
253
702060
1769
КА: Одоо харин чиний өөртэйгээ
11:59
with yourself, I guess, a kind of crazy bet.
254
703829
2216
тавьсан галзуу гэмээр мөрийний тухай ярья.
12:01
You'd made some money from the sale of PayPal.
255
706045
4777
Чи PayPal компаниа зарж
тодорхой хэмжээний мөнгөтэй болсон.
12:06
You decided to build a space company.
256
710822
2436
Тэгээд сансрын компани
байгуулахаар шийдсэн.
12:09
Why on Earth would someone do that?
257
713258
2073
Яахаараа ийм зүйл хийх болов оо?
12:11
(Laughter)
258
715331
2180
(Инээд)
12:13
EM: I got that question a lot, that's true.
259
717511
2813
ИМ: Надад энэ асуултыг олон хүн тавьдаг.
12:16
People would say, "Did you hear the joke about the guy
260
720324
2259
Хүмүүс хэлэхдээ: "Сансрын салбараас
12:18
who made a small fortune in the space industry?"
261
722583
2901
багахан хөрөнгөтэй болсон залуугийн тухай
наргиаг сонссон уу?"
12:21
Obviously, "He started with a large one," is the punchline.
262
725484
4248
"Мэдээж тэр маш их хөрөнгөөр эхэлсэн"
гэдэг.
12:25
And so I tell people, well, I was trying to figure out
263
729732
2546
Би харин тэдэнд: "Би маш их хөрөнгийг
12:28
the fastest way to turn a large fortune into a small one.
264
732278
2287
бага болгох арга хайж байсан" гэж хэлдэг.
12:30
And they'd look at me, like, "Is he serious?"
265
734565
3041
Хүмүүс над руу "Нээрээ юу?"
гэсэн харцаар хардаг.
12:33
CA: And strangely, you were. So what happened?
266
737606
5062
КА: Хачирхалтай нь, чи үнэхээр тэгсэн
юм шиг байна. Тэгээд юу болсон бэ?
12:38
EM: It was a close call. Things almost didn't work out.
267
742668
3182
ИМ: Балрах шахсан.
Яг бүтэлгүйтэх гэж байсан.
12:41
We came very close to failure,
268
745850
1750
Бүтэлгүйтэхэд тун ойрхон байсан.
12:43
but we managed to get through that point in 2008.
269
747600
3134
Гэхдээ 2008 оны тэр үеийг давсан.
12:46
The goal of SpaceX is to try to advance rocket technology,
270
750734
6150
SpaceX-ийн гол зорилго нь пуужингийн
технологийг хөгжүүлэх.
12:52
and in particular to try to crack a problem
271
756884
1954
Мөн хүн төрөлхтний
сансраар аялах амин чухал
12:54
that I think is vital
272
758838
1584
асуудлыг шийдвэрлэх буюу
12:56
for humanity to become a space-faring civilization,
273
760422
2027
12:58
which is to have a rapidly and fully reusable rocket.
274
762449
4884
буцаагаад бүрэн ашиглах
боломжтой пуужин бүтээх.
13:03
CA: Would humanity become a space-faring civilization?
275
767333
3091
КА: Хүн төрөлхтөн сансраар
аялдаг болно гэж үү?
13:06
So that was a dream of yours, in a way, from a young age?
276
770424
4014
Энэ чиний багын мөрөөдөл байсан уу?
13:10
You've dreamed of Mars and beyond?
277
774438
3379
Чи Ангараг гариг болон түүнээс цааш
явж үзэхийг мөрөөддөг байсан уу?
13:13
EM: I did build rockets when I was a kid,
278
777817
2136
ИМ: Би багадаа пуужин хийдэг байсан ч
ийм ажил хийнэ гэж бодож байгаагүй.
13:15
but I didn't think I'd be involved in this.
279
779953
1396
13:17
It was really more from the standpoint of
280
781349
1985
Ирээдүйгээ урамтай, сэтгэл хөдөлгөм
13:19
what are the things that need to happen in order for
281
783334
3870
болгохын тулд яах ёстой вэ гэсэн
13:23
the future to be an exciting and inspiring one?
282
787204
2820
өнцгөөс харсан алхам байсан.
13:25
And I really think there's a fundamental difference,
283
790024
4089
Ирээдүйг бодоод үзэхэд
бид сансраар аялж,
13:30
if you sort of look into the future,
284
794113
1396
13:31
between a humanity that is a space-faring civilization,
285
795509
3457
од гаригуудыг судалдаг
13:34
that's out there exploring the stars, on multiple planets,
286
798966
3115
хүн төрөлхтөн болох нь
13:37
and I think that's really exciting,
287
802081
2212
үүрд Дэлхий дээр үлдэж
13:40
compared with one where we are forever confined to Earth
288
804293
3171
мөхлөө хүлээхээс
13:43
until some eventual extinction event.
289
807464
2288
илүү гайхалтай гэж бодсон.
13:45
CA: So you've somehow slashed the cost of building
290
809752
1752
КА: Чиний тооцоолсноор пуужин бүтээх
13:47
a rocket by 75 percent, depending on how you calculate it.
291
811504
3344
зардлыг 75 хувиар бууруулна гэсэн байна.
13:50
How on Earth have you done that?
292
814848
2279
Яаж энийг хийж чадав аа?
13:53
NASA has been doing this for years. How have you done this?
293
817127
3111
НАСА энийг олон жил хийж байна.
Харин та нар яаж хийчих вэ?
13:56
EM: Well, we've made significant advances
294
820238
2401
ИМ: Бид нислэгийн бүхээг,
13:58
in the technology of the airframe, the engines,
295
822639
2763
хөдөлгүүр, электрон техник,
14:01
the electronics and the launch operation.
296
825402
3221
хөөргөлтийн тал дээр
тодорхой ахиц гаргасан.
14:04
There's a long list of innovations
297
828623
2721
Бидний хийсэн шинэчлэлийг
жагсаавал
14:07
that we've come up with there
298
831344
2168
маш урт жагсаалт болно.
14:09
that are a little difficult to communicate in this talk, but --
299
833512
5675
Яг энэ ярилцлаганы үеэр бүгдийг нь
тайлбарлахад хэцүү.
14:15
CA: Not least because you could still get copied, right?
300
839187
3413
КА: Ядаж л та нарын ажлыг
хуулбарлаж мэдэх үү?
Оюуны өмчид бүртгүүлээгүй байгаа.
Надад маш сонирхолтой байна.
14:18
You haven't patented this stuff. It's really interesting to me.
301
842600
2615
14:21
EM: No, we don't patent.CA: You didn't patent because you think it's
302
845215
2240
ИМ: Тийм ээ, бүртгүүлээгүй.
14:23
more dangerous to patent than not to patent.
303
847455
2748
КА: Учир нь бүртгүүлэх нь
бүртгүүлэхгүй байхаас илүү аюултай юу?
14:26
EM: Since our primary competitors are national governments,
304
850203
2696
ИМ: Бидний гол өрсөлдөгч бол
засгийн газар болохоор
14:28
the enforceability of patents is questionable.(Laughter) (Applause)
305
852899
4469
оюуны өмчөө хамгаалуулна гэдэг хэцүү.
(Инээд) (Алга ташилт)
14:33
CA: That's really, really interesting.
306
857368
3419
КА: Энэ үнэхээр сонирхол татаж байна.
14:36
But the big innovation is still ahead,
307
860787
2629
Гэхдээ гол шинэчлэл чинь
хийгдээгүй байгаа.
14:39
and you're working on it now. Tell us about this.
308
863416
2739
Одоо үүн дээр ажиллаж байгаа.
Энэ тухайгаа ярихгүй юу.
14:42
EM: Right, so the big innovation—
309
866155
1689
ИМ: Тийм ээ, гол шинэчлэл.
14:43
CA: In fact, let's roll that video and you can talk us through it, what's happening here.
310
867844
4237
КА: Одоо гаргах бичлэг дээр
тайлбарлаж өгөхгүй юу?
14:47
EM: Absolutely. So the thing about rockets is that
311
872081
4074
ИМ: Тэгэлгүй яахав.
Пуужин бол нөхөн сэргээгддэггүй.
14:52
they're all expendable.
312
876155
1542
14:53
All rockets that fly today are fully expendable.
313
877697
2262
Одоогийн бүх пуужин
нөхөн сэргээгдэх боломжгүй.
Сансрын хөлөг дахин ашиглагддаг
пуужин хийх оролдлого байсан.
14:55
The space shuttle was an attempt at a reusable rocket,
314
879959
2134
14:57
but even the main tank of the space shuttle was thrown away every time,
315
882093
2926
Гэвч гол танк нь хүртэл хаягддаг.
15:00
and the parts that were reusable
316
885019
2096
Дахин ашиглаглах хэсгүүдийг 10000 хүн
15:03
took a 10,000-person group nine months to refurbish for flight.
317
887115
5056
9 сарын турш дараагийн нислэгт бэлддэг.
15:08
So the space shuttle ended up costing a billion dollars per flight.
318
892171
3586
Ингээд сансрын хөлгийн нэг л нислэгийн
зардал хэдэн тэрбум долларт хүрсэн.
15:11
Obviously that doesn't work very well for —
319
895757
2182
Мэдээж энэ тийм ч бүтэмжтэй болоогүй.
15:13
CA: What just happened there? We just saw something land?
320
897939
3220
КА: Сая юу болоод өнгөрсөн бэ?
Нэг юм газардах шиг боллоо.
15:17
EM: That's right. So it's important that the rocket stages
321
901159
4331
ИМ: Тэгсэн. Пуужингийн хэсгүүд
15:21
be able to come back, to be able to return to the launch site
322
905490
3365
хөөрсөн газартаа буцаж ирээд
15:24
and be ready to launch again within a matter of hours.
323
908855
3017
хэдхэн цагийн дотор дахиад нисэхэд
бэлэн болсон байх нь чухал.
15:27
CA: Wow. Reusable rockets.EM: Yes. (Applause)
324
911872
4683
КА: Хөөх. Дахин ашиглагддаг пуужин.
ИМ: Тийм ээ. (Алга ташилт)
15:32
And so what a lot of people don't realize is,
325
916555
3208
Ихэнх хүмүүсийн мэддэггүй зүйл бол
15:35
the cost of the fuel, of the propellant, is very small.
326
919763
2598
пуужингийн түлшний зардал маш бага.
15:38
It's much like on a jet.
327
922361
1704
Тийрэлтэт хөдөлгүүртэй төстэй.
15:39
So the cost of the propellant is about .3 percent
328
924065
3516
Түлшний өртөг пуужингийн өртгийн
0.3 хувьтай тэнцдэг.
15:43
of the cost of the rocket.
329
927581
1902
Пуужинг үр дүнтэй дахин ашиглаж чадвал
15:45
So it's possible to achieve, let's say,
330
929483
2152
15:47
roughly 100-fold improvement in the cost of spaceflight
331
931635
2840
сансрын нислэгийн зардлыг
15:50
if you can effectively reuse the rocket.
332
934475
3080
ойролцоогоор зуу дахин хэмнэх боломжтой.
15:53
That's why it's so important.
333
937555
1440
Ийм болохоор энэ маш чухал.
15:54
Every mode of transport that we use,
334
938995
2222
Онгоц, галт тэрэг, автомашин,
унадаг дугуй,
15:57
whether it's planes, trains, automobiles, bikes, horses,
335
941217
2930
морь гээд пуужингаас бусад
16:00
is reusable, but not rockets.
336
944147
2336
бүх төрлийн тээврийн хэрэгсэл
дахин ашиглагддаг.
Хүн төрөлхтөн сансарт нисдэг болохын тулд
энэ асуудлыг шийдэх хэрэгтэй.
16:02
So we must solve this problem in order to become a space-faring civilization.
337
946483
3288
16:05
CA: You asked me the question earlier
338
949771
1467
КА: Хэрвээ аяллынхаа дараа
16:07
of how popular traveling on cruises would be
339
951238
3795
хөлөгт онгоцоо шатаадаг бол ийм аялал хэр
эрэлттэй байх вэ? гэж түрүүн асуусан.
16:10
if you had to burn your ships afterward.EM: Certain cruises are apparently highly problematic.
340
955033
6135
ИМ: Зарим хөлөгт онгоцны аялал
маш асуудалтай.
16:17
CA: Definitely more expensive.
341
961168
2195
КА: Ямар ч байсан их үнэтэй.
16:19
So that's potentially absolutely disruptive technology,
342
963363
3971
Тэгэхээр энэ муу технологи
зарим талаараа хүмүүсийг
олноор нь Ангараг гариг дээр аваачих
16:23
and, I guess, paves the way for your dream to actually take,
343
967334
4173
16:27
at some point, to take humanity to Mars at scale.
344
971507
3797
чиний мөрөөдлийн эхлэл болсон байх.
Ангараг дээр суурин газар
байгуулахыг хүсч байна уу?
16:31
You'd like to see a colony on Mars.
345
975304
2282
16:33
EM: Yeah, exactly. SpaceX, or some combination
346
977601
3537
ИМ: Тийм ээ. SpaceX эсвэл
аль нэг компани, засгийн газар хамтдаа
16:37
of companies and governments, needs to make progress
347
981138
3033
16:40
in the direction of making life multi-planetary,
348
984171
2959
гариг дамжин амьдрах,
16:43
of establishing a base on another planet,
349
987130
3632
өөр буюу хамгийн боломжит гариг болох
16:46
on Mars -- being the only realistic option --
350
990762
2345
Ангараг дээр бааз байгуулах,
16:49
and then building that base up
351
993107
1382
мөн жинхэнэ гариг дамжсан
16:50
until we're a true multi-planet species.
352
994489
2949
төрөл зүйл болохын төлөө
зүтгэх хэрэгтэй байна.
16:53
CA: So progress on this "let's make it reusable,"
353
997438
2973
КА: Энэ "дахин ашигладаг больё" төсөл
хэр байгаа вэ?
16:56
how is that going? That was just a simulation video we saw.
354
1000411
3819
Сая үзсэн бичлэг зөвхөн загварчлал байсан.
Хэр ахицтай явж байна?
17:00
How's it going?
355
1004230
1105
17:01
EM: We're actually, we've been making some good progress recently
356
1005335
3164
ИМ: Сүүлийн үед "Дэвхрэгний туршилт" гэдэг
17:04
with something we call the Grasshopper Test Project,
357
1008499
2584
төсөл дээр дажгүй ахиц гарсан.
17:06
where we're testing the vertical landing portion of the flight,
358
1011083
4176
Бид эгц доош буух нилээн ажиллагаа ихтэй
хэсгийг туршиж байгаа.
17:11
the sort of terminal portion which is quite tricky.
359
1015259
2749
Яг л зогсоол шиг.
17:13
And we've had some good tests.
360
1018008
3036
Зарим амжилттай туршилтыг хийсэн.
17:16
CA: Can we see that?EM: Yeah.
361
1021044
2061
КА: Харж болох уу?
ИМ: Болно.
17:19
So that's just to give a sense of scale.
362
1023105
1643
Баримжаа өгөх зорилготой.
17:20
We dressed a cowboy as Johnny Cash
363
1024748
1440
Үзүүлэнгийн ковбойг Жонни Кэш шиг
17:22
and bolted the mannequin to the rocket. (Laughter)
364
1026188
3855
хувцаслаад пуужинд бэхэлсэн.
(Инээд)
17:25
CA: All right, let's see that video then,
365
1030043
1952
КА: За тэгвэл бичлэгийг нь үзье.
17:27
because this is actually amazing when you think about it.
366
1031995
2031
Төсөөлөхөд их гайхалтай санагдаж байна.
17:29
You've never seen this before. A rocket blasting off and then --
367
1034026
5707
Та нар хэзээ ч харж байгаагүй.
Пуужин хөөрөөд, харин дараа нь...
17:35
EM: Yeah, so that rocket is about the size
368
1039733
1918
ИМ: Энэ пуужин 12 давхар барилгатай
ойролцоо хэмжээтэй.
17:37
of a 12-story building.
369
1041651
2626
17:40
(Rocket launch)
370
1044277
5970
(Пуужингийн хөөрөлт)
17:50
So now it's hovering at about 40 meters,
371
1055098
3973
40 орчим метрийн өндөрт эргэлдэж,
17:54
and it's constantly adjusting
372
1059071
1876
энэ хугацаандаа
зогсолтгүй хөдөлгүүрийн өнцөг,
17:56
the angle, the pitch and yaw of the main engine,
373
1060947
2961
дээш доош хөдөлгөөн, хазайлт болон
эргэлтийг
17:59
and maintaining roll with coal gas thrusters.
374
1063908
3631
хүйтэн хийн түлхэлттэй
тохируулж байдаг.
18:09
CA: How cool is that? (Applause)
375
1074046
6313
КА: Ямар гайхалтай юм бэ.
(Алга ташилт)
18:16
Elon, how have you done this?
376
1080359
4674
Элон,
чи яаж үүнийг хийв ээ?
18:20
These projects are so -- Paypal, SolarCity,
377
1085033
5314
PayPal, SolarCity,
Tesla, SpaceX төслүүд
18:26
Tesla, SpaceX, they're so spectacularly different,
378
1090347
2678
бүгд хоорондоо тэс ондоо,
18:28
they're such ambitious projects at scale.
379
1093025
2585
бас эрсдэлтэй, асар том төслүүд.
18:31
How on Earth has one person
380
1095610
2464
Яаж ганц хүн
ийм том шинэчлэл хийж чадав?
18:33
been able to innovate in this way?
381
1098074
2475
18:36
What is it about you?
382
1100549
1837
Чиний юу тийм онцгой юм бэ?
18:38
EM: I don't know, actually.
383
1102386
5396
ИМ: Би өөрөө ч мэдэхгүй байна.
18:43
I don't have a good answer for you.
384
1107782
2240
Тодорхой хариулт алга.
18:45
I work a lot. I mean, a lot.
385
1110022
3635
Би их ажилладаг, бүр маш их.
18:49
CA: Well, I have a theory.EM: Okay. All right.
386
1113657
2313
КА: Надад нэг таамаглал байна.
ИМ: За.
18:51
CA: My theory is that you
387
1115970
3564
КА: Миний бодлоор
18:55
have an ability to think at a system level of design
388
1119534
4156
чамд загварыг системтэйгээр бодож,
18:59
that pulls together design, technology and business,
389
1123690
3643
загвар, технологи, бизнесийг нэгтгэж
19:03
so if TED was TBD, design, technology and business,
390
1127333
3476
TED биш TBD (ТБЗ) -- технологи,
бизнес, загвар болгодог.
19:06
into one package,
391
1130809
2497
Тэдгээрийг нэг багц болгож,
19:09
synthesize it in a way that very few people can and --
392
1133306
2359
маш ховор аргаар боловсруулж,
19:11
and this is the critical thing -- feel so damn confident
393
1135665
4094
хамгийн гол нь өөртөө
гайхалтай итгэлтэйгээр
19:15
in that clicked-together package that you take crazy risks.
394
1139759
4616
галзуу эрсдэл хийж чаддаг.
19:20
You bet your fortune on it, and you seem to have done that multiple times.
395
1144375
4879
Чи бүх хөрөнгөөрөө хэд хэдэн
удаа мөрий тавьсан.
19:25
I mean, almost no one can do that.
396
1149254
2097
Бараг хэн ч энийг хийж чадахгүй.
19:27
Is that -- could we have some of that secret sauce?
397
1151351
3272
Нууц жороо өгч болох уу?
19:30
Can we put it into our education system? Can someone learn from you?
398
1154623
3424
Боловсролын системдээ нэвтрүүлье.
Чамаас суралцаж болох уу?
19:33
It is truly amazing what you've done.
399
1158047
1739
Чиний хийсэн бүхэн маш гайхалтай.
19:35
EM: Well, thanks. Thank you.
400
1159786
2009
ИМ: Их баярлалаа.
19:37
Well, I do think there's a good framework for thinking.
401
1161795
4810
Юмыг эргэцүүлж бодох нэг сайн арга байдаг.
19:42
It is physics. You know, the sort of first principles reasoning.
402
1166605
2624
Энэ яг физикийн үндсэн зарчим шиг.
19:45
Generally I think there are -- what I mean by that is,
403
1169229
4738
Миний бодлоор
19:49
boil things down to their fundamental truths
404
1173983
3375
бусадтай адилхан бодохын оронд
аливаа юмыг энгийн ухагдахуун хүртэл
19:53
and reason up from there,
405
1177358
1391
19:54
as opposed to reasoning by analogy.
406
1178749
2586
задлах хэрэгтэй.
19:57
Through most of our life, we get through life
407
1181335
2214
Бид ихэнх амьдралынхаа турш
юмс үзэгдлийн төстэй байдлыг хайж,
сэтгэдэг.
19:59
by reasoning by analogy,
408
1183549
1088
20:00
which essentially means copying what other people do with slight variations.
409
1184637
3538
Бусдын хийдгээс багахан зэрэг
өөрөөр хийж байдаг гэсэн үг.
20:04
And you have to do that.
410
1188175
1480
Тэгэх ч ёстой.
20:05
Otherwise, mentally, you wouldn't be able to get through the day.
411
1189655
4574
Үгүй бол сэтгэлгээний хувьд
өдрийг давахад хэцүү.
20:10
But when you want to do something new,
412
1194229
2144
Харин ямар нэг өөр юм хиймээр санагдвал
20:12
you have to apply the physics approach.
413
1196373
3732
физикийн аргаар хандах хэрэгтэй.
20:16
Physics is really figuring out how to discover
414
1200105
2248
Физик бол жишээ нь онолын механик шиг
20:18
new things that are counterintuitive, like quantum mechanics.
415
1202353
2645
ойлгомжтой зүйлээс тэс өөр
шинэ арга нээхийг хэлнэ.
20:20
It's really counterintuitive.
416
1204998
1903
Шал өөрөөр.
20:22
So I think that's an important thing to do,
417
1206901
2521
Энэ маш чухал.
20:25
and then also to really pay attention to negative feedback,
418
1209422
4558
Мөн эсрэг саналыг анхааралтай хүлээн авах,
20:29
and solicit it, particularly from friends.
419
1213980
2121
ялангуяа найзуудаасаа асуух хэрэгтэй.
20:32
This may sound like simple advice,
420
1216101
3466
Маш энгийн юм шиг боловч,
20:35
but hardly anyone does that,
421
1219567
2422
ихэнх хүмүүс үүнийг хэрэгжүүлдэггүй.
20:37
and it's incredibly helpful.
422
1221989
2352
Энэ маш тустай зөвлөгөө.
20:40
CA: Boys and girls watching, study physics.
423
1224341
3362
КА: Ноёд, хатагтай нар аа,
физик сурцгаагаарай.
20:43
Learn from this man.
424
1227703
1284
Энэ хүнээс суралцацгаа.
20:44
Elon Musk, I wish we had all day, but thank you so much for coming to TED.
425
1228987
3490
Элон Маск, бидэнд бүтэн өдөр байсан ч
болоосой. Хүрэлцэн ирсэнд их баярлалаа.
20:48
EM: Thank you. CA: That was awesome. That was really, really cool.
426
1232477
3410
ИМ: Баярлалаа.
КА: Маш гайхалтай байлаа. Үнэхээр мундаг.
20:51
Look at that. (Applause)
427
1235887
2261
Хараач.
(Алга ташилт)
20:54
Just take a bow. That was fantastic.
428
1238148
4827
Бахархмаар, үнэхээр гайхалтай.
20:58
Thank you so much.
429
1242975
1461
Маш их баярлалаа.
Translated by Tuya Bat
Reviewed by Sundari Enkhtugs

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Elon Musk - Serial entrepreneur
Elon Musk is the CEO and product architect of Tesla Motors and the CEO/CTO of Space Exploration Technologies (SpaceX).

Why you should listen

At SpaceX, Musk oversees the development of rockets and spacecraft for missions to Earth orbit and ultimately to other planets. In 2008, SpaceX’s Falcon 9 rocket and Dragon spacecraft won the NASA contract to provide cargo transport to space. In 2012, SpaceX became the first commercial company to dock with the International Space Station and return cargo to Earth with the Dragon.

At Tesla, Musk has overseen product development and design from the beginning, including the all-electric Tesla Roadster, Model S and Model X, and the rollout of Supercharger stations to keep the cars juiced up. (Some of the charging stations use solar energy systems from SolarCity, of which Musk is the non-executive chair.) Transitioning to a sustainable energy economy, in which electric vehicles play a pivotal role, has been one of his central interests for almost two decades. He co-founded PayPal and served as the company's chair and CEO.

More profile about the speaker
Elon Musk | Speaker | TED.com