ABOUT THE SPEAKER
Maya Penn - Entrepreneur, animator, philanthropist ...
Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits.

Why you should listen

To sell her line of luscious knit scarves and eco-friendly hats, teenaged entrepreneur Maya Penn built and maintains her own retail website. (She started the business when she was 8.) She’s also an animator and a geek, and an eager evangelist of teaching kids of be entrepreneurs at any age. Bursting with ideas, she recently started a side nonprofit called Maya’s Ideas 4 The Planet.

More profile about the speaker
Maya Penn | Speaker | TED.com
TEDWomen 2013

Maya Penn: Meet a young entrepreneur, cartoonist, designer, activist ...

Маяа Пэнн: Залуухан энтерпренёр, хүүхэлдэйн зураач, дизайнер, нийгмийн активисттай танилц...

Filmed:
1,654,266 views

Маяа Пэнн анхны компаниа 8 настайдаа байгуулсан бөгөөд үйлчлүүлэгчид болон байгаль дэлхийнхээ өмнө хариуцлагатай ажиллахад ихээхэн анхаардаг. Тэр өөрийн түүх, бүтээсэн хүүхэлдэй, гаргасан загвар болон үзэгчдэд хүрэх эерэг нөлөөллөө энэхүү илтгэлээр хуваалцах болно.
- Entrepreneur, animator, philanthropist ...
Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

[Хоржин зоог]
00:14
Server: May I help you, sir?
0
2866
4394
Зөөгч: Танд юугаар туслах вэ?
Үйлчлүүлэгч: За байзнаарай.
00:19
Customer: Uh, let's see.
1
7271
2760
Зөөгч: Манайд бүртгэлийн алдаагаар
амталсан, хамгийн чанартай
00:22
Server: We have pan seared registry error
2
10031
1867
00:23
sprinkled with the finest corrupted data,
3
11898
1809
вирустай дата цацсан ПАН,
00:25
binary brioche, RAM sandwiches,
4
13710
2611
Бинар сүлжмэл талх, РАМ сэндвич,
00:28
Conficker fitters,
5
16321
1322
Конфикер вирустай амттан болон
00:29
and a scripting salad with or
without polymorphic dressing,
6
17643
2472
төрөл бүрийн амтлагчтай
код бичлэгэн салат,
00:32
and a grilled coding kabob.
7
20115
3185
шарсан кодчилсон хуймаг байгаа.
Үйлчлүүлэгч: Би РАМ сэндвич,
00:38
Customer: I'd like a RAM sandwich
8
26626
2757
танай хамгийн сайн Код 39-өөс
нэгийг авъя.
00:41
and a glass of your finest Code 39.
9
29383
3510
00:44
Server: Would you like any desserts, sir?
10
32893
1851
Зөөгч: Та амттан захиалах уу?
00:46
Our special is tracking cookie.
11
34744
2469
Манайх хайгуулын жигнэмэгээрээ
алдартай.
00:49
Customer: I'd like a batch of some
zombie tracking cookies, thank you.
12
37213
3226
Үйлчлүүлэгч: Би зомби хайгуулын жигнэмгээс
нэг багц авъя. Баярлалаа.
00:52
Server: Coming right up, sir.
13
40439
1689
Зөөгч: Ойлголоо.
00:54
Your food will be served shortly.
14
42128
3390
Таны зоог удахгүй бэлэн болно.
(Алга ташилт)
00:57
(Applause)
15
45518
4072
01:04
Maya Penn: I've been drawing ever
since I could hold a crayon,
16
52744
3289
Маяа Пэнн: Би харандаа барьж сурсан
цагаасаа л зурж,
3 настайгаасаа хойш зурагт ном
хийж эхэлсэн.
01:08
and I've been making animated flip books
17
56033
2083
01:10
since I was three years old.
18
58116
1940
01:12
At that age, I also learned
about what an animator was.
19
60056
3194
Тэр үед би бас хүүхэлдэйн кино бүтээгч
нарын талаар
мэдэж авсан.
01:15
There was a program on TV about jobs
20
63250
2333
Зурагтаар хүүхэд багачуудын мэддэггүй
мэргэжлүүдийн талаар
01:17
most kids don't know about.
21
65583
1762
нэвтрүүлэг гарж байсан ба
зурагтаар гардаг
01:19
When I understood that an animator
22
67345
1756
хүүхэлдэйнүүдийг хэн хийдгийг
мэдэж авмагцаа би шууд,
01:21
makes the cartoons I saw on TV,
23
69101
1832
01:22
I immediately said, "That's what I want to be."
24
70933
3781
"Би ийм хүн болмоор байна" гэж хэлсэн.
Дотроо бодсон, чанга хэлсний алинг
мэдэхгүй ч
01:26
I don't know if I said it mentally or out loud,
25
74714
2302
01:29
but that was a greatly defining moment in my life.
26
77016
3884
тэр мөч миний амьдралд
ихээхэн нөлөөлсөн.
01:32
Animation and art has always been my first love.
27
80900
4327
Хүүхэлдэйн кино, зураг хоёр үргэлж миний
анхны хайр байсан.
Технологид дуртай маань "Хоржин Зоог"
01:37
It was my love for technology that sparked the idea
28
85227
2123
01:39
for "Malicious Dishes."
29
87350
1866
хүүхэлдэйг бүтээхэд нөлөөлсөн.
01:41
There was a virus on my computer,
30
89216
1739
Компьютер маань вирустээд,
01:42
and I was trying to get rid of it,
31
90955
1647
арилгах гэж оролдож байхдаа
01:44
and all of a sudden, I just thought,
32
92602
1876
би гэнэт "Вирусууд компьютер дотор
01:46
what if viruses have their own
little world inside the computer?
33
94478
2940
өөрсдийн гэсэн ертөнцтөй бол ямар бол?
01:49
Maybe a restaurant where they meet up
34
97418
2119
Магадгүй тэд компьютерийн зоогийн
газар цуглаж,
01:51
and do virusy things?
35
99537
1593
"Вирусархуу зүйлс" хийдэг ч байж болох
юм" гэж бодлоо.
01:53
And thus, "Malicious Dishes" was born.
36
101130
3372
Ингээд "Хоржин Зоог" үүссэн юм.
01:56
At four years old, my dad showed me
37
104502
2143
4 настай байхад аав маань надад компьютер
01:58
how to take apart a computer
and put it back together again.
38
106645
2868
задалж, угсрахыг зааж өгсөн.
Ингэж л би технологид дуртай болсон.
02:01
That started my love for technology.
39
109513
2610
Би анхны цахим хуудсаа HTML-ээр бүтээж,
02:04
I built my first website myself in HTML,
40
112123
3031
одоо Javascript болон Phyton хэрэглэж
сурж байгаа.
02:07
and I'm learning JavaScript and Python.
41
115154
2517
02:09
I'm also working on an animated series
42
117671
1739
Би "Тоос Хүртээгчид" гэдэг
02:11
called "The Pollinators."
43
119410
1255
хүүхэлдэйн цуврал
бүтээж байгаа.
02:12
It's about bees and other
pollinators in our environment
44
120665
2216
Энэ бүтээл нь бидний эргэн тойрон дахь
02:14
and why they're so important.
45
122881
2369
зөгий болон бусад
тоос хүртээгч нар
яагаад чухал вэ гэдгийг харуулдаг
хүүхэлдэй.
02:17
If plants aren't pollinated by the pollinators,
46
125250
2610
Хэрвээ ургамалд тоос хүртээхгүй бол
02:19
then all creatures, including ourselves,
47
127860
1909
дэлхийн бүх амьд зүйлс устах болно.
02:21
that depend on these plants, would starve.
48
129769
2516
Хүмүүс ч адил.
02:24
So I decided to take these cool creatures
49
132285
2208
Тэгээд би энэхүү шавьж нараар
02:26
and make a superhero team.
50
134493
3819
супер баатруудын баг бүтээсэн юм.
02:30
(Applause)
51
138312
4555
(Алга ташилт)
02:38
(Foot stomp)
52
146202
3174
(Чанга гишгэх чимээ)
(Хөгжим)
02:41
(Music)
53
149376
4141
02:48
(Roar)
54
156028
2126
(Архираа)
02:50
Pollinator: Deforestsaurus! I should have known!
55
158154
2477
Ой-устгагч-завр! Мэдсэн юм аа!
Би бусад тоос хүртээгч нараа
дуудах хэрэгтэй!
02:52
I need to call on the rest of the Pollinators!
56
160631
2418
02:55
(Music)
57
163049
5771
(Хөгжим)
Баярлалаа. (Алга ташилт)
03:07
Thank you. (Applause)
58
175032
2492
03:09
All of my animations start with ideas,
59
177524
3078
Хүүхэлдэйн кинонууд маань бүгд
ямар нэг санаанаас л эхэлдэг.
03:12
but what are ideas?
60
180602
3735
Гэвч санаа гэж яг юу вэ?
03:16
Ideas can spark a movement.
61
184337
3003
Аливаа санаа олон нийтийн
хөдөлгөөн эхлүүлж чаддаг.
03:19
Ideas are opportunities and innovation.
62
187340
3669
Санаа, санаачлага боломж ба
шинэчлэлт дагуулдаг.
03:23
Ideas truly are what make the world go round.
63
191009
3619
Дэлхийг эргүүлдэг гол хүчин зүйл
бол санаанууд юм.
03:26
If it wasn't for ideas, we wouldn't be
64
194628
2427
Санаанууд гарч ирээгүй бол бидний
технологи,
03:29
where we are now with technology, medicine,
65
197055
1983
эм зүй, урлаг, соёл, амьдралын
хэв маяг
03:31
art, culture, and how we even live our lives.
66
199038
4087
өдий хэмжээнд хүрэхгүй байсан.
03:35
At eight years old, I took my ideas
67
203125
2262
8 настайдаа би өөрийн санаануудаа нэгтгэж,
03:37
and started my own business called Maya's Ideas,
68
205387
2944
"Маяагийн санаанууд" гэдэг бизнесээ
эхлүүлж,
"Дэлхийн төлөө Маяагийн санаанууд" гэдэг
03:40
and my nonprofit, Maya's Ideas for the Planet.
69
208331
2776
ашгийн бус байгууллагаа нээсэн.
03:43
(Laughter)
70
211107
1746
(Инээд)
03:44
And I make eco-friendly clothing and accessories.
71
212853
3451
Би байгальд ээлтэй хувцас, чимэглэл
хийдэг.
03:48
I'm 13 now, and although I started my business
72
216304
2670
Би одоо 13 настай, мөн бизнесээ
2008 онд эхлүүлсэн ч
03:50
in 2008,
73
218974
1412
03:52
my artistic journey started way before then.
74
220386
3310
миний урлагийн замнал
түүнээс ч өмнө эхэлсэн юм.
03:55
I was greatly influenced by art, and I wanted to
75
223696
2290
Урлаг надад маш их нөлөөлж,
03:57
incorporate it in everything I did, even my business.
76
225986
3020
би хийсэн бүх зүйлдээ урлагаа
шингээхийг хүссэн.
Бизнестээ хүртэл.
04:01
I would find different fabrics around the house,
77
229006
2003
Би гэрээсээ янз бүрийн даавуу олж,
04:03
and say, "This could be a scarf or a hat,"
78
231009
2255
энүүгүүр ороолт, тэр материалаар
малгай хийж болох юм
04:05
and I had all these ideas for designs.
79
233264
3110
гэж бодсоор янз бүрийн дизайн
толгойд минь орж ирсэн.
04:08
I noticed when I wore my creations,
80
236374
1853
Намайг бүтээлүүдээ өмсөөд явахаар хүмүүс
надад,
04:10
people would stop me and say,
81
238227
1448
"Хөөх, яасан гоё юм бэ! Хаанаас
авж болох вэ?"
04:11
"Wow, that's really cute. Where can I get one?"
82
239675
2057
гэж асууж байхыг анзаарсан.
04:13
And I thought, I can start my own business.
83
241732
3183
Тэгээд гэнэт "Би өөрийн бизнэсээ эхлүүлж
болох юм байна!" гэж бодсон.
04:16
Now I didn't have any business plans
84
244915
1874
Би дөнгөж найман настай
байсан тул
04:18
at only eight years old.
85
246789
1768
надад ямар ч бизнесийн туршлага
байгаагүй л дээ.
04:20
I only knew I wanted to make pretty creations
86
248557
2027
Би байгальд ээлтэй, гоё загвартай
зүйлс бүтээж,
04:22
that were safe for the environment
87
250584
1255
04:23
and I wanted to give back.
88
251839
2038
хариу барихыг хүсч байлаа.
04:25
My mom taught me how to sew,
89
253877
1823
Ээж маань надад яаж юм оёхыг зааж,
04:27
and on my back porch, I would sit and make
90
255700
1997
би арын тагтан дээрээ суугаад
04:29
little headbands out of ribbon,
91
257697
1521
туузаар жижиг үсний боолт хийгээд
04:31
and I would write down the names
and the price of each item.
92
259218
2600
бүх барааны нэр, үнийг
бичиж авдаг байлаа.
04:33
I started making more items like hats,
93
261818
2070
Би бас малгай, цүнх, ороолт хийж эхэлсэн.
04:35
scarves and bags.
94
263888
2206
04:38
Soon, my items began selling all over the world,
95
266094
2395
Удахгүй миний бараа дэлхий даяар
зарагдаж,
04:40
and I had customers in Denmark, Italy, Australia,
96
268489
2829
Дани, Итали, Австрали,
Канад гээд олон орнуудад
04:43
Canada and more.
97
271318
2607
үйлчлүүлэгчидтэй болсон байсан.
04:45
Now, I had a lot to learn about my business,
98
273925
2584
Надад бизнесийнхээ талаар сурах юм
их байлаа.
04:48
like branding and marketing,
99
276509
1675
Брэнд үүсгэх, маркетинг хийх,
04:50
staying engaged with my customers,
100
278184
1758
үйлчлүүлэгч нартайгаа холбоотой байх
болон
04:51
and seeing what sold the most and the least.
101
279942
3481
ямар бараа их, бага зарагдаж байгааг
мэдэх гэх мэт.
04:55
Soon, my business really started to take off.
102
283423
2414
Удахгүй бизнес маань өргөжиж эхэлсэн.
04:57
Then one day, Forbes magazine
contacted me when I was 10 years old.
103
285837
4247
Арван настай байхад маань
нэг өдөр
Форбэс Сэтгүүл надтай холбоо барьлаа.
05:02
(Laughter)
104
290084
1593
(Инээд)
05:03
They wanted to feature me and my company
105
291677
2337
Тэд миний болон бизнесийн маань талаар
05:06
in their article.
106
294014
2022
нийтлэл гаргамаар байна гэсэн.
05:08
Now a lot of people ask me,
107
296036
2081
Маш их хүмүүс надаас яагаад байгальд
ээлтэй
05:10
why is your business eco-friendly?
108
298117
2426
бизнес эрхэлдэгийг минь асуудаг байсан.
05:12
I've had a passion for protecting the environment
109
300543
2524
Хүүхэд байхаасаа би байгаль орчин ба
05:15
and its creatures since I was little.
110
303067
2041
амьд зүйлсийг хамгаалах эрмэлзэлтэй
байсан.
05:17
My parents taught me at an early age
111
305108
1917
Ээж аав маань намайг бага байхаас сайн
сайханд хариу барьж,
05:19
about giving back and being a
good steward to the environment.
112
307025
3294
байгаль дэлхийдээ ээлтэй байгаарай
гэж сургасан.
05:22
I heard about how the dyes in some clothing
113
310319
2066
Би хувцас хийхэд ордог зарим будаг,
05:24
or the process of even making the items
114
312385
2146
үйлдвэрлэлийн явц хүн, байгальд
05:26
was harmful to the people and the planet,
115
314531
2579
хортой гэж сонссон юм.
05:29
so I started doing my own research,
116
317110
2149
Ингээд би судалгаа хийж,
05:31
and I discovered that even
after dyeing has being completed,
117
319259
3105
будаг оруулж дууссны дараа ч
үлдэгдэл бохирдол нь байгаль орчинд
05:34
there is a waste issue that gives a negative impact
118
322364
2026
сөрөг нөлөө үзүүлдгийг олж мэдсэн.
05:36
on the environment.
119
324390
1614
05:38
For example, the grinding of materials,
120
326004
1983
Давууг боловсруулах явц ба
05:39
or the dumping of dried powder materials.
121
327987
2731
хатсан нунтаг будгийн хаягдал зэрэг нь
агаарыг бохирдуулж, хүн амьтдад
аюул учруулдаг.
05:42
These actions can pollute the air,
122
330718
1700
05:44
making it toxic to anyone or anything that inhales it.
123
332418
3763
Иймд би бизнесээ эхлүүлэхдээ
05:48
So when I started my business,
124
336181
1464
05:49
I knew two things:
125
337645
2356
2 зүйлийг сайн мэдэж байлаа:
05:52
All of my items had to be eco-friendly,
126
340001
2712
Бүx бараа маань байгальд ээлтэй
байх бөгөөд
05:54
and 10 to 20 percent of the profits I made
127
342713
2269
би олсон ашгийн 10-20%-ийг орон нутгийн,
дэлхийн
05:56
went to local and global charities
128
344982
1660
буяны, байгаль хамгааллын байгууллагуудад
хандивлана.
05:58
and environmental organizations.
129
346642
2077
06:00
(Applause)
130
348719
3868
(Алга ташилт)
06:04
I feel I'm part of the new wave of entrepreneurs
131
352587
2549
Би өөрийгөө амжилттай бизнес эрхлэхийн
зэрэгцээ
06:07
that not only seeks to have a successful business,
132
355136
2262
тогтвортой ирээдүйн төлөө тэмүүлдэг
06:09
but also a sustainable future.
133
357398
2776
шинэ үеийн бизнес эрхлэгч нарын урсгалд
багтдаг гэж итгэдэг.
06:12
I feel that I can meet the needs of my customers
134
360174
1989
Би үйлчлүүлэгч нартаа хүрэхийн зэрэгцээ
06:14
without compromising the
ability of future generations
135
362163
2830
хойч үедээ ногоон ирээдүй үлдээх
боломжийг
06:16
to live in a greener tomorrow.
136
364993
2588
эрсдүүлэхгүй ажиллаж чадна гэж
боддог.
06:19
We live in a big, diverse and beautiful world,
137
367581
2599
Бид маш үзэсгэлэнтэй, баялаг,
том дэлхийд амьдардаг.
06:22
and that makes me even more passionate to save it.
138
370180
2456
Энэ бүхэн намайг улам эрчилж байдаг.
06:24
But it's never enough to just
to get it through your heads
139
372636
2378
Тэгэхдээ дэлхий даяар болж буй
бүхний тухай
06:27
about the things that are happening in our world.
140
375014
2182
толгойндоо бодоод өнгөрөх
хангалтгүй.
06:29
It takes to get it through your hearts,
141
377196
2300
Та чин сэтгэлээсээ мэдрэх хэрэгтэй,
06:31
because when you get it through your heart,
142
379496
1608
учир нь чин сэтгэлээсээ мэдэрсэн үед л
06:33
that is when movements are sparked.
143
381104
2171
шинэ хөдөлгөөн үүсч,
06:35
That is when opportunities
144
383275
1299
энэ үед л боломж, шинэчлэлт бий болж,
06:36
and innovation are created,
145
384574
1672
06:38
and that is why ideas come to life.
146
386246
3033
энэ мөчид санаанууд биеддээ олдог юм.
06:41
Thank you, and peace and blessings.
147
389279
5027
Баярлалаа, амар амгалан,
аз жаргалыг хүсье.
(Алга ташилт)
06:46
(Applause)
148
394312
5632
Баярлалаа. (Алга ташилт)
06:51
Thank you. (Applause)
149
399944
2771
06:54
Pat Mitchell: So, you heard Maya talk about
150
402715
3300
Пэт Митчэлл: Ингээд та бүхэн Маяагийн
эцэг эх хэрхэн энэ гайхалтай бүсгүйг
06:58
the amazing parents who are behind
151
406015
2823
өсгөснийг сонслоо. Тэд хаана
сууж байна?
07:00
this incredible woman. Where are they?
152
408838
2217
07:03
Please, Mr. and Mrs. Penn. Would you just -- Ah!
153
411055
2998
Ноён, Хатагтай Пэнн, боломжтой бол --
07:06
(Applause)
154
414053
3754
(Алга ташилт)

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Maya Penn - Entrepreneur, animator, philanthropist ...
Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits.

Why you should listen

To sell her line of luscious knit scarves and eco-friendly hats, teenaged entrepreneur Maya Penn built and maintains her own retail website. (She started the business when she was 8.) She’s also an animator and a geek, and an eager evangelist of teaching kids of be entrepreneurs at any age. Bursting with ideas, she recently started a side nonprofit called Maya’s Ideas 4 The Planet.

More profile about the speaker
Maya Penn | Speaker | TED.com