ABOUT THE SPEAKER
Daniel Levitin - Neuroscientist
Daniel Levitin incorporates findings from neuroscience into everyday life.

Why you should listen

Dr. Daniel Levitin is a neuroscientist at McGill University in Montreal, dean at Minerva Schools in San Francisco and a musician. His research focuses on pattern processing in the brain.

His three books This Is Your Brain on Music, The World in Six Songs, and the recent The Organized Mind are all bestsellers. A polymath at heart, he has performed with top musicians and holds a few gold and platinum records.

Levitin earned his B.A. in Cognitive Psychology and Cognitive Science at Stanford University, and went on to earn his Ph.D. in Psychology from the University of Oregon, researching complex auditory patterns and pattern processing in expert and non-expert populations. He completed post-doctoral training at Stanford University Medical School (in Neuroimaging) and at UC Berkeley (in Cognitive Psychology). He has consulted on audio sound source separation for the U.S. Navy, and on audio quality for several rock bands and record labels (including the Grateful Dead and Steely Dan), and served as one of the “Golden Ears” expert listeners in the original Dolby AC3 compression tests. He worked for two years at the Silicon Valley think tank Interval Research Corporation.

He taught at Stanford University in the Department of Computer Science, the Program in Human-Computer Interaction, and the Departments of Psychology, Anthropology, Computer Music, and History of Science. 

More profile about the speaker
Daniel Levitin | Speaker | TED.com
TEDGlobal>London

Daniel Levitin: How to stay calm when you know you'll be stressed

डँनियल लेवेटीन: तणावाखाली असतांना शांत कसे रहावे

Filmed:
15,873,808 views

तणावग्रस्त असतांना तुमची कार्यक्षमता कमी होते.कारण मेंदूतून कार्टी सोल हे संप्रेरक स्त्रवते अश्यावेळी तुमची माती गुंग होते. विचारांसमोर धुके होते त्यामुळे तुम्ही योग्य निर्णय घेऊ शकत नाही . परिणामतः तुम्हाला बिकट परीस्थितीत जावे लागते. ते टाळण्यासाठी न्युरो विशारद डँनियल लेवेटीन उपाय सांगतात.
- Neuroscientist
Daniel Levitin incorporates findings from neuroscience into everyday life. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
A few years ago,
I broke into my own house.
0
1240
2560
काही वर्षापूर्वी मी माझे स्वतःचे घर फोडले.
00:16
I had just driven home,
1
4880
1216
मी घरी नुकताच आलो होतो.
00:18
it was around midnight
in the dead of Montreal winter,
2
6120
2536
मोंट्रियल मधील कडक हिवाळ्याची
ती मध्यरात्र होती .
00:20
I had been visiting my friend,
Jeff, across town,
3
8680
2296
माझ्या गावच्या मित्राला
जेफला मला भेटावयाचे होते.
00:23
and the thermometer on the front porch
read minus 40 degrees --
4
11000
4776
माझ्यासमोरील तापमापक दर्शक
मायनस चाळीस तापमान दाखवीत होता .
00:27
and don't bother asking
if that's Celsius or Fahrenheit,
5
15800
3096
ते सेल्सिअस आहे कि फ्यारनहिट आहे
मी पाहिलेही नाही .
00:30
minus 40 is where the two scales meet --
6
18920
2456
हे असे तापमान आहे येथे ही दोन्ही मापे
एकत्र येतात.
00:33
it was very cold.
7
21400
1256
फारच कडाक्याची थंडी होती.
00:34
And as I stood on the front porch
fumbling in my pockets,
8
22680
3216
माझ्या घराच्या दर्शनी भागात
खिश्यात हात घालून मी उभा राहिलो.
00:37
I found I didn't have my keys.
9
25920
2256
मला आढळले माझ्याजवळ घराच्या चाव्या नाहीत.
00:40
In fact, I could see them
through the window,
10
28200
2096
मला घरच्या खिडकीतून त्या दिसत होत्या.
00:42
lying on the dining room table
where I had left them.
11
30320
3096
त्या जेवणाच्या टेबलावरच मी विसरलो होतो .
00:45
So I quickly ran around
and tried all the other doors and windows,
12
33440
3136
मी झटकन सर्व घराचे
दरवाजे खिडक्या पहिल्या.
00:48
and they were locked tight.
13
36600
1576
ते सर्व बंद होते .
00:50
I thought about calling a locksmith --
at least I had my cellphone,
14
38200
3143
माझ्याजवळ सेलफोन होता त्यावरून मी
किल्लीवाल्याला बोलवायचे ठरविले.
00:53
but at midnight, it could take a while
for a locksmith to show up,
15
41367
3329
पण अश्या मध्यरात्री तो लवकर आला नसता.
00:56
and it was cold.
16
44720
2160
थंडीही कडाक्याची होतीच .
01:00
I couldn't go back to my friend
Jeff's house for the night
17
48421
2715
माझ्या मित्र जेफकडे
मी जाऊ शकत नव्हतो .
01:03
because I had an early flight
to Europe the next morning,
18
51160
2667
पहाटेच युरोपला जाण्यासाठी
मला विमान पकडायचे होते .
01:05
and I needed to get
my passport and my suitcase.
19
53851
2239
आणि त्यासाठी मला माझा पासपोर्ट
व सुटकेस घ्यायची होती.
01:08
So, desperate and freezing cold,
20
56400
2496
थंडीत निराश होऊन मी
01:10
I found a large rock and I broke
through the basement window,
21
58920
3616
मोठ्या दगडाने
तळाच्या खिडकीच्या काचा तोडल्या
01:14
cleared out the shards of glass,
22
62560
1976
काचा दूर केल्या .
01:16
I crawled through,
23
64560
1336
सरपटत आत गेलो
01:17
I found a piece of cardboard
and taped it up over the opening,
24
65920
3416
मी एक पुठ्ठ्याचा तुकडा घेतला
तो उघड्या भागावर बांधला.
01:21
figuring that in the morning,
on the way to the airport,
25
69360
2620
कारण दुसऱ्या दिवशी मला विमानतळावर
जावयाचे होते .
मी माझ्या ठेकेदाराला बोलवू शकलो असतो,
खिडकीच्या दुरुस्तीसाठी.
01:24
I could call my contractor
and ask him to fix it.
26
72004
2772
पण हे खूपच खर्चिक झाले असते.
01:26
This was going to be expensive,
27
74800
1477
01:28
but probably no more expensive
than a middle-of-the-night locksmith,
28
76301
3555
पण रात्री किल्लीवाल्याला बोलाविण्याहून
हे कमी खर्चिक होते.
01:31
so I figured, under the circumstances,
I was coming out even.
29
79880
4160
माझ्यासमोरील परिस्थिती पाहून असे मी केले.
01:36
Now, I'm a neuroscientist by training
30
84920
2176
मी न्य्रुरोविज्ञान शिकलो आहे.
01:39
and I know a little bit
about how the brain performs under stress.
31
87120
4096
आणि मला माहित आहे तणावाखाली
मेंदू कसा काम करतो.
01:43
It releases cortisol
that raises your heart rate,
32
91240
3536
तणाव कोर्टिसोल हार्मोन्स शरीरातून स्त्रवतो
त्यामुळे हृदयाची धड धड वाढते.
01:46
it modulates adrenaline levels
33
94800
2256
आणि ते एडिर्नालाइनची पातळी
नियंत्रित करते .
01:49
and it clouds your thinking.
34
97080
1480
त्याने तुमच्या विचारावर धुके पसरते
01:51
So the next morning,
35
99080
1976
म्हणूनच दुसऱ्या दिवशी
01:53
when I woke up on too little sleep,
36
101080
2456
मी थोडी झोप घेऊन उठलो.
01:55
worrying about the hole in the window,
37
103560
2736
मला खिडकीला पडलेल्या खिंडाराची
चिता वाटू लागली.
01:58
and a mental note
that I had to call my contractor,
38
106320
2776
वाटू लागले मला ठेकेदारास
बोलवायला हवे होते .
02:01
and the freezing temperatures,
39
109120
1696
कडाक्याची थंडी,
02:02
and the meetings I had upcoming in Europe,
40
110840
2456
आणि माझी युरोपला असलेली मिटिंग,
02:05
and, you know, with all
the cortisol in my brain,
41
113320
3536
या सारवणे माझ्या मेंदूतील
कोर्टिसोल पातळीने.
02:08
my thinking was cloudy,
42
116880
1376
विचारशक्ती कुंठीत झाली.
02:10
but I didn't know it was cloudy
because my thinking was cloudy.
43
118280
3416
पण मला त्याची जाणीव नव्हती
कारण माझी मती कुंठीत झाली होती.
02:13
(Laughter)
44
121720
1496
(हशा)
02:15
And it wasn't until I got
to the airport check-in counter,
45
123240
3256
आणि ही अवस्था संपली जेव्हा मी
विमानतळावरील तपासणी केंद्रात गेलो.
02:18
that I realized I didn't have my passport.
46
126520
2256
मला कळले आपल्याजवळ पासपोर्ट नाही.
02:20
(Laughter)
47
128800
2016
(हशा)
02:22
So I raced home in the snow
and ice, 40 minutes,
48
130840
3456
आणि मी त्या बर्फबारीत घरी धावलो
चाळीस मिनिटातच पोहोचलो.
02:26
got my passport,
raced back to the airport,
49
134320
2456
माझा पासपोर्ट घेतला व विमानतळाकडे पळालो.
02:28
I made it just in time,
50
136800
1816
मी वेळेवरच पोहोचलो.
02:30
but they had given away
my seat to someone else,
51
138640
2239
पण त्यांनी माझी जागा दुसर्याला दिली.
02:32
so I got stuck in the back of the plane,
next to the bathrooms,
52
140903
2976
मला विमानाच्या मागील बाजूस
शोचालयाजवळ बसावे लागले.
02:35
in a seat that wouldn't recline,
on an eight-hour flight.
53
143903
3217
मला मिळालेली खुर्ची मागे रेलत नव्हती.
मला आठ तासाचा प्रवास करावयाचा होता.
02:39
Well, I had a lot of time to think
during those eight hours and no sleep.
54
147880
3456
विचारासाठी माझ्याजवळ भरपूर वेळ होता.
आठ्तासाच्या प्रवासात. झोपही येईना.
02:43
(Laughter)
55
151360
1136
(हशा)
02:44
And I started wondering,
are there things that I can do,
56
152520
2656
मी विचार करू लागलो.
तेवढेच मला करता येण्यागे होते .
02:47
systems that I can put into place,
57
155200
1936
मी योग्य पद्धतीचा उपयोग कसा करू शकेन.
02:49
that will prevent bad things
from happening?
58
157160
2456
ज्यामुळे असे दुर्धर प्रसंग ओढवणार नाहीत?
02:51
Or at least if bad things happen,
59
159640
1896
आणि तरीही वाईट घडले तर,
02:53
will minimize the likelihood
of it being a total catastrophe.
60
161560
5000
त्यापासून मोठ्या संकाटात पडणे
कसे टाळता येईल.
02:59
So I started thinking about that,
61
167360
1576
मी त्यावर विचार करू लागलो.
03:00
but my thoughts didn't crystallize
until about a month later.
62
168960
2858
पण माझ्या विचारांना मूर्त स्वरूप आले
ते एक महिन्याने.
03:03
I was having dinner with my colleague,
Danny Kahneman, the Nobel Prize winner,
63
171842
3694
डँनी कान्हेम्बर मित्रासोबत मी जेवत होतो.
त्यास नोबल पारितोषिक मिळालेले होते.
03:07
and I somewhat embarrassedly told him
about having broken my window,
64
175560
3376
मी माझ्या घराची खिडकी वैतागाने कशी तोडली
याची घटना त्याला सांगितली.
मी माझा पास पोर्ट ही कसा विसरलो होतो
तेही त्यास सांगितले.
03:10
and, you know, forgotten my passport,
65
178960
2416
03:13
and Danny shared with me
66
181400
1216
डँनीला सहानभूती वाटली.
03:14
that he'd been practicing
something called prospective hindsight.
67
182640
4496
त्याने मला तो घटना शास्त्रावर
विचार करीत असल्याचे सांगितले.
03:19
(Laughter)
68
187160
1736
(हशा)
03:20
It's something that he had gotten
from the psychologist Gary Klein,
69
188920
3143
मनो वैज्ञानिक गेरी क्लेन कडून
त्याने त्याचे धडे गिरविले होते.
03:24
who had written about it
a few years before,
70
192087
2049
त्याने त्यावर पुस्तकही लिहिले होते
03:26
also called the pre-mortem.
71
194160
2096
विच्छेदनापुर्वी
03:28
Now, you all know what the postmortem is.
72
196280
1953
तुम्हाला पोस्ट मा॒रटम माहित आहे.
03:30
Whenever there's a disaster,
73
198257
1479
जेव्हा एखादी आपत्ती येते.
03:31
a team of experts come in and they try
to figure out what went wrong, right?
74
199760
4296
तेव्हा तज्ञांचा गट कारणमीमांसा करतो
जे काही बरे वाईट घडले असेल त्याचे.
03:36
Well, in the pre-mortem, Danny explained,
75
204080
2416
पूर्व विच्छेदनात डँनी स्तष्टीकरण करतो
03:38
you look ahead and you try to figure out
all the things that could go wrong,
76
206520
3896
तुम्ही द्रष्टे असावयास हवे पुढील संकटाची
चाहूल लागली पाहिजे बरे वाईट ओळखण्यास.
03:42
and then you try to figure out
what you can do
77
210440
2576
त्यावरून तुम्ही ठरवा काय करावयाचे ते.
03:45
to prevent those things from happening,
or to minimize the damage.
78
213040
3496
पुढील अनर्थ व नुकसान टाळण्यासाठी.
03:48
So what I want to talk to you about today
79
216560
2936
मी आज तुम्च्शी बोलणार आहे
03:51
are some of the things we can do
in the form of a pre-mortem.
80
219520
3536
आपण पूर्व विश्लेषणाने अनेक
गोष्टी टाळू शकू.
03:55
Some of them are obvious,
some of them are not so obvious.
81
223080
2896
काही उपाय खात्रीचे
तर काही बिनत्रीचे असतील
03:58
I'll start with the obvious ones.
82
226000
1936
प्रारंभी खात्रीशीर उपायाबत बोलतो.
03:59
Around the home, designate a place
for things that are easily lost.
83
227960
5080
घराभोवती सहज हरविल्या जाणाऱ्या वस्तूंसाठी
जागा निश्चित करा.
04:05
Now, this sounds
like common sense, and it is,
84
233680
3856
हा एकप्रकारचा व्यवहाराचा भाग आहे.
04:09
but there's a lot of science
to back this up,
85
237560
2536
याचे अनेक दाखले आहेत.
04:12
based on the way our spatial memory works.
86
240120
3296
जागेवर आधारित स्मरण करता येईल.
04:15
There's a structure in the brain
called the hippocampus,
87
243440
2856
मेंदूत हिपोकाम्पास हे एक केंद्र असते.
04:18
that evolved over tens
of thousands of years,
88
246320
2936
जे हजारो वर्षानंतर उत्क्रांत झाले आहे.
04:21
to keep track of the locations
of important things --
89
249280
3776
महत्वाच्या गोष्टींच्या स्थानाचा
मागोवा घेण्यासाठी.
04:25
where the well is,
where fish can be found,
90
253080
2416
इच्छा असेल तर मार्ग निघतो
04:27
that stand of fruit trees,
91
255520
2496
तो फळझाडांच्या छायेत,
04:30
where the friendly and enemy tribes live.
92
258040
2616
शत्रूंच्या टोळ्या असतात,
04:32
The hippocampus is the part of the brain
93
260680
1905
मेंदूचा भाग हिपोकाम्पास
04:34
that in London taxicab drivers
becomes enlarged.
94
262609
3487
जो लंडनच्या टँक॒सी चालक विकसित होतो
04:38
It's the part of the brain
that allows squirrels to find their nuts.
95
266120
3696
हाच भाग खारीला
शेगदाणे शोधण्यास समर्थ करतो.
04:41
And if you're wondering,
somebody actually did the experiment
96
269840
2858
याबाबत कोणी प्रयोग केला आहे काय
असे तुमच्या मनात येईल.
04:44
where they cut off
the olfactory sense of the squirrels,
97
272722
2774
प्रयोगात ओलफैक्ट्री सेंस वास केंद्र भाग
विलग केला .
04:47
and they could still find their nuts.
98
275520
1816
तरीही त्यांनी शेंगदाणे शोधून काढले.
04:49
They weren't using smell,
they were using the hippocampus,
99
277360
2816
ते घाणेन्द्रियाचा वापर न करता
हिपोकाम्पासचा वर करीत होते.
04:52
this exquisitely evolved mechanism
in the brain for finding things.
100
280200
5016
नाजूकतेने उत्क्रांत झालेली ही यंत्रणा
मेंदूला वस्तू शोधण्यास मदत करते
04:57
But it's really good for things
that don't move around much,
101
285240
3736
पण हे फार हालचाल न करणाऱ्या
वस्तूंबद्दल आहे.
05:01
not so good for things that move around.
102
289000
2456
आपल्या सभोवताली
फिरणाऱ्या वस्तूंसाठी नाही.
05:03
So this is why we lose car keys
and reading glasses and passports.
103
291480
4296
हेच कारण आहे आपण कारची किल्ली.
चष्मा .पासपोर्ट हरवितो.
05:07
So in the home,
designate a spot for your keys --
104
295800
2496
म्हणूनच घरात किल्लीसाठी जागा ठरवून द्या.
05:10
a hook by the door,
maybe a decorative bowl.
105
298320
2856
दरवाज्यामागे खिळा अथवा
सुंदरसे भांडे.
05:13
For your passport, a particular drawer.
106
301200
2096
पास पोर्ट साठी विशिष्ट खण,
05:15
For your reading glasses,
a particular table.
107
303320
2776
चष्म्यासाठी ठराविक टेबल,
05:18
If you designate a spot
and you're scrupulous about it,
108
306120
3456
तुम्ही जागा ठरविली आणि सजग असाल
05:21
your things will always be there
when you look for them.
109
309600
2816
तर तुमच्या वस्तू तेथेच सापडतील
गरज असेल तेव्हा.
05:24
What about travel?
110
312440
1216
प्रवासात काय कराल?
05:25
Take a cell phone picture
of your credit cards,
111
313680
2376
तुमच्या क्रेडीट कार्ड चा
फोटो घ्या सेलफोन वरून
05:28
your driver's license, your passport,
112
316080
2296
तसाच वाहन परवाना पारपत्र याचाही
05:30
mail it to yourself so it's in the cloud.
113
318400
2256
तुम्ही स्वतःला मेल करा म्हणजे
ती माहिती क्लाउड मध्ये राहील
05:32
If these things are lost or stolen,
you can facilitate replacement.
114
320680
4376
जेव्हा तुमच्या या वस्तू हरवितात
.तुम्हाला यावरून नवीन मिळविता येतात.
05:37
Now these are some rather obvious things.
115
325080
2616
या गोष्टी खात्रीलायक आहेत.
05:39
Remember, when you're under stress,
the brain releases cortisol.
116
327720
3536
तुम्ही तणावग्रस्त असता तेव्हा ,
मेंदू कोर्टिसोल संप्रेरक स्त्रवतो.
05:43
Cortisol is toxic,
and it causes cloudy thinking.
117
331280
3216
कॉर्तीसोले हे घातक संप्रेरक आहे .
ते विचार प्रभावित करते.
05:46
So part of the practice of the pre-mortem
118
334520
2536
म्हणूनच पूर्व विच्छेदन क्रिया
05:49
is to recognize that under stress
you're not going to be at your best,
119
337080
4256
दर्शवित असते तुम्ही तणावाखाली असता तेव्हा
तुमची कार्यक्षमता कमी असते.
05:53
and you should put systems in place.
120
341360
2296
त्यासाठी तुम्ही या उपायाचा
वापर केला पाहिजे.
05:55
And there's perhaps
no more stressful a situation
121
343680
2936
अशीही अनोखी परिस्थिती असेल जेव्हा,
05:58
than when you're confronted
with a medical decision to make.
122
346640
3416
तुम्हाला वैद्यकीय बाबतीत
एखादा निर्णय घ्याचा असेल
06:02
And at some point, all of us
are going to be in that position,
123
350080
3296
आपणापैकी प्रत्येक जण
या अवस्थेत कधीना कधी असतो.
06:05
where we have to make
a very important decision
124
353400
2376
या अवस्थेत आपल्याला
महत्वाचा निर्णय घ्यावा लागतो.
06:07
about the future of our medical care
or that of a loved one,
125
355800
3296
जो आपल्या प्रिय व्यक्तीच्या
वैद्यकीय उपचाराबाबत बाबत असतो.
06:11
to help them with a decision.
126
359120
1656
त्यांना मदत करण्यास.
06:12
And so I want to talk about that.
127
360800
1616
मला त्याबाबत बोलावयाचे आहे.
06:14
And I'm going to talk about
a very particular medical condition.
128
362440
3016
मी एका विशेष अश्या वैद्यकीय बाबतीत
बोलत असलो तरी
06:17
But this stands as a proxy for all kinds
of medical decision-making,
129
365480
3536
ती बाब सर्वच वैद्यकीय बाबतीच्या
निर्णयास लागू होते,
06:21
and indeed for financial decision-making,
and social decision-making --
130
369040
4016
मग ती आर्थिक व सामाजिक बाबतीत असो.
06:25
any kind of decision you have to make
131
373080
2256
व कोणत्याही बाबतीत असो.
06:27
that would benefit from a rational
assessment of the facts.
132
375360
4016
त्याने वास्तववादी विश्लेषण करत येईल.
06:31
So suppose you go to your doctor
and the doctor says,
133
379400
3136
समजा तुम्ही डॉक्टर कडे गेलात ते म्हणाले
06:34
"I just got your lab work back,
your cholesterol's a little high."
134
382560
4120
:तुमचे प्रयोगशाळेतील अहवाल सांगतात
तुमचे कोलेस्ट्रोल जास्त आहे थोडेसे.
06:39
Now, you all know that high cholesterol
135
387240
3016
तुम्हाला माहित आहे उच्च कोलेस्ट्रोल पातळी
06:42
is associated with an increased risk
of cardiovascular disease,
136
390280
4136
हृदय धमन्याचा विकार निर्माण करते.
06:46
heart attack, stroke.
137
394440
1416
हृदय विकार ,पक्षाघात
06:47
And so you're thinking
138
395880
1216
तुम्ही विचार करता
06:49
having high cholesterol
isn't the best thing,
139
397120
2096
कोलेस्ट्रोल पातळी जास्त असणे हानिकारक आहे.
06:51
and so the doctor says,
"You know, I'd like to give you a drug
140
399240
3016
डॉक्टर म्हणतात
मी तुम्हाला औषध देतो
06:54
that will help you
lower your cholesterol, a statin."
141
402280
2776
स्टेटिन ज्याने तुमचे कोलेस्ट्रोल कमी होईल.
06:57
And you've probably heard of statins,
142
405080
1896
स्टेटिन बद्दल तुम्ही ऐक्ले असेल.
06:59
you know that they're among
the most widely prescribed drugs
143
407000
2810
मोठ्या प्रमाणावर हे डॉक्टर लिहून देतात.
07:01
in the world today,
144
409834
1174
आजच्या स्थितीत .
07:03
you probably even know
people who take them.
145
411032
2079
तुम्हाला माहित असेल . लोक हे घेतात
07:05
And so you're thinking,
"Yeah! Give me the statin."
146
413135
2381
तुम्ही ही विचार कराल
"चला आपण ही घेऊ या स्टेटिन"
07:07
But there's a question
you should ask at this point,
147
415541
2435
पण एक प्रश्न तुम्ही मनाशी विचारला पाहिजे
07:10
a statistic you should ask for
148
418000
1856
सांखिकी माहितीचा
07:11
that most doctors
don't like talking about,
149
419880
2456
किती डॉक्टर्सना हे लिहून देणे आवडत नाही.
07:14
and pharmaceutical companies
like talking about even less.
150
422360
3160
औषधी कंपन्या याबाबत फारसे बोलत नाहीत.
07:18
It's for the number needed to treat.
151
426800
2376
किती जणांना याचा उपचार लागेल(NNT )
07:21
Now, what is this, the NNT?
152
429200
1976
हे NNT म्हणजे काय?
07:23
It's the number of people
that need to take a drug
153
431200
3056
NNT म्हणजे किती जणांना या औषधाची गरज आहे.
07:26
or undergo a surgery
or any medical procedure
154
434280
2856
किवा कितींना शस्त्रक्रिया वा
वैद्यकीय उपचार करावी लागेल
07:29
before one person is helped.
155
437160
2376
एखाद्यास उपचार करण्यापूर्वी ही माहिती
देणे आवश्यक आहे.
07:31
And you're thinking,
what kind of crazy statistic is that?
156
439560
2856
तुम्ही म्हणाल किती वेडगळ पणा आहे
ही माहिती घेणे?
07:34
The number should be one.
157
442440
1216
वाटेल ही संख्या एकच हवी
07:35
My doctor wouldn't prescribe
something to me
158
443680
2056
असे काही माझे डॉक्टर लिहून देणार नाही
07:37
if it's not going to help.
159
445760
1285
जर मला ते उपयोगी नसेल तर.
07:39
But actually, medical practice
doesn't work that way.
160
447069
2484
पण या प्रकारे
वैद्यकीय उपचार केले जात नाहीत.
07:41
And it's not the doctor's fault,
161
449578
1531
पण यास डॉक्टर दोषी नाहीत.
07:43
if it's anybody's fault,
it's the fault of scientists like me.
162
451134
2919
हा कोणाचाही दोष असू शकतो
माझ्यासारख्या शास्त्रज्ञांचा ही.
07:46
We haven't figured out
the underlying mechanisms well enough.
163
454077
2865
आम्ही याची संपूर्ण माहिती
अद्याप प्राप्त केली नाही.
07:48
But GlaxoSmithKline estimates
164
456966
2410
पण ग्लाक्शो स्मिथ्क्लीन च्या अंदाजानुसार,
07:51
that 90 percent of the drugs work
in only 30 to 50 percent of the people.
165
459400
4976
90 टक्के औषधे ही फक्त ३० ते ५० टक्के
लोकांनाच उपयुक्त ठरतात.
07:56
So the number needed to treat
for the most widely prescribed statin,
166
464400
3816
म्हणूनच ते किती टक्के लोकांवर परिणामकारक
आहे याची माहिती आवश्यक आहे.
08:00
what do you suppose it is?
167
468240
2136
आता तुम्ही काय म्हणाल?
08:02
How many people have to take it
before one person is helped?
168
470400
2816
एकास हे द्यावयाचे असेल तर
किती जणांची माहिती हवी.
08:05
300.
169
473240
1200
३००.
08:07
This is according to research
170
475075
1381
झालेल्या शोधानुसार आहे.
08:08
by research practitioners
Jerome Groopman and Pamela Hartzband,
171
476480
3496
यावर संशोधन केले आहे ते जेरोम गृपमान
आणि पामेला हर्ट्झबंड स्वतंत्ररीत्या
08:12
independently confirmed by Bloomberg.com.
172
480000
2776
जे बरोबर असल्याचे सांगितले आहे
bloomberg.com ने
08:14
I ran through the numbers myself.
173
482800
2400
मी या आकड्याचा पाठपुरावा केला.
08:17
300 people have to
take the drug for a year
174
485920
2376
त्यसाठी 300 लोकांना वर्षभर हे औषध दिले
08:20
before one heart attack, stroke
or other adverse event is prevented.
175
488320
3976
हृदयाचा वा पक्षाघाताचा झटका येण्यापूर्वी
वा तत्सम स्थिती येण्यास अटकाव करण्यास.
08:24
Now you're probably thinking,
176
492320
1381
यावर तुम्ही विचार कराल
08:25
"Well, OK, one in 300 chance
of lowering my cholesterol.
177
493725
2811
म्हणजे माझे कोलोस्त्रोल कमी
होण्याचा संभव आहे 300 त 1
08:28
Why not, doc? Give me
the prescription anyway."
178
496560
2216
मग डॉक्टर मला हे
प्रिस्क्रिशन का लिहून देतात.
08:30
But you should ask at this point
for another statistic,
179
498800
2856
तुम्ही दुसऱ्या संखीकीची माहित करून घ्यावी
08:33
and that is, "Tell me
about the side effects." Right?
180
501680
2576
ती आहे या औषधाच्या दुष्परीणामाची
08:36
So for this particular drug,
181
504280
1656
या औषधा बाबत
08:37
the side effects occur
in five percent of the patients.
182
505960
3656
पाच टक्के लोकात याचे दुष्परिणाम जाणवतात.
08:41
And they include terrible things --
183
509640
1667
पण ते भयानक असतात.
08:43
debilitating muscle and joint pain,
gastrointestinal distress --
184
511331
4444
स्नायु दुर्बल करणे सांध्यात वेदना होणे
तसेच आतडे कमकुवत करणे
पण तुम्ही म्हणाल पाच टक्के लोकांवर
तर याचा परिणाम होतो.
08:47
but now you're thinking, "Five percent,
185
515799
1859
08:49
not very likely
it's going to happen to me,
186
517682
2014
मला दुष्परिणाम होण्याची
शक्यता कमीच आहे.
08:51
I'll still take the drug."
187
519720
1238
मी हे औषध चालूच ठेवतो.
08:52
But wait a minute.
188
520982
1194
पण जरा थांबा,
08:54
Remember under stress
you're not thinking clearly.
189
522200
2336
तणावाखाली तुम्ही निट विचार करीत नाही.
08:56
So think about how you're going
to work through this ahead of time,
190
524560
3165
विचार करा काळाच्या पुढे जाऊन
तुम्ही कसा निर्णय घ्याल
08:59
so you don't have to manufacture
the chain of reasoning on the spot.
191
527750
3198
तर्काची मालिका जोडत बसू नका.
09:02
300 people take the drug, right?
One person's helped,
192
530973
2492
एकासाठी 300 जणांच्या अभ्यासाची गरज आहे
09:05
five percent of those 300
have side effects,
193
533489
2407
पाचह टक्के लोकांना
याचा दुष्परिणाम जाणवतो.
09:07
that's 15 people.
194
535920
1480
म्हणजे १५ जणांना
09:09
You're 15 times more likely
to be harmed by the drug
195
537800
3896
तुम्हस १५ पट अधिक दुष्परिणाम जाणवेल
09:13
than you are to be helped by the drug.
196
541720
2816
तुम्हाला त्याचा उपयोग होण्या ऐवजी.
09:16
Now, I'm not saying whether you
should take the statin or not.
197
544560
2905
मी काही हे सांगत नाही
कि तुम्ही हे स्टेटीन घ्यावे अथवा नाही
09:19
I'm just saying you should have
this conversation with your doctor.
198
547489
3143
मला सांगावयाचे आहे
तुम्ही याबाबत डॉक्टरांशी बोलावे
09:22
Medical ethics requires it,
199
550656
1320
वैद्यकीय नितीमत्ता हवी.
09:24
it's part of the principle
of informed consent.
200
552000
2296
यास तुमची संमती घेणे आवश्यक आहे.
09:26
You have the right to have access
to this kind of information
201
554320
3216
ही माहिती मिळविणे तुमचा हक्क आहे.
09:29
to begin the conversation about whether
you want to take the risks or not.
202
557560
3896
आणि उपचार करण्यापूर्वी हे सर्व
माहित असल्यासच तुम्ही धोका स्वीकारावा.
09:33
Now you might be thinking
203
561480
1216
कदाचित तुम्ही विचार कराल
09:34
I've pulled this number
out of the air for shock value,
204
562720
2696
मी धक्का देण्यासाठी हवेतून हा आकडा
काढला असे वाटेल
09:37
but in fact it's rather typical,
this number needed to treat.
205
565440
3256
पण हा आकडा महत्वाचा आहे
उपचारासाठी.
09:40
For the most widely performed surgery
on men over the age of 50,
206
568720
4616
विशेषतः पन्नाशी बाहेरील
व्यक्तींच्या शस्त्रक्रियेसाठी
09:45
removal of the prostate for cancer,
207
573360
2216
कर्करोगग्रस्त प्रोस्टेट ग्रंथी
काढून टाकण्यास.
09:47
the number needed to treat is 49.
208
575600
2576
हा आकडा आहे ५० म्हणजे
09:50
That's right, 49 surgeries are done
for every one person who's helped.
209
578200
4176
तुम्हास ५० जणांवर शस्त्रक्रिया केल्यावर
होणाऱ्या दुष्परिणामाची माहिती हवी.
09:54
And the side effects in that case
occur in 50 percent of the patients.
210
582400
4656
म्हणजे ५० टक्के लोकांवर
याचे दुष्परिणाम जाणवतात.
09:59
They include impotence,
erectile dysfunction,
211
587080
2856
त्यांना नपुसंकत्व, लैंगिक शिथिलता
होऊ शकते,
10:01
urinary incontinence, rectal tearing,
212
589960
2776
लघवी अनियमित होणे, आतडे फाटणे
10:04
fecal incontinence.
213
592760
1456
चेहरा अनियमित होणे.
10:06
And if you're lucky, and you're one
of the 50 percent who has these,
214
594240
3496
अक़्नि तुम्ही सुदैवी असाल जर काही झाले
नाही तर पण तसे झाल्यास
10:09
they'll only last for a year or two.
215
597760
2040
हा दुष्परिणाम वर्ष दोन वर्ष राहतो.
10:12
So the idea of the pre-mortem
is to think ahead of time
216
600880
3616
म्हणून पूर्व विच्छेदनाच्या कल्पनेत पुढच्या
काळाचा आढावा घेणे अपेक्षित आहे.
10:16
to the questions
that you might be able to ask
217
604520
2536
तुम्ही प्रश्न विचारू शकाल
10:19
that will push the conversation forward.
218
607080
2376
ज्याने तुमचे संभाषण पुढे जाईल.
10:21
You don't want to have to manufacture
all of this on the spot.
219
609480
3096
तुम्हाला याक्षणी काही कल्पनाविलास
करायचा नाही.
10:24
And you also want to think
about things like quality of life.
220
612600
2896
तुम्ही जीवांच्या गुणवत्तेचा
विचार करू इच्छिता
10:27
Because you have a choice oftentimes,
221
615520
1776
त्यासाठी तुम्हाला नेहमीच निवडायचे आहे.
10:29
do you I want a shorter life
that's pain-free,
222
617320
2296
तुम्हाला वेदनारहित छोटेसे
आयुष्य जगायचे आहे कि
10:31
or a longer life that might have
a great deal of pain towards the end?
223
619640
3776
वेदनामय असलेले दीर्घ जीवन
स्वीकारायचे आहे.
10:35
These are things to talk about
and think about now,
224
623440
2416
या गोष्टींचा आताच विचार करा.
10:37
with your family and your loved ones.
225
625880
1816
तुमच्या कुटुंबीयांसोबत
10:39
You might change your mind
in the heat of the moment,
226
627720
2496
कदाचित तुम्ही तुमचे मन बदलाल
विचारांच्या भाऊगर्दीत
10:42
but at least you're practiced
with this kind of thinking.
227
630240
3056
तुम्ही अश्या प्रकारच्या विचारसरणीची
संवय करावयास हवी.
10:45
Remember, our brain under stress
releases cortisol,
228
633320
4616
लक्षात ठेवा आपला मेंदू तणाव अवस्थेत
कार्टीसोल स्त्रवत असतो.
10:49
and one of the things
that happens at that moment
229
637960
2336
आणि त्यावेळी घडणारी गोष्ट
10:52
is a whole bunch on systems shut down.
230
640320
1936
सर्व काही बिघडवू शकते.
10:54
There's an evolutionary reason for this.
231
642280
1905
याचे कारण उत्क्रांतीत आहे.
10:56
Face-to-face with a predator,
you don't need your digestive system,
232
644209
3407
भक्षकापुढे तुम्ही असाल तेव्हा
तुमच्या पचनसंस्था, तुमची रोगप्रतिकारशक्ती
10:59
or your libido, or your immune system,
233
647640
2456
वा शरीराची ताकद निरुपयोगी ठरते
11:02
because if you're body is expending
metabolism on those things
234
650120
3656
तुमच्या शरीराने यासाठी चयापचय क्रिया
वापरली तर
11:05
and you don't react quickly,
235
653800
1656
तुमची यासाठी होणारी कृती मंद असेल.
11:07
you might become the lion's lunch,
and then none of those things matter.
236
655480
3976
आणि तुम्ही सिहाचे भक्ष्य ठराल
11:11
Unfortunately,
237
659480
1416
दुर्दैवाने.
11:12
one of the things that goes out the window
during those times of stress
238
660920
3616
यातून बाहेर पडण्याचा मार्ग म्हणजे
11:16
is rational, logical thinking,
239
664560
1976
वस्तुस्थिती जाणणे तार्किक विचार करणे.
11:18
as Danny Kahneman
and his colleagues have shown.
240
666560
3416
जे डँनी कान्हेम्बरव त्याच्या सहकाऱ्यांनी
सांगितले आहे.
11:22
So we need to train ourselves
to think ahead
241
670000
3176
आपणच स्वतः ला यासाठी शिक्षित केले पाहिजे.
11:25
to these kinds of situations.
242
673200
2256
अश्या सं कताना सामोरे जाण्यास.
11:27
I think the important point here
is recognizing that all of us are flawed.
243
675480
6176
महत्वाचा मुद्दा आहे हे जाणणे कि
आपणा सर्वात काहीना काही दोष असतो.
11:33
We all are going to fail now and then.
244
681680
2856
केव्हातरी आपला पाडाव होणार आहे.
11:36
The idea is to think ahead
to what those failures might be,
245
684560
3616
आणि त्यसाठी संकटाची भविष्यकालीन
जाणीव असली पाहिजे.
11:40
to put systems in place
that will help minimize the damage,
246
688200
3896
आणि त्यसाठी या पद्धतीचा अंगीकार
केला पाहिजे संभाव्य नुकसान टाळण्यास.
11:44
or to prevent the bad things
from happening in the first place.
247
692120
3520
किवा वाईट काही घडू नये यास्तव.
11:48
Getting back to that
snowy night in Montreal,
248
696280
2656
पुन्हा बर्फ पडणाऱ्या
मोन॒ट॒रीयालच्या रात्री जाऊ या
11:50
when I got back from my trip,
249
698960
1736
मी माझ्या प्रवासानंतर परत आलो.
11:52
I had my contractor install
a combination lock next to the door,
250
700720
3856
मला ठेकेदाराकडून पुढील दरवाज्याला
कुलूप लावायचे होते
11:56
with a key to the front door in it,
an easy to remember combination.
251
704600
3536
ज्याला पुढील दरवाज्यास किल्ली असेल
आणि चटकन उघडता येईल अशी व्यवस्था असेल.
12:00
And I have to admit,
252
708160
1216
मला मान्य केले पाहिजे.
12:01
I still have piles of mail
that haven't been sorted,
253
709400
3416
मला भरपूर पत्रे आली होती.
12:04
and piles of emails
that I haven't gone through.
254
712840
2576
आणि इमेल ही.
12:07
So I'm not completely organized,
255
715440
1776
जे मी पूर्णपणे हाताळली नव्हती.
12:09
but I see organization
as a gradual process,
256
717240
3136
मी हे सावकाश करणार होतो.
12:12
and I'm getting there.
257
720400
1216
मला आता कळाले.
12:13
Thank you very much.
258
721640
1216
आभारी आहे.
12:14
(Applause)
259
722880
4392
(टाळ्या)
Translated by arvind patil
Reviewed by Abhinav Garule

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Daniel Levitin - Neuroscientist
Daniel Levitin incorporates findings from neuroscience into everyday life.

Why you should listen

Dr. Daniel Levitin is a neuroscientist at McGill University in Montreal, dean at Minerva Schools in San Francisco and a musician. His research focuses on pattern processing in the brain.

His three books This Is Your Brain on Music, The World in Six Songs, and the recent The Organized Mind are all bestsellers. A polymath at heart, he has performed with top musicians and holds a few gold and platinum records.

Levitin earned his B.A. in Cognitive Psychology and Cognitive Science at Stanford University, and went on to earn his Ph.D. in Psychology from the University of Oregon, researching complex auditory patterns and pattern processing in expert and non-expert populations. He completed post-doctoral training at Stanford University Medical School (in Neuroimaging) and at UC Berkeley (in Cognitive Psychology). He has consulted on audio sound source separation for the U.S. Navy, and on audio quality for several rock bands and record labels (including the Grateful Dead and Steely Dan), and served as one of the “Golden Ears” expert listeners in the original Dolby AC3 compression tests. He worked for two years at the Silicon Valley think tank Interval Research Corporation.

He taught at Stanford University in the Department of Computer Science, the Program in Human-Computer Interaction, and the Departments of Psychology, Anthropology, Computer Music, and History of Science. 

More profile about the speaker
Daniel Levitin | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM