TEDGlobal 2011
Harald Haas: Wireless data from every light bulb
Harald Haas: လျှပ်စစ် မီးသီးများဖြင့် ကြိုးမဲ့သတင်း အချက်အလက် ပို့ဆောင်ခြင်း
Filmed:
Readability: 3.8
2,722,597 views
ကမ္ဘာကြီးမှာ အသုံးပြုနေတဲ့ လျှပ်စစ်မီးသီး များကို သတင်းအချက်အလက်တွေ ပို့လွှတ်တဲ့နေရာမှာ အသုံးပြုနိုင်ခဲ့ရင် ဘာဖြစ်နိုင်ပါသလဲ... Harald Haas က ပထမဆုံးအနေနဲ့ဒီလို လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုကို သရုပ်ပြရှင်းလင်းထားပါတယ်။ LED မီးလုံးလေးတလုံးကို လူ့မျက်လုံး ကအာရုံ မခံနိုင်လောက်တဲ့ မြန်နှုန်းဖြင့် ကစားပေး ခြင်းဖြင့် ဟာရဲလ် ဟတ်စ်က သတင်းအချက်အလက်တွေကို ဆဲလ်လူလာ တာဝါတိုင်ထက် ပိုမိုပြီး ပို့လွှတ်နိုင်ပါတယ်၊ ဒီလိုသာ လုပ်မယ်ဆိုရင် ပိုမို ထိရောက်လုံခြုံပြီး ပိုမို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အသုံးချနိုင်မှာပါ။
Harald Haas - Communications technology innovator
Harald Haas is the pioneer behind a new technology that can communicate as well as illuminate. Full bio
Harald Haas is the pioneer behind a new technology that can communicate as well as illuminate. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Do you know
0
0
2000
ခင်ဗျားတို့ သိကြလား
00:17
that we have 1.4 million cellular radio masts
1
2000
3000
ကျွန်တော်တို့မှာ ဆဲလ်လူလာ ရေဒီယို ဆက်သွယ်ရေး ကွန်ယက်တိုင်ပေါင်း ၁.၄ သန်းကို
00:20
deployed worldwide?
2
5000
2000
ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးမှာ တပ်ဆင်ထားတယ်ဆိုတာ။
00:22
And these are base stations.
3
7000
2000
ဒါတွေအားလုံးက အခြေစိုက် ဆက်သွယ်ရေးစခန်း ပမာဏပါ။
00:24
And we also have
4
9000
2000
နောက် ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ
00:26
more than five billion
5
11000
2000
သန်းပေါင်း ၅ ထောင်ထက်ပိုတဲ့
00:28
of these devices here.
6
13000
2000
ဒီဆဲလ်လူလာ ဆက်သွယ်ရေးစက်တွေ သုံးနေပါတယ်။
00:30
These are cellular mobile phones.
7
15000
3000
ဒါတွေဟာ ဆဲလ်လူလာ မိုဘ်ိုင်းလ်ဖုန်းတွေ ပါပဲ။
00:33
And with these mobile phones,
8
18000
2000
ဒီ မိုဘ်ိုင်းလ်ဖုန်းတွေ ကို သုံးပြီးတော့
00:35
we transmit more than 600 terabytes of data
9
20000
2000
ကျွန်တော်တို့ဟာ ပမာဏ သန်းပေါင်း သိ်န်း ၆၀ ထက်ပိုတဲ့ အချက်အလက်တွေကို
00:37
every month.
10
22000
2000
လတိုင်း ပို့လွှတ်ဆက်သွယ်နေကြပါတယ်။
00:39
This is a 6 with 14 zeroes --
11
24000
2000
၆ ရဲ့ နောက်က သုည ၁၄ လုံး ပမာဏပါ။
00:41
a very large number.
12
26000
2000
တကယ့်ကို ကြီးမားတဲ့ ကိန်းဂဏန်းပါ။
00:43
And wireless communications
13
28000
3000
ဒါကြောင့် ကြိုးမဲ့ ဆက်သွယ်ရေးဟာ
00:46
has become a utility
14
31000
3000
နေ့စဉ် အသုံးချစရာ ကိစ္စတစ်ခု ဖြစ်လာပါပြီ။
00:49
like electricity and water.
15
34000
2000
လျှပ်စစ်မီးနဲ့ ရေတို့လိုပေါ့။
00:51
We use it everyday. We use it in our everyday lives now --
16
36000
3000
ကြိုးမဲ့ ဆက်သွယ်ရေးကို ကျွန်တော်တို့ နေ့တိုင်းသုံးပါတယ်။
ဒါကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေ့စဉ်ဘ၀ဖြစ်တဲ့
ဒါကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေ့စဉ်ဘ၀ဖြစ်တဲ့
00:54
in our private lives, in our business lives.
17
39000
2000
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ က်ိုယ်ပိုင် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘ၀တွေမှာ၊
စီးပွားရေးကိစ္စတွေမှာ သုံးစွဲနေကြပါတယ်။
စီးပွားရေးကိစ္စတွေမှာ သုံးစွဲနေကြပါတယ်။
00:56
And we even have to be asked sometimes, very kindly,
18
41000
4000
တခါတရံ အခုလိုပွဲြတွေမှာဆိုရင် ကျေးဇူးပြုပြီး
01:00
to switch off the mobile phone at events like this
19
45000
2000
လူကြီးမင်းတို့ရဲ့ မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းများကို
ပိတ်ထားပေးပါဆိုပြီး မေတ္တာရပ်ခံရတာဟာ
ပိတ်ထားပေးပါဆိုပြီး မေတ္တာရပ်ခံရတာဟာ
01:02
for good reasons.
20
47000
3000
ထင်ရှားတဲ့ ဥပမာ တခုပါပဲ။
01:05
And it's this importance
21
50000
2000
ဒီလို အရေးပါလာတဲ့ အတွက်ကြောင့်
01:07
why I decided to look into the issues
22
52000
2000
ဒီနည်းပညာနဲ့ဆိုင်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို
စူးစမ်းဖြေရှင်းဖို့ ကျွန်တော်
စူးစမ်းဖြေရှင်းဖို့ ကျွန်တော်
01:09
that this technology has,
23
54000
2000
ဆုံးဖြတ်ရတာပါ။
01:11
because it's so fundamental to our lives.
24
56000
3000
ဒီကိစ္စဟာ ကျွန်တော်တို့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ
အခြေခံကျလွန်းလို့ပါပဲ။
အခြေခံကျလွန်းလို့ပါပဲ။
01:14
And one of the issues is capacity.
25
59000
2000
ပထမဆုံး ပြဿနာကတော့
အချက်အလက်တွေ သယ်နိုင်တဲ့ ပမာဏပါ။
အချက်အလက်တွေ သယ်နိုင်တဲ့ ပမာဏပါ။
01:16
The way we transmit wireless data is by using electromagnetic waves --
26
61000
3000
ကြိုးမဲ့နည်းပညာနဲ့ သတင်းအချက်အလက် ပို့တဲ့နေရာမှာ
လျှပ်စစ်သံလ်ိုက်လှိုင်းတွေကို သုံးပါတယ်
လျှပ်စစ်သံလ်ိုက်လှိုင်းတွေကို သုံးပါတယ်
01:19
in particular, radio waves.
27
64000
3000
အထူးသဖြင့်တော့ ရေဒီယိုလှိုင်းတွေပါ။
01:22
And radio waves are limited.
28
67000
2000
ဒီ ရေဒီယိုလှိုင်းတွေမှာ ကန့်သတ်ချက်တွေရှိပါတယ်။
01:24
They are scarce; they are expensive;
29
69000
2000
သူတို့ဟာ ရှားပါးပြီး ကုန်ကျစရိတ်ကြီးမားပါတယ်။
01:26
and we only have a certain range of it.
30
71000
3000
သုံးစွဲနိုင်တဲ့ လိုင်းပမာဏ ကန့်သတ်ချက်ရှိပါတယ်။
01:30
And it's this limitation
31
75000
2000
ဒီကန့်သတ်ချက်တွေ ကြောင့်ပဲ
01:32
that doesn't cope
32
77000
2000
တောင်းဆိုလာတဲ့ ကြိုးမဲ့ အချက်အလက်
ဆက်သွယ်ရေးလိုအပ်ချက်နဲ့
ဆက်သွယ်ရေးလိုအပ်ချက်နဲ့
01:34
with the demand of wireless data transmissions
33
79000
2000
လတိုင်းပို့နေရတဲ့ သတင်းနဲ့အချက်အလက်
ပို့လွှတ်ဖို့ ပမာဏ လိုအပ်ချက်ကို
ပို့လွှတ်ဖို့ ပမာဏ လိုအပ်ချက်ကို
01:36
and the number of bytes and data which are transmitted every month.
34
81000
3000
နိုင်နိုင်နင်းနင်း ကိုင်တွယ် မဖြေရှင်းနိုင်ပါဘူး။
01:39
And we are simply running out of spectrum.
35
84000
2000
သုံးစွဲနိုင်တဲ့ လှိုင်းပမာဏ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ကုန်လာပါပြီ။
01:41
There's another problem.
36
86000
2000
နောက်ထပ် ပြဿနာ တစ်ခုလဲ ရှိပါသေးတယ်။
01:43
That is efficiency.
37
88000
2000
အဲဒါကတော့ ထိရောက်ကောင်းမွန်မှုပါ။
01:45
These 1.4 million cellular radio masts, or base stations,
38
90000
3000
ဒီ ၁.၄ သန်း ရှိတဲ့ ရေဒီယို စခန်းတွေဟာ
01:48
consume a lot of energy.
39
93000
2000
လျှပ်စစ် ပမာဏ အမြောက်အများကိုလည်း သုံးစွဲပါတယ်။
01:50
And mind you, most of the energy
40
95000
2000
ခင်ဗျားတို့ သိဖို့က ဒီလျှပ်စစ်စွမ်းအားအများစုကို
01:52
is not used to transmit the radio waves,
41
97000
2000
ရေဒီယိုလှိုင်းတွေ ထုတ်လွှင့်ဖို့သုံးတာ မဟုတ်ပါဘူး
01:54
it is used to cool the base stations.
42
99000
3000
ဒီအခြေစိုက်စခန်း နဲ့ဆက်စပ်
ပစ္စည်းတွေကို အအေးခံဖို့ သုံးရတာပါ။
ပစ္စည်းတွေကို အအေးခံဖို့ သုံးရတာပါ။
01:57
Then the efficiency of such a base station
43
102000
2000
ဒီအခြစိုက်စခန်းတစ်ခုရဲ့ ထုတ်လွှင့်ဖို့ သုံးစွဲမှုက
01:59
is only at about five percent.
44
104000
3000
၅ % လောက်ပဲရှိပါတယ်။
02:02
And that creates a big problem.
45
107000
3000
ဒါက ပြဿနာကြီး တစ်ခု ဖြစ်လာစေပါတယ်။
02:05
Then there's another issue that you're all aware of.
46
110000
3000
နောက်ပြီး ခင်ဗျာတို့အားလုံး သတိထားမိတဲ့
ပြဿနာ တစ်ခုလည်း ရှိပါသေးတယ်။
ပြဿနာ တစ်ခုလည်း ရှိပါသေးတယ်။
02:08
You have to switch off your mobile phone
47
113000
2000
ခင်ဗျာတို့ရဲ့ မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းတွေကို
02:10
during flights.
48
115000
2000
လေယာဉ်ပျံသန်းချိန်မှာ ပိတ်ပေးထားရပါတယ်။
02:12
In hospitals, they are security issues.
49
117000
3000
ဆေးရုံတွေမှာဆိုရင်တော့ လုံခြုံရေး
ပြဿနာကြောင့် ဖုန်းပိတ်ထားရပါတယ်။
ပြဿနာကြောင့် ဖုန်းပိတ်ထားရပါတယ်။
02:15
And security is another issue.
50
120000
3000
လုံခြုံရေး ဆိုတာကတော့ နောက်ထပ် ပြဿနာတစ်ခုပါ။
02:18
These radio waves penetrate through walls.
51
123000
2000
ဒီ ရေဒီယို လှိုင်းတွေဟာ နံရံကို ထိုးဖောက်နိုင်ပါတယ်။
02:20
They can be intercepted,
52
125000
2000
ဒီလှိုင်းတွေကို ကြားဖြတ်ဆွဲသုံးလို့ရပါတယ်
02:22
and somebody can make use of your network
53
127000
3000
တစ်ယောက်ယောက်က
ခင်ဗျားရဲ့ ဆက်သွယ်ရေး ကွန်ယက်ကို
ခင်ဗျားရဲ့ ဆက်သွယ်ရေး ကွန်ယက်ကို
02:25
if he has bad intentions.
54
130000
2000
မကောင်းတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေနဲ့ အသုံးချနိုင်ပါတယ်။
02:27
So these are the main four issues.
55
132000
2000
ဒါတွေကတော့ အဓိက ပြဿနာကြီး ၄ ရပ်ပါ။
02:29
But on the other hand,
56
134000
2000
ဒါပေမယ့် တခြားတဖက်မှာကျတော့
02:31
we have 14 billion of these:
57
136000
2000
ဒီလိုမျိုး သန်းပေါင်း ၁၄၀၀၀ လောက်ရှိတဲ့
မီးသီးနဲ့ အလင်းတွေကို
မီးသီးနဲ့ အလင်းတွေကို
02:33
light bulbs, light.
58
138000
3000
ကျွန်တော်တို့ သုံးနေပါတယ်။
02:36
And light is part of the electromagnetic spectrum.
59
141000
3000
အလင်းကလည်း လျှပ်စစ်သံလိုက်
ရောင်စဉ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်း ပါ။
ရောင်စဉ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်း ပါ။
02:39
So let's look at this in the context
60
144000
2000
ဒါကို လျှပ်စစ်သံလိုက် ရောင်စဉ် တစ်ခုလုံးနဲ့
အခြေခံထားပြီး ကြည့်ရမယ်ဆိုရင်
အခြေခံထားပြီး ကြည့်ရမယ်ဆိုရင်
02:41
of the entire electromagnetic spectrum, where we have gamma rays.
61
146000
3000
Gamma ရောင်ခြည်တွေ ရှိမယ်။
02:44
You don't want to get close to gamma rays, it could be dangerous.
62
149000
2000
ဒီ Gamma (ဂမ်မါ) ရောင်ခြည်တွေကို
အနားတောင်ကပ်ချင်မှာ မဟုတ်ဘူး၊ အန္တရာယ်ရှိနိုင်တယ်။
အနားတောင်ကပ်ချင်မှာ မဟုတ်ဘူး၊ အန္တရာယ်ရှိနိုင်တယ်။
02:46
X-rays, useful when you go to hospitals.
63
151000
3000
X-rays(အိတ်စရေး ရောင်ခြည်) က
ဆေးရုံတွေမှာ အသုံးဝင်တယ်။
ဆေးရုံတွေမှာ အသုံးဝင်တယ်။
02:49
Then there's ultraviolet light.
64
154000
2000
ဒါပြီးတော့ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် လာမယ်။
02:51
it's good for a nice suntan,
65
156000
2000
ဒါက နေပူဆာလှုံလို့တော့ ကောင်းတယ်။
02:53
but otherwise dangerous for the human body.
66
158000
2000
ဒါပေမယ့် တခြားတဖက်မှာတော့
လူခန္ဓာကိုယ်အရေပြားအတွက် အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။
လူခန္ဓာကိုယ်အရေပြားအတွက် အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။
02:55
Infrared --
67
160000
2000
ဒါပြီး အနီအောက်ရောင်ခြည်လာမယ်။
02:57
due to eye safety regulations,
68
162000
2000
မျက်စိ အန္တရာယ်မဖြစ်ရေး
စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်တွေကြောင့်
စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်တွေကြောင့်
02:59
can be only used with low power.
69
164000
2000
ကျွန်တော်တို့ စွမ်းအားနိမ့်ဟာပဲ သုံးလို့ရတယ်။
03:01
And then we have the radio waves, they have the issues I've just mentioned.
70
166000
3000
ဒါပြီးရင် ရေဒီယို လှိုင်းတွေ လာမယ်။
ခုနက ကျွန်တော်ပြောထားတဲ့ ပြဿနာတွေ ရှိနေတယ်။
ခုနက ကျွန်တော်ပြောထားတဲ့ ပြဿနာတွေ ရှိနေတယ်။
03:04
And in the middle there, we have this visible light spectrum.
71
169000
3000
ဒီအုပ်စုရဲ့ အလယ်မှာ မြင်နိုင်တဲ့ အလင်းရောင်စဉ် ရှိပါတယ်။
03:07
It's light,
72
172000
2000
အဲဒါကတော့ အလင်း ပါပဲ။
03:09
and light has been around for many millions of years.
73
174000
2000
နောက် ဒီအလင်းက နှစ်ပေါင်း သန်းချီ ရှိနေပြီးသားပါ။
03:11
And in fact, it has created us,
74
176000
3000
အမှန်တော့ အလင်းက ကျွန်တော်တို့ကို ဖန်တီးတယ်။
03:14
has created life,
75
179000
2000
အသက်ကို ဖန်တီးတယ်။
03:16
has created all the stuff of life.
76
181000
2000
လူ့ပတ်ဝန်းကျင်က အရာတွေ ကို ဖန်တီးတယ်။
03:18
So it's inherently safe to use.
77
183000
3000
ဒါကြောင့် ဒါက ဗီဇအမွေအရ သုံးဖို့စိတ်ချရပါတယ်။
03:21
And wouldn't it be great to use that for wireless communications?
78
186000
4000
အလင်းကို ကြိုးမဲ့ ဆက်သွယ်ရေးမှာ
သုံးမယ်ဆိုရင် မကောင်းဘူးလား။
သုံးမယ်ဆိုရင် မကောင်းဘူးလား။
03:25
Not only that, I compared [it to] the entire spectrum.
79
190000
3000
ဒါတင်မကပါဘူး အလင်းကို ကျွန်တော် ရောင်စဉ်အုပ်စုကြီး
တစ်ခုလုံးနဲ့ နှိုင်းယှဉ်တယ်။
တစ်ခုလုံးနဲ့ နှိုင်းယှဉ်တယ်။
03:28
I compared the radio waves spectrum --
80
193000
2000
ကျွန်တော် ရေဒီယိုလှိုင်း အုပ်စုနဲ့ နှိုင်းယှဉ်တယ်။
03:30
the size of it --
81
195000
2000
သူရဲ့ လှိုင်းပမာဏနဲ့
03:32
with the size of the visible light spectrum.
82
197000
2000
မြင်နိုင်တဲ့ အလင်းရဲ့ လှိုင်းပမာဏ
03:34
And guess what?
83
199000
2000
ဘယ်လို ဖြစ်မယ်ထင်လဲ။
03:36
We have 10,000 times more of that spectrum,
84
201000
3000
အလင်းမှာ ရေဒီယိုလှိုင်းထက် ရောင်စဉ်ပေါင်း
အဆ ၁ သောင်းကျော် ပိုများပါတယ်။
အဆ ၁ သောင်းကျော် ပိုများပါတယ်။
03:39
which is there for us to use.
85
204000
3000
အဲဒါကို ကျွန်တော်တို့ အသုံးချလို့ရပါတယ်။
03:42
So not only do we have this huge amount of spectrum,
86
207000
3000
ဒါ့အပြင် ကျွန်တော်တို့မှာ ဒီများပြားလှတဲ့
ရောင်စဉ် ပမာဏတွေ ရှိရုံတင် မဟုတ်ပါဘူး။
ရောင်စဉ် ပမာဏတွေ ရှိရုံတင် မဟုတ်ပါဘူး။
03:45
let's compare that with a number I've just mentioned.
87
210000
2000
ကျွန်တော် ခုနလေးက ပြောခဲ့တဲ့
ကိန်းဂဏန်းတစ်ခုနဲ့ ပြန်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရင်
ကိန်းဂဏန်းတစ်ခုနဲ့ ပြန်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရင်
03:47
We have 1.4 million
88
212000
2000
ကျွန်တော်တို့မှာ ၁.၄ သန်းသော
03:49
expensively deployed,
89
214000
2000
လုပ်ဆောင်မှုအား မလုံလောက်တဲ့
ရေဒီယို ဆဲလ်လူလာ အခြေစိုက်စခန်းတွေကို
ရေဒီယို ဆဲလ်လူလာ အခြေစိုက်စခန်းတွေကို
03:51
inefficient radio cellular base stations.
90
216000
3000
စရိတ်ကြီးမားစွာ တပ်ဆင်ထားပါတယ်။
03:54
And multiply that by 10,000,
91
219000
2000
ဒါကို ၁ သောင်း နဲ့ မြှောက်ရင်
03:56
then you end up at 14 billion.
92
221000
2000
သန်းထောင်ပေါင်း ၁၄ သန်း ကို ရမယ်။
03:58
14 billion is the number of light bulbs installed already.
93
223000
3000
ဒီ သန်း ထောင်ပေါင်း ၁၄ သန်း ဟာ ကျွန်တော်တို့
တပ်ဆင်ပြီးသားဖြစ်နေတဲ့ လျှပ်စစ်မီးလုံး ပမာဏပါ။
တပ်ဆင်ပြီးသားဖြစ်နေတဲ့ လျှပ်စစ်မီးလုံး ပမာဏပါ။
04:01
So we have the infrastructure there.
94
226000
2000
ဒါကြောင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံ က ရှိနေပြီးသားပါ။
04:03
Look at the ceiling, you see all these light bulbs.
95
228000
3000
မျက်နှာကြက်ကို ကြည့်လိုက်ရင်
ဒီလျှပ်စစ်မီးလုံးတွေကို တွေ့ရမှာပါ။
ဒီလျှပ်စစ်မီးလုံးတွေကို တွေ့ရမှာပါ။
04:06
Go to the main floor, you see these light bulbs.
96
231000
2000
ခန်းမဆောင် သွားရင်လည်း
ဒီမီးလုံးတွေကို တွေ့မှာပါ။
ဒီမီးလုံးတွေကို တွေ့မှာပါ။
04:08
Can we use them for communications?
97
233000
2000
ကျွန်တော်တို့ ဒါတွေကို ဆက်သွယ်ရေးမှာ သုံးလို့ရမလား။
04:10
Yes.
98
235000
2000
သုံးနိုင်ပါတယ်။
04:12
What do we need to do?
99
237000
2000
ဒါဆို ကျွန်တော်တို့ ဘာလုပ်ဖို့လ်ိုမလဲ။
04:14
The one thing we need to do
100
239000
2000
ကျွန်တော်တို့လုပ်ဖို့ လိုအပ်တာ တစ်ခုကတော့
04:16
is we have to replace these inefficient incandescent light bulbs,
101
241000
3000
ကျွန်တော်တို့ဒီ စွမ်းရည်မလုံလောက်တဲ့
အလင်းဖြာနေတဲ့ မီးလုံးတွေနဲ့
အလင်းဖြာနေတဲ့ မီးလုံးတွေနဲ့
04:19
florescent lights,
102
244000
3000
ဖလော်ရတ်ဆန့်မီးတွေကို
04:22
with this new technology of LED,
103
247000
2000
ဒီ LED နည်းပညာသစ်သုံးထားတဲ့
04:24
LED light bulbs.
104
249000
2000
LED မီးလုံးတွေနဲ့ အစားထိုးလိုက်ဖို့ပါပဲ။
04:26
An LED is a semiconductor. It's an electronic device.
105
251000
2000
LED က တပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်းပါ။
လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတစ်ခုပါ။
လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတစ်ခုပါ။
04:28
And it has a very nice acute property.
106
253000
4000
သူ့မှာ တိကျတဲ့ စွဲမက်ဖွယ် ဂုဏ်သတ္တိရှိပါတယ်။
04:32
Its intensity can be modulated
107
257000
3000
သူ့ရဲ့ပြင်းအားကို အလွန်မြန်တဲ့နှုန်းနဲ့
04:35
at very high speeds,
108
260000
2000
အတိုးအလျှော့လုပ်လို့ရပါတယ်။
04:37
and it can be switched off at very high speeds.
109
262000
3000
နောက် အလွန်မြန်တဲ့နှုန်းနဲ့ ပိတ်လိုက်လို့ ရပါတယ်။
04:40
And this is a fundamental basic property
110
265000
2000
ဒါကတော့ LED ရဲ့ အခြေခံကျတဲ့ ဂုဏ်သတ္တိပါ။
04:42
that we exploit
111
267000
2000
ကျွန်တော်တို့ နည်းပညာနဲ့
04:44
with our technology.
112
269000
3000
ကျွန်တော်တို့ ရှာဖွေဖော်ထုတ်ထားတာပါ။
04:47
So let's show how we do that.
113
272000
2000
ကျွန်တာ် တို့ဘယ်လို လုပ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ပြပါမယ်။
04:49
Let's go to the closest neighbor to the visible light spectrum --
114
274000
2000
မြင်နိုင်တဲ့ အလင်းရောင်စဉ်ရဲ့ အနီးဆုံးက
ရောင်ခြည်ကို သွားကြည့်ရင်
ရောင်ခြည်ကို သွားကြည့်ရင်
04:51
go to remote controls.
115
276000
2000
အဝေးထိန်းခလုတ်တွေကို ကြည့်ရမှာပါ။
04:53
You all know remote controls have an infrared LED --
116
278000
2000
ဒီ အဝေးထိန်းခလုတ်တွေမှာ အနီအောက်
LED ကိုသုံးထားတယ်ဆိုတာ အားလုံးပဲ သိကြပါတယ်။
LED ကိုသုံးထားတယ်ဆိုတာ အားလုံးပဲ သိကြပါတယ်။
04:55
basically you switch on the LED, and if it's off, you switch it off.
117
280000
3000
အခြေခံက ဒီ LED ကို ဖွင့်ထားမယ်၊
တစ်ခုခု ကို ပိတ်ချင်ရင် LED ကို ပိတ်လိုက်မယ်။
တစ်ခုခု ကို ပိတ်ချင်ရင် LED ကို ပိတ်လိုက်မယ်။
04:58
And it creates a simple, low-speed data stream
118
283000
3000
အဲဒီလိုလုပ်လိုက်ရင် ရိုးရှင်းပြီး မြန်နှုန်းနိမ့်
အချက်အလက် စီးကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်သွားစေပါတယ်။
အချက်အလက် စီးကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်သွားစေပါတယ်။
05:01
in 10,000 bits per second,
119
286000
2000
တစက္ကန့်မှာ အချက်အလက် ဘစ်ပေါင်း ၁ သောင်း
05:03
20,000 bits per second.
120
288000
2000
ဒါမှမဟုတ် တစက္ကန့်မှာ အချက်အလက်
ဘစ်ပေါင်း ၂ သောင်း နှုန်းနဲ့ပါ။
ဘစ်ပေါင်း ၂ သောင်း နှုန်းနဲ့ပါ။
05:05
Not usable for a YouTube video.
121
290000
2000
YouTube ဗွီဒီယိုကို ကြည့်ဖို့တောင် သုံးလို့မရပါဘူး။
05:07
What we have done
122
292000
2000
ကျွန်တော်တို့လုပ်ခဲ့တဲ့ အရာက
05:09
is we have developed a technology
123
294000
3000
အဝေးထိန်း Remote Control မှာပါတဲ့ မီးလုံးကို
05:12
with which we can furthermore
124
297000
3000
ပို အသုံးချလို့ရတဲ့ ကျွန်တော်တို့ဖန်တီးထားတဲ့ မီးလုံးနဲ့
05:15
replace the remote control of our light bulb.
125
300000
2000
အစားထိုးလိုက်တာပါ။
05:17
We transmit with our technology,
126
302000
2000
ကျွန်တော်တို့နည်းပညာနဲ့ထုတ်လွှင့်တဲ့အခါ
05:19
not only a single data stream,
127
304000
2000
သတင်းအချက်အလက်စီးကြောင်း
တစ်ခုထဲ ပို့လို့ရရုံတင်မကပါဘူး
တစ်ခုထဲ ပို့လို့ရရုံတင်မကပါဘူး
05:21
we transmit thousands of data streams
128
306000
2000
ထောင်ချီတဲ့ အချက်အလက်စီးကြောင်းတွေကို
05:23
in parallel,
129
308000
2000
တပြိုင်နက် ထဲမှာ
05:25
at even higher speeds.
130
310000
2000
ပိုပြီးမြန်တဲ့နှုန်းနဲ့တောင် ပို့လွှတ်နိုင်ပါတယ်။
05:27
And the technology we have developed --
131
312000
2000
ကျွန်တော်တို ဖော်ထုတ်ထားတဲ့နည်းပညာကို
05:29
it's called SIM OFDM.
132
314000
2000
SIM OFDM လို့ခေါ်ပါတယ်။
05:31
And it's spacial modulation --
133
316000
2000
အလင်းလှိုင်းနေရာ အတိုးအလျှော့လုပ်တာပါ။
05:33
these are the only technical terms, I'm not going into details --
134
318000
3000
ဒါတွေက နည်းပညာ အသုံးအနှုန်းတွေပါ၊
ကျွန်တော် အသေးစိတ် မပြောတော့ပါဘူး။
ကျွန်တော် အသေးစိတ် မပြောတော့ပါဘူး။
05:36
but this is how we enabled
135
321000
2000
ဒါပေမယ့် ဒါက ကျွန်တော်တို့ဘယ်လိုနည်းနဲ့
05:38
that light source
136
323000
2000
အလင်းကို အသုံးပြုပြီး
05:40
to transmit data.
137
325000
3000
အချက်အလက်တွေ ပို့လွှတ်တယ် ဆိုတာပါပဲ။
05:43
You will say, "Okay, this is nice --
138
328000
3000
ခင်ဗျားတို့တွေက
" ဒီ ၁၀ မိနစ်စာဖန်တီးထားတဲ့
" ဒီ ၁၀ မိနစ်စာဖန်တီးထားတဲ့
ဆလိုဒ်တင်ဆက်မှုလေးကတော့
ကောင်းပါတယ်" လို့ ပြောကြမယ်။
ကောင်းပါတယ်" လို့ ပြောကြမယ်။
05:46
a slide created in 10 minutes."
139
331000
2000
05:48
But not only that.
140
333000
2000
ဒါတင် မကပါဘူး
05:50
What we've done
141
335000
2000
ကျွန်တော်တို့က
05:52
is we have also developed a demonstrator.
142
337000
3000
လက်တွေ့သရုပ်ပြပစ္စည်းတစ်ခုကိုလည်း
လုပ်ထားပါတယ်။
လုပ်ထားပါတယ်။
05:55
And I'm showing for the first time in public
143
340000
2000
ဒီ မြင်နိုင်တဲ့အလင်း သရုပ်ပြစက်ကို ကျွန်တော်
05:57
this visible light demonstrator.
144
342000
2000
အများသူငါရှေ့မှာ ပထမဆုံး ပြတာပါ။
05:59
And what we have here
145
344000
2000
ဒီမှာ ရှိနေတာက
06:01
is no ordinary desk lamp.
146
346000
3000
သာမန် စားပွဲတင် စာကြည့်မီးလုံးမဟုတ်ပါဘူး။
06:04
We fit in an LED light bulb,
147
349000
2000
ကျွန်တော်တို့ အထဲမှာ LED မီးလုံးတွေ တပ်ထားပါတယ်။
06:06
worth three U.S. dollars,
148
351000
3000
အမေရိကန် ၃ ဒေါ်လာလောက်ပဲ တန်ဖိုးရှိပါတယ်။
06:09
put in our signal processing technology.
149
354000
2000
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အချက်ပြလုပ်ငန်းစဉ် နည်းပညာကို ထည့်ထားပါတယ်။
06:11
And then what we have here is a little hole.
150
356000
3000
နောက် ဒီမှာ ရှိတာက အပေါက်လေးပါ။
06:14
And the light goes through that hole.
151
359000
2000
အလင်းက ဒီ အပေါက်ကနေ ဖြတ်သွားပါမယ်။
06:16
There's a receiver.
152
361000
2000
အထဲမှာ အချက်အလက် လက်ခံတဲ့စက်ရှိပါတယ်။
06:18
The receiver will convert these little, subtle changes in the amplitude
153
363000
3000
ဒီ အချက်အလက် လက်ခံတဲ့စက်က
ကျွန်တော်တို့ ဖန်တီးလိုက်တဲ့
ကျွန်တော်တို့ ဖန်တီးလိုက်တဲ့
06:21
that we create there
154
366000
2000
သေးငယ်ပြီး မထင်ရှားတဲ့ လှိုင်းပြောင်းလဲမှုလေးတွေကို
06:23
into an electrical signal.
155
368000
2000
လျှပ်စစ်ပုံစံ အချက်ပြမှု အနေနဲ့ ပြောင်းလဲပေးလိုက်ပါတယ်။
06:25
And that signal is then converted back
156
370000
2000
ဒီ လျှပ်စစ်ပုံစံ အချက်ပြတွေကို
06:27
to a high-speed data stream.
157
372000
2000
မြန်နှုန်းမြင့် အချက်အလက်စီးကြောင်းအဖြစ်
ထပ်ပြောင်းပေးပါတယ်။
ထပ်ပြောင်းပေးပါတယ်။
06:29
In the future we hope
158
374000
2000
အနာဂါတ်မှာတော့
06:31
that we can integrate this little hole
159
376000
2000
ဒီအပေါက်လေးကို စမတ်ဖုန်းထဲမှာ
ထည့်သွင်းပေးနိုင်မယ်လို့
ထည့်သွင်းပေးနိုင်မယ်လို့
06:33
into these smart phones.
160
378000
3000
မျှော်လင့်ရပါတယ်။
06:36
And not only integrate a photo detector here,
161
381000
3000
အလင်းအာရုံခံတဲ့စနစ်ကို
ထည့်သွင်းတပ်ဆင်ရုံတင် မကပါဘူး။
ထည့်သွင်းတပ်ဆင်ရုံတင် မကပါဘူး။
06:39
but maybe use the camera inside.
162
384000
3000
ဒါကို ဓာတ်ပုံကင်မရာ အနေနဲ့လည်း
သုံးချင်သုံးလာနိုင်ပါတယ်။
သုံးချင်သုံးလာနိုင်ပါတယ်။
06:43
So what happens
163
388000
2000
ဟုတ်ပြီ ဒါဆို
06:45
when I switch on that light?
164
390000
3000
ကျွန်တော် အဲဒီအလင်းကို ဖွင့်လိုက်ရင် ဘာဖြစ်လာမလဲ။
06:50
As you would expect,
165
395000
2000
ခင်ဗျားတို့ မျှော်မှန်းထားသလို
06:52
it's a light, a desk lamp.
166
397000
2000
ဒါက အလင်းပါ။ စာကြည့်မီးလုံးပါ။
06:54
Put your book beneath it and you can read.
167
399000
3000
စာအုပ်ကို ဒီအောက်မှာထားပြီး ခင်ဗျား စာဖတ်လို့ရတယ်။
06:57
It's illuminating the space.
168
402000
2000
ဒါက နေရာတစ်ခုကို အလင်းပေးနေတာ။
06:59
But at the same time, you see this video coming up here.
169
404000
4000
ဒါပေမယ့် တချိန်ထဲမှာပဲ ဒီရုပ်ရှင် ဒီမှာ ပြနေတာတွေ့ရမယ်။
07:03
And that's a video, a high-definition video
170
408000
3000
ဒီရုပ်ရှင်ဟာ ပုံထွက်စွမ်းရည်မြင့်တဲ့ ရုပ်ရှင်ပါ။
07:06
that is transmitted through that light beam.
171
411000
2000
ဒီရုပ်ရှင်ကို ဟောဒီ အလင်းတန်းကနေတဆင့် ထုတ်လွှင့်နေတာပါ။
07:08
You're critical.
172
413000
2000
ခင်ဗျားတို့လည်း ဆန်းစစ်ဝေဖန်တတ်တာပဲ။
07:10
You think, "Ha, ha, ha.
173
415000
2000
ခင်ဗျား ဒါကို ရယ်စရာလို့ ထင်နိုင်ပါတယ်။
07:12
This is a smart academic doing a little bit of tricks here."
174
417000
3000
ဒါဟာ ထက်မြက်တဲ့ ပညာရှင်တစ်ယောက် ဒီမှာ လာပြီး လှဲ့စားနေတယ်ပေါ့။
07:15
But let me do this.
175
420000
3000
ဒါပေမယ့် ကျွန်တော် ဒါလေး လုပ်လိုက်မယ်ဗျာ။
07:19
(Applause)
176
424000
5000
(အားပေးသံများ)
07:24
Once again.
177
429000
3000
နောက်တခါဗျာ။
07:27
Still don't believe?
178
432000
3000
မယုံသေးဘူးလား။
07:30
It is this light
179
435000
2000
ဒါ ဒီအလင်းက
07:32
that transmits this high-definition video in a split stream.
180
437000
3000
ဒီ ပုံထွက်စွမ်းရည်မြင့်ရုပ်ရှင်ကို လှိုင်းတွေခွဲပြီး ထုတ်လွှင့်နေတာ။
07:36
And if you look at the light,
181
441000
3000
ခင်ဗျား အလင်းကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း
07:39
it is illuminating as you would expect.
182
444000
2000
ခင်ဗျားတို့မျှော်မှန်းထားသလို အလင်းထုတ်ပေးနေတာပဲလေ။
07:41
You don't notice with your human eye.
183
446000
2000
ခင်ဗျားတို့လူသားမျက်စိနဲ့ သတိမထားမိနိုင်ပါဘူး။
07:43
You don't notice the subtle changes in the amplitude
184
448000
3000
ဒီ အလင်းလှိုင်းတွေရဲ့ မထင်ရှားတဲ့ပြောင်းလဲမှုကို ခင်ဗျားတို့သတိမပြုမိနိုင်ပါဘူး။
07:46
that we impress onto this light bulb.
185
451000
3000
အဲဒါကို ကျွန်တော်တို့ ဒီမီးလုံးထဲမှာ နှိပ်ထည့်ထားတာ။
07:49
It's serving the purpose of illumination,
186
454000
2000
ဒီမီးလုံးက အလင်းပေးဖို့အတွက်လည်း ဝန်ဆောင်မှုပေးသလို
07:51
but at the same time, we are able to transmit this data.
187
456000
3000
တချိန်ထဲမှာပဲ ကျွန်တော်တို့က ဒီအချက်အလက်တွေကို ပို့လွှတ်နိုင်တယ်။
07:54
And you see,
188
459000
2000
ခင်ဗျားတို့ အခု မြင်နေရတာပဲ
07:56
even light from the ceiling comes down here to the receiver.
189
461000
3000
မျက်နှာကြက်က မီးအလင်းကလည်း ဒီအောက်က လက်ခံတဲ့စက်ပေါ်ကို ကျနေတာ။
07:59
It can ignore that constant light,
190
464000
3000
ဒီလက်ခံတဲ့စက်က တည်ငြိမ်အလင်းကို လစ်လျူရှုပေးတယ်။
08:02
because all the receiver's interested in
191
467000
2000
ဘာလို့လဲဆို လက်ခံတဲ့စက်က မသိသာတဲ့ အလင်းပြောင်းလဲမှုလေးကိုပဲ
08:04
are subtle changes.
192
469000
3000
စိတ်ဝင်စားတယ်။
08:09
You also have a critical question now, and
193
474000
2000
ခင်ဗျားတို့မှာ မကြာမကြာ ဆန်းစစ်ဝေဖန်တဲ့ မေးခွန်းတွေ ပေါ်လာမှာပေါ့။
08:11
you say, "Okay,
194
476000
2000
ခင်ဗျားပြောမယ် "ဟုတ်ပြီ
08:13
do I have to have the light on all the time
195
478000
2000
ဒါကြီးအလုပ်လုပ်နေဖို့
08:15
to have this working?"
196
480000
2000
ကျွန်တော် မီးကို တချိန်လုံး ဖွင့်ထားရမှာလားပေါ့။
08:17
And the answer is yes.
197
482000
2000
အဖြေကတော့၊ ဟုတ်ပါတယ်၊ ဖွင့်ထားရပါမယ်။
08:19
But, you can dim down the light
198
484000
4000
ဒါပေမဲ့ အလင်းကို
08:23
to a level that it appears to be off.
199
488000
2000
ပိတ်လုလု အနေအထားရောက်တဲ့အထိ မှိန်ထားလို့ရပါတယ်။
08:25
And you are still able to transmit data -- that's possible.
200
490000
3000
ဒါဆိုလည်း သတင်းအချက်အလက်တွေ ပို့လို့ရနိုင်ပါသေးတယ်။ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
08:28
So I've mentioned to you the four challenges.
201
493000
3000
စိန်ခေါ်မှု ၄ ခု အကြောင်း ခင်ဗျားတို့ကို ကျွန်တော် ပြောခဲ့ပြီးပါပြီ။
08:31
Capacity:
202
496000
2000
သယ်ဆောင်နိုင်မှုပမာဏမှာ
08:33
We have 10,000 times more spectrum,
203
498000
2000
ကျွန်တော်တို့မှာ ရောင်စဉ်အဆ ၁၀၀၀၀ ပိုများပါတယ်။
08:35
10,000 times more LEDs
204
500000
2000
အဆပေါင်း ၁-သောင်းလောက်ရှိတဲ့ LEDတွေဟာ
08:37
installed already in the infrastructure there.
205
502000
2000
အခြေခံအဆောက်အအုံ အနေနဲ့ တပ်ဆင်ထားပြီး ဖြစ်နေပါပြီ။
08:39
You would agree with me, hopefully,
206
504000
2000
ဒါကို ခင်ဗျားတို့သဘောတူမယ်လို့ယူဆပါတယ်။
08:41
there's no issue of capacity anymore.
207
506000
2000
ဒါကြောင့် သယ်ဆောင်နိုင်မှုပမာဏအတွက် ပြဿနာ မရှိတော့ပါဘူး။
08:43
Efficiency:
208
508000
2000
ထိရောက်မှုကကော။
08:45
This is data through illumination --
209
510000
2000
ဒါကလည်း အလင်းဖြာတာကနေတဆင့် အချက်အလက်တွေပို့ပေးတာ။
08:47
it's first of all an illumination device.
210
512000
2000
အရင်ဆုံးကတော့ အလင်းပေးတဲ့ ပစ္စည်းပါပဲ။
08:49
And if you do the energy budget,
211
514000
3000
ဒါကြောင့် စွမ်းအင်ချွေတာရေးမှာ
08:52
the data transmission comes for free --
212
517000
2000
သတင်းပို့လွှတ်ဖို့အတွက်ကတော့ အလကားနီးနီးပါပဲ။
08:54
highly energy efficient.
213
519000
2000
တော်တော့်ကို စွမ်းအင်ချွေတာနိုင်မှာပါ။
08:56
I don't mention the high energy efficiency
214
521000
2000
ကျွန်တော် LED မီးလုံးတွေ အတွက်တော့
08:58
of these LED light bulbs.
215
523000
2000
စွမ်းအင် အရမ်း ချွေတာနိုင်မယ်လို့ မပြောပါဘူး။
09:00
If the whole world would deploy them,
216
525000
2000
တကမ္ဘာလုံးသာ ဒါကို တပ်ဆင်အသုံးချမယ်ဆိုရင်
09:02
you would save hundreds of power plants.
217
527000
3000
ကျွန်တော်တို့ ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ ရာပေါင်းများစွာကို ချွေတာနိုင်ပါမယ်။
09:05
That's aside.
218
530000
2000
ဒါကို ဘေးဖယ်ထားလိုက်ပါဦး။
09:07
And then I've mentioned the availability.
219
532000
2000
ပြီးတော့ ကျွန်တော် အလင်းရရှိနိုင်မှုအကြောင်း ပြောခဲ့တယ်။
09:09
You will agree with me that we have lights in the hospital.
220
534000
3000
ဆေးရုံမှာ မီးလုံးတွေသုံးတာ ခင်ဗျားတို့ ကျွန်တော်နဲ့ သဘောတူမှာပါ။
09:12
You need to see what to do.
221
537000
2000
ဘာလုပ်ရမလဲဆိုတာကို မြင်တတ်ဖို့ပဲ လိုပါတယ်။
09:14
You have lights in an aircraft.
222
539000
2000
လေယာဉ်တွေပေါ်မှာလည်း မီးလုံးတွေ ရှိတယ်။
09:16
So it's everywhere in a day there is light.
223
541000
2000
ဒါကြောင့် နေရာတိုင်းမှာ မီးလုံးတွေ ရှိနေတယ်။
09:18
Look around. Everywhere. Look at your smart phone.
224
543000
3000
လှည့်ပတ်ကြည့်လိုက်ပါ၊ နေရာတိုင်းပဲ။ စမတ်ဖုန်းကို ကြည့်မလား။
09:21
It has a flashlight, an LED flashlight.
225
546000
2000
သူ့မှာလည်း အလင်းပေးတဲ့ မီးလုံး ရှိပါတယ် LED flashlight ပါ။
09:23
These are potential sources for high-speed data transmission.
226
548000
4000
ဒါတွေက မြန်နှုန်းမြင့် သတင်းအချက်အလက် ပို့ဆောင်ရေးအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ အရင်းအမြစ်တွေပါ။
09:27
And then there's security.
227
552000
3000
နောက်ပြီး လုံခြုံမှုအကြောင်း ပြောထားသေးတယ်။
09:30
You would agree with me
228
555000
2000
ခင်ဗျားတို့ကျွန်တော်နဲ့သဘောတူမှာပါ။
09:32
that light doesn't penetrate through walls.
229
557000
3000
အလင်းက နံရံကို မဖောက်ဘူးဆိုတာ။
09:35
So no one, if I have a light here,
230
560000
2000
ဒါကြောင့် အလင်းဒီဘက်မှာရှိနေရင်
09:37
if I have secure data,
231
562000
2000
လုံလုံခြုံခြုံထားရမယ့် သတင်း အချက်အလက်တွေ ရှိနေတယ်ရင်
09:39
no one on the other side of this room through that wall
232
564000
2000
အခန်းရဲ့တစ်ခြားဘက်ကနေ ဒီနံရံကို ဖြတ်ပြီး ဘယ်သူကမှ
09:41
would be able to read that data.
233
566000
2000
အဲဒီ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ဖတ်လို့ရမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
09:43
And there's only data where there is light.
234
568000
3000
ပြီးတော့ အလင်းရှိမှ သတင်းအချက်အလက် ရှိမှာပါ။
09:46
So if I don't want that receiver to receive the data,
235
571000
4000
တကယ်လို့ လက်ခံတဲ့စက်ကနေ သတင်းအချက်အလက်တွေကို လက်မခံစေချင်ရင်
09:50
then what I could do,
236
575000
4000
ကျွန်တော်တို့လုပ်လို့ရတာက
09:54
turn it away.
237
579000
3000
ဒါလေးကို လှည့်လိုက်ရုံပါပဲ။
09:57
So the data goes in that direction, not there anymore.
238
582000
2000
ဒီတော့ အချက်အလက်တွေက ဒီလားရာဘက်ကို စီးသွားမယ်၊ လက်ခံတဲ့စက်ပေါ် မကျတော့ပါဘူး။
09:59
Now we can in fact see where the data is going to.
239
584000
3000
အခု ကျွန်တော်တို့ သတင်းအချက်အလက်တွေ ဘယ်ကိုသွားတယ်ဆိုတာ အမှန် မြင်ရပါပြီ။
10:05
So for me,
240
590000
3000
ကျွန်တော့်အတွက်တော့
10:08
the applications of it,
241
593000
3000
အလင်းကနေ အချက်အလက်ပို့တာကို အသုံးချဖို့ဆိုတာ
10:11
to me, are beyond imagination at the moment.
242
596000
4000
လောလောဆယ် တွေးထင်နိုင်တာထက်ကို များပြားကျယ်ပြန့်လွန်းပါတယ်။
10:15
We have had a century of very nice, smart application developers.
243
600000
4000
ကျွန်တော်တို့မှာ ရာစုနှစ်ချီနေပြီဖြစ်တဲ့ အရမ်းကောင်း၊ အရမ်းစမတ်ကျတဲ့ အသုံးချဆော့ဖ်ဝဲလ် ဖော်ထုတ်သူတွေ ရှိခဲ့ကြပါတယ်။
10:19
And you only have to notice, where we have light,
244
604000
3000
အလင်းရှိတဲ့နေရာမှာ သတင်းအချက်အလက် ပို့လွှတ်ဖို့
10:22
there is a potential way to transmit data.
245
607000
3000
ဖြစ်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေရှိတယ်ဆိုတာကို ကျွန်တော်တို့ သတိပြုတတ်ဖို့ပါပဲ။
10:25
But I can give you a few examples.
246
610000
3000
ဒါပေမယ့် ကျွန်တော် ဥပမာ နည်းနည်း ပေးနိုင်ပါတယ်။
10:28
Well you may see the impact already now.
247
613000
3000
ခင်ဗျားတို့ အခုလောက်ဆို အကျိုးသက်ရောက်မှုကို မြင်လောက်ပါပြီ။
10:32
This is a remote operated vehicle
248
617000
2000
ဒါက အဝေးထိန်းယာဉ်ပါ။
10:34
beneath the ocean.
249
619000
2000
သမုဒ္ဒရာအောက်မှာပါ။
10:36
And they use light to illuminate space down there.
250
621000
3000
သူတို့ အလင်းကို အောက်က နေရာကို အလင်းပေးဖို့သုံးပါတယ်။
10:39
And this light can be used to transmit wireless data
251
624000
2000
ဒီအလင်းကို ကြိုးမဲ့ သတင်းအချက်အလက် ပို့ဖို့သုံးနိုင်ပါတယ်။
10:41
that these things [use] to communicate with each other.
252
626000
3000
အဲဒီအလင်းကို ဒီပစ္စည်းတွေ တခုနဲ့တခု
ဆက်သွယ်ဖို့ သုံးလို့ရပါမယ်။
ဆက်သွယ်ဖို့ သုံးလို့ရပါမယ်။
10:44
Intrinsically safe environments
253
629000
2000
ပင်က်ိုအားဖြင့် လုံခြုံတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်တဲ့
10:46
like this petrochemical plant --
254
631000
2000
ဒီ ရေနံနဲ့ဓာတုဗေဒ စက်ရုံတွေမှာဆိုရင်
10:48
you can't use RF, it may generate antenna sparks,
255
633000
3000
ခင်ဗျား ရေဒီယိုလှိုင်း သုံးလို့မရပါဘူး။ အန်တန်နာ ကနေ မီးပွားဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
10:51
but you can use light -- you see plenty of light there.
256
636000
3000
ဒါပေမယ့် အလင်းတော့ သုံးလို့ရပါတယ်။
ဒီမှာ မီးလုံးတွေ အများကြီး တွေ့ရမှာပါ။
ဒီမှာ မီးလုံးတွေ အများကြီး တွေ့ရမှာပါ။
10:54
In hospitals,
257
639000
2000
ဆေးရုံတွေမှာ
10:56
for new medical instruments;
258
641000
3000
ဆေးရုံသုံး ပစ္စည်းအသစ်တွေ အတွက်၊
10:59
in streets for traffic control.
259
644000
3000
လမ်းတွေမှာ ယာဉ်ကြော ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက်၊
11:02
Cars have LED-based headlights, LED-based back lights,
260
647000
3000
ကားတွေမှာ LED အခြေပြုတဲ့
ရှေ့ထိုးမီးနဲ့ နောက်မီးတွေ ရှိနေတော့
ရှေ့ထိုးမီးနဲ့ နောက်မီးတွေ ရှိနေတော့
11:05
and cars can communicate with each other
261
650000
2000
ကားတွေ တစ်စီးနဲ့တစ်စီး ဆက်သွယ်ပြီး
11:07
and prevent accidents
262
652000
3000
ယာဉ်တိုက်မှုကို ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
11:10
in the way that they exchange information.
263
655000
3000
သူတို့ သတင်းအချက်အလက်တွေ
ဖလှယ်တဲ့နည်းလမ်းပေါ်မူတည်တာပေါ့။
ဖလှယ်တဲ့နည်းလမ်းပေါ်မူတည်တာပေါ့။
11:13
Traffic lights can communicate to the car and so on.
264
658000
3000
ယာဉ်ကြောထိန်းအချက်ပြမီးတွေက
ကားတွေကို ဆက်သွယ်နိုင်မယ်။ စသဖြင့်ပေါ့လေ။
ကားတွေကို ဆက်သွယ်နိုင်မယ်။ စသဖြင့်ပေါ့လေ။
11:16
And then you have these millions of street lamps
265
661000
3000
နောက်ပြီး လမ်းတွေပေါ်မှာ
ဒီလိုမီးလုံးတွေ သန်းချီ ရှိနေပါတယ်။
ဒီလိုမီးလုံးတွေ သန်းချီ ရှိနေပါတယ်။
11:19
deployed around the world.
266
664000
3000
တကမ္ဘာလုံး တပ်ဆင်ထားပြီးသားပါ။
11:22
And every street lamp could be a free access point.
267
667000
2000
လမ်းမီးတိုင်းက သတင်းအချက်အလက်တွေ
ရယူဖို့ အလကားပေးတဲ့ နေရာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
ရယူဖို့ အလကားပေးတဲ့ နေရာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
11:24
We call it, in fact, a Li-Fi,
268
669000
2000
ဒါကို ကျွန်တော်တို့က (လိုင်-ဖိုင်) Li-Fi လို့ခေါ်ပါတယ်။
11:26
light-fidelity.
269
671000
2000
အလင်းမှ ကြည်လင်ပီသသော အချက်အလက် ရယူပို့လွှတ်မှုပါ။
11:28
And then we have these aircraft cabins.
270
673000
4000
ကျွန်တော်တို့မှာ လေယာဉ်စီးတဲ့အခန်းတွေ ရှိမယ်။
11:32
There are hundreds of lights in an aircraft cabin,
271
677000
4000
လေယာဉ်စီးတဲ့အခန်းထဲမှာ မီးလုံး ရာချီရှိပါတယ်။
11:36
and each of these lights
272
681000
2000
ဒီမီးလုံး တစ်လုံးစီဟာ
11:38
could be a potential transmitter of wireless data.
273
683000
3000
ကြိုးမဲ့ သတင်းအချက်အလက်
ပို့လွှတ်ဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။
ပို့လွှတ်ဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။
11:41
So you could enjoy your most favorite TED video
274
686000
3000
ခင်ဗျားတို့ အကြိုက်နှစ်သက်ဆုံး TED video ကို
11:44
on your long flight back home.
275
689000
2000
အချိန်ကြာမြင့်တဲ့ အိမ်အပြန်
လေယာဉ်ခရီးစဉ်မှာ ကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။
လေယာဉ်ခရီးစဉ်မှာ ကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။
11:46
Online life. So that is a vision, I think, that is possible.
276
691000
3000
အွန်လိုင်း ကွန်ယက်လူမှုဘဝပေါ့။ ဒါဟာ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့
အနာဂါတ်အမြင်လို့ ကျွန်တော် ထင်တယ်။
အနာဂါတ်အမြင်လို့ ကျွန်တော် ထင်တယ်။
11:55
So, all we would need to do
277
700000
2000
ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ လုပ်ရမှာက
11:57
is to fit a small microchip
278
702000
2000
မိုက်ခရို ချစ်ပ်စ် ပြားလေးကို
11:59
to every potential illumination device.
279
704000
3000
ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ အလင်းလွှတ်န်ိုင်တဲ့
ပစ္စည်းတွေမှာ တပ်ထားဖို့ပါပဲ။
ပစ္စည်းတွေမှာ တပ်ထားဖို့ပါပဲ။
12:02
And this would then combine
280
707000
3000
ဒါက နောက်ပိုင်းမှာ
12:05
two basic functionalities:
281
710000
2000
အခြေခံ လုပ်ငန်းဆောင်တာ ၂ ခုဖြစ်တဲ့
12:07
illumination and wireless data transmission.
282
712000
2000
အလင်း ထုတ်လွှတ်ခြင်းနဲ့ ကြိုးမဲ့သတင်းပို့လွှတ်ခြင်းတို့ကို
ပြန်ပေါင်းပေးပါလိမ့်မယ်။
ပြန်ပေါင်းပေးပါလိမ့်မယ်။
12:09
And it's this symbiosis that I personally believe
283
714000
3000
ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင် ယုံကြည်နေတဲ့ ဒီ သဟဇာတကိစ္စက
12:12
could solve the four essential problems
284
717000
2000
ဒီကနေ့ ကြိုးမဲ့ဆက်သွယ်ရေးမှာ
ကျွန်တော်တို့ကို ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်နေတဲ့
ကျွန်တော်တို့ကို ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်နေတဲ့
12:14
that face us in wireless communication these days.
285
719000
3000
အခြေခံ ပြဿနာ ၄ ခုကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်မှာပါ။
12:17
And in the future,
286
722000
2000
အနာဂတ်မှာ
12:19
you would not only have 14 billion light bulbs,
287
724000
3000
သန်းထောင်ပေါင်း ၁၄ သန်း ရှိတဲ့ မီးလုံးတွေတင်မကပဲ
12:22
you may have 14 billion Li-Fis
288
727000
3000
ခင်ဗျားတို့ ဒီပမာဏနဲ့ပဲ Li-Fi တွေ ရှိနေနိုင်ပါတယ်။
12:25
deployed worldwide --
289
730000
2000
အဲဒါတွေကို တကမ္ဘာလုံး တပ်ဆင်ထားရင်
12:27
for a cleaner, a greener,
290
732000
2000
ပိုပြီး သန့်ရှင်းတဲ့ စွမ်းအင်ပိုချွေတာနိုင်တဲ့
12:29
and even a brighter future.
291
734000
2000
ပိုမို ထွန်းလင်းတောက်ပတဲ့ အနာဂတ်ရှိလာမှာပါ။
12:31
Thank you.
292
736000
2000
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
12:33
(Applause)
293
738000
12000
(အားပေးသံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Harald Haas - Communications technology innovatorHarald Haas is the pioneer behind a new technology that can communicate as well as illuminate.
Why you should listen
Imagine using your car headlights to transmit data ... or surfing the web safely on a plane, tethered only by a line of sight. Harald Haas is working on it. He currently holds the Chair of Mobile Communications at the University of Edinburgh, and is co-founder and Chief Scientific Officer of pureLiFi Ltd as well as the Director of the LiFi Research and Development Center at the University of Edinburgh. His main research interests are in optical wireless communications, hybrid optical wireless and RF communications, spatial modulation, and interference coordination in wireless networks.
Haas has long been studying ways to communicate electronic data signals, designing modulation techniques that pack more data onto existing networks. But his latest work leaps beyond wires and radio waves to transmit data via an LED bulb that glows and darkens faster than the human eye can see. His group published the first proof-of-concept results demonstrating that it is possible to to turn commercially available light emitting diode (LED) light bulbs into broadband wireless transmission systems.
"It should be so cheap that it's everywhere," he says. "Using the visible light spectrum, which comes for free, you can piggy-back existing wireless services on the back of lighting equipment."
Harald Haas | Speaker | TED.com