ABOUT THE SPEAKER
Clint Smith - Poet, educator
Clint Smith's work blends art and activism.

Why you should listen

Clint Smith is a writer, teacher and doctoral candidate at Harvard University studying education, incarceration and inequality. Previously, he taught high school English in Prince George’s County, Maryland where, in 2013, he was named the Christine D. Sarbanes Teacher of the Year by the Maryland Humanities Council.

Clint is a 2014 National Poetry Slam champion, an Individual World Poetry Slam Finalist, and author of the poetry collection Counting Descent. He has received fellowships from the National Science Foundation, Cave Canem and the Callaloo Creative Writing Workshop. His writing has appeared in The New Yorker, The Guardian, Boston Review, American Poetry Review, Harvard Educational Review and elsewhere. He was born and raised in New Orleans, LA.

More profile about the speaker
Clint Smith | Speaker | TED.com
TED2015

Clint Smith: How to raise a black son in America

Clint Smith: အမေရိကမှာ လူမည်းသားတစ်ယောက် ဘယ်လို ပြုစုပျိုးထာင်မလဲ။

Filmed:
2,208,793 views

ကလေးဘဝတုန်းက မိဘတွေ၊ ဆရာသမားတွေဆီကနေ ဆန်းတယ်လို့ထင်ရပြီး စိတ်ရှုပ်စရာတောင် ကောင်းလှတဲ့ အကြံပေးချက်တွေကို အားလုံးရကြတယ်လေ။ ဒါက လူမည်းတွေအတွက် ကားရပ်ဖို့နေရာတစ်ခုမှာ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ရေသေနတ်တွေနဲ့ ကစားနေသူ လူငယ်လေး Clint Smith အတွက်တော့ တစ်ညမှာ အစိုင်အခဲဖြစ်တည်ခဲ့တော့တာပေါ့။ နှလုံးကိုထိစေတဲ့ ဒီရေးဖွဲ့ချက်ကလေးမှာ ကဗျာဆရာက သူ့အဖေရဲ့ ဒေါသဖြစ်ပြီး ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းတဲ့ တုံ့ပြန်မှုမြင်ကွင်းကို ချယ်မှုန်းထားပါတယ်။
- Poet, educator
Clint Smith's work blends art and activism. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Growing up, I didn't always understand
0
890
2300
အရွယ်ရောက်တော့ အမြဲနားမလည်မိတာက
00:15
why my parents made me
follow the rules that they did.
1
3190
2695
ဘာလို့များမိဘတွေကစည်းကမ်းတွေကို
လိုက်နာခိုင်းလဲဆိုတာပါ။
00:17
Like, why did I really
have to mow the lawn?
2
5885
2790
ဆိုပါစို့၊ ဘာလို့ ကျွန်တော်မြက်ရိတ်ဖို့လိုတာလဲ။
00:20
Why was homework really that important?
3
8675
2668
ဘာလို့ အိမ်စာက အရမ်းကြီးအရေးကြီးတာလဲ။
00:23
Why couldn't I put jelly beans
in my oatmeal?
4
11343
3924
ဘာလို့ ယာဂုထဲ jelly bean တွေထည့်လို့မရတာလဲ။
00:27
My childhood was abound
with questions like this.
5
15267
2856
ကလေးဘဝမှာ အဲလိုမေးခွန်းတွေနဲ့
ပြည့်နေခဲ့ပါတယ်။
00:30
Normal things about being a kid
and realizing that sometimes,
6
18123
4273
ကလေးဖြစ်ခြင်းရဲ့သာမာန်ကိစ္စတွေနဲ့
တစ်ခါတစ်လေ သိသွားမိတာက
00:34
it was best to listen to my parents
even when I didn't exactly understand why.
7
22396
4083
ဘာလို့ဆိုတာ သေချာမသိတောင် မိဘစကား
နားထောင်တာ အကောင်းဆုံးပဲဆိုတာပါ။
00:38
And it's not that they didn't want
me to think critically.
8
26479
3016
သူတို့ ကျွန်တော့ကို ဝေဖန်ပြီး
မစဉ်းစားစေချင်လို့ မဟုတ်ပါ
00:41
Their parenting always sought
to reconcile the tension
9
29495
2601
သူတို့ဆုံးမမှုက မောငိနှမတွေကြား
တင်းမာမှုကို သင့်မြတ်ဖို့နဲ့
00:44
between having my siblings and I
understand the realities of the world,
10
32096
3451
သင့်မြတ်ဖို့နဲ့ ကျွန်တော့ကို လောကရဲ့
ဖြစ်ရပ်တွေ နားလည်စေချင်တာပါ။
00:47
while ensuring that we never accepted
the status quo as inevitable.
11
35547
4107
တစ်ချိန်တည်း လွှဲရှောင်မရတဲ့ ရှိရင်းစွဲကို
အမြဲ လက်မခံတာ သေချာဖို့ပါ။
00:51
I came to realize that this,
in and of itself,
12
39654
3308
ဒါဟာ ပညာရေးရဲ့ အရမ်း အကျိုးရှိတဲ့
00:54
was a very purposeful form of education.
13
42964
2366
နည်းလမ်းတစ်ခုဆိုတာ သဘောပေါက်ခဲ့တယ်။
00:58
One of my favorite educators,
Brazilian author and scholar Paulo Freire,
14
46050
4120
အနှစ်သက်ဆုံးဆရာ ဘရာဇီးသား
စာရေးဆရာနဲ့ကျောင်းဆရာ Paulo Freire က
01:02
speaks quite explicitly
about the need for education
15
50170
3099
ပညာရေးလိုအပ်ချက်ကို အရေးပါတဲ​့
နိူးကြားခြင်းနဲ့ တူညီတဲ့
01:05
to be used as a tool for critical
awakening and shared humanity.
16
53269
3848
လူသားဆန်မှုအတွက်အသုံးပြုဖို့
တိတိကျကျပြောထားပါတယ်။
01:09
In his most famous book,
"Pedagogy of the Oppressed,"
17
57857
2785
သူ့ရဲ့ အကျော်ကြားဆုံးစာအုပ်
"Pedagogy of the Oppressed" မှာဖေါ်ပြထားတာက
01:12
he states, "No one can be
authentically human
18
60642
4514
"အခြားသူတေွကို လူသားအစစ်
အမှန်ဖြစ်ခြင်းမှ တားနေလို့ကတော့
01:17
while he prevents others from being so."
19
65156
2231
ဘယ်သူမှလူသားအစစ်အမှန်ဖြစ်နိုင်မည်
မဟုတ်" တဲ့။
01:20
I've been thinking a lot about this
lately, this idea of humanity,
20
68167
3820
ဒီအကြောင်း တစ်လောက တော်တော်
တွေးနေခဲ့တယ်၊လူသားဆန်မှုစိတ်ကူးပါ။
01:23
and specifically, who in this world
is afforded the privilege
21
71987
3277
အထူးသဖြင့် ဒီကမ္ဘာထဲက ရာနှုန်းပြည့်
လူသားအဖြစ် အသိမှတ်ပြုခံရတဲ့
01:27
of being perceived as fully human.
22
75264
3016
အထူးအခွင့်အရေးပေးအပ်တာ
ခံရတဲ့သူတွေပါ
01:30
Over the course of
the past several months,
23
78280
2330
ပြီးခဲ့တဲ့လတွေတစ်လျှောက်မှာ
01:32
the world has watched
as unarmed black men, and women,
24
80610
3208
အမည်မပေါ်တဲ့ လူမည်းယောကျ်ားတွေ၊
မိန်းမတွေဟာ သူတို့ရဲ့အသက်တွေကို
01:35
have had their lives taken
at the hands of police and vigilante.
25
83818
3937
ရဲတွေ၊ကင်းစောင့်တွေရဲ့လက်မှာ ယူဆောင်
တာခံရတာ ကမ္ဘာကကြည့်ခဲ့တယ်။
01:39
These events and all that
has transpired after them
26
87755
2893
ဒီအဖြစ်တွေနဲ့ ဒါတွေနောက်က ဖြစ်သမျှ
အားလုံးဟာ ကလေးဘဝနဲ့အမေရိကမှာ
01:42
have brought me back to my own childhood
27
90648
2108
လူမည်းယောကျ်ားလေး
ပျိုးထောင်တာနဲ့ဆိုင်တဲ့
01:44
and the decisions that my parents made
about raising a black boy in America
28
92756
4344
မိဘတွေလုပ်ခဲ့တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေဆီ
ပြန်ခေါ်သွားပါတယ်။
01:49
that growing up, I didn't always
understand in the way that I do now.
29
97100
4107
အခု နားလည်သလို ကျွန်တော်
အမြဲနားမလည်ခဲ့ပါဘူး။
01:53
I think of how hard it must have been,
how profoundly unfair it must have felt
30
101977
4235
တွေးမိတာက ဒါဟာဘယ်လိုခက်ခဲမယ်၊
ညညကျွန်တော်အိမ်ပြန်လာဖို့အတွက်
01:58
for them to feel like they had
to strip away parts of my childhood
31
106212
4185
ကျွန်တော့ ကလေးဘဝအပိုင်းအစတွေကို
ဆုတ်ဖြဲပစ်ခဲ့ရတာမျိုးဟာ သူတို့အတွက်
02:02
just so that I could come home at night.
32
110409
2801
ဘယ်လို တရားမျှတမှုမရှိ
လဲဆိုတာကို ခံစားမိခဲ့ကြမလဲဆိုတာပါ။
02:05
For example, I think of how one night,
33
113210
2101
ဥပမာ တွေးမိတာက တစ်ည
၁၂နှစ်သားတုန်းကပေါ့၊
02:07
when I was around 12 years old, on an
overnight field trip to another city,
34
115311
3902
အခြားမြို့ကို ညအိပ်ကွင်း
ဆင်းထွက်တုန်းကဖြစ်ပုံကိုပါ။
02:11
my friends and I bought Super Soakers
35
119213
2346
ကျွနိတော်တို့သူငယ်ချင်းတွေ
Super Soakers ဝယ်ပြီး
02:13
and turned the hotel parking lot
into our own water-filled battle zone.
36
121559
4010
ရေဖြည့်ထားတဲ့ ကိုယ်ပိုင်စစ်ပွဲဇုန်
ဟိုတယ် ကားရပ်စခန်းကို ပြန်ခဲ့တယ်။
02:18
We hid behind cars,
37
126102
1703
ကားတေွနောက်မှာကျွန်တော်တို့ပုန်း၊
02:19
running through the darkness that
lay between the streetlights,
38
127805
3168
လမ်းမီးတိုင်တွေကြားက အမှောင်ထဲကိုပြေးဝင်
02:22
boundless laughter ubiquitous
across the pavement.
39
130973
3411
အကန့်အသတ်မဲ့တဲ့ရယ်သံဟာ
စင်္ကြတစ်လျှောက်ပျံ့နှံလျက်ပေါ့ဗျာ။
02:26
But within 10 minutes,
40
134384
2083
ဒါပေမဲ့ ၁၀မိနစ်အတွင်းမှာပဲ
02:28
my father came outside,
grabbed me by my forearm
41
136467
3013
အဖေအပြင်ထွက်လာပြီး လက်မောင်းရင်းကနေ
02:31
and led me into our room
with an unfamiliar grip.
42
139480
3025
ကျွန်တော်တို့အခန်းထဲကိုဆွဲခေါ်သွာလိုက်တာ
တစ်ခါမှမကြုံဘူးတဲ့ဆုပ်ကိုင်ခြင်းနဲ့ပေါ့။
02:34
Before I could say anything,
43
142505
1864
သူ့လုပ်ပုံက သူငယ်ချင်းတွေရှေ့မှာ
02:36
tell him how foolish he had
made me look in front of my friends,
44
144369
3358
ကျွန်တော်ဘယ်လိုငကြောင်ပုံပေါက်
စေခဲ့လဲဆိုတာျမပြောနိုင်ခင်
02:39
he derided me for being so naive.
45
147727
3115
မင်း ဒီလောက်တောင် နုံရလား
ဆိုပြီးလှောင်ပါတယ်။
02:42
Looked me in the eye,
fear consuming his face,
46
150842
4543
ကြောက်စိတ်ကသူ့မျက်နှာကို
လောင်မြိုက်ရင်း ကျွန်တော့မျက်လုံးကို
02:47
and said, "Son, I'm sorry,
47
155385
2545
ကြည့်ပြောလိုက်တာက
"သားရေ စိတ်တော့မကောင်းဘူးကွာ၊
02:49
but you can't act the same
as your white friends.
48
157930
3037
ဒါပေမဲ့ မင်းရဲ့လူဖြူသူငယ်ချင်းတွေလို
မင်းလုပ်လို့မရဘူးလေ။
02:52
You can't pretend to shoot guns.
49
160967
2235
သေနတ်ပစ်တမ်းကစားလို့မရဘူး။
02:55
You can't run around in the dark.
50
163202
1886
အမှောင်ထဲမှာ လှည့်ပတ်ပြေးလို့မရဘူး၊
02:57
You can't hide behind anything
other than your own teeth."
51
165088
3044
မင်းရဲ့သွားတွေနောက်ကလွဲပြီး ဘယ်မှာမှ
မင်းပုန်းလို့မရဘူးကွ။"
03:00
I know now how scared he must have been,
52
168132
3003
သူဘယ်လောက်တောင်ထိတ်လန့်ခဲ့မလဲဆိုတာ
အခုသိပါပြီ၊
03:03
how easily I could have fallen
into the empty of the night,
53
171135
4013
ညရဲ့ ဟင်းလင်းပြင်ထောင်ချောက်ထဲ
ဘယ်လိုအလွယ်တကူကျသွာနိူင်တယ်၊
03:07
that some man would mistake this water
54
175148
2759
တစ်ယောက်ယောက်က ဒီရေဟာ
ဒါတွေအားလုံးကိုဆေးပစ်လိုက်ဖို့
03:09
for a good reason to wash
all of this away.
55
177907
2247
အကြောင်းကောင်းတစ်ခုလို့
ထင်မှားမိလိမ့်မယ်ဆိုတာ၊
03:13
These are the sorts of messages I've been
inundated with my entire life:
56
181134
3412
ဘဝတစ်ခုလုံး ဒီလိုမှာကြားချက်တွေနဲ့
လွှမ်းမိုးခံထားတာပါ။
03:16
Always keep your hands where they
can see them, don't move too quickly,
57
184546
3499
အမြဲလက်တွေကို လူမြင်တဲ့နေရာမှာထား၊
သိပ်မြန်မြန်မလှုပ်နဲ့၊
03:20
take off your hood when the sun goes down.
58
188045
2071
နေဝင်သွားရင် ခေါင်းစွပ်ကိုချွတ်ချထားလိုက်။
03:22
My parents raised me and my siblings
in an armor of advice,
59
190116
3107
မိဘတွေက မောင်နှမတွေကိုအကြံပြုချက်
ဝတ်ရုံထဲမှာပျိုးထောင်ခဲ့တာပါ။
03:25
an ocean of alarm bells so someone
wouldn't steal the breath from our lungs,
60
193223
3631
အဆုတ်က အသက်ရှုတာ သူများ ခိုးမရအောင်
အချက်ပေးခေါင်းလောင်းအများကြီး
03:28
so that they wouldn't make
a memory of this skin.
61
196854
2312
ဒီအရေပြားကို သူတို့
မမှတ်သားမိအောင်လို့။
03:31
So that we could be kids,
not casket or concrete.
62
199166
2508
ကြုတ်၊ဒါမှမဟုတ် ဒြပ်မဟုတ်ပဲ
ကလေးတွေအဖြစ်ရှိဖို့ပါ။
03:33
And it's not because they thought it
would make us better than anyone else
63
201674
3480
ဒါ ကျွန်တော်တို့ကို သူများထက်ပိုကောင်း
အောင်လုပ်ပေးနိုင်တယ်ထင်လို့မဟုတ်ဘူး၊
03:37
it's simply because they wanted
to keep us alive.
64
205154
2518
ရိုးရိုးလေး၊ကျွန်တော်တို့ကို အသက်
ဆက်ရှင်ချင်တယ်ဆိုတာကြောင့်ပါ။
03:39
All of my black friends were raised
with the same message,
65
207672
2730
လူမည်းသူငယ်ချင်းတွေလည်း
ဒီလိုမှာကြားချက်နဲဲ့ကြီးလာတာပါ။
03:42
the talk, given to us
when we became old enough
66
210402
2277
ဒီဟောပြောချက်ပေးချိန်က ကျွန်တော်တို့ဟာ
မြေကြီးထဲထုရိုက်ဖို့ခံရလောက်အောင်
03:44
to be mistaken for a nail ready
to be hammered to the ground,
67
212679
2945
Nအဆင်သင့်ဖြစ်နေတဲ့သံချောင်းနဲ့
အမှားခံရလောက်အောင်ကြီးလာတဲ့အခါ၊
03:47
when people made our melanin
synonymous with something to be feared.
68
215624
4494
လူတွေက အမည်းရောင်ဒြပ်ကို ကြောက်စရာ
အဖြစ်နာမ်တူပြုတဲ့အခါမှာပေါ့။
03:52
But what does it do to a child
69
220118
2473
ဒါပေမဲ့ ရိုးရိုး ကလေးတစ်ယောက်
အနေနဲ့ပဲ မဖြစ်နိူင်တာကို
03:54
to grow up knowing that you
cannot simply be a child?
70
222591
3450
သိပြီးကြီးပြင်းလာရတာဟာ ကလေးကို
ဘာဖြစ်သွားစေလဲဗျာ။
03:58
That the whims of adolescence
are too dangerous for your breath,
71
226041
3149
အသက်ရှူဖို့ ဆယ်ကျော်သက်တွေရဲ့
ပေါက်ကရစိတ်ကူးတွေဟာ
04:01
that you cannot simply be curious,
72
229190
1664
စူးစမ်းချင်လို့ကိုမရအောင်
အန္တရယ်များလွန်းတယ်
04:02
that you are not afforded the luxury
of making a mistake,
73
230854
2694
အမှားလုပ်ခြင်းရဲ့ စည်းစိမ်ကျခွင့်
ပေးမထားဘူးပေါ့။
04:05
that someone's implicit bias
74
233548
1768
တစ်ဦးဦးရဲ့သွယ်ဝိုက်တဲ့
ဘက်လိုက်မှုဟာ
04:07
might be the reason you don't
wake up in the morning.
75
235316
2510
သူနောက်မနက် မနိူးတာရဲ့
အကြောင်းဖြစ်လောက်တယ်ပေါ့။
04:10
But this cannot be what defines us.
76
238156
1715
ဒါပေမဲ့ ဒါက ကျွန်တော်တို့ကို ပိတ်ပင်တဲ့
အရာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။
04:11
Because we have parents
who raised us to understand
77
239871
2591
အကြောင်းက ခန္ဓာကိုယ်တွေဟာ
ကျည်ဆံနောက်မြီးအတွက်မဟုတ်ပဲ
04:14
that our bodies weren't meant
for the backside of a bullet,
78
242462
2776
စွန်လွှတ်၊ကြိုးခုန်ပြီး ဗိုက်ပေါက်တဲ့
အထိရယ်မောကြဖို့ဆိုတာ
04:17
but for flying kites and jumping rope,
and laughing until our stomachs burst.
79
245238
3634
နားလည်အောင်ပျိုးထောင်ပေးတဲ့
မိဘတွေ ရှိနေလို့ပါ။
04:20
We had teachers who taught us
how to raise our hands in class,
80
248872
2984
အတန်းထဲမှာ လက်တွေဘယ်လိုမြှောက်ရမယ်
ဆိုတာသင်ပေးတဲ့ ဆရာတွေရှိပြီး
04:23
and not just to signal surrender,
81
251856
1568
အညံ့ခံဖို့အချက်ပြတာမဟုတ်ပဲ
04:25
and that the only thing we should give up
82
253424
1966
အညံ့ခံဖို့တစ်ခုတည်းသောအကြောင်းက
04:27
is the idea that we
aren't worthy of this world.
83
255390
2373
ကျွန်တော်တို့ဟာဒီကမ္ဘာနဲ့
မတန်ဘူးဆိုတဲ့ အတွေးပါ။
04:29
So when we say that black lives matter,
it's not because others don't,
84
257763
3280
ဒီတော့ လူမည်းအသက်တွေ အရေးပါတယ်
တစ်ပါးသူတွေမပါဘူးလို့ ပြောတာမဟုတ်ပါ။
04:33
it's simply because we must affirm that we
are worthy of existing without fear,
85
261043
3708
ပြောရရင် အကြောက်တရားမဲ့တဲ့ တည်ရှိခြင်းနဲ့
ထိုက်တာကို အတည်ပြုရမှာမို့ပါ။
04:36
when so many things tell us we are not.
86
264751
2126
များပြားတဲ့ အကြောင်းတွေက
မတန်ဘူးလို့ပြောတော့
04:38
I want to live in a world where my son
87
266877
1962
ကျွန်တော့သားဟာ မွေးတဲ့အခိုက်မှာပဲ
04:40
will not be presumed guilty
the moment he is born,
88
268839
2488
အပြစ်ရှိတယ်လို့ထင်တာမခံရတဲ့
သူ့လက်က အရုပ်တစ်ခုဟာ
04:43
where a toy in his hand isn't mistaken
for anything other than a toy.
89
271327
3851
အရုပ်တစ်ခုထက်ဘာနဲ့မှအထင်မှားမခံရတဲ့
ကမ္ဘာမှာ နေချင်တယ်။
04:47
And I refuse to accept that we can't
build this world into something new,
90
275178
3435
ပြီးတော့ ကျွန်တော် ငြင်းဆိုတာက ဒီကမ္ဘာကို
အသစ်တစ်ခုခုအသွင်မဆောက်တည်နိုင်ဘူး၊
04:50
some place where a child's name
91
278613
1497
ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့အမည်ကို
04:52
doesn't have to be written
on a t-shirt, or a tombstone,
92
280110
2747
တီရှပ်တစ်ထည် ဒါမှမဟုတ် ဂူပေါ်မှာ
ရေးစရာမလိုတဲ့ တစ်နေရာ၊
04:54
where the value of someone's life
93
282857
1617
လူတစ်ယောက်တန်ဘိုးဟာ သူတို့ရဲ့
04:56
isn't determined by anything other
than the fact that they had lungs,
94
284474
3799
အဆုတ်တွေဆိုတာထက်
ဘာကမှ ပြဋ္ဌာန်းမထားတဲ့နေရာ၊
05:00
a place where every single
one of us can breathe.
95
288273
4218
ကျွန်တော်တို့ တစ်ဦးခြင်းစီ အသက်ရှုလို့
ရတဲ့နေရာဆိုတာပေါ့။
05:04
Thank you.
96
292491
954
ကျေးဇူတင်ပါတယ်။
05:05
(Applause)
97
293445
2458
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Clint Smith - Poet, educator
Clint Smith's work blends art and activism.

Why you should listen

Clint Smith is a writer, teacher and doctoral candidate at Harvard University studying education, incarceration and inequality. Previously, he taught high school English in Prince George’s County, Maryland where, in 2013, he was named the Christine D. Sarbanes Teacher of the Year by the Maryland Humanities Council.

Clint is a 2014 National Poetry Slam champion, an Individual World Poetry Slam Finalist, and author of the poetry collection Counting Descent. He has received fellowships from the National Science Foundation, Cave Canem and the Callaloo Creative Writing Workshop. His writing has appeared in The New Yorker, The Guardian, Boston Review, American Poetry Review, Harvard Educational Review and elsewhere. He was born and raised in New Orleans, LA.

More profile about the speaker
Clint Smith | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM