TED2016
Trevor Timm: How free is our freedom of the press?
Trevor Timm: စာနယ်ဇင်း လွတ်လပ်ခွင့် ဆိုတာဟာ ဘယ်လောက်များ လွတ်လပ်လို့လဲ။
Filmed:
Readability: 5.4
1,447,147 views
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ပထမ ပြင်ဆင်ချက်ကနေ ကာကွယ်ပေးထားတဲ့ စာနယ်ဇင်းတွေမှာ အများပြည်သူ သိဖို့လိုအပ်တဲ့ လျှို့ဝှက် သတင်းအချက်လက်တွေကို ထုတ်ဝေဖြန်ချီခွင့်တစ်ရပ်ရှိပါတယ်။ အစိုးရကနေ စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုမှုဟာ တရားမဝင် လျှို့ဝှက်သတင်းပေးသူတွေအတွက် (၉/၁၁ ကတည်းကစပြီး အမျိုးသား လုံခြုံရေးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ အရေးကြီးတဲ့ ဖြစ်ရပ်တိုင်းလိုလိုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အထောက်အထား) သတင်းအချက်အလက်မျှဝေဖို့ တိုးကာတိုးကာ ပိုပြီး အန္တရာယ်များအောင်လုပ်ထားတာပါ၊
တိကျပြီး အသိအြမင်ပေးတဲ့ ဒီဟောပြောချက်မှာ Freedom of the Press Foundation တွဲဖက်တည်ထောင်သူနဲ့ TED ဝိုင်းတော်သားဖြစ်တဲ့ Trevor Timm ကနေပြီး ရာဇဝတ်မှုနဲ့ မတရားမှုတွေကို ဖော်ထုတ်တဲ့ တစ်ဦးချင်းတွေကို အစိုးရက အရေးယူတာရဲ့ သိပ်မကြာသေးတဲ့ သမိုင်းကို ခြေရာခံထားပြီး အဆိုပါ လူများကို လုံခြံစွာနဲ့ အမည်ဖော်ပြခြင်းမရှိပဲ လုပ်ဆောင်ဖို့ရာ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်တဲ့ နည်းပညာကို ထောက်ခံပြောဆိုထားပါတယ်။
Trevor Timm - Writer, activist and legal analyst
Trevor Timm is the co-founder and executive director of Freedom of the Press Foundation, a non-profit organization that supports and defends journalism dedicated to transparency and accountability. Full bio
Trevor Timm is the co-founder and executive director of Freedom of the Press Foundation, a non-profit organization that supports and defends journalism dedicated to transparency and accountability. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So this is James Risen.
0
488
2250
ကဲ ဒါက James Risen ပါ။
00:15
You may know him as the
Pulitzer Prize-winning reporter
Pulitzer Prize-winning reporter
1
3174
2750
The New York Times အတွက် Pulitzer
ဆုရှင် သတင်းထောက်အဖြစ်
ဆုရှင် သတင်းထောက်အဖြစ်
00:17
for The New York Times.
2
5948
1692
ခင်ဗျားတို့ သိချင်သိနေမယ်။
00:19
Long before anybody knew
Edward Snowden's name,
Edward Snowden's name,
3
7664
2754
Edward Snowden ရဲ့အမည်ကို
လူတိုင်းမသိခင် အချိန်များစွာက
လူတိုင်းမသိခင် အချိန်များစွာက
00:22
Risen wrote a book in which
he famously exposed
he famously exposed
4
10442
2916
NSA ဟာ အမေရိကန်တွေရဲ့
ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုတွေကို တရားမဝင်
ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုတွေကို တရားမဝင်
00:25
that the NSA was illegally wiretapping
the phone calls of Americans.
the phone calls of Americans.
5
13382
3936
ခိုးနားထောင်နေတယ်လို့ သူ အတိအလင်း
ဖေါ်ပြတဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ် Risen ရေးခဲ့တယ်။
ဖေါ်ပြတဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ် Risen ရေးခဲ့တယ်။
00:29
But it's another chapter in that book
6
17842
1770
ဒါပေမဲ့ ဒါက စာအုပ်ထဲက ပိုတောင်ကြာတဲ့
00:31
that may have an even more lasting impact.
7
19636
2015
သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်တဲ့ နောက်တစ်ခန်းပါ။
00:34
In it, he describes a catastrophic
US intelligence operation
US intelligence operation
8
22405
4818
အဲဒီမှာ CIA ဟာ အီရန်ကို နျူကလိယ ဗုံး
တစ်လုံးရဲ့ အသေးစိတ် အစီအစဉ်ကို တကယ်ပဲ
တစ်လုံးရဲ့ အသေးစိတ် အစီအစဉ်ကို တကယ်ပဲ
00:39
in which the CIA quite literally
handed over blueprints
handed over blueprints
9
27247
3089
လွှဲပေးခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ ဆိုးဝါးလှတဲ့
US ထောက်လှမ်းရေး
US ထောက်လှမ်းရေး
00:42
of a nuclear bomb to Iran.
10
30360
1786
လုပ်ဆောင်ချက်ကို သရုပ်ဖော်ထားပါတယ်။
00:44
If that sounds crazy, go read it.
11
32662
1795
ဒါက ရူးမိုက်တာပဲထင်ရင်
သွားဖတ်ကြည့်ပါ။
သွားဖတ်ကြည့်ပါ။
00:46
It's an incredible story.
12
34481
1491
ဒါက မယုံနိုင်စရာ အဖြစ်တစ်ခုပါ။
00:48
But you know who didn't like that chapter?
13
36456
2064
ဒီအခန်း မကြိုက်တဲ့သူတွေကို သိကြလား။
00:50
The US government.
14
38893
1150
အမေရိကန် အစိုးရလေ။
00:52
For nearly a decade afterwards,
15
40592
2214
နောက်ပိုင်း ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုနီးပါး လုံးလုံး
00:54
Risen was the subject
of a US government investigation
of a US government investigation
16
42830
3253
Rise ဟာ US အစိုးရ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးရဲ့
စဉ်းစားစရာဖြစ်ခဲ့တယ်၊
စဉ်းစားစရာဖြစ်ခဲ့တယ်၊
00:58
in which prosecutors demanded
that he testify
that he testify
17
46107
2369
ဒီမှာ အစိုးရရှေ့နေတွေက
သူစွပ်စွဲထားတဲ့ အထောက်အထား
သူစွပ်စွဲထားတဲ့ အထောက်အထား
01:00
against one of his alleged sources.
18
48500
1904
တစ်ခုကို သက်သေခံဖို့ တောင်းဆိုကြတယ်။
01:02
And along the way, he became the face
for the US government's recent pattern
for the US government's recent pattern
19
50829
4075
ဒီတစ်လျှောက်မှာ သူဟာ US အစိုးရဲ့မကြာခင်က
ပုံစံဖြစ်တဲ့ သတင်းပေးတွေကို တရားစွဲတာနဲ့
ပုံစံဖြစ်တဲ့ သတင်းပေးတွေကို တရားစွဲတာနဲ့
01:06
of prosecuting whistleblowers
and spying on journalists.
and spying on journalists.
20
54928
3019
သတင်စာဆရာတွေကို စောင့်ကြည့်ခြင်း
အတွက် မျက်နှာစာဖြစ်လာတယ်။
အတွက် မျက်နှာစာဖြစ်လာတယ်။
01:10
You see, under the First Amendment,
21
58681
1668
သိတယ်နော်၊ ပထမ ပြင်ဆင်ချက်တဲမှာ
01:12
the press has the right to publish
secret information in the public interest.
secret information in the public interest.
22
60373
3627
စာနယ်ဇင်းဟာ အများအကျိုးအတွက်
လျှို့ဝှက်သတင်းကို ပုံနှိပ် ခွင့်ရှိတယ်လေ။
လျှို့ဝှက်သတင်းကို ပုံနှိပ် ခွင့်ရှိတယ်လေ။
01:16
But it's impossible to exercise that right
if the media can't also gather that news
if the media can't also gather that news
23
64024
5134
ဒါပေမဲ့ မီဒီယာက သတင်းတွေလည်း မယူနိုင်၊
ယူရဲတဲ့ ယောက်ျား၊ မိန်းမတွေရဲ့ကိုယ်ပိုင်
ယူရဲတဲ့ ယောက်ျား၊ မိန်းမတွေရဲ့ကိုယ်ပိုင်
01:21
and protect the identities
of the brave men and women
of the brave men and women
24
69182
3256
လက္ခဏာတွေကို မကာကွယ်နိုင်ရင်
ဒီလုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးဖို့က
ဒီလုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးဖို့က
01:24
who get it to them.
25
72462
1150
မဖြစ်နိုင်ဘူးလေ။
01:26
So when the government came knocking,
26
74087
2032
ဒီတော့ အစိုးရက တံခါးလာခေါက်တော့
01:28
Risen did what many brave reporters
have done before him:
have done before him:
27
76143
3041
Risen က သူ့ရှေ့က သတ္တ်ရှိတဲ့သတင်း
ထောက်များစွာ လုပ်ခဲ့တာ လုပ်တယ်၊
ထောက်များစွာ လုပ်ခဲ့တာ လုပ်တယ်၊
01:31
he refused
28
79208
1185
သူ ငြင်းဆိုတယ်၊
01:32
and said he'd rather go to jail.
29
80417
1671
ဒီအစား ထောင်ကျခံမယ်လို့ ပြောခဲ့တယ်။
01:34
So from 2007 to 2015,
30
82611
2983
ဒါနဲ့ ၂၀၀၇ ကနေ ၂၀၁၅ အထိ Risen ဟာ
01:37
Risen lived under the specter
of going to federal prison.
of going to federal prison.
31
85618
2794
အစိုးရထောင်ကျခြင်းရဲ့
ခြောက်လှန့်မှုအောက်မှာ နေခဲ့တယ်။
ခြောက်လှန့်မှုအောက်မှာ နေခဲ့တယ်။
01:40
That is, until just days before the trial,
when a curious thing happened.
when a curious thing happened.
32
88976
4047
ဆိုလိုတာက အမှုမစစ်ခင် ရက်တွေမတိုင်ခင်ပဲ
ထူးဆန်းတာတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်။
ထူးဆန်းတာတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်။
01:45
Suddenly, after years of claiming
it was vital to their case,
it was vital to their case,
33
93912
3801
ရုတ်တရက်ပဲ ဒါဟာ အရေးကြီးတဲ့ အမှုလို့
တောင်းဆိုတဲ့ နှစ်တွေကြာအပြီးမှာ
တောင်းဆိုတဲ့ နှစ်တွေကြာအပြီးမှာ
01:49
the government dropped their demands
to Risen altogether.
to Risen altogether.
34
97737
2690
အစိုးရက Risen ကိုတောင်းဆိုတာတွေကို
လုံးလုံး ချလိုက်တယ်။
လုံးလုံး ချလိုက်တယ်။
01:52
It turns out, in the age
of electronic surveillance,
of electronic surveillance,
35
100912
2548
ဖြစ်သွားတာက လျှပ်စစ် စောင့်ကြပ်ရေးခေတ်မှာ
01:55
there are very few places
reporters and sources can hide.
reporters and sources can hide.
36
103484
2888
သတင်းထောက်တွေ၊ အထောက်အထားတွေ
ဝှက်နိုင်တဲ့နေရာ မရှိသလောက်ပါ။
ဝှက်နိုင်တဲ့နေရာ မရှိသလောက်ပါ။
01:58
And instead of trying and failing
to have Risen testify,
to have Risen testify,
37
106959
3595
Risen ကိုသက်သေခံခိုင်းဖို့ ကြိုးစားတာ
ပျက်ကွက်တာထက်
ပျက်ကွက်တာထက်
02:02
they could have his digital trail
testify against him instead.
testify against him instead.
38
110578
3047
သူ့အစား သူ့ရဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်
စစ်ဆေးချက်ကို လုပ်နိုင်တာပဲလေ။
စစ်ဆေးချက်ကို လုပ်နိုင်တာပဲလေ။
02:06
So completely in secret
and without his consent,
and without his consent,
39
114585
2516
ဒီတော့ လုံးဝ လျှို့ဝှက်ပြီး
သူ့ သဘောတူချက်မပါပဲနဲ့
သူ့ သဘောတူချက်မပါပဲနဲ့
02:09
prosecutors got Risen's phone records.
40
117125
2270
အစိုးရရှေ့နေတွေက
Risen ရဲ့ဖုန်းမှတ်တမ်းတွေ၊
Risen ရဲ့ဖုန်းမှတ်တမ်းတွေ၊
02:11
They got his email records,
his financial and banking information,
his financial and banking information,
41
119903
4516
သူ့ရဲ့ အီးမေးလ် မှတ်တမ်းတွေ၊
ငွေကြေးနဲ့ ဘဏ်အချက်အလက်တွေ၊
ငွေကြေးနဲ့ ဘဏ်အချက်အလက်တွေ၊
02:16
his credit reports,
42
124443
1753
ခရက်ဒစ်မှတ်တမ်းတွ၊ သူစီးတဲ့
02:18
even travel records with a list
of flights he had taken.
of flights he had taken.
43
126220
2770
ခရီးစဉ်စာရင်းပါတဲ့ ခရီးသွား
မှတ်တမ်းတွေတောင် ယူကြတယ်။
မှတ်တမ်းတွေတောင် ယူကြတယ်။
02:21
And it was among this information that
they used to convict Jeffrey Sterling,
they used to convict Jeffrey Sterling,
44
129808
3785
Jeffery Sterling ၊Risen ရဲ့ စွပ်စွဲတဲ့
အထောက်အထားနဲ့ CIA သတင်းပေးကို
အထောက်အထားနဲ့ CIA သတင်းပေးကို
02:25
Risen's alleged source
and CIA whistleblower.
and CIA whistleblower.
45
133617
3119
စီရင်ချက်ချဖို့ သူတို့
သုံးခဲ့တဲ့ အချက်အလက်တွေက ဒီထဲကပါ။
သုံးခဲ့တဲ့ အချက်အလက်တွေက ဒီထဲကပါ။
02:30
Sadly, this is only one case of many.
46
138035
2415
စိတ်မကောင်းစရာက ဒါက
အများကြီးက တစ်ခုသာပါ။
အများကြီးက တစ်ခုသာပါ။
02:33
President Obama ran on a promise
to protect whistleblowers,
to protect whistleblowers,
47
141152
3607
သမ္မတ Obama က သတင်းပေးတွေကို
ကာကွယ်ဖို့ မပြတ် ကတိပေးခဲ့တယ်၊
ကာကွယ်ဖို့ မပြတ် ကတိပေးခဲ့တယ်၊
02:36
and instead, his Justice Department
has prosecuted more
has prosecuted more
48
144783
3262
ဒီအစား သူ့ရဲ့ တရားရေးဋ္ဌာနက တရား
စွဲထားတာက အခြား အုပ်ချုပ်ရေးတွေ
စွဲထားတာက အခြား အုပ်ချုပ်ရေးတွေ
02:40
than all other administrations combined.
49
148069
2491
အားလုံးပေါင်းတာထက် ပိုများနေတယ်။
02:43
Now, you can see how this
could be a problem,
could be a problem,
50
151179
2104
ဒါက ပြဿနာ ဘယ်လို
ဖြစ်နိုင်တာ မြင်နိုင်ပါတယ်၊
ဖြစ်နိုင်တာ မြင်နိုင်ပါတယ်၊
02:45
especially because the government
considers so much of what it does secret.
considers so much of what it does secret.
51
153307
4467
အထူးသဖြင့် အစိုးရက ဘာက လျှို့ဝှက်ချက်
လုပ်တာကို အများကြီး တွေးနေတာကြောင့်ပါ။
လုပ်တာကို အများကြီး တွေးနေတာကြောင့်ပါ။
02:50
Since 9/11, virtually every important
story about national security
story about national security
52
158758
4500
၉/၁၁ တည်းက အမျိုးသားလုံခြုံရေးနဲ့
ပတ်သက်တဲ့ ဖြစ်ရပ်လိုလိုတိုင်းဟာ
ပတ်သက်တဲ့ ဖြစ်ရပ်လိုလိုတိုင်းဟာ
02:55
has been the result of a whistleblower
coming to a journalist.
coming to a journalist.
53
163282
2920
သတင်းပေးကနေ သတင်းစာဆရာဆီ
လာတာရဲ့ ရလဒ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
လာတာရဲ့ ရလဒ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
02:58
So we risk seeing the press
unable to do their job
unable to do their job
54
166670
2898
ပထမ ပြင်ဆင်ချက်ကို ကာကွယ်သင့်
တယ်ဆိုတဲ့ အလုပ်ကို စာနယ်ဇင်းတွေ
တယ်ဆိုတဲ့ အလုပ်ကို စာနယ်ဇင်းတွေ
03:01
that the First Amendment
is supposed to protect
is supposed to protect
55
169592
2199
မလုပ်နိုင်တာ မြင်ရတာကို မျက်ခုံးလှုပ်မိတာက
03:03
because of the government's
expanded ability to spy on everyone.
expanded ability to spy on everyone.
56
171815
3007
အစိုးရက လူတိုင်းကို စောင့်ကြည့်
နိုင်စွမ်းကို ချဲ့ထားလို့ပါ။
နိုင်စွမ်းကို ချဲ့ထားလို့ပါ။
03:07
But just as technology has allowed
the government
the government
57
175487
2453
ဒါပေမဲ့ နည်းပညာက အစိုးရကို
သတင်းထောက်တွေရဲ့
သတင်းထောက်တွေရဲ့
03:09
to circumvent reporters' rights,
58
177964
2707
လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို
တစ်ပတ်ရိုက်ဖို့ ခွင့်ပြုသလို
တစ်ပတ်ရိုက်ဖို့ ခွင့်ပြုသလို
03:12
the press can also use technology
59
180695
2174
စာနယ်ဇင်းကလည်း သူတို့
အထောက်အထားတွေ အရင်ထက်
အထောက်အထားတွေ အရင်ထက်
03:14
to protect their sources
even better than before.
even better than before.
60
182893
2340
ပိုကောင်းစွာ ကာကွယ်ဖို့
နည်းပညာသုံးပါတယ်။
နည်းပညာသုံးပါတယ်။
03:17
And they can start from the moment
they begin speaking with them,
they begin speaking with them,
61
185698
3112
အချက်အလက်နောက်က သက်သေ
ရပ်တည်တာထက် သူတို့နဲ့ စတင်
ရပ်တည်တာထက် သူတို့နဲ့ စတင်
03:20
rather than on the witness stand
after the fact.
after the fact.
62
188834
2427
စကားပြောချိန်ကနေ စသုံးနိုင်ပါတယ်။
03:24
Communications software now exists
63
192197
2092
Risen သူ့စာအုပ် ရေးနေစဉ်က မရနိုင်တဲ့
03:26
that wasn't available
when Risen was writing his book,
when Risen was writing his book,
64
194313
2532
ဆက်သွယ်ရေး ဆော့ဖ်ဝဲ အခုရှိနေပြီး
03:28
and is much more surveillance-resistant
than regular emails or phone calls.
than regular emails or phone calls.
65
196869
3999
ပုံမှန် အီးမေးလ်၊ ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုတွေထက်
အများကြီးပို စောင့်ကြည့်တာ ခုခံနိုင်တယ်။
အများကြီးပို စောင့်ကြည့်တာ ခုခံနိုင်တယ်။
03:33
For example, one such tool is SecureDrop,
66
201789
4218
ဥပမာ ကိရိယာတစ်ခုက SecureDrop ပါ။
03:38
an open-source whistleblower
submission system
submission system
67
206031
2685
အခမဲ့ရနိုင်တဲ့ သတင်းပေးသူ
တင်လျှောက်တဲ့စနစ်ပါ။
တင်လျှောက်တဲ့စနစ်ပါ။
03:40
that was originally created by the late
Internet luminary Aaron Swartz,
Internet luminary Aaron Swartz,
68
208740
4048
အစကတော့ ကွယ်လွန်သူ အင်တာနက်
အထင်ကရ Aaron Swartz ဖန်တီးခဲ့တာဖြစ်ပြီး
အထင်ကရ Aaron Swartz ဖန်တီးခဲ့တာဖြစ်ပြီး
03:44
and is now developed
at the non-profit where I work,
at the non-profit where I work,
69
212812
2665
အခု တီထွင်တာက ကျွန်တော်
အလုပ်လုပ်တဲ့ အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့
အလုပ်လုပ်တဲ့ အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့
03:47
Freedom of the Press Foundation.
70
215501
1531
Freedom of the Press Foundation
03:49
Instead of sending an email,
71
217824
1652
အီးမေးလ် ပို့တာအစား
03:51
you go to a news organization's website,
72
219500
2041
ဟောဒီက The Washinto Post လို သတင်း
03:53
like this one here on The Washington Post.
73
221565
2000
အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ကို သွားလိုက်ပါ။
03:56
From there, you can upload a document
or send information
or send information
74
224010
3943
အဲဒီကနေ စာရွက်စာတမ်းကို တင်တာ (သို့)
အချက်အလက်ကို ကိုယ်ကြိုက်သလောက်
အချက်အလက်ကို ကိုယ်ကြိုက်သလောက်
03:59
much like you would
on any other contact form.
on any other contact form.
75
227977
2429
အခြား အဆက်အသွယ် ပုံစံမှာ ပို့နိုင်ပါတယ်။
04:02
It'll then be encrypted
and stored on a server
and stored on a server
76
230715
2619
ဒီနောက် ဒါကို စကားဝှက်အဖြစ်
ပြောင်းကာ သတင်းအဖွဲ့အစည်းပဲ
ပြောင်းကာ သတင်းအဖွဲ့အစည်းပဲ
04:05
that only the news organization
has access to.
has access to.
77
233358
2548
ဝင်ကြည့်လို့ရတဲ့ ဆာဗာမှာ သိမ်းလိုက်ပါတယ်။
04:08
So the government can no longer
secretly demand the information,
secretly demand the information,
78
236351
3373
ဒီတော့ အစိုးရဟာ အချက်အလက်ကို
လျှို့ဝှက်စွာ မတောင်းခံ နိုင်တော့ပဲ
လျှို့ဝှက်စွာ မတောင်းခံ နိုင်တော့ပဲ
04:11
and much of the information
they would demand
they would demand
79
239748
2104
သူတို့တောင်းခံမယ့် အချက်အလက် အများအပြားဟာ
04:13
wouldn't be available in the first place.
80
241876
1959
ပထမနေရာမှာ မရှိနိုင်တော့ပါဘူး။
04:16
SecureDrop, though, is really
only a small part of the puzzle
only a small part of the puzzle
81
244475
2964
ဒါပေမဲ့ SecureDrop ဟာ ၂၁ ရာစု
စာနယ်ဇင်း လွပ်လပ်ခွင့်
စာနယ်ဇင်း လွပ်လပ်ခွင့်
04:19
for protecting press freedom
in the 21st century.
in the 21st century.
82
247463
2947
ကာကွယ်ခြင်း အတွက် တကယ့်
ပဟေဠိရဲ့ အစိတ်အပိုင်းလေးပါ။
ပဟေဠိရဲ့ အစိတ်အပိုင်းလေးပါ။
04:23
Unfortunately, governments
all over the world
all over the world
83
251035
2373
ကံမကောင်းတာက တစ်ကမ္ဘာလုံးက အစိုးရတွေဟာ
04:25
are constantly developing
new spying techniques
new spying techniques
84
253432
2500
အားလုံး ဘေးကျစေတဲ့
စောင့်ကြည့်ရေး နည်းစနစ်အသစ်တွေ
စောင့်ကြည့်ရေး နည်းစနစ်အသစ်တွေ
04:27
that put us all at risk.
85
255956
1404
အတောမသတ် တီထွင်နေပါတယ်။
04:30
And it's up to us going forward
to make sure
to make sure
86
258043
2698
မမှန်မကန်လုပ်တာတွေကို
ဖော်ပြဖို့ လမ်းကြောင်းပေးတဲ့
ဖော်ပြဖို့ လမ်းကြောင်းပေးတဲ့
04:32
that it's not just
the tech-savvy whistleblowers,
the tech-savvy whistleblowers,
87
260765
2500
Edward Snowden လို နည်းပညာ
နောကျေနေတဲ့ သတင်းပေးတွေပဲ
နောကျေနေတဲ့ သတင်းပေးတွေပဲ
04:35
like Edward Snowden, who have
an avenue for exposing wrongdoing.
an avenue for exposing wrongdoing.
88
263289
3285
မဟုတ်တာ သေချာအောင် ရှေ့ဆက်လုပ်ဖို့က
ကျွန်တော်တို့အပေါ် မူတည်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့အပေါ် မူတည်ပါတယ်။
04:39
It's just as vital that we protect the
next veteran's health care whistleblower
next veteran's health care whistleblower
89
267408
4747
အရေးကြီးတာက ပြည့်သိပ်နေတဲ့ ဆေးရုံတွေ
ကို ကျွန်တော်တို့ကို သတိပေးနေတဲ့
ကို ကျွန်တော်တို့ကို သတိပေးနေတဲ့
04:44
alerting us to overcrowded hospitals,
90
272179
3308
လာမယ့် ဝါရင့် ကျန်းမာရေး စောင့်
ရှောက်မှု သတင်းပေးတွေကို ကာကွယ်တာ၊
ရှောက်မှု သတင်းပေးတွေကို ကာကွယ်တာ၊
04:47
or the next environmental worker
91
275511
2327
(သို့) Flint က ညစ်ပတ်တဲ့ ရေတွေအကြောင်း
04:49
sounding the alarm
about Flint's dirty water,
about Flint's dirty water,
92
277862
3198
အသံပေး နှိုးဆော်တဲ့ လာမယ့်
ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ လုပ်သား
ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ လုပ်သား
04:53
or a Wall Street insider
93
281084
1680
(သို့) လာမယ့် ငွေကြေး ဘေးကျပ်နံကျပ်
04:54
warning us of the next financial crisis.
94
282788
2177
ကာလကို သတိပေးတဲ့ Wall Street အတွင်းလူပေါ့။
04:57
After all, these tools weren't just built
to help the brave men and women
to help the brave men and women
95
285869
4128
တကယ်တော့ ဒီကိရိယာတွေကို မှုခင်းတွေ
ဖော်ပြတဲ့ သတ္တိရှိတဲ့ ယောက်ျား၊ မိန်းမတွေ
ဖော်ပြတဲ့ သတ္တိရှိတဲ့ ယောက်ျား၊ မိန်းမတွေ
05:02
who expose crimes,
96
290021
1538
ကိုကာကွယ်ဖို့ပဲ ဆောက်တာမဟုတ်ပဲ
05:03
but are meant to protect
all of our rights under the Constitution.
all of our rights under the Constitution.
97
291583
3234
ဖွဲ့စည်းပုံအောက်က လုပ်ပိုင်ခွင့်အားလုံး
ကိုကာကွယ်ဖို့ပါ ရည်ရွယ်တာပါ။
ကိုကာကွယ်ဖို့ပါ ရည်ရွယ်တာပါ။
05:07
Thank you.
98
295460
1151
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
05:08
(Applause)
99
296635
3309
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Trevor Timm - Writer, activist and legal analystTrevor Timm is the co-founder and executive director of Freedom of the Press Foundation, a non-profit organization that supports and defends journalism dedicated to transparency and accountability.
Why you should listen
Trevor Timm is a co-founder and the executive director of the Freedom of the Press Foundation. He is a journalist, activist, and lawyer who writes a twice weekly column for The Guardian on privacy, free speech, and national security. He has contributed to The Atlantic, Al Jazeera, Foreign Policy, Harvard Law and Policy Review, PBS MediaShift and Politico.
Trevor formerly worked as an activist at the Electronic Frontier Foundation. Before that, he helped the longtime General Counsel of The New York Times, James Goodale, write a book on the Pentagon Papers and the First Amendment. He received his J.D. from New York Law School.
Trevor Timm | Speaker | TED.com