ABOUT THE SPEAKER
Parul Sehgal - Literary critic
Parul Sehgal is an editor for "The New York Times Book Review."

Why you should listen

"No scorn, no condescension. We read first for distraction then consolation then for company. And finally to be worthy of the company we kept," writes literary critic Parul Sehgal, whose reviews are as delicious and delightful as the books themselves. Sehgal is an editor at The New York Times Book Review. Previously the Books Editor at NPR.org and the Senior Editor at Publisher's Weekly, Sehgal is the recipient of the 2010 Nona Balakian Citation for Excellence in Reviewing and the 2008 Pan African Literary Forum’s OneWorld Prize for fiction. She lives in New York City.

More profile about the speaker
Parul Sehgal | Speaker | TED.com
TEDSalon NY2013

Parul Sehgal: An ode to envy

Parul Sehgal: Ode aan de nijd

Filmed:
2,362,572 views

Wat is jaloezie? Wat is haar drijfveer, en waarom zijn we er stiekem gek op? Geen enkel onderzoek heeft ooit een verklaring kunnen geven voor haar 'eenzaamheid, langdurigheid, of haar grimmigheid' -- behalve fictie, aldus Parul Sehgal. In een welbespraakte beschouwing speurt ze de literatuur af om te laten zien dat jaloezie niet heel anders is dan een zoektocht naar kennis.
- Literary critic
Parul Sehgal is an editor for "The New York Times Book Review." Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
So when I was eightacht yearsjaar oldoud,
0
1617
1965
Toen ik acht jaar oud was,
00:15
a newnieuwe girlmeisje camekwam to jointoetreden the classklasse,
1
3582
2158
kwam er een nieuw meisje in de klas.
00:17
and she was so impressiveindrukwekkend,
2
5740
3033
Ze was zo indrukwekkend --
00:20
as the newnieuwe girlmeisje always seemslijkt to be.
3
8773
2282
typisch voor het nieuwe meisje in de klas.
00:23
She had vastgroot quantitieshoeveelheden of very shinyglanzend hairhaar-
4
11055
2678
Ze had een grote bos glanzend haar
00:25
and a cuteschattig little pencilpotlood casegeval,
5
13733
3040
en een schattig pennenzakje.
00:28
supersuper strongsterk on statestaat capitalshoofdsteden,
6
16773
3588
Ze was ontzettend goed
in provinciehoofdsteden.
00:32
just a great spellerspeller.
7
20361
2492
Ze kon goed spellen.
00:34
And I just curdledgestremde with jealousyjaloezie that yearjaar,
8
22853
4950
Ik werd dat jaar gestremd door jaloezie,
00:39
untiltot I hatchedgearceerde my deviousDevious planplan.
9
27803
3543
totdat ik mijn snode plan bedacht.
00:43
So one day I stayedverbleef a little latelaat after schoolschool-,
10
31346
4233
Op een dag bleef ik
wat langer op school,
00:47
a little too latelaat, and I lurkedloerde in the girls'girls' bathroombadkamer.
11
35579
4080
iets te lang, en ik hing rond
in het meisjestoilet.
00:51
When the coastkust was clearduidelijk, I emergedvoortgekomen,
12
39659
2335
Toen de kust veilig was, verscheen ik,
00:53
creptkroop into the classroomklas,
13
41994
1739
sloop ik het klaslokaal binnen,
00:55
and tooknam from my teacher'sTeacher's deskbureau the graderang bookboek.
14
43733
3857
en pakte ik van het bureau
het cijferboekje.
00:59
And then I did it.
15
47590
2336
Toen deed ik het.
01:01
I fiddledfraudeurs with my rival'srivaal gradesrangen,
16
49926
2367
Ik rommelde met de cijfers van mijn rivale,
01:04
just a little, just demotedgedegradeerd some of those A'sA's.
17
52293
2830
een klein beetje maar,
ik verlaagde wat hoge cijfers.
01:07
All of those A'sA's. (LaughterGelach)
18
55123
3099
Alle hoge cijfers. (Gelach)
01:10
And I got readyklaar to returnterugkeer the bookboek to the drawerlade,
19
58222
3743
Ik ging net het boekje
terugleggen in de la,
01:13
when hanghangen on, some of my other classmatesklasgenoten
20
61965
3034
maar wacht, sommige andere klasgenoten
01:16
had appallinglybeestachtig good gradesrangen too.
21
64999
3493
hadden ook belachelijk goede cijfers.
01:20
So, in a frenzyrazernij,
22
68492
2048
In razernij
01:22
I correctedgecorrigeerd everybody'svan iedereen marksmerken,
23
70540
1988
corrigeerde ik alle cijfers.
01:24
not imaginativelyfantasierijk.
24
72528
1909
Niet denkbeeldig.
01:26
I gavegaf everybodyiedereen a rowrij of D'sD's
25
74437
2514
Ik gaf iedereen een onvoldoende,
01:28
and I gavegaf myselfmezelf a rowrij of A'sA's,
26
76951
2801
en ik gaf mezelf alleen maar hoge cijfers.
01:31
just because I was there, you know, mightmacht as well.
27
79752
2800
Ik was er nu toch,
dus waarom niet?
01:34
And I am still baffledverbijsterd by my behaviorgedrag.
28
82552
5610
Ik sta nog steeds
versteld van m'n gedrag.
01:40
I don't understandbegrijpen where the ideaidee camekwam from.
29
88162
2412
Ik snap niet hoe dat idee
in me opkwam.
01:42
I don't understandbegrijpen why I feltvoelde so great doing it.
30
90574
3329
Ik snap niet waarom
het zo goed voelde.
01:45
I feltvoelde great.
31
93903
1523
Het voelde geweldig.
01:47
I don't understandbegrijpen why I was never caughtgevangen.
32
95426
2579
Ik snap niet
waarom ik nooit gepakt ben.
01:50
I mean, it should have been so blatantlyschaamteloos obviousduidelijk.
33
98005
1596
Het was zo overduidelijk.
01:51
I was never caughtgevangen.
34
99601
1313
Ik ben nooit gepakt.
01:52
But mostmeest of all, I am baffledverbijsterd by,
35
100914
2521
Maar ik snap vooral niet
01:55
why did it botherde moeite me so much
36
103435
1507
waarom het me zo stoorde
01:56
that this little girlmeisje, this tinyklein little girlmeisje,
37
104942
1944
dat dit kleine meisje
01:58
was so good at spellingspelling?
38
106886
1714
zo goed was in spelling.
02:00
JealousyJaloezie bafflesbaffles me.
39
108600
2110
Jaloezie verbijstert me.
02:02
It's so mysteriousmysterieus, and it's so pervasivedoordringend.
40
110710
2924
Het is zo mysterieus
en zo wijdverspreid.
02:05
We know babiesbabies sufferlijden from jealousyjaloezie.
41
113634
2466
We weten dat baby's
jaloezie kennen.
02:08
We know primatesprimaten do. BluebirdsBluebirds are actuallywerkelijk very pronevatbaar.
42
116100
3650
Primaten ook.
Blauwe vinken zijn er heel gevoelig voor.
02:11
We know that jealousyjaloezie is the numberaantal one causeoorzaak
43
119750
3520
We weten dat jaloezie
de belangrijkste oorzaak is
02:15
of spousalechtelijk murdermoord in the UnitedVerenigd StatesStaten.
44
123270
2916
van echtelijke moorden
in de Verenigde Staten.
02:18
And yetnog, I have never readlezen a studystudie
45
126186
3104
Toch heb ik nooit
een onderzoek gelezen
02:21
that can parseparse to me its lonelinesseenzaamheid
46
129290
2915
dat een verklaring geeft
voor haar eenzaamheid,
02:24
or its longevitylang leven or its grimgrimmig thrillsensatie.
47
132205
4854
haar langdurigheid
of haar grimmige pretjes.
02:29
For that, we have to go to fictionfictie,
48
137059
2847
Daarvoor moeten we kijken naar fictie,
02:31
because the novelroman is the lablaboratorium
49
139906
2340
want de roman is het lab
02:34
that has studiedbestudeerd jealousyjaloezie
50
142246
1574
dat jaloezie bestudeerd heeft
02:35
in everyelk possiblemogelijk configurationconfiguratie.
51
143820
2074
in elke mogelijke configuratie.
02:37
In factfeit, I don't know if it's an exaggerationoverdrijving to say
52
145894
3324
Ik overdrijf misschien
niet eens als ik zeg
02:41
that if we didn't have jealousyjaloezie,
53
149218
2032
dat we zonder jaloezie
02:43
would we even have literatureliteratuur?
54
151250
2550
geen literatuur hadden gehad.
02:45
Well no faithlessFaithless HelenHelen, no "OdysseyOdyssey."
55
153800
3590
Geen trouweloze Helena,
geen Odyssee.
02:49
No jealousjaloers kingkoning, no "ArabianArabische NightsNachten."
56
157390
2838
Geen jaloerse koningen,
geen Arabische nachten.
02:52
No ShakespeareShakespeare.
57
160228
3137
Geen Shakespeare.
02:55
There goesgaat highhoog schoolschool- readinglezing listslijsten,
58
163365
2190
Daar gaan onze literatuurlijsten,
02:57
because we're losingverliezen "SoundGeluid and the FuryFury,"
59
165555
1812
want we verliezen 'Het geluid en de drift',
02:59
we're losingverliezen "GatsbyGatsby," "SunZon AlsoOok RisesStijgt,"
60
167367
2249
we verliezen 'Gatsby', 'En de zon gaat op',
03:01
we're losingverliezen "MadameMadame BovaryBovary," "AnnaAnna K."
61
169616
4127
we verliezen 'Madame Bovary', 'Anna Karenina'.
03:05
No jealousyjaloezie, no ProustProust. And now, I mean,
62
173743
2407
Geen jaloezie,
geen Proust.
03:08
I know it's fashionablemodieus to say that ProustProust
63
176150
1761
Ik weet dat het hip is om te zeggen dat
Proust overal een antwoord op heeft,
03:09
has the answersantwoorden to everything,
64
177911
1607
ik weet dat het hip is om te zeggen dat
Proust overal een antwoord op heeft,
03:11
but in the casegeval of jealousyjaloezie,
65
179518
2706
maar in het geval van jaloezie,
03:14
he kindsoort of does.
66
182224
2741
heeft hij die wel een beetje.
03:16
This yearjaar is the centennialCentennial of his masterpiecemeesterwerk, "In SearchZoek of LostVerloren Time,"
67
184965
3986
Het is het honderdjarig bestaan van zijn meesterwerk,
'Op zoek naar de verloren tijd',
03:20
and it's the mostmeest exhaustiveuitputtende studystudie of sexualseksueel jealousyjaloezie
68
188951
4001
het grondigste onderzoek
naar seksuele jaloezie,
03:24
and just regularregelmatig competitivenessconcurrentievermogen, my brandmerk,
69
192952
2152
en normale concurrentie, mijn straatje,
03:27
that we can hopehoop to have. (LaughterGelach)
70
195104
2585
dat we ons kunnen wensen. (Gelach)
03:29
And we think about ProustProust, we think
71
197689
2427
Als we denken aan Proust, denken we
03:32
about the sentimentalsentimenteel bitsstukjes, right?
72
200116
1494
aan het sentimentele.
03:33
We think about a little boyjongen tryingproberen to get to sleepslaap.
73
201610
1955
We denken aan een jongetje
dat probeert te slapen,
03:35
We think about a madeleineMadeleine moistenedbevochtigd in lavenderlavendel teathee.
74
203565
4181
We denken aan een madeleine
gedoopt in lavendelthee.
03:39
We forgetvergeten how harshhard his visionvisie was.
75
207746
2026
We vergeten hoe hard zijn visie was.
03:41
We forgetvergeten how pitilesslijfsbehoud he is.
76
209772
1840
We vergeten hoe genadeloos hij is.
03:43
I mean, these are booksboeken that VirginiaVirginia WoolfWoolf said
77
211612
2321
Deze boeken vond Virginia Woolf
03:45
were toughtaai as catkat gutdarm.
78
213933
2336
taai als kattendarmen.
03:48
I don't know what catkat gutdarm is,
79
216269
2048
Ik weet niet wat kattendarmen zijn,
03:50
but let's assumeuitgaan van it's formidableformidabele.
80
218317
2901
maar laten we aannemen
dat het intimiderend is.
03:53
Let's look at why they go so well togethersamen,
81
221218
3218
Eens zien waarom ze zo goed samengaan,
03:56
the novelroman and jealousyjaloezie, jealousyjaloezie and ProustProust.
82
224436
3678
de roman en jaloezie,
jaloezie en Proust.
04:00
Is it something as obviousduidelijk as that jealousyjaloezie,
83
228114
3231
Is eenvoudigweg dat jaloezie,
04:03
whichwelke boilskookt down into personpersoon, desireverlangen, impedimentbelemmering,
84
231345
3383
wat neerkomt op de persoon,
verlangen, beletsel,
04:06
is suchzodanig a solidsolide narrativeverhaal foundationfundament?
85
234728
4668
een sterke grondslag is voor verhalen?
04:11
I don't know. I think it cutsbezuinigingen very closedichtbij to the bonebot,
86
239396
2675
Ik weet het niet. Ik denk
dat het erg confronterend is.
04:14
because let's think about what happensgebeurt
87
242071
2049
Bedenk maar eens wat er gebeurt
04:16
when we feel jealousjaloers.
88
244120
1778
als we ons jaloers voelen.
04:17
When we feel jealousjaloers, we tell ourselvesonszelf a storyverhaal.
89
245898
3952
Als we ons jaloers voelen,
praten we onszelf een verhaal aan.
04:21
We tell ourselvesonszelf a storyverhaal about other people'sPeople's liveslevens,
90
249850
4283
We praten onszelf een verhaal aan
over andermans leven.
04:26
and these storiesverhalen make us feel terribleverschrikkelijk
91
254133
2674
Door deze verhalen
voelen we ons vreselijk,
04:28
because they're designedontworpen to make us feel terribleverschrikkelijk.
92
256807
2223
want zo zijn ze ook bedacht.
04:31
As the tellerteller of the taleverhaal and the audiencepubliek,
93
259030
2534
Als vertellers van het verhaal
04:33
we know just what detailsgegevens to includeomvatten,
94
261564
1974
weten we precies
welke details nodig zijn
04:35
to diggraven that knifemes in. Right?
95
263538
3569
om nog wat zout in de wonde te strooien.
04:39
JealousyJaloezie makesmerken us all amateuramateur novelistsromanschrijvers,
96
267107
3355
Jaloezie maakt ons allen
tot amateur-schrijvers.
04:42
and this is something ProustProust understoodbegrijpelijk.
97
270462
2016
Proust begreep dat goed.
04:44
In the first volumevolume, Swann'sDe Swann Way,
98
272478
3173
In het eerste deel, 'De kant van Swann',
04:47
the seriesserie of booksboeken,
99
275651
1824
de boekenserie,
04:49
SwannSwann, one of the mainhoofd characterstekens,
100
277475
1706
is Swann, een van de hoofdpersonen,
04:51
is thinkinghet denken very fondlyliefdevol of his mistressMeesteres
101
279181
3228
vol lof over zijn maîtresse,
04:54
and how great she is in bedbed,
102
282409
1692
en hoe goed ze is in bed.
04:56
and suddenlyplotseling, in the courseCursus of a fewweinig sentenceszinnen,
103
284101
3042
Plotseling, in slechts een paar zinnen,
04:59
and these are ProustianProust sentenceszinnen,
104
287143
2041
en dit zijn proustiaanse zinnen,
05:01
so they're long as riversrivieren,
105
289184
1512
zo lang als rivieren dus,
05:02
but in the courseCursus of a fewweinig sentenceszinnen,
106
290696
2263
maar in slechts een paar zinnen
05:04
he suddenlyplotseling recoilsterugdeinst and he realizesrealiseert,
107
292959
2407
deinst hij opeens terug en beseft hij:
05:07
"HangHang on, everything I love about this womanvrouw,
108
295366
3283
"Wacht eens, alles wat ik
leuk vind aan deze vrouw,
05:10
somebodyiemand elseanders would love about this womanvrouw.
109
298649
3771
zou iemand anders
ook leuk vinden aan deze vrouw.
05:14
Everything that she does that givesgeeft me pleasuregenoegen
110
302420
3091
Alles wat mij plezier geeft,
05:17
could be givinggeven somebodyiemand elseanders pleasuregenoegen,
111
305511
1709
kan een ander ook plezier geven,
05:19
maybe right about now."
112
307220
2278
misschien wel nu."
05:21
And this is the storyverhaal he startsstarts to tell himselfzichzelf,
113
309498
2784
Dit verhaal praat hij zichzelf aan,
05:24
and from then on, ProustProust writesschrijft that
114
312282
1863
en vanaf dat moment schrijft Proust dat
05:26
everyelk freshvers charmcharme SwannSwann detectsdetecteert in his mistressMeesteres,
115
314145
3047
Swann elke nieuwe charme die hij
opmerkt in zijn maîtresse
05:29
he addsvoegt to his "collectionverzameling of instrumentsinstrumenten
116
317192
2664
toevoegt aan zijn 'collectie van instrumenten
05:31
in his privateprivaat torturemartelen chamberkamer."
117
319856
3622
in zijn persoonlijke martelkamer'.
05:35
Now SwannSwann and ProustProust, we have to admittoegeven,
118
323478
2275
We moeten toegeven
dat Swann en Proust
05:37
were notoriouslyberucht jealousjaloers.
119
325753
1676
berucht waren voor hun jaloezie.
05:39
You know, Proust'sVan Proust boyfriendsvriendjes would have to leavehet verlof
120
327429
1704
Prousts vriendjes
moesten haast het land verlaten
05:41
the countryland if they wanted to breakbreken up with him.
121
329133
2604
als ze het wilden uitmaken.
05:43
But you don't have to be that jealousjaloers
122
331737
2903
Maar je hoeft niet zo jaloers te zijn
05:46
to concedetoegeven that it's hardhard work. Right?
123
334640
2911
om toe te geven dat het zwaar is.
05:49
JealousyJaloezie is exhaustingvermoeiend.
124
337551
1609
Jaloezie is slopend.
05:51
It's a hungryhongerig emotionemotie. It mustmoet be fedgevoed.
125
339160
3647
Het is een hongerige emotie.
Ze moet gevoed worden.
05:54
And what does jealousyjaloezie like?
126
342807
2089
Waar houdt jaloezie van?
05:56
JealousyJaloezie likessympathieën informationinformatie.
127
344896
3090
Jaloezie houdt van informatie.
05:59
JealousyJaloezie likessympathieën detailsgegevens.
128
347986
2389
Jaloezie houdt van details.
06:02
JealousyJaloezie likessympathieën the vastgroot quantitieshoeveelheden of shinyglanzend hairhaar-,
129
350375
2823
Jaloezie houdt van
een grote bos glanzend haar,
06:05
the cuteschattig little pencilpotlood casegeval.
130
353198
2466
het schattige pennenzakje.
06:07
JealousyJaloezie likessympathieën photosfoto's.
131
355664
1542
Jaloezie houdt van foto's.
06:09
That's why InstagramInstagram is suchzodanig a hitraken. (LaughterGelach)
132
357206
3730
Daarom is Instagram zo'n hit. (Gelach)
06:12
ProustProust actuallywerkelijk linkskoppelingen the languagetaal of scholarshipbeurs and jealousyjaloezie.
133
360936
3961
Proust verbindt de taal
van studie en jaloezie.
06:16
When SwannSwann is in his jealousjaloers throesgreep,
134
364897
2442
Wanneer Swann jaloers is,
06:19
and suddenlyplotseling he's listeninghet luisteren at doorwaysdeuropeningen
135
367339
2171
staat te luistervinken bij deuropeningen,
06:21
and bribingomkopen his mistress'Mistress servantspersoneelsleden,
136
369510
2023
en de dienaren van zijn maîtresse omkoopt,
06:23
he defendsverdedigt these behaviorsgedragingen.
137
371533
1452
verdedigt hij dit gedrag.
06:24
He sayszegt, "You know, look, I know you think this is repugnantweerzinwekkend,
138
372985
2417
Hij zegt: "Ik weet dat je dit
weerzinwekkend vindt,
06:27
but it is no differentverschillend
139
375402
1806
maar het is niet anders dan
06:29
from interpretinginterpreteren an ancientoude texttekst
140
377208
2350
een oude tekst interpreteren
06:31
or looking at a monumentmonument."
141
379558
1667
of naar een monument kijken."
06:33
He sayszegt, "They are scientificwetenschappelijk investigationsonderzoeken
142
381225
2597
Hij zegt: "Het is wetenschappelijk onderzoek
06:35
with realecht intellectualintellectueel valuewaarde."
143
383822
3003
met intellectuele waarde."
06:38
ProustProust is tryingproberen to showtonen us that jealousyjaloezie
144
386825
2112
Proust probeert aan te tonen dat jaloezie
06:40
feelsvoelt intolerableondraaglijk and makesmerken us look absurdabsurd,
145
388937
2891
ondraaglijk voelt en ons te kijk zet,
06:43
but it is, at its cruxkern, a questzoektocht for knowledgekennis,
146
391828
4670
maar het is, in de kern,
een zoektocht naar kennis,
06:48
a questzoektocht for truthwaarheid, painfulpijnlijk truthwaarheid,
147
396498
3401
een zoektocht naar waarheid,
pijnlijke waarheid.
06:51
and actuallywerkelijk, where ProustProust is concernedbezorgd,
148
399899
1929
En wat Proust betreft,
06:53
the more painfulpijnlijk the truthwaarheid, the better.
149
401828
2792
hoe pijnlijker de waarheid, hoe beter.
06:56
GriefVerdriet, humiliationvernedering, lossverlies:
150
404620
4737
Verdriet, vernedering, verlies,
07:01
These were the avenueswegen to wisdomwijsheid for ProustProust.
151
409357
2956
dat waren de wegen naar wijsheid voor Proust.
07:04
He sayszegt, "A womanvrouw whomwie we need,
152
412313
3902
Hij zegt: "Een vrouw die we nodig hebben,
07:08
who makesmerken us sufferlijden, elicitslokt from us
153
416215
2786
die ons doet lijden, ontlokt bij ons
07:11
a gamutgamma of feelingsgevoelens farver more profounddiepgaand and vitalvitaal
154
419001
3505
een scala aan gevoelens die dieper gaan
07:14
than a man of geniusgenie who interestsbelangen us."
155
422506
4439
dan een genie die ons interesseert."
07:18
Is he tellingvertellen us to just go and find cruelwreed womenvrouw?
156
426945
2875
Moeten we maar wrede vrouwen zoeken?
07:21
No. I think he's tryingproberen to say
157
429820
2297
Nee, ik denk dat hij zegt
07:24
that jealousyjaloezie revealsonthult us to ourselvesonszelf.
158
432117
3169
dat jaloezie ons een spiegel voorhoudt.
07:27
And does any other emotionemotie crackbarst us openOpen
159
435286
2896
Is er een andere emotie die ons opensplijt
07:30
in this particularbijzonder way?
160
438182
2328
op deze manier?
07:32
Does any other emotionemotie revealonthullen to us
161
440510
2080
Is er een andere emotie die blijk geeft van
07:34
our aggressionagressie and our hideousafschuwelijk ambitionambitie
162
442590
3333
onze agressie, onze afzichtelijke ambitie,
07:37
and our entitlementrecht?
163
445923
2399
en onze rechten?
07:40
Does any other emotionemotie teachonderwijzen us to look
164
448322
2650
Is er een andere emotie
die ons leert te kijken
07:42
with suchzodanig peculiareigenaardige intensityintensiteit?
165
450972
3192
met zo'n bijzondere intensiteit?
07:46
FreudFreud would writeschrijven about this laterlater.
166
454164
2152
Freud zou hier later over schrijven.
07:48
One day, FreudFreud was visitedbezocht
167
456316
2254
Op een dag werd Freud bezocht
07:50
by this very anxiousangstig youngjong man who was consumedgeconsumeerd
168
458570
2322
door een angstige jongeman die in de ban was
07:52
with the thought of his wifevrouw cheatingvreemdgaan on him.
169
460892
2503
van de gedachte dat zijn vrouw vreemdging.
07:55
And FreudFreud sayszegt, it's something strangevreemd about this guy,
170
463395
2077
Freud zei dat er iets vreemd was aan deze man,
07:57
because he's not looking at what his wifevrouw is doing.
171
465472
2114
want hij keek niet naar wat z'n vrouw deed.
07:59
Because she's blamelessonberispelijk; everybodyiedereen knowsweet it.
172
467586
1971
Ze was onschuldig.
Iedereen wist het.
08:01
The poorarm creatureschepsel is just
173
469557
1330
Het arme kind wordt gewoon
zonder reden verdacht.
08:02
underonder suspicionverdenking for no causeoorzaak.
174
470887
1998
08:04
But he's looking for things that his wifevrouw is doing
175
472885
2809
Hij zoekt naar dingen die zijn vrouw doet,
08:07
withoutzonder noticingin de gaten hebben, unintentionalonbedoelde behaviorsgedragingen.
176
475694
2500
zonder het door te hebben.
Onbewust gedrag.
08:10
Is she smilingglimlachen too brightlyhelder here,
177
478194
2317
Lacht ze hier te overdreven?
08:12
or did she accidentallyper ongeluk brushborstel up againsttegen a man there?
178
480511
3340
Botste ze daar per ongeluk
tegen een man op?
08:15
[FreudFreud] sayszegt that the man is becomingworden
179
483851
2676
Freud zegt dat de man verandert in
08:18
the custodianbewaarder of his wife'svrouw unconsciousbewusteloos.
180
486527
4348
de bewaker van het
onderbewuste van zijn vrouw.
08:22
The novelroman is very good on this pointpunt.
181
490875
1821
De roman is heel goed op dit punt.
08:24
The novelroman is very good at describingbeschrijven how jealousyjaloezie
182
492696
2808
De roman beschrijft heel goed hoe jaloezie
08:27
trainstreinen us to look with intensityintensiteit but not accuracynauwkeurigheid.
183
495504
3984
ons leert te kijken met intensiteit,
maar niet met nauwkeurigheid.
08:31
In factfeit, the more intenselyintens jealousjaloers we are,
184
499488
4075
Hoe intenser onze jaloezie is,
08:35
the more we becomeworden residentsBewoners of fantasyfantasie.
185
503563
2519
hoe meer we in fantasie gaan wonen.
08:38
And this is why, I think, jealousyjaloezie doesn't
186
506082
2920
Dit is waarom jaloezie ons niet alleen
08:41
just provokeprovoceren us to do violentgewelddadig things
187
509002
2816
aanspoort tot gewelddadige dingen,
08:43
or illegalonwettig things.
188
511818
2000
of illegale dingen.
08:45
JealousyJaloezie promptsaanwijzingen op het scherm us to behavezich gedragen in waysmanieren
189
513818
2282
Jaloezie prikkelt ons tot gedrag
08:48
that are wildlyWild inventivevindingrijk.
190
516100
2358
dat razend inventief is.
08:50
Now I'm thinkinghet denken of myselfmezelf at eightacht, I concedetoegeven,
191
518458
2443
Nu denk ik aan m'n 8-jarige ik,
dat geef ik toe,
08:52
but I'm alsoook thinkinghet denken of this storyverhaal I heardgehoord on the newsnieuws.
192
520901
4019
maar ik denk ook
aan een bepaald nieuwsbericht.
08:56
A 52-year-old-jaar oud MichiganMichigan womanvrouw was caughtgevangen
193
524920
3908
Een 52-jarige vrouw uit Michigan
werd betrapt
09:00
creatinghet creëren van a fakenep FacebookFacebook accountaccount
194
528828
2869
op het creëren van een nep Facebook-account,
09:03
from whichwelke she sentverzonden vilevile, hideousafschuwelijk messagesberichten
195
531697
3723
waarmee ze afschuwelijke berichten verstuurde
09:07
to herselfzichzelf for a yearjaar.
196
535420
4225
naar haarzelf, voor een jaar.
09:11
For a yearjaar. A yearjaar.
197
539645
2125
Voor een heel jaar.
09:13
And she was tryingproberen to framemontuur
198
541770
1875
Ze probeerde de nieuwe vriendin
09:15
her ex-boyfriend'sex-vriendje newnieuwe girlfriendvriendin,
199
543645
2157
van haar ex erin te luizen.
09:17
and I have to confessbekennen when I heardgehoord this,
200
545802
3641
Ik moet toegeven:
toen ik dit hoorde,
09:21
I just reactedreageerde with admirationbewondering.
201
549443
1912
reageerde ik vol bewondering.
09:23
(LaughterGelach)
202
551355
1577
(Gelach)
09:24
Because, I mean, let's be realecht.
203
552932
2415
Laten we eerlijk zijn.
09:27
What immenseonmetelijk, if misplacedmisplaatst, creativitycreativiteit. Right?
204
555347
4317
Wat een enorme,
weliswaar misplaatste, creativiteit.
09:31
This is something from a novelroman.
205
559664
2420
Dit komt uit een roman.
09:34
This is something from a PatriciaPatricia HighsmithHighsmith novelroman.
206
562084
3401
Dit komt uit een roman
van Patricia Highsmith.
09:37
Now HighsmithHighsmith is a particularbijzonder favoritefavoriete of minede mijne.
207
565485
2170
Highsmith is een van m'n favorieten.
09:39
She is the very brilliantbriljant and bizarreBizarre womanvrouw of AmericanAmerikaanse lettersbrieven.
208
567655
4052
Ze is een briljante en bizarre
Amerikaanse literaire dame.
09:43
She's the authorauteur of "StrangersVreemden on a TrainTrein"
209
571707
2193
Ze is de auteur van 'Vreemden op de trein'
09:45
and "The TalentedGetalenteerde MrMijnheer. RipleyRipley,"
210
573900
2048
en 'The Talented Mr. Ripley',
09:47
booksboeken that are all about how jealousyjaloezie,
211
575948
3065
boeken die gaan over hoe jaloezie
09:51
it muddleswarboel our mindsgeesten,
212
579013
1875
rommelt met onze gedachten.
09:52
and onceeen keer we're in the spheregebied, in that realmrijk of jealousyjaloezie,
213
580888
2994
Zodra we in dat rijk van jaloezie zitten,
09:55
the membranemembraan betweentussen what is and what could be
214
583882
5263
kan het vlies tussen
werkelijkheid en mogelijkheid
10:01
can be pierceddoorboord in an instantogenblik.
215
589145
2893
zo doorboord worden.
10:04
Take TomTom RipleyRipley, her mostmeest famousberoemd characterkarakter.
216
592038
2448
Neem Tom Ripley,
haar beroemdste personage.
10:06
Now, TomTom RipleyRipley goesgaat from wantingwillen you
217
594486
2839
Tom Ripley gaat van
jou willen,
10:09
or wantingwillen what you have
218
597325
2176
of willen wat je hebt, naar
10:11
to beingwezen you and havingmet what you onceeen keer had,
219
599501
3428
jou zijn
en hebben wat je ooit had.
10:14
and you're underonder the floorboardsvloer,
220
602929
1533
Jij ligt onder de zoden.
10:16
he's answeringantwoordapparaat to your namenaam,
221
604462
1363
Hij neemt je naam over,
10:17
he's wearingvervelend your ringsringen,
222
605825
1692
hij draagt je ringen,
10:19
emptyinglegen your bankbank accountaccount.
223
607517
2001
hij leegt je bankrekening.
10:21
That's one way to go.
224
609518
1975
Dat is één manier.
10:23
But what do we do? We can't go the TomTom RipleyRipley routeroute.
225
611493
3664
Wat moeten we doen?
We kunnen niet Tom Ripley achterna gaan.
10:27
I can't give the worldwereld- D'sD's,
226
615157
2037
Ik kan de wereld geen onvoldoendes geven,
10:29
as much as I would really like to, some daysdagen.
227
617194
2847
hoe graag ik dat ook zou willen.
10:32
And it's a pityJammer, because we liveleven in enviousjaloers timestijden.
228
620041
3498
Dat is jammer, want
we leven in afgunstige tijden.
10:35
We liveleven in jealousjaloers timestijden.
229
623539
2907
We leven in jaloerse tijden.
10:38
I mean, we're all good citizensburgers of socialsociaal mediamedia,
230
626446
2013
We gebruiken toch allemaal sociale media,
10:40
aren'tzijn niet we, where the currencyvaluta is envyafgunst?
231
628459
3384
waarin alles om jaloezie draait?
10:43
Does the novelroman showtonen us a way out? I'm not sure.
232
631843
4469
Biedt de roman een uitweg?
Ik weet het niet zeker.
10:48
So let's do what characterstekens always do when they're not sure,
233
636312
3441
Laten we doen wat personages
dan altijd doen,
10:51
when they are in possessionbezit of a mysterymysterie.
234
639753
2176
als ze op de hoogte zijn van een mysterie.
10:53
Let's go to 221B BakerBaker StreetStraat
235
641929
2274
Laten we naar 221B Baker Street gaan
10:56
and askvragen for SherlockSherlock HolmesHolmes.
236
644203
2018
en vragen om Sherlock Holmes.
10:58
When people think of HolmesHolmes,
237
646221
2469
Als mensen denken aan Holmes,
11:00
they think of his nemesisNemesis beingwezen ProfessorProfessor MoriartyMoriarty,
238
648690
3109
dan denken ze dat
Professor Moriarty zijn aartsvijand is,
11:03
right, this criminalcrimineel mastermindMastermind.
239
651799
2207
een crimineel meesterbrein.
11:06
But I've always preferredvoorkeur [InspectorInspecteur] LestradeLestrade,
240
654006
2463
Ik gaf altijd de voorkeur aan Inspector Lestrade,
11:08
who is the rat-facedRat faced- headhoofd of ScotlandSchotland YardWerf
241
656469
2905
het miezerige hoofd van Scotland Yard,
11:11
who needsbehoefte aan HolmesHolmes desperatelywanhopig,
242
659374
1730
de man die Holmes dringend nodig heeft,
11:13
needsbehoefte aan Holmes'Holmes geniusgenie, but resentskwalijk him.
243
661104
2304
zijn talent nodig heeft,
maar hem verafschuwt.
11:15
Oh, it's so familiarvertrouwd to me.
244
663408
1857
Het komt me zo bekend voor.
11:17
So LestradeLestrade needsbehoefte aan his help, resentskwalijk him,
245
665265
4017
Lestrade heeft z'n hulp nodig,
verafschuwt hem,
11:21
and sortsoort of seethesbruist with bitternessbitterheid over the courseCursus of the mysteriesmysteries.
246
669282
3311
en straalt verbitterdheid uit
gedurende de mysteries.
11:24
But as they work togethersamen, something startsstarts to changeverandering,
247
672593
3877
Maar tijdens de samenwerking
verandert er iets.
11:28
and finallyTenslotte in "The AdventureAvontuur of the SixZes NapoleonsNapoleons,"
248
676470
3043
Later, in 'The Adventure of the Six Napoleons',
11:31
onceeen keer HolmesHolmes comeskomt in, dazzlesverblindt everybodyiedereen with his solutionoplossing,
249
679513
3930
komt Holmes binnen en verbluft hij iedereen
met z'n oplossing.
11:35
LestradeLestrade turnsbochten to HolmesHolmes and he sayszegt,
250
683443
3441
Lestrade richt zit tot Holmes en zegt:
11:38
"We're not jealousjaloers of you, MrMijnheer. HolmesHolmes.
251
686884
4281
"We zijn niet jaloers op je, Mr. Holmes.
11:43
We're proudtrots of you."
252
691165
3359
We zijn trots op je."
11:46
And he sayszegt that there's not a man at ScotlandSchotland YardWerf
253
694524
2329
Hij zegt dat er geen man is
in Scotland Yard
11:48
who wouldn'tzou het niet want to shakeschudden SherlockSherlock Holmes'Holmes handhand-.
254
696853
2999
die niet Sherlock Holmes'
hand zou willen schudden.
11:51
It's one of the fewweinig timestijden we see HolmesHolmes movedverhuisd
255
699852
2385
Het is een van de weinige keren
dat Holmes ontroerd is
11:54
in the mysteriesmysteries, and I find it very movingin beweging,
256
702237
2095
in de mysteries,
en ik vind het heel ontroerend,
11:56
this little scenetafereel, but it's alsoook mysteriousmysterieus, right?
257
704332
3064
deze scène, maar het is ook mysterieus.
11:59
It seemslijkt to treattraktatie jealousyjaloezie
258
707396
1913
Het doet jaloezie af
12:01
as a problemprobleem of geometrymeetkunde, not emotionemotie.
259
709309
2738
als een geometrisch vraagstuk,
niet als een emotie.
12:04
You know, one minuteminuut HolmesHolmes is on the other sidekant from LestradeLestrade.
260
712047
2866
Het ene moment
staan ze tegenover elkaar,
12:06
The nextvolgende minuteminuut they're on the samedezelfde sidekant.
261
714913
1923
het volgende moment
horen ze bij elkaar.
12:08
SuddenlyPlotseling, LestradeLestrade is lettingverhuur himselfzichzelf
262
716836
2147
Plotseling kan Lestrade
bewondering opbrengen
12:10
admirebewonderen this mindgeest that he's resentedkwalijk.
263
718983
2967
voor het talent dat hij verafschuwde.
12:13
Could it be so simpleeenvoudig thoughhoewel?
264
721950
1929
Kan het echt zo simpel zijn?
12:15
What if jealousyjaloezie really is a matterer toe doen of geometrymeetkunde,
265
723879
2431
Wat als jaloezie echt
een kwestie van geometrie is,
12:18
just a matterer toe doen of where we allowtoestaan ourselvesonszelf to standstand
266
726310
3710
gewoon een kwestie van
waar we onszelf plaatsen
12:22
in relationrelatie to anothereen ander?
267
730020
2330
in verhouding tot anderen?
12:24
Well, maybe then we wouldn'tzou het niet have to resentopnieuw verzonden
268
732350
1871
Misschien hoeven we iemand zijn uitmuntendheid
dan niet kwalijk te nemen.
12:26
somebody'ssomebody is excellenceexcellentie.
269
734221
2061
12:28
We could alignuitlijnen ourselvesonszelf with it.
270
736282
3374
We kunnen onszelf erop afstemmen.
12:31
But I like contingencyonvoorziene plansplannen.
271
739656
2256
Maar ik hou van rampenplannen.
12:33
So while we wait for that to happengebeuren,
272
741912
2336
Terwijl we daarop wachten,
12:36
let us rememberonthouden that we have fictionfictie for consolationtroost.
273
744248
2696
kan fictie een troost zijn.
12:38
FictionFictie alonealleen demystifiesdemystificeert jealousyjaloezie.
274
746944
2451
Fictie kan jaloezie demystificeren.
12:41
FictionFictie alonealleen domesticatesdomesticates it,
275
749395
2083
Fictie kan ze temmen,
12:43
invitesverzoekt it to the tabletafel.
276
751478
1878
en uitnodigen.
12:45
And look who it gathersverzamelt:
277
753356
1873
En kijk eens wie ze samenbrengt:
12:47
sweetzoet LestradeLestrade, terrifyingafschuwelijk TomTom RipleyRipley,
278
755229
3836
lieve Lestrade, angstaanjagende Tom Ripley,
12:51
crazygek SwannSwann, MarcelMarcel ProustProust himselfzichzelf.
279
759065
4469
gekke Swann, Marcel Proust zelf.
12:55
We are in excellentUitstekend companybedrijf.
280
763534
2414
We zijn in goed gezelschap.
12:57
Thank you.
281
765948
1420
Hartelijk bedankt.
12:59
(ApplauseApplaus)
282
767368
4816
(Applaus)
Translated by Michael van Rhee
Reviewed by Els De Keyser

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Parul Sehgal - Literary critic
Parul Sehgal is an editor for "The New York Times Book Review."

Why you should listen

"No scorn, no condescension. We read first for distraction then consolation then for company. And finally to be worthy of the company we kept," writes literary critic Parul Sehgal, whose reviews are as delicious and delightful as the books themselves. Sehgal is an editor at The New York Times Book Review. Previously the Books Editor at NPR.org and the Senior Editor at Publisher's Weekly, Sehgal is the recipient of the 2010 Nona Balakian Citation for Excellence in Reviewing and the 2008 Pan African Literary Forum’s OneWorld Prize for fiction. She lives in New York City.

More profile about the speaker
Parul Sehgal | Speaker | TED.com