ABOUT THE SPEAKER
Renata Salecl - Theorist
Sociologist and philosopher Renata Salecl scrutinizes our individual and societal neuroses, and suggests ways out of our current paralysis.

Why you should listen

Why are we the way we are, as individuals and as larger societies? In her relentless effort to answer this question, theorist Renata Salecl mines law, sociology, criminology, philosophy, and psychoanalysis to arrive at some unsettling conclusions.

Salecl—who researches and teaches at universities in her native Slovenia, in New York, and in London—argues that the modern, capitalism-driven imperative to become masters of our own lives leads to personal and social paralysis. We are obsessed with the impossible ideal of perfection and with others’ regard for us to a point that's politically de-mobilizing: obsessed with the idea of personal betterment, we ignore social change. Constant anxiety, kept alive in more-or-less conscious ways by the political system and by the media, further numbs our social criticism. Many people opt to tune out and live in denial. These themes form the core of Salecl's most recent books, The Tyranny of Choice and On Anxiety.

More profile about the speaker
Renata Salecl | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2013

Renata Salecl: Our unhealthy obsession with choice

Renata Salecl: Onze ongezonde obsessie met keuzes

Filmed:
1,587,906 views

We maken voortdurend keuzes, wat leidt tot angsten, schuldgevoelens en gevoel van mislukking omdat we misschien de verkeerde keuzes maken. Maar filosofe Renata Salecl vraagt zich af: zouden individuele keuzes ons misschien afleiden van grotere dingen - ons vermogen sociaal te denken? Een dringende oproep aan iedereen om persoonlijke keuzes niet langer zo serieus te nemen en zich meer te richten op de collectieve keuzes die we maken.
- Theorist
Sociologist and philosopher Renata Salecl scrutinizes our individual and societal neuroses, and suggests ways out of our current paralysis. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
When I was preparingvoorbereidingen treffen for this talk,
0
916
2254
Toen ik deze talk
aan het voorbereiden was,
00:15
I wentgegaan to searchzoeken for a couplepaar of quotescitaten
1
3170
1976
heb ik een aantal citaten opgezocht
om met jullie te delen.
00:17
that I can sharedelen with you.
2
5146
1845
00:18
Good newsnieuws: I foundgevonden threedrie
3
6991
2171
Het goede nieuws: ik vond er drie
die ik echt goed vond.
00:21
that I particularlyvooral likedvond,
4
9162
1832
00:22
the first by SamuelSamuel JohnsonJohnson, who said,
5
10994
3478
De eerste is van Samuel Johnson die zei:
00:26
"When makingmaking your choicekeuze in life,
6
14472
2240
"Wanneer je keuzes maakt in het leven,
vergeet dan niet te leven."
00:28
do not forgetvergeten to liveleven,"
7
16712
2756
00:31
the secondtweede by AeschylusAeschylus, who remindedherinnerde us that
8
19468
3532
De tweede is van Aeschylus
die ons eraan herinnerde:
00:35
"happinessgeluk is a choicekeuze that requiresvereist effortinspanning,"
9
23000
4305
"Geluk is een keuze
waar je moeite voor moet doen."
00:39
and the thirdderde is one by GrouchoGroucho MarxMarx
10
27305
3525
De derde is van Groucho Marx die zei:
00:42
who said, "I wouldn'tzou het niet want to chooseKiezen to belongbehoren
11
30830
3090
"Ik zou er niet voor kiezen
om bij een club te horen
00:45
to any clubclub that would have me as a memberlid."
12
33920
5332
die mij als lid zou willen hebben."
00:51
Now, badslecht newsnieuws:
13
39252
2066
Nu het slechte nieuws:
00:53
I didn't know whichwelke one of these quotescitaten
14
41318
2111
ik kon niet kiezen welk van deze citaten
ik met jullie wou delen.
00:55
to chooseKiezen and sharedelen with you.
15
43429
2749
00:58
The sweetzoet anxietyangst of choicekeuze.
16
46178
3225
De heerlijke angst van keuzes maken.
01:01
In today'svandaag timestijden of post-industrialpostindustrieel capitalismkapitalisme,
17
49403
4043
In het postindustriële kapitalisme
van tegenwoordig is keuzevrijheid,
01:05
choicekeuze, togethersamen with individualindividu freedomvrijheid
18
53446
3663
samen met individuele vrijheid
en het idee van persoonlijke ontwikkeling,
01:09
and the ideaidee of self-makingzelf maken,
19
57109
2861
01:11
has been elevatedverhoogd to an idealideaal.
20
59970
3530
tot een ideaal verheven.
01:15
Now, togethersamen with this, we alsoook have a beliefgeloof
21
63500
3887
Daarnaast geloven we ook
in onophoudelijke vooruitgang.
01:19
in endlesseindeloos progressvooruitgang.
22
67387
2768
01:22
But the undersideonderzijde of this ideologyideologie
23
70155
2756
De keerzijde van deze ideologie
is een toename van angstgevoelens,
01:24
has been an increasetoename of anxietyangst,
24
72911
3532
01:28
feelingsgevoelens of guiltschuld,
25
76443
2070
schuldgevoelens,
minderwaardigheidsgevoelens,
01:30
feelingsgevoelens of beingwezen inadequateonvoldoende,
26
78513
3704
01:34
feelinggevoel that we are failingtekortkoming in our choiceskeuzes.
27
82217
4737
het gevoel dat we verkeerde keuzes maken.
01:38
SadlyHelaas, this ideologyideologie of individualindividu choicekeuze
28
86954
3996
Helaas heeft deze ideologie
van individuele keuzevrijheid
01:42
has preventedverhinderd us from thinkinghet denken about socialsociaal changesveranderingen.
29
90950
5450
ons weerhouden van het denken
over sociale verandering.
01:48
It appearskomt naar voren that this ideologyideologie was actuallywerkelijk
30
96400
2919
Het lijkt erop dat deze ideologie
eigenlijk een efficiënte manier is
01:51
very efficientdoeltreffend in pacifyingpacificeren us
31
99319
2682
om ons rustig te houden
als politieke en sociale denkers.
01:54
as politicalpolitiek and socialsociaal thinkersdenkers.
32
102001
2796
01:56
InsteadIn plaats daarvan of makingmaking socialsociaal critiqueskritiek,
33
104797
2316
In plaats van maatschappijkritisch,
zijn we steeds meer zelfkritisch,
01:59
we are more and more engaginginnemend in self-critiquezelf kritiek,
34
107113
3756
02:02
sometimessoms to the pointpunt of self-destructionzelfvernietiging.
35
110869
4253
soms tot het punt van zelfdestructie.
02:07
Now, how come that ideologyideologie of choicekeuze
36
115122
2745
Waarom is de ideologie van keuzevrijheid
nog steeds zo krachtig,
02:09
is still so powerfulkrachtig,
37
117867
1583
02:11
even amongtussen people who have
38
119450
3096
zelfs bij mensen
die niet veel te kiezen hebben?
02:14
not manyveel things to chooseKiezen amongtussen?
39
122546
2109
02:16
How come that even people who are poorarm
40
124655
3574
Hoe komt het toch dat zelfs arme mensen
02:20
very much still identifyidentificeren with the ideaidee of choicekeuze,
41
128229
4391
zich zo vereenzelvigen
met dat idee van vrije keuze,
02:24
the kindsoort of rationalrationeel ideaidee of choicekeuze
42
132620
2069
het rationele idee van keuzevrijheid
wat ons zo dierbaar is?
02:26
whichwelke we embraceomhelzing?
43
134689
2633
02:29
Now, the ideologyideologie of choicekeuze is very successfulgeslaagd
44
137322
4018
Het idee van keuzevrijheid
geeft ons de ruimte
02:33
in openingopening for us a spaceruimte to think
45
141340
3980
om te kunnen fantaseren
over de toekomst.
02:37
about some imaginedingebeeld futuretoekomst.
46
145320
3667
02:40
Let me give you an examplevoorbeeld.
47
148987
2013
Ik zal een voorbeeld geven.
02:43
My friendvriend ManyaManya,
48
151000
1913
Toen mijn vriendin Manya
in Californië studeerde,
02:44
when she was a studentstudent at universityUniversiteit in CaliforniaCalifornië,
49
152913
3049
02:47
was earningverdiencapaciteit moneygeld
50
155962
1698
had ze een bijbaan bij een autodealer.
02:49
by workingwerkend for a carauto dealerhandelaar.
51
157660
3060
02:52
Now, ManyaManya, when she encounteredondervonden
52
160720
1811
Als Manya contact maakte met een klant
02:54
the typicaltypisch customerklant, would debatedebat with him
53
162531
2858
dan praatte ze met hem
over zijn levensstijl,
02:57
about his lifestylelevensstijl,
54
165389
1844
02:59
how much he wants to spendbesteden,
55
167233
2723
hoeveel hij wilde uitgeven,
03:01
how manyveel childrenkinderen he has,
56
169956
1744
hoeveel kinderen hij had,
03:03
what does he need the carauto for?
57
171700
2273
en waarvoor hij een auto nodig had.
03:05
They would usuallydoorgaans come to a good conclusionconclusie
58
173973
2687
Normaal gesproken werden ze het wel eens
over wat de perfecte auto zou zijn.
03:08
what would be a perfectperfect carauto.
59
176660
2554
03:11
Now, before Manya'sManya van customerklant would go home
60
179214
3488
Voordat Manya's klant naar huis ging
om erover na te denken,
03:14
and think things throughdoor,
61
182702
2438
03:17
she would say to him,
62
185140
1820
zei ze altijd:
03:18
"The carauto that you are buyingbuying now is perfectperfect,
63
186960
3785
"Die auto die je gaat kopen is perfect,
03:22
but in a fewweinig year'sjaar time,
64
190745
2025
maar over een paar jaar,
03:24
when your kidskinderen will be alreadynu al out of the househuis,
65
192770
2633
als je kinderen het huis uit zijn
en je wat meer geld hebt,
03:27
when you will have a little bitbeetje more moneygeld,
66
195403
2967
03:30
that other carauto will be idealideaal.
67
198370
3029
dan is die andere auto ideaal.
03:33
But what you are buyingbuying now is great."
68
201399
3537
Maar wat je nu gaat kopen, is prima."
03:36
Now, the majoritymeerderheid of Manya'sManya van customersklanten
69
204936
2357
De meeste klanten van Manya
die de volgende dag terugkwamen
03:39
who camekwam back the nextvolgende day
70
207293
1620
03:40
boughtkocht that other carauto,
71
208913
2825
kochten die andere auto.....
03:43
the carauto they did not need,
72
211738
2057
de auto die ze niet nodig hadden,
03:45
the carauto that costkosten farver too much moneygeld.
73
213795
3038
de auto die veel te duur was.
03:48
Now, ManyaManya becamewerd so successfulgeslaagd in sellingselling carsauto's
74
216833
2936
Manya werd zo goed
in het verkopen van auto's
03:51
that soonspoedig she movedverhuisd on to sellingselling airplanesvliegtuigen.
75
219769
2902
dat ze al snel overging
op het verkopen van vliegtuigen.
03:54
(LaughterGelach)
76
222671
4594
(Gelach)
03:59
And knowingwetende so much about
the psychologypsychologie of people
77
227265
4085
Ze leerde veel
over de menselijke psychologie
wat een goede voorbereiding was
04:03
preparedbereid her well for her currentactueel jobbaan,
78
231350
1574
04:04
whichwelke is that of a psychoanalystpsychoanalyticus.
79
232924
3831
voor haar huidige werk
als psychoanalytica.
04:08
Now, why were Manya'sManya van customersklanten so irrationalirrationeel?
80
236755
4523
Waarom waren Manya's klanten
zo irrationeel?
04:13
Manya'sManya van successsucces was that she was ablein staat
81
241278
2497
Het succes van Manya was
dat ze haar klanten
een plaatje kon laten zien
04:15
to openOpen in theirhun headshoofden an imagebeeld
82
243775
2925
04:18
of an idealizedgeïdealiseerde futuretoekomst,
83
246700
3580
van een geïdealiseerde toekomst,
04:22
an imagebeeld of themselveszich
84
250280
1910
een beeld van zichzelf
waarin ze succesvoller en vrijer waren.
04:24
when they are alreadynu al more successfulgeslaagd, freervrijer,
85
252190
4230
04:28
and for them, choosingkiezen that other carauto
86
256420
2249
Voor hen was het alsof het kiezen
voor die andere auto
04:30
was as if they are comingkomt eraan closerdichterbij to this idealideaal
87
258669
3060
ze dichterbij het ideaal bracht
waarin Manya ze al zag.
04:33
in whichwelke it was as if ManyaManya alreadynu al saw them.
88
261729
4849
04:38
Now, we rarelyzelden make really totallyhelemaal rationalrationeel choiceskeuzes.
89
266578
4403
We maken zelden
geheel rationele keuzes.
04:42
ChoicesKeuzes are influencedbeïnvloed by our unconsciousbewusteloos,
90
270981
3578
Keuzes worden beïnvloed
door ons onderbewustzijn
04:46
by our communitygemeenschap.
91
274559
1839
en door onze gemeenschap.
04:48
We're oftenvaak choosingkiezen
92
276398
1930
We maken vaak keuzes
door ons af te vragen wat anderen
van die keuze zouden vinden.
04:50
by guessinggissen, what would other people
93
278328
2154
04:52
think about our choicekeuze?
94
280482
2984
04:55
AlsoOok we are choosingkiezen
95
283466
1205
We maken ook keuzes
door te kijken naar andermans keuzes.
04:56
by looking at what othersanderen are choosingkiezen.
96
284671
2369
04:59
We're alsoook guessinggissen what is
sociallymaatschappelijk acceptableaanvaardbaar choicekeuze.
97
287040
4805
En we proberen in te schatten
welke keuzes sociaal aanvaardbaar zijn.
05:03
Now, because of this, we actuallywerkelijk
98
291845
3071
Daarom lezen we,
05:06
even after we have alreadynu al chosenuitgekozen,
99
294916
1889
nog lang nadat we de keuze
voor een auto hebben gemaakt,
05:08
like boughtkocht a carauto,
100
296805
1755
05:10
endlesslyeindeloos readlezen reviewsBeoordelingen about carsauto's,
101
298560
3150
eindeloos de beoordelingen van auto's,
05:13
as if we still want to convinceovertuigen ourselvesonszelf
102
301710
2360
alsof we onszelf
er nog van willen overtuigen
05:16
that we madegemaakt the right choicekeuze.
103
304070
2601
dat we de juiste keuze hebben gemaakt.
05:18
Now, choiceskeuzes are anxiety-provokingangst stemmende.
104
306671
3199
Het maken van keuzes wekt angst op;
keuzes hangen samen
met risico's en verliezen,
05:21
They are linkedgekoppelde to risksrisico's, lossesverliezen.
105
309870
3081
05:24
They are highlyzeer unpredictableonvoorspelbaar.
106
312951
2355
ze zijn erg onvoorspelbaar.
05:27
Now, because of this,
107
315306
2109
Daarom vinden mensen
het steeds moeilijker om te kiezen
05:29
people have now more and more problemsproblemen
108
317415
2503
05:31
that they are not choosingkiezen anything.
109
319918
3458
en kiezen ze uiteindelijk vaak niets.
05:35
Not long agogeleden, I was at a weddingbruiloft receptionontvangst,
110
323376
3831
Pas geleden was ik op een bruiloft
05:39
and I metleerde kennen a youngjong, beautifulmooi womanvrouw
111
327207
2304
waar ik een mooie, jonge vrouw ontmoette,
05:41
who immediatelyper direct startedbegonnen tellingvertellen
me about her anxietyangst over choicekeuze.
112
329511
4626
die me meteen begon te vertellen
over haar angst voor het maken van keuzes.
05:46
She said to me, "I needednodig one monthmaand
113
334137
1971
Ze zei: "Het kostte me een hele maand
05:48
to decidebesluiten whichwelke dressjurk to wearslijtage."
114
336108
3046
om te beslissen
welke jurk ik zou aandoen."
05:51
Then she said, "For weeksweken I was researchingonderzoek naar
115
339154
2521
Toen zei ze: "Ik was weken bezig
05:53
whichwelke hotelhotel to stayverblijf for this one night.
116
341675
3261
om een hotel uit te zoeken
voor deze ene nacht.
05:56
And now, I need to chooseKiezen a spermsperma donordonor."
117
344936
4498
En nu moet ik een spermadonor kiezen."
(Gelach)
06:01
(LaughterGelach)
118
349434
2767
06:04
I lookedkeek at this womanvrouw in shockschok.
119
352201
3499
Ik keek de vrouw verschrikt aan.
06:07
"SpermSperma donordonor? What's the rushstormloop?"
120
355700
3037
"Spermadonor? Waarom zo'n haast?"
06:10
She said, "I'm turningdraaien 40 at the endeinde of this yearjaar,
121
358737
4174
Ze zei: "Eind dit jaar word ik 40
06:14
and I've been so badslecht in choosingkiezen menmannen in my life."
122
362911
4825
en ik ben zo slecht in het kiezen
van mannen in mijn leven."
06:19
Now choicekeuze, because it's linkedgekoppelde to riskrisico,
123
367736
4406
Keuzes zijn angstwekkend
omdat ze samenhangen met risico.
06:24
is anxiety-provokingangst stemmende,
124
372142
2277
06:26
and it was alreadynu al the famousberoemd
125
374419
2857
De beroemde Deense filosoof
Søren Kierkegaard wees er al op
06:29
DanishDeens philosopherfilosoofrenren KierkegaardKierkegaard
126
377276
2593
06:31
who pointedpuntig out that anxietyangst
127
379869
2714
dat angst gekoppeld is
aan de mogelijkheid van de mogelijkheid.
06:34
is linkedgekoppelde to the possibilitymogelijkheid of possibilitymogelijkheid.
128
382583
3265
06:37
Now, we think todayvandaag that we can preventvoorkomen these risksrisico's.
129
385848
4433
Tegenwoordig denken we
die risico's te kunnen voorkomen.
06:42
We have endlesseindeloos marketmarkt analysisanalyse,
130
390281
3081
We hebben oneindig veel marktanalyses,
06:45
projectionsprojecties of the futuretoekomst earningswinst.
131
393362
2509
beramingen van toekomstige verdiensten.
06:47
Even with marketmarkt, whichwelke is about chancekans,
132
395871
2700
Zelfs bij zoiets als de markt,
die gaat over toeval en willekeur,
06:50
randomnesswillekeurigheid, we think we can predictvoorspellen rationallyrationeel
133
398571
4140
denken we rationeel te kunnen voorspellen
waar het naartoe gaat.
06:54
where it's going.
134
402711
1723
06:56
Now, chancekans is actuallywerkelijk becomingworden very traumatictraumatisch.
135
404434
4847
Maar toeval wordt nu
eigenlijk heel traumatisch.
07:01
Last yearjaar, my friendvriend BernardBernard HarcourtHarcourt
136
409281
2890
Vorig jaar organiseerde mijn vriend
Bernard Harcourt,
van de Universiteit van Chicago,
07:04
at the UniversityUniversiteit of ChicagoChicago organizedgeorganiseerd an eventevenement,
137
412171
4275
een evenement, een conferentie
over het begrip toeval.
07:08
a conferenceconferentie on the ideaidee of chancekans.
138
416446
3397
07:11
He and I were togethersamen on the panelpaneel,
139
419843
2086
Wij zaten samen in het panel
07:13
and just before deliveringhet leveren van our paperspapieren
140
421929
2517
en vlak voordat we onze papers
gingen presenteren,
07:16
we didn't know eachelk other'selkaars paperspapieren
141
424446
2350
(we kenden elkaars papers niet)
07:18
we decidedbeslist to take chancekans seriouslyernstig.
142
426796
2508
besloten we om het toeval
serieus te nemen.
Dus we vertelden ons publiek
07:21
So we informedop de hoogte our audiencepubliek
143
429304
1836
07:23
that what they will just now hearhoren
144
431140
2349
dat ze gingen luisteren
naar een willekeurige paper:
07:25
will be a randomwillekeurig paperpapier,
145
433489
2013
07:27
a mixturemengsel of the two paperspapieren
146
435502
2172
een mix van onze twee papers
die we niet van elkaar kenden.
07:29
whichwelke we didn't know what eachelk was writingschrift.
147
437674
3871
07:33
Now, we deliveredgeleverd the conferenceconferentie in suchzodanig a way.
148
441545
4180
Zo deden we onze presentatie.
07:37
BernardBernard readlezen his first paragraphlid,
149
445725
2221
Bernard las zijn eerste paragraaf,
07:39
I readlezen my first paragraphlid,
150
447946
2124
ik las mijn eerste paragraaf,
07:42
BernardBernard readlezen his secondtweede paragraphlid,
151
450070
2207
Bernard las zijn tweede paragraaf,
07:44
I readlezen my secondtweede paragraphlid,
152
452277
1485
ik las mijn tweede paragraaf,
07:45
in this way towardsnaar the endeinde of our paperspapieren.
153
453762
3622
en zo verder tot het eind van onze papers.
07:49
Now, you will be surprisedverwonderd
154
457384
1879
Het zal je misschien verbazen
dat de meerderheid van ons publiek
07:51
that a majoritymeerderheid of our audiencepubliek
155
459263
2182
07:53
did not think that what they'dze zouden just listenedluisterde to
156
461445
2743
niet geloofde dat ze geluisterd hadden
naar een totaal willekeurige paper.
07:56
was a completelyhelemaal randomwillekeurig paperpapier.
157
464188
3285
07:59
They couldn'tkon het niet believe that
158
467473
1946
Ze konden niet geloven dat wij
vanuit onze gezaghebbende posities
08:01
speakingsprekend from the positionpositie of authorityautoriteit
159
469419
2520
08:03
like two professorsprofessoren we were,
160
471939
1878
(we waren allebei professor)
08:05
we would take chancekans seriouslyernstig.
161
473817
3071
toeval serieus zouden nemen.
08:08
They thought we preparedbereid the paperspapieren togethersamen
162
476888
2587
Ze dachten dat we de papers
samen hadden geschreven
08:11
and were just jokingeen grapje that it's randomwillekeurig.
163
479475
3478
en dat we voor de grap
zeiden dat het willekeurig was.
08:14
Now, we liveleven in timestijden with a lot of informationinformatie,
164
482953
4167
We leven in een tijd
met veel informatie, massa's data,
08:19
biggroot datagegevens,
165
487120
1591
08:20
a lot of knowledgekennis about the insidesbinnenkant of our bodieslichamen.
166
488711
3004
en een heleboel kennis
over de binnenkant van ons lichaam.
08:23
We decodedgedecodeerd our genomegenoom.
167
491715
1743
We hebben ons genoom gedecodeerd.
08:25
We know about our brainshersenen more than before.
168
493458
3111
We weten meer over onze hersenen dan ooit.
08:28
But surprisinglyverrassend, people are more and more
169
496569
2636
Gek genoeg, sluiten mensen steeds vaker
de ogen voor al deze kennis.
08:31
turningdraaien a blindBlind eyeoog in frontvoorkant of this knowledgekennis.
170
499205
4435
08:35
IgnoranceOnwetendheid and denialontkenning are on the risestijgen.
171
503640
4993
Er is een toename van
onwetendheid en ontkenning.
08:40
Now, in regardbeschouwen to the currentactueel economiceconomisch crisiscrisis,
172
508633
3218
Neem bijvoorbeeld
de huidige economische crisis.
08:43
we think that we will just wakewekken up again
173
511851
2654
We denken dat we op een dag
weer wakker worden
08:46
and everything will be the samedezelfde as before,
174
514505
2216
en dat alles als vanouds zal zijn,
08:48
and no politicalpolitiek or socialsociaal changesveranderingen are needednodig.
175
516721
3263
zonder dat er politieke of sociale
veranderingen nodig zijn.
08:51
In regardbeschouwen to ecologicalecologisch crisiscrisis,
176
519984
2250
Wat betreft het milieu denken we
dat er nu nog niets hoeft te gebeuren
08:54
we think nothing needsbehoefte aan to be donegedaan just now,
177
522234
3116
08:57
or othersanderen need to acthandelen before us.
178
525350
2902
of dat eerst anderen
maar iets moeten doen.
09:00
Or even when ecologicalecologisch crisiscrisis alreadynu al happensgebeurt,
179
528252
3296
Zelfs als er een echte
milieuramp plaatsvindt,
09:03
like a catastrophecatastrofe in FukushimaFukushima,
180
531548
2329
zoals de ramp in Fukushima,
09:05
oftenvaak we have people livingleven in the samedezelfde environmentmilieu
181
533877
2824
zie je vaak dat, ook al krijgen
de mensen dezelfde informatie,
09:08
with the samedezelfde amountbedrag of informationinformatie,
182
536701
1822
09:10
and halfvoor de helft of them will be anxiousangstig about radiationbestraling
183
538523
3687
de helft zich zorgen maakt
over de schadelijke straling
09:14
and halfvoor de helft of them will ignorenegeren it.
184
542210
3321
en de andere helft het negeert.
09:17
Now, psychoanalystspsychoanalytici know very well
185
545531
2812
Psychoanalytici weten heel goed
09:20
that people surprisinglyverrassend don't have
186
548343
2475
dat mensen vreemd genoeg
niet zozeer een passie hebben voor kennis,
09:22
passionpassie for knowledgekennis
187
550818
1789
09:24
but passionpassie for ignoranceonwetendheid.
188
552607
3082
als wel een passie voor onwetendheid.
09:27
Now, what does that mean?
189
555689
1485
Wat betekent dat precies?
09:29
Let's say when we are facinggeconfronteerd
190
557174
1816
Stel je voor dat je te maken krijgt
met een levensbedreigende ziekte.
09:30
a life-threateninglevensbedreigende illnessziekte,
191
558990
2793
09:33
a lot of people don't want to know that.
192
561783
3206
Veel mensen willen het niet weten.
09:36
They'dZij zouden ratherliever preferverkiezen denyingontkennen the illnessziekte,
193
564989
3398
Ze ontkennen de ziekte liever.
09:40
whichwelke is why it's not so wisewijs to informinformeren them
194
568387
3274
Daarom is het beter ze niets te vertellen
als ze er niet naar vragen.
09:43
if they don't askvragen.
195
571661
1709
09:45
SurprisinglyVerrassend, researchOnderzoek showsshows that sometimessoms
196
573370
2430
Verrassend genoeg blijkt uit onderzoek
dat mensen die hun ziekte
ontkennen soms langer leven
09:47
people who denyontkennen theirhun illnessziekte
197
575800
1844
09:49
liveleven longerlanger than those who are rationallyrationeel choosingkiezen
198
577644
3916
dan mensen die rationeel
de beste behandeling kiezen.
09:53
the bestbeste treatmentbehandeling.
199
581560
2439
09:55
Now, this ignoranceonwetendheid, howeverechter,
200
583999
2121
Met deze neiging tot negeren zijn we
op sociaal vlak echter niet geholpen.
09:58
is not very helpfulnuttig on the levelniveau of the socialsociaal.
201
586120
4729
10:02
When we are ignorantonwetend about where we are headingtitel,
202
590849
3330
Als we gewoon geen acht slaan
op welke kant we opgaan,
10:06
a lot of socialsociaal damageschade can be causedveroorzaakt.
203
594179
4185
kan er veel sociale schade
worden veroorzaakt.
10:10
Now, on toptop of facinggeconfronteerd ignoranceonwetendheid,
204
598364
2081
Naast deze onnozelheid
hebben we tegenwoordig ook nog te maken
10:12
we are alsoook facinggeconfronteerd todayvandaag
205
600445
2238
10:14
some kindsoort of an obviousnessevidentie.
206
602683
3161
met een soort van vanzelfsprekendheid.
10:17
Now, it was FrenchFrans philosopherfilosoof
207
605844
2127
De Franse filosoof Louis Althusser zei
10:19
LouisLouis AlthusserAlthusser who pointedpuntig out
208
607971
2109
10:22
that ideologyideologie functionsfuncties in suchzodanig a way
209
610080
2563
dat met ideologieën een sluier
van vanzelfsprekendheid wordt gecreëerd.
10:24
that it createscreëert a veilsluier of obviousnessevidentie.
210
612643
3866
10:28
Before we do any socialsociaal critiquekritiek,
211
616509
3735
We kunnen pas
maatschappelijk kritisch zijn
10:32
it is necessarynoodzakelijk really to liftlift that veilsluier of obviousnessevidentie
212
620244
4387
wanneer we die sluier
van vanzelfsprekendheid oplichten
10:36
and to think throughdoor a little bitbeetje differentlyanders.
213
624631
3329
en een beetje anders na gaan denken.
10:39
If we go back to this ideologyideologie
214
627960
2037
Als we dat toepassen op de ideologie
van individuele, rationele keuzes
10:41
of individualindividu, rationalrationeel choicekeuze
215
629997
2531
10:44
we oftenvaak embraceomhelzing,
216
632528
2328
die we zo omarmen,
10:46
it's necessarynoodzakelijk preciselyprecies here
217
634856
1980
zien we dat het juist hier noodzakelijk is
10:48
to liftlift this obviousnessevidentie
218
636836
2329
om die vanzelfsprekendheid
een halt toe te roepen
10:51
and to think a little bitbeetje differentlyanders.
219
639165
3131
en een beetje anders na te denken.
10:54
Now for me, a questionvraag oftenvaak is
220
642296
2964
Iets wat ik me vaak afvraag is:
10:57
why we still embraceomhelzing this ideaidee of a self-madezelfgemaakte man
221
645260
4603
waarom koesteren we nog steeds
het idee van de selfmade-man,
11:01
on whichwelke capitalismkapitalisme reliedvertrouwd from its beginningbegin?
222
649863
3532
waarop het kapitalisme
altijd heeft gebouwd?
11:05
Why do we think that we are really suchzodanig mastersMasters
223
653395
2485
Denken we echt dat we
door rationele keuzes te maken,
11:07
of our liveslevens that we can rationallyrationeel
224
655880
2825
ons leven volledig onder controle hebben
11:10
make the bestbeste idealideaal choiceskeuzes,
225
658705
2452
11:13
that we don't acceptaccepteren lossesverliezen and risksrisico's?
226
661157
3229
en dat dat we geen verlies
en risico hoeven te accepteren?
11:16
And for me, it's very shockingschokkend to
see sometimessoms very poorarm people,
227
664386
3285
Ik vind het soms
ronduit schokkend om te zien
dat heel arme mensen het bijvoorbeeld
niet eens zijn met het idee
11:19
for examplevoorbeeld, not supportingondersteuning van the ideaidee
228
667671
2344
11:22
of the richrijk beingwezen taxedbelast more.
229
670015
3618
dat de rijken meer belasting
moeten betalen.
11:25
QuiteHeel oftenvaak here they still identifyidentificeren
230
673633
2048
Deze mensen hebben vaak
een soort van loterijmentaliteit.
11:27
with a certainzeker kindsoort of a lotteryloterij mentalitymentaliteit.
231
675681
2598
11:30
Okay, maybe they don't think that they will make it
232
678279
3283
Misschien denken ze niet zozeer
dat ze zèlf ooit succesvol zullen zijn,
11:33
in the futuretoekomst, but maybe they think,
233
681562
1402
maar wèl dat hun zoon wel eens
de nieuwe Bill Gates zou kunnen worden.
11:34
my sonzoon mightmacht becomeworden the nextvolgende BillBill GatesGates.
234
682964
3189
11:38
And who would want to taxbelasting one'séén is sonzoon?
235
686153
3217
En wie wil er nu belasting innen
van zijn eigen zoon?
11:41
Or, a questionvraag for me is alsoook,
236
689370
3830
Ik vraag me ook af
11:45
why would people who have no healthGezondheid insuranceverzekering
237
693200
2380
waarom mensen zonder
ziektekostenverzekering
11:47
not embraceomhelzing universaluniverseel healthcaregezondheidszorg?
238
695580
2981
een algemene basisverzekering afwijzen?
11:50
SometimesSoms they don't embraceomhelzing it,
239
698561
1529
Soms voelen ze er niets voor,
11:52
again identifyingidentificeren with the ideaidee of choicekeuze,
240
700090
2824
weer vanuit dat gevoel van keuzevrijheid,
11:54
but they have nothing to chooseKiezen from.
241
702914
2558
maar ze hebben niets om uit te kiezen.
11:57
Now, MargaretMargaret ThatcherThatcher famouslyberoemd said
242
705472
4450
Een bekende uitspraak
van Margaret Thatcher is
12:01
that there is nothing like a societymaatschappij.
243
709922
2632
dat zoiets als
een maatschappij niet bestaat.
12:04
SocietySamenleving doesn't existbestaan, it is only individualsindividuen
244
712554
3780
De maatschappij bestaat niet,
het zijn enkel individuen en hun familie.
12:08
and theirhun familiesgezinnen.
245
716334
1796
12:10
SadlyHelaas, this ideologyideologie still functionsfuncties very well,
246
718130
5133
Helaas houdt die ideologie
nog steeds stand
12:15
whichwelke is why people who are poorarm mightmacht feel
247
723263
2284
en daarom schamen arme mensen
zich misschien voor hun armoede.
12:17
ashamedbeschaamd for theirhun povertyarmoede.
248
725547
1923
12:19
We mightmacht endlesslyeindeloos feel guiltyschuldig that we are
249
727470
2262
Misschien voelen we ons eindeloos schuldig
dat we niet de juiste keuzes maken,
12:21
not makingmaking the right choiceskeuzes,
250
729732
2114
12:23
and that's why we didn't succeedslagen.
251
731846
2296
en dat we daarom niet slagen.
12:26
We are anxiousangstig that we are not good enoughgenoeg.
252
734142
3532
We zijn bang dat we niet goed genoeg zijn.
12:29
That's why we work very hardhard,
253
737674
1923
Daarom werken we zo hard,
12:31
long hoursuur at the workplacewerkplaats
254
739597
1541
we maken lange dagen op het werk
12:33
and equallyeven long hoursuur on remakingRemaking ourselvesonszelf.
255
741138
4438
en besteden ook nog eens veel tijd
aan het verbeteren van onszelf.
12:37
Now, when we are anxiousangstig over choiceskeuzes,
256
745576
2413
Wanneer we bang zijn om te kiezen,
12:39
sometimessoms we easilygemakkelijk give our powermacht of choicekeuze away.
257
747989
4432
geven we soms gemakkelijk
de controle over onze keuzes uit handen.
12:44
We identifyidentificeren with the gurugoeroe
258
752421
1796
We vereenzelvigen ons met de goeroe
die ons zegt wat te doen,
12:46
who tellsvertelt us what to do,
259
754217
1279
12:47
self-helpzelfhulp therapisttherapeut,
260
755496
2644
met een zelfhulptherapeut,
12:50
or we embraceomhelzing a totalitariantotalitaire leaderleider
261
758140
2779
of we omarmen een totalitaire leider
12:52
who appearskomt naar voren to have no doubtstwijfels about choiceskeuzes,
262
760919
2787
die geen twijfels
lijkt te hebben over keuzes,
12:55
who sortsoort of knowsweet.
263
763706
2084
iemand die het lijkt te 'weten'.
12:57
Now, oftenvaak people askvragen me,
264
765790
2776
Mensen vragen me vaak:
13:00
"What did you learnleren by studyingaan het studeren choicekeuze?"
265
768566
2374
"Wat heb je geleerd
van je studie van keuzes?"
13:02
And there is an importantbelangrijk messagebericht that I did learnleren.
266
770940
3171
Ik heb wel iets belangrijks geleerd.
13:06
When thinkinghet denken about choiceskeuzes,
267
774111
2487
Toen ik ging nadenken over keuzes,
13:08
I stoppedgestopt takingnemen choiceskeuzes too seriouslyernstig, personallypersoonlijk.
268
776598
4960
begon ik keuzes persoonlijk
minder serieus te nemen.
13:13
First, I realizedrealiseerde a lot of choicekeuze I make
269
781558
2622
Eerst realiseerde ik me dat veel
van mijn keuzes niet rationeel zijn.
13:16
is not rationalrationeel.
270
784180
1459
13:17
It's linkedgekoppelde to my unconsciousbewusteloos,
271
785639
1904
Ze zijn gekoppeld
aan mijn onderbewustzijn,
13:19
my guessesgissingen of what othersanderen are choosingkiezen,
272
787543
2194
aan mijn aannames over andermans keuzes,
13:21
or what is a sociallymaatschappelijk embracedomarmd choicekeuze.
273
789737
3656
of aan wat volgens mij
een maatschappelijk aanvaarde keuze is.
13:25
I alsoook embraceomhelzing the ideaidee
274
793393
2297
Ik omarm ook het idee
dat we verder moeten kijken
13:27
that we should go beyondvoorbij
275
795690
1640
13:29
thinkinghet denken about individualindividu choiceskeuzes,
276
797330
1924
dan alleen maar
over de individuele keuze,
13:31
that it's very importantbelangrijk to rethinkheroverwegen socialsociaal choiceskeuzes,
277
799254
3656
dat het belangrijk is om opnieuw
na te denken over maatschappelijke keuzes,
13:34
sincesinds this ideologyideologie of individualindividu
choicekeuze has pacifiedpacified us.
278
802910
3701
omdat die ideologie van keuzevrijheid
ons zo heeft afgestompt.
13:38
It really preventedverhinderd us to think about socialsociaal changeverandering.
279
806611
3138
Het heeft ons echt belet te
denken over sociale verandering.
13:41
We spendbesteden so much time
choosingkiezen things for ourselvesonszelf
280
809749
3731
We zijn zo veel bezig
met persoonlijke keuzes
13:45
and barelynauwelijks reflectreflecteren on
281
813480
1770
en we denken zelden over
keuzes die we gezamenlijk kunnen maken.
13:47
communalgemeenschappelijk choiceskeuzes we can make.
282
815250
2226
13:49
Now, we should not forgetvergeten that choicekeuze
283
817476
1700
We moeten niet vergeten dat keuzes
altijd gekoppeld zijn aan verandering.
13:51
is always linkedgekoppelde to changeverandering.
284
819176
2684
13:53
We can make individualindividu changesveranderingen,
285
821860
1816
We kunnen veranderingen maken,
op individueel maar ook op sociaal vlak.
13:55
but we can make socialsociaal changesveranderingen.
286
823676
2185
13:57
We can chooseKiezen to have more wolvesWolven.
287
825861
3766
We kunnen ervoor kiezen
om meer wolven te hebben.
14:01
We can chooseKiezen to changeverandering our environmentmilieu
288
829627
2767
We kunnen ervoor kiezen ons milieu
zo te veranderen dat er meer bijen zijn.
14:04
to have more beesbijen.
289
832394
2430
14:06
We can chooseKiezen to have differentverschillend ratingrating agenciesagentschappen.
290
834824
4286
We kunnen ervoor kiezen om
andere ratingbureaus te hebben.
14:11
We can chooseKiezen to controlcontrole corporationsbedrijven
291
839110
2463
We kunnen ervoor kiezen om
bedrijven te besturen,
14:13
insteadin plaats daarvan of allowingtoestaan corporationsbedrijven to controlcontrole us.
292
841573
3864
in plaats van toe te laten
dat bedrijven ons besturen.
14:17
We have a possibilitymogelijkheid to make changesveranderingen.
293
845437
3415
Het is mogelijk om dingen te veranderen.
14:20
Now, I startedbegonnen with a quotecitaat from SamuelSamuel JohnsonJohnson,
294
848852
3278
Ik begon met een citaat van Samuel Johnson
14:24
who said that when we make choicekeuze in life,
295
852130
2729
die zei dat wanneer we keuzes
maken in het leven,
14:26
we shouldn'tmoet niet forgetvergeten to liveleven.
296
854859
2587
we niet moeten vergeten te leven.
14:29
FinallyTot slot, you can see
297
857446
2227
Je ziet, ik had wel degelijk een keuze
14:31
I did have a choicekeuze
298
859673
1507
14:33
to chooseKiezen one of the threedrie quotescitaten
299
861180
1287
om een van de drie citaten te kiezen
waar ik mijn talk mee wilde beginnen.
14:34
with whichwelke I wanted to startbegin my lecturelezing.
300
862467
4024
14:38
I did have a choicekeuze,
301
866491
1899
Ik had een keuze, net als landen en mensen
ook de keuze hebben om te heroverwegen
14:40
suchzodanig as nationslanden, as people,
302
868390
2308
14:42
we have choiceskeuzes too to rethinkheroverwegen
303
870698
2272
14:44
in what kindsoort of societymaatschappij we want to liveleven in the futuretoekomst.
304
872970
3312
in wat voor maatschappij
we in de toekomst willen leven.
14:48
Thank you.
305
876282
2051
Dank je wel.
(Applaus)
14:50
(ApplauseApplaus)
306
878333
4230
Translated by Saskia O'Neill
Reviewed by Peter Van de Ven

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Renata Salecl - Theorist
Sociologist and philosopher Renata Salecl scrutinizes our individual and societal neuroses, and suggests ways out of our current paralysis.

Why you should listen

Why are we the way we are, as individuals and as larger societies? In her relentless effort to answer this question, theorist Renata Salecl mines law, sociology, criminology, philosophy, and psychoanalysis to arrive at some unsettling conclusions.

Salecl—who researches and teaches at universities in her native Slovenia, in New York, and in London—argues that the modern, capitalism-driven imperative to become masters of our own lives leads to personal and social paralysis. We are obsessed with the impossible ideal of perfection and with others’ regard for us to a point that's politically de-mobilizing: obsessed with the idea of personal betterment, we ignore social change. Constant anxiety, kept alive in more-or-less conscious ways by the political system and by the media, further numbs our social criticism. Many people opt to tune out and live in denial. These themes form the core of Salecl's most recent books, The Tyranny of Choice and On Anxiety.

More profile about the speaker
Renata Salecl | Speaker | TED.com