ABOUT THE SPEAKER
Mark Bittman - Food writer
Mark Bittman is a bestselling cookbook author, journalist and television personality. His friendly, informal approach to home cooking has shown millions that fancy execution is no substitute for flavor and soul.

Why you should listen

Although Mark Bittman never formally trained as a chef, his pursuits as a curious and tenacious foodie have made him a casual culinary master. His weekly New York Times food column, The Minimalist, meshes accessible and inexpensive ingredients with "anyone-can" cooking techniques to produce exceedingly delicious dishes. Bittman's funny, friendly attitude and trademark informal approach to food-craft extend to his blockbuster TV programs (which retain delays and mishaps that other producers would edit out), his blog, Bitten, and ambitious cookbooks, like How to Cook Everything and The Best Recipes in the World.

After a decade as the "Minimalist," Bittman has emerged a respected spokesperson on all things edible: He's concerned about the ecological and health impacts of our modern diet, which he characterizes as overwhelmingly meat-centered and hooked on fast food. His criticism has the world listening: His revolutionary How to Cook Everything Vegetarian (sequel to How to Cook Everything), is a bestseller, and his memorable talk at the 2007 EG Conference (available now on TED.com) delivered a stinging condemnation of the way we eat now. A subsequent New York Times article pursued the same argument.

Bittman's newest book, Food Matters, explores the link between our eating habits and the environment, offering an accessible plan for a planet-friendly diet.

More profile about the speaker
Mark Bittman | Speaker | TED.com
EG 2007

Mark Bittman: What's wrong with what we eat

Mark Bittman over wat er mis is met ons eten

Filmed:
4,713,450 views

In deze grappige en vurige lezing spreekt de culinair recensent van de New York Times, Mark Bittman, over de tekortkomingen van ons moderne dieet. Teveel vlees, te weinig planten, teveel fastfood, te weinig thuis koken, en waarom dit de hele planeet in gevaar brengt.
- Food writer
Mark Bittman is a bestselling cookbook author, journalist and television personality. His friendly, informal approach to home cooking has shown millions that fancy execution is no substitute for flavor and soul. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
I writeschrijven about foodeten. I writeschrijven about cookingkoken.
0
0
2000
Ik schrijf over eten. Ik schrijf over koken.
00:18
I take it quiteheel seriouslyernstig,
1
2000
2000
Ik neem het heel serieus,
00:20
but I'm here to talk about something
2
4000
2000
maar ik ben hier om te praten over iets
00:22
that's becomeworden very importantbelangrijk to me in the last yearjaar or two.
3
6000
4000
dat heel belangrijk voor me is geworden in het laatste jaar of twee.
00:26
It is about foodeten, but it's not about cookingkoken, perper sese.
4
10000
4000
Het gaat over voedsel, maar niet persé over koken.
00:31
I'm going to startbegin with this pictureafbeelding of a beautifulmooi cowkoe.
5
15000
2000
Ik ga om te beginnen met deze foto van een mooie koe.
00:34
I'm not a vegetarianVegetarisch -- this is the oldoud NixonNixon linelijn, right?
6
18000
3000
Ik ben geen vegetariër - dat is wat Nixon,zei, toch?
00:37
But I still think that this --
7
21000
2000
Maar ik denk nog steeds dat dit --
00:39
(LaughterGelach)
8
23000
1000
de moderne versie hiervan is.
00:40
-- maymei be this year'sjaar versionversie of this.
9
24000
2000
de moderne versie hiervan is.
00:43
Now, that is only a little bitbeetje hyperbolichyperbolische.
10
27000
4000
Nu, dat is slechts een beetje overdreven.
00:47
And why do I say it?
11
31000
2000
En waarom zeg ik het?
00:49
Because only onceeen keer before has the fatelot of individualindividu people
12
33000
4000
Omdat slechts één keer eerder was het lot van individuele mensen
00:53
and the fatelot of all of humanityde mensheid
13
37000
2000
en het lot van de hele mensheid
00:55
been so intertwinedverweven.
14
39000
2000
zo met elkaar verweven.
00:57
There was the bombbom, and there's now.
15
41000
2000
Er was de bom, en er is nu.
01:00
And where we go from here is going to determinebepalen
16
44000
2000
En wat we nu doen is van belang,
01:02
not only the qualitykwaliteit and the lengthlengte of our individualindividu liveslevens,
17
46000
4000
niet alleen voor de kwaliteit en de lengte van onze individuele levens,
01:06
but whetherof, if we could see the EarthAarde a centuryeeuw from now,
18
50000
2000
maar of, als we de aarde over een eeuw zouden zien,
01:08
we'dwij hadden recognizeherken it.
19
52000
2000
we die zouden herkennen.
01:10
It's a holocaustbrandoffer of a differentverschillend kindsoort,
20
54000
2000
Het is een holocaust van een andere soort,
01:12
and hidingverbergen underonder our desksbureaus isn't going to help.
21
56000
3000
en verstoppen onder onze bureaus zal niet helpen.
01:15
StartStart with the notionbegrip that globalglobaal warmingverwarming
22
59000
2000
Begin met het idee dat de opwarming van de aarde
01:17
is not only realecht, but dangerousgevaarlijk.
23
61000
2000
niet alleen echt is, maar ook gevaarlijk.
01:19
SinceSinds everyelk scientistwetenschapper in the worldwereld- now believesgelooft this,
24
63000
3000
Aangezien elke wetenschapper in de wereld dit nu gelooft,
01:22
and even PresidentDe Voorzitter BushBush has seengezien the lightlicht, or pretendsdoet alsof to,
25
66000
3000
en zelfs president Bush het licht gezien heeft, of doet alsof,
01:25
we can take this is a givengegeven.
26
69000
2000
kunnen we dit als gegeven aannemen.
01:28
Then hearhoren this, please.
27
72000
2000
Maar hoor dit dan, alstublieft.
01:30
After energyenergie productionproductie, livestockvee is the second-highesttweede-hoogste contributorInzender
28
74000
4000
Na de productie van energie, levert vee de grootste bijdrage
01:34
to atmosphere-alteringsfeer-wijzigen gasesgassen.
29
78000
2000
aan broeikasgassen.
01:36
NearlyBijna one-fiftheen vijfde of all greenhousebroeikas gasgas-
30
80000
4000
Bijna een vijfde van alle emissies van broeikasgassen
01:40
is generatedgegenereerd by livestockvee productionproductie --
31
84000
2000
wordt gegenereerd door de veehouderij --
01:42
more than transportationvervoer.
32
86000
2000
meer dan transport.
01:44
Now, you can make all the jokesgrappen you want about cowkoe fartsscheten,
33
88000
4000
Nu kan je allerlei grappen maken over koeiescheten,
01:48
but methanemethaan is 20 timestijden more poisonousgiftig than COCO2,
34
92000
3000
maar methaan is 20 keer meer giftig dan CO2,
01:51
and it's not just methanemethaan.
35
95000
2000
en het is niet alleen methaan.
01:53
LivestockVee is alsoook one of the biggestgrootste culpritsdaders in landland- degradationvermindering,
36
97000
4000
Vee is ook één van de grootste boosdoeners in de aantasting van de bodem,
01:57
airlucht and waterwater pollutionverontreiniging, waterwater shortagestekorten and lossverlies of biodiversitybiodiversiteit.
37
101000
5000
lucht-en watervervuiling, watertekorten en het verlies van biodiversiteit.
02:02
There's more.
38
106000
1000
Er is meer.
02:03
Like halfvoor de helft the antibioticsantibiotica in this countryland
39
107000
3000
Zoals de helft van de antibiotica in dit land
02:06
are not administeredbeheerd to people, but to animalsdieren.
40
110000
3000
wordt niet aan mensen toegediend, maar aan dieren.
02:09
But listslijsten like this becomeworden kindsoort of numbingnumbing, so let me just say this:
41
113000
3000
Maar dit soort lijstjes worden wat vervelend, dus laat ik dit zeggen:
02:12
if you're a progressiveprogressief,
42
116000
2000
als je vooruitstrevend bent,
02:14
if you're drivinghet rijden a PriusPrius, or you're shoppinghet winkelen greengroen,
43
118000
3000
als je een Prius rijdt, of je koopt milieubewust,
02:17
or you're looking for organicbiologisch,
44
121000
2000
of je bent op zoek naar biologisch,
02:19
you should probablywaarschijnlijk be a semi-vegetariansemi-vegetarisch.
45
123000
3000
dan zou je eigenlijk een semi-vegetariër moeten zijn.
02:23
Now, I'm no more anti-cattleanti-vee than I am anti-atomanti-atoom,
46
127000
4000
Nu ben ik niet meer tegen de koe dan tegen het atoom,
02:27
but it's all in the way we use these things.
47
131000
2000
maar het zit vooral in ons gebruik ervan.
02:29
There's anothereen ander piecestuk of the puzzlepuzzel,
48
133000
2000
Er is nog een stukje van de puzzel
02:31
whichwelke AnnAnn CooperCooper talkedgesproken about beautifullymooi yesterdaygisteren,
49
135000
2000
waarover Ann Cooper gisteren prachtig sprak,
02:33
and one you alreadynu al know.
50
137000
2000
en één die je al kent.
02:36
There's no questionvraag, nonegeen, that so-calledzogenaamd lifestylelevensstijl diseasesziekten --
51
140000
4000
Het is overduidelijk, écht, dat zogenaamde lifestyle-ziektes --
02:40
diabetessuikerziekte, hearthart- diseaseziekte, strokeberoerte, some cancerskankers --
52
144000
4000
diabetes, hart-en vaatziekten, beroertes, sommige vormen van kanker --
02:44
are diseasesziekten that are farver more prevalentheersend here
53
148000
3000
ziektes zijn die je hier veel vaker ziet
02:47
than anywhereoveral in the restrust uit of the worldwereld-.
54
151000
2000
dan in de rest van de wereld.
02:49
And that's the directdirect resultresultaat of eatingaan het eten a WesternWestern dietdieet.
55
153000
4000
Dat is het directe gevolg van het eten van een westers dieet.
02:53
Our demandvraag naar for meatvlees, dairyzuivel and refinedverfijnd carbohydrateskoolhydraten --
56
157000
4000
Onze vraag naar vlees, zuivel en geraffineerde koolhydraten --
02:57
the worldwereld- consumesverbruikt one billionmiljard cansblikjes or bottlesflessen of CokeCokes a day --
57
161000
5000
de wereld verbruikt één miljard blikjes of flessen cola per dag --
03:02
our demandvraag naar for these things, not our need, our want,
58
166000
4000
onze vraag naar deze dingen, niet onze behoefte, onze vraag --
03:06
drivesdrives us to consumeconsumeren way more caloriescalorieën than are good for us.
59
170000
4000
drijft ons tot de consumptie van veel meer caloriën dan goed zijn.
03:10
And those caloriescalorieën are in foodslevensmiddelen that causeoorzaak, not preventvoorkomen, diseaseziekte.
60
174000
5000
Deze calorieën zitten in etenswaren die ziektes veroorzaken, niet voorkomen.
03:15
Now globalglobaal warmingverwarming was unforeseenonvoorziene.
61
179000
2000
De opwarming van de aarde was niet voorzien.
03:17
We didn't know that pollutionverontreiniging did more than causeoorzaak badslecht visibilityzichtbaarheid.
62
181000
4000
We wisten niet dat de vervuiling meer zou doen dan het uitzicht verpesten.
03:21
Maybe a fewweinig lunglong diseasesziekten here and there,
63
185000
2000
Misschien een paar longziekten hier en daar,
03:23
but, you know, that's not suchzodanig a biggroot dealtransactie.
64
187000
3000
maar weet je, dat is niet zo'n probleem.
03:26
The currentactueel healthGezondheid crisiscrisis, howeverechter,
65
190000
2000
De huidige gezondheidscrisis daarentegen,
03:28
is a little more the work of the evilonheil empirerijk.
66
192000
3000
is meer het werk van een "Evil Empire".
03:31
We were told, we were assuredverzekerd,
67
195000
3000
We kregen te horen, ons werd verzekerd,
03:34
that the more meatvlees and dairyzuivel and poultrygevogelte we ateaten,
68
198000
2000
dat hoe meer vlees en zuivel en pluimvee we aten,
03:36
the healthiergezonder we'dwij hadden be.
69
200000
2000
hoe gezonder we zouden worden.
03:38
No. OverconsumptionOverconsumptie of animalsdieren, and of courseCursus, junkrommel foodeten,
70
202000
3000
Niet dus. Overconsumptie van dieren, en natuurlijk, junk food,
03:41
is the problemprobleem, alonglangs with our paltryschamel consumptionconsumptie of plantsplanten.
71
205000
4000
is het probleem, samen met onze schamele consumptie van planten.
03:45
Now, there's no time to get into the benefitsvoordelen of eatingaan het eten plantsplanten here,
72
209000
3000
We hebben hier geen tijd om de voordelen van groenten te bespreken,
03:48
but the evidencebewijsmateriaal is that plantsplanten -- and I want to make this clearduidelijk --
73
212000
3000
maar het bewijs is dat de planten - en ik wil dit duidelijk te maken --
03:51
it's not the ingredientsingrediënten in plantsplanten, it's the plantsplanten.
74
215000
4000
het zijn niet de ingrediënten van planten, het zijn de planten zélf.
03:55
It's not the beta-caroteneBeta-caroteen, it's the carrotwortel.
75
219000
3000
Het is niet de bèta-caroteen, het is de wortel.
03:58
The evidencebewijsmateriaal is very clearduidelijk that plantsplanten promotepromoten healthGezondheid.
76
222000
4000
Het bewijs is heel duidelijk dat planten de gezondheid bevorderen.
04:02
This evidencebewijsmateriaal is overwhelmingoverweldigend at this pointpunt.
77
226000
2000
Dit bewijs is overweldigend op dit punt.
04:04
You eateten more plantsplanten, you eateten lessminder other stuffspul, you liveleven longerlanger.
78
228000
4000
Je eet meer planten, je eet minder andere dingen, je leeft langer.
04:08
Not badslecht.
79
232000
2000
Niet slecht.
04:10
But back to animalsdieren and junkrommel foodeten.
80
234000
2000
Maar terug naar dieren en junk food.
04:12
What do they have in commongemeenschappelijk?
81
236000
2000
Wat hebben ze gemeen?
04:14
One: we don't need eithereen van beide of them for healthGezondheid.
82
238000
3000
Eén: we hebben geen van beide nodig voor de gezondheid.
04:17
We don't need animaldier productsproducten,
83
241000
2000
We hebben geen dierlijke producten nodig,
04:19
and we certainlyzeker don't need whitewit breadbrood or CokeCokes.
84
243000
3000
en zeker géén witbrood of cola.
04:22
Two: bothbeide have been marketedop de markt gebracht heavilyhard,
85
246000
2000
Twee: beide zijn behoorlijk in de marketing,
04:24
creatinghet creëren van unnaturalonnatuurlijk demandvraag naar.
86
248000
2000
wat onnatuurlijke vraag creëert.
04:26
We're not borngeboren cravinghunkering WhoppersBlunders or SkittlesKegelen.
87
250000
5000
We hunkeren niet van nature naar Whoppers of Skittles.
04:31
ThreeDrie: theirhun productionproductie has been supportedondersteunde by governmentregering agenciesagentschappen
88
255000
3000
Drie: de productie word ondersteund door overheid
04:34
at the expensekosten of a more health-gezondheid- and Earth-friendlyAarde-vriendelijke dietdieet.
89
258000
3000
ten koste van een gezonder en milieubewuster dieet.
04:37
Now, let's imaginestel je voor a parallelparallel.
90
261000
4000
Laten we nu eens een vergelijking maken.
04:41
Let's pretenddoen alsof that our governmentregering supportedondersteunde an oil-basedop basis van olie economyeconomie,
91
265000
3000
Laten we doen alsof dat onze regering een olie-economie ondersteunt
04:44
while discouragingontmoedigen more sustainableduurzame formsvormen of energyenergie,
92
268000
4000
en meer duurzame vormen van energie ontmoedigt,
04:48
knowingwetende all the while that the resultresultaat would be
93
272000
2000
al die tijd wetend dat het resultaat zou zijn:
04:50
pollutionverontreiniging, waroorlog and risingstijgende lijn costskosten.
94
274000
2000
vervuiling, oorlog en stijgende kosten.
04:52
IncredibleOngelooflijke, isn't it?
95
276000
2000
Ongelooflijk, nietwaar?
04:54
YetNog they do that.
96
278000
2000
Toch doen ze dat.
04:56
And they do this here. It's the samedezelfde dealtransactie.
97
280000
2000
En ze doen dit hier. Het is hetzelfde verhaal.
04:58
The sadverdrietig thing is, when it comeskomt to dietdieet,
98
282000
2000
Het trieste is dat, als het om voeding gaat,
05:00
is that even when well-intentionedgoedbedoelde FedsFeds
99
284000
2000
zelfs wanneer goedbedoelende ambtenaren
05:02
try to do right by us, they failmislukken.
100
286000
4000
proberen het goed te doen, ze falen.
05:07
EitherBeide they're outvotedoverstemd by puppetsmarionetten of agribusinessagribusiness,
101
291000
3000
Of marionetten van de agribusiness overstemmen ze,
05:10
or they are puppetsmarionetten of agribusinessagribusiness.
102
294000
2000
of ze zijn marionetten van de agribusiness.
05:12
So, when the USDAUSDA finallyTenslotte acknowledgederkend
103
296000
4000
Dus toen de USDA eindelijk erkende
05:16
that it was plantsplanten, ratherliever than animalsdieren, that madegemaakt people healthygezond,
104
300000
4000
dat het planten zijn, in plaats van dieren, die mensen gezond maken,
05:20
they encouragedaangemoedigd us, viavia theirhun overlyal te simplisticsimplistische foodeten pyramidpiramide,
105
304000
4000
moedigden ze ons aan, via hun simplistische voedselpiramide,
05:24
to eateten fivevijf servingsporties of fruitsvruchten and vegetablesgroenten a day,
106
308000
3000
om vijf porties fruit en groenten per dag te eten,
05:27
alonglangs with more carbskoolhydraten.
107
311000
2000
samen met meer koolhydraten.
05:29
What they didn't tell us is that some carbskoolhydraten are better than othersanderen,
108
313000
3000
Wat ze niet vertellen is dat sommige koolhydraten beter zijn dan andere,
05:32
and that plantsplanten and wholegeheel grainskorrels
109
316000
2000
en dat planten en volkoren
05:34
should be supplantingverdrong eatingaan het eten junkrommel foodeten.
110
318000
2000
in plaats moeten komen van junkfood.
05:36
But industryindustrie lobbyistslobbyisten would never let that happengebeuren.
111
320000
3000
Maar de industrie lobbyisten staan dat niet toe.
05:39
And guessraden what?
112
323000
2000
En raad eens?
05:41
HalfDe helft the people who developedontwikkelde the foodeten pyramidpiramide
113
325000
2000
De helft van de mensen die de voedselpiramide maakten
05:43
have tiesbanden to agribusinessagribusiness.
114
327000
2000
heeft banden met de agribusiness.
05:45
So, insteadin plaats daarvan of substitutingsubstitueren plantsplanten for animalsdieren,
115
329000
3000
Dus in plaats van planten te eten in plaats van dieren,
05:48
our swollengezwollen appetiteseetlust simplyeenvoudigweg becamewerd largergrotere,
116
332000
3000
zijn we gewoon méér gaan eten,
05:51
and the mostmeest dangerousgevaarlijk aspectsaspecten of them remainedbleef unchangedongewijzigd.
117
335000
4000
en de gevaarlijkste aspecten van eten bleven ongewijzigd.
05:55
So-calledZogenaamde low-fatlaag vetgehalte dietsdiëten, so-calledzogenaamd low-carbLow-carb dietsdiëten --
118
339000
4000
Zogenaamde vetarme diëten, zogenaamde low-carb diëten,
05:59
these are not solutionsoplossingen.
119
343000
2000
dat zijn geen oplossingen.
06:01
But with lots of intelligentintelligent people
120
345000
2000
Maar met veel intelligente mensen
06:03
focusingscherpstellen on whetherof foodeten is organicbiologisch or locallokaal,
121
347000
3000
gericht op de vraag of voedsel biologisch of streekgebonden is
06:06
or whetherof we're beingwezen niceleuk to animalsdieren,
122
350000
2000
of dat we aardig zijn voor dieren,
06:08
the mostmeest importantbelangrijk issueskwesties just aren'tzijn niet beingwezen addressedaangesproken.
123
352000
3000
de belangrijkste zaken worden gewoon niet aangepakt.
06:11
Now, don't get me wrongfout.
124
355000
2000
Nu, begrijp me niet verkeerd,
06:13
I like animalsdieren,
125
357000
2000
ik houd van dieren,
06:15
and I don't think it's just fine to industrializeindustrialiseren theirhun productionproductie
126
359000
3000
en ik denk niet dat het goed is hun productie industrialiseren
06:18
and to churnchurn them out like they were wrenchesMomentsleutels.
127
362000
3000
en ze als dopsleutels uit een fabriek te laten komen.
06:21
But there's no way to treattraktatie animalsdieren well,
128
365000
3000
Maar je kunt dieren niet goed behandelen
06:24
when you're killingdoden 10 billionmiljard of them a yearjaar.
129
368000
3000
als je er 10 miljard per jaar afslacht.
06:27
That's our numberaantal. 10 billionmiljard.
130
371000
2000
Dat is het aantal. 10 miljard.
06:29
If you strungStrung all of them --
131
373000
2000
Als je ze achter elkaar zet,
06:31
chickenskippen, cowskoeien, pigsvarkens and lambslammeren -- to the moonmaan,
132
375000
4000
kippen, koeien, varkens en lammeren - naar de maan,
06:35
they'dze zouden go there and back fivevijf timestijden, there and back.
133
379000
2000
dan gaan ze vijf keer heen en terug.
06:37
Now, my math'sMath van a little shakywankel, but this is prettymooi good,
134
381000
3000
Mijn wiskunde is een beetje wankel, maar het klopt aardig,
06:40
and it dependshangt af whetherof a pigvarken is fourvier feetvoeten long or fivevijf feetvoeten long,
135
384000
3000
het maakt uit of een varken één-twintig is of anderhalve meter,
06:43
but you get the ideaidee.
136
387000
2000
maar dat snap je wel.
06:45
That's just the UnitedVerenigd StatesStaten.
137
389000
2000
En dat alleen van de VS.
06:48
And with our hyper-consumptionHyper-verbruik of those animalsdieren
138
392000
2000
En met onze hyper-consumptie van deze dieren
06:50
producingproducerende greenhousebroeikas gasesgassen and hearthart- diseaseziekte,
139
394000
3000
de productie van broeikasgassen en hart-en vaatziekten,
06:53
kindnessvriendelijkheid mightmacht just be a bitbeetje of a redrood herringharing.
140
397000
3000
is vriendelijkheid misschien een leuke afleiding.
06:56
Let's get the numbersgetallen of the animalsdieren we're killingdoden for eatingaan het eten down,
141
400000
4000
Laten we het aantal dieren dat we slachten verminderen
07:00
and then we'llgoed worryzorgen about beingwezen niceleuk to the onesdegenen that are left.
142
404000
4000
en dan eens kijken of we vriendelijk zijn voor de rest.
07:04
AnotherEen ander redrood herringharing mightmacht be exemplifiedgeïllustreerd by the wordwoord "locavorelocavore,"
143
408000
4000
Een andere afleiding is wellicht het woord "locavore,"
07:08
whichwelke was just namedgenaamd wordwoord of the yearjaar by the NewNieuw OxfordOxford AmericanAmerikaanse DictionaryWoordenboek.
144
412000
3000
dat onlangs werd uitgeroepen tot Woord van het Jaar door de New Oxford American Dictionary.
07:11
SeriouslySerieus.
145
415000
2000
Serieus.
07:13
And locavorelocavore, for those of you who don't know,
146
417000
2000
Een "locavore", voor degene onder u die het niet weet,
07:15
is someoneiemand who eatseet only locallyplaatselijk growngegroeid foodeten --
147
419000
2000
is iemand die alleen lokaal geteeld voedsel eet.
07:17
whichwelke is fine if you liveleven in CaliforniaCalifornië,
148
421000
3000
Wat prima is als je in Californië woont,
07:20
but for the restrust uit of us it's a bitbeetje of a sadverdrietig jokegrap.
149
424000
3000
maar voor de rest is het een trieste grap.
07:23
BetweenTussen the officialofficieel storyverhaal -- the foodeten pyramidpiramide --
150
427000
3000
Tussen het officiële verhaal - de voedselpiramide --
07:26
and the hipheup locavorelocavore visionvisie,
151
430000
2000
en de hippe locavore visie,
07:28
you have two versionsversies of how to improveverbeteren our eatingaan het eten.
152
432000
2000
heb je twee manieren om je eetgewoonten te verbeteren.
07:30
(LaughterGelach).
153
434000
2000
daar heb je twee manieren om je eetgewoonten te verbeteren.
07:32
They bothbeide get it wrongfout, thoughhoewel.
154
436000
2000
Ze hebben het allebei verkeerd.
07:34
The first at leastminst is populistpopulistische, and the secondtweede is elitistelitaire.
155
438000
4000
De eerste is populistisch, en de tweede is elitair.
07:38
How we got to this placeplaats is the historygeschiedenis of foodeten in the UnitedVerenigd StatesStaten.
156
442000
4000
Hoe we zover zijn gekomen is de geschiedenis van eten in de VS.
07:42
And I'm going to go throughdoor that,
157
446000
2000
En die bespreek ik nu,
07:44
at leastminst the last hundredhonderd yearsjaar or so, very quicklysnel right now.
158
448000
3000
ten minste de laatste honderd jaar of zo, heel snel..
07:47
A hundredhonderd yearsjaar agogeleden, guessraden what?
159
451000
2000
Honderd jaar geleden, wat denk je?
07:49
EveryoneIedereen was a locavorelocavore: even NewNieuw YorkYork had pigvarken farmsboerderijen nearbynabijgelegen,
160
453000
4000
Iedereen was een locavore, zelfs New York had varkenshouderijen
07:53
and shippingVerzenden foodeten all over the placeplaats was a ridiculousbelachelijk notionbegrip.
161
457000
3000
en voedsel transporteren was een idioot idee.
07:57
EveryElke familyfamilie had a cookkoken, usuallydoorgaans a mommam.
162
461000
3000
Elke familie had een kok, meestal een moeder.
08:00
And those momsmoeders boughtkocht and preparedbereid foodeten.
163
464000
3000
En die moeders kochten en kookten voedsel.
08:03
It was like your romanticromantisch visionvisie of EuropeEuropa.
164
467000
2000
Het was zoals uw romantische visie van Europa.
08:05
MargarineMargarine didn't existbestaan.
165
469000
2000
Margarine bestond niet.
08:07
In factfeit, when margarinemargarine was inventeduitgevonden,
166
471000
3000
In feite, toen margarine werd uitgevonden,
08:10
severalverscheidene statesstaten passedgeslaagd lawswetten declaringdeclareren that it had to be dyedgeverfd pinkroze,
167
474000
4000
hebben verschillende staten wetten aangenomen om het roze te verven
08:14
so we'dwij hadden all know that it was a fakenep.
168
478000
3000
zodat we allemaal zouden weten dat het nep is.
08:17
There was no snacksnack foodeten, and untiltot the '20s,
169
481000
2000
Er waren geen snacks, en tot de jaren '20,
08:19
untiltot ClarenceClarence BirdseyeBirdseye camekwam alonglangs, there was no frozenbevroren foodeten.
170
483000
3000
totdat Clarence Birdseye kwam, was er geen bevroren voedsel.
08:22
There were no restaurantrestaurant chainskettingen.
171
486000
3000
Er waren geen restaurant ketens.
08:25
There were neighborhoodbuurt restaurantsrestaurants runrennen by locallokaal people,
172
489000
2000
Er waren buurt restaurants gerund door lokale mensen,
08:27
but nonegeen of them would think to openOpen anothereen ander one.
173
491000
2000
maar ze dachten er niet over nóg een zaak te openen.
08:29
EatingEten ethnicetnisch was unheardongehoord of unlesstenzij you were ethnicetnisch.
174
493000
3000
Etnisch eten was ongehoord, tenzij je etnisch was.
08:32
And fancyzin in hebben foodeten was entirelygeheel FrenchFrans.
175
496000
3000
En fancy eten was helemaal Frans.
08:35
As an asideterzijde, those of you who rememberonthouden
176
499000
3000
Even terzijde, misschien kent u nog
08:38
DanDan AykroydAykroyd in the 1970s doing JuliaJulia ChildKind imitationsimitaties
177
502000
4000
Dan Aykroyd in de jaren '70 met Julia Child imitaties
08:42
can see where he got the ideaidee of stabbingsteekpartij himselfzichzelf from this fabulousfabelachtig slideglijbaan.
178
506000
5000
hij kreeg het idee zichzelf te snijden van deze fantastische dia.
08:47
(LaughterGelach)
179
511000
1000
.
08:48
Back in those daysdagen, before even JuliaJulia,
180
512000
4000
Toentertijd, zelf vóór Julia,
08:52
back in those daysdagen, there was no philosophyfilosofie of foodeten.
181
516000
2000
in die tijd was er geen filosofie van voedsel.
08:54
You just ateaten.
182
518000
2000
Je at gewoon.
08:56
You didn't claimvordering to be anything.
183
520000
2000
Je beweerde niet iets te zijn.
08:58
There was no marketingafzet. There were no nationalnationaal brandsmerken.
184
522000
3000
Er was geen marketing. Er waren geen nationale merken.
09:01
VitaminsVitaminen had not been inventeduitgevonden.
185
525000
3000
Vitaminen waren niet uitgevonden.
09:04
There were no healthGezondheid claimsvorderingen, at leastminst not federallyFederaal sanctionedbestraft onesdegenen.
186
528000
3000
Er waren geen gezondheidsclaims, althans niet van de overheid.
09:07
FatsVetten, carbskoolhydraten, proteinseiwitten -- they weren'twaren niet badslecht or good, they were foodeten.
187
531000
4000
Vetten, koolhydraten, eiwitten - ze waren niet slecht of goed, maar gewoon eten.
09:11
You ateaten foodeten.
188
535000
3000
Je at voedsel.
09:14
HardlyNauwelijks anything containedbevatte more than one ingredientingrediënt,
189
538000
2000
Er was nauwelijks iets met meer dan één ingrediënt,
09:16
because it was an ingredientingrediënt.
190
540000
2000
want het was een ingrediënt.
09:18
The cornflakeCornflake hadn'thad niet been inventeduitgevonden.
191
542000
2000
De Cornflake was nog niet uitgevonden.
09:20
(LaughterGelach)
192
544000
1000
De Cornflake was nog niet uitgevonden.
09:21
The Pop-TartPop-scherp, the PringlePringle, CheezCheez WhizExpert, nonegeen of that stuffspul.
193
545000
3000
De Pop-Tart, de Pringle, Cheez Whiz, niets van dat spul.
09:24
GoldfishGoudvis swamzwom.
194
548000
2000
Goudvissen..
09:26
(LaughterGelach)
195
550000
2000
Zwommen gewoon.
09:28
It's hardhard to imaginestel je voor. People grewgroeide foodeten, and they ateaten foodeten.
196
552000
3000
Het is moeilijk voor te stellen. Mensen teelden voedsel, en ze aten voedsel.
09:31
And again, everyoneiedereen ateaten locallokaal.
197
555000
3000
En nogmaals, iedereen at lokaal.
09:34
In NewNieuw YorkYork, an orangeoranje was a commongemeenschappelijk ChristmasKerst presentaanwezig,
198
558000
3000
In New York, was een sinaasappel een kerstcadeau,
09:37
because it camekwam all the way from FloridaFlorida.
199
561000
3000
omdat die helemaal uit Florida kwam.
09:41
From the '30s on, roadweg systemssystemen expandeduitgebreid,
200
565000
2000
Vanaf de jaren '30 groeide het wegennet,
09:43
truckstrucks tooknam the placeplaats of railroadsspoorwegen,
201
567000
2000
vrachtwagens vervingen de spoorwegen,
09:45
freshvers foodeten beganbegon to travelreizen more.
202
569000
2000
vers voedsel begon meer te reizen.
09:47
OrangesSinaasappelen becamewerd commongemeenschappelijk in NewNieuw YorkYork.
203
571000
2000
Sinaasappelen werden gemeengoed in New York.
09:49
The SouthSouth and WestWest becamewerd agriculturalagrarisch hubshubs,
204
573000
3000
Het Zuiden en Westen werden de landbouw streken,
09:52
and in other partsonderdelen of the countryland, suburbsbuitenwijken tooknam over farmlandlandbouwgrond.
205
576000
3000
en elders kwamen voorsteden in plaats van akkers.
09:55
The effectsbijwerkingen of this are well knownbekend. They are everywhereoveral.
206
579000
3000
De effecten hiervan zijn bekend, ze zijn overal.
09:58
And the deathdood of familyfamilie farmsboerderijen is partdeel of this puzzlepuzzel,
207
582000
3000
Het verdwijnen van familieboerderijen maakt hier deel van uit,
10:01
as is almostbijna everything
208
585000
2000
zoals bijna alles
10:03
from the demiseoverlijden of the realecht communitygemeenschap
209
587000
2000
van de ondergang van de echte gemeenschap,
10:05
to the challengeuitdaging of findingbevinding a good tomatotomaat, even in summerzomer.
210
589000
4000
tot de uitdaging van het vinden van een goede tomaat, zelfs in de zomer.
10:09
EventuallyUiteindelijk, CaliforniaCalifornië producedgeproduceerd too much foodeten to shipschip freshvers,
211
593000
4000
Uiteindelijk produceerde Californië teveel voedsel om vers te verschepen,
10:13
so it becamewerd criticalkritisch to marketmarkt cannedblik and frozenbevroren foodslevensmiddelen.
212
597000
3000
dus werd marketing van blik en bevroren producten essentieel.
10:16
ThusDus arrivedaangekomen conveniencegemak.
213
600000
2000
Zo kwam het gemak.
10:18
It was solduitverkocht to proto-feministProto-feminist housewiveshuisvrouwen
214
602000
2000
Het werd verkocht aan moderne huisvrouwen
10:20
as a way to cutbesnoeiing down on houseworkhuishoudelijk werk.
215
604000
2000
om hun werk makkelijker te maken.
10:22
Now, I know everybodyiedereen over the ageleeftijd of, like 45 --
216
606000
3000
Nu, ik weet dat iedereen die ouder is dan, zeg 45 --
10:25
theirhun mouthsmonden are wateringwatering at this pointpunt.
217
609000
2000
zij beginnen nu te watertanden.
10:27
(LaughterGelach)
218
611000
1000
zij beginnen nu te watertanden.
10:28
(ApplauseApplaus)
219
612000
1000
Als we een dia hadden van een goede biefstuk nog meer..
10:29
If we had a slideglijbaan of SalisburySalisbury steakbiefstuk, even more so, right?
220
613000
4000
Als we een dia hadden van een goede biefstuk nog meer..
10:33
(LaughterGelach)
221
617000
1000
Toch?
10:35
But this maymei have cutbesnoeiing down on houseworkhuishoudelijk werk,
222
619000
2000
Dit mag dan het huishouden makkelijker hebben gemaakt,
10:37
but it cutbesnoeiing down on the varietyverscheidenheid of foodeten we ateaten as well.
223
621000
3000
het heeft ook de variatie verminderd.
10:40
ManyVeel of us grewgroeide up never eatingaan het eten a freshvers vegetablegroente
224
624000
4000
Velen zijn opgegroeid zonder verse groenten
10:44
exceptbehalve the occasionalaf en toe rawrauw carrotwortel or maybe an oddvreemd lettuceSla saladsalade.
225
628000
4000
behalve misschien af en toe een rauwe wortel of een salade.
10:48
I, for one -- and I'm not kiddingkidding --
226
632000
2000
Ik bijvoorbeeld, geen grap
10:50
didn't eateten realecht spinachspinazie or broccolibroccoli tilltot I was 19.
227
634000
4000
heb geen echte spinazie of broccoli gegeten tot mijn 19de
10:54
Who needednodig it thoughhoewel? MeatVlees was everywhereoveral.
228
638000
2000
Maar wat zou het? Vlees was overal.
10:56
What could be easiergemakkelijker, more fillingvulling or healthiergezonder for your familyfamilie
229
640000
3000
Wat is er eenvoudiger, vullender of gezonder voor uw gezin
10:59
than broilingsnikheet a steakbiefstuk?
230
643000
2000
dan een biefstukje bakken?
11:01
But by then cattlevee were alreadynu al raisedverheven unnaturallyonnatuurlijk.
231
645000
4000
Maar toen was het vee al onnatuurlijk vetgemest.
11:05
RatherEerder than spendinguitgaven theirhun liveslevens eatingaan het eten grassgras,
232
649000
2000
In plaats van hun hele leven gras te eten,
11:07
for whichwelke theirhun stomachsmagen were designedontworpen,
233
651000
3000
waarvoor hun magen zijn gemaakt,
11:10
they were forcedgedwongen to eateten soysoja and cornmaïs.
234
654000
2000
kregen ze soja en mais te eten.
11:12
They have troublemoeite digestingverteren those grainskorrels, of courseCursus,
235
656000
3000
Ze kregen problemen met het verteren, natuurlijk,
11:15
but that wasn'twas niet a problemprobleem for producersproducenten.
236
659000
3000
maar dat was geen probleem voor de producenten.
11:18
NewNieuw drugsdrugs keptgehouden them healthygezond.
237
662000
3000
Nieuwe geneesmiddelen hielden ze gezond.
11:21
Well, they keptgehouden them alivelevend.
238
665000
2000
Tenminste, het hield ze in leven..
11:23
HealthyGezonde was anothereen ander storyverhaal.
239
667000
2000
Gezond is een ander verhaal.
11:25
ThanksBedankt to farmfarm subsidiessubsidies,
240
669000
2000
Met dank aan landbouwsubsidies,
11:27
the fine collaborationsamenwerking betweentussen agribusinessagribusiness and CongressCongres,
241
671000
3000
de fijne samenwerking tussen de agribusiness en het Congres,
11:30
soysoja, cornmaïs and cattlevee becamewerd kingkoning.
242
674000
2000
werden soja, graan en vee koning.
11:32
And chickenkip soonspoedig joinedtoegetreden them on the thronetroon.
243
676000
3000
En kip volgde hen snel op de troon.
11:35
It was duringgedurende this periodperiode that the cyclefiets of
244
679000
3000
Het was tijdens deze periode dat de cyclus van
11:38
dietarydieet and planetaryplanetair destructionverwoesting beganbegon,
245
682000
2000
voedings-en planetaire vernietiging begon,
11:40
the thing we're only realizinghet realiseren van just now.
246
684000
2000
waar we nu pas achter komen.
11:42
Listen to this,
247
686000
2000
Luister hiernaar,
11:44
betweentussen 1950 and 2000, the world's's werelds populationbevolking doubledverdubbelde.
248
688000
5000
tussen 1950 en 2000 is de wereldbevolking verdubbeld,
11:49
MeatVlees consumptionconsumptie increasedtoegenomen five-foldvijfvoudige.
249
693000
3000
en de vleesconsumptie vervijfvoudigd.
11:52
Now, someoneiemand had to eateten all that stuffspul, so we got fastsnel foodeten.
250
696000
6000
Nu moest iemand dat allemaal opeten, dus kregen we fastfood.
11:59
And this tooknam carezorg of the situationsituatie resoundinglyproduktieverlies.
251
703000
3000
En dat voldeed ruimschoots.
12:02
Home cookingkoken remainedbleef the normnorm, but its qualitykwaliteit was down the tubestubes.
252
706000
4000
Thuis koken bleef wel de norm, maar de kwaliteit was abominabel.
12:06
There were fewerminder mealsmaaltijden with home-cookedhuisgemaakte breadsbrood, dessertsdesserts and soupssoepen,
253
710000
4000
Er waren minder maaltijden met zelfgemaakt brood, desserts en soepen,
12:10
because all of them could be boughtkocht at any storeop te slaan.
254
714000
2000
omdat dat overal te koop was.
12:12
Not that they were any good, but they were there.
255
716000
3000
Niet dat ze goed waren, maar ze waren er.
12:15
MostDe meeste momsmoeders cookedgekookt like minede mijne:
256
719000
2000
De meeste moeders kookten zoals de mijne --
12:17
a piecestuk of broiledgeroosterd meatvlees, a quicklysnel madegemaakt saladsalade with bottledgebotteld dressingdressing,
257
721000
4000
een stuk geroosterd vlees, een snel gemaakt salade met dressing uit een flesje,
12:21
cannedblik soupsoep, cannedblik fruitfruit saladsalade.
258
725000
2000
soep uit blik, fruitsalade uit blik.
12:23
Maybe bakedgebakken or mashedpuree potatoesaardappelen,
259
727000
3000
Misschien gebakken aardappels of puree
12:26
or perhapsmisschien the stupideststomste foodeten ever, MinuteMinuut RiceRijst.
260
730000
3000
of misschien het domste voedsel ooit - snelkookrijst.
12:29
For dessertdessert, store-boughtwinkel koopt iceijs- creamroom or cookiescookies.
261
733000
4000
Als toetje, koekjes of ijs uit de winkel.
12:33
My mommam is not here, so I can say this now.
262
737000
4000
Mijn moeder is hier niet, dus ik mag dit zeggen.
12:37
This kindsoort of cookingkoken drovedreef me to learnleren how to cookkoken for myselfmezelf.
263
741000
4000
Dit soort van koken dreef me ertoe zelf te leren koken.
12:41
(LaughterGelach)
264
745000
1000
Dit soort van koken dreef me ertoe zelf te leren koken.
12:42
It wasn'twas niet all badslecht.
265
746000
2000
Het was niet allemaal slecht.
12:44
By the '70s, forward-thinkingvoorwaarts-nadenkend people
266
748000
2000
Tegen de jaren '70 begonnen
12:46
beganbegon to recognizeherken the valuewaarde of locallokaal ingredientsingrediënten.
267
750000
3000
vooruitstrevende mensen de waarde van lokale ingrediënten te zien.
12:49
We tendedde neiging gardenstuinen, we becamewerd interestedgeïnteresseerd in organicbiologisch foodeten,
268
753000
3000
We hadden tuinen, raakten geïnteresseerd in biologische levensmiddelen,
12:52
we knewwist or we were vegetariansvegetariërs.
269
756000
2000
we kenden of we waren vegetariërs.
12:54
We weren'twaren niet all hippieshippies, eithereen van beide.
270
758000
2000
En we waren ook niet allemaal hippies.
12:56
Some of us were eatingaan het eten in good restaurantsrestaurants and learningaan het leren how to cookkoken well.
271
760000
3000
Sommigen van ons aten in goede restaurants en leren goed te koken.
12:59
MeanwhileOndertussen, foodeten productionproductie had becomeworden industrialindustrieel. IndustrialIndustriële.
272
763000
5000
Ondertussen was de voedselproductie een industrie geworden. Industrie!
13:04
PerhapsMisschien because it was beingwezen producedgeproduceerd rationallyrationeel,
273
768000
3000
Misschien omdat het rationeel werd geproduceerd
13:07
as if it were plasticplastic,
274
771000
2000
alsof het plastic is,
13:09
foodeten gainedopgedaan magicalmagisch or poisonousgiftig powersbevoegdheden, or bothbeide.
275
773000
4000
voedsel kreeg magische of giftige krachten, of beide.
13:13
ManyVeel people becamewerd fat-phobicvet-fobisch.
276
777000
2000
Veel mensen werden vet-fobisch.
13:15
OthersAnderen worshipedaanbeden broccolibroccoli, as if it were God-likeGod-achtige.
277
779000
4000
Anderen aanbeden broccoli alsof het goddelijk is.
13:19
But mostlymeestal they didn't eateten broccolibroccoli.
278
783000
2000
Maar meestal aten ze geen broccoli.
13:21
InsteadIn plaats daarvan they were solduitverkocht on yogurtyoghurt,
279
785000
2000
In plaats daarvan werd hen yoghurt verkocht
13:23
yogurtyoghurt beingwezen almostbijna as good as broccolibroccoli.
280
787000
2000
yoghurt is bijna zo goed als broccoli..
13:25
ExceptBehalve, in realityrealiteit, the way the industryindustrie solduitverkocht yogurtyoghurt
281
789000
3000
Behalve de manier waarop de industrie yoghurt verkocht;
13:28
was to convertconverteren it to something much more akinverwant to iceijs- creamroom.
282
792000
3000
door er iets van te maken dat meer lijkt op ijsco.
13:31
SimilarlyOp dezelfde manier, let's look at a granolamuesli barbar.
283
795000
3000
Vergelijkbaar is een mueslireep.
13:34
You think that that mightmacht be healthygezond foodeten,
284
798000
2000
Je denkt wellicht dat die gezond is,
13:36
but in factfeit, if you look at the ingredientingrediënt listlijst,
285
800000
2000
maar in feite, als je kijkt naar de ingrediënten,
13:38
it's closerdichterbij in formformulier to a SnickersSnickers than it is to oatmealhavermout.
286
802000
4000
lijkt het meer op een Snickers dan op havermout.
13:43
SadlyHelaas, it was at this time that the familyfamilie dinneravondeten was put in a comaComa,
287
807000
3000
Helaas werd het gezinsdiner toen in een coma gebracht,
13:46
if not actuallywerkelijk killedgedood --
288
810000
2000
zo niet gedood.
13:49
the beginningbegin of the heydayhoogtijdagen of value-addedtoegevoegde waarde foodeten,
289
813000
3000
Het begin van de hoogtijdagen van eten met supplementen,
13:52
whichwelke containedbevatte as manyveel soysoja and cornmaïs productsproducten
290
816000
2000
die bevatten zoveel soja en maisproducten
13:54
as could be crammedopgepropt into it.
291
818000
2000
als ze er maar in konden proppen.
13:56
Think of the frozenbevroren chickenkip nuggetNugget.
292
820000
2000
Denk aan de bevroren kip nugget.
13:58
The chickenkip is fedgevoed cornmaïs, and then its meatvlees is groundgrond up,
293
822000
3000
De kip eet mais, en het vlees word vermalen
14:01
and mixedgemengd with more cornmaïs productsproducten to addtoevoegen bulkmassa and binderbinder,
294
825000
4000
en gemengd met meer mais producten als vul- en bindmiddel,
14:05
and then it's friedgebakken in cornmaïs oilolie-.
295
829000
3000
en dan gefrituurd, in maisolie.
14:09
All you do is nukeatoombom it. What could be better?
296
833000
2000
Jij hoeft het alleen maar in de magnetron te doen.. Cool toch?
14:12
And zappedzapped horriblyverschrikkelijk, patheticallyzielig.
297
836000
2000
En verschrikkelijk bestraald, ziekelijk.
14:15
By the '70s, home cookingkoken was in suchzodanig a sadverdrietig statestaat
298
839000
4000
In de jaren '70 is thuis koken in zo'n treurige toestand
14:19
that the highhoog fatdik and spicekruid contentsinhoud of foodslevensmiddelen
299
843000
3000
de grote hoeveelheden vet en toevoegingen zoals in
14:22
like McNuggetsMcNuggets and HotHete PocketsZakken --
300
846000
2000
McNuggets en Hot Pockets --
14:24
and we all have our favoritesFavorieten, actuallywerkelijk --
301
848000
3000
en we hebben allemaal onze favorieten, feitelijk --
14:27
madegemaakt this stuffspul more appealingaantrekkelijk than the blandBland things
302
851000
2000
maakten dit spul aantrekkelijker dan het flauwe eten
14:29
that people were servingportie at home.
303
853000
2000
dat mensen thuis kregen.
14:31
At the samedezelfde time, massesmassa 's of womenvrouw were enteringinvoeren the workforcepersoneelsbestand,
304
855000
4000
Tegelijkertijd gingen vrouwen massaal aan het werk,
14:35
and cookingkoken simplyeenvoudigweg wasn'twas niet importantbelangrijk enoughgenoeg
305
859000
2000
en koken was gewoon niet belangrijk genoeg
14:37
for menmannen to sharedelen the burdenlast.
306
861000
2000
voor mannen om die last te delen.
14:39
So now, you've got your pizzapizza nightsovernachtingen, you've got your microwavemagnetron nightsovernachtingen,
307
863000
3000
Dus nu heb je je pizza avond, je hebt je magnetron avond,
14:42
you've got your grazingbegrazing nightsovernachtingen,
308
866000
2000
en je snack avond,
14:44
you've got your fend-for-yourselfweren-voor-jezelf nightsovernachtingen and so on.
309
868000
2000
je hebt zelfbediening avond enzovoort.
14:47
LeadingLeiden the way -- what's leadingleidend the way?
310
871000
3000
Richtinggevend - wat is het voortouw te nemen?
14:50
MeatVlees, junkrommel foodeten, cheesekaas:
311
874000
2000
Vlees, junk food, kaas.
14:52
the very stuffspul that will killdoden you.
312
876000
2000
Het eten waar je kapot aan gaat.
14:54
So, now we clamorrumoer for organicbiologisch foodeten.
313
878000
2000
Dus nu schreeuwen we om biologisch eten.
14:56
That's good.
314
880000
2000
Dat is goed.
14:58
And as evidencebewijsmateriaal that things can actuallywerkelijk changeverandering,
315
882000
2000
En als bewijs dat de dingen werkelijk kunnen veranderen,
15:00
you can now find organicbiologisch foodeten in supermarketssupermarkten,
316
884000
2000
kunt u nu biologisch eten vinden in supermarkten,
15:02
and even in fast-foodfastfood outletsverkooppunten.
317
886000
2000
en zelfs in fast-food outlets.
15:04
But organicbiologisch foodeten isn't the answerantwoord eithereen van beide,
318
888000
2000
Maar biologisch voedsel is ook niet het antwoord
15:06
at leastminst not the way it's currentlymomenteel definedbepaald.
319
890000
3000
althans niet zoals het nu is.
15:09
Let me posepose you a questionvraag.
320
893000
2000
Laat me u iets vragen:
15:11
Can farm-raisedboerderij-opgeheven salmonzalm be organicbiologisch,
321
895000
2000
Kan je kweekzalm biologisch noemen
15:13
when its feedeten geven has nothing to do with its naturalnatuurlijk dietdieet,
322
897000
5000
als zijn voer niet eens lijkt op het natuurlijke dieet,
15:18
even if the feedeten geven itselfzelf is supposedlyvermoedelijk organicbiologisch, and the fishvis themselveszich
323
902000
4000
zelfs als het visvoer kennelijk biologisch is, en als de vissen zelf
15:22
are packedovervol tightlystrak in penspennen, swimmingzwemmen in theirhun owneigen filthvuiligheid?
324
906000
5000
op elkaar zitten in fuiken, en zwemmen in hun eigen afval?
15:27
And if that salmon'sSalmon from ChileChili, and it's killedgedood down there
325
911000
4000
En als die zalm uit Chili komt, daar gedood wordt
15:31
and then flowngevlogen 5,000 milesmijlen, whateverwat dan ook,
326
915000
3000
en dan 7000 kilometer gevlogen, ofzoiets,
15:34
dumpingdumping how much carbonkoolstof into the atmosphereatmosfeer?
327
918000
3000
wat enorm veel CO2 in de atmosfeer dumpt?
15:37
I don't know.
328
921000
2000
Ik weet het niet.
15:39
PackedLunchpakket in StyrofoamPiepschuim, of courseCursus,
329
923000
2000
Verpakt in piepschuim, natuurlijk,
15:41
before landinglanden somewhereergens in the UnitedVerenigd StatesStaten,
330
925000
3000
voor de landing ergens in de Verenigde Staten
15:44
and then beingwezen truckedvrachtwagen a fewweinig hundredhonderd more milesmijlen.
331
928000
2000
en dan nog een paar honderd kilometer per vrachtwagen.
15:46
This maymei be organicbiologisch in letterbrief, but it's surelyzeker not organicbiologisch in spiritgeest.
332
930000
5000
Dit heet dan biologisch, maar is het zeker niet in de geest.
15:52
Now here is where we all meetontmoeten.
333
936000
2000
Nu komt het hier allemaal samen.
15:54
The locavoreslocavores, the organivoresorganivores, the vegetariansvegetariërs,
334
938000
3000
De locavores, de organivores, de vegetariërs,
15:57
the vegansveganisten, the gourmetsfijnproevers
335
941000
2000
de veganisten, de fijnproevers
15:59
and those of us who are just plainvlakte interestedgeïnteresseerd in good foodeten.
336
943000
4000
en wie gewoon geïnteresseerd is in goed eten.
16:03
Even thoughhoewel we'vewij hebben come to this from differentverschillend pointspoints,
337
947000
3000
Hoewel we van verschillende kanten komen,
16:06
we all have to acthandelen on our knowledgekennis
338
950000
2000
moeten we allemaal handelen naar ons geweten
16:08
to changeverandering the way that everyoneiedereen thinksdenkt about foodeten.
339
952000
4000
om de gedachten van iedereen over voedsel te verbeteren
16:12
We need to startbegin actingacteren.
340
956000
2000
We moeten iets doen.
16:14
And this is not only an issuekwestie of socialsociaal justicegerechtigheid, as AnnAnn CooperCooper said --
341
958000
4000
Dit is niet alleen een kwestie van sociale rechtvaardigheid, zoals Ann Cooper zei
16:18
and, of courseCursus, she's completelyhelemaal right --
342
962000
2000
-- en ze heeft groot gelijk --
16:20
but it's alsoook one of globalglobaal survivaloverleving.
343
964000
2000
het gaat ook over het overleven van de wereld.
16:22
WhichDie bringbrengen me fullvol circlecirkel and pointspoints directlydirect to the corekern issuekwestie,
344
966000
5000
Wat me weer terugbrengt naar waar het eigenlijk om gaat,
16:27
the overproductionoverproductie and overconsumptionoverconsumptie of meatvlees and junkrommel foodeten.
345
971000
4000
de overproductie en overconsumptie van vlees en junk food.
16:31
As I said, 18 percentprocent of greenhousebroeikas gasesgassen
346
975000
3000
Zoals ik al zei, 18% van de broeikasgassen
16:34
are attributedtoegeschreven to livestockvee productionproductie.
347
978000
3000
wordt toegeschreven aan veeteelt.
16:37
How much livestockvee do you need to produceproduceren this?
348
981000
3000
Hoeveel dieren heb je nodig om dit te produceren?
16:40
70 percentprocent of the agriculturalagrarisch landland- on EarthAarde,
349
984000
3000
70% van de landbouwgrond op aarde,
16:43
30 percentprocent of the Earth'sAarde landland- surfaceoppervlak is directlydirect or indirectlyindirect devotedgewijd
350
987000
6000
30% van het landoppervlak van de aarde, is direct of indirect gewijd
16:49
to raisingverheffing the animalsdieren we'llgoed eateten.
351
993000
3000
aan de dieren die we eten.
16:52
And this amountbedrag is predictedvoorspelde to doubledubbele in the nextvolgende 40 yearsjaar or so.
352
996000
3000
En dit zal naar verwachting verdubbelen over de komende 40 jaar.
16:55
And if the numbersgetallen comingkomt eraan in from ChinaChina
353
999000
2000
En als de gegevens uit China
16:57
are anything like what they look like now,
354
1001000
3000
dan zijn zoals het er nu naar uit ziet,
17:00
it's not going to be 40 yearsjaar.
355
1004000
2000
dan is het niet eens 40 jaar.
17:02
There is no good reasonreden for eatingaan het eten as much meatvlees as we do.
356
1006000
4000
Er is geen goede reden voor het eten van vlees zo veel als wij doen.
17:06
And I say this as a man who has eatengegeten a faireerlijk sharedelen of cornedcorned beefrundvlees in his life.
357
1010000
5000
En ik zeg dit als een man die zijn deel aan cornedbeef ruim gegeten heeft.
17:11
The mostmeest commongemeenschappelijk argumentargument is that we need nutrientsvoedingsstoffen --
358
1015000
3000
Het gebruikelijke argument is dat we de voedingsstoffen nodig hebben --
17:14
even thoughhoewel we eateten, on averagegemiddelde, twicetweemaal as much proteineiwit
359
1018000
3000
hoewel we gemiddeld twee keer zoveel eiwit eten
17:17
as even the industry-obsessedindustrie-geobsedeerd USDAUSDA recommendsbeveelt aan.
360
1021000
5000
als zelfs de industrie-geobsedeerde USDA aanbeveelt.
17:22
But listen: expertsexperts who are seriousernstig about diseaseziekte reductionvermindering
361
1026000
4000
Maar luister - deskundigen die gezondheid serieus nemen,
17:26
recommendaanbevolen that adultsvolwassenen eateten just over halfvoor de helft a poundpond of meatvlees perper weekweek.
362
1030000
6000
bevelen aan dat volwassenen een half pond vlees per week eten.
17:32
What do you think we eateten perper day? HalfDe helft a poundpond.
363
1036000
4000
Wat denk je dat we per dag eten? Een half pond.
17:36
But don't we need meatvlees to be biggroot and strongsterk?
364
1040000
3000
Maar hebben we geen vlees nodig om groot en sterk te worden?
17:39
Isn't meatvlees eatingaan het eten essentialessentieel to healthGezondheid?
365
1043000
3000
Is het niet essentieel voor de gezondheid?
17:42
Won'tZal niet a dietdieet heavyzwaar in fruitfruit and vegetablesgroenten
366
1046000
2000
Zal een dieet met veel groeten en fruit
17:44
turnbeurt us into godlessgoddeloze, sissySissy, liberalsliberalen?
367
1048000
3000
van ons geen goddeloze, zielige liberaaltjes maken?
17:47
(LaughterGelach)
368
1051000
1000
van ons geen goddeloze, zielige liberaaltjes maken?
17:48
Some of us mightmacht think that would be a good thing.
369
1052000
3000
Sommigen van ons denken vast dat een goede zaak zou zijn.
17:51
But, no, even if we were all steroid-filledsteroïde-gevuld footballvoetbal playersspelers,
370
1055000
5000
Maar nee, zelfs al waren we allemaal football spelers op steroïden,
17:56
the answerantwoord is no.
371
1060000
2000
het antwoord is nee.
17:58
In factfeit, there's no dietdieet on EarthAarde that meetsvoldoet aan
372
1062000
4000
In feite is er geen dieet op aarde waardoor
18:02
basicbasis- nutritionalvoedingswaarde needsbehoefte aan that won'tzal niet promotepromoten growthgroei,
373
1066000
4000
we niet de voedingsstoffen krijgen om te groeien.
18:06
and manyveel will make you much healthiergezonder than oursDe onze does.
374
1070000
3000
En vele zijn veel gezonder dan ons dieet.
18:09
We don't eateten animaldier productsproducten for sufficientvoldoende nutritionvoeding,
375
1073000
3000
We eten geen dierlijke producten voor voldoende voeding,
18:12
we eateten them to have an oddvreemd formformulier of malnutritionondervoeding, and it's killingdoden us.
376
1076000
6000
we eten ze voor een vreemd soort ondervoeding, en we gaan er kapot aan.
18:18
To suggestsuggereren that in the interestsbelangen of personalpersoonlijk and humanmenselijk healthGezondheid
377
1082000
3000
Het voorstel is, in het belang van de gezondheid,
18:21
AmericansAmerikanen eateten 50 percentprocent lessminder meatvlees --
378
1085000
3000
dat Amerikanen de helft minder vlees eten --
18:24
it's not enoughgenoeg of a cutbesnoeiing, but it's a startbegin.
379
1088000
3000
dat is niet genoeg, maar het is een begin.
18:27
It would seemlijken absurdabsurd, but that's exactlyprecies what should happengebeuren,
380
1091000
5000
Het lijkt absurd, maar dat is precies wat er moet gebeuren.
18:32
and what progressiveprogressief people, forward-thinkingvoorwaarts-nadenkend people
381
1096000
3000
En wat progressieve mensen, vooruitdenkende mensen
18:35
should be doing and advocatingpleiten voor,
382
1099000
3000
zouden moeten doen en het bepleiten.
18:38
alonglangs with the correspondingovereenkomstig increasetoename in the consumptionconsumptie of plantsplanten.
383
1102000
3000
Samen met de overeenkomstige stijging van de consumptie van planten.
18:42
I've been writingschrift about foodeten more or lessminder omnivorouslyomnivorously --
384
1106000
3000
Ik heb over eten geschreven, min of meer als omnivoor --
18:45
one mightmacht say indiscriminatelyzonder aanzien des persoons -- for about 30 yearsjaar.
385
1109000
3000
vrijwel, zonder onderscheid - ongeveer 30 jaar lang.
18:48
DuringTijdens that time, I've eatengegeten
386
1112000
2000
Gedurende die tijd heb ik vrijwel alles
18:50
and recommendedAanbevolen eatingaan het eten just about everything.
387
1114000
3000
gegeten en erover geschreven.
18:54
I'll never stop eatingaan het eten animalsdieren, I'm sure,
388
1118000
2000
Ik zal zeker nooit vegetariër worden,
18:57
but I do think that for the benefitvoordeel of everyoneiedereen,
389
1121000
2000
maar het is volgens mij nu in ieders belang,
18:59
the time has come to stop raisingverheffing them industriallyindustrieel
390
1123000
3000
tijd om te stoppen met de bioindustrie.
19:02
and stop eatingaan het eten them thoughtlesslygedachtenloos.
391
1126000
2000
En niet meer willekeurig te eten.
19:04
AnnAnn Cooper'sCooper's right.
392
1128000
2000
Ann Cooper heeft gelijk.
19:06
The USDAUSDA is not our allybondgenoot here.
393
1130000
5000
De USDA is niet onze bondgenoot hier.
19:11
We have to take mattersaangelegenheden into our owneigen handshanden,
394
1135000
2000
We moeten zelf orde op zaken stellen,
19:13
not only by advocatingpleiten voor for a better dietdieet for everyoneiedereen --
395
1137000
3000
niet alleen door te pleiten voor betere voeding voor iedereen
19:16
and that's the hardhard partdeel -- but by improvingverbeteren our owneigen.
396
1140000
4000
maar, en dat is het zware werk, door onszelf beter te voeden.
19:20
And that happensgebeurt to be quiteheel easygemakkelijk.
397
1144000
2000
En dat is niet al te moeilijk.
19:22
LessMinder meatvlees, lessminder junkrommel, more plantsplanten.
398
1146000
3000
Minder vlees, minder rommel, meer planten.
19:25
It's a simpleeenvoudig formulaformule: eateten foodeten.
399
1149000
2000
Het is doodsimpel - eet voedsel.
19:27
EatEten realecht foodeten.
400
1151000
2000
Eet echt voedsel.
19:29
We can continuevoortzetten to enjoygenieten our foodeten, and we continuevoortzetten to eateten well,
401
1153000
4000
We kunnen blijven genieten van ons eten, en we blijven goed eten,
19:33
and we can eateten even better.
402
1157000
2000
en we kunnen zelfs beter eten.
19:35
We can continuevoortzetten the searchzoeken for the ingredientsingrediënten we love,
403
1159000
3000
we kunnen blijven zoeken naar ingrediënten waar we van houden,
19:38
and we can continuevoortzetten to spinspinnen yarnsgarens about our favoritefavoriete mealsmaaltijden.
404
1162000
5000
en we kunnen blijven praten over onze favoriete gerechten.
19:43
We'llWe zullen reduceverminderen not only caloriescalorieën, but our carbonkoolstof footprintvoetspoor.
405
1167000
4000
We zullen niet alleen calorieën verminderen, maar onze voetafdruk.
19:47
We can make foodeten more importantbelangrijk, not lessminder,
406
1171000
3000
We kunnen voedsel belangrijker maken,
19:50
and savebesparen ourselvesonszelf by doing so.
407
1174000
2000
en onszelf redden van de ondergang.
19:52
We have to chooseKiezen that pathpad.
408
1176000
3000
We moeten die kant op.
19:55
Thank you.
409
1179000
2000
Dankuwel.
Translated by Rudolf Penninkhof
Reviewed by Jeroen Bakker

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Mark Bittman - Food writer
Mark Bittman is a bestselling cookbook author, journalist and television personality. His friendly, informal approach to home cooking has shown millions that fancy execution is no substitute for flavor and soul.

Why you should listen

Although Mark Bittman never formally trained as a chef, his pursuits as a curious and tenacious foodie have made him a casual culinary master. His weekly New York Times food column, The Minimalist, meshes accessible and inexpensive ingredients with "anyone-can" cooking techniques to produce exceedingly delicious dishes. Bittman's funny, friendly attitude and trademark informal approach to food-craft extend to his blockbuster TV programs (which retain delays and mishaps that other producers would edit out), his blog, Bitten, and ambitious cookbooks, like How to Cook Everything and The Best Recipes in the World.

After a decade as the "Minimalist," Bittman has emerged a respected spokesperson on all things edible: He's concerned about the ecological and health impacts of our modern diet, which he characterizes as overwhelmingly meat-centered and hooked on fast food. His criticism has the world listening: His revolutionary How to Cook Everything Vegetarian (sequel to How to Cook Everything), is a bestseller, and his memorable talk at the 2007 EG Conference (available now on TED.com) delivered a stinging condemnation of the way we eat now. A subsequent New York Times article pursued the same argument.

Bittman's newest book, Food Matters, explores the link between our eating habits and the environment, offering an accessible plan for a planet-friendly diet.

More profile about the speaker
Mark Bittman | Speaker | TED.com