ABOUT THE SPEAKER
Mandy Len Catron - Writer
Mandy Len Catron explores love stories.

Why you should listen

Originally from Appalachian Virginia, Mandy Len Catron is a writer living and working in Vancouver, British Columbia. Her book How to Fall in Love with Anyone, is available for preorder on Amazon. Catron's writing has appeared in the New York Times, The Washington Post, and The Walrus, as well as literary journals and anthologies. She writes about love and love stories at The Love Story Project and teaches English and creative writing at the University of British Columbia. Her article "To Fall in Love with Anyone, Do This" was one of the most popular articles published by the New York Times in 2015.

More profile about the speaker
Mandy Len Catron | Speaker | TED.com
TEDxSFU

Mandy Len Catron: A better way to talk about love

Mandy Len Catron: Een betere manier om over liefde te praten

Filmed:
2,605,858 views

In het Engels 'vallen' we in de liefde. We worden 'op slag' verliefd, we zijn 'knetter'. We 'branden' van passie. Liefde maakt ons gek en maakt ons ziek. 'Ons hart doet pijn, en dan breekt het'. Volgens schrijfster Mandy Len Catron wordt de manier waarop we liefde ervaren in de kern bepaald door hoe we erover praten. In deze talk, voor iedereen die wel eens stapelverliefd is geweest, presenteert Catron een andere metafoor voor liefde, die ons wellicht kan helpen liefde te ervaren met meer plezier en minder pijn.
- Writer
Mandy Len Catron explores love stories. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
OK, so todayvandaag I want to talk
about how we talk about love.
0
553
4300
Vandaag wil ik het hebben over
hoe wij over liefde praten.
00:17
And specificallyspecifiek,
1
5237
1150
En met name,
00:18
I want to talk about what's wrongfout
with how we talk about love.
2
6411
3435
over wat er mankeert aan
hoe we over liefde praten.
00:22
MostDe meeste of us will probablywaarschijnlijk
fallvallen in love a fewweinig timestijden
3
10673
3407
We worden bijna allemaal
wel een paar keer verliefd
00:26
over the courseCursus of our liveslevens,
4
14104
1465
tijdens ons leven
00:27
and in the EnglishEngels languagetaal,
this metaphormetafoor, fallingvallend,
5
15593
4210
en in het Engels gebruiken we
de metafoor 'vallen'
00:31
is really the mainhoofd way that we
talk about that experienceervaring.
6
19827
3014
als voornaamste manier
om die ervaring te beschrijven.
00:35
I don't know about you,
7
23592
1151
Ik weet niet hoe jij dat ziet,
maar het beeld dat ik daar bij heb
00:36
but when I conceptualizeconceptualiseren this metaphormetafoor,
8
24767
1927
00:38
what I pictureafbeelding is straightrecht
out of a cartoonspotprent --
9
26718
2878
is zo'n striptekening --
00:42
like there's a man,
10
30076
1296
er loopt een man op de stoep,
00:43
he's walkingwandelen down the sidewalkstoep,
11
31396
1717
00:45
withoutzonder realizinghet realiseren van it, he crosseskruisen
over an openOpen manholeMangat,
12
33137
3112
hij ziet de open rioolput niet
00:48
and he just plummetskeldert into the sewerriool belowbeneden.
13
36273
3661
en vervolgens duikelt hij in het riool.
00:51
And I pictureafbeelding it this way
because fallingvallend is not jumpingjumping.
14
39958
4080
Ik heb dat beeld erbij, omdat vallen
niet hetzelfde is als springen.
00:56
FallingDie vallen is accidentalper ongeluk,
15
44769
2032
Vallen gebeurt per ongeluk,
00:58
it's uncontrollableoncontroleerbare.
16
46825
1902
je hebt er geen controle over.
01:00
It's something that happensgebeurt to us
withoutzonder our consenttoestemming.
17
48751
3525
Het overkomt ons zonder
dat we ermee hebben ingestemd.
01:04
And this --
18
52300
1193
En dit --
01:05
this is the mainhoofd way we talk
about startingbeginnend a newnieuwe relationshipverhouding.
19
53517
3567
dit is hoe we ons meestal uitdrukken
als we praten over een nieuwe relatie.
01:10
I am a writerauteur and I'm alsoook
an EnglishEngels teacherleraar,
20
58336
3767
Ik ben schrijfster en docent Engels,
01:14
whichwelke meansmiddelen I think
about wordstekst for a livingleven.
21
62127
2285
dus over woorden nadenken is mijn werk.
01:16
You could say that I get paidbetaald
to argueargumenteren that the languagetaal we use mattersaangelegenheden,
22
64436
4150
Ik word eigenlijk betaald om aan te tonen
dat ons taalgebruik belangrijk is
01:20
and I would like to argueargumenteren
that manyveel of the metaphorsmetaforen we use
23
68610
4200
en ik ben van mening dat veel
van de metaforen die we gebruiken
01:24
to talk about love --
24
72834
1567
om over de liefde te praten,
01:26
maybe even mostmeest of them --
25
74425
1823
misschien zelfs wel de meeste,
01:28
are a problemprobleem.
26
76272
1401
problematisch zijn.
01:30
So, in love, we fallvallen.
27
78700
1893
In de liefde 'vallen we' voor iemand.
01:33
We're struckgeslagen.
28
81766
1465
We zijn 'geslagen' (struck).
01:35
We are crushedverpletterd.
29
83255
1396
We zijn 'verpletterd' (crushed).
01:37
We swoonSwoon.
30
85331
1370
We 'vallen in zwijm' (swoon).
01:39
We burnbrandwond with passionpassie.
31
87186
1797
We zijn door passie verteerd.
01:41
Love makesmerken us crazygek,
32
89738
1977
De liefde maakt ons 'gek'
01:43
and it makesmerken us sickziek.
33
91739
1564
en maakt ons 'ziek'.
01:45
Our heartsharten acheAche,
34
93796
1360
Ons hart doet pijn
01:47
and then they breakbreken.
35
95180
2006
en breekt vervolgens.
01:50
So our metaphorsmetaforen equategelijk
the experienceervaring of lovingliefhebbend someoneiemand
36
98226
3144
De Engelse metaforen vergelijken
de ervaring van iemand liefhebben
01:53
to extremeextreem violencegeweld or illnessziekte.
37
101394
2653
dus met extreem geweld en ziekte.
01:56
(LaughterGelach)
38
104071
2085
(Gelach)
01:59
They do.
39
107101
1151
Echt waar.
02:00
And they positionpositie us as the victimsslachtoffers
40
108276
1983
En ze zetten ons neer als slachtoffers
02:02
of unforeseenonvoorziene and totallyhelemaal
unavoidableonvermijdelijk circumstancessituatie.
41
110283
3359
van onvoorziene en compleet
onvermijdelijke omstandigheden.
02:06
My favoritefavoriete one of these is "smittengeslagen,"
42
114547
2723
Mijn favoriet is 'getroffen' (smitten),
02:09
whichwelke is the pastverleden participledeelwoord
of the wordwoord "smiteslaan."
43
117294
2854
de verleden tijd van het
werkwoord 'smite' (treffen).
02:12
And if you look this wordwoord up
in the dictionarywoordenboek --
44
120172
3068
Zoek je dit woord op in het woordenboek,
02:15
(LaughterGelach)
45
123264
1024
(Gelach)
02:16
you will see that it can be definedbepaald
as bothbeide "grievouspijnlijke afflictionaandoening,"
46
124312
4518
dan zie je dat het zowel
'smartelijke aandoening'
02:20
and, "to be very much in love."
47
128854
2851
als 'heel verliefd zijn' kan betekenen.
02:25
I tendde neiging hebben to associatekoppelen the wordwoord "smiteslaan"
with a very particularbijzonder contextcontext,
48
133716
3344
Ik associeer het woord 'smite'
met een hele specifieke context,
02:29
whichwelke is the OldOude TestamentTestament.
49
137084
1564
namelijk het Oude Testament.
02:31
In the BookBoek of ExodusExodus alonealleen,
there are 16 referencesreferenties to smitingslaande,
50
139560
4748
Alleen al in het boek Exodus
komt het zestien keer voor.
02:36
whichwelke is the wordwoord that the BibleBijbel usestoepassingen
for the vengeancewraak of an angryboos God.
51
144332
3773
In de Bijbel beschrijft dit woord
de wraak van de boze God.
02:40
(LaughterGelach)
52
148129
1721
(Gelach)
02:41
Here we are usinggebruik makend van the samedezelfde wordwoord
to talk about love
53
149874
2705
We beschrijven de liefde
dus met hetzelfde woord
02:44
that we use to explainuitleg geven
a plaguePest of locustssprinkhanen.
54
152603
2426
als waarmee we over
een sprinkhanenplaag praten.
02:47
(LaughterGelach)
55
155053
1028
(Gelach)
02:48
Right?
56
156105
1256
Toch?
02:49
So, how did this happengebeuren?
57
157385
2092
Maar waarom?
02:51
How have we come to associatekoppelen love
with great painpijn and sufferinglijden?
58
159501
3991
Hoe komt het dat we liefde zijn gaan
associëren met hevige pijn en lijden?
02:55
And why do we talk about
this ostensiblyogenschijnlijk good experienceervaring
59
163516
3989
En waarom praten we over
deze ogenschijnlijk goede ervaring
02:59
as if we are victimsslachtoffers?
60
167529
2104
alsof we slachtoffers zijn?
03:02
These are difficultmoeilijk questionsvragen,
61
170556
1691
Dit zijn moeilijke vragen,
03:04
but I have some theoriestheorieën.
62
172271
1646
maar ik heb een paar theorieën.
03:05
And to think this throughdoor,
63
173941
1239
Ik zal er iets dieper op ingaan
aan de hand van één specifieke metafoor,
03:07
I want to focusfocus on one
metaphormetafoor in particularbijzonder,
64
175204
2628
03:09
whichwelke is the ideaidee of love as madnesswaanzin.
65
177856
2171
namelijk het idee van liefde als waanzin.
03:13
When I first startedbegonnen
researchingonderzoek naar romanticromantisch love,
66
181088
2707
Toen ik begon met mijn onderzoek
naar romantische liefde,
03:15
I foundgevonden these madnesswaanzin
metaphorsmetaforen everywhereoveral.
67
183819
2761
vond ik overal die metafoor van waanzin.
03:18
The historygeschiedenis of WesternWestern culturecultuur
68
186604
2103
De westerse cultuurgeschiedenis
03:20
is fullvol of languagetaal that equateskomt overeen
love to mentalgeestelijk illnessziekte.
69
188731
3937
staat bol van taal die de liefde
gelijkstelt aan psychische aandoeningen.
03:25
These are just a fewweinig examplesvoorbeelden.
70
193440
1927
Ik geef een paar voorbeelden.
03:27
WilliamWilliam ShakespeareShakespeare:
71
195391
1343
William Shakespeare:
03:28
"Love is merelyalleen a madnesswaanzin,"
72
196758
1433
'Liefde is niet meer dan waanzin',
03:30
from "As You Like It."
73
198215
1317
uit 'Naar het u bevalt'.
03:32
FriedrichFriedrich NietzscheNietzsche:
74
200092
1257
Friedrich Nietzsche:
03:33
"There is always some madnesswaanzin in love."
75
201373
2503
'Er zit altijd wat waanzin in de liefde.'
03:36
"Got me looking, got me looking
so crazygek in love -- "
76
204559
2866
'Got me looking, got me looking
so crazy in love --'
03:39
(LaughterGelach)
77
207449
2069
(Gelach)
03:41
from the great philosopherfilosoof,
BeyoncBeyoncé KnowlesKnowles.
78
209542
2598
van de beroemde filosoof
Beyoncé Knowles.
03:44
(LaughterGelach)
79
212164
1461
(Gelach)
03:47
I fellviel in love for the first
time when I was 20,
80
215083
2834
Ik werd voor het eerst verliefd
toen ik twintig was
03:49
and it was a prettymooi turbulentwild
relationshipverhouding right from the startbegin.
81
217941
3179
en dat was een stormachtige relatie,
van het begin af aan.
03:53
And it was long distanceafstand
for the first couplepaar of yearsjaar,
82
221459
3205
De eerste jaren was het
een langeafstandsrelatie,
03:56
so for me that meantbedoelde very highhoog highsHoogtepunten
and very lowlaag lowsdieptepunten.
83
224688
4596
wat zorgde voor hele hoge pieken
en hele diepe dalen.
04:01
I can rememberonthouden one momentmoment in particularbijzonder.
84
229794
2204
Ik herinner me een heel specifiek moment.
04:04
I was sittingzittend on a bedbed
in a hostelHostel in SouthSouth AmericaAmerika,
85
232580
3345
Ik zat op een bed in een jeugdherberg
in Zuid-Amerika
04:07
and I was watchingkijken the personpersoon
I love walklopen out the doordeur-.
86
235949
3696
en keek hoe de persoon
van wie ik hield de deur uit liep.
04:12
And it was latelaat,
87
240151
1613
Het was laat,
04:13
it was nearlybijna midnightmiddernacht,
88
241788
1260
bijna middernacht,
04:15
we'dwij hadden gottengekregen into an argumentargument over dinneravondeten,
89
243072
1977
we hadden ruzie gehad tijdens het eten
04:17
and when we got back to our roomkamer,
90
245073
1949
en toen we op onze kamer kwamen,
04:19
he threwwierp his things in the bagzak
and stormedbestormden out.
91
247046
2725
gooide hij zijn spullen in zijn tas
en ging ervandoor.
04:23
While I can no longerlanger rememberonthouden
what that argumentargument was about,
92
251141
3259
Ik weet niet meer waar de ruzie over ging,
04:26
I very clearlyduidelijk rememberonthouden
how I feltvoelde watchingkijken him leavehet verlof.
93
254424
4055
maar ik weet nog precies hoe ik me voelde
toen ik hem zag vertrekken.
04:31
I was 22, it was my first time
in the developingontwikkelen worldwereld-,
94
259122
3545
Ik was 22, ik was voor het eerst
in een ontwikkelingsland
04:35
and I was totallyhelemaal alonealleen.
95
263424
2255
en ik was helemaal alleen.
04:38
I had anothereen ander weekweek untiltot my flightvlucht home,
96
266412
3367
Mijn terugvlucht was pas een week later,
04:41
and I knewwist the namenaam
of the townstad- that I was in,
97
269803
2368
ik wist de naam van de stad waar ik was
04:44
and the namenaam of the citystad
that I needednodig to get to to flyvlieg out,
98
272195
3583
en de naam van de stad waar ik naartoe
moest om naar huis te vliegen,
04:47
but I had no ideaidee how to get around.
99
275802
3256
maar ik had geen flauw idee
hoe ik van A naar B kon komen.
04:51
I had no guidebookgids and very little moneygeld,
100
279842
3177
Ik had geen reisgids en bijna geen geld
04:55
and I spokespaak no SpanishSpaans.
101
283043
1770
en ik sprak geen Spaans.
04:57
SomeoneIemand more adventurousavontuurlijke than me
102
285547
2097
Een avontuurlijkere persoon
04:59
mightmacht have seengezien this as
a momentmoment of opportunitykans,
103
287668
2430
had dit misschien beschouwd
als een mooie kans,
05:02
but I just frozebevroor.
104
290122
1830
maar ik verstijfde compleet.
05:04
I just satza there.
105
292406
1817
Ik zat daar maar wat.
05:06
And then I burstuitbarsting into tearstranen.
106
294738
2043
En toen barstte ik in tranen uit.
05:09
But despiteondanks my panicpaniek,
107
297357
2371
Maar ondanks die paniek
05:11
some smallklein voicestem in my headhoofd thought,
108
299752
2570
zei een klein stemmetje in mijn hoofd:
05:14
"WowWow. That was dramaticdramatisch.
109
302346
2337
"Wauw. Dat was dramatisch.
05:16
I mustmoet really be doing
this love thing right."
110
304707
2699
Ik geloof dat ik best wel
goed ben in liefde."
05:19
(LaughterGelach)
111
307430
1788
(Gelach)
05:21
Because some partdeel of me
wanted to feel miserableellendig in love.
112
309242
4520
Een deel van mij wilde zich namelijk
ellendig voelen door de liefde.
05:26
And it soundsklanken so strangevreemd
to me now, but at 22,
113
314226
3440
Het klinkt nu wel raar,
maar toen ik 22 was,
05:29
I longedverlangde to have dramaticdramatisch experienceservaringen,
114
317690
3145
verlangde ik echt
naar dramatische ervaringen
en op dat moment was ik irrationeel
en woedend en helemaal kapot
05:32
and in that momentmoment, I was irrationalirrationeel
and furiouswoedend and devastatedverwoest,
115
320859
5198
05:38
and weirdlygriezelig enoughgenoeg,
116
326081
1224
en gek genoeg,
05:39
I thought that this somehowhoe dan ook
legitimizedgewettigd the feelingsgevoelens I had
117
327329
3376
dacht ik dat ik dat dit mijn gevoelens
voor die jongen bekrachtigde.
05:42
for the guy who had just left me.
118
330729
1839
Op zekere hoogte wilde ik denk ik
een beetje gestoord zijn,
05:46
I think on some levelniveau I wanted
to feel a little bitbeetje crazygek,
119
334163
4363
05:50
because I thought that
that was how lovedgeliefde workedwerkte.
120
338550
3532
want ik dacht dat dat
bij de liefde hoorde.
05:55
This really should not be surprisingverrassend,
121
343141
1807
Dat is ook niet zo vreemd,
05:56
consideringgezien het feit that accordingvolgens to WikipediaWikipedia,
122
344972
2454
als je weet dat er volgens Wikipedia
05:59
there are eightacht filmsfilms,
123
347450
2273
acht films,
06:01
14 songssongs,
124
349747
1997
veertien liedjes,
06:03
two albumsalbums and one novelroman
with the titletitel "CrazyGek Love."
125
351768
3197
twee albums en een roman zijn
met de titel 'Crazy Love'.
06:07
About halfvoor de helft an houruur laterlater,
he camekwam back to our roomkamer.
126
355837
3126
Na een half uur
kwam hij terug naar onze kamer.
06:10
We madegemaakt up.
127
358987
1151
We maakten het goed.
06:12
We spentdoorgebracht anothereen ander mostlymeestal
happygelukkig weekweek travelingop reis togethersamen.
128
360162
2817
We brachten nog één
grotendeels fijne week samen door.
06:15
And then, when I got home,
129
363003
1432
En toen ik thuiskwam dacht ik:
dat was zo vreselijk en zo geweldig,
06:16
I thought, "That was so
terribleverschrikkelijk and so great.
130
364459
4984
06:21
This mustmoet be a realecht romanceromance."
131
369989
1715
dat moet wel echte liefde zijn.
06:25
I expectedverwacht my first love
to feel like madnesswaanzin,
132
373006
2700
Ik dacht dus dat mijn eerste liefde
als waanzin zou zijn
06:27
and of courseCursus, it metleerde kennen
that expectationverwachting very well.
133
375730
3780
en die verwachting werd natuurlijk
behoorlijk goed ingelost.
06:31
But lovingliefhebbend someoneiemand like that --
134
379941
1691
Maar om zo van iemand te houden,
06:33
as if my entiregeheel well-beingwelzijn dependedafhankelijk
on him lovingliefhebbend me back --
135
381656
4095
alsof mijn welzijn volledig afhing van
of hij ook van mij hield,
06:37
was not very good for me
136
385775
2093
was niet zo goed voor mij
06:39
or for him.
137
387892
1150
en ook niet voor hem.
06:41
But I suspectverdachte this experienceervaring of love
is not that unusualongebruikelijk.
138
389850
3701
Ik denk dat dit soort ervaringen
niet ongewoon zijn.
06:46
MostDe meeste of us do feel a bitbeetje madboos
in the earlyvroeg stagesstadia of romanticromantisch love.
139
394026
4211
Bijna iedereen is een beetje gestoord
aan het begin van een romantische liefde.
06:50
In factfeit, there is researchOnderzoek to confirmbevestigen
that this is somewhatenigszins normalnormaal,
140
398815
3816
Er is zelfs onderzoek waaruit blijkt
dat dit redelijk normaal is
06:55
because, neurochemicallyneurochemically speakingsprekend,
141
403280
1886
want neurochemisch gezien
06:57
romanticromantisch love and mentalgeestelijk illnessziekte
are not that easilygemakkelijk distinguishedvoornaam.
142
405190
4562
zijn romantische liefde en
psychische aandoeningen
moeilijk uit elkaar te houden.
07:03
This is truewaar.
143
411046
1151
Echt waar.
07:04
This studystudie from 1999 used bloodbloed teststesten
144
412221
4559
In dit onderzoek uit 1999 werd
op basis van bloedonderzoek
07:08
to confirmbevestigen that the serotoninserotonine
levelslevels of the newlynieuw in love
145
416804
3094
aangetoond dat de hoeveelheid
serotonine van verliefde mensen
07:11
very closelyvan nabij resembledleek
the serotoninserotonine levelslevels
146
419922
2797
vergelijkbaar is met
de hoeveelheid serotonine
07:14
of people who had been diagnosedgediagnosticeerd
with obsessive-compulsiveobsessief compulsief disorderwanorde.
147
422743
3305
van mensen met een dwangstoornis.
07:18
(LaughterGelach)
148
426072
1008
(Gelach)
07:19
Yes, and lowlaag levelslevels of serotoninserotonine
149
427104
2697
En lage hoeveelheden serotonine
07:21
are alsoook associatedgeassocieerd
with seasonalSeizoensgebonden affectiveaffectieve disorderwanorde
150
429825
3602
worden ook geassocieerd
met winterdepressie
07:25
and depressiondepressie.
151
433451
1280
en depressiviteit.
07:27
So there is some evidencebewijsmateriaal
152
435687
2260
Er is dus wel bewijs
07:29
that love is associatedgeassocieerd with changesveranderingen
to our moodsstemmingen and our behaviorsgedragingen.
153
437971
4348
voor een verband tussen verliefdheid
en veranderingen in stemming en gedrag.
07:34
And there are other studiesstudies to confirmbevestigen
154
442343
4007
En er zijn meer onderzoeken die bevestigen
07:38
that mostmeest relationshipsrelaties beginbeginnen this way.
155
446374
3690
dat de meeste relaties
op deze manier beginnen.
07:42
ResearchersOnderzoekers believe
that the lowlaag levelslevels of serotoninserotonine
156
450660
4163
Onderzoekers denken
dat de lage hoeveelheid serotonine
07:46
is correlatedgecorreleerd with obsessiveobsessief thinkinghet denken
about the objectvoorwerp of love,
157
454847
4035
te maken heeft met het obsessief denken
aan de persoon op wie je verliefd bent;
07:50
whichwelke is like this feelinggevoel that someoneiemand
has setreeks up campkamp in your brainhersenen.
158
458906
4058
een beetje alsof iemand
in je hersenen is komen wonen.
07:54
And mostmeest of us feel this way
when we first fallvallen in love.
159
462988
2931
Bijna iedereen voelt zich zo
als hij verliefd wordt.
07:57
But the good newsnieuws is,
it doesn't always last that long --
160
465943
3126
Gelukkig duurt het meestal niet zo lang --
08:01
usuallydoorgaans from a fewweinig monthsmaanden
to a couplepaar of yearsjaar.
161
469093
3173
meestal rond een paar maanden
tot een paar jaar.
08:05
When I got back from my tripreis
to SouthSouth AmericaAmerika,
162
473352
2808
Toen ik terugkwam
van mijn reis in Zuid-Amerika
08:08
I spentdoorgebracht a lot of time alonealleen in my roomkamer,
163
476184
3577
zat ik vaak alleen op mijn kamer
08:11
checkingcontroleren my emaile-mail,
164
479785
1340
mijn e-mail te checken,
08:13
desperateten einde raad to hearhoren from the guy I lovedgeliefde.
165
481149
2363
wanhopig wachtend
op een bericht van mijn geliefde.
08:16
I decidedbeslist that if my friendsvrienden could not
understandbegrijpen my grievouspijnlijke afflictionaandoening,
166
484545
5348
Ik besloot ook dat als mijn vrienden
mijn lijden niet konden begrijpen,
08:21
then I did not need theirhun friendshipvriendschap.
167
489917
1949
ik net zo goed zonder hen kon.
08:23
So I stoppedgestopt hangingopknoping out
with mostmeest of them.
168
491890
2083
Dus de meesten zag ik niet meer.
08:26
And it was probablywaarschijnlijk the mostmeest
unhappyongelukkig yearjaar of my life.
169
494387
4194
Dat was waarschijnlijk
het ergste jaar van mijn leven.
08:31
But I think I feltvoelde like
it was my jobbaan to be miserableellendig,
170
499086
4114
Maar ik dacht dat het mijn taak was
om me ellendig te voelen,
08:35
because if I could be miserableellendig,
171
503849
1792
want als ik me ellendig voelde,
08:37
then I would provebewijzen how much I lovedgeliefde him.
172
505665
2667
bewees dat hoeveel ik van hem hield.
08:40
And if I could provebewijzen it,
173
508356
1885
En als ik dat kon bewijzen,
08:42
then we would have to endeinde up
togethersamen eventuallytenslotte.
174
510265
2954
zouden we uiteindelijk wel
weer bij elkaar komen.
08:46
This is the realecht madnesswaanzin,
175
514050
2088
Dit is het echte probleem,
08:48
because there is no cosmickosmisch ruleregel
176
516162
2395
want er is geen kosmische wet
08:50
that sayszegt that great sufferinglijden
equalsis gelijk aan great rewardbeloning,
177
518581
3362
die zegt dat hevig lijden
leidt tot een grote beloning,
08:54
but we talk about love as if this is truewaar.
178
522478
3904
maar we praten over liefde
alsof dat wel zo is.
08:59
Our experienceservaringen of love
are bothbeide biologicalbiologisch and culturalcultureel.
179
527463
3676
Onze ervaringen met liefde
zijn zowel biologisch als cultureel.
09:03
Our biologybiologie tellsvertelt us that love is good
180
531774
2459
De biologie vertelt ons dat liefde goed is
09:06
by activatingactiveren these rewardbeloning
circuitscircuits in our brainhersenen,
181
534257
3154
door het beloningscircuit
in onze hersenen te activeren
09:09
and it tellsvertelt us that love is painfulpijnlijk
when, after a fightstrijd or a breakupuiteenvallen,
182
537435
4620
en het vertelt ons dat liefde pijn doet
als na een ruzie of of als het uit gaat,
09:14
that neurochemicalneurochemical rewardbeloning is withdrawningetrokken.
183
542079
2610
die neurochemische beloning wegvalt.
09:17
And in factfeit -- and maybe
you've heardgehoord this --
184
545155
2442
Eigenlijk -- misschien wist je dat al --
09:19
neurochemicallyneurochemically speakingsprekend,
185
547621
1844
neurochemisch gezien,
09:21
going throughdoor a breakupuiteenvallen is a lot
like going throughdoor cocainecocaïne withdrawalintrekking,
186
549489
3434
is uit elkaar gaan vergelijkbaar
met het afkicken van cocaïne,
09:25
whichwelke I find reassuringgeruststellend.
187
553675
1636
wel een geruststellende gedachte.
09:27
(LaughterGelach)
188
555335
1150
(Gelach)
09:29
And then our culturecultuur usestoepassingen languagetaal
189
557066
2832
En in onze cultuur gebruiken we taal
09:31
to shapevorm and reinforceversterken
these ideasideeën about love.
190
559922
2781
die deze ideeën over liefde
vorm geeft en bevestigt.
09:34
In this casegeval, we're talkingpratend
about metaphorsmetaforen about painpijn
191
562727
2624
In dit geval hebben we het over
metaforen voor pijn
09:37
and addictionverslaving and madnesswaanzin.
192
565375
1515
en verslaving en waanzin.
09:39
It's kindsoort of an interestinginteressant feedbackterugkoppeling looplus.
193
567826
2444
Een interessante vicieuze cirkel.
09:42
Love is powerfulkrachtig and at timestijden painfulpijnlijk,
194
570294
3517
Liefde is krachtig en soms pijnlijk
09:45
and we expressuitdrukken this
in our wordstekst and storiesverhalen,
195
573835
2765
en dat komt tot uiting in onze
woorden en verhalen,
09:49
but then our wordstekst and storiesverhalen primeeerste us
196
577182
2498
maar vervolgens scheppen onze
woorden en verhalen de verwachting
09:51
to expectverwachten love to be powerfulkrachtig and painfulpijnlijk.
197
579704
3462
dat liefde krachtig en pijnlijk is.
09:55
What's interestinginteressant to me
is that all of this happensgebeurt
198
583955
3173
Wat ik ook interessant vind
is dat dat allemaal plaatsvindt
09:59
in a culturecultuur that valueswaarden
lifelonglevenslang monogamymonogamie.
199
587152
2723
in een cultuur waarin
levenslange monogamie de norm is.
10:02
It seemslijkt like we want it bothbeide waysmanieren:
200
590658
2061
Het lijkt wel alsof we het allebei willen:
10:04
we want love to feel like madnesswaanzin,
201
592743
2351
we willen dat liefde voelt als waanzin
10:07
and we want it to last an entiregeheel lifetimelevenslang.
202
595718
3146
en dat het levenslang in stand blijft.
10:11
That soundsklanken terribleverschrikkelijk.
203
599561
1563
Dat klinkt vreselijk.
10:13
(LaughterGelach)
204
601148
1529
(Gelach)
10:15
To reconcileverzoenen this,
205
603853
1596
Om dit op te lossen
10:17
we need to eithereen van beide changeverandering our culturecultuur
or changeverandering our expectationsverwachtingen.
206
605473
5025
moeten we óf onze cultuur veranderen,
óf onze verwachtingen bijstellen.
10:23
So, imaginestel je voor if we were all
lessminder passivepassief in love.
207
611408
3593
Stel je voor dat we allemaal
minder passief waren in de liefde.
10:27
If we were more assertiveassertief,
more open-mindedruimdenkende, more generousgenereus
208
615642
4146
Als we nou eens assertiever, ruimdenkender
en ruimhartiger zouden zijn
10:31
and insteadin plaats daarvan of fallingvallend in love,
209
619812
3301
en in plaats van 'fall in love'
(in de liefde 'vallen')
10:35
we steppedgetrapte into love.
210
623137
2225
zouden zeggen 'step into love'
(in de liefde 'stappen').
10:38
I know that this is askingvragen a lot,
211
626223
1929
Ik weet dat dit heel moeilijk is,
10:40
but I'm not actuallywerkelijk
the first personpersoon to suggestsuggereren this.
212
628176
3474
maar ik ben niet de eerste
die met dit voorstel komt.
10:45
In theirhun bookboek, "MetaphorsMetaforen We LiveLive By,"
213
633012
2509
In het boek 'Leven in metaforen'
10:47
linguiststaalkundigen MarkMark JohnsonJohnson and GeorgeGeorge LakoffLakoff
suggestsuggereren a really interestinginteressant solutionoplossing
214
635545
5114
van Mark Johnson en George Lakoff
staat een interessante oplossing
10:52
to this dilemmadilemma,
215
640683
1218
voor dit dilemma,
10:54
whichwelke is to changeverandering our metaphorsmetaforen.
216
642491
2416
namelijk dat we onze metaforen veranderen.
10:57
They argueargumenteren that metaphorsmetaforen really do shapevorm
the way we experienceervaring the worldwereld-,
217
645795
4417
Zij zeggen dat metaforen echt
bepalend zijn voor hoe we de wereld zien
11:03
and that they can even acthandelen
as a guidegids for futuretoekomst actionsacties,
218
651071
3498
en dat ze zelfs invloed hebben
op onze keuzes voor de toekomst,
11:06
like self-fulfillingself-fulfilling propheciesprofetieën.
219
654593
1888
als een soort zelfvervullende
voorspelling.
11:09
JohnsonJohnson and LakoffLakoff suggestsuggereren
a newnieuwe metaphormetafoor for love:
220
657489
3556
Johnson en Lakoff opperen
een nieuwe metafoor voor liefde:
11:13
love as a collaborativesamenwerkend work of artkunst.
221
661977
2114
liefde als een gezamenlijk kunstwerk.
11:16
I really like this way
of thinkinghet denken about love.
222
664872
3050
Dat vind ik echt een goede
manier om naar de liefde te kijken.
11:21
LinguistsTaalkundigen talk about metaphorsmetaforen
as havingmet entailmentsentailments,
223
669028
3522
Taalkundigen zeggen dat metaforen
bepaalde gevolgen hebben
11:24
whichwelke is essentiallyin wezen a way of consideringgezien het feit
all the implicationsimplicaties of,
224
672574
3796
die voortkomen uit de implicaties
11:28
or ideasideeën containedbevatte
withinbinnen, a givengegeven metaphormetafoor.
225
676394
2932
of ideeën die in een bepaalde
metafoor besloten liggen.
11:31
And JohnsonJohnson and LakoffLakoff
talk about everything
226
679350
2909
Johnson en Lakoff hebben het
over alle aspecten
11:34
that collaboratingsamenwerken
on a work of artkunst entailsmet zich meebrengt:
227
682283
2152
van het gezamenlijk
werken aan een kunstwerk:
11:36
effortinspanning, compromisecompromis,
patiencegeduld, sharedgedeelde goalsdoelen.
228
684976
4155
inspanning, compromis,
geduld, gezamenlijke doelen.
11:41
These ideasideeën alignuitlijnen nicelyaardig
with our culturalcultureel investmentinvestering
229
689655
3830
Dat zijn dingen die goed passen
in onze cultuur
11:45
in long-termlangetermijn romanticromantisch commitmentinzet,
230
693509
2073
van langdurige romantische relaties,
11:47
but they alsoook work well
for other kindssoorten of relationshipsrelaties --
231
695606
3611
terwijl ze ook goed passen
bij andere soorten relaties --
11:52
short-termkorte termijn, casualtoevallig, polyamorouspolyamorous,
non-monogamousniet-monogaam, asexualongeslachtelijke --
232
700020
5656
kortstondige, losse, polyamoreuze,
niet-monogame, aseksuele --
11:57
because this metaphormetafoor bringsbrengt
much more complexcomplex ideasideeën
233
705700
3885
want deze metafoor voegt veel rijkere
ideeën toe aan 'van iemand houden'.
12:01
to the experienceervaring of lovingliefhebbend someoneiemand.
234
709609
2040
12:04
So if love is a collaborativesamenwerkend work of artkunst,
235
712670
4394
Als liefde een gezamenlijk kunstwerk is,
12:09
then love is an aestheticaesthetisch experienceervaring.
236
717088
3412
dan is liefde een esthetische ervaring.
12:13
Love is unpredictableonvoorspelbaar,
237
721524
1895
Liefde is onberekenbaar,
12:16
love is creativecreatief,
238
724153
2024
liefde is creatief,
12:18
love requiresvereist communicationcommunicatie
and disciplinediscipline,
239
726898
4133
voor liefde heb je communicatie
en discipline nodig,
12:23
it is frustratingfrustrerend
and emotionallyemotioneel demandingveeleisende.
240
731055
3189
het is frustrerend en emotioneel zwaar.
12:26
And love involvesimpliceert bothbeide joyvreugde and painpijn.
241
734677
3350
Liefde bestaat uit zowel vreugde als pijn.
12:30
UltimatelyUiteindelijk, eachelk experienceervaring
of love is differentverschillend.
242
738742
3619
Uiteindelijk is iedere liefde anders.
12:35
When I was youngerjonger,
243
743759
1627
Vroeger kwam het niet bij me op
dat ik meer van de liefde mocht vragen,
12:37
it never occurredheeft plaatsgevonden to me that I was allowedtoegestaan
to demandvraag naar more from love,
244
745410
4668
12:42
that I didn't have to just acceptaccepteren
whateverwat dan ook love offeredaangeboden.
245
750102
3693
dat ik niet altijd genoegen
hoefde te nemen met wat de liefde gaf.
12:46
When 14-year-old-jaar oud JulietJuliet first meetsvoldoet aan --
246
754775
3329
Als de 14-jarige Julia voor het eerst --
12:50
or, when 14-year-old-jaar oud JulietJuliet
cannotkan niet be with RomeoRomeo,
247
758128
3925
als de 14-jarige Julia
niet bij haar Romeo kan zijn,
12:54
whomwie she has metleerde kennen fourvier daysdagen agogeleden,
248
762077
2637
die ze vier dagen eerder had ontmoet,
12:56
she does not feel disappointedteleurgesteld or angstyangsty.
249
764738
3810
is ze niet teleurgesteld of angstig.
13:01
Where is she?
250
769022
1357
13:02
She wants to diedood gaan.
251
770403
1294
Ze wil dood.
13:04
Right?
252
772236
1151
Toch?
13:05
And just as a refresherrefresher,
at this pointpunt in the playspelen,
253
773411
2469
En vergeet niet,
op dit punt in het toneelstuk,
13:07
acthandelen threedrie of fivevijf,
254
775904
1308
akte drie van vijf,
13:09
RomeoRomeo is not deaddood.
255
777236
1821
is Romeo niet dood.
13:11
He's alivelevend,
256
779641
1340
Hij leeft,
13:13
he's healthygezond,
257
781005
1388
hij is gezond,
13:14
he's just been banishedverbannen from the citystad.
258
782417
2194
maar hij is uit de stad verbannen.
13:17
I understandbegrijpen that 16th-centuryth-eeuwse VeronaVerona
is unlikeanders contemporarytijdgenoot NorthNoord AmericaAmerika,
259
785853
6001
Ik weet dat het 16e-eeuwse Verona
niet het hedendaagse Noord-Amerika is,
13:23
and yetnog when I first readlezen this playspelen,
260
791878
2978
maar toen ik dit toneelstuk
voor het eerst las
13:26
alsoook at ageleeftijd 14,
261
794880
2393
toen ik zelf 14 was,
13:29
Juliet'sJulia 's sufferinglijden madegemaakt sensezin to me.
262
797297
2683
begreep ik het lijden van Julia volledig.
13:33
ReframingHerkaderen love as something
I get to createcreëren with someoneiemand I admirebewonderen,
263
801295
5357
Liefde herdefiniëren als iets wat ik zelf
mag creëren met iemand die ik bewonder,
13:38
ratherliever than something
that just happensgebeurt to me
264
806676
2444
in plaats van iets wat me overkomt
13:41
withoutzonder my controlcontrole or consenttoestemming,
265
809144
2522
zonder mijn controle of toestemming,
13:43
is empoweringempowerment.
266
811690
1605
brengt empowerment.
13:45
It's still hardhard.
267
813779
1618
Het blijft moeilijk.
13:47
Love still feelsvoelt totallyhelemaal maddeninggekmakend
and crushingpletten some daysdagen,
268
815421
5532
Liefde voelt soms nog steeds
compleet gestoord en verpletterend
13:52
and when I feel really frustratedgefrustreerd,
269
820977
2115
en als ik gefrustreerd raak,
moet ik mezelf er ook aan herinneren:
13:55
I have to remindherinneren myselfmezelf:
270
823116
1330
13:56
my jobbaan in this relationshipverhouding
is to talk to my partnerpartner
271
824995
3344
mijn taak in deze relatie
is met mijn partner praten
14:00
about what I want to make togethersamen.
272
828363
2051
over wat ik samen wil maken.
14:03
This isn't easygemakkelijk, eithereen van beide.
273
831923
2334
Dat is ook niet eenvoudig.
14:06
But it's just so much better
than the alternativealternatief,
274
834756
3447
Maar het is veel beter
dan het alternatief,
14:10
whichwelke is that thing
that feelsvoelt like madnesswaanzin.
275
838672
2777
dat slechts bestaat uit waanzin.
14:14
This versionversie of love is not about winningwinnend
or losingverliezen someone'siemands affectiongenegenheid.
276
842839
5357
Als je liefde zo beschouwt,
gaat het niet over
het winnen of verliezen van affectie.
14:20
InsteadIn plaats daarvan, it requiresvereist
that you trustvertrouwen your partnerpartner
277
848761
3598
In plaats daarvan vergt het
dat je je partner vertrouwt
14:24
and talk about things
when trustingvertrouwen feelsvoelt difficultmoeilijk,
278
852383
3074
en dat je erover praat
als dat vertrouwen moeizaam is.
14:27
whichwelke soundsklanken so simpleeenvoudig,
279
855481
2446
Het klinkt eenvoudig,
14:29
but is actuallywerkelijk a kindsoort
of revolutionaryrevolutionair, radicalradicaal acthandelen.
280
857951
4496
maar in werkelijkheid is dat
behoorlijk revolutionair en radicaal.
14:35
This is because you get to stop
thinkinghet denken about yourselfjezelf
281
863062
3264
Het zorgt er namelijk voor
dat je ophoudt met aan jezelf denken
14:39
and what you're gainingwint
or losingverliezen in your relationshipverhouding,
282
867230
3141
en wat jij uit je relatie haalt
of er voor op moet geven,
14:42
and you get to startbegin thinkinghet denken
about what you have to offeraanbod.
283
870395
3397
en dat je begint met nadenken
over wat je zelf te bieden hebt.
14:46
This versionversie of love
allowstoestaat us to say things like,
284
874811
3405
Als je liefde zo beschouwt,
kan je dingen zeggen als:
14:50
"Hey, we're not very good collaboratorsmedewerkers.
Maybe this isn't for us."
285
878240
4830
"We werken niet zo goed samen.
Misschien is dit niks voor ons."
14:55
Or, "That relationshipverhouding
was shorterkortere than I had plannedgepland,
286
883733
3861
Of: "Die relatie duurde korter dan ik wou,
14:59
but it was still kindsoort of beautifulmooi."
287
887618
2172
maar het was wel een mooie tijd."
15:02
The beautifulmooi thing
about the collaborativesamenwerkend work of artkunst
288
890836
2790
Het mooie van een gezamenlijk kunstwerk
15:05
is that it will not paintverf
or drawtrek or sculptbeeldhouwen itselfzelf.
289
893650
2891
is dat het zichzelf niet schildert,
tekent of uithouwt.
15:09
This versionversie of love allowstoestaat us
to decidebesluiten what it lookslooks like.
290
897098
3911
Als je liefde zo beschouwt,
bepaal je zelf hoe ze eruit ziet.
15:13
Thank you.
291
901033
1151
Bedankt.
15:14
(ApplauseApplaus)
292
902208
2023
(Applaus)
Translated by Saskia O'Neill
Reviewed by Els De Keyser

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Mandy Len Catron - Writer
Mandy Len Catron explores love stories.

Why you should listen

Originally from Appalachian Virginia, Mandy Len Catron is a writer living and working in Vancouver, British Columbia. Her book How to Fall in Love with Anyone, is available for preorder on Amazon. Catron's writing has appeared in the New York Times, The Washington Post, and The Walrus, as well as literary journals and anthologies. She writes about love and love stories at The Love Story Project and teaches English and creative writing at the University of British Columbia. Her article "To Fall in Love with Anyone, Do This" was one of the most popular articles published by the New York Times in 2015.

More profile about the speaker
Mandy Len Catron | Speaker | TED.com