ABOUT THE SPEAKER
Corneille Ewango - Botanist and activist
As a botanist at the Okapi Wildlife Reserve in the Congo basin, Corneille Ewango has faced down poachers and soldiers who threaten this delicate and vital ecosystem.

Why you should listen

Corneille Ewango grew up in a family of poachers and hunters -- it was simply a way of life in his village. But when he got the chance to go to school, he found a new mission -- to study and preserve the flora and fauna of his region, the Congo Basin forest. In his passion for the forest, Ewango found himself an unwitting hero, taking bold steps to secure its resources and convince warring parties to leave it in peace.

The Congo Basin's great forests are under pressure from many angles. Settlers look here for fresh farmland; miners look for deposits of valuable col-tan; and soldiers fight over the forests both as territory to be won and as a resource for bush meat (from the threatened okapi) and cooking charcoal. It's home to families of pygmies and herds of okapi -- and a treasure house of green, growing things.

Ewango won the Goldman Environmental Prize in 2005 for his work at the Okapi Faunal Reserve in the Democratic Republic of Congo, a World Heritage Site. He's now studying in the United States.

More profile about the speaker
Corneille Ewango | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2007

Corneille Ewango: A hero of the Congo forest

Corneille Ewango: held van het Kongolese oerwoud

Filmed:
495,523 views

Botanist Corneille Ewango praat over zijn werk in het Okapi Fauna Reservaat in het Kongo Basin -- en zijn heroïsche werk om het te beschermen tegen stropers, mijnbouw en oplaaiende burgeroorlogen.
- Botanist and activist
As a botanist at the Okapi Wildlife Reserve in the Congo basin, Corneille Ewango has faced down poachers and soldiers who threaten this delicate and vital ecosystem. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I don't speakspreken EnglishEngels.
0
0
2000
Ik spreek geen Engels.
00:14
I startbegin speakingsprekend EnglishEngels, learningaan het leren EnglishEngels, about a yearjaar agogeleden.
1
2000
4000
Ik begon een jaar geleden Engels te spreken, Engels te leren.
00:18
I speakspreken FrenchFrans and I grewgroeide up with FrenchFrans, so my EnglishEngels is FranglaisFranglais.
2
6000
7000
Ik spreek Frans en groeide op met Frans, dus mijn Engels is Franglais.
00:25
I'm borngeboren in the WesternWestern CongoCongo, in an areaGebied around here,
3
13000
5000
Ik ben geboren in West Kongo in dit gebied hier
00:30
and then wentgegaan to universityUniversiteit in KisanganiKisangani.
4
18000
5000
en ging naar de universiteit in Kisangani.
00:35
And after I finishedgeëindigd, I wentgegaan to this areaGebied, the IturiIturi ForestForest.
5
23000
4000
Na mijn studie ging ik naar dit gebied, het Ituri Woud.
00:39
But what I've been doing --
6
27000
2000
Maar wat ik gedaan heb --
00:41
when I was about 14, I grewgroeide in my uncle'soom househuis.
7
29000
7000
toen ik ongeveer 14 was, groeide ik op in mijn ooms huis.
00:48
And my fathervader was a soldiersoldaat,
8
36000
3000
Mijn vader was een soldaat,
00:51
and my uncleoom was a fishermanVisser and alsoook a poacherStroper.
9
39000
4000
en mijn oom was visser en tevens stroper.
00:55
What I've been doing from 14 to 17 was,
10
43000
5000
Wat ik gedaan heb van mijn 14e tot mijn 17e,
01:00
I was assistingmeewerkende them collectingverzamelen ivoryivoor tuskslagtand, meatvlees
11
48000
7000
was het assisteren met het verzamelen van ivoor, vlees
01:07
and whateverwat dan ook they were killingdoden, poachingstroperij, huntingjacht- in the forestBos,
12
55000
4000
en wat ze maar doodden, stroopten, jaagden in het bos,
01:11
bringbrengen it in the mainhoofd citystad to get accesstoegang to the marketmarkt.
13
59000
4000
om het naar de markt in de stad te brengen.
01:16
But finallyTenslotte, I got myselfmezelf involvedbetrokken.
14
64000
4000
Maar uiteindelijk raakte ik zelf betrokken.
01:20
Around 17 to 20 yearsjaar, I becamewerd, myselfmezelf, a poacherStroper.
15
68000
6000
Rond mijn 17e tot mijn 20e werd ik zelf stroper.
01:27
And I wanted to do it, because -- I believedgeloofde -- to continuevoortzetten my studiesstudies.
16
75000
5000
Ik wilde dat doen, omdat ik mijn studie wilde vervolgen.
01:32
I wanted to go to universityUniversiteit, but my fathervader was poorarm, my uncleoom even.
17
80000
4000
Ik wilde naar de universiteit, maar mijn vader was arm, zelfs mijn oom...
01:36
So, I did it.
18
84000
2000
Dus deed ik het.
01:38
And for threedrie to fourvier yearsjaar, I wentgegaan to universityUniversiteit.
19
86000
4000
Drie tot vier jaar lang ging ik naar de universiteit.
01:42
For threedrie timestijden, I appliedtoegepast to biomedicalBiomedische sciencewetenschap, to be a doctordoctor.
20
90000
5000
Driemaal meldde ik me aan voor biomedische wetenschap, om dokter te worden.
01:48
I didn't succeedslagen.
21
96000
2000
Ik werd niet toegelaten.
01:50
I was havingmet my inscriptionsinscripties, my admissiontoelating to biologybiologie.
22
98000
4000
Ik werd wel toegelaten tot de studie biologie.
01:55
And I said, "No way, I'm not doing it.
23
103000
2000
Ik zei: Nee, dat doe ik niet.
01:57
My family'sgezin poorarm, my areaGebied don't have better healthGezondheid carezorg.
24
105000
4000
Mijn familie is arm, mijn gebied heeft geen goede gezondheidszorg.
02:01
I want to be a doctordoctor to servedienen them."
25
109000
2000
Ik wil dokter worden om ze te kunnen helpen.
02:03
ThreeDrie timestijden, that meansmiddelen threedrie yearsjaar, and I startbegin gettingkrijgen oldoud.
26
111000
5000
Drie keer, dat betekent drie jaar... en ik werd ouder.
02:08
I say, "Oh, no, I continuevoortzetten."
27
116000
2000
Ik zei: nee, ik ga door.
02:10
So, I did tropicaltropisch ecologyecologie and plantfabriek botanyplantkunde.
28
118000
5000
Dus ik studeerde ecologie en tropische plantkunde.
02:16
When I finishedgeëindigd, I wentgegaan to the IturiIturi ForestForest for my internshipStage.
29
124000
4000
Toen ik afstudeerde, ging ik naar het Ituriwoud voor mijn stage.
02:20
It's where I really gettingkrijgen passionpassie with what I'm doing
30
128000
4000
Daar vond ik mijn passie voor wat ik
02:24
right up to now -- I'm standingstaand in frontvoorkant of you --
31
132000
4000
tot op dit moment gedaan heb:
02:28
doing botanyplantkunde and wildlifedieren in het wild conservationgesprek.
32
136000
3000
plantkunde en natuurbehoud.
02:32
That time the IturiIturi ForestForest was createdaangemaakt as a forestBos reservereserveren
33
140000
4000
Rond die tijd was het Ituriwoud een bosreservaat
02:36
with some animalsdieren and alsoook plantsplanten.
34
144000
5000
met enkele dieren en de planten.
02:41
And the trainingopleiding centercentrum there was builtgebouwd
35
149000
2000
Het opleidingscentrum was opgebouwd
02:43
around the scientificwetenschappelijk CongoleseCongolese staffpersoneel
36
151000
5000
rond de Kongolese wetenschappelijke staf
02:48
and some AmericanAmerikaanse scientistswetenschappers alsoook.
37
156000
3000
en ook enkele Amerikaanse wetenschappers.
02:51
So, the OkapiOkapi FaunalFaunistische ReserveReserve protectsbeschermt numberaantal --
38
159000
3000
Het Okapi Fauna Reservaat beschermt
02:54
I think that is the largestDe grootste numberaantal of elephantsolifanten
39
162000
4000
volgens mij het grootste aantal olifanten
02:58
we have right now in protectedbeschermd areasgebieden in CongoCongo.
40
166000
3000
die we nu in beschermde gebieden hebben in Kongo.
03:01
It has alsoook chimpanzeeschimpansees.
41
169000
2000
Er zijn ook chimpansees.
03:03
And it has been namedgenaamd OkapiOkapi FaunalFaunistische ReserveReserve
42
171000
3000
De naam Okapi Fauna Reservaat
03:06
because of this beautifulmooi creatureschepsel.
43
174000
3000
komt van dit mooie schepsel.
03:09
That is a forestBos giraffeGiraffe.
44
177000
2000
Dit is een bosgiraf.
03:11
I think you guys know it quiteheel well.
45
179000
3000
Ik denk dat jullie die wel kennen.
03:14
Here we have savannasavanne giraffesgiraffen,
46
182000
2000
Hier hebben we de savanne-giraf,
03:16
but throughdoor evolutionevolutie we have this forestBos giraffeGiraffe
47
184000
5000
maar door evolutie hebben we deze bosgiraf,
03:21
that liveslevens only in CongoCongo.
48
189000
2000
die alleen in Kongo leeft.
03:23
It has alsoook some beautifulmooi primatesprimaten.
49
191000
3000
Ook zijn er enkele mooie primaten.
03:26
ThirteenDertien speciessoorten -- highesthoogst diversityverscheidenheid we can find in one singlesingle areaGebied in AfricaAfrika.
50
194000
7000
13 Soorten -- de grootste verscheidenheid in één gebied binnen Afrika.
03:33
And it has the IturiIturi ForestForest itselfzelf --
51
201000
3000
In het Ituriwoud zelf
03:36
about 1,300 speciessoorten of plantsplanten, so farver knownbekend.
52
204000
5000
zijn ongeveer 1300 plantensoorten, voor zover bekend.
03:41
I joinedtoegetreden the WildlifeDieren in het wild ConservationInstandhouding SocietySamenleving, workingwerkend there, in 1995,
53
209000
6000
Ik ging in 1995 werken bij de Wildlife Conservation Society,
03:47
but I startedbegonnen workingwerkend with them as a studentstudent in 1991.
54
215000
3000
maar begon in 1991 bij hen te werken als student.
03:50
I was appointedbenoemd as a teachingonderwijs assistantassistent at my universityUniversiteit
55
218000
5000
Ik werd aangesteld als onderwijsassistent op mijn universiteit
03:55
because I accomplishedvolbracht with honoreer.
56
223000
4000
omdat ik met lof geslaagd was.
03:59
But I didn't like the way -- the instructioninstructie I got was very poorarm.
57
227000
5000
Ik vond dit niks vanwege de matige begeleiding die ik kreeg.
04:04
And I wanted to be formedgevormde to a trainingopleiding centercentrum and a researchOnderzoek centercentrum.
58
232000
4000
Ik wilde bij een opleidings- en onderzoekscentrum werken.
04:08
With the endeinde of the dictatorshipdictatuur regimeregime of MobutuMobutu SeseSese SekoSeko,
59
236000
5000
Met het einde van het dictatorschap van Mobutu Sese Seko,
04:13
that mostmeest of you know, life becamewerd very, very difficultmoeilijk.
60
241000
5000
die de meesten van jullie kennen, werd het leven erg moeilijk.
04:18
And the work we have been doing
61
246000
2000
Het werk dat we gedaan hadden
04:20
was completelyhelemaal difficultmoeilijk to do and to achievebereiken it.
62
248000
4000
werd onmogelijk gemaakt.
04:24
When KabilaKabila startedbegonnen his movementbeweging to liberatebevrijden CongoCongo,
63
252000
5000
Toen Kabila zijn beweging startte om Kongo te bevrijden,
04:30
so MobutuMobutu soldierssoldaten startedbegonnen movingin beweging and retreatedteruggetrokken.
64
258000
4000
trokken Mobutu's soldaten zich terug,
04:34
So they startedbegonnen fleeingop de vlucht from the eastoosten- to the westwesten.
65
262000
4000
en trokken van het Oosten naar het Westen.
04:38
And the OkapiOkapi FaunalFaunistische ReserveReserve is there,
66
266000
3000
Het Okapi Fauna Reservaat is hier,
04:41
so there was a roadweg from GomaGoma, somewhereergens here,
67
269000
5000
en er was een weg van Goma, hier ergens,
04:46
and comingkomt eraan like this.
68
274000
2000
helemaal naar hier.
04:48
So they mightmacht go throughdoor, passslagen voor throughdoor the OkapiOkapi FaunalFaunistische ReserveReserve.
69
276000
5000
Dus ze konden wel eens door het Okapi Fauna Reservaat trekken.
04:53
CongoCongo has fivevijf of the world's's werelds richestrijkste sitesplaatsen of protectedbeschermd areaGebied,
70
281000
6000
Kongo heeft vijf werelderfgoed-natuurgebieden
04:59
and the OkapiOkapi FaunalFaunistische ReserveReserve is one of them.
71
287000
3000
en Okapi Fauna Reservaat is daar een van.
05:02
So soldiersoldaat was fleeingop de vlucht in the OkapiOkapi FaunalFaunistische ReserveReserve.
72
290000
3000
Dus soldaten vluchtten door het reservaat.
05:05
On theirhun way, they lootedgeplunderd everything.
73
293000
4000
Op hun weg plunderden ze alles.
05:09
TortureFoltering, warsoorlogen -- oh, my God, you can't believe.
74
297000
3000
Martelingen, gevechten -- oh, mijn God, je gelooft het niet.
05:12
EveryElke personpersoon was looking his way -- where to go, we don't know.
75
300000
5000
Iedereen probeerde te vluchten, maar waarheen?
05:17
And it was for us, the youngjong, the first time really
76
305000
3000
Voor ons jongeren was het de eerste keer
05:20
we hearhoren the languagetaal of waroorlog, of gunsgeweren.
77
308000
5000
dat we de taal van oorlog, van geweren hoorden.
05:25
And even people who facedgeconfronteerd the rebellionopstand of 1963,
78
313000
5000
Zelfs mensen die de rebellie van 1963 hadden meegemaakt,
05:30
after our independenceonafhankelijkheid, they didn't believe what was happeninggebeurtenis.
79
318000
5000
na de onafhankelijkheid, geloofden niet wat er gebeurde.
05:36
They were killingdoden people. They were doing whateverwat dan ook they want
80
324000
2000
Ze vermoordden mensen, ze deden wat ze maar wilden
05:38
because they have powermacht.
81
326000
2000
want ze hadden macht.
05:40
Who have been doing that?
82
328000
2000
Wie deden dit?
05:42
YoungYoung childrenkinderen. ChildKind soldierssoldaten.
83
330000
3000
Jonge kinderen. Kindsoldaten.
05:45
You can't askvragen him how oldoud he is because he has gunsgeweren.
84
333000
5000
Je kunt hem niet vragen hoe oud hij is, want hij heeft een geweer.
05:50
But I was from the westwesten, workingwerkend in the eastoosten-.
85
338000
3000
Maar ik was uit het Westen, en werkte in het Oosten,
05:53
I even [at] that time was not speakingsprekend SwahiliSwahili.
86
341000
3000
maar sprak destijds geen Swahili.
05:57
And when they camekwam, they lootedgeplunderd everything.
87
345000
2000
Toen ze kwamen plunderden ze alles.
05:59
You can't speakspreken LingalaLingala because LingalaLingala was from MobutuMobutu,
88
347000
4000
Lingala spreken was onmogelijk, want dat sprak Mobutu,
06:03
and everyoneiedereen speakingsprekend LingalaLingala is soldiersoldaat.
89
351000
3000
en iedereen die het sprak was een soldaat.
06:06
And I was from the samedezelfde areaGebied to him.
90
354000
2000
Ik kwam uit hetzelfde gebied als hij.
06:08
All my friendsvrienden said, we are leavingverlaten because we are a targetdoel.
91
356000
3000
Al mijn vrienden zeiden: we vertrekken want we zijn doelwit.
06:11
But I'm not going to the eastoosten-, because I don't know SwahiliSwahili.
92
359000
4000
Maar ik wilde niet naar het Oosten want ik sprak geen Swahili.
06:15
I stayverblijf. If I go, I will be killedgedood.
93
363000
2000
Ik bleef. Als ik ging werd ik vermoord.
06:17
I can't go back to my areaGebied -- it's more than 1,000 kilometerskilometer [away].
94
365000
4000
Ik kon ook niet terug naar mijn gebied -- meer dan 1000 km ver.
06:21
I stayedverbleef after they lootedgeplunderd everything.
95
369000
3000
Ik bleef nadat ze alles hadden geplunderd.
06:24
We have been doing researchOnderzoek on botanyplantkunde,
96
372000
3000
We hadden plantkundig onderzoek gedaan,
06:27
and we have a smallklein herbariumHerbarium of 4,500 sheetssheets of plantsplanten.
97
375000
6000
en hadden een klein herbarium van 4500 vellen met planten.
06:33
We cutbesnoeiing, we drydroog and we packedovervol them,
98
381000
2000
We sneden, droogden en verpakten ze,
06:35
we mountedgemonteerd them on a foldermap.
99
383000
3000
plakten ze in een map.
06:38
PurposeDoel: so that we startbegin them for agriculturelandbouw,
100
386000
4000
Zodoende konden we ze gebruiken voor landbouw,
06:42
for medicinegeneeskunde, for whateverwat dan ook, and for sciencewetenschap,
101
390000
3000
geneeskunde, wat dan ook -- en voor wetenschappelijk
06:45
for the studystudie of the floraflora and the changeverandering of the forestBos.
102
393000
4000
onderzoek naar de flora en verandering van het bos.
06:49
That is people movingin beweging around, that's even PygmiesPygmeeën.
103
397000
3000
Dit zijn mensen die rondtrekken, hier zelfs Pygmeeën.
06:52
And this is a brighthelder guy, hard-workinghard werkende personpersoon, and PygmyPygmy.
104
400000
7000
Dit is een intelligente, hardwerkende jongen, een Pygmee.
06:59
I've been workingwerkend with him about 10 yearsjaar.
105
407000
3000
Ik heb zo'n tien jaar met hem gewerkt.
07:02
And with soldierssoldaten, they wentgegaan to the forestBos for poachingstroperij elephantsolifanten.
106
410000
5000
Hij moest met soldaten het bos in om olifanten te stropen.
07:07
Because he's PygmyPygmy, he knowsweet how to trackspoor elephantsolifanten in the forestBos.
107
415000
4000
Omdat hij Pygmee is, weet hij hoe je een olifant opspoort in het bos.
07:11
He has been attackedaangevallen by a leopardLeopard and they abandonabandon him in the forestBos.
108
419000
6000
Hij werd aangevallen door een luipaard en ze hadden hem achtergelaten.
07:17
They camekwam to told me, I have to savebesparen him.
109
425000
3000
Ze kwamen me vertellen dat ik hem moest redden.
07:20
And what I did, I gavegaf him just antibioticsantibiotica
110
428000
3000
Ik gaf hem enkel antibiotica die we
07:23
that we carezorg for tuberculosistuberculose.
111
431000
4000
gebruiken tegen tuberculose.
07:27
And fortunatelygelukkig, I savedgered his life.
112
435000
3000
Gelukkig heb ik zo zijn leven gered.
07:30
And that was the languagetaal of the waroorlog.
113
438000
4000
Dat was de taal van de oorlog.
07:34
EverywhereOveral there has been constantconstante extractionextractie of mineralmineraal,
114
442000
5000
Overal werd voortdurend naar mineralen gegraven,
07:39
killingdoden animalsdieren, the logginglogging timbersdakconstructie and so on.
115
447000
4000
werden dieren gedood, hout gekapt enzovoort.
07:43
And what of importantbelangrijk things --
116
451000
2000
En het belangrijkste:
07:45
I think all of you here have a cellcel phonetelefoon.
117
453000
3000
ik denk dat jullie allemaal een mobieltje hebben.
07:48
That mineralmineraal has killedgedood a lot:
118
456000
2000
Dit mineraal heeft veel mensen vermoord --
07:50
fivevijf millionsmiljoenen of CongoleseCongolese have goneweg because of this
119
458000
4000
vijf miljoen Kongolezen stierven vanwege dit:
07:54
Colombo-TantaliteColombo-Tantalite -- they call it ColtanColtan --
120
462000
3000
Colombo-Tantalite, ze noemen het Coltan.
07:57
that they use it to make cellcel phonestelefoons
121
465000
3000
Ze gebruiken het om mobieltjes te maken.
08:00
and it has been in that areaGebied, all over in CongoCongo. ExtractionExtractie,
122
468000
5000
In dit gebied en door heel Kongo werd het gevonden.
08:05
and good, biggroot businessbedrijf of the waroorlog.
123
473000
3000
Een lucratieve handel van de oorlog.
08:08
And what I did for the first waroorlog, after we have lostde weg kwijt everything,
124
476000
6000
In de eerste oorlog, nadat we alles hadden verloren,
08:14
I have to savebesparen something, even myselfmezelf, my life and life of the staffpersoneel.
125
482000
4000
moest ik van alles redden, zelfs mezelf, mijn leven en de levens van mijn staf.
08:18
I buriedbegraven some of our newnieuwe vehiclevoertuig enginesmotoren, I buriedbegraven it to savebesparen it.
126
486000
6000
Ik begroef de motor van onze nieuwe auto, om deze te redden.
08:24
And some of equipmentuitrusting wentgegaan with them,
127
492000
2000
De uitrusting ging deels mee naar boven
08:26
on the toptop of the canopybaldakijn, to savebesparen it.
128
494000
2000
op de boomtoppen, om het te redden.
08:28
He's not collectingverzamelen plantsplanten, he's going to savebesparen our equipmentuitrusting
129
496000
3000
Hij verzamelt geen planten, hij gaat onze instrumenten redden
08:31
on the canopybaldakijn.
130
499000
2000
in het bladerdak.
08:33
And with the materialmateriaal that's left --
131
501000
2000
Met het materiaal dat over was --
08:35
because they wanted to destroyvernietigen it, to burnbrandwond it,
132
503000
3000
omdat ze het wilden verwoesten, verbranden.
08:38
they didn't understandbegrijpen it, they didn't go to schoolschool- --
133
506000
2000
Ze begrepen het niet, ze hadden geen opleiding.
08:40
I packedovervol it.
134
508000
2000
Ik verpakte het.
08:42
And that is me, going to, hurryinghaast to UgandaOeganda,
135
510000
4000
Dat ben ik die zich naar Oeganda haast.
08:46
to try to savebesparen that 4,000 materialmateriaal,
136
514000
3000
Ik trachtte 4.000 specimen te redden,
08:49
with people carryingvervoer them on the bikesfietsen, bicyclesfietsen.
137
517000
5000
met mensen die ze per fiets vervoerden.
08:54
And after that, we succeededgeslaagd.
138
522000
2000
We waren succesvol.
08:56
I housedgehuisvest that 4,000 materialmateriaal at the herbariumHerbarium of MakerereMakerere UniversityUniversiteit.
139
524000
5000
Ik bracht die 4.000 specimen onder in het herbarium van Makerere-universiteit.
09:01
And after the waroorlog, I have been ablein staat to bringbrengen it back home,
140
529000
4000
Na de oorlog was ik in staat het naar huis terug te brengen
09:05
so that we continuevoortzetten our studiesstudies.
141
533000
2000
zodat we onze studies konden voortzetten.
09:07
The secondtweede waroorlog camekwam while we didn't expectverwachten it.
142
535000
4000
De tweede oorlog kwam onverwacht.
09:11
With friendsvrienden, we had been sittingzittend and watchingkijken matchbij elkaar passen footballvoetbal,
143
539000
4000
Met vrienden zaten we voetbal te kijken
09:15
and havingmet some good musicmuziek- with WorldSpaceWorldSpace radioradio-,
144
543000
4000
en goede muziek te luisteren op radio Worldspace,
09:19
when it startedbegonnen, I think.
145
547000
2000
toen het begon, denk ik.
09:21
So, it was so badslecht.
146
549000
3000
Het was zo erg.
09:24
We heardgehoord that now from the eastoosten- again the waroorlog startedbegonnen,
147
552000
3000
We hoorden nu dat vanuit het Oosten de oorlog weer begon,
09:27
and it's going fastsnel.
148
555000
2000
en het ging hard.
09:29
This time I think KabilaKabila will go in placeplaats of, as he did with MobutuMobutu.
149
557000
5000
Ik dacht: nu zal met Kabila hetzelfde gebeuren als hij met Mobutu deed.
09:34
And the reservereserveren was a targetdoel to the rebelsrebellen.
150
562000
4000
Het reservaat was doelwit van de rebellen.
09:38
ThreeDrie differentverschillend movementsbewegingen and two militiamilitie actingacteren in the samedezelfde areaGebied
151
566000
6000
Drie verschillende bewegingen en twee milities, in hetzelfde gebied,
09:44
and competingconcurrerende for naturalnatuurlijk resourcesmiddelen.
152
572000
3000
vechtend om de natuurlijke bronnen.
09:47
And there was no way to work.
153
575000
2000
Werken was onmogelijk.
09:49
They destroyvernietigen everything.
154
577000
2000
Ze verwoestten alles.
09:51
PoachingStroperij -- oh, no way.
155
579000
2000
Stropen -- ongelofelijk...
09:53
And that's the powerfulkrachtig menmannen. We have to meetontmoeten and to talk to them.
156
581000
6000
Dat zijn de machtige mannen waarmee we moesten praten.
09:59
What's the regulationregulatie of the reservereserveren
157
587000
2000
Wat zijn de regels van het reservaat
10:01
and what is the regulationregulatie of the parksparken?
158
589000
2000
en de regels van de parken?
10:03
And they can't do what they are doing.
159
591000
3000
Wat ze deden kon niet.
10:06
So we wentgegaan to meetontmoeten them.
160
594000
2000
Dus gingen we met ze praten.
10:08
That is ColtanColtan extractionextractie, goldgoud miningmijnbouw.
161
596000
4000
Dat is winning van Coltan en goudwinning.
10:12
So, we startedbegonnen talkingpratend with them,
162
600000
2000
Dus vertelden we ze
10:14
convincingovertuigend them that we are in a protectedbeschermd areaGebied.
163
602000
2000
dat ze in een beschermd gebied waren.
10:16
There are regulationsreglement
164
604000
2000
Er is regelgeving
10:18
that it's prohibitedverboden to do logginglogging, miningmijnbouw and poachingstroperij, specificallyspecifiek.
165
606000
6000
dat het verboden is hout te kappen, mijnbouw te plegen en te stropen.
10:24
But they said, "You guys,
166
612000
2000
Maar ze zeiden: "Mensen toch,
10:26
you think that soldierssoldaten who are dyingsterven are not importantbelangrijk,
167
614000
4000
jullie denken dat soldaten die sterven
10:30
and your animalsdieren you are protectingbescherming are mostmeest importantbelangrijk.
168
618000
5000
minder belangrijk zijn dan jullie dieren.
10:35
We don't think so.
169
623000
2000
Wij denken dat niet.
10:37
We have to do it, because to let our movementbeweging advancevan te voren."
170
625000
4000
We moeten het doen om onze beweging vooruit te helpen."
10:41
I say, "No way, you are not going to do it here."
171
629000
3000
Ik zei: "Geen sprake van, dat doe je hier niet."
10:44
We startedbegonnen talkingpratend with them and I was negotiatingonderhandelen.
172
632000
3000
We praatten met ze en ik was aan het onderhandelen.
10:47
TriedGeprobeerd to protectbeschermen our equipmentuitrusting, triedbeproefd to protectbeschermen our staffpersoneel
173
635000
5000
Ik probeerde onze uitrusting te beschermen en onze staf,
10:52
and the villagesdorpen of about 1,500 people.
174
640000
4000
en de dorpen met zo'n 1.500 mensen.
10:56
And we continuedvervolgd.
175
644000
2000
We gingen door.
10:58
But I was doing that, negotiatingonderhandelen with them.
176
646000
3000
Maar terwijl ik met ze onderhandelde,
11:01
SometimesSoms we are havingmet meetingvergadering
177
649000
2000
hadden we soms ontmoetingen
11:03
and they are talkingpratend with Jean-PierreJean-Pierre BembaBemba,
178
651000
2000
waarbij zij spraken met Jean-Pierre Bemba,
11:05
with MbusaMBUSA NyamwisiNyamwisi, with KabilaKabila, and I'm there.
179
653000
4000
met Mbusa Nyamwisi, met Kabila, waar ik bij zat.
11:09
SometimesSoms, they talk to my owneigen languagetaal, that is, LingalaLingala.
180
657000
3000
Soms spraken ze in mijn eigen taal, Lingala.
11:12
I hearhoren it and what strategystrategie they are doing, what they are planningplanning.
181
660000
4000
Ik hoorde welke strategieën ze hadden, wat ze voorbereidden.
11:16
SometimesSoms, they are havingmet a helicopterhelikopter
182
664000
2000
Soms kwam een helikopter
11:18
to supplylevering them with ammunitionmunitie and so on.
183
666000
2000
om ze ammunitie te brengen en zo.
11:20
They used me to carrydragen that, and I was doing countingtelling,
184
668000
5000
Zij lieten mij dit dragen, en ik telde
11:25
what comeskomt from where, and where, and where.
185
673000
2000
en hield bij waar alles vandaan kwam.
11:27
I had only this equipmentuitrusting -- my satellitesatelliet phonetelefoon, my computercomputer
186
675000
6000
Ik had alleen maar een satelliettelefoon, mijn computer
11:33
and a plasticplastic solarzonne- panelpaneel -- that I hideverbergen it in the forestBos.
187
681000
6000
en een plastic zonnepaneel, die ik verstopte in het bos.
11:39
And everyelk time, dailydagelijks, after we have meetingvergadering,
188
687000
4000
Elke dag, nadat we onze ontmoeting hadden,
11:43
what compromisecompromis we have, whateverwat dan ook,
189
691000
4000
welk compromis we ook hadden,
11:47
I go, I writeschrijven a shortkort emaile-mail, sendsturen it.
190
695000
2000
ging ik een korte e-mail schrijven
11:50
I don't know how manyveel people I had on my addressadres.
191
698000
4000
en verstuurde hem naar alle mensen in mijn adresboek.
11:54
I sentverzonden the messagebericht: what is going about the progressvooruitgang of the waroorlog
192
702000
4000
Berichtte ze wat er gebeurde in de voortgang van de oorlog
11:58
and what they are planningplanning to do.
193
706000
2000
en wat ze van plan waren.
12:00
They startedbegonnen suspectingvermoeden that what we do on the morningochtend-,
194
708000
4000
Ze werden achterdochtig toen ze merkten dat wat er 's ochtends
12:04
and the afternoonmiddag, it's on the newsnieuws, BBCBBC, RFIRFI.
195
712000
3000
besproken was, 's middags op het nieuws was -- BBC, RFI.
12:07
(LaughterGelach)
196
715000
1000
(Gelach)
12:08
Something mightmacht be going on.
197
716000
2000
Iets klopte er niet.
12:10
And one day, we wentgegaan for a meetingvergadering.
198
718000
2000
Op een dag troffen we elkaar.
12:12
(ApplauseApplaus)
199
720000
2000
(Applaus)
12:14
Sorry.
200
722000
3000
Sorry.
12:18
One day, we wentgegaan to meetontmoeten the ChiefChief CommanderCommandant.
201
726000
2000
Op een dag gingen we naar de hoofdcommandant.
12:20
He had the samedezelfde iridiumIridium cellcel phonetelefoon like me.
202
728000
3000
Hij had hetzelfde iridium mobieltje als ik.
12:23
And he askedgevraagd me, "Do you know how to use this?"
203
731000
2000
Hij vroeg me: "Weet je hoe dit werkt?"
12:25
I said, "I have never seengezien it.
204
733000
2000
Ik zei: "Heb ik nooit gezien.
12:27
(LaughterGelach)
205
735000
1000
(Gelach)
12:28
I don't know."
206
736000
2000
Ik weet het niet."
12:30
And I had minede mijne on my pocketzak-.
207
738000
2000
Ik had het mijne in mijn zak zitten.
12:32
So, it was a chancekans that they trustedvertrouwd me a lot.
208
740000
2000
Dus ik gokte erop dat ze me vertrouwden,
12:34
They didn't -- they was not looking on me.
209
742000
2000
en dat ze me niet zouden fouilleren.
12:36
So I was scaredbang.
210
744000
2000
Dus ik was bang.
12:38
And when we finishedgeëindigd the meetingvergadering, I wentgegaan to returnterugkeer it in the forestBos.
211
746000
4000
Toen we klaar waren, ging ik het terugleggen in het bos.
12:42
And I was sendingBezig met verzenden newsnieuws, doing whateverwat dan ook,
212
750000
4000
Ik verstuurde het nieuws over, wat dan ook,
12:46
reportingrapportage dailydagelijks to the U.N., to UNESCOUNESCO, to our institutioninstelling in NewNieuw YorkYork,
213
754000
5000
dagelijks naar de V.N., UNESCO, ons instituut in New York
12:51
what have been going.
214
759000
2000
over wat er zich afspeelde.
12:53
And for that, they have been havingmet biggroot pressuredruk to leavehet verlof, to freegratis the areaGebied.
215
761000
5000
Daardoor werden ze onder grote druk gezet om het gebied te verlaten.
12:58
Because there was no way --
216
766000
2000
Want het was onmogelijk
13:00
whateverwat dan ook they do, it's knownbekend the samedezelfde time.
217
768000
2000
dat alles wat ze doen meteen bekend is.
13:02
DuringTijdens the first two rebellionsopstanden, they killedgedood all animalsdieren in the zoodierentuin.
218
770000
5000
Gedurende de eerste twee opstanden, doodden ze alle dieren in de dierentuin.
13:07
We have a zoodierentuin of 14 OkapisOkapis, and one of them was pregnantzwanger.
219
775000
4000
We hadden 14 Okapi's, waarvan er eentje zwanger was.
13:11
And duringgedurende the waroorlog, after a weekweek of heavyzwaar waroorlog, fightingvechten in the areaGebied,
220
779000
6000
Na een week van hevige gevechten in het gebied,
13:17
we succeededgeslaagd: we had the first OkapiOkapi.
221
785000
2000
hadden we succes -- we hadden de eerste Okapi.
13:19
This is the only trouserBroek and shirtoverhemd remindherinneren me of this.
222
787000
3000
Dit zijn de enige broek en shirt die ik had.
13:22
This is not locallokaal populationbevolking, this is rebelsrebellen.
223
790000
3000
Dit is geen plaatselijke bevolking, dit zijn rebellen.
13:25
They are now happygelukkig sendingBezig met verzenden the newsnieuws
224
793000
2000
Ze brachten hier verheugd het nieuws
13:27
that they have protectedbeschermd the OkapiOkapi with the waroorlog,
225
795000
2000
dat ze de Okapi beschermd hadden met de oorlog,
13:29
because we sentverzonden the newsnieuws that they are killingdoden
226
797000
3000
omdat wij het nieuws verspreidden dat ze overal
13:32
and poachingstroperij everywhereoveral.
227
800000
1000
moordden en stroopten.
13:33
After a weekweek, we celebratedberoemd the birthdayverjaardag of that OkapiOkapi,
228
801000
5000
Een week nadat we de geboorte van de Okapi vierden,
13:38
they killedgedood an elephantolifant, just 50 metersmeter to the areaGebied
229
806000
4000
doodden ze een olifant, net 50 meter van de plek
13:42
where the zoodierentuin, where OkapiOkapi was borngeboren.
230
810000
3000
waar de Okapi was geboren in de dierentuin.
13:45
And I was madboos.
231
813000
1000
Ik was woedend.
13:46
I opposeverzetten tegen it -- that they are now going to dissectontleden it,
232
814000
2000
Ik was er tegen dat ze hem zouden ontleden
13:48
untiltot I do my reportrapport and then I see the ChiefChief CommanderCommandant.
233
816000
6000
voor ik mijn rapport klaar had en de Commandant had gesproken.
13:54
And I succeededgeslaagd.
234
822000
2000
Dat lukte me.
13:56
The elephantolifant just decayedvervallen and they just got the tusksslagtanden.
235
824000
5000
De olifant rotte weg en zij kregen enkel de slagtanden.
14:01
What we are doing after that -- that was the situationsituatie of the waroorlog --
236
829000
5000
Na dit alles moesten we deze oorlogssituatie
14:06
we have to rebuildherbouwen.
237
834000
2000
gaan herbouwen.
14:08
I had some moneygeld. I was paidbetaald 150 dollarsdollars.
238
836000
3000
Ik had wat geld -- 150 dollar salaris.
14:11
I devotedgewijd halfvoor de helft of it to rebuildherbouwen the herbariumHerbarium,
239
839000
6000
Met de helft daarvan herbouwde ik het herbarium,
14:17
because we didn't have good infrastructureinfrastructuur to startbegin plantsplanten.
240
845000
3000
want we hadden geen goede infrastructuur voor plantstudie.
14:20
WildlifeDieren in het wild ConservationInstandhouding SocietySamenleving more dealingomgang with plantsplanten.
241
848000
4000
Wildlife Conservation Society is meer met planten bezig.
14:24
I startedbegonnen this with 70 dollarsdollars,
242
852000
3000
Ik startte dit met 70 dollar
14:27
and startbegin fundraisingfondsenwerving moneygeld to where I've been going.
243
855000
4000
en begon met geld inzamelen waar ik maar heenging.
14:31
I had opportunitykans to go all over,
244
859000
2000
Ik had de kans om overal heen te gaan
14:33
where herbariumHerbarium for my AfricanAfrikaanse materialmateriaal is.
245
861000
3000
waar er herbaria zijn voor mijn Afrikaanse materiaal.
14:36
And they supportedondersteunde me a bitbeetje, and I builtgebouwd this.
246
864000
5000
Ze steunden me een beetje en ik bouwde dit.
14:41
Now, it's doing work to traintrein youngjong CongoleseCongolese.
247
869000
5000
Nu worden hier jonge Congolezen getraind.
14:46
And alsoook, what one of the specialityspecialiteit we are doing,
248
874000
3000
Tevens is een van onze specialiteiten
14:49
my designontwerp is trackingbijhouden the globalglobaal warmingverwarming effecteffect on biodiversitybiodiversiteit,
249
877000
6000
het volgen van de effecten van opwarming op biodiversiteit,
14:55
and what the impactsimpacts of the IturiIturi ForestForest is playingspelen to uptakeopname carbonkoolstof.
250
883000
5000
en welke rol het Ituriwoud speelt in het opnemen van koolstof.
15:00
This is one of the studiesstudies we are doing on a 40-hectare-hectare plotplot,
251
888000
3000
Dit is een van de studies die we doen op 40 hectare grond,
15:04
where we have taggedgelabeld treesbomen and lianaslianen from one centimeterscentimeter,
252
892000
4000
waar we bomen en lianen dikker dan 1 cm. hebben gemerkt
15:08
and we are trackingbijhouden them.
253
896000
2000
en we volgen ze.
15:10
We have now datagegevens of about 15 yearsjaar,
254
898000
4000
We hebben nu data over ongeveer 15 jaar,
15:14
to see how that forestBos is contributingbijdragende to the carbonkoolstof reductionsreducties.
255
902000
7000
die laten zien hoe het bos bijdraagt aan de koolstofreducties.
15:21
And that is -- I think it's difficultmoeilijk for me.
256
909000
5000
Dat is -- dit is erg moeilijk voor me.
15:26
This is a very embarrassingpijnlijk talk, I know.
257
914000
2000
Dit is een erg genante talk --
15:29
I don't know where to startbegin, where to finishaf hebben it.
258
917000
3000
Ik weet niet waar te beginnen en te eindigen.
15:32
When I was thinkinghet denken to come here,
259
920000
2000
Toen ik me hierop voorbereidde,
15:34
what bestbeste titletitel I wanted to say to my talk, I didn't find this.
260
922000
5000
kon ik geen goede titel bedenken voor mijn talk.
15:39
But now I think that I would have titledmet een adellijke titel it, "The LanguageTaal of GunsGeweren."
261
927000
5000
Maar nu denk ik dat ik het zou noemen: "De taal van geweren".
15:44
Where are you people?
262
932000
2000
Waar zijn jullie allemaal?
15:46
Now we are talkingpratend about reconstitutionreconstructie, rebuildherbouwen AfricaAfrika.
263
934000
5000
We praten nu over het herbouwen van Afrika.
15:51
But is gungeweer industriesindustrieën a toolgereedschap to rebuildherbouwen, or is it a gamespel?
264
939000
8000
Maar is de wapenindustrie een middel voor heropbouw, of een spelletje?
15:59
I think we see the waroorlog like a gamespel --
265
947000
5000
Ik geloof dat we oorlog als een spelletje zien --
16:04
like soccervoetbal, footballvoetbal.
266
952000
2000
zoals voetbal.
16:06
EverybodyIedereen is happygelukkig, but see what it's doing,
267
954000
5000
Iedereen is blij, maar kijk wat het aanricht,
16:11
see what is going in DarfurDarfur.
268
959000
2000
kijkt wat er gebeurt in Darfur.
16:13
Now we say, oh, my God.
269
961000
1000
Nu zeggen we: O, mijn God.
16:14
See what the warsoorlogen in RwandaRwanda.
270
962000
2000
Kijk naar de oorlog in Rwanda.
16:16
That's because of the languagetaal of gunsgeweren.
271
964000
4000
Veroorzaakt door de taal van geweren.
16:20
I don't think that someoneiemand maymei blameschuld GoogleGoogle,
272
968000
4000
Ik denk niet dat iemand Google kan beschuldigen,
16:24
because it's doing the right things,
273
972000
3000
want ze doen het juiste,
16:27
even if people like Al-QaedaAl-Qaeda are usinggebruik makend van GoogleGoogle
274
975000
3000
zelfs als mensen van Al-Qaida Google gebruiken
16:30
to connectaansluiten betweentussen them.
275
978000
2000
om elkaar te spreken.
16:32
But it's servingportie millionsmiljoenen for the bestbeste.
276
980000
3000
Maar het verleent een enorme dienst aan miljoenen.
16:35
But what is doing with gungeweer industriesindustrieën?
277
983000
3000
Maar wat doet de wapenindustrie?
16:38
Thank you.
278
986000
2000
Dank je wel.
16:40
(ApplauseApplaus)
279
988000
5000
(Applaus)
16:45
ChrisChris AndersonAnderson: Thank you, thank you.
280
993000
2000
Chris Anderson: Dank je. Dank je.
16:47
Just wait over there.
281
995000
2000
Wacht hier even.
16:50
It's an amazingverbazingwekkend storyverhaal.
282
998000
2000
Het is een verbazingwekkend verhaal.
16:52
I suspectverdachte a lot of people here have the samedezelfde questionvraag I have.
283
1000000
4000
Ik vermoed dat een hoop mensen hier met dezelfde vraag zitten als ik.
16:57
How can we help you?
284
1005000
5000
Hoe kunnen we je helpen?
17:02
CorneilleCorneille EwangoEwango: That's really embarrassingpijnlijk questionsvragen.
285
1010000
3000
Corneille Ewango: Dat is een heel genante vraag.
17:06
I think that now I feel nervousnerveus.
286
1014000
2000
Ik ben nu heel nerveus.
17:08
And I think, helpinghelpen us, people are actingacteren sometimessoms by ignoranceonwetendheid.
287
1016000
6000
Ik denk dat mensen soms handelen vanuit onwetendheid.
17:14
I did it myselfmezelf.
288
1022000
2000
Ik heb het zelf gedaan.
17:16
If I know when I was youngjong,
289
1024000
2000
Als ik geweten had, toen ik jong was,
17:18
that [by] killingdoden an elephantolifant, I'm destroyingvernietigen biodiversitybiodiversiteit,
290
1026000
3000
dat door olifanten te doden, ik biodiversiteit vernietigde,
17:21
I would not have donegedaan it.
291
1029000
2000
dan had ik het niet gedaan.
17:23
ManyVeel, manyveel of you have seengezien the talentstalenten of AfricansAfrikanen,
292
1031000
4000
Velen van jullie hebben de talenten van Afrikanen gezien,
17:27
but there are fewweinig who are going to schoolschool-.
293
1035000
4000
maar weinigen gaan naar school.
17:31
ManyVeel are dyingsterven because of all those kindsoort of pandemicspandemieën,
294
1039000
5000
Velen sterven door al die pandemieën: HIV, malaria,
17:36
HIVHIV, malariamalaria-, povertyarmoede, not going to schoolschool-.
295
1044000
5000
armoede en gaan niet naar school.
17:41
What you can assistAssist us, it's by buildinggebouw capacitiescapaciteiten.
296
1049000
4000
Hoe je ons kunt helpen, is door capaciteiten te bouwen.
17:45
How manyveel have got opportunitykans like me
297
1053000
2000
Hoevelen hebben kansen zoals ik die had,
17:47
to go to U.S., do a master'smasteropleiding?
298
1055000
2000
om in de V.S. een masters te behalen.
17:49
And go -- now, I'm in the NetherlandsNederland to do a PhPH.D.
299
1057000
3000
Nu ben ik in Nederland om te promoveren.
17:52
But manyveel of them are just here, because they don't have moneygeld.
300
1060000
3000
Velen ontbreekt het gewoon aan geld.
17:55
And they can't go even to universityUniversiteit.
301
1063000
3000
Zij kunnen niet eens naar de universiteit.
17:58
They can't even attainbereiken the bachelor'sBachelor degreemate.
302
1066000
3000
Ze kunnen niet eens een bachelorgraad behalen.
18:01
BuildingGebouw capacitiescapaciteiten for the youngjong generationgeneratie
303
1069000
4000
Capaciteiten bouwen voor jonge mensen,
18:05
is going to make a better generationgeneratie
304
1073000
2000
zal een betere generatie bouwen
18:07
and a better futuretoekomst tomorrowmorgen for AfricaAfrika.
305
1075000
3000
en een betere toekomst voor Afrika.
18:10
CACA: Thank you, thank you.
306
1078000
1000
CA: Dank je, dank je.
18:11
(ApplauseApplaus)
307
1079000
2000
(Applaus)
Translated by Axel Saffran
Reviewed by Frans Kellner

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Corneille Ewango - Botanist and activist
As a botanist at the Okapi Wildlife Reserve in the Congo basin, Corneille Ewango has faced down poachers and soldiers who threaten this delicate and vital ecosystem.

Why you should listen

Corneille Ewango grew up in a family of poachers and hunters -- it was simply a way of life in his village. But when he got the chance to go to school, he found a new mission -- to study and preserve the flora and fauna of his region, the Congo Basin forest. In his passion for the forest, Ewango found himself an unwitting hero, taking bold steps to secure its resources and convince warring parties to leave it in peace.

The Congo Basin's great forests are under pressure from many angles. Settlers look here for fresh farmland; miners look for deposits of valuable col-tan; and soldiers fight over the forests both as territory to be won and as a resource for bush meat (from the threatened okapi) and cooking charcoal. It's home to families of pygmies and herds of okapi -- and a treasure house of green, growing things.

Ewango won the Goldman Environmental Prize in 2005 for his work at the Okapi Faunal Reserve in the Democratic Republic of Congo, a World Heritage Site. He's now studying in the United States.

More profile about the speaker
Corneille Ewango | Speaker | TED.com