ABOUT THE SPEAKER
Bill Clinton - Activist
Through his William J. Clinton Foundation, former US President Bill Clinton has become a vital and innovative force for world change. He works in four critical areas: health, economic empowerment, citizen service, and reconciliation.

Why you should listen

Elected President of the United States in 1992 and again in 1996, Bill Clinton left office determined to continue his life of service -- to build the kind of world he wants to hand down to his daughter. His William J. Clinton Foundation is focused on four critical areas: health security, with an emphasis on HIV/AIDS; economic empowerment; leadership development and citizen service; and racial, ethnic and religious reconciliation.

Foundation projects include working with pharmaceutical companies to lower the costs of medicines to needy areas, and, through his Clinton Foundation HIV/AIDS Initiative (CHAI), developing an innovative health care system that can be successful and sustainable throughout the developing world. His Clinton Global Initiative brings together world leaders to discuss the world's most pressing challenges.

In 2015, The Clinton Development Initiative partnered with Visa to help Rwandan farmers conduct business digitally, increasing their financial security and economic empowerment. 

Keep up with other updates and news from the Clinton Foundation here

More profile about the speaker
Bill Clinton | Speaker | TED.com
TED2007

Bill Clinton: My wish: Rebuilding Rwanda

Bill Clinton over de wederopbouw van Rwanda

Filmed:
933,889 views

Als Bill Clinton de TED-prijs 2007 in ontvangst neemt, vraagt hij om hulp bij het opzetten van gezondheidszorg in Rwanda - en in de rest van de wereld.
- Activist
Through his William J. Clinton Foundation, former US President Bill Clinton has become a vital and innovative force for world change. He works in four critical areas: health, economic empowerment, citizen service, and reconciliation. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:25
I thought in gettingkrijgen up to my TEDTED wishwens
0
0
6000
Ik dacht ik dat in de aanloop naar mijn TED-wens
00:31
I would try to beginbeginnen by puttingzetten in perspectiveperspectief what I try to do
1
6000
7000
zou beginnen met het in perspectief plaatsen van wat ik probeer te doen
00:38
and how it fitspast bij with what they try to do.
2
13000
4000
en hoe dit overeenkomt met wat zij proberen te doen.
00:42
We liveleven in a worldwereld- that everyoneiedereen knowsweet is interdependentonderling afhankelijke,
3
17000
5000
We leven in een wereld die wederzijds afhankelijk is,
00:47
but insufficientonvoldoende in threedrie majorgroot waysmanieren.
4
22000
6000
maar niet toereikend op drie manieren.
00:53
It is, first of all, profoundlydiep unequalongelijk:
5
28000
3000
Ten eerste is zij enorm ongelijk.
00:56
halfvoor de helft the world's's werelds people still livingleven on lessminder than two dollarsdollars a day;
6
31000
4000
De helft van de wereldbevolking leeft nog steeds van minder dan twee dollar per dag,
01:00
a billionmiljard people with no accesstoegang to cleanschoon waterwater;
7
35000
2000
een miljard mensen heeft geen toegang tot schoon water,
01:02
two and a halfvoor de helft billionmiljard no accesstoegang to sanitationsanitaire voorzieningen;
8
37000
3000
tweeënhalf miljard mensen geen toegang tot sanitaire voorzieningen,
01:05
a billionmiljard going to bedbed hungryhongerig everyelk night;
9
40000
2000
een miljard mensen gaat dagelijks zonder eten naar bed.
01:07
one in fourvier deathssterfgevallen everyelk yearjaar from AIDSAIDS, TBTB, malariamalaria-
10
42000
5000
Eén op de vier sterfgevallen wordt elk jaar veroorzaakt door aids, tbc, malaria
01:12
and the varietyverscheidenheid of infectionsinfecties associatedgeassocieerd with dirtyvuil waterwater --
11
47000
4000
en een variatie aan infecties die te maken hebben met vies water --
01:16
80 percentprocent of them underonder fivevijf yearsjaar of ageleeftijd.
12
51000
3000
80 procent van hen is nog geen vijf jaar oud.
01:19
Even in wealthyrijk countrieslanden it is commongemeenschappelijk now to see inequalityongelijkheid growinggroeiend.
13
54000
6000
Zelfs in rijke landen is het tegenwoordig normaal om de ongelijkheid toe te zien nemen.
01:25
In the UnitedVerenigd StatesStaten, sincesinds 2001 we'vewij hebben had fivevijf yearsjaar of economiceconomisch growthgroei,
14
60000
5000
In de Verenigde Staten hebben we sinds 2001 vijf jaar van economische groei gehad,
01:30
fivevijf yearsjaar of productivityproduktiviteit growthgroei in the workplacewerkplaats,
15
65000
3000
vijf jaar van productiviteitsgroei op de werkplek,
01:33
but medianmediaan- wagesloon are stagnantstagnerende and the percentagepercentage of workingwerkend familiesgezinnen
16
68000
4000
maar gemiddelde lonen stagneren en het percentage van de werkende families
01:37
droppingdropping belowbeneden the povertyarmoede linelijn is up by fourvier percentprocent.
17
72000
4000
die onder de armoedegrens komen, is gestegen met vier procent.
01:41
The percentagepercentage of workingwerkend familiesgezinnen withoutzonder healthGezondheid carezorg up by fourvier percentprocent.
18
76000
4000
Het percentage van werkende families zonder gezondheidszorg met vier procent.
01:45
So this interdependentonderling afhankelijke worldwereld- whichwelke has been prettymooi good to mostmeest of us --
19
80000
4000
Dus deze wederzijdsafhankelijke wereld die voor ons behoorlijk goed is geweest --
01:49
whichwelke is why we're all here in NorthernNoord CaliforniaCalifornië doing what we do
20
84000
4000
daarom zijn wij hier in Noord-Californië
01:53
for a livingleven, enjoyinggenieten van this eveningavond -- is profoundlydiep unequalongelijk.
21
88000
5000
en hebben we ons werk, genieten we van deze avond -- is zeer ongelijk.
01:58
It is alsoook unstableunstable.
22
93000
3000
Zij is ook instabiel.
02:01
UnstableUnstable because of the threatsbedreigingen of terrorterreur,
23
96000
4000
Instabiel vanwege terreurdreiging,
02:05
weaponswapens of massmassa- destructionverwoesting, the spreadverspreiding of globalglobaal diseaseziekte
24
100000
3000
massavernietingswapens, verspreiding van ziektes over de wereld,
02:08
and a sensezin that we are vulnerablekwetsbaar to it in a way that we weren'twaren niet not so manyveel yearsjaar agogeleden.
25
103000
7000
en een gevoel dat we hier kwetsbaar voor zijn op een manier die anders is dan nog niet zo lang geleden.
02:15
And perhapsmisschien mostmeest importantbelangrijk of all, it is unsustainableniet-duurzame
26
110000
4000
En misschien het belangrijkste, deze wereld is ook niet vol te houden
02:19
because of climateklimaat changeverandering, resourcehulpbron depletionuitputting and speciessoorten destructionverwoesting.
27
114000
6000
door klimaatverandering, uitputting van grondstoffen en het vernietigen van soorten.
02:27
When I think about the worldwereld- I would like to leavehet verlof to my daughterdochter
28
122000
4000
Als ik denk aan de wereld die ik mijn dochter zou willen nalaten
02:31
and the grandchildrenkleinkinderen I hopehoop to have,
29
126000
2000
en de kleinkinderen die ik hoop te krijgen,
02:33
it is a worldwereld- that movesmoves away from unequalongelijk, unstableunstable, unsustainableniet-duurzame
30
128000
7000
is dat een wereld die zich verwijdert van ongelijke, onstabiele en niet vol te houden
02:40
interdependenceinterdependentie to integratedgeïntegreerde communitiesgemeenschappen -- locallyplaatselijk, nationallyop nationaal niveau and globallywereldwijd --
31
135000
5000
wederzijdse afhankelijkheid naar geïntegreerde gemeenschappen -- lokaal, nationaal, wereldwijd --
02:45
that sharedelen the characteristicskenmerken of all successfulgeslaagd communitiesgemeenschappen:
32
140000
3000
die de kenmerken van alle succesvolle gemeenschappen hebben:
02:48
a broadlyin grote lijnen sharedgedeelde, accessiblebeschikbaar setreeks of opportunitieskansen,
33
143000
5000
Een breed gedeelde, toegankelijke set mogelijkheden,
02:54
a sharedgedeelde sensezin of responsibilityverantwoordelijkheid for the successsucces of the commongemeenschappelijk enterpriseonderneming
34
149000
4000
een gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid voor het succes van de gemeenschappelijke onderneming
02:58
and a genuineoprecht sensezin of belongingtoebehoren.
35
153000
5000
en een oprecht gevoel van erbij horen.
03:04
All easiergemakkelijker said than donegedaan.
36
159000
3000
Makkelijker gezegd dan gedaan.
03:07
When the terroristterrorist incidentsincidenten occurredheeft plaatsgevonden in the UnitedVerenigd KingdomKoninkrijk a couplepaar of yearsjaar agogeleden,
37
162000
6000
Toen de terroristische gebeurtenissen een paar jaar geleden plaatsvonden in Groot-Brittannië,
03:13
I think even thoughhoewel they didn't claimvordering as manyveel liveslevens as we lostde weg kwijt in the UnitedVerenigd StatesStaten on 9/11,
38
168000
5000
ondanks dat zij volgens mij niet zoveel levens eisten als in de VS op 11 september,
03:18
I think the thing that troubledverontrust the BritishBritse mostmeest
39
173000
2000
denk ik dat wat de Britten de meeste zorgen baarde,
03:20
was that the perpetratorsdaders were not invadersInvaders, but homegrownhomegrown citizensburgers
40
175000
5000
het feit was dat de daders geen vreemdelingen waren, maar burgers van eigen bodem,
03:25
whosewaarvan religiousreligieus and politicalpolitiek identitiesidentiteiten were more importantbelangrijk to them
41
180000
5000
wier religieuze en politieke identiteit belangrijker voor hen waren
03:30
than the people they grewgroeide up with, wentgegaan to schoolschool- with,
42
185000
3000
dan de mensen met wie zij opgroeiden en naar school gingen,
03:33
workedwerkte with, sharedgedeelde weekendsweekends with, sharedgedeelde mealsmaaltijden with.
43
188000
3000
met wie zij werkten, aten en weekends mee deelden.
03:36
In other wordstekst, they thought theirhun differencesverschillen
44
191000
3000
Anders gezegd, zij dachten dat hun verschillen
03:39
were more importantbelangrijk than theirhun commongemeenschappelijk humanityde mensheid.
45
194000
4000
belangrijker waren dan hun gedeelde menselijkheid.
03:43
It is the centralcentraal psychologicalpsychologisch plaguePest of humankindmensheid in the 21stst centuryeeuw.
46
198000
7000
Het is de centrale psychologische plaag van de mensheid in de 21e eeuw.
03:50
Into this mixmengen, people like us, who are not in publicopenbaar officekantoor,
47
205000
5000
In deze mengelmoes hebben mensen zoals wij, die niet een publiek ambt bekleden,
03:55
have more powermacht to do good than at any time in historygeschiedenis,
48
210000
5000
meer macht om goed te doen dan op welk moment ook in de geschiedenis,
04:00
because more than halfvoor de helft the world's's werelds people
49
215000
2000
omdat meer dan de helft van de wereldbevolking
04:02
liveleven underonder governmentsoverheden they votedgestemd in and can votestemmen out.
50
217000
3000
onder overheden leeft die verkozen en weer onverkozen kunnen worden.
04:05
And even non-democraticniet-democratische governmentsoverheden are more sensitivegevoelig to publicopenbaar opinionmening.
51
220000
4000
En zelfs ondemocratische overheden zijn gevoeliger voor de mening van het volk.
04:09
Because primarilyvoornamelijk of the powermacht of the InternetInternet,
52
224000
5000
Omdat vooral door de macht van het internet
04:14
people of modestbescheiden meansmiddelen can bandband togethersamen and amassvergaren vastgroot sumssommen of moneygeld
53
229000
6000
mensen met beperkte middelen samen kunnen spannen en enorme bedragen kunnen verzamelen
04:20
that can changeverandering the worldwereld- for some publicopenbaar good if they all agreemee eens.
54
235000
4000
die de wereld voor een algemeen goed kunnen veranderen, als ze het met elkaar eens zijn.
04:24
When the tsunamitsunami hitraken SouthSouth AsiaAsia, the UnitedVerenigd StatesStaten contributedbijgedragen 1.2 billionmiljard dollarsdollars.
55
239000
5000
Toen de tsunami Zuidoost-Azië trof, droeg de VS 1,2 miljard dollar bij.
04:29
30 percentprocent of our householdshuishoudens gavegaf.
56
244000
2000
30 Procent van de huishoudens doneerde geld.
04:31
HalfDe helft of them gavegaf over the InternetInternet.
57
246000
2000
De helft van hen gaf via het internet.
04:33
The medianmediaan- contributionbijdrage was somewhereergens around 57 dollarsdollars.
58
248000
5000
De gemiddelde bijdrage lag rond de 57 dollar.
04:39
And thirdlyten derde, because of the risestijgen of non-governmentalniet-gouvernementele organizationsorganisaties.
59
254000
5000
En ten derde, door de opkomst van non-gouvermentele organisaties.
04:44
They, businessesondernemingen, other citizens'burgers groupsgroepen, have enormousenorm powermacht
60
259000
6000
Zij, bedrijven en andere burgerinitiatieven, hebben enorme macht
04:50
to affectaantasten the liveslevens of our fellowkameraad humanmenselijk beingswezens.
61
265000
4000
om de levens van onze medemensen te beïnvloeden.
04:55
When I becamewerd presidentpresident in 1993,
62
270000
2000
Toen ik president werd in 1993,
04:57
there were nonegeen of these organizationsorganisaties in RussiaRusland.
63
272000
2000
bestonden dit soort organisaties niet in Rusland.
04:59
There are now a couplepaar of hundredhonderd thousandduizend.
64
274000
2000
Nu zijn er een paar honderdduizend.
05:01
NoneGeen in IndiaIndia. There are now at leastminst a halfvoor de helft a millionmiljoen activeactief.
65
276000
4000
Er was er geen in India. Nu zijn er ten minste een half miljoen actief.
05:05
NoneGeen in ChinaChina. There are now 250,000 registeredgeregistreerd with the governmentregering,
66
280000
3000
Geen een in China. Nu zijn er 250.000 bij de overheid geregisteerd,
05:08
probablywaarschijnlijk twicetweemaal again that manyveel who are not registeredgeregistreerd for politicalpolitiek reasonsredenen.
67
283000
5000
waarschijnlijk zijn er twee keer zo veel niet geregistreerd vanwege politieke redenen.
05:14
When I organizedgeorganiseerd my foundationfundament, and I thought about the worldwereld- as it is
68
289000
8000
Toen ik mijn organisatie inrichtte, dacht ik aan de wereld zoals ze is
05:22
and the worldwereld- that I hopehoop to leavehet verlof to the nextvolgende generationgeneratie,
69
297000
5000
en aan de wereld die ik door wil geven aan de volgende generatie.
05:27
and I triedbeproefd to be realisticrealistische about what I had caredverzorgd about all my life
70
302000
7000
Ik probeerde realistisch te zijn over wat voor mij in mijn leven belangrijk was
05:34
that I could still have an impactbotsing on.
71
309000
2000
en waar ik nog steeds een impact op kon hebben.
05:36
I wanted to focusfocus on activitiesactiviteiten
72
311000
3000
Ik wilde mij richten op activiteiten
05:39
that would help to alleviateverlichten povertyarmoede, fightstrijd diseaseziekte, combatgevecht climateklimaat changeverandering,
73
314000
7000
die zouden helpen om armoede te verlichten en ziektes en klimaatverandering te bestrijden,
05:46
bridgebrug the religiousreligieus, racialras- and other dividesverdeelt that tormentkwelling the worldwereld-,
74
321000
4000
die een brug zouden kunnen slaan tussen religieuze, raciale en andere scheidslijnen die de wereld teisteren,
05:50
but to do it in a way that would eithereen van beide use
75
325000
4000
maar dit op zo'n manier doen dat we gebruik zouden maken
05:54
whateverwat dan ook particularbijzonder skillsvaardigheden we could put togethersamen in our groupgroep
76
329000
6000
van alle vaardigheden die we in onze groep konden plaatsen
06:00
to changeverandering the way some publicopenbaar good functionfunctie was performeduitgevoerd
77
335000
5000
om de manier te veranderen waarop het functioneren van een publiek goed was uitgevoerd
06:05
so that it would sweepvegen acrossaan de overkant the worldwereld- more.
78
340000
3000
zodat het een grotere impact op de wereld zou hebben.
06:08
You saw one referencereferentie to that in what we were ablein staat to do with AIDSAIDS drugsdrugs.
79
343000
6000
Een referentie hiervan is wat we met aids-medicijnen hebben kunnen doen.
06:14
And I want to say that the headhoofd of our AIDSAIDS effortinspanning,
80
349000
3000
Ik wil graag zeggen dat het hoofd van onze aids-inspanningen,
06:17
and the personpersoon who alsoook is primarilyvoornamelijk activeactief in the wishwens I'll make tonightvanavond,
81
352000
4000
en degene die de grootste rol speelt in de wens die ik vanavond maak,
06:21
IraIra MagazinerMagaziner, is here with me and I want to thank him for everything he's donegedaan.
82
356000
4000
Ira Magaziner is. Hij is hier bij me vanavond en ik wil hem bedanken voor alles wat hij heeft gedaan.
06:25
He's over there.
83
360000
2000
Hij zit daar.
06:27
(ApplauseApplaus)
84
362000
4000
(Applaus)
06:31
When I got out of officekantoor and was askedgevraagd to work, first in the CaribbeanCaraïben,
85
366000
6000
Toen ik het Witte Huis verliet en mij gevraagd werd te gaan werken, ten eerste in Caribisch gebied
06:37
to try to help dealtransactie with the AIDSAIDS crisiscrisis,
86
372000
3000
om te helpen de aids-crisis aan te pakken,
06:40
genericalgemeen drugsdrugs were availablebeschikbaar for about 500 dollarsdollars a personpersoon a yearjaar.
87
375000
4000
kostten patentloze geneesmiddelen ongeveer 500 dollar per persoon per jaar.
06:44
If you boughtkocht them in vastgroot bulksbulks,
88
379000
2000
Bij afname van grote hoeveelheden
06:46
you could get them at a little underonder 400 dollarsdollars.
89
381000
3000
kon je ze krijgen voor iets minder dan 400 dollar.
06:49
The first countryland we wentgegaan to work in, the BahamasBahama 's,
90
384000
3000
Het eerste land waarin wij werkten, de Bahama's,
06:52
was payingbetalen 3,500 dollarsdollars for these drugsdrugs.
91
387000
2000
betaalde 3500 dollar voor deze geneesmiddelen.
06:54
The marketmarkt was so terriblyvreselijk disorganizedongeorganiseerd
92
389000
3000
De markt was dusdanig slecht georganiseerd,
06:57
that they were buyingbuying this medicinegeneeskunde throughdoor two agentsagenten
93
392000
4000
dat zij deze medicijnen via twee tussenpersonen kochten
07:01
who were gigginggigging them sevenfoldSevenfold.
94
396000
2000
die de prijs verzevenvoudigden.
07:04
So the very first weekweek we were workingwerkend,
95
399000
3000
Tijdens onze eerste werkweek
07:07
we got the priceprijs down to 500 dollarsdollars.
96
402000
2000
kregen we de prijs verlaagd naar 500 dollar.
07:09
And all of a suddenplotseling, they could savebesparen sevenzeven timestijden as manyveel liveslevens
97
404000
2000
En plotseling kon men zeven keer zoveel levens redden
07:11
for the samedezelfde amountbedrag of moneygeld.
98
406000
2000
voor hetzelfde geld.
07:13
Then we wentgegaan to work with the manufacturersfabrikanten of AIDSAIDS medicinesgeneesmiddelen,
99
408000
3000
Toen gingen we aan de slag met de producenten van de medicijnen,
07:16
one of whomwie was citedaangehaald in the filmfilm,
100
411000
2000
één van hen werd in de film aangehaald,
07:18
and negotiatedonderhandeld a wholegeheel differentverschillend changeverandering in businessbedrijf strategystrategie,
101
413000
5000
en konden we hen tot een enorme verandering in bedrijfsstrategie brengen.
07:23
because even at 500 dollarsdollars, these drugsdrugs
102
418000
3000
Omdat zelfs voor 500 dollar deze medicijnen op basis van
07:26
were beingwezen solduitverkocht on a high-marginhoge-marge, low-volumelaag-volume, uncertain-paymentonzeker-betaling basisbasis.
103
421000
5000
een hoge marge, kleine hoeveelheid en onzekere betaling verkocht werden.
07:31
So we workedwerkte on improvingverbeteren the productivityproduktiviteit of the operationsactiviteiten
104
426000
4000
Dus we werkten aan het verbeteren van de productiviteit van de ondernemingen
07:35
and the supplylevering chainketen, and wentgegaan to a low-marginlage-marge, high-volumehoog volume,
105
430000
4000
en de toevoer. We gingen naar een systeem op basis van een kleine marge, grote hoeveelheid
07:39
absolutelyAbsoluut certain-paymentbepaalde-betaling businessbedrijf.
106
434000
2000
en een absoluut zekere betaling.
07:41
I jokedgrapte that the mainhoofd contributionbijdrage we madegemaakt
107
436000
3000
Ik zei wel eens als grap dat onze belangrijkste bijdrage
07:44
to the battlestrijd againsttegen AIDSAIDS was to get the manufacturersfabrikanten
108
439000
1000
in de strijd tegen aids was de fabrikanten
07:45
to changeverandering from a jewelryjuwelen storeop te slaan to a grocerykruidenierswinkel storeop te slaan strategystrategie.
109
440000
5000
van een juweliers- tot een supermarktstrategie te bewegen.
07:51
But the priceprijs wentgegaan to 140 dollarsdollars from 500.
110
446000
4000
Maar de prijs ging van 500 naar 140 dollar.
07:55
And prettymooi soonspoedig, the averagegemiddelde priceprijs was 192 dollarsdollars.
111
450000
4000
Snel daarna was de gemiddelde prijs 192 dollar.
07:59
Now we can get it for about 100 dollarsdollars.
112
454000
2000
Nu kunnen we het voor ongeveer 100 dollar krijgen.
08:01
Children'sKinder medicinegeneeskunde was 600 dollarsdollars,
113
456000
2000
Medicijnen voor kinderen kostten ongeveer 600 dollar,
08:03
because nobodyniemand could affordveroorloven to buykopen any of it.
114
458000
2000
omdat niemand het zich kon veroorloven er iets van te kopen.
08:05
We negotiatedonderhandeld it down to 190.
115
460000
3000
In onderhandelingen kregen we de prijs op 190 dollar.
08:08
Then, the FrenchFrans imposedopgelegd theirhun brilliantlybriljant conceivedbedacht airlinevliegmaatschappij taxbelasting
116
463000
4000
Daarna legden de Fransen de als briljant beschouwde vliegtuigmaatschappijbelasting op,
08:12
to createcreëren a something calledriep UNITAIDUNITAID,
117
467000
2000
om UNITAID in het leven te roepen,
08:14
got a bunchbos of other countrieslanden to help.
118
469000
2000
en een aantal andere landen om hen te helpen.
08:16
That children'skinderen medicinegeneeskunde is now 60 dollarsdollars a personpersoon a yearjaar.
119
471000
3000
Medicijnen voor kinderen kosten nu 60 dollar per persoon per jaar.
08:19
The only thing that is keepingbewaring us from basicallyeigenlijk savingbesparing the liveslevens
120
474000
5000
Het enige dat ons weerhoudt van het redden van de levens
08:24
of everybodyiedereen who needsbehoefte aan the medicinegeneeskunde to stayverblijf alivelevend
121
479000
2000
van iedereen die afhankelijk is van medicijnen
08:26
are the absenceafwezigheid of systemssystemen necessarynoodzakelijk to diagnosediagnostiseren, treattraktatie and carezorg
122
481000
3000
is de afwezigheid van noodzakelijke stelsels voor diagnose, behandeling en zorg
08:29
for people and deliverleveren this medicinegeneeskunde.
123
484000
4000
en voor levering van de medicijnen.
08:33
We startedbegonnen a childhoodkinderjaren obesityzwaarlijvigheid initiativeinitiatief with the HeartHart AssociationVereniging in AmericaAmerika.
124
488000
4000
We begonnen een campagne tegen overgewicht bij de jeugd samen met de Hartstichting in de VS.
08:37
We triedbeproefd to do the samedezelfde thing by negotiatingonderhandelen industry-rightindustrie-recht dealsaanbiedingen
125
492000
3000
We probeerden hetzelfde te doen door onderhandelingen met de producenten
08:40
with the softzacht drinkdrinken and the snacksnack foodeten industryindustrie to cutbesnoeiing the caloricwarmte
126
495000
5000
uit de softdrink- en snackindustrie, om zo het hoge aantal calorieën
08:45
and other dangerousgevaarlijk contentinhoud of foodeten going to our childrenkinderen in the schoolsscholen.
127
500000
4000
en andere gevaarlijke inhoud van voedsel voor onze kinderen op school te verkleinen.
08:49
We just reorganizedgereorganiseerd the marketsmarkten.
128
504000
3000
Het enige dat we deden, was de markt reorganiseren.
08:52
And it occurredheeft plaatsgevonden to me that in this wholegeheel non-governmentalniet-gouvernementele worldwereld-,
129
507000
5000
Ik besefte me dat in de non-gouvermentele wereld
08:57
somebodyiemand needsbehoefte aan to be thinkinghet denken about organizingorganiserende publicopenbaar goodsgoederen marketsmarkten.
130
512000
5000
erover nagedacht moet worden hoe de markten voor publieke goederen georganiseerd zouden moeten worden.
09:02
And that is now what we're tryingproberen to do,
131
517000
2000
Dat is wat we nu proberen te doen.
09:04
and workingwerkend with this largegroot citiessteden groupgroep to fightstrijd climateklimaat changeverandering,
132
519000
3000
We werken met een grote groep steden om klimaatverandering te bestrijden,
09:07
to negotiateonderhandelen hugereusachtig, biggroot, volumevolume dealsaanbiedingen that will enablein staat stellen citiessteden
133
522000
5000
om tot enorm grote afspraken te komen die steden,
09:12
whichwelke generatevoortbrengen 75 percentprocent of the world's's werelds greenhousebroeikas gasesgassen,
134
527000
3000
die 75% van de broeikasgassen genereren,
09:15
to drasticallydrastisch and quicklysnel reduceverminderen greenhousebroeikas gasgas- emissionsemissies
135
530000
3000
de kans geven om drastisch en snel hun broeikasgassen te verminderen
09:18
in a way that is good economicseconomie.
136
533000
3000
op een manier die economisch verantwoord is.
09:22
And this wholegeheel discussiondiscussie as if it's some sortsoort of economiceconomisch burdenlast,
137
537000
4000
En deze hele discussie, als zou het een economische last zijn,
09:26
is a mysterymysterie to me.
138
541000
1000
is voor mij een mysterie.
09:27
I think it's a bird'sBird's nestnest on the groundgrond.
139
542000
2000
Ik zie het als een enorme kans die voor het grijpen ligt.
09:29
When AlAl GoreGore wonwon his well-deservedwelverdiende OscarOscar
140
544000
4000
Toen Al Gore zijn verdiende Oscar voor 'An Inconvenient Truth' won,
09:33
for the "InconvenientLastig TruthWaarheid" moviefilm, I was thrilledblij,
141
548000
4000
was ik dolblij,
09:37
but I had urgeddrong er bij him to make a secondtweede moviefilm quicklysnel.
142
552000
4000
maar ik probeerde hem er ook toe te bewegen snel een tweede film te maken.
09:41
For those of you who saw "An InconvenientLastig TruthWaarheid,"
143
556000
4000
In 'An Inconvenient Truth'
09:45
the mostmeest importantbelangrijk slideglijbaan in the GoreGore lecturelezing is the last one,
144
560000
5000
is de laatste dia in Al Gore's lezing de belangrijkste,
09:50
whichwelke showsshows here'shier is where greenhousebroeikas gasesgassen are going
145
565000
3000
die laat zien waar broeikasgassen heen gaan
09:53
if we don't do anything, here'shier is where they could go.
146
568000
2000
als we niets doen, en waar ze heen kunnen gaan.
09:55
And then there are sixzes differentverschillend categoriescategorieën
147
570000
2000
Dan zijn er zes verschillende categorieën
09:57
of things we can do to changeverandering the trajectorytraject.
148
572000
2000
van dingen die we kunnen doen om de koers te wijzigen.
09:59
We need a moviefilm on those sixzes categoriescategorieën.
149
574000
3000
We hebben een film nodig over die zes categorieën.
10:02
And all of you need to have it embeddedingebed in your brainshersenen
150
577000
3000
Jullie moeten deze in je hersenen verankeren
10:05
and to organizeorganiseren yourselvesuzelf around it.
151
580000
3000
en je er rond organiseren.
10:08
So we're tryingproberen to do that.
152
583000
2000
Dat is wat we proberen te doen.
10:10
So organizingorganiserende these marketsmarkten is one thing we try to do.
153
585000
3000
Dus de markten organiseren is één van de dingen die we proberen te doen.
10:13
Now we have takeningenomen on a secondtweede thing, and this getskrijgt to my wishwens.
154
588000
4000
Nu zijn we ook met een tweede ding bezig en dat leidt tot mijn wens.
10:17
It has been my experienceervaring in workingwerkend in developingontwikkelen countrieslanden
155
592000
4000
Mijn ervaring bij het werken in ontwikkelingslanden is,
10:22
that while the headlinesHeadlines maymei all be -- the pessimisticpessimistisch headlinesHeadlines maymei say,
156
597000
4000
dat terwijl alle krantenkoppen -- de pessimistische krantenkoppen kunnen zeggen
10:26
well, we can't do this, that or the other thing because of corruptioncorruptie --
157
601000
4000
we kunnen dit of dat niet doen door corruptie--
10:30
I think incapacityarbeidsongeschiktheid is a farver biggergroter problemprobleem in poorarm countrieslanden than corruptioncorruptie,
158
605000
6000
Ik denk dat onvermogen een veel groter probleem is dan corruptie in arme landen
10:36
and feedsfeeds corruptioncorruptie.
159
611000
3000
en een voedingsbodem voor corruptie is.
10:40
We now have the moneygeld, givengegeven these lowlaag pricesprijzen, to distributeverdelen
160
615000
3000
Gezien de lage prijzen, hebben we nu het geld om aids-medicijnen
10:43
AIDSAIDS drugsdrugs all over the worldwereld- to people we cannotkan niet presentlydadelijk reachberijk.
161
618000
5000
over de hele wereld te verdelen onder mensen die we nu niet kunnen bereiken.
10:50
TodayVandaag these lowlaag pricesprijzen are availablebeschikbaar in the 25 countrieslanden where we work,
162
625000
4000
Vandaag de dag zijn deze lage prijzen beschikbaar in de 25 landen waar wij werken
10:54
and in a totaltotaal of 62 countrieslanden,
163
629000
2000
en in 62 landen in totaal.
10:56
and about 550,000 people are gettingkrijgen the benefitsvoordelen of them.
164
631000
4000
Ongeveer 550.000 mensen krijgen hier de voordelen van.
11:00
But the moneygeld is there to reachberijk othersanderen.
165
635000
3000
Maar het geld is er om anderen te bereiken.
11:03
The systemssystemen are not there to reachberijk the people.
166
638000
3000
De stelsels zijn er niet om de mensen te bereiken.
11:06
So what we have been tryingproberen to do,
167
641000
8000
Dat is dus wat we geprobeerd hebben om te doen,
11:14
workingwerkend first in RwandaRwanda and then in MalawiMalawi and other placesplaatsen --
168
649000
6000
toen we begonnen met ons werk in Rwanda, daarna in Malawi en elders--
11:20
but I want to talk about RwandaRwanda tonightvanavond --
169
655000
2000
maar vanavond wil ik het over Rwanda hebben--
11:22
is to developontwikkelen a modelmodel- for rurallandelijk healthGezondheid carezorg in a very poorarm areaGebied
170
657000
8000
een model te ontwikkelen voor gezondheidszorg op het platteland in zeer arme gebieden
11:30
that can be used to dealtransactie with AIDSAIDS, TBTB, malariamalaria-, other infectiousbesmettelijke diseasesziekten,
171
665000
4000
dat gebruikt kan worden om aids, tbc, malaria en andere infectieziekten,
11:34
maternalmoeders and childkind healthGezondheid, and a wholegeheel rangereeks of healthGezondheid issueskwesties
172
669000
3000
gezondheidsproblemen van moeder en kind, en een hoop andere ziektes te bestrijden
11:37
poorarm people are grapplingworstelen with in the developingontwikkelen worldwereld-,
173
672000
3000
waarmee arme mensen in ontwikkelingslanden te kampen hebben,
11:40
that can first be scaledgeschubd for the wholegeheel nationnatie of RwandaRwanda,
174
675000
4000
dat ten eerste naar de schaal van heel Rwanda zou moeten kunnen toegaan,
11:44
and then will be a modelmodel- that could literallyletterlijk
175
679000
2000
en vervolgens een model kan zijn dat letterlijk
11:46
be implementedgeïmplementeerd in any other poorarm countryland in the worldwereld-.
176
681000
2000
in elk arm land ter wereld kan worden geïmplementeerd.
11:48
And the testtest is: one, will it do the jobbaan?
177
683000
2000
De test is: ten eerste, doet het zijn werk,
11:50
Will it providevoorzien highhoog qualitykwaliteit carezorg?
178
685000
3000
ontwikkelt het-- en biedt het zorg op een hoog niveau?
11:53
And two, will it do it at a priceprijs
179
688000
2000
En ten tweede, doet het zijn werk tegen kosten
11:55
that will enablein staat stellen the countryland to sustainvolhouden a healthGezondheid carezorg systemsysteem
180
690000
4000
die het mogelijk maken voor een land om zijn gezondheidszorgstelsel in stand te houden
11:59
withoutzonder foreignbuitenlands donorsdonoren after fivevijf to 10 yearsjaar?
181
694000
4000
zonder buitenlandse geldschieters na vijf tot tien jaar?
12:03
Because the longerlanger I dealtransactie with these problemsproblemen,
182
698000
4000
Omdat hoe langer ik met deze problemen te maken heb,
12:07
the more convincedovertuigd I am that we have to --
183
702000
2000
hoe overtuigder ik ben dat we--
12:09
whetherof it's economicseconomie, healthGezondheid, educationonderwijs, whateverwat dan ook --
184
704000
3000
of het nu gaat om economie, gezondheid, onderwijs of wat dan ook--
12:12
we have to buildbouwen systemssystemen.
185
707000
2000
we stelsels moeten bouwen.
12:14
And the absenceafwezigheid of systemssystemen that functionfunctie
186
709000
3000
En de afwezigheid van goed functionerende stelsels
12:17
breakbreken the connectionverbinding whichwelke got you all in this seatstoel tonightvanavond.
187
712000
4000
verbreken de verbinding die jullie allemaal in jullie stoel heeft gebracht vanavond.
12:21
You think about whateverwat dan ook your life has been,
188
716000
2000
Denk aan hoe je leven ook is geweest,
12:23
howeverechter manyveel obstaclesobstakels you have facedgeconfronteerd in your life,
189
718000
3000
hoeveel obstakels op je pad zijn gekomen.
12:26
at criticalkritisch juncturesmomenten you always knewwist
190
721000
3000
Op kritieke momenten wist je altijd
12:29
there was a predictablevoorspelbaar connectionverbinding betweentussen the effortinspanning you exerteduitgeoefend
191
724000
4000
dat er een voorspelbare verbinding was tussen de moeite die je erin stak
12:33
and the resultresultaat you achievedbereikt.
192
728000
2000
en het resultaat dat je behaalde.
12:35
In a worldwereld- with no systemssystemen, with chaoschaos,
193
730000
5000
In een wereld zonder stelsels, waar chaos heerst,
12:40
everything becomeswordt a guerillaguerrilla struggleworstelen,
194
735000
3000
wordt alles een guerillastrijd,
12:43
and this predictabilityvoorspelbaarheid is not there.
195
738000
3000
en is de voorspelbaarheid afwezig.
12:46
And it becomeswordt almostbijna impossibleonmogelijk to savebesparen liveslevens,
196
741000
3000
En dan wordt het bijna onmogelijk om levens te redden,
12:49
educateonderwijzen kidskinderen, developontwikkelen economieseconomieën, whateverwat dan ook.
197
744000
3000
kinderen te onderwijzen, economieën te ontwikkelen, of wat dan ook.
12:52
The personpersoon, in my viewuitzicht,
198
747000
3000
Degene, die naar mijn mening
12:55
who has donegedaan the bestbeste jobbaan of this in the healthGezondheid carezorg areaGebied,
199
750000
5000
het beste werk heeft geleverd op het vlak van gezondheidszorg,
13:00
of buildinggebouw a systemsysteem in a very poorarm areaGebied, is DrDr. PaulPaul FarmerBoer,
200
755000
4000
op het vlak van een stelsel opzetten in erg arm gebied, is dr. Paul Farmer,
13:04
who, manyveel of you know, has workedwerkte for now 20 yearsjaar with his groupgroep,
201
759000
5000
die, zoals veel van jullie weten, nu 20 jaar met zijn groep Partners in Health gewerkt heeft,
13:09
PartnersPartners in HealthGezondheid, primarilyvoornamelijk in HaitiHaïti where he startedbegonnen,
202
764000
4000
vooral in Haïti, waar hij begonnen is.
13:13
but they'veze hebben alsoook workedwerkte in RussiaRusland, in PeruPeru
203
768000
2000
Maar ze hebben ook gewerkt in Rusland, in Peru
13:15
and other placesplaatsen around the worldwereld-.
204
770000
2000
en elders.
13:17
As poorarm as HaitiHaïti is, in the areaGebied where Farmer'sFarmer's clinickliniek is activeactief --
205
772000
5000
En hoe arm Haïti ook is, in het gebied waar Farmers kliniek actief is--
13:22
and they servedienen a catchmentstroomgebied areaGebied farver greatergroter
206
777000
2000
en hun verzorgingsgebied is veel groter
13:24
than the medicalmedisch professionalsprofessionals they have would indicateaangeven they could servedienen --
207
779000
4000
dan je aan de hand van de hoeveelheid medisch personeel zou mogen verwachten--
13:28
sincesinds 1988, they have not lostde weg kwijt one personpersoon to tuberculosistuberculose, not one.
208
783000
7000
is sinds 1988 geen persoon aan tbc overleden. Geen een.
13:35
And they'veze hebben achievedbereikt a lot of other amazingverbazingwekkend healthGezondheid resultsuitslagen.
209
790000
5000
En ze hebben veel andere fantastische gezondheidsresultaten geboekt.
13:40
So when we decidedbeslist to work in RwandaRwanda
210
795000
4000
Dus toen we besloten in Rwanda aan de slag te gaan,
13:44
on tryingproberen to dramaticallydramatisch increasetoename the incomeinkomen of the countryland and fightstrijd the AIDSAIDS problemprobleem,
211
799000
5000
en probeerden om het nationaal inkomen wezenlijk te verhogen en het aids-probleem te bestrijden,
13:49
we wanted to buildbouwen a healthcaregezondheidszorg networknetwerk,
212
804000
2000
wilden we een gezondheidszorgnetwerk opzetten,
13:51
because it had been totallyhelemaal destroyedvernietigd duringgedurende the genocidegenocide in 1994,
213
806000
4000
omdat dit totaal vernietigd was tijdens de genocide van 1994
13:55
and the perper capitacapita incomeinkomen was still underonder a dollardollar a day.
214
810000
3000
en het inkomen per hoofd van de bevolking nog onder een dollar per dag lag.
13:59
So I rangrang up, askedgevraagd PaulPaul FarmerBoer if he would help.
215
814000
4000
Dus ik belde Paul Farmer en vroeg of hij wilde helpen.
14:04
Because it seemedscheen to me if we could provebewijzen there was a modelmodel- in HaitiHaïti
216
819000
3000
Omdat ik dacht dat als we een werkend model hadden in Haïti,
14:07
and a modelmodel- in RwandaRwanda that we could then take all over the countryland,
217
822000
4000
en een model hadden in Rwanda dat we over het hele landen konden verspreiden,
14:11
numberaantal one, it would be a wonderfulprachtig thing for a countryland
218
826000
2000
zou dat, ten eerste, prachtig zijn voor een land
14:13
that has sufferedleed as much as any on EarthAarde in the last 15 yearsjaar,
219
828000
4000
dat de laatste vijftien jaar verschrikkelijk geleden heeft,
14:17
and numberaantal two, we would have something that could then be adaptedaangepast
220
832000
4000
en ten tweede, zouden we dan iets in handen hebben dat we daarna
14:21
to any other poorarm countryland anywhereoveral in the worldwereld-.
221
836000
3000
in elk arm land ter wereld zouden kunnen toepassen.
14:25
And so we have setreeks about doing that.
222
840000
4000
En dus gingen we aan de slag om dat te doen.
14:29
Now, we startedbegonnen workingwerkend togethersamen 18 monthsmaanden agogeleden.
223
844000
4000
We zijn 18 maanden geleden begonnen.
14:33
And we're workingwerkend in an areaGebied calledriep SouthernZuidelijke KayonzaKayonza,
224
848000
4000
We werken in een gebied met de naam Zuid-Kayonza,
14:37
whichwelke is one of the poorestarmste areasgebieden in RwandaRwanda,
225
852000
4000
dat één van de armste gebieden in Rwanda is,
14:41
with a groupgroep that originallyoorspronkelijk includesomvat about 400,000 people.
226
856000
6000
met een groep die oorspronkelijk uit 400.000 mensen bestaat.
14:47
We're essentiallyin wezen implementingimplementeren what PaulPaul FarmerBoer did in HaitiHaïti:
227
862000
5000
In essentie implementeren we wat Paul Farmer in Haïti deed,
14:52
he developsontwikkelt and trainstreinen paidbetaald communitygemeenschap healthGezondheid workersarbeiders
228
867000
5000
waar hij betaalde gezondheidszorgwerkers uit de gemeenschap traint en ontwikkelt,
14:57
who are ablein staat to identifyidentificeren healthGezondheid problemsproblemen,
229
872000
4000
die gezondheidsproblemen kunnen benoemen,
15:01
ensureervoor zorgen that people who have AIDSAIDS or TBTB are properlynaar behoren diagnosedgediagnosticeerd
230
876000
4000
die ervoor zorgen dat mensen met aids of tbc een gedegen diagnose krijgen
15:05
and take theirhun medicinegeneeskunde regularlyregelmatig,
231
880000
2000
en hun medicijnen regelmatig nemen,
15:07
who work on bringingbrengen about healthGezondheid educationonderwijs, cleanschoon waterwater and sanitationsanitaire voorzieningen,
232
882000
7000
die werken aan gezondheidsonderwijs, schoon water en sanitaire voorzieningen,
15:14
providinghet verstrekken van nutritionalvoedingswaarde supplementssupplementen and movingin beweging people up the chainketen of healthGezondheid carezorg
233
889000
5000
die voedingssupplementen aanbieden en mensen betere gezondheidszorg bieden
15:19
if they have problemsproblemen of the severityErnst that requirevereisen it.
234
894000
4000
als de aard van hun problemen dat vereist.
15:23
The proceduresprocedures that make this work have been perfectedgeperfectioneerd,
235
898000
5000
De procedures die dit mogelijk maken zijn geperfectioneerd,
15:28
as I said, by PaulPaul FarmerBoer and his teamteam
236
903000
3000
zoals gezegd, door Paul Farmer en zijn team
15:31
in theirhun work in rurallandelijk HaitiHaïti over the last 20 yearsjaar.
237
906000
3000
in hun werk op het platteland van Haïti tijdens de laatste twintig jaar.
15:34
RecentlyOnlangs we did an evaluationevaluatie of the first 18 monthsmaanden of our effortsinspanningen in RwandaRwanda.
238
909000
6000
Kort geleden hebben we de eerste 18 maanden van onze inspanningen in Rwanda geëvalueerd.
15:40
And the resultsuitslagen were so good that the RwandanRwandese governmentregering
239
915000
5000
De resultaten waren dusdanig goed dat de Rwandese overheid
15:45
has now agreedAkkoord to adoptadopteren the modelmodel- for the entiregeheel countryland,
240
920000
3000
nu heeft toegestemd het model voor het hele land aan te nemen,
15:48
and has stronglysterk supportedondersteunde and put the fullvol resourcesmiddelen of the governmentregering behindachter it.
241
923000
5000
het met alle macht steunt en alle middelen van de overheid ervoor wil inzetten.
15:54
I'll tell you a little bitbeetje about our teamteam because it's indicativeindicatieve of what we do.
242
929000
4000
Ik zal wat vertellen over ons team, omdat dat een goed beeld geeft van wat we doen.
15:58
We have about 500 people around the worldwereld-
243
933000
3000
We hebben ongeveer 500 mensen wereldwijd
16:01
workingwerkend in our AIDSAIDS programprogramma, some of them for nothing --
244
936000
4000
die in ons aids-programma werken, sommigen van hen voor niets--
16:05
just for transportationvervoer, roomkamer and boardboord.
245
940000
2000
slechts voor vervoer, kost en inwoning.
16:07
And then we have othersanderen workingwerkend in these other relatedverwant programsprogramma's.
246
942000
4000
En dan werken er nog anderen in gerelateerde programma's.
16:11
Our businessbedrijf planplan in RwandaRwanda
247
946000
2000
Ons businessplan in Rwanda
16:13
was put togethersamen underonder the leadershipleiderschap of DianaDiana NobleNoble,
248
948000
3000
werd samengesteld onder leiding van Diana Noble,
16:16
who is an unusuallyongewoon giftedbegaafd womanvrouw,
249
951000
3000
een buitengewoon begiftigde vrouw,
16:19
but not unusualongebruikelijk in the typetype of people who have been willinggewillig to do this kindsoort of work.
250
954000
5000
maar niet ongebruikelijk voor het type mensen dat bereid is dit werk te doen.
16:24
She was the youngestjongste partnerpartner at SchroderSchroder VenturesVentures in LondonLonden in her 20s.
251
959000
5000
Als twintiger was ze de jongste partner bij Schroder Ventures in Londen.
16:29
She was CEOCEO of a successfulgeslaagd e-venturee-venture --
252
964000
2000
Ze was CEO van een succesvolle internetonderneming --
16:31
she startedbegonnen and builtgebouwd ReedReed ElsevierElsevier VenturesVentures --
253
966000
4000
ze begon en ontwikkelde Reed Elsevier Venture --
16:35
and at 45 she decidedbeslist she wanted to do something differentverschillend with her life.
254
970000
3000
en toen ze 45 was, besloot ze dat ze wat anders wilde met haar leven.
16:38
So she now workswerken full-timefull time on this for very little paybetalen.
255
973000
4000
Ze werkt nu full-time bij dit project voor een heel bescheiden salaris.
16:42
She and her teamteam of formervoormalig businessbedrijf people have createdaangemaakt a businessbedrijf planplan
256
977000
4000
Zij en haar team van voormalige zakenlieden hebben een businessplan opgesteld
16:46
that will enablein staat stellen us to scaleschaal this healthGezondheid systemsysteem up for the wholegeheel countryland.
257
981000
4000
dat ons in staat stelt dit gezondheidsstelsel op landelijke schaal toe te passen.
16:50
And it would be worthywaardig of the kindsoort of privateprivaat equityeigen vermogen work
258
985000
5000
Het zou waardig zijn van het soort van privaatrechtelijk werk
16:55
she used to do when she was makingmaking a lot more moneygeld for it.
259
990000
4000
dat ze deed toen ze er veel meer geld voor kreeg.
16:59
When we camekwam to this rurallandelijk areaGebied, 45 percentprocent of the childrenkinderen underonder the ageleeftijd of fivevijf
260
994000
5000
Toen we naar deze plattelandsregio kwamen, had 45 procent van de kinderen onder de vijf
17:04
had stuntedonvolgroeide growthgroei dueten gevolge to malnutritionondervoeding.
261
999000
5000
een groeiachterstand opgelopen als gevolg van ondervoeding.
17:09
23 percentprocent of them diedging dood before they reachedbereikte the ageleeftijd of fivevijf.
262
1004000
6000
23 Procent van hen stierf voordat ze vijf werden.
17:17
MortalitySterfte at birthgeboorte was over two-and-a-halftwee-en-een-half percentprocent.
263
1012000
3000
Het sterftecijfer bij geboorte lag boven de 2,5 procent.
17:20
Over 15 percentprocent of the deathssterfgevallen amongtussen adultsvolwassenen and childrenkinderen occurredheeft plaatsgevonden
264
1015000
4000
Meer dan 15 procent van de doden onder volwassenen en kinderen stierf
17:24
because of intestinalintestinale parasitesparasieten and diarrheadiarree from dirtyvuil waterwater and inadequateonvoldoende sanitationsanitaire voorzieningen --
265
1019000
5000
als gevolg van parasieten in de ingewanden en diarree door vies water en onvoldoende sanitaire voorzieningen,
17:29
all entirelygeheel preventablete voorkomen and treatablebehandelbare.
266
1024000
3000
alle volledig te voorkomen en te behandelen.
17:32
Over 13 percentprocent of the deathssterfgevallen were from respiratoryademhalings illnessesziekten --
267
1027000
4000
Meer dan 13 procent van de doden stierf als gevolg van longziektes --
17:36
again, all preventablete voorkomen and treatablebehandelbare.
268
1031000
3000
nogmaals, alle volledig te voorkomen en te behandelen.
17:39
And not a singlesingle soulziel in this areaGebied was beingwezen treatedbehandelde for AIDSAIDS or tuberculosistuberculose.
269
1034000
5000
En helemaal niemand in dit gebied werd behandeld voor aids of tbc.
17:45
WithinBinnen the first 18 monthsmaanden, the followingvolgend things happenedgebeurd:
270
1040000
4000
Binnen de eerste 18 maanden gebeurde het volgende:
17:49
we wentgegaan from zeronul to about 2,000 people beingwezen treatedbehandelde for AIDSAIDS.
271
1044000
4000
We gingen van nul naar ongeveer 2000 mensen die voor aids behandeld werden.
17:53
That's 80 percentprocent of the people who need treatmentbehandeling in this areaGebied.
272
1048000
4000
Dat is 80 procent van de mensen in dit gebied die een behandeling nodig hebben.
17:57
Listen to this: lessminder than four-tenthsvier-tienden of one percentprocent of those beingwezen treatedbehandelde
273
1052000
5000
Stel je voor: minder dan 0,4 procent van de behandelden
18:02
stoppedgestopt takingnemen theirhun medicinegeneeskunde or otherwiseanders- defaultedin gebreke on treatmentbehandeling.
274
1057000
4000
stopten met het nemen van hun medicijnen of verzuimden hun behandeling op een andere wijze.
18:06
That's lowerlager than the figurefiguur in the UnitedVerenigd StatesStaten.
275
1061000
3000
Dat percentage is lager dan in de VS.
18:09
LessMinder than three-tenthsdrie-tienden of one percentprocent
276
1064000
2000
Minder dan 0,3 procent moest overstappen
18:11
had to transferoverdracht to the more expensiveduur second-linetweede lijn drugsdrugs.
277
1066000
5000
op duurdere tweedelijnsmedicijnen.
18:16
400,000 pregnantzwanger womenvrouw were broughtbracht into counselingcounseling
278
1071000
4000
400.000 Zwangere vrouwen kregen een deskundig consult
18:20
and will give birthgeboorte for the first time withinbinnen an organizedgeorganiseerd healthcaregezondheidszorg systemsysteem.
279
1075000
5000
en zullen voor de eerste keer bevallen binnen een georganiseerd gezondheidszorgstelsel.
18:25
That's about 43 percentprocent of all the pregnancieszwangerschappen.
280
1080000
5000
Dat is ongeveer 43 procent van alle zwangerschappen.
18:30
About 40 percentprocent of all the people -- I said 400,000. I meantbedoelde 40,000.
281
1085000
4000
Ongeveer 40 procent van alle mensen -- ik zei 400.000, maar bedoelde 40.000.
18:34
About 40 percentprocent of all the people who need TBTB treatmentbehandeling are now gettingkrijgen it --
282
1089000
4000
Ongeveer 40 procent van de mensen die een tbc-behandeling nodig hebben, krijgen deze nu ook.
18:38
in just 18 monthsmaanden, up from zeronul when we startedbegonnen.
283
1093000
4000
Binnen slechts 18 maanden, vanaf nul personen toen we begonnen.
18:42
43 percentprocent of the childrenkinderen in need of an infantzuigeling feedingvoeding programprogramma
284
1097000
3000
43 Procent van de kinderen die een voedselprogramma nodig hebben
18:45
to preventvoorkomen malnutritionondervoeding and earlyvroeg deathdood
285
1100000
2000
om ondervoeding en een vroege dood te voorkomen
18:47
are now gettingkrijgen the foodeten supplementssupplementen they need to stayverblijf alivelevend and to growgroeien.
286
1102000
3000
krijgen nu de voedingssupplementen waarmee ze in leven kunnen blijven en kunnen groeien.
18:50
We'veWe hebben startedbegonnen the first malariamalaria- treatmentbehandeling programsprogramma's they'veze hebben ever had there.
287
1105000
4000
We begonnen met de eerste malariabehandelingsprogramma's die ze ooit hebben gehad.
18:54
PatientsPatiënten admittedtoegegeven to a hospitalziekenhuis that was destroyedvernietigd duringgedurende the genocidegenocide
288
1109000
5000
Patiënten werden toegelaten tot een ziekenhuis dat vernietigd was tijdens de genocide
18:59
that we have renovatedgerenoveerd alonglangs with fourvier other clinicsklinieken,
289
1114000
5000
dat we hebben gerenoveerd, samen met nog vier andere klinieken,
19:04
completecompleet with solarzonne- powermacht generatorsgeneratoren, good lablaboratorium technologytechnologie.
290
1119000
5000
compleet met zonne-energiegeneratoren en goede laboratoriumtechnologie.
19:09
We now are treatingbehandelen 325 people a monthmaand,
291
1124000
5000
We behandelen nu 325 mensen per maand,
19:14
despiteondanks the factfeit that almostbijna 100 percentprocent of the AIDSAIDS patientspatiënten are now treatedbehandelde at home.
292
1129000
5000
ondanks het feit dat bijna 100 procent van de aids-patiënten nu thuis behandeld wordt.
19:20
And the mostmeest importantbelangrijk thing is
293
1135000
3000
En het belangrijkste is
19:23
because we'vewij hebben implementedgeïmplementeerd PaulPaul Farmer'sFarmer's modelmodel-, usinggebruik makend van communitygemeenschap healthGezondheid workersarbeiders,
294
1138000
5000
omdat we het model van Paul Farmer hebben geïmplementeerd, met gebruik van gezondheidswerkers uit de gemeenschap,
19:28
we estimateschatting that this systemsysteem could be put into placeplaats for all of RwandaRwanda
295
1143000
6000
verwachten we dat dit stelsel in heel Rwanda zou kunnen worden toegepast
19:34
for betweentussen fivevijf and sixzes percentprocent of GDPBBP,
296
1149000
4000
voor tussen de vijf en zes procent van het BNP,
19:38
and that the governmentregering could sustainvolhouden that
297
1153000
4000
en dat de overheid dat zou kunnen volhouden
19:42
withoutzonder dependingafhankelijk on foreignbuitenlands aidsteun after fivevijf or sixzes yearsjaar.
298
1157000
5000
zonder van buitenlandse hulp afhankelijk te zijn na vijf of zes jaar.
19:48
And for those of you who understandbegrijpen healthcaregezondheidszorg economicseconomie
299
1163000
2000
En voor degenen van jullie die wat afweten van gezondheidszorgfinanciën,
19:50
you know that all wealthyrijk countrieslanden spendbesteden betweentussen ninenegen and 11 percentprocent of GDPBBP
300
1165000
5000
jullie weten dat alle rijke landen tussen de negen en 11 procent van hun BNP besteden
19:55
on healthGezondheid carezorg, exceptbehalve for the UnitedVerenigd StatesStaten, we spendbesteden 16 --
301
1170000
2000
aan gezondheidszorg, behalve de VS, wij besteden 16 --
19:57
but that's a storyverhaal for anothereen ander day.
302
1172000
2000
maar dat is een onderwerp voor ander moment.
20:00
(LaughterGelach)
303
1175000
1000
(Publiek lacht)
20:02
We're now workingwerkend with PartnersPartners in HealthGezondheid and the MinistryMinisterie of HealthGezondheid in RwandaRwanda
304
1177000
5000
We werken nu met Partners in Health, het ministerie van Gezondheid in Rwanda
20:07
and our FoundationStichting folksmensen to scaleschaal this systemsysteem up.
305
1182000
4000
en de mensen van onze stichting om de schaal van het stelsel te vergroten.
20:11
We're alsoook beginningbegin to do this in MalawiMalawi and LesothoLesotho.
306
1186000
6000
We zijn hier ook mee begonnen in Malawi en Lesotho.
20:17
And we have similarsoortgelijk projectsprojecten in TanzaniaTanzania, MozambiqueMozambique,
307
1192000
4000
We hebben vergelijkbare projecten in Tanzania, Mozambique,
20:21
KenyaKenia and EthiopiaEthiopië with other partnerspartners tryingproberen to achievebereiken the samedezelfde thing:
308
1196000
5000
Kenia en Ethiopië met andere partners die hetzelfde proberen te bereiken
20:26
to savebesparen as manyveel liveslevens as quicklysnel as we can,
309
1201000
2000
om zo snel mogelijk zo veel mogelijk mensenlevens te redden,
20:28
but to do it in a systematicsystematische way that can be implementedgeïmplementeerd nationwidelandelijk
310
1203000
3000
maar dit op een systematische wijze te doen die in heel het land geïmplementeerd kan worden
20:31
and then with a modelmodel- that can be implementedgeïmplementeerd in any countryland in the worldwereld-.
311
1206000
4000
en vervolgens met een model dat in elk land ter wereld geïmplementeerd kan worden.
20:35
We need initialeerste upfrontupfront investmentinvestering to traintrein doctorsartsen, nursesverpleegkundigen,
312
1210000
4000
We hebben in eerste instantie investeringen nodig om dokters, verpleegster,
20:39
healthGezondheid administrationadministratie and communitygemeenschap healthGezondheid workersarbeiders throughoutoveral the countryland,
313
1214000
3000
administratieve en gemeenschapsgezondheidswerkers door het hele land te trainen,
20:42
to setreeks up the informationinformatie technologytechnologie, the solarzonne- energyenergie,
314
1217000
3000
om informatietechnologie op te zetten, zonne-energie,
20:45
the waterwater and sanitationsanitaire voorzieningen, the transportationvervoer infrastructureinfrastructuur.
315
1220000
3000
water en sanitaire voorzieningen en een infrastructuur voor transport.
20:48
But over a five-vijf- to 10-year-jaar periodperiode,
316
1223000
3000
Maar over vijf tot tien jaar,
20:51
we will take down the need for outsidebuiten assistancebijstand
317
1226000
2000
zal de behoefte aan hulp van buiten verminderen
20:53
and eventuallytenslotte it will be phasedgeleidelijk out.
318
1228000
2000
en uiteindelijk verdwijnen.
20:56
My wishwens is that TEDTED assistAssist us in our work and help us to buildbouwen
319
1231000
8000
Mijn wens is dat TED ons zal assisteren in ons werk en ons zal helpen te bouwen
21:04
a high-qualityhoge kwaliteit rurallandelijk healthGezondheid systemsysteem in a poorarm countryland, RwandaRwanda,
320
1239000
4000
aan een gezondheidsstelsel van hoge kwaliteit op het platteland van een arm land, Rwanda,
21:08
that can be a modelmodel- for AfricaAfrika,
321
1243000
2000
dat een model voor Afrika,
21:10
and indeedinderdaad, for any poorarm countryland anywhereoveral in the worldwereld-.
322
1245000
5000
en zelfs voor elk arm land ter wereld kan zijn.
21:15
My beliefgeloof is that this will help us to buildbouwen a more integratedgeïntegreerde worldwereld-
323
1250000
6000
Ik geloof dat dit kan bijdragen aan het bouwen van een meer geïntegreerde wereld
21:21
with more partnerspartners and fewerminder terroriststerroristen,
324
1256000
3000
met meer partners en minder terroristen,
21:24
with more productiveproduktief citizensburgers and fewerminder hatershaters,
325
1259000
3000
met meer productieve en minder haatdragende burgers,
21:27
a placeplaats we'dwij hadden all want our kidskinderen and our grandchildrenkleinkinderen to growgroeien up in.
326
1262000
5000
een plek die we allemaal zouden willen voor onze kinderen en kleinkinderen om in op te groeien.
21:33
It has been an honoreer for me, particularlyvooral, to work in RwandaRwanda
327
1268000
6000
Het is een eer voor mij, in het bijzonder om in Rwanda te werken,
21:39
where we alsoook have a majorgroot economiceconomisch developmentontwikkeling projectproject
328
1274000
3000
waar we ook een groot economisch ontwikkelingsproject hebben
21:42
in partnershipvennootschap with SirSir TomTom HunterHunter, the ScottishSchotse philanthropistfilantroop,
329
1277000
5000
in samenwerking met de Schotse filantroop Sir Tom Hunter,
21:47
where last yearjaar we, usinggebruik makend van the samedezelfde thing with AIDSAIDS drugsdrugs,
330
1282000
3000
waar we afgelopen jaar, gebruik makend van hetzelfde principe als met de aids-medicijnen,
21:50
cutbesnoeiing the costkosten of fertilizerkunstmest and the interestinteresseren ratesprijzen on microcreditmicrokrediet loansleningen by 30 percentprocent
331
1285000
6000
de kosten van mest en rentetarieven op microkredietleningen met 30% hebben kunnen verminderen
21:56
and achievedbereikt three-drie- to four-hundredvierhonderd percentprocent increasestoeneemt
332
1291000
4000
en we erin geslaagd zijn met de boeren de opbrengst van gewassen
22:00
in cropgewas yieldsopbrengsten with the farmersboeren.
333
1295000
2000
drie tot vier keer zo groot te maken.
22:02
These people have been throughdoor a lot and nonegeen of us, mostmeest of all me,
334
1297000
6000
Deze mensen hebben veel meegemaakt en niemand van ons, in het bijzonder ikzelf,
22:08
helpedgeholpen them when they were on the vergeberm of destroyingvernietigen eachelk other.
335
1303000
3000
heeft ze geholpen toen ze op het punt stonden elkaar te vernietigen.
22:12
We're undoingongedaan maken that now, and they are so over it and so into theirhun futuretoekomst.
336
1307000
6000
We maken dat nu ongedaan, en zij zijn er helemaal overheen en richten hun blik op de toekomst.
22:18
We're doing this in an environmentallymilieuvriendelijke responsibleverantwoordelijk way.
337
1313000
4000
We doen dit op een milieuvriendelijke manier.
22:22
I'm doing my bestbeste to convinceovertuigen them not to runrennen the electricelektrisch gridrooster
338
1317000
4000
Ik doe mijn best ze te overtuigen hun elektriciteitsnetwerk niet uit te breiden
22:26
to the 35 percentprocent of the people that have no accesstoegang,
339
1321000
3000
naar de 35% van de mensen dat geen toegang heeft,
22:29
but to do it with cleanschoon energyenergie. To have responsibleverantwoordelijk reforestationherbebossing projectsprojecten,
340
1324000
5000
maar dit te doen met schone energie, en verantwoordelijke herbebossingprojecten op te zetten.
22:34
the RwandansRwandezen, interestinglybelangwekkend enoughgenoeg, have been quiteheel good, MrMijnheer. WilsonWilson,
341
1329000
4000
Opvallend genoeg zijn de Rwandezen erg goed geweest, meneer Wilson,
22:38
in preservingbehoud van theirhun topsoilbovengrond.
342
1333000
2000
in het behouden van hun bovengrond.
22:40
There's a couplepaar of guys from southernzuidelijk farminglandbouw familiesgezinnen --
343
1335000
4000
Er zijn daar een paar jongens van zuidelijke boerenfamilies --
22:44
the first thing I did when I wentgegaan out to this placeplaats
344
1339000
2000
het eerste dat ik deed toen ik er aankwam,
22:46
was to get down on my handshanden and kneesknieën and diggraven in the dirtvuil
345
1341000
2000
was om op de knieën in de aarde te graven
22:48
and see what they'dze zouden donegedaan with it.
346
1343000
2000
en te zien wat ze ermee hadden gedaan.
22:50
We have a chancekans here to provebewijzen that a countryland
347
1345000
4000
We hebben de kans hier om aan te tonen dat een land
22:54
that almostbijna slaughteredgeslacht itselfzelf out of existencebestaan
348
1349000
5000
dat zichzelf bijna volledig had afgeslacht,
23:00
can practicepraktijk reconciliationverzoening, reorganizereorganiseren itselfzelf, focusfocus on tomorrowmorgen
349
1355000
7000
zich kan verzoenen, zich kan reorganiseren, zich op de toekomst kan richten
23:07
and providevoorzien comprehensiveuitgebreid, qualitykwaliteit healthGezondheid carezorg with minimalminimaal outsidebuiten help.
350
1362000
7000
en veelomvattende, kwalitatief goede gezondheidszorg met minimale hulp van buiten kan bieden.
23:14
I am gratefuldankbaar for this prizeprijs, and I will use it to that endeinde.
351
1369000
6000
Ik ben dankbaar voor deze prijs en ik zal hem gebruiken om dat doel te bereiken.
23:20
We could use some more help to do this,
352
1375000
4000
We zouden hierbij nog wat meer hulp kunnen gebruiken,
23:24
but think of what it would mean if we could have a world-classwereldklasse healthGezondheid systemsysteem
353
1379000
4000
maar denk eens aan wat het zou betekenen als we een hoogstaand gezondheidsstelsel zouden hebben
23:28
in RwandaRwanda -- in a countryland with a less-than-one-dollar-a-day-per-capitaless-than-one-dollar-a-Day-per-capita incomeinkomen,
354
1383000
5000
in Rwanda -- in een land met een inkomen van minder dan een dollar per dag per hoofd van de bevolking,
23:33
one that could savebesparen hundredshonderden of millionsmiljoenen of liveslevens
355
1388000
4000
een stelsel dat honderden miljoenen levens zou kunnen redden
23:37
over the nextvolgende decadedecennium if appliedtoegepast to everyelk similarlyevenzo situatedgelegen countryland on EarthAarde.
356
1392000
7000
tijdens het volgende decennium als het in elk soortgelijk gesitueerd land op aarde zou worden toegepast.
23:44
It's worthwaard a try and I believe it would succeedslagen.
357
1399000
4000
Het is een poging waard en ik geloof dat het zou slagen.
23:48
Thank you and God blesszegenen you.
358
1403000
3000
Dank u en God zegene u.
23:51
(ApplauseApplaus)
359
1406000
12000
(Applaus)
Translated by Jan Willem Rozema
Reviewed by Rudolf Penninkhof

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Bill Clinton - Activist
Through his William J. Clinton Foundation, former US President Bill Clinton has become a vital and innovative force for world change. He works in four critical areas: health, economic empowerment, citizen service, and reconciliation.

Why you should listen

Elected President of the United States in 1992 and again in 1996, Bill Clinton left office determined to continue his life of service -- to build the kind of world he wants to hand down to his daughter. His William J. Clinton Foundation is focused on four critical areas: health security, with an emphasis on HIV/AIDS; economic empowerment; leadership development and citizen service; and racial, ethnic and religious reconciliation.

Foundation projects include working with pharmaceutical companies to lower the costs of medicines to needy areas, and, through his Clinton Foundation HIV/AIDS Initiative (CHAI), developing an innovative health care system that can be successful and sustainable throughout the developing world. His Clinton Global Initiative brings together world leaders to discuss the world's most pressing challenges.

In 2015, The Clinton Development Initiative partnered with Visa to help Rwandan farmers conduct business digitally, increasing their financial security and economic empowerment. 

Keep up with other updates and news from the Clinton Foundation here

More profile about the speaker
Bill Clinton | Speaker | TED.com