ABOUT THE SPEAKER
Rob Dunbar - Oceanographer, biogeochemist
Rob Dunbar looks deeply at ancient corals and sediments to study how the climate and the oceans have shifted over the past 50 to 12,000 years -- and how the Antarctic ecosystem is changing right now.

Why you should listen

Rob Dunbar's research looks at the earth and ocean as an interconnected system over time. With his group at Stanford, he makes high-resolution studies of climate change over the past 50 to 12,000 years.

Where does 12,000-year-old climate data come from? It's locked in the skeletons of ancient corals from the tropics and the deep sea, and buried in sediments from lakes and other marine environments. His lab measures the chemical and isotopic makeup of these materials, and looks at how they've changed in response to changes in the solar and carbon cycles.

Dunbar's also studying the reverse equation -- how climate change is affecting a modern environment right now. He's working in the Ross Sea of Antarctica with the ANDRILL project to study the ocean's ability to take up carbon, drilling for ice cores to uncover the history of the climate of Antarctica.

More profile about the speaker
Rob Dunbar | Speaker | TED.com
Mission Blue Voyage

Rob Dunbar: Discovering ancient climates in oceans and ice

Rob Dunbar: Oude klimaten ontdekken in oceanen en ijs

Filmed:
626,603 views

Rob Dunbar verzamelt gegevens over het klimaat van 12.000 jaar geleden, vindt aanwijzingen in oude zeebodems en koralen en in de ijskappen. Zijn werk is van vitaal belang bij het vaststellen van referentieniveaus voor het bestuderen van onze huidige klimaat - en voor het vaststellen van de toename van de dodelijke verzuring van de oceaan.
- Oceanographer, biogeochemist
Rob Dunbar looks deeply at ancient corals and sediments to study how the climate and the oceans have shifted over the past 50 to 12,000 years -- and how the Antarctic ecosystem is changing right now. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
If you really want to understandbegrijpen
0
0
3000
Als je het probleem waarmee we geconfronteerd worden
00:18
the problemprobleem that we're facinggeconfronteerd with the oceansoceanen,
1
3000
3000
in de oceanen echt wil begrijpen,
00:21
you have to think about the biologybiologie
2
6000
2000
dan moet je zowel oog hebben voor de biologie
00:23
at the samedezelfde time you think about the physicsfysica.
3
8000
3000
als voor de fysica ervan.
00:26
We can't solveoplossen the problemsproblemen
4
11000
2000
We kunnen de problemen niet oplossen
00:28
unlesstenzij we startbegin studyingaan het studeren the oceanoceaan
5
13000
2000
tenzij we de oceaan
00:30
in a very much more interdisciplinaryinterdisciplinaire way.
6
15000
3000
op een veel meer interdisciplinaire manier gaan bestuderen.
00:33
So I'm going to demonstratetonen that throughdoor
7
18000
2000
Ik ga dat aantonen door enkele dingen, die verband houden met
00:35
discussiondiscussie of some of the climateklimaat changeverandering things that are going on in the oceanoceaan.
8
20000
3000
klimaatverandering en in de oceaan aan de gang zijn, te bespreken.
00:38
We'llWe zullen look at seazee levelniveau risestijgen.
9
23000
2000
We kijken naar de zeespiegelstijging.
00:40
We'llWe zullen look at oceanoceaan warmingverwarming.
10
25000
2000
We kijken naar de opwarming van de oceaan.
00:42
And then the last thing on the listlijst there, oceanoceaan acidificationverzuring --
11
27000
3000
En dan ook nog naar het laatste op de lijst, de verzuring van de oceaan.
00:45
if you were to askvragen me, you know, "What do you worryzorgen about the mostmeest?
12
30000
3000
Als je aan mij zou vragen "Waar moeten we ons het meest zorgen over maken?
00:48
What frightensbeangstigt you?"
13
33000
2000
Wat beangstigt jou?"
00:50
for me, it's oceanoceaan acidificationverzuring.
14
35000
2000
zou ik zeggen: "De verzuring van de oceaan."
00:52
And this has come ontonaar the stagestadium prettymooi recentlykort geleden.
15
37000
2000
Dit fenomeen staat nog niet zolang in de belanstelling.
00:54
So I will spendbesteden a little time at the endeinde.
16
39000
3000
Dus zal ik er aan het eind wat tijd aan besteden.
00:57
I was in CopenhagenCopenhagen in DecemberDecember
17
42000
2000
Ik was in december
00:59
like a numberaantal of you in this roomkamer.
18
44000
2000
samen met een aantal mensen hier aanwezig in Kopenhagen.
01:01
And I think we all foundgevonden it, simultaneouslygelijktijdig,
19
46000
3000
Ik vermoed dat het ons allemaal
01:04
an eye-openingeye-opening
20
49000
2000
de ogen heeft geopend en tegelijkertijd
01:06
and a very frustratingfrustrerend experienceervaring.
21
51000
2000
erg frustrerend was.
01:08
I satza in this largegroot negotiationonderhandeling hallhal,
22
53000
3000
Ik zat daar in die grote conferentiehal,
01:11
at one pointpunt, for threedrie or fourvier hoursuur,
23
56000
2000
en in die drie of vier uur
01:13
withoutzonder hearinggehoor the wordwoord "oceansoceanen" one time.
24
58000
4000
viel het woord "oceaan" niet één keer.
01:17
It really wasn'twas niet on the radarradar screenscherm.
25
62000
3000
Het zat echt niet op het radarscherm.
01:20
The nationslanden that broughtbracht it up
26
65000
2000
De volkeren, die het ter sprake brachten
01:22
when we had the speechestoespraken of the nationalnationaal leadersleiders --
27
67000
2000
tijdens de toespraken van de nationale leiders -
01:24
it tendedde neiging to be the leadersleiders of the smallklein islandeiland statesstaten,
28
69000
3000
waren vooral de leiders van de kleine eilandstaten,
01:27
the low-lyinglaaggelegen islandeiland statesstaten.
29
72000
2000
de laaggelegen eilandstaten.
01:29
And by this weirdvreemd quirkgril
30
74000
2000
Door de vreemde toevalligheid
01:31
of alphabeticalalfabetische orderbestellen of the nationslanden,
31
76000
3000
van de alfabetische volgorde van de naties,
01:34
a lot of the low-lyinglaaggelegen statesstaten,
32
79000
2000
zaten de vertegenwoordigers van veel van de laaggelegen landen,
01:36
like KiribatiKiribati and NauruNauru,
33
81000
2000
als Kiribati en Nauru,
01:38
they were seatedgezeten at the very endeinde of these immenselyonmetelijk long rowsrijen.
34
83000
3000
aan het einde van deze immens lange rijen.
01:41
You know, they were marginalizedgemarginaliseerde
35
86000
2000
Ze werden gewoon gemarginaliseerd
01:43
in the negotiationonderhandeling roomkamer.
36
88000
2000
daar in die conferentie hal.
01:45
One of the problemsproblemen
37
90000
2000
Een van de problemen
01:47
is comingkomt eraan up with the right targetdoel.
38
92000
2000
is het juiste doel te bepalen.
01:49
It's not clearduidelijk what the targetdoel should be.
39
94000
2000
Het is niet duidelijk wat het doel zou moeten zijn.
01:51
And how can you figurefiguur out how to fixrepareren something
40
96000
2000
Hoe kun je uitzoeken hoe je iets moet oplossen
01:53
if you don't have a clearduidelijk targetdoel?
41
98000
2000
als je niet over een duidelijk doel beschikt?
01:55
Now, you've heardgehoord about "two degreesgraden":
42
100000
2000
Je hebt gehoord over de "twee graden":
01:57
that we should limitbegrenzing temperaturetemperatuur- risestijgen to no more than two degreesgraden.
43
102000
3000
dat we de temperatuurstijging moeten beperken tot niet meer dan twee graden.
02:00
But there's not a lot of sciencewetenschap behindachter that numberaantal.
44
105000
3000
Maar dat getal wordt niet door veel wetenschap geschraagd.
02:03
We'veWe hebben alsoook talkedgesproken about
45
108000
2000
We hebben ook gesproken over
02:05
concentrationsconcentraties of carbonkoolstof dioxidedioxide in the atmosphereatmosfeer.
46
110000
2000
concentraties van koolstofdioxide in de atmosfeer.
02:07
Should it be 450? Should it be 400?
47
112000
3000
Moet het 450 zijn? Moet het 400 zijn?
02:10
There's not a lot of sciencewetenschap behindachter that one eithereen van beide.
48
115000
3000
Daar zit ook al niet veel wetenschap achter.
02:13
MostDe meeste of the sciencewetenschap that is behindachter these numbersgetallen,
49
118000
2000
Het merendeel van de wetenschap achter deze getallen,
02:15
these potentialpotentieel targetsdoelen,
50
120000
2000
deze potentiële normen,
02:17
is basedgebaseerde on studiesstudies on landland-.
51
122000
2000
is gebaseerd op studies op het land.
02:19
And I would say, for the people that work in the oceanoceaan
52
124000
3000
De mensen die op de oceaan werken
02:22
and think about what the targetsdoelen should be,
53
127000
2000
en over de doelstellingen nadenken
02:24
we would argueargumenteren that they mustmoet be much lowerlager.
54
129000
2000
beweren dat die waarden veel lager moeten zijn.
02:26
You know, from an oceanicoceanische perspectiveperspectief,
55
131000
2000
Van een oceanisch perspectief,
02:28
450 is way too highhoog.
56
133000
2000
is 450 veel te hoog.
02:30
Now there's compellingdwingende evidencebewijsmateriaal
57
135000
2000
Nu is er overtuigend bewijs
02:32
that it really needsbehoefte aan to be 350.
58
137000
2000
dat het echt 350 moet worden.
02:34
We are, right now, at 390 partsonderdelen perper millionmiljoen
59
139000
3000
Wij zitten nu op 390 delen per miljoen
02:37
of COCO2 in the atmosphereatmosfeer.
60
142000
2000
CO2 in de atmosfeer.
02:39
We're not going to put the brakesremmen on in time to stop at 450,
61
144000
3000
We gaan niet op de rem staan om op tijd te stoppen op 450.
02:42
so we'vewij hebben got to acceptaccepteren we're going to do an overshootoverschrijding,
62
147000
3000
We hebben te accepteren dat we erover zullen gaan.
02:45
and the discussiondiscussie as we go forwardvooruit
63
150000
2000
Als we doorgaan zal de discussie
02:47
has to focusfocus on how farver the overshootoverschrijding goesgaat
64
152000
3000
zich moeten richten op hoe ver de overschrijding zal gaan
02:50
and what's the pathwayweg back to 350.
65
155000
3000
en op welke manier we terug op 350 kunnen geraken.
02:53
Now, why is this so complicatedingewikkeld?
66
158000
2000
Waarom is dit nu zo ingewikkeld?
02:55
Why don't we know some of these things a little bitbeetje better?
67
160000
2000
Waarom kennen we deze dingen niet een beetje beter?
02:57
Well, the problemprobleem is that
68
162000
2000
Het probleem is dat de krachten, die in het klimaatsysteem
02:59
we'vewij hebben got very complicatedingewikkeld forceskrachten in the climateklimaat systemsysteem.
69
164000
2000
aan het werk zijn, erg ingewikkeld zijn.
03:01
There's all kindssoorten of naturalnatuurlijk causesoorzaken of climateklimaat changeverandering.
70
166000
3000
Er zijn allerlei natuurlijke oorzaken van klimaatverandering.
03:04
There's air-seaAir-sea interactionsinteracties.
71
169000
2000
Er zijn lucht-zeeinteracties.
03:06
Here in GalapagosGalapagos,
72
171000
2000
Hier op de Galapagos
03:08
we're affectedgetroffen by ElEl NinosNinos and LaLa NinaNina.
73
173000
2000
worden we beïnvloed door El Niño's en La Niña.
03:10
But the entiregeheel planetplaneet warmsverwarmt up when there's a biggroot ElEl NinoNino.
74
175000
3000
Maar bij een grote El Niño warmt de hele planeet op.
03:13
VolcanoesVulkanen ejectuitwerpen aerosolsaërosolen into the atmosphereatmosfeer.
75
178000
3000
Vulkanen spuiten aërosolen in de atmosfeer.
03:16
That changesveranderingen our climateklimaat.
76
181000
2000
Dat verandert ons klimaat.
03:18
The oceanoceaan containsbevat mostmeest of the exchangeableVerwisselbare heatwarmte on the planetplaneet.
77
183000
3000
De oceaan bevat de grootste uitwisselbare warmte op de planeet.
03:21
So anything that influencesinvloeden
78
186000
2000
Dus alles wat de manier waarop oppervlaktewateren
03:23
how oceanoceaan surfaceoppervlak waterswateren mixmengen with the deepdiep waterwater
79
188000
3000
van de oceaan zich mengen met het diepe water beïnvloedt,
03:26
changesveranderingen the oceanoceaan of the planetplaneet.
80
191000
2000
verandert de oceaan van de planeet.
03:28
And we know the solarzonne- output'suitvoer van not constantconstante throughdoor time.
81
193000
3000
We weten dat de zonnestraling niet constant is in de tijd.
03:31
So those are all naturalnatuurlijk causesoorzaken of climateklimaat changeverandering.
82
196000
3000
Dat zijn allemaal natuurlijke oorzaken van klimaatverandering.
03:34
And then we have the human-induced-Mens veroorzaakte causesoorzaken
83
199000
2000
Dan hebben we ook nog de door de mens veroorzaakte oorzaken
03:36
of climateklimaat changeverandering as well.
84
201000
2000
van de klimaatverandering.
03:38
We're changingveranderen the characteristicskenmerken of the surfaceoppervlak of the landland-,
85
203000
2000
We veranderen de eigenschappen van het landoppervlak,
03:40
the reflectivityreflectiviteit.
86
205000
2000
het reflectievermogen.
03:42
We injectinjecteren our owneigen aerosolsaërosolen into the atmosphereatmosfeer,
87
207000
2000
We injecteren onze eigen aërosolen in de atmosfeer.
03:44
and we have tracespoor gasesgassen, and not just carbonkoolstof dioxidedioxide --
88
209000
3000
Er zijn ook de sporengassen, en niet alleen koolstofdioxide -
03:47
it's methanemethaan, ozoneozon,
89
212000
2000
maar ook methaan, ozon,
03:49
oxidesstikstofoxiden of sulfurzwavel and nitrogenstikstof.
90
214000
2000
de zwavel- en stikstofoxiden.
03:51
So here'shier is the thing. It soundsklanken like a simpleeenvoudig questionvraag.
91
216000
2000
En hier gaat het om. Het lijkt een simpele vraag.
03:53
Is COCO2 producedgeproduceerd by man'sman activitiesactiviteiten
92
218000
3000
Warmt CO2, geproduceerd door activiteiten van de mens,
03:56
causingveroorzakend the planetplaneet to warmwarm up?
93
221000
2000
de planeet op?
03:58
But to answerantwoord that questionvraag,
94
223000
2000
Maar om die vraag te beantwoorden,
04:00
to make a clearduidelijk attributionNaamsvermelding to carbonkoolstof dioxidedioxide,
95
225000
3000
om de bijdrage van koolstofdioxide duidelijk te maken,
04:03
you have to know something about
96
228000
2000
moet je iets weten over
04:05
all of these other agentsagenten of changeverandering.
97
230000
2000
al deze andere beïnvloedende factoren.
04:07
But the factfeit is we do know a lot about all of those things.
98
232000
3000
Maar we weten er al veel over.
04:10
You know, thousandsduizenden of scientistswetenschappers
99
235000
2000
Duizenden wetenschappers
04:12
have been workingwerkend on understandingbegrip
100
237000
2000
zijn bezig om
04:14
all of these man-madedoor de mens veroorzaakte causesoorzaken
101
239000
2000
al deze menselijke oorzaken
04:16
and the naturalnatuurlijk causesoorzaken.
102
241000
2000
en de natuurlijke oorzaken beter te begrijpen.
04:18
And we'vewij hebben got it workedwerkte out, and we can say,
103
243000
3000
We hebben het uitgewerkt en we kunnen zeggen,
04:21
"Yes, COCO2 is causingveroorzakend the planetplaneet to warmwarm up now."
104
246000
3000
"Ja, het is CO2 waardoor de planeet nu opwarmt."
04:25
Now, we have manyveel waysmanieren to studystudie naturalnatuurlijk variabilityveranderlijkheid.
105
250000
3000
Nu hebben we veel manieren om de natuurlijke variabiliteit te bestuderen.
04:28
I'll showtonen you a fewweinig examplesvoorbeelden of this now.
106
253000
2000
Ik zal je er een paar voorbeelden van laten zien.
04:30
This is the shipschip that I spentdoorgebracht the last threedrie monthsmaanden on in the AntarcticAntarctica.
107
255000
3000
Dit is het schip waarop ik de laatste drie maanden in de Antarctische wateren heb doorgebracht.
04:33
It's a scientificwetenschappelijk drillingboren vesselvaartuig.
108
258000
3000
Het is een schip voor wetenschappelijke boringen.
04:36
We go out for monthsmaanden at a time and drillboren into the seazee bedbed
109
261000
3000
We gaan er voor maanden op uit en boren in de zeebodem
04:39
to recoverherstellen sedimentssedimenten
110
264000
2000
om sedimenten op te halen.
04:41
that tell us storiesverhalen of climateklimaat changeverandering, right.
111
266000
3000
Die vertellen ons verhalen over klimaatverandering.
04:44
Like one of the waysmanieren to understandbegrijpen our greenhousebroeikas futuretoekomst
112
269000
3000
Eén van de manieren om onze broeikastoekomst
04:47
is to drillboren down in time
113
272000
2000
te begrijpen is om omlaag te boren in de tijd
04:49
to the last periodperiode
114
274000
2000
naar de laatste periode
04:51
where we had COCO2 doubledubbele what it is todayvandaag.
115
276000
2000
waarin het CO2-gehalte het dubbele was van dat van vandaag.
04:53
And so that's what we'vewij hebben donegedaan with this shipschip.
116
278000
2000
Dat is waar we mee bezig zijn op dit schip.
04:55
This was -- this is southzuiden of the AntarcticAntarctica CircleCirkel.
117
280000
3000
Dit was - dit is ten zuiden van de Antarctische poolcirkel.
04:58
It lookslooks downrightronduit tropicaltropisch there.
118
283000
2000
Het ziet er hier ronduit tropisch uit.
05:00
One day where we had calmkalmte seaszeeën and sunzon,
119
285000
3000
Eén dag hadden we een kalme zee en scheen de zon.
05:03
whichwelke was the reasonreden I could get off the shipschip.
120
288000
2000
Daarom kon ik even van het schip af.
05:05
MostDe meeste of the time it lookedkeek like this.
121
290000
2000
Maar de meeste tijd zag het er zo uit.
05:07
We had a wavesgolven up to 50 ftft.
122
292000
3000
We hadden golven tot 15 meter.
05:10
and windswinden averaginggemiddeld
123
295000
2000
en de windsnelheid lag rond de
05:12
about 40 knotsknopen for mostmeest of the voyagereis
124
297000
2000
90 km per uur
05:14
and up to 70 or 80 knotsknopen.
125
299000
2000
en ging soms tot 130 of 150 km per uur.
05:16
So that tripreis just endedbeëindigde,
126
301000
2000
Die reis is net afgelopen,
05:18
and I can't showtonen you too manyveel resultsuitslagen from that right now,
127
303000
2000
en ik kan jullie nog niet veel resultaten laten zien
05:20
but we'llgoed go back one more yearjaar,
128
305000
2000
maar we gaan nog een jaar terug,
05:22
to anothereen ander drillingboren expeditionexpeditie I've been involvedbetrokken in.
129
307000
3000
naar een andere boorexpeditie waar ik bij betrokken ben.
05:25
This was led by RossRoss PowellPowell and TimTim NaishNaish.
130
310000
3000
Deze werd geleid door Ross Powell en Tim Naish.
05:28
It's the ANDRILLANDRILL projectproject.
131
313000
2000
Het is het ANDRILL-project.
05:30
And we madegemaakt the very first boreboring holegat
132
315000
2000
We maakten het allereerste boorgat
05:32
throughdoor the largestDe grootste floatingdrijvend iceijs- shelfplank on the planetplaneet.
133
317000
2000
door de grootste drijvende ijsschots op de planeet heen.
05:34
This is a crazygek thing, this biggroot drillboren rigtuig wrappedverpakt in a blanketdeken
134
319000
3000
Dat gekke ding daar is de grote boormachine in een deken gehuld
05:37
to keep everybodyiedereen warmwarm,
135
322000
2000
om iedereen warm te houden,
05:39
drillingboren at temperaturestemperaturen of minusminus 40.
136
324000
2000
om te kunnen boren bij temperaturen van min 40.
05:41
And we drilledgeboord in the RossRoss SeaZee.
137
326000
2000
We hebben in de Ross Zee geboord.
05:43
That's the RossRoss SeaZee IceIjs ShelfPlank on the right there.
138
328000
3000
Daar aan de rechterkant is het Ross-ijsplateau.
05:46
So, this hugereusachtig floatingdrijvend iceijs- shelfplank
139
331000
2000
Ja, deze enorme drijvende ijsplaat
05:48
the sizegrootte of AlaskaAlaska
140
333000
2000
ter grootte van Alaska
05:50
comeskomt from WestWest AntarcticaAntarctica.
141
335000
2000
komt van West-Antarctica.
05:52
Now, WestWest AntarcticaAntarctica is the partdeel of the continentcontinent
142
337000
3000
West-Antarctica is het deel van het continent
05:55
where the iceijs- is groundedgeaard on seazee floorverdieping
143
340000
2000
waar het ijs is op de zeebodem ligt
05:57
as much as 2,000 metersmeter deepdiep.
144
342000
3000
tot zelfs 2.000 meter diep.
06:00
So that iceijs- sheetvel is partlygedeeltelijk floatingdrijvend,
145
345000
2000
Die ijskap is deels drijvend,
06:02
and it's exposedblootgesteld to the oceanoceaan, to the oceanoceaan heatwarmte.
146
347000
3000
en ze is blootgesteld aan de oceaan en de oceaanwarmte.
06:06
This is the partdeel of AntarcticaAntarctica that we worryzorgen about.
147
351000
2000
Dit is het deel van Antarctica waar we ons zorgen over maken.
06:08
Because it's partlygedeeltelijk floatingdrijvend, you can imaginestel je voor,
148
353000
2000
Omdat het ijs maar gedeeltelijk drijvende is kan je je voorstellen
06:10
is seazee levelniveau risesstijgt a little bitbeetje,
149
355000
2000
dat als de zeespiegel een beetje stijgt, het ijs wordt opgelicht.
06:12
the iceijs- liftsliften off the bedbed, and then it can breakbreken off and floatfloat northnoorden.
150
357000
3000
Het kan dan afbreken en naar het noorden afdrijven.
06:15
When that iceijs- meltssmelt, seazee levelniveau risesstijgt by sixzes metersmeter.
151
360000
3000
Als dat ijs smelt, stijgt de zeespiegel zes meter.
06:19
So we drillboren back in time to see how oftenvaak that's happenedgebeurd,
152
364000
3000
We boren terug in de tijd om te zien hoe vaak dat is gebeurd,
06:22
and exactlyprecies how fastsnel that iceijs- can meltsmelten.
153
367000
3000
en om precies te bepalen hoe snel dat ijs kan smelten.
06:25
Here'sHier is the cartoonspotprent on the left there.
154
370000
3000
Hier is de afbeelding aan de linkerkant.
06:28
We drilledgeboord throughdoor a hundredhonderd metersmeter of floatingdrijvend iceijs- shelfplank
155
373000
3000
We boorden een honderd meter door de drijvende ijsplaat,
06:31
then throughdoor 900 metersmeter of waterwater
156
376000
2000
vervolgens door 900 meter water
06:33
and then 1,300 metersmeter into the seazee floorverdieping.
157
378000
3000
en dan weer 1.300 meter in de zeebodem.
06:36
So it's the deepestdiepste geologicalgeologisch boreboring holegat ever drilledgeboord.
158
381000
3000
Dit is het diepste geologische boorgat ooit geboord.
06:39
It tooknam about 10 yearsjaar to put this projectproject togethersamen.
159
384000
3000
Het duurde ongeveer 10 jaar om dit project op poten te zetten.
06:42
And here'shier is what we foundgevonden.
160
387000
2000
Dit hebben we gevonden.
06:44
Now, there's 40 scientistswetenschappers workingwerkend on this projectproject,
161
389000
2000
Er werken 40 wetenschappers aan dit project,
06:46
and people are doing all kindssoorten of really complicatedingewikkeld
162
391000
2000
en ze zijn bezig met allerlei ingewikkelde
06:48
and expensiveduur analysesanalyses.
163
393000
3000
en dure analyses.
06:51
But it turnsbochten out, you know, the thing that told the bestbeste storyverhaal
164
396000
3000
Maar het blijkt dat wat het verhaal het beste vertelde
06:54
was this simpleeenvoudig visualzichtbaar descriptionBeschrijving.
165
399000
2000
deze eenvoudige visuele beschrijving was.
06:56
You know, we saw this in the corekern samplessamples as they camekwam up.
166
401000
3000
We zagen het in de kernmonsters als ze bovenkwamen.
06:59
We saw these alternationsafwisseling
167
404000
2000
We zagen deze afwisselingen
07:01
betweentussen sedimentssedimenten that look like this --
168
406000
2000
tussen de sedimenten die er zo uitzien -
07:03
there's gravelgrind and cobbleskasseien in there
169
408000
2000
grind, keien
07:05
and a bunchbos of sandzand.
170
410000
2000
en een hoop zand.
07:07
That's the kindsoort of materialmateriaal in the deepdiep seazee.
171
412000
2000
Dat is het soort materiaal in de diepe zee.
07:09
It can only get there if it's carriedgedragen out by iceijs-.
172
414000
3000
Het kan er alleen komen als het door ijs werd aangevoerd.
07:12
So we know there's an iceijs- shelfplank overheadoverhead.
173
417000
2000
We weten dat er een ijsschots boven zit.
07:14
And that alternatesplaatsvervangers with a sedimentsediment that lookslooks like this.
174
419000
3000
Dat wordt afgewisseld met een sediment dat er zo uitziet.
07:17
This is absolutelyAbsoluut beautifulmooi stuffspul.
175
422000
2000
Dit is absoluut mooi spul.
07:19
This sedimentsediment is 100 percentprocent madegemaakt up
176
424000
2000
Dit sediment bestaat voor 100 procent uit
07:21
of the shellsschelpen of microscopicmicroscopische plantsplanten.
177
426000
3000
de schelpen van microscopische planten.
07:24
And these plantsplanten need sunlightzonlicht,
178
429000
2000
Deze planten hebben zonlicht nodig.
07:26
so we know when we find that sedimentsediment
179
431000
2000
Daarom weten we wanneer we dat sediment vinden
07:28
there's no iceijs- overheadoverhead.
180
433000
2000
dat er geen ijs boven zat.
07:30
And we saw about 35 alternationsafwisseling
181
435000
2000
We zagen ongeveer 35 afwisselingen
07:32
betweentussen openOpen waterwater and ice-coveredijs bedekte waterwater,
182
437000
3000
tussen open water en met ijs bedekt water,
07:35
betweentussen gravelskiezels and these plantfabriek sedimentssedimenten.
183
440000
3000
tussen grind en deze plantensedimenten.
07:38
So what that meansmiddelen is, what it tellsvertelt us
184
443000
3000
Dat betekent
07:41
is that the RossRoss SeaZee regionregio, this iceijs- shelfplank,
185
446000
3000
dat de Ross Zee regio, deze ijsplaat,
07:44
meltedgesmolten back and formedgevormde anewopnieuw
186
449000
2000
ongeveer 35 keer
07:46
about 35 timestijden.
187
451000
2000
is gesmolten en opnieuw gevormd.
07:48
And this is in the pastverleden fourvier millionmiljoen yearsjaar.
188
453000
3000
En dat in de afgelopen vier miljoen jaar.
07:52
This was completelyhelemaal unexpectedniet verwacht.
189
457000
2000
Dit was totaal onverwacht.
07:54
NobodyNiemand imaginedingebeeld that the WestWest AntarcticAntarctica IceIjs SheetBlad
190
459000
2000
Niemand stelde zich voor dat de West-Antarctische ijskap
07:56
was this dynamicdynamisch.
191
461000
2000
zo dynamisch was.
07:58
In factfeit, the loreLore for manyveel yearsjaar has been,
192
463000
3000
Al vele jaren lang was het overheersende idee:
08:01
"The iceijs- formedgevormde manyveel tenstientallen of millionsmiljoenen of yearsjaar agogeleden,
193
466000
2000
"Het ijs is vele tientallen miljoenen jaren geleden gevormd
08:03
and it's been there ever sincesinds."
194
468000
2000
en het is er nog steeds."
08:05
And now we know that in our recentrecent pastverleden
195
470000
2000
Nu weten we dat het in ons recente verleden
08:07
it meltedgesmolten back and formedgevormde again,
196
472000
2000
smolt en zich terug vormde.
08:09
and seazee levelniveau wentgegaan up and down, sixzes metersmeter at a time.
197
474000
3000
Daarbij ging de zeespiegel telkens zes meter op en neer.
08:12
What causedveroorzaakt it?
198
477000
2000
Wat was daarvan de oorzaak?
08:14
Well, we're prettymooi sure that it's very smallklein changesveranderingen
199
479000
2000
We zijn er vrij zeker van dat dat komt door zeer kleine veranderingen
08:16
in the amountbedrag of sunlightzonlicht reachingbereiken AntarcticaAntarctica,
200
481000
3000
in de hoeveelheid zonlicht die op Antarctica valt,
08:19
just causedveroorzaakt by naturalnatuurlijk changesveranderingen in the orbitbaan of the EarthAarde.
201
484000
3000
alleen veroorzaakt door natuurlijke veranderingen in de baan van de Aarde.
08:22
But here'shier is the keysleutel thing:
202
487000
2000
Maar hier komt het belangrijkste:
08:24
you know, the other thing we foundgevonden out
203
489000
2000
Wat we ook ontdekten
08:26
is that the iceijs- sheetvel passedgeslaagd a thresholddrempel,
204
491000
2000
is dat de ijskap een drempel heeft overschreden,
08:28
that the planetplaneet warmedopgewarmd up enoughgenoeg --
205
493000
2000
dat de planeet genoeg is opgewarmd -
08:30
and the number'snummer van about one degreemate to one and a halfvoor de helft degreesgraden CentigradeCelsius --
206
495000
2000
ongeveer anderhalve graad Celsius -
08:32
the planetplaneet warmedopgewarmd up enoughgenoeg that it becamewerd ...
207
497000
3000
de planeet genoeg opwarmde zodat ...
08:35
that iceijs- sheetvel becamewerd very dynamicdynamisch
208
500000
2000
de ijskap zeer dynamisch werd
08:37
and was very easilygemakkelijk meltedgesmolten.
209
502000
2000
en gemakkelijk ging smelten.
08:39
And you know what?
210
504000
2000
En weet je wat nog?
08:41
We'veWe hebben actuallywerkelijk changedveranderd the temperaturetemperatuur- in the last centuryeeuw
211
506000
2000
We hebben eigenlijk de temperatuur in de vorige eeuw
08:43
just the right amountbedrag.
212
508000
2000
precies met dat bedrag veranderd.
08:45
So manyveel of us are convincedovertuigd now
213
510000
3000
Velen van ons zijn er nu van overtuigd
08:48
that WestWest AntarcticaAntarctica, the WestWest AntarcticAntarctica IceIjs SheetBlad, is startingbeginnend to meltsmelten.
214
513000
3000
dat West-Antarctica, de West-Antarctische ijskap, begint te smelten.
08:51
We do expectverwachten to see a sea-levelzeespiegel risestijgen
215
516000
3000
We verwachten een stijging van de zeespiegel
08:54
on the orderbestellen of one to two metersmeter by the endeinde of this centuryeeuw.
216
519000
3000
in de orde van één tot twee meter tegen het eind van deze eeuw.
08:57
And it could be largergrotere than that.
217
522000
3000
Het zou groter dan dat kunnen zijn.
09:00
This is a seriousernstig consequencegevolg
218
525000
2000
Dit is ernstig
09:02
for nationslanden like KiribatiKiribati,
219
527000
2000
voor landen als Kiribati,
09:04
you know, where the averagegemiddelde elevationverhoging
220
529000
2000
je weet wel, waar de gemiddelde hoogte
09:06
is about a little over a metermeter abovebovenstaand seazee levelniveau.
221
531000
2000
net iets meer is dan één meter boven de zeespiegel.
09:08
Okay, the secondtweede storyverhaal takes placeplaats here in GalapagosGalapagos.
222
533000
3000
Oke, ons tweede verhaal gaat over Galapagos hier.
09:11
This is a bleachedgebleekt coralkoraal,
223
536000
2000
Dit is een gebleekt koraal,
09:13
coralkoraal that diedging dood duringgedurende the 1982-'83 ElEl NinoNino.
224
538000
3000
een koraal dat afstierf tijdens de El Niño van 1982-'83.
09:16
This is from ChampionKampioen IslandEiland.
225
541000
2000
Dit is van Champion Island.
09:18
It's about a metermeter talllang PavonaPavona clavusclavus colonykolonie.
226
543000
3000
Het is een ongeveer één meter hoge Pavona Clavus kolonie.
09:21
And it's coveredbedekt with algaezeewier. That's what happensgebeurt.
227
546000
3000
Ze is bedekt met algen. Dat is wat er gebeurt.
09:24
When these things diedood gaan,
228
549000
2000
Als deze dingen sterven,
09:26
immediatelyper direct, organismsorganismen come in
229
551000
2000
komen organismen onmiddellijk
09:28
and encrustencrust and liveleven on that deaddood surfaceoppervlak.
230
553000
3000
dat dode oppervlak omkorsten en er op leven.
09:31
And so, when a coralkoraal colonykolonie is killedgedood
231
556000
2000
Zodat, wanneer een koraalkolonie gedood is
09:33
by an ElEl NinoNino eventevenement,
232
558000
2000
door een El Niño,
09:35
it leavesbladeren this indelibleonuitwisbaar recordrecord.
233
560000
2000
dit een onuitwisbaar merkteken achterlaat.
09:37
You can go then and studystudie coralskoralen
234
562000
2000
Je kan dan koralen gaan bestuderen
09:39
and figurefiguur out how oftenvaak do you see this.
235
564000
2000
en erachter komen hoe vaak je dit ziet.
09:41
So one of the things thought of in the '80s
236
566000
2000
In de jaren '80 kwam men op het idee
09:43
was to go back and take corescores
237
568000
2000
om terug te gaan en in de gehele Galapagos kernen
09:45
of coralkoraal headshoofden throughoutoveral the GalapagosGalapagos
238
570000
2000
uit koraalmassas te boren om te zien hoe vaak
09:47
and find out how oftenvaak was there a devastatingverwoestende eventevenement.
239
572000
3000
er zo een verwoestende gebeurtenis had plaatsgevonden.
09:50
And just so you know, 1982-'83,
240
575000
3000
Je moet weten dat in 1982-'83,
09:53
that ElEl NinoNino killedgedood 95 percentprocent
241
578000
2000
de El Niño 95 procent
09:55
of all the coralskoralen here in GalapagosGalapagos.
242
580000
3000
van alle koralen hier in Galapagos heeft gedood.
09:58
Then there was similarsoortgelijk mortalitysterfte in '97-'98.
243
583000
3000
Er was een vergelijkbare sterfte in '97-'98.
10:01
And what we foundgevonden
244
586000
2000
En we vonden,
10:03
after drillingboren back in time two to 400 yearsjaar
245
588000
2000
na 200 tot 400 jaar terug in de tijd te boren,
10:05
was that these were uniqueuniek eventsevents.
246
590000
2000
dat dat unieke evenementen waren geweest.
10:07
We saw no other massmassa- mortalitysterfte eventsevents.
247
592000
3000
We zagen geen andere gebeurtenissen met massale sterfte.
10:10
So these eventsevents in our recentrecent pastverleden really are uniqueuniek.
248
595000
3000
Deze gebeurtenissen in ons recente verleden zijn echt uniek.
10:13
So they're eithereen van beide just trulywerkelijk monstermonster ElEl NinosNinos,
249
598000
2000
Ofwel waren dit echte monster El Niño's,
10:15
or they're just very strongsterk ElEl NinosNinos
250
600000
2000
of waren het alleen maar zeer sterke El Niño's
10:17
that occurredheeft plaatsgevonden againsttegen a backdropbackdrop of globalglobaal warmingverwarming.
251
602000
3000
door de opwarming van de aarde.
10:21
EitherBeide casegeval, it's badslecht newsnieuws
252
606000
2000
In beide gevallen is dat slecht nieuws
10:23
for the coralskoralen of the GalapagosGalapagos IslandsEilanden.
253
608000
2000
voor de koralen van de Galapagos Eilanden.
10:27
Here'sHier is how we samplemonster the coralskoralen.
254
612000
2000
Hier zie je hoe we de de koralen bemonsteren.
10:29
This is actuallywerkelijk EasterPasen IslandEiland. Look at this monstermonster.
255
614000
3000
Dit is op het Paaseiland. Kijk naar dit monster.
10:32
This coralkoraal is eightacht metersmeter talllang, right.
256
617000
3000
Dit koraal is acht meter hoog.
10:35
And it been growinggroeiend for about 600 yearsjaar.
257
620000
2000
Het groeit al ongeveer 600 jaar.
10:37
Now, SylviaSylvia EarleEarle turnedgedraaid me on to this exactexact samedezelfde coralkoraal.
258
622000
3000
Sylvia Earle trok mijn aandacht op precies ditzelfde koraal.
10:40
And she was divingDuiken here with JohnJohn LauretLauret -- I think it was 1994 --
259
625000
3000
Ze was hier aan het duiken met John Lauret - ik denk in 1994.
10:43
and collectedverzamelde a little nuggetNugget and sentverzonden it to me.
260
628000
2000
Ze haalde een klein stukje op en stuurde het naar mij.
10:45
And we startedbegonnen workingwerkend on it,
261
630000
2000
We begonnen het te analyseren
10:47
and we figuredbedacht out we could tell the temperaturetemperatuur- of the ancientoude oceanoceaan
262
632000
2000
en we kwamen erachter hoe we daaruit de temperatuur
10:49
from analyzinganalyseren a coralkoraal like this.
263
634000
3000
van de oceaan in het verleden konden afleiden.
10:52
So we have a diamonddiamant drillboren.
264
637000
2000
We hebben een diamantboor.
10:54
We're not killingdoden the colonykolonie; we're takingnemen a smallklein corekern samplemonster out of the toptop.
265
639000
3000
We doden de kolonie niet; we nemen een kleine staaltje uit de top.
10:57
The corekern comeskomt up as these cylindricalcilindrische tubestubes of limestonekalksteen.
266
642000
3000
De kern komt naar boven in de vorm van deze cilindrische buizen van kalksteen.
11:00
And that materialmateriaal then we take back to the lablaboratorium and analyzeanalyseren it.
267
645000
4000
Dat materiaal gaat dan naar het lab voor analyse.
11:04
You can see some of the coralkoraal corescores there on the right.
268
649000
3000
Aan de rechterkant zie je een aantal koraalkernen.
11:07
So we'vewij hebben donegedaan that all over the EasternOost- PacificStille Oceaan.
269
652000
2000
Dat doen we over de hele Oostelijke Stille Oceaan.
11:09
We're startingbeginnend to do it in the WesternWestern PacificStille Oceaan as well.
270
654000
3000
Nu zijn we ook in de Westelijke Stille Oceaan daarmee bezig.
11:12
I'll take you back here to the GalapagosGalapagos IslandsEilanden.
271
657000
2000
Terug naar de Galapagoseilanden.
11:14
And we'vewij hebben been workingwerkend at this fascinatingfascinerend upliftverheffen here in UrbinaUrbina BayBay.
272
659000
3000
We hebben gewerkt aan deze fascinerende tectonische opheffing hier in Urbina Bay.
11:17
That the placeplaats where,
273
662000
2000
Dat is de plaats waar,
11:19
duringgedurende an earthquakeaardbeving in 1954,
274
664000
2000
tijdens een aardbeving in 1954,
11:21
this marineMarine terraceTerras was liftedopgeheven up
275
666000
2000
dit mariene terras in korte tijd
11:23
out of the oceanoceaan very quicklysnel,
276
668000
3000
uit de oceaan werd opgetild.
11:26
and it was liftedopgeheven up about sixzes to sevenzeven metersmeter.
277
671000
3000
Ongeveer zes tot zeven meter.
11:29
And so now you can walklopen throughdoor a coralkoraal reefrif withoutzonder gettingkrijgen wetNAT.
278
674000
3000
Nu kan je daar over een koraalrif wandelen zonder nat te worden.
11:32
If you go on the groundgrond there, it lookslooks like this,
279
677000
2000
Zo ziet het eruit,
11:34
and this is the grandaddyGrandaddy coralkoraal.
280
679000
2000
dat 'grootvaderkoraal'.
11:36
It's 11 metersmeter in diameterdiameter,
281
681000
2000
Het is 11 meter in diameter,
11:38
and we know that it startedbegonnen growinggroeiend
282
683000
2000
en we weten dat het
11:40
in the yearjaar 1584.
283
685000
2000
in 1584 begon te groeien.
11:42
ImagineStel je voor that.
284
687000
2000
Stel je dat voor.
11:44
And that coralkoraal was growinggroeiend happilyGelukkig in those shallowOndiep waterswateren,
285
689000
3000
Dat koraal groeide gelukkig in deze ondiepe wateren
11:47
untiltot 1954, when the earthquakeaardbeving happenedgebeurd.
286
692000
3000
tot in 1954 de aardbeving kwam.
11:50
Now the reasonreden we know it's 1584
287
695000
2000
We weten dat het in 1584 was
11:52
is that these coralskoralen have growthgroei bandsbands.
288
697000
2000
omdat deze koralen groeiringen vertonen.
11:54
When you cutbesnoeiing them, slicesegment those corescores in halfvoor de helft and x-rayröntgenstraal them,
289
699000
3000
Als je deze kernen overlangs doorsnijdt, zie je
11:57
you see these lightlicht and darkdonker bandsbands.
290
702000
2000
met behulp van Röntgen-stralen deze lichte en donkere banden.
11:59
EachElke one of those is a yearjaar.
291
704000
2000
Elk ervan komt overeen met één jaar.
12:01
We know these coralskoralen growgroeien about a centimetercentimeter and a halfvoor de helft a yearjaar.
292
706000
2000
Deze koralen groeien ongeveer anderhalve centimeter per jaar.
12:03
And we just counttellen on down to the bottombodem.
293
708000
3000
We tellen terug tot beneden.
12:06
Then theirhun other attributeattribuut is
294
711000
2000
Hun ander kenmerk is
12:08
that they have this great chemistrychemie.
295
713000
2000
dat ze deze geweldige chemie hebben.
12:10
We can analyzeanalyseren the carbonatecarbonaat
296
715000
2000
Wij analyseren het carbonaat
12:12
that makesmerken up the coralkoraal,
297
717000
2000
waaruit het koraal bestaat,
12:14
and there's a wholegeheel bunchbos of things we can do.
298
719000
2000
en we kunnen er een hele hoop dingen uit afleiden.
12:16
But in this casegeval, we measuredafgemeten the differentverschillend isotopesisotopen of oxygenzuurstof.
299
721000
3000
In dit geval maten we de verschillende isotopen van zuurstof.
12:19
TheirHun ratioverhouding tellsvertelt us the waterwater temperaturetemperatuur-.
300
724000
2000
Hun verhouding vertelt ons de temperatuur van het water toen het groeide.
12:21
In this examplevoorbeeld here,
301
726000
2000
In dit voorbeeld hier,
12:23
we had monitoredgecontroleerd this reefrif in GalapagosGalapagos
302
728000
2000
hadden we dit rif in Galapagos gevolgd
12:25
with temperaturetemperatuur- recordersrecorders,
303
730000
2000
met temperatuuropnemers,
12:27
so we know the temperaturetemperatuur- of the waterwater the coral'sde koraal growinggroeiend in.
304
732000
3000
zodat we de temperatuur van het water waarin het koraal groeit, kennen.
12:30
Then after we harvestoogst a coralkoraal, we measuremaatregel this ratioverhouding,
305
735000
3000
Na het oogsten een koraal meten we de verhouding.
12:33
and now you can see, those curvescurves matchbij elkaar passen perfectlyvolmaakt.
306
738000
3000
Je kan zien dat deze curves perfect met elkaar overeenstemmen.
12:36
In this casegeval, at these islandseilanden,
307
741000
2000
In dit geval zijn koralen op deze eilanden
12:38
you know, coralskoralen
308
743000
2000
recorders van instrumentale kwaliteit
12:40
are instrumental-qualityinstrumentaal-kwaliteit recordersrecorders of changeverandering in the waterwater.
309
745000
3000
van veranderingen in het water.
12:43
And of courseCursus, our thermometersthermometers
310
748000
2000
Met onze thermometers
12:45
only take us back 50 yearsjaar or so here.
311
750000
2000
kunnen we slechts zo'n 50 jaar teruggaan.
12:47
The coralkoraal can take us back
312
752000
2000
Het koraal kan ons honderden en
12:49
hundredshonderden and thousandsduizenden of yearsjaar.
313
754000
2000
duizenden jaren mee terug in de tijd nemen .
12:51
So, what we do:
314
756000
2000
Wat we doen:
12:53
we'vewij hebben mergedsamengevoegd a lot of differentverschillend datagegevens setssets.
315
758000
3000
we hebben veel verschillende datasets samengevoegd.
12:56
It's not just my groupgroep; there's maybe 30 groupsgroepen worldwidewereldwijd doing this.
316
761000
3000
Niet alleen door mijn groep. Er zijn wel 30 groepen over de hele wereld hiermee bezig.
12:59
But we get these instrumental-instrumentaal- and near-instrumental-qualityin de buurt van-instrumentaal-kwaliteit recordsarchief
317
764000
3000
Maar we registreren deze opnames van instrumentale en bijna-instrumentale kwaliteit
13:02
of temperaturetemperatuur- changeverandering that go back hundredshonderden of yearsjaar,
318
767000
2000
van de temperatuurwijzigingen, die honderden jaren teruggaan,
13:04
and we put them togethersamen.
319
769000
2000
en voegen ze samen.
13:06
Here'sHier is a syntheticsynthetisch diagramdiagram.
320
771000
2000
Hier is een synthetisch schema.
13:08
There's a wholegeheel familyfamilie of curvescurves here.
321
773000
2000
Je ziet hier een hele familie van grafieken.
13:10
But what's happeninggebeurtenis: we're looking at the last thousandduizend yearsjaar
322
775000
3000
Maar wat gebeurt er? We kijken naar de laatste duizend jaar
13:13
of temperaturetemperatuur- on the planetplaneet.
323
778000
2000
van de temperatuur op de planeet.
13:15
And there's fivevijf or sixzes differentverschillend compilationscompilaties there,
324
780000
2000
Er zijn hier vijf of zes verschillende compilaties te zien.
13:17
But eachelk one of those compilationscompilaties reflectsweerspiegelt inputinvoer
325
782000
3000
Maar elk van deze compilaties weerspiegelt input
13:20
from hundredshonderden of these kindssoorten of recordsarchief from coralskoralen.
326
785000
3000
uit honderden van dit soort records van koralen.
13:23
We do similarsoortgelijk things with iceijs- corescores.
327
788000
3000
We doen soortgelijke dingen met ijskernen.
13:26
We work with treeboom ringsringen.
328
791000
2000
Wij werken met boomringen.
13:28
And that's how we discoverontdekken
329
793000
2000
Zo ontdekken we
13:30
what is trulywerkelijk naturalnatuurlijk
330
795000
2000
wat echt natuurlijk is
13:32
and how differentverschillend is the last centuryeeuw, right?
331
797000
3000
en hoe anders de vorige eeuw was.
13:35
And I chosekoos this one
332
800000
2000
Ik koos deze hier
13:37
because it's complicatedingewikkeld and messyrommelig looking, right.
333
802000
3000
omdat ze er zo ingewikkeld en rommelig uitziet.
13:40
This is as messyrommelig as it getskrijgt.
334
805000
2000
Zo rommelig als maar kan.
13:42
You can see there's some signalssignalen there.
335
807000
3000
Je kan hier verschillende signalen op zien.
13:45
Some of the recordsarchief
336
810000
2000
Sommige van de records
13:47
showtonen lowerlager temperaturestemperaturen than othersanderen.
337
812000
2000
tonen lagere temperaturen dan anderen.
13:49
Some of them showtonen greatergroter variabilityveranderlijkheid.
338
814000
3000
Sommigen van hen geven een grotere variabiliteit te zien.
13:52
But they all tell us
339
817000
2000
Maar ze vertellen ons allemaal
13:54
what the naturalnatuurlijk variabilityveranderlijkheid is.
340
819000
2000
wat de natuurlijke variabiliteit is.
13:56
Some of them are from the northernnoordelijk hemispherehalfrond;
341
821000
2000
Sommigen van hen zijn afkomstig uit het noordelijk halfrond;
13:58
some are from the entiregeheel globewereldbol.
342
823000
2000
sommige komen van overal op de wereld.
14:00
But here'shier is what we can say:
343
825000
2000
Maar hier is wat we kunnen zeggen:
14:02
what's naturalnatuurlijk in the last thousandduizend yearsjaar is that the planetplaneet was coolingkoeling down.
344
827000
3000
we zien dat de afgelopen duizend jaar de planeet aan het afkoelen was.
14:05
It was coolingkoeling down
345
830000
2000
Hij was aan het afkoelen
14:07
untiltot about 1900 or so.
346
832000
2000
tot ongeveer 1900.
14:09
And there is naturalnatuurlijk variabilityveranderlijkheid
347
834000
2000
Er is de natuurlijke variabiliteit
14:11
causedveroorzaakt by the SunZon, causedveroorzaakt by ElEl NinosNinos.
348
836000
3000
veroorzaakt door de zon, door El Niños.
14:14
A century-scaleeeuw-schaal, decadal-scaledecadal-schaal variabilityveranderlijkheid,
349
839000
2000
Een variabiliteit over een eeuw of over een decade,
14:16
and we know the magnitudeomvang;
350
841000
2000
en we kennen de grootte:
14:18
it's about two-tenthstwee-tienden to four-tenthsvier-tienden of a degreemate CentigradeCelsius.
351
843000
3000
ongeveer 0,2 tot 0,4 graden Celsius.
14:21
But then at the very endeinde is where
352
846000
2000
Maar dan helemaal aan het eind zie je
14:23
we have the instrumentalinstrumentaal recordrecord in blackzwart.
353
848000
2000
de registratie in het zwart.
14:25
And there's the temperaturetemperatuur- up there in 2009.
354
850000
3000
Daar heb je de temperatuur in 2009.
14:28
You know, we'vewij hebben warmedopgewarmd the globewereldbol
355
853000
2000
We hebben de hele wereld
14:30
about a degreemate CentigradeCelsius in the last centuryeeuw,
356
855000
3000
in de vorige eeuw ongeveer een graad Celsius opgewarmd,
14:33
and there's nothing
357
858000
2000
en er is niets
14:35
in the naturalnatuurlijk partdeel of that recordrecord
358
860000
2000
in het natuurlijke deel van die opname
14:37
that resembleslijkt op what we'vewij hebben seengezien in the last centuryeeuw.
359
862000
2000
dat lijkt op wat we in de vorige eeuw hebben gezien.
14:39
You know, that's the strengthkracht of our argumentargument,
360
864000
2000
Dat is de kracht van onze argumenten,
14:41
that we are doing something that's trulywerkelijk differentverschillend.
361
866000
3000
dat we iets doen dat echt anders is.
14:45
So I'll closedichtbij with a shortkort discussiondiscussie
362
870000
3000
Ik zal met een korte discussie
14:48
of oceanoceaan acidificationverzuring.
363
873000
2000
over de verzuring van de oceaan afsluiten.
14:51
I like it as a componentbestanddeel of globalglobaal changeverandering to talk about,
364
876000
3000
Ik hou ervan hierover te praten als een onderdeel van de wereldwijde klimaatverandering,
14:54
because, even if you are a hard-bittenkeiharde globalglobaal warmingverwarming skepticscepticus,
365
879000
4000
omdat, zelfs als je een door de wol geverfde opwarming-van-de-aardescepticus bent,
14:58
and I talk to that communitygemeenschap fairlytamelijk oftenvaak,
366
883000
2000
en ik praat vrij vaak met die gemeenschap,
15:00
you cannotkan niet denyontkennen
367
885000
2000
je het simpele natuurkundige feit
15:02
the simpleeenvoudig physicsfysica
368
887000
2000
dat CO2 oplost in de oceaan
15:04
of COCO2 dissolvingontbinding in the oceanoceaan.
369
889000
3000
niet kunt ontkennen.
15:07
You know, we're pumpingpompen out lots of COCO2 into the atmosphereatmosfeer,
370
892000
3000
Weet je, we pompen veel CO2 in de atmosfeer,
15:10
from fossilfossiel fuelsbrandstoffen, from cementcement productionproductie.
371
895000
3000
van fossiele brandstoffen, van cementproductie.
15:13
Right now, about a thirdderde of that carbonkoolstof dioxidedioxide
372
898000
2000
Ongeveer een derde van die koolstofdioxide
15:15
is dissolvingontbinding straightrecht into the seazee, right?
373
900000
2000
is in de zee aan het oplossen, toch?
15:17
And as it does so,
374
902000
2000
Daardoor
15:19
it makesmerken the oceanoceaan more acidiczure.
375
904000
3000
wordt de oceaan zuurder.
15:22
So, you cannotkan niet argueargumenteren with that.
376
907000
2000
Dat kan je niet ontkennen.
15:24
That is what's happeninggebeurtenis right now,
377
909000
2000
Dat is wat er nu gebeurt,
15:26
and it's a very differentverschillend issuekwestie
378
911000
2000
en het is een heel ander onderwerp
15:28
than the globalglobaal warmingverwarming issuekwestie.
379
913000
2000
dan de opwarming van de aarde.
15:30
It has manyveel consequencesgevolgen.
380
915000
2000
Het heeft veel consequenties.
15:32
There's consequencesgevolgen for carbonatecarbonaat organismsorganismen.
381
917000
3000
Er zijn gevolgen voor carbonaatorganismen.
15:35
There are manyveel organismsorganismen
382
920000
2000
Er zijn veel organismen
15:37
that buildbouwen theirhun shellsschelpen out of calciumcalcium carbonatecarbonaat --
383
922000
2000
waarvan de schelpen uit calciumcarbonaat zijn opgebouwd -
15:39
plantsplanten and animalsdieren bothbeide.
384
924000
3000
zowel planten als dieren.
15:42
The mainhoofd frameworkkader materialmateriaal of coralkoraal reefsriffen
385
927000
2000
Het belangrijkste bouwmateriaal van koraalriffen
15:44
is calciumcalcium carbonatecarbonaat.
386
929000
2000
is calciumcarbonaat.
15:46
That materialmateriaal is more solubleoplosbaar
387
931000
2000
Dat materiaal lost beter op
15:48
in acidiczure fluidvloeistof.
388
933000
3000
in een zure vloeistof.
15:51
So one of the things we're seeingziend
389
936000
2000
Daardoor zien we
15:53
is organismsorganismen are havingmet
390
938000
2000
dat organismen
15:55
to spendbesteden more metabolicmetabole energyenergie
391
940000
2000
meer metabole energie besteden om
15:57
to buildbouwen and maintainin stand houden theirhun shellsschelpen.
392
942000
2000
hun schelpen op te bouwen en te onderhouden.
15:59
At some pointpunt, as this transiencevergankelijkheid,
393
944000
2000
Op een bepaald punt zal door die gevoeligheid,
16:01
as this COCO2 uptakeopname in the oceanoceaan continuesblijft,
394
946000
3000
als deze CO2-opname in de oceaan blijft voortduren,
16:04
that material'smateriaal actuallywerkelijk going to startbegin to dissolveontbinden.
395
949000
2000
dat materiaal eigenlijk gaan beginnen oplossen.
16:06
And on coralkoraal reefsriffen,
396
951000
2000
Op de koraalriffen,
16:08
where some of the mainhoofd frameworkkader organismsorganismen disappearverdwijnen,
397
953000
3000
waar sommige van de belangrijkste opbouworganismen verdwijnen,
16:11
we will see a majorgroot lossverlies
398
956000
2000
zullen we een groot verlies aan
16:13
of marineMarine biodiversitybiodiversiteit.
399
958000
2000
mariene biodiversiteit zien.
16:15
But it's not just the carbonatecarbonaat producersproducenten that are affectedgetroffen.
400
960000
3000
Maar niet alleen de carbonaatproducenten zullen worden aangetast.
16:18
There's manyveel physiologicalfysiologische processesprocessen
401
963000
3000
Er zijn veel fysiologische processen
16:21
that are influencedbeïnvloed by the acidityzuurgraad of the oceanoceaan.
402
966000
3000
die worden beïnvloed door de zuurgraad van de oceaan.
16:24
So manyveel reactionsreacties involvingerbij betrekken enzymesenzymen and proteinseiwitten
403
969000
3000
Zoveel reacties met enzymen en eiwitten
16:27
are sensitivegevoelig to the acidzuur contentinhoud of the oceanoceaan.
404
972000
3000
zijn gevoelig voor het zuurgehalte van de oceaan.
16:30
So, all of these things --
405
975000
2000
Al deze dingen spelen een rol:
16:32
greatergroter metabolicmetabole demandseisen,
406
977000
2000
grotere metabole eisen,
16:34
reducedgereduceerd reproductivereproductieve successsucces,
407
979000
2000
verlaagd reproductief succes,
16:36
changesveranderingen in respirationademhaling and metabolismmetabolisme.
408
981000
3000
veranderingen in de ademhaling en stofwisseling.
16:39
You know, these are things that we have good physiologicalfysiologische reasonsredenen
409
984000
3000
Allemaal dingen waarvoor we goede fysiologische redenen
16:42
to expectverwachten to see stressedbenadrukt
410
987000
2000
hebben om te verwachten dat ze onder druk zullen komen te staan
16:44
causedveroorzaakt by this transiencevergankelijkheid.
411
989000
2000
door deze gevoeligheid.
16:46
So we figuredbedacht out some prettymooi interestinginteressant waysmanieren
412
991000
2000
We bedachten een aantal mooie, interessante manieren
16:48
to trackspoor COCO2 levelslevels in the atmosphereatmosfeer,
413
993000
3000
om het CO2-gehalte in de atmosfeer
16:51
going back millionsmiljoenen of yearsjaar.
414
996000
2000
gedurende miljoenen jaren terug te traceren.
16:53
We used to do it just with iceijs- corescores,
415
998000
2000
Vroeger deden we dat met ijsboorkernen,
16:55
but in this casegeval, we're going back 20 millionmiljoen yearsjaar.
416
1000000
3000
maar in dit geval gaan we 20 miljoen jaar terug.
16:58
And we take samplessamples of the sedimentsediment,
417
1003000
2000
We nemen monsters van het sediment,
17:00
and it tellsvertelt us the COCO2 levelniveau of the oceanoceaan,
418
1005000
3000
en dat vertelt ons het CO2-niveau van de oceaan,
17:03
and thereforedaarom the COCO2 levelniveau of the atmosphereatmosfeer.
419
1008000
2000
en dus het toenmalige CO2-gehalte van de atmosfeer.
17:05
And here'shier is the thing:
420
1010000
2000
En dit komt eruit:
17:07
you have to go back about 15 millionmiljoen yearsjaar
421
1012000
2000
je moet ongeveer 15 miljoen jaar teruggaan
17:09
to find a time when COCO2 levelslevels
422
1014000
3000
om een​ tijdstip te vinden waarop de CO2-niveaus
17:12
were about what they are todayvandaag.
423
1017000
2000
zo hoog waren als nu.
17:14
You have to go back about 30 millionmiljoen yearsjaar
424
1019000
2000
En je moet ongeveer 30 miljoen jaar teruggaan
17:16
to find a time when COCO2 levelslevels
425
1021000
2000
om een ​tijdstip te vinden waarop de CO2-niveaus
17:18
were doubledubbele what they are todayvandaag.
426
1023000
2000
het dubbele waren van wat ze nu zijn.
17:20
Now, what that meansmiddelen is
427
1025000
2000
Wat dat betekent is
17:22
that all of the organismsorganismen that liveleven in the seazee
428
1027000
2000
dat alle organismen die nu in zee leven
17:24
have evolvedgeëvolueerd in this chemostattedchemostatted oceanoceaan,
429
1029000
3000
zich hebben ontwikkeld in deze chemostatische oceaan,
17:27
with COCO2 levelslevels lowerlager than they are todayvandaag.
430
1032000
3000
met CO2-niveaus lager dan ze nu zijn.
17:30
That's the reasonreden that they're not ablein staat to respondreageren or adaptzich aanpassen
431
1035000
3000
Dat is de reden dat ze niet in staat zijn om te reageren of zich aan te passen
17:33
to this rapidsnel acidificationverzuring
432
1038000
3000
aan de snelle verzuring
17:36
that's going on right now.
433
1041000
2000
van dit moment.
17:38
So, CharlieCharlie VeronVeron
434
1043000
2000
Charlie Veron
17:40
camekwam up with this statementuitspraak last yearjaar:
435
1045000
2000
kwam vorig jaar met deze verklaring:
17:42
"The prospectvooruitzicht of oceanoceaan acidificationverzuring
436
1047000
2000
"Het vooruitzicht van verzuring van de oceaan
17:44
maymei well be the mostmeest seriousernstig
437
1049000
2000
is misschien wel het meest ernstige
17:46
of all of the predictedvoorspelde outcomesuitkomsten
438
1051000
2000
van alle van de voorspelde resultaten
17:48
of anthropogenicantropogene COCO2 releasevrijlating."
439
1053000
3000
van antropogene CO2-uitstoot."
17:51
And I think that maymei very well be truewaar,
440
1056000
3000
Ik denk dat dat heel goed waar kan zijn.
17:54
so I'll closedichtbij with this.
441
1059000
2000
Daarom wil ik hiermee afsluiten.
17:56
You know, we do need the protectedbeschermd areasgebieden, absolutelyAbsoluut,
442
1061000
3000
We hebben de beschermde gebieden absoluut nodig.
17:59
but for the sakesake of the oceansoceanen,
443
1064000
2000
Maar ter wille van de oceanen,
18:01
we have to cappet or limitbegrenzing COCO2 emissionsemissies
444
1066000
2000
moeten we de CO2-uitstoot beperken
18:03
as soonspoedig as possiblemogelijk.
445
1068000
2000
en wel zo spoedig mogelijk.
18:05
Thank you very much.
446
1070000
2000
Dank je zeer.
18:07
(ApplauseApplaus)
447
1072000
2000
(Applaus)
Translated by Rik Delaet
Reviewed by Tommy van Son

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Rob Dunbar - Oceanographer, biogeochemist
Rob Dunbar looks deeply at ancient corals and sediments to study how the climate and the oceans have shifted over the past 50 to 12,000 years -- and how the Antarctic ecosystem is changing right now.

Why you should listen

Rob Dunbar's research looks at the earth and ocean as an interconnected system over time. With his group at Stanford, he makes high-resolution studies of climate change over the past 50 to 12,000 years.

Where does 12,000-year-old climate data come from? It's locked in the skeletons of ancient corals from the tropics and the deep sea, and buried in sediments from lakes and other marine environments. His lab measures the chemical and isotopic makeup of these materials, and looks at how they've changed in response to changes in the solar and carbon cycles.

Dunbar's also studying the reverse equation -- how climate change is affecting a modern environment right now. He's working in the Ross Sea of Antarctica with the ANDRILL project to study the ocean's ability to take up carbon, drilling for ice cores to uncover the history of the climate of Antarctica.

More profile about the speaker
Rob Dunbar | Speaker | TED.com