TED2011
Handspring Puppet Co.: The genius puppetry behind War Horse
Firma lalkarska Handspring: Sekrety genialnego lalkarstwa, jakie skrywa Koń Wojenny
Filmed:
Readability: 4
1,963,143 views
"Lalki teatralne muszą zawsze sprawiać wrażenie żywych" - mówi Adrian Kohler z firmy lalkarskiej Handspring [nazwa to określenie akrobacji z obrotem lub połączenie "dłoń" i "sprężyna"], która jest właściwie niesamowicie ambitną trupą lalkarską, składającą się tak z żywych, jak i drewnianych aktorów. Zaczynając opowieść od szczegółowo zbudowanej łapy hieny, lalkarze Adrian Kohler i Basil Jones budują napięcie, aż do momentu, w którym opowiadają o ich najnowszym, zadziwiającym dziele: niewiarygodnie realistycznym Joey'm - koniu wojennym, który truchtem (i galopem) wbiega na scenę sali konferencyjnej TED.
Handspring Puppet Company - Puppeteers
Basil Jones and Adrian Kohler, of Handspring Puppet Company, bring the emotional complexity of animals to the stage with their life-size puppets. Their latest triumph: "War Horse." Full bio
Basil Jones and Adrian Kohler, of Handspring Puppet Company, bring the emotional complexity of animals to the stage with their life-size puppets. Their latest triumph: "War Horse." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Adrian Kohler: Well, we're here today
0
0
2000
Adrian Kohler: Cóż, jesteśmy tutaj dziś,
00:17
to talk about the evolution of a puppet horse.
1
2000
3000
aby opowiedzieć o ewolucji lalki teatralnej w postaci konia.
00:21
Basil Jones: But actually we're going to start this evolution
2
6000
3000
Basil Jones: Ale tak naprawdę to zaczniemy opowiadać o tej ewolucji
00:24
with a hyena.
3
9000
2000
od hieny.
00:26
AK: The ancestor of the horse.
4
11000
2000
AK: Od przodka konia.
00:28
Okay, we'll do something with it.
5
13000
2000
Okej, teraz coś z nią zrobimy.
01:01
(Laughter)
6
46000
4000
(Śmiech)
01:05
Hahahaha.
7
50000
7000
Hahahahahahahahaha.
01:24
The hyena is the ancestor of the horse
8
69000
3000
Hiena jest przodkiem konia,
01:27
because it was part of a production
9
72000
2000
ponieważ była częścią produkcji
01:29
called "Faustus in Africa,"
10
74000
2000
pod tytułem "Faust w Afryce",
01:31
a Handspring Production from 1995,
11
76000
3000
produkcją studia Handspring z 1995,
01:34
where it had to play draughts with Helen of Troy.
12
79000
3000
gdzie musiała grać w warcaby z Heleną Trojańską.
01:37
This production was directed
13
82000
2000
Ta produkcja została wyreżyserowana
01:39
by South African artist and theater director,
14
84000
2000
przez południowoafrykańskiego artystę i reżysera teatralnego,
01:41
William Kentridge.
15
86000
2000
William'a Kentridge'a.
01:43
So it needed a very articulate front paw.
16
88000
3000
Potrzebowała więc precyzyjnej, połączonej stawami przedniej łapy.
01:51
But, like all puppets, it has other attributes.
17
96000
3000
Ale, tak jak inne lalki, ma także inne atrybuty.
01:54
BJ: One of them is breath,
18
99000
3000
BJ: Jeden z nich to oddech
01:57
and it kind of breathes.
19
102000
2000
i ona w pewien sposób oddycha.
01:59
AK: Haa haa haaa.
20
104000
5000
AK: Haa haa haaa.
02:04
BJ: Breath is really important for us.
21
109000
3000
BJ: Oddech jest dla nas naprawdę ważny.
02:07
It's the kind of original movement
22
112000
2000
To ruch, który jest dosyć niezwykły jak na lalki,
02:09
for any puppet for us onstage.
23
114000
3000
więc każdą lalkę teatralną staramy się wzbogacić o taką możliwość.
02:12
It's the thing that distinguishes the puppet --
24
117000
3000
To jest to, co odróżnia lalkę --
02:15
AK: Oops.
25
120000
2000
AK: Ups.
02:17
BJ: From an actor.
26
122000
2000
BJ: od aktora.
02:19
Puppets always have to try to be alive.
27
124000
3000
Lalki teatralne zawsze muszą sprawiać wrażenie żywych.
02:22
It's their kind of ur-story onstage,
28
127000
4000
Od niepamiętnych czasów jest to coś wspólnego dla wszystkich lalek na scenie,
02:26
that desperation to live.
29
131000
2000
ta rozpaczliwa potrzeba życia.
02:28
AK: Yeah, it's basically a dead object, as you can see,
30
133000
3000
AK: Tak, to w zasadzie martwy przedmiot, jak sami widzicie
02:31
and it only lives
31
136000
2000
i żyje wyłącznie
02:33
because you make it.
32
138000
2000
dlatego, że ty czynisz ją żywą.
02:35
An actor struggles to die onstage,
33
140000
2000
Aktor usiłuje przekonująco umrzeć na scenie,
02:37
but a puppet has to struggle to live.
34
142000
2000
ale lalka musi walczyć o to, by obudzić się do życia.
02:39
And in a way that's a metaphor for life.
35
144000
2000
W pewien sposób jest to metafora dla życia.
02:41
BJ: So every moment it's on the stage, it's making the struggle.
36
146000
3000
BJ: Tak więc za każdym razem, gdy wychodzi na scenę, musi o to walczyć.
02:44
So we call this
37
149000
3000
Nazywamy to więc
02:47
a piece of emotional engineering
38
152000
4000
przykładem inżynierii emocjonalnej,
02:51
that uses up-to-the-minute
39
156000
3000
który wykorzystuje najnowocześniejszą
02:54
17th century technology --
40
159000
2000
technologię, jaką tylko ludzie w XVII wieku mieli --
02:56
(Laughter)
41
161000
2000
(Śmiech)
02:58
to turn nouns
42
163000
2000
aby zmienić RZECZowniki
03:00
into verbs.
43
165000
2000
w czasowniki strony czynnej.
03:02
AK: Well actually I prefer to say
44
167000
2000
AK: Cóż, ja powiedziałbym raczej,
03:04
that it's an object
45
169000
2000
że to jest przedmiot
03:06
constructed out of wood and cloth
46
171000
2000
skonstruowany z drewna i materiału,
03:08
with movement built into it
47
173000
2000
wzbogacony o możliwość ruchu,
03:10
to persuade you to believe that it has life.
48
175000
3000
po to, aby przekonać cię, że tętni w nim życie.
03:13
BJ: Okay so.
49
178000
2000
BJ: A więc w porządku.
03:15
AK: It has ears that move passively
50
180000
2000
AK: Ma uszy, które biernie się poruszają,
03:17
when the head goes.
51
182000
2000
gdy porusza się głowa.
03:19
BJ: And it has these bulkheads
52
184000
3000
BJ: Ma też takie przegrody
03:22
made out of plywood,
53
187000
2000
wykonane z dykty
03:24
covered with fabric --
54
189000
2000
pokrytej tkaniną --
03:26
curiously similar, in fact,
55
191000
2000
zastanawiająco podobnej
03:28
to the plywood canoes
56
193000
2000
do kajaków ze sklejki,
03:30
that Adrian's father used to make
57
195000
2000
które ojciec Adriana wykonywał,
03:32
when he was a boy in their workshop.
58
197000
3000
w swoim warsztacie, gdy Adrian był jeszcze małym chłopcem.
03:35
AK: In Port Elizabeth, the village outside Port Elizabeth in South Africa.
59
200000
3000
AK: W Port Elizabeth, wiosce nieopodal Port Elizabeth w południowej Afryce.
03:38
BJ: His mother was a puppeteer.
60
203000
2000
BJ: Jego matka była lalkarką.
03:40
And when we met at art school
61
205000
2000
I kiedy spotkaliśmy się w szkole artystycznej
03:42
and fell in love
62
207000
2000
i zakochaliśmy się w sobie
03:44
in 1971,
63
209000
2000
w 1971,
03:46
I hated puppets.
64
211000
2000
Nienawidziłem lalek teatralnych.
03:48
I really thought they were so beneath me.
65
213000
3000
Naprawdę sądziłem, że były niegodne kogoś takiego, jak ja.
03:51
I wanted to become an avant-garde artist --
66
216000
3000
Chciałem zostać artystą awangardowym --
03:54
and Punch and Judy was certainly not where I wanted to go.
67
219000
3000
a Kulfon i Monika z całą pewnością nie były kierunkiem, który chciałem obrać.
03:57
And, in fact, it took about 10 years
68
222000
2000
W rzeczy samej, aż 10 lat
03:59
to discover
69
224000
2000
potrzebowałem, aby odkryć
04:01
the Bambara Bamana puppets of Mali in West Africa,
70
226000
4000
lalki Bamaro bambano z Mali we wschodniej Afryce,
04:05
where there's a fabulous tradition of puppetry,
71
230000
4000
gdzie mają wspaniałą tradycję wykonywania lalek
04:09
to learn a renewed, or a new, respect
72
234000
4000
i odzyskać lub zyskać szacunek
04:13
for this art form.
73
238000
2000
dla tej formy sztuki.
04:15
AK: So in 1981, I persuaded Basil and some friends of mine
74
240000
3000
AK: Tak więc w 1981 roku przekonałem Basil'a i kilku moich przyjaciół
04:18
to form a puppet company.
75
243000
2000
do stworzenia firmy lalkarskiej.
04:20
And 20 years later, miraculously,
76
245000
3000
A 20 lat później, jakimś cudem,
04:23
we collaborated with a company from Mali,
77
248000
2000
współpracowaliśmy z firmą z Mali o nazwie
04:25
the Sogolon Marionette Troupe of Bamako,
78
250000
3000
Trupa Marionetkowa Sogolon z Bamako,
04:28
where we made a piece about a tall giraffe.
79
253000
2000
gdzie wykonywaliśmy prace związane z wysoką żyrafą.
04:30
It was just called "Tall Horse," which was a life-sized giraffe.
80
255000
3000
Nazywaliśmy to po prostu "Wysokim Koniem", ale była to żyrafa w skali 1:1.
04:33
BJ: And here again, you see the same structure.
81
258000
2000
BJ: Tutaj znowu widzicie tę samą strukturę.
04:35
The bulkheads have now turned into hoops of cane,
82
260000
5000
Przegrody stały się obręczami z trzciny,
04:40
but it's ultimately the same structure.
83
265000
2000
ale w gruncie rzeczy to nadal ta sama struktura.
04:42
It's got two people inside it on stilts,
84
267000
2000
W środku jest dwoje ludzi na szczudłach,
04:44
which give them the height,
85
269000
2000
dzięki którym konstrukcja zyskuje na wysokości
04:46
and somebody in the front
86
271000
2000
i jeszcze ktoś w przedniej części,
04:48
who's using a kind of steering wheel to move that head.
87
273000
3000
kto używa swego rodzaju steru, aby poruszać głową żyrafy.
04:51
AK: The person in the hind legs
88
276000
2000
AK: Osoba w miejscu tylnych nóg
04:53
is also controlling the tail, a bit like the hyena --
89
278000
3000
porusza także ogonem, to trochę jak w przypadku hieny --
04:56
same mechanism, just a bit bigger.
90
281000
3000
to ten sam mechanizm, tylko trochę większy.
04:59
And he's controlling the ear movement.
91
284000
3000
Kontroluje także ruchy uszu.
05:03
BJ: So this production
92
288000
2000
BJ: Tak więc to dzieło
05:05
was seen by Tom Morris
93
290000
2000
widział Tom Morris
05:07
of the National Theatre in London.
94
292000
2000
z Teatru Narodowego w Londynie.
05:09
And just around that time,
95
294000
3000
I mniej więcej w tym samym czasie
05:12
his mother had said,
96
297000
2000
jego matka powiedziała:
05:14
"Have you seen this book by Michael Morpurgo
97
299000
3000
"Czy widziałeś tą książkę Michael'a Morpurgo
05:17
called 'War Horse'?"
98
302000
2000
pod tytułem 'Koń Wojenny'?"
05:19
AK: It's about a boy who falls in love with a horse.
99
304000
2000
AK: Opowiada o chłopcu, który pokochał pewnego konia.
05:21
The horse is sold to the First World War,
100
306000
2000
Koń został później sprzedany na potrzeby pierwszej wojny światowej,
05:23
and he joins up to find his horse.
101
308000
2000
a on zaciąga się do wojska, by znaleźć tego konia.
05:25
BJ: So Tom gave us a call and said,
102
310000
2000
BJ: Tak więc Tom zadzwonił do nas i zapytał:
05:27
"Do you think you could make us a horse
103
312000
3000
"Czy sądzicie, że bylibyście w stanie wykonać konia
05:30
for a show to happen at the National Theatre?"
104
315000
2000
na potrzeby przedstawienia w Teatrze Narodowym?"
05:32
AK: It seemed a lovely idea.
105
317000
2000
AK: Wydawało się to urzekającym pomysłem.
05:34
BJ: But it had to ride. It had to have a rider.
106
319000
2000
BJ: Musiał jednak dać się ujeździć. Musiał mieć jeźdźca.
05:36
AK: It had to have a rider,
107
321000
2000
AK: Musiał mieć jeźdźca
05:38
and it had to participate in cavalry charges.
108
323000
3000
i musiał uczestniczyć w szarżach kawalerii.
05:41
(Laughter)
109
326000
3000
(Śmiech)
05:44
A play about early 20th century plowing technology
110
329000
2000
Przedstawienie o dwudziestowiecznej technologii orania
05:46
and cavalry charges
111
331000
2000
i szarżach kawalerii
05:48
was a little bit of a challenge for the accounting department
112
333000
2000
stanowiła nie lada wyzwanie dla działu księgowości
05:50
at the National Theatre in London.
113
335000
2000
Teatru Narodowego w Londynie.
05:52
But they agreed to go along with it for a while.
114
337000
2000
Ale zgodzili się dać temu szansę na okres próbny.
05:54
So we began with a test.
115
339000
2000
Zaczęliśmy więc od testu.
05:56
BJ: This is Adrian and Thys Stander,
116
341000
3000
BJ: To jest Adrian i Thys Stander,
05:59
who went on to actually design the cane system for the horse,
117
344000
4000
którzy zabrali się potem za projektowanie struktury z trzciny dla tego konia
06:03
and our next-door neighbor Katherine,
118
348000
2000
i nasza, mieszkająca tuż obok, sąsiadka Katherine,
06:05
riding on a ladder.
119
350000
2000
jadąca na drabinie.
06:07
The weight is really difficult when it's up above your head.
120
352000
3000
Waga stanowi wielki problem, jeśli masz ją nad swoją głową.
06:10
AK: And once we put Katherine
121
355000
2000
AK: A kiedy już kazaliśmy Katherine
06:12
through that particular brand of hell,
122
357000
2000
przejść przez ten szczególny rodzaj piekła,
06:14
we knew that we might be able to make a horse, which could be ridden.
123
359000
3000
wiedzieliśmy, że może nam się udać stworzenie konia, którego będzie można ujeżdżać.
06:17
So we made a model.
124
362000
2000
Wykonaliśmy więc makietę.
06:19
This is a cardboard model,
125
364000
2000
To jest makieta z kartonu,
06:21
a little bit smaller than the hyena.
126
366000
2000
nieco mniejsza niż hiena.
06:23
You'll notice that the legs are plywood legs
127
368000
2000
Zauważycie pewnie, że nogi są wykonane z dykty
06:25
and the canoe structure is still there.
128
370000
2000
i że nadal widać tam strukturę kajaku.
06:27
BJ: And the two manipulators are inside.
129
372000
2000
BJ: W środku widać dwie osoby obsługujące mechanizmy.
06:29
But we didn't realize at the time
130
374000
2000
Wtedy jednak nie wiedzieliśmy,
06:31
that we actually needed a third manipulator,
131
376000
3000
że będziemy potrzebować trzeciej osoby do obsługi mechanizmów,
06:34
because we couldn't manipulate the neck
132
379000
2000
ponieważ nie byliśmy w stanie poruszać szyją
06:36
from inside
133
381000
2000
od środka,
06:38
and walk the horse at the same time.
134
383000
3000
jednocześnie sprawiając by koń chodził.
06:41
AK: We started work on the prototype
135
386000
2000
AK: Rozpoczęliśmy prace nad prototypem
06:43
after the model was approved,
136
388000
2000
po tym, jak model został zaakceptowany,
06:45
and the prototype took a bit longer
137
390000
2000
ale praca nad prototypem zajęła
06:47
than we anticipated.
138
392000
2000
trochę dłużej, niż przewidywaliśmy.
06:49
We had to throw out the plywood legs and make new cane ones.
139
394000
3000
Musieliśmy pozbyć się nóg z dykty i wykonać nowe z trzciny.
06:52
And we had a crate built for it.
140
397000
2000
Zleciliśmy wybudowanie specjalnej skrzyni dla niego.
06:54
It had to be shipped to London.
141
399000
2000
Musieliśmy ją wysłać do Londynu.
06:56
We were going to test-drive it on the street outside of our house in Cape Town,
142
401000
3000
Mieliśmy zamiar wziąć go na przejażdżkę próbną po ulicy nieopodal naszego domu w Cape Town,
06:59
and it got to midnight and we hadn't done that yet.
143
404000
3000
ale nastała północ, a my nie zdążyliśmy tego zrobić.
07:02
BJ: So we got a camera,
144
407000
2000
BJ: Więc wzięliśmy aparat
07:04
and we posed the puppet
145
409000
3000
i ułożyliśmy lalkę
07:07
in various galloping stances.
146
412000
5000
w różnych pozycjach przypominających galop.
07:12
And we sent it off
147
417000
3000
Potem wysłaliśmy to
07:15
to the National Theatre,
148
420000
2000
do Teatru Narodowego
07:17
hoping that they believed
149
422000
2000
w nadziei, że uwierzą,
07:19
that we created something that worked.
150
424000
2000
że stworzyliśmy coś, co w ogóle działało.
07:21
(Laughter)
151
426000
2000
(Śmiech)
07:23
AK: A month later, we were there in London
152
428000
2000
AK: Miesiąc później byliśmy już w Londynie.
07:25
with this big box and a studio full of people about to work with us.
153
430000
4000
Mieliśmy wielkie pudło i studio pełne ludzi, którzy mieli z nami współpracować.
07:29
BJ: About 40 people.
154
434000
2000
BJ: Było tam około 40 ludzi.
07:31
AK: We were terrified.
155
436000
2000
AK: Byliśmy przerażeni.
07:33
We opened the lid, we took the horse out,
156
438000
2000
Zdjęliśmy pokrywę, wyjęliśmy konia z pudła
07:35
and it did work; it walked and it was able to be ridden.
157
440000
3000
i okazało się, że działa. Chodził i nadawał się do jazdy.
07:38
Here I have an 18-second clip
158
443000
2000
Mam tutaj 18-sekundowy filmik
07:40
of the very first walk of the prototype.
159
445000
3000
przedstawiający pierwszy spacer prototypu.
07:43
This is in the National Theatre studio,
160
448000
2000
To jest studio w Teatrze Narodowym,
07:45
the place where they cook new ideas.
161
450000
2000
gdzie opracowywane są nowe pomysły.
07:47
It had by no means got the green light yet.
162
452000
3000
Nie dostaliśmy jeszcze zielonego światła na kontynuowanie.
07:57
The choreographer, Toby Sedgwick,
163
462000
2000
Choreograf, Toby Sedgwick,
07:59
invented a beautiful sequence
164
464000
2000
wymyślił piękną scenę,
08:01
where the baby horse,
165
466000
2000
gdzie źrebiątko
08:03
which was made out of sticks and bits of twigs,
166
468000
3000
wykonane z patyków i kawałków gałązek
08:06
grew up into the big horse.
167
471000
2000
wyrosło na wielkiego konia.
08:08
And Nick Starr, the director of the National Theatre,
168
473000
3000
A Nick Starr, kierownik Teatru Narodowego,
08:11
saw that particular moment, he was standing next to me -- he nearly wet himself.
169
476000
3000
zobaczył ten właśnie moment -- stał tuż obok mnie -- i opadła mu szczęka.
08:14
And so the show was given the green light.
170
479000
3000
Tak więc, produkcja dostała zielone światło.
08:17
And we went back to Cape Town and redesigned the horse completely.
171
482000
3000
Wróciliśmy do Cape Town i zaprojektowaliśmy konia zupełnie od nowa.
08:20
Here is the plan.
172
485000
2000
To jest plan.
08:22
(Laughter)
173
487000
2000
(Śmiech)
08:26
And here is our factory in Cape Town
174
491000
2000
A tutaj jest nasza fabryka w Cape Town,
08:28
where we make horses.
175
493000
3000
gdzie wykonujemy konie.
08:31
You can see quite a lot of skeletons in the background there.
176
496000
3000
Możecie zobaczyć, że w tle jest całkiem sporo szkieletów.
08:35
The horses are completely handmade.
177
500000
3000
Konie zostały wykonane w całości ręcznie.
08:38
There is very little 20th century technology in them.
178
503000
3000
Nie ma w nich wiele z dwudziestowiecznej technologii.
08:41
We used a bit of laser cutting on the plywood
179
506000
2000
Sklejkę przycięliśmy miejscami laserem,
08:43
and some of the aluminum pieces.
180
508000
2000
podobnie zresztą, jak niektóre aluminiowe elementy.
08:45
But because they have to be light and flexible,
181
510000
2000
Ale ponieważ muszą być lekkie i elastyczne,
08:47
and each one of them is different,
182
512000
3000
a każdy z nich jest inny,
08:50
they can't be mass-produced, unfortunately.
183
515000
3000
nie możemy ich produkować masowo. Niestety.
08:53
So here are some half-finished horses
184
518000
3000
Tutaj mamy kilka niedokończonych koni,
08:56
ready to be worked in London.
185
521000
3000
gotowych do dalszego opracowania w Londynie.
08:59
And now we would like to introduce you
186
524000
2000
A teraz chcielibyśmy wam przedstawić
09:01
to Joey.
187
526000
2000
Joey'ego
09:04
Joey boy, you there?
188
529000
3000
Joey, jesteś tam?
09:07
Joey.
189
532000
2000
Joey.
09:10
(Applause)
190
535000
3000
(Brawa)
09:28
(Applause)
191
553000
10000
(Brawa)
09:51
Joey.
192
576000
2000
Joey.
09:53
Joey, come here.
193
578000
2000
Joey, chodź tutaj.
10:10
No, no, I haven't got it.
194
595000
2000
Nie, nie, nie mam tego.
10:12
He's got it; it's in his pocket.
195
597000
3000
On ma to w swojej kieszeni.
10:16
BJ: Joey.
196
601000
2000
BJ: Joey.
10:28
AK: Joey, Joey, Joey, Joey.
197
613000
5000
AK: Joey, Joey, Joey, Joey.
10:33
Come here. Stand here where people can see you.
198
618000
3000
Podejdź tutaj. Stań tak, aby ludzie mogli cię zobaczyć.
10:43
Move around. Come on.
199
628000
2000
Pochodź sobie trochę. No, chodź.
10:48
I'd just like to describe --
200
633000
2000
Chciałbym tylko opisać --
10:50
I won't talk too loud. He might get irritated.
201
635000
3000
Nie będę mówił zbyt głośno. Może się zdenerwować.
10:55
Here, Craig is working the head.
202
640000
3000
Tutaj, Craig porusza głową.
10:58
He has bicycle brake cables
203
643000
2000
Ma linki hamulcowe od roweru
11:00
going down to the head control in his hand.
204
645000
3000
które łączą się z przyrządem do kontrolowania głowy, który ma w dłoni.
11:03
Each one of them
205
648000
2000
Każdy z nich
11:05
operates either an ear, separately,
206
650000
3000
kontroluje albo ucho, każde z osobna,
11:08
or the head, up and down.
207
653000
2000
albo głowę i porusza nią w górę i w dół.
11:10
But he also controls the head directly
208
655000
3000
Kontroluje on głowę także bezpośrednio
11:13
by using his hand.
209
658000
2000
używając swojej dłoni.
11:15
The ears are obviously
210
660000
2000
Te uszy są oczywiście
11:17
a very important emotional indicator of the horse.
211
662000
3000
bardzo ważnym wskaźnikiem stanu emocjonalnego konia.
11:20
When they point right back,
212
665000
4000
Kiedy odwracają się do tyłu
11:24
the horse is fearful or angry,
213
669000
4000
koń jest przerażony lub rozgniewany,
11:28
depending upon what's going on in front of him, around him.
214
673000
3000
zależnie od tego, co dzieje się na jego oczach, wokół niego.
11:31
Or, when he's more relaxed, the head comes down
215
676000
2000
Kiedy jednak jest bardziej zrelaksowany, opuszcza głowę,
11:33
and the ears listen, either side.
216
678000
3000
a jego uszy nasłuchują z każdej strony.
11:38
Horses' hearing is very important.
217
683000
2000
Słuch konia jest bardzo ważny.
11:40
It's almost more important than their eyesight.
218
685000
3000
Jest nawet ważniejszy niż ich wzrok.
11:44
Over here,
219
689000
2000
A tutaj
11:46
Tommy's got what you call the heart position.
220
691000
3000
Tommy zajmuje tak zwaną pozycję sercową.
11:49
He's working the leg.
221
694000
2000
Obsługuje nogę.
11:51
You see the string tendon from the hyena,
222
696000
3000
Widzicie, jak linka pełniąca rolę ścięgna u hieny,
11:54
the hyena's front leg,
223
699000
3000
ścięgna w przedniej nodze hieny,
11:57
automatically pulls the hoop up.
224
702000
3000
automatycznie podciąga kopyto.
12:00
(Laughter)
225
705000
5000
(Śmiech)
12:05
Horses are so unpredictable.
226
710000
2000
Konie są takie nieprzewidywalne.
12:07
(Laughter)
227
712000
4000
(Śmiech)
12:11
The way a hoof comes up with a horse
228
716000
3000
Sposób, w jaki podnosi się kopyto u konia
12:14
immediately gives you the feeling
229
719000
2000
natychmiast sprawia, że masz wrażenie,
12:16
that it's a convincing horse action.
230
721000
2000
że koń porusza się, jak prawdziwy.
12:18
The hind legs have got the same action.
231
723000
3000
Tylne nogi zdolne są wykonywać taką samą czynność.
12:24
BJ: And Mikey also has,
232
729000
2000
BJ: Mikey ma też
12:26
in his fingers,
233
731000
2000
coś, co pozwala mu palcami poruszać
12:28
the ability to move the tail
234
733000
2000
ogonem konia
12:30
from left to right,
235
735000
2000
z lewa na prawo
12:32
and up and down with the other hand.
236
737000
2000
i z góry na dół, jeśli będzie używał drugiej dłoni.
12:34
And together, there's quite a complex possibility
237
739000
3000
Razem daje to mu całkiem szeroki wachlarz możliwości
12:37
of tail expression.
238
742000
2000
poruszania ogonem.
12:39
AK: You want to say something about the breathing?
239
744000
2000
AK: Chcesz coś powiedzieć o oddychaniu?
12:41
BJ: We had a big challenge with breathing.
240
746000
3000
BJ: Oddychanie stanowiło dla nas wielkie wyzwanie.
12:44
Adrian thought
241
749000
2000
Adrian myślał,
12:46
that he was going to have to split the chest of the puppet in two
242
751000
2000
że będzie musiał rozdzielić klatkę piersiową lalki na pół,
12:48
and make it breathe like that --
243
753000
2000
aby sprawić, by oddychała w taki sposób --
12:50
because that's how a horse would breathe, with an expanded chest.
244
755000
3000
ponieważ w taki sposób oddychałby żywy koń, z rozszerzoną klatką piersiową.
12:53
But we realized
245
758000
2000
Uświadomiliśmy sobie jednak,
12:55
that, if that were to be happening,
246
760000
2000
że jeśli tak byśmy to rozwiązali, to
12:57
you wouldn't, as an audience, see the breath.
247
762000
2000
wy, jako publiczność, nie moglibyście zobaczyć, jak oddycha.
12:59
So he made a channel in here,
248
764000
4000
Wykonał więc w tamtym miejscu kanał
13:03
and the chest moves up and down in that channel.
249
768000
3000
i klatka piersiowa porusza się w tym kanale w górę i w dół.
13:06
So it's anti-naturalistic really, the up and down movement,
250
771000
2000
Tak więc ten ruch w górę i w dół jest nienaturalny,
13:08
but it feels like breath.
251
773000
2000
ale sprawia wrażenie oddechu.
13:10
And it's very, very simple
252
775000
2000
Działa to w bardzo, bardzo prosty sposób,
13:12
because all that happens
253
777000
2000
bo wszystko, co lalkarz musi zrobić
13:14
is that the puppeteer breathes with his knees.
254
779000
3000
to "oddychać kolanami", zginając i prostując je.
13:20
AK: Other emotional stuff.
255
785000
2000
AK: Jeśli chodzi o inne sprawy związane z emocjami...
13:22
If I were to touch the horse here
256
787000
2000
Gdybym dotknął konia tutaj,
13:24
on his skin,
257
789000
3000
gdybym dotknął jego skóry,
13:27
the heart puppeteer can shake the body from inside
258
792000
3000
lalkarz w sercowej pozycji może potrząsać jego ciałem od środka
13:30
and get the skin to quiver.
259
795000
2000
i sprawić, że przejdą go dreszcze.
13:32
You'll notice, of course,
260
797000
2000
Zdążyliście pewnie już zauważyć,
13:34
that the puppet is made out of cane lines.
261
799000
2000
że lalka została wykonana z linek trzcinowych.
13:36
And I would like you to believe that it was an aesthetic choice,
262
801000
3000
Chciałbym, abyście myśleli, że wybór padł na trzcinę ze względów estetycznych,
13:39
that I was making a three-dimensional drawing of a horse
263
804000
2000
że wykonałem trójwymiarowy rysunek konia,
13:41
that somehow moves in space.
264
806000
2000
który w pewien sposób porusza się w przestrzeni.
13:43
But of course, it was the cane is light,
265
808000
2000
Powód był jednak taki, że trzcina jest lekka,
13:45
the cane is flexible, the cane is durable
266
810000
2000
jest elastyczna, jest wytrzymała
13:47
and the cane is moldable.
267
812000
2000
i można jej nadawać dowolny kształt.
13:49
And so it was a very practical reason why it was made of cane.
268
814000
3000
Tak więc był praktyczny powód, dla którego zostało to wykonane z trzciny.
13:52
The skin itself
269
817000
2000
Sama skóra
13:54
is made out of a see-through nylon mesh,
270
819000
2000
jest wykonana z przezroczystej siatki nylonowej,
13:56
which, if the lighting designer
271
821000
2000
a jeśli specjalista od oświetlenia
13:58
wants the horse to almost disappear,
272
823000
2000
chce, aby koń niemal zniknął,
14:00
she can light the background
273
825000
2000
może oświetlić tło
14:02
and the horse becomes ghostlike.
274
827000
3000
i wtedy koń stanie się przezroczysty jak duch.
14:05
You see the skeletal structure of it.
275
830000
2000
Możecie zobaczyć strukturę jego szkieletu.
14:07
Or if you light it from above, it becomes more solid.
276
832000
3000
A jeśli oświetli się konia z góry, wygląda mocniej zbudowany.
14:10
Again, that was a practical consideration.
277
835000
3000
Jak podkreślam, zrobiliśmy to z powodów praktycznych.
14:13
The guys inside the horse have to be able to see out.
278
838000
3000
Ludzie w środku muszą jakoś widzieć, co jest na zewnątrz.
14:16
They have to be able to act
279
841000
2000
Muszą być w stanie współgrać
14:18
along with their fellow actors in the production.
280
843000
3000
z innymi aktorami w tej produkcji.
14:21
And it's very much an in-the-moment activity that they're engaged in.
281
846000
3000
W swojej pracy kierują się impulsami, podejmują decyzje w ułamkach sekund.
14:24
It's three heads making one character.
282
849000
3000
To trzy głowy, które tworzą jedną postać.
14:27
But now we would like you to put Joey through some paces.
283
852000
3000
Chcielibyśmy teraz pokazać wam, jak Joey się przemieszcza.
15:08
And plant.
284
893000
2000
I niech stanie dęba.
15:13
(Whinny)
285
898000
4000
(Rżący)
15:25
Thank you.
286
910000
2000
Dziękuję.
15:27
And now just --
287
912000
2000
A teraz, żeby tylko --
15:29
(Applause)
288
914000
8000
(Brawa)
15:37
All the way from sunny California
289
922000
2000
aż ze słonecznej Kalifornii przyjechała do nas
15:39
we have Zem Joaquin
290
924000
2000
Zem Joaquin,
15:41
who's going to ride the horse for us.
291
926000
2000
która zademonstruje nam jazdę na koniu.
15:43
(Applause)
292
928000
4000
(Brawa)
16:38
(Applause)
293
983000
10000
(Brawa)
16:48
(Music)
294
993000
6000
(Muzyka)
17:09
So we would like to stress
295
1014000
2000
Chcielibyśmy, abyście pamiętali o tym,
17:11
that the performance you see in the horse
296
1016000
2000
że to, jak sprawuje się koń
17:13
is three guys
297
1018000
2000
jest efektem współpracy trzech ludzi,
17:15
who have studied horse behavior incredibly thoroughly.
298
1020000
3000
którzy bardzo dokładnie przestudiowali zachowanie koni.
17:18
BJ: Not being able to talk to one another
299
1023000
2000
BJ: Nie są oni w stanie ze sobą rozmawiać,
17:20
while they're onstage
300
1025000
2000
gdy są na scenie,
17:22
because they're mic'd.
301
1027000
2000
ponieważ wszyscy mają przy sobie mikrofony.
17:24
The sound that that very large chest makes, of the horse --
302
1029000
3000
Odgłos, jaki wydaje bardzo wielka klatka piersiowa konia wydaje --
17:27
the whinnying and the nickering and everything --
303
1032000
3000
rżenie i ciche rżenie, słowem wszystko --
17:30
that starts usually with one performer,
304
1035000
3000
zaczyna jeden wykonawca,
17:33
carries on with a second person
305
1038000
2000
kontynuuje to druga osoba,
17:35
and ends with a third.
306
1040000
2000
a kończy to trzecia.
17:37
AK: Mikey Brett from Leicestershire.
307
1042000
3000
AK: Mikey Brett z Leicestershire.
17:40
(Applause)
308
1045000
7000
(Brawa)
17:47
Mikey Brett, Craig, Leo,
309
1052000
3000
Mikey Brett, Craig, Leo,
17:50
Zem Joaquin and Basil and me.
310
1055000
3000
Zem Joaquin, Basil i ja.
17:53
(Applause)
311
1058000
3000
(Brawa)
17:56
Thank you. Thank you.
312
1061000
2000
Dziękuję. Dziękuję.
17:58
(Applause)
313
1063000
7000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Handspring Puppet Company - PuppeteersBasil Jones and Adrian Kohler, of Handspring Puppet Company, bring the emotional complexity of animals to the stage with their life-size puppets. Their latest triumph: "War Horse."
Why you should listen
Handspring Puppet Company was founded in 1981 by four graduates of the Michaelis School of Fine Art in Cape Town, South Africa. Two of the co-founders, Adrian Kohler and Basil Jones, continue to run the company. Originally they created shows for children and thereafter works for adult audiences. Arguably one of the greatest puppetry companies in the world, Handspring has since collaborated with a succession of innovative South Africa directors including Malcolm Purkey, Barney Simon and artist William Kentridge.
Apart from seasons throughout theatres across South Africa, Handspring has been presented at many international festivals including Edinburgh, the Avignon Festival, the Next Wave Festival at BAM in New York, The African Odyssey Festival at the Kennedy Centre in Washington, Theatre d' Automne in Paris, Theatre der Welt in Germany, as well as in Hong Kong, Singapore, Adelaide, Zurich and Bogota.
The company provides an artistic home and professional base for a core group of performers, designers, theatre artists and technicians who collaborate with them on a project basis. Based in South Africa they continue to explore the boundaries of adult puppet theatre within an African context.
"War Horse" is currently playing in London, at the New London Theatre, and opens in New York at Lincoln Center on April 14, 2011.
Handspring Puppet Company | Speaker | TED.com