ABOUT THE SPEAKER
Tom Honey - Priest
The Vicar of St David's Church, Exeter, in the UK, is unafraid to take on some of religion's tougher issues.

Why you should listen

Tom Honey's appeal goes far beyond his own congregation. For years he was the vicar of the church in Oxford attended decades earlier by the Christian thinker C.S. Lewis. As Reverend, Honey built a reputation there for thoughtful sermons that disdained cliche or easy answers. They were often willing to grapple with the darker side of life -- pain, loss, grief -- and the challenges these presented to the concept of a loving God.

These challenges were dramatically highlighted by the devastation of the Indian Ocean tsunami of late 2004 in which some 300,000 people died, making it one of the worst natural disasters in human history. The sermon penned by Honey shortly after was eloquent and powerful enough to win him an invitation to come speak at TED.

More profile about the speaker
Tom Honey | Speaker | TED.com
TED2005

Tom Honey: Why would God create a tsunami?

Tom Honey o Bogu i tsunami

Filmed:
683,538 views

Po tragicznym tsunami w południowej Azji w 2004 roku wielebny Tom Honey zmagał się z pytaniem: "Jak kochający Bóg mógł zrobić coś takiego?". Oto odpowiedź.
- Priest
The Vicar of St David's Church, Exeter, in the UK, is unafraid to take on some of religion's tougher issues. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:25
I am a vicarwikariusz in the ChurchKościół of EnglandAnglia.
0
0
2000
Jestem pastorem Kościoła Anglikańskiego
00:27
I've been a priestkapłan in the ChurchKościół for 20 yearslat.
1
2000
5000
Pełnię posługę kapłańską w tym Kościele od 20 lat.
00:33
For mostwiększość of that time, I've been strugglingwalczy and grapplingzmagają się
2
8000
4000
Przez większość tego czasu zmagałem się i borykałem
00:37
with questionspytania about the natureNatura of God. Who is God?
3
12000
5000
z pytaniami o naturę Boga. Kim jest Bóg?
00:43
And I'm very awareświadomy that when you say the wordsłowo "God,"
4
18000
5000
I wiem doskonale, że kiedy wspomni się o Bogu,
00:48
manywiele people will turnskręcać off immediatelynatychmiast.
5
23000
3000
wielu ludzi odwróci się natychmiast.
00:51
And mostwiększość people, bothobie withinw ciągu and outsidena zewnątrz the organizedzorganizowany churchkościół,
6
26000
5000
Większość ludzi, zarówno w zorganizowanym kościele, jak i poza nim,
00:56
still have a pictureobrazek of a celestialCelestial controllerkontroler,
7
31000
6000
wciąż ma wyobrażenie o niebiańskim kontrolerze,
01:02
a rulereguła makerproducent, a policemanpolicjant in the skyniebo who ordersświęcenia everything,
8
37000
6000
prawodawcy, policjancie z nieba, który kieruje wszystkim
01:08
and causesprzyczyny everything to happenzdarzyć.
9
43000
2000
i sprawia, że wszystko się dzieje.
01:10
He will protectochraniać his ownwłasny people,
10
45000
4000
Będzie On chronić swój lud
01:14
and answerodpowiedź the prayersmodły of the faithfulwierny.
11
49000
2000
i odpowiadać na modlitwy wiernych.
01:18
And in the worshipkult of my churchkościół,
12
53000
2000
A w wyznaniu mojego Kościoła
01:20
the mostwiększość frequentlyczęsto used adjectiveprzymiotnik about God is "almightyWszechmogący."
13
55000
5000
najczęściej przytaczaną cechą Boga jest "wszechmogący".
01:26
But I have a problemproblem with that.
14
61000
3000
Ja mam jednak z tym problem.
01:29
I have becomestają się more and more uncomfortableniewygodny
15
64000
3000
Przez lata nabierałem coraz większych uprzedzeń
01:32
with this perceptionpostrzeganie of God over the yearslat.
16
67000
4000
do takiego sposobu postrzegania Boga.
01:36
Do we really believe that God is the kinduprzejmy of malemęski bossszef that we'vemamy been presentingprzedstawianie
17
71000
9000
Czy naprawdę wierzymy, że Bóg jest takim męskim szefem, jak Go przedstawialiśmy
01:45
in our worshipkult and in our liturgiesliturgii over all these yearslat?
18
80000
3000
w naszym kulcie i w liturgiach przez te wszystkie lata?
01:49
Of coursekurs, there have been thinkersmyśliciele
19
84000
2000
Oczywiście niektórzy myśliciele
01:51
who have suggestedzasugerował differentróżne wayssposoby of looking at God.
20
86000
5000
zaproponowali inne sposoby postrzegania Boga.
01:57
ExploringZwiedzania the femininekobiecy, nurturingpielęgnowanie sidebok of divinityboskość.
21
92000
5000
Badanie kobiecej, opiekuńczej strony boskości.
02:02
SuggestingCo sugeruje that God expresseswyraża HimselfSiebie or HerselfSiebie throughprzez powerlessnessbezsilności,
22
97000
7000
Sugerowanie, że Bóg wyraża się poprzez niemoc,
02:09
ratherraczej than powermoc.
23
104000
2000
a nie poprzez moc.
02:13
AcknowledgingUznając that God is unknownnieznany and unknowablenieodgadnione by definitiondefinicja.
24
108000
5000
Zaakceptowanie faktu, że Bóg jest z definicji nieznany i niepoznawalny.
02:18
FindingZnalezienie deepgłęboki resonancesrezonanse with other religionsreligie and philosophiesfilozofie
25
113000
7000
Szukanie głębokich oddźwięków w innych religiach i filozofiach
02:25
and wayssposoby of looking at life as partczęść of what is a universaluniwersalny and globalświatowy searchszukanie for meaningznaczenie.
26
120000
8000
czy sposobach postrzegania życia jako części uniwersalnego i globalnego poszukiwania sensu.
02:33
These ideaspomysły are well knownznany in liberalliberalne academicakademicki circleskółka,
27
128000
5000
Te sugestie są dobrze znane w liberalnych kręgach akademickich,
02:38
but clergyduchowieństwo like myselfsiebie have been reluctantniechętny to airpowietrze them,
28
133000
6000
ale duchowni, tacy jak ja, byli niechętni do rozpowszechniania ich,
02:44
for fearstrach of creatingtworzenie tensionnapięcie and divisionpodział in our churchkościół communitiesspołeczności,
29
139000
6000
nie chcąc tworzyć napięć i podziałów w naszych kościelnych wspólnotach;
02:50
for fearstrach of upsettingdenerwujące the simpleprosty faithwiara of more traditionaltradycyjny believerswierzących.
30
145000
6000
nie chcąc burzyć prostej wiary bardziej tradycyjnych wiernych.
02:57
I have chosenwybrany not to rockskała the boatłódź.
31
152000
2000
Postanowiłem nie zaburzać porządku.
03:04
Then, on DecemberGrudnia 26thth last yearrok, just two monthsmiesiące agotemu,
32
159000
4000
I wtedy, 26 grudnia zeszłego roku, zaledwie dwa miesiące temu,
03:08
that underwaterPodwodny earthquaketrzęsienie ziemi triggeredwywołany the tsunamitsunami.
33
163000
5000
podwodne trzęsienie ziemi wywołało tsunami.
03:13
And two weekstygodnie laterpóźniej, SundayNiedziela morningranek, 9thth of JanuaryStycznia,
34
168000
5000
A dwa tygodnie później, w niedzielny poranek, dziewiątego stycznia
03:18
I founduznany myselfsiebie standingna stojąco in frontz przodu of my congregationZgromadzenia --
35
173000
3000
stanąłem przed swoim zgromadzeniem -
03:21
intelligentinteligentny, well meaningznaczenie, mostlyprzeważnie thoughtfulrozważny ChristianChrześcijańskie people --
36
176000
6000
przed inteligentnymi, uczynnymi, przeważnie rozsądnymi chrześcijanami -
03:27
and I neededpotrzebne to expresswyrazić, on theirich behalfimieniu, our feelingsuczucia and our questionspytania.
37
182000
8000
i zapragnąłem wyrazić w ich imieniu nasze uczucia i nasze pytania.
03:35
I had my ownwłasny personalosobisty responsesodpowiedzi, but I alsorównież have a publicpubliczny rolerola,
38
190000
7000
Miałem swoje osobiste odpowiedzi, ale pełnie także funkcję publiczną,
03:42
and something neededpotrzebne to be said.
39
197000
2000
więc trzeba było coś powiedzieć.
03:44
And this is what I said.
40
199000
4000
Oto co powiedziałem
03:50
ShortlyWkrótce after the tsunamitsunami I readczytać a newspaperGazeta articleartykuł
41
205000
3000
Wkrótce po tsunami przeczytałem w gazecie artykuł
03:53
writtenpisemny by the ArchbishopArcybiskup of CanterburyCanterbury -- fine titletytuł --
42
208000
3000
autorstwa Arcybiskupa Canterbury - niezły tytuł -
03:56
about the tragedytragedia in SouthernPołudniowej AsiaAsia.
43
211000
3000
o tragedii w południowej Azji.
04:02
The essenceistota of what he said was this:
44
217000
3000
Jego słowa można streścić następująco:
04:05
the people mostwiększość affectedafektowany by the devastationdewastacja and lossutrata of life
45
220000
5000
ludzie najbardziej dotknięci przez spustoszenie i utratę życia
04:10
do not want intellectualintelektualny theoriesteorie about how God let this happenzdarzyć.
46
225000
6000
nie chcą słuchać intelektualnych teorii o tym, jak Bóg do tego dopuścił.
04:16
He wrotenapisał, "If some religiousreligijny geniusgeniusz did come up with an explanationwyjaśnienie
47
231000
6000
Napisał: "Jeśli jakiś religijny geniusz przedstawiłby dokładne wyjaśnienie
04:22
of exactlydokładnie why all these deathsśmierci madezrobiony sensesens,
48
237000
6000
dlaczego wszystkie te śmierci miały sens,
04:28
would we feel happierszczęśliwsi, or saferbezpieczniejsze, or more confidentpewni in God?"
49
243000
5000
czy wtedy czulibyśmy się szczęśliwsi, bezpieczniejsi, czy bardziej ufni w Bogu?"
04:35
If the man in the photographfotografia that appearedpojawił się in the newspapersgazety,
50
250000
3000
Jeśli człowiek ze zdjęcia, które pojawiło się w gazetach,
04:38
holdingtrzymać the handdłoń of his deadnie żyje childdziecko was standingna stojąco in frontz przodu of us now,
51
253000
6000
trzymający za rękę swoje martwe dziecko stał teraz przed nami,
04:44
there are no wordssłowa that we could say to him.
52
259000
4000
nie byłoby słów, które moglibyśmy mu powiedzieć.
04:48
A verbalwerbalny responseodpowiedź would not be appropriatewłaściwy.
53
263000
3000
Słowna odpowiedź byłaby nie na miejscu.
04:51
The only appropriatewłaściwy responseodpowiedź would be a compassionatewspółczuję silencecisza
54
266000
7000
Jedyną właściwą odpowiedzią byłoby współczujące milczenie
04:58
and some kinduprzejmy of practicalpraktyczny help.
55
273000
2000
i jakaś praktyczna pomoc.
05:00
It isn't a time for explanationwyjaśnienie, or preachinggłoszenie, or theologyteologii;
56
275000
6000
To nie czas na wyjaśnienia, prawienie kazań czy teologię;
05:06
it's a time for tearsłzy.
57
281000
2000
to czas na łzy.
05:10
This is trueprawdziwe. And yetjeszcze here we are, my churchkościół in OxfordOxford,
58
285000
6000
Taka jest prawda. A mimo to oto jesteśmy, w moim kościele w Oxfordzie,
05:16
semi-detachedbliźniak from eventswydarzenia that happenedstało się a long way away,
59
291000
5000
na wpół oddzieleni od wydarzeń, które miały miejsce daleko stąd,
05:21
but with our faithwiara bruisedposiniaczony.
60
296000
3000
ale nasza wiara została zachwiana.
05:24
And we want an explanationwyjaśnienie from God.
61
299000
3000
I chcemy od Boga wyjaśnień.
05:27
We demandżądanie an explanationwyjaśnienie from God.
62
302000
3000
Żądamy od Boga wyjaśnień.
05:33
Some have concludedzakończony that we can only believe in a God who sharesAkcje our painból.
63
308000
4000
Niektórzy stwierdzili, że możemy wierzyć jedynie w Boga, który dzieli z nami nasz ból.
05:37
In some way, God mustmusi feel the anguishudręki, and griefsmutek,
64
312000
6000
W jakiś sposób Bóg musi odczuwać udręki i żal
05:43
and physicalfizyczny painból that we feel.
65
318000
2000
oraz ból fizyczny, który i my odczuwamy.
05:45
In some way the eternalwieczne God mustmusi be ablezdolny to enterwchodzić into the soulsdusze of humanczłowiek beingsIstoty
66
320000
9000
W jakiś sposób wiekuisty Bóg musi być w stanie przenikać do dusz ludzkich
05:54
and experiencedoświadczenie the tormentUdręka withinw ciągu.
67
329000
4000
i doświadczać cierpień wewnątrz nich.
05:58
And if this is trueprawdziwe, it mustmusi alsorównież be that God knowswie the joyradość and exaltationegzaltacji
68
333000
6000
A jeśli to prawda, to Bóg musi też znać radość i zachwyt
06:04
of the humanczłowiek spiritduch, as well.
69
339000
3000
duszy człowieka.
06:10
We want a God who can weeppłakać with those who weeppłakać,
70
345000
3000
Chcemy Boga, który potrafi płakać z tymi, którzy płaczą
06:13
and rejoiceRaduj się with those who rejoiceRaduj się.
71
348000
4000
i radować się z tymi, którzy się radują.
06:17
This seemswydaje się to me bothobie a deeplygłęboko movingw ruchu and a convincingprzekonujący re-statementponownie instrukcja
72
352000
6000
Dla mnie jest to zarówno głęboko wzruszające i przekonujące świadectwo
06:23
of ChristianChrześcijańskie beliefwiara about God.
73
358000
2000
chrześcijańskich przekonań co do Boga.
06:25
For hundredssetki of yearslat, the prevailingdominujący orthodoxyPrawosławie, the acceptedprzyjęty truthprawda,
74
360000
6000
Przez setki lat przeważająca ortodoksja, przyjęta prawda
06:31
was that God the FatherOjciec, the CreatorTwórca, is unchangingniezmienny
75
366000
4000
mówiła, że Bóg Ojciec, Stwórca, jest niezmienny,
06:35
and thereforew związku z tym by definitiondefinicja cannotnie może feel painból or sadnesssmutek.
76
370000
6000
więc z definicji nie może czuć bólu czy smutku.
06:41
Now the unchangingniezmienny God feelsczuje a bitkawałek coldzimno and indifferentobojętny to me.
77
376000
4000
Jednak taki niezmienny Bóg wydaje mi się nieco chłodny i obojętny.
06:45
And the devastatingniszczycielski eventswydarzenia of the 20thth centurystulecie
78
380000
5000
Druzgocące wydarzenia dwudziestego wieku
06:51
have forcedwymuszony people to questionpytanie the coldzimno, unfeelingbezduszny God.
79
386000
3000
zmusiły ludzi do zakwestionowania chłodnego, nieczułego Boga.
06:54
The slaughteruboju of millionsmiliony in the trenchesRowy and in the deathśmierć campsobozy
80
389000
6000
Rzeź tysięcy ludzi w okopach i obozach zagłady
07:00
have causedpowodowany people to askzapytać, "Where is God in all this?
81
395000
4000
sprawiła, że ludzie zaczęli pytać: gdzie jest w tym wszystkim Bóg?
07:04
Who is God in all this?"
82
399000
2000
Kim jest w tym wszystkim Bóg?
07:07
And the answerodpowiedź was, "God is in this with us,
83
402000
6000
A odpowiedź brzmiała: "Bóg jest w tym z nami,
07:13
or God doesn't deservezasłużyć our allegiancewierność anymorejuż."
84
408000
5000
albo nie zasługuje już na naszą wierność".
07:18
If God is a bystanderosób postronnych, observingobserwując but not involvedzaangażowany,
85
413000
4000
Jeśli Bóg jest widzem, obserwującym, ale nie biorącym udziału,
07:23
then God maymoże well exististnieć, but we don't want to know about Him.
86
418000
4000
to Bóg może istnieć, ale my nie chcemy go znać.
07:27
ManyWiele JewsŻydzi and ChristiansChrześcijanie now feel like this, I know.
87
422000
5000
Wiem, że wielu Żydów i chrześcijan obecnie tak to odczuwa.
07:32
And I am amongpośród them.
88
427000
2000
Sam jestem jednym z takich ludzi.
07:35
So we have a sufferingcierpienie God --
89
430000
2000
Mamy więc cierpiącego Boga.
07:37
a God who is intimatelyściśle connectedpołączony with this worldświat and with everykażdy livingżycie souldusza.
90
432000
6000
Boga blisko złączonego z tym światem i z każdą żywą duszą.
07:43
I very much relateodnosić się to this ideapomysł of God.
91
438000
4000
To wyobrażenie o Bogu szczególnie do mnie przemawia.
07:47
But it isn't enoughdość. I need to askzapytać some more questionspytania,
92
442000
5000
Ale to nie wystarczy. Muszę zadać więcej pytań
07:52
and I hopenadzieja they are questionspytania that you will want to askzapytać, as well,
93
447000
3000
i mam nadzieję, że są to pytania, które i wy będziecie chcieli zadać,
07:55
some of you.
94
450000
2000
niektórzy z was.
07:58
Over the last fewkilka weekstygodnie I have been struckpowalony by the numbernumer of timesczasy
95
453000
4000
W ciągu kilku ostatnich tygodni dotarło do mnie jak często
08:02
that wordssłowa in our worshipkult have feltczułem a bitkawałek inappropriateniewłaściwy, a bitkawałek dodgysprytny.
96
457000
4000
słowa w naszym kulcie brzmiały nieco niewłaściwie, nieco ryzykownie.
08:06
We have a pramWózki dla dzieci serviceusługa on TuesdayWtorek morningso poranku for mumsmamusie and theirich pre-schoolPrzedszkole childrendzieci.
97
461000
6000
Odprawiamy nabożeństwa dziecięce we wtorek rano, dla mam i ich dzieci w wieku przedszkolnym.
08:12
And last weektydzień we sangśpiewał with the childrendzieci one of theirich favoriteulubiony songspiosenki,
98
467000
4000
Tydzień temu śpiewaliśmy z dziećmi jedną z ich ulubionych pieśni,
08:16
"The WiseWise Man BuiltZbudowany His HouseDom UponPo the RockRock."
99
471000
3000
"Człowiek roztropny zbudował dom na skale".
08:19
PerhapsByć może some of you know it. Some of the wordssłowa go like this:
100
474000
3000
Być może niektórzy z was znają tą pieśń. Niektóre jej fragmenty brzmią tak:
08:22
"The foolishgłupi man builtwybudowany his housedom uponna the sandpiasek /
101
477000
3000
"Człowiek nierozsądny zbudował dom na piasku
08:25
And the floodspowodzie cameoprawa ołowiana witrażu up / And the housedom on the sandpiasek wentposzedł crashwypadek."
102
480000
6000
I przyszła powódź / A dom na piasku runął".
08:31
Then in the samepodobnie weektydzień, at a funeralpogrzeb,
103
486000
5000
Potem, w tym samym tygodniu, na pogrzebie
08:36
we sangśpiewał the familiarznajomy hymnHymn "We PlowPług the FieldsPól and ScatterWykres punktowy,"
104
491000
5000
śpiewaliśmy znany hymn "Orzemy pola i siejemy",
08:41
a very EnglishAngielski hymnHymn.
105
496000
2000
bardzo angielski hymn.
08:43
In the seconddruga versewers comespochodzi the linelinia, "The windwiatr and wavesfale obeybyć posłusznym Him."
106
498000
5000
W drugiej zwrotce pojawia się wers: "Wiatr i fale są mu posłuszne".
08:48
Do they? I don't feel we can singśpiewać that songpiosenka again in churchkościół,
107
503000
7000
Czyżby? Nie sądzę, byśmy mogli zaśpiewać tę pieśń ponownie w kościele
08:55
after what's happenedstało się.
108
510000
2000
po tym, co się stało.
08:58
So the first bigduży questionpytanie is about controlkontrola.
109
513000
3000
Tak więc pierwsze wielkie pytanie dotyczy kontroli.
09:01
Does God have a planplan for eachkażdy of us? Is God in controlkontrola?
110
516000
4000
Czy Bóg ma plan dla każdego z nas? Czy Bóg sprawuje kontrolę?
09:06
Does God orderzamówienie eachkażdy momentza chwilę? Does the windwiatr and the wavesfale obeybyć posłusznym Him?
111
521000
6000
Czy Bóg kieruje każdą chwilą? Czy wiatr i fale są mu posłuszne?
09:13
From time to time,
112
528000
2000
Od czasu do czasu
09:15
one hearssłyszy ChristiansChrześcijanie tellingwymowny the storyfabuła of how God organizedzorganizowany things for them,
113
530000
5000
można usłyszeć, jak chrześcijanie opowiadają, jak Bóg zorganizował coś dla nich,
09:20
so that everything workedpracował out all right --
114
535000
2000
tak, że wszystko ułożyło się jak należy.
09:22
some difficultytrudność overcomeprzezwyciężać, some illnesschoroba curedwyleczyć, some troublekłopot avertedzapobiec,
115
537000
5000
Udało się rozwiązać jakiś problem, wyleczyć jakąś chorobę, odwrócić jakiś kłopot,
09:27
a parkingparking spaceprzestrzeń founduznany at a crucialistotny time.
116
542000
4000
odnaleźć miejsce na parkingu we właściwej chwili.
09:31
I can rememberZapamiętaj someonektoś sayingpowiedzenie this to me,
117
546000
4000
Pamiętam jak pewna kobieta opowiadała mi o tym
09:35
with her eyesoczy shiningświecący with enthusiasmentuzjazm at this wonderfulwspaniale confirmationpotwierdzenie of her faithwiara
118
550000
6000
ze spojrzeniem jaśniejącym entuzjazmem przez to cudowne potwierdzenie jej wiary
09:41
and the goodnessdobroć of God.
119
556000
3000
i dobroci Boga.
09:46
But if God can or will do these things --
120
561000
2000
Ale jeśli Bóg potrafi zdziałać lub zamierza zdziałać te rzeczy -
09:49
interveneinterweniować to changezmiana the flowpływ of eventswydarzenia --
121
564000
3000
interweniować, by zmieniać bieg wydarzeń -
09:52
then surelypewno he could have stoppedzatrzymany the tsunamitsunami.
122
567000
3000
mógł On z pewnością powstrzymać tsunami.
09:55
Do we have a locallokalny God who can do little things like parkingparking spacesspacje,
123
570000
5000
Czy mamy lokalnego Boga od drobnych rzeczy takich jak miejsca na parkingu,
10:00
but not bigduży things like 500 mile-per-hourmil na godzinę wavesfale?
124
575000
4000
ale nie od wielkich rzeczy takich jak fale pędzące z prędkością 500 mil na godzinę?
10:04
That's just not acceptabledo przyjęcia to intelligentinteligentny ChristiansChrześcijanie,
125
579000
5000
To jest nie do przyjęcia dla inteligentnych chrześcijan
10:09
and we mustmusi acknowledgeuznać it.
126
584000
2000
i trzeba to zaakceptować.
10:11
EitherAlbo God is responsibleodpowiedzialny for the tsunamitsunami,
127
586000
3000
Albo Bóg jest odpowiedzialny za tsunami
10:14
or God is not in controlkontrola.
128
589000
2000
albo Bóg nie sprawuje kontroli.
10:18
After the tragedytragedia, survivalprzetrwanie storieshistorie beganrozpoczął się to emergepojawić się.
129
593000
3000
Po tej tragedii zaczęły się pojawiać historie o ocaleniu.
10:21
You probablyprawdopodobnie heardsłyszał some of them:
130
596000
2000
Pewnie słyszeliście niektóre z nich.
10:23
the man who surfednadmiar the wavefala,
131
598000
2000
Mężczyzna, który surfował na fali.
10:25
the teenagenastoletni girldziewczyna who recognizeduznane the dangerniebezpieczeństwo
132
600000
3000
Nastolatka, która rozpoznała zagrożenie,
10:28
because she had just been learninguczenie się about tsunamistsunami at schoolszkoła.
133
603000
3000
bo właśnie uczyła się w szkole o tsunami.
10:31
Then there was the congregationZgromadzenia who had left theirich usualzwykły churchkościół buildingbudynek on the shoreBrzeg
134
606000
5000
Było też zgromadzenie, którego członkowie opuścili swój zwyczajowy budynek kościoła na brzegu,
10:36
to holdutrzymać a serviceusługa in the hillswzgórza.
135
611000
2000
żeby odprawić nabożeństwo na wzgórzach.
10:38
The preacherkaznodzieja delivereddostarczone an extradodatkowy long sermonkazanie,
136
613000
4000
Kapłan wygłosił szczególnie długie kazanie,
10:42
so that they were still out of harm'sHarm's way when the wavefala struckpowalony.
137
617000
4000
więc ci ludzie byli wciąż z dala od niebezpieczeństwa, gdy uderzyła fala.
10:46
AfterwardsPotem someonektoś said that God mustmusi have been looking after them.
138
621000
6000
Potem ktoś powiedział, że to Bóg musiał mieć ich w opiece.
10:54
So the nextNastępny questionpytanie is about partialitystronniczość.
139
629000
3000
Kolejne pytanie dotyczy więc stronniczości.
10:57
Can we earnZarabiaj God'sBoga favorprzysługa by worshippingoddawanie czci Him or believingwierząc in Him?
140
632000
5000
Czy możemy zyskać względy Boga oddając Mu cześć lub wierząc w Niego?
11:02
Does God demandżądanie loyaltylojalność, like any medievalśredniowieczny tyranttyran?
141
637000
4000
Czy Bóg wymaga lojalności jak jakiś średniowieczny tyran?
11:06
A God who lookswygląda after His ownwłasny, so that ChristiansChrześcijanie are OK,
142
641000
7000
Bóg, który opiekuje się swoimi tak, że chrześcijanom nic się nie dzieje,
11:13
while everyonekażdy elsejeszcze perishesginie?
143
648000
2000
podczas gdy wszyscy inni giną?
11:15
A cosmickosmiczny us and them, and a God who is guiltywinny of the worstnajgorszy kinduprzejmy of favoritismkumoterstwo?
144
650000
10000
Kosmiczny podział: my i oni i Bóg winny najgorszego rodzaju faworyzowania?
11:25
That would be appallingprzerażający,
145
660000
2000
To byłoby odrażające
11:27
and that would be the pointpunkt at whichktóry I would handdłoń in my membershipczłonkostwo.
146
662000
5000
i to byłby moment, w którym złożyłbym rezygnację.
11:32
SuchTakie a God would be morallymoralnie inferiorgorsze to the highestnajwyższy idealsideały of humanityludzkość.
147
667000
7000
Taki Bóg byłby moralnie gorszy od najwyższych ideałów człowieczeństwa.
11:40
So who is God, if not the great puppet-masterWładca lalek or the tribalplemienny protectorobrońca?
148
675000
6000
Kim więc jest Bóg, jeśli nie wielkim lalkarzem i nie obrońcą plemienia?
11:47
PerhapsByć może God allowspozwala or permitszezwolenia terriblestraszny things to happenzdarzyć,
149
682000
4000
Być może Bóg zezwala na okropne wydarzenia,
11:51
so that heroismheroizm and compassionwspółczucie can be shownpokazane.
150
686000
4000
aby można było okazać heroizm i współczucie.
11:55
PerhapsByć może God is testingtestowanie us: testingtestowanie our charitydobroczynność, or our faithwiara.
151
690000
4000
Być może Bóg wystawia nas na próbę: sprawdza naszą dobroczynność czy wiarę.
12:00
PerhapsByć może there is a great, cosmickosmiczny planplan that allowspozwala for horribleokropny sufferingcierpienie
152
695000
4000
Być może istnieje jakiś wielki kosmiczny plan, który dopuszcza straszliwe cierpienie,
12:04
so that everything will work out OK in the endkoniec.
153
699000
3000
aby wszystko w końcu ułożyło się dobrze.
12:07
PerhapsByć może, but these ideaspomysły are all just variationswariacje on God controllingkontrolowanie everything,
154
702000
9000
Być może, ale te myśli są tylko wariacjami wyobrażenia o Bogu kontrolującym wszystko.
12:16
the supremenajwyższy commanderdowódcy toyingbawiąc with expendablerozchodowe unitsjednostki in a great campaignkampania.
155
711000
7000
O najwyższym dowódcy bawiącym się niepotrzebnymi jednostkami w wielkiej kampanii.
12:23
We are still left with a God who can do the tsunamitsunami and allowdopuszczać AuschwitzAuschwitz.
156
718000
5000
Wciąż dochodzimy do Boga, który może wywołać tsunami i pozwolić na Auschwitz.
12:31
In his great novelpowieść, "The BrothersBracia KaramazovKaramazow," DostoevskyDostojewski givesdaje these wordssłowa to IvanIvan,
157
726000
7000
W swojej wielkiej powieści "Bracia Karamazow" Dostojewski wkłada w usta Iwana te słowa,
12:38
addressedzaadresowany to his naivenaiwny and devoutpobożny youngermniejszy brotherbrat, AlyoshaAlosza:
158
733000
6000
skierowane do jego naiwnego i pobożnego młodszego brata, Aloszy:
12:44
"If the sufferingscierpienia of childrendzieci go to make up the sumsuma of sufferingscierpienia
159
739000
3000
"Jeśli cierpienia dzieci mają się składać na sumę cierpień
12:47
whichktóry is necessaryniezbędny for the purchasezakup of truthprawda,
160
742000
3000
konieczną do zakupu prawdy,
12:50
then I say beforehanduprzednio that the entireCały truthprawda is not worthwartość suchtaki a pricecena.
161
745000
8000
mówię już teraz, że cała prawda nie jest warta takiej ceny.
12:58
We cannotnie może affordpozwolić sobie to payzapłacić so much for admissionWstęp.
162
753000
4000
Nie możemy płacić aż tyle za wstęp.
13:02
It is not God that I do not acceptzaakceptować.
163
757000
3000
Nie chodzi o to, że nie akceptuję Boga,
13:05
I merelyjedynie, mostwiększość respectfullyz szacunkiem, returnpowrót Him the ticketbilet."
164
760000
7000
a jedynie o to, że z całym szacunkiem zwracam Mu bilet".
13:13
Or perhapsmoże God setzestaw the wholecały universewszechświat going at the beginningpoczątek
165
768000
4000
A może Bóg uruchomił na początku cały wszechświat,
13:17
and then relinquishedzrezygnował controlkontrola foreverna zawsze,
166
772000
2000
po czym na zawsze porzucił kontrolę nad nim,
13:20
so that naturalnaturalny processesprocesy could occurpojawić się, and evolutionewolucja runbiegać its coursekurs.
167
775000
5000
aby procesy naturalne mogły zachodzić, a ewolucja mogła przebiegać swoim torem.
13:25
This seemswydaje się more acceptabledo przyjęcia,
168
780000
2000
To wydaje się bardziej dopuszczalne,
13:27
but it still leavesodchodzi God with the ultimateostateczny moralmorał responsibilityodpowiedzialność.
169
782000
8000
ale wciąż obciąża to Boga najwyższą odpowiedzialnością moralną.
13:35
Is God a coldzimno, unfeelingbezduszny spectatorwidz?
170
790000
4000
Czy Bóg jest chłodnym, nieczułym widzem?
13:39
Or a powerlessbezsilny loverkochanka, watchingoglądanie with infinitenieskończony compassionwspółczucie
171
794000
5000
Czy może bezsilną kochającą istotą, obserwującą z nieskończonym współczuciem
13:44
things God is unableniezdolny to controlkontrola or changezmiana?
172
799000
4000
to, czego Bóg nie jest w stanie kontrolować lub zmienić?
13:48
Is God intimatelyściśle involvedzaangażowany in our sufferingcierpienie,
173
803000
4000
Czy Bóg jest blisko związany z naszym cierpieniem,
13:52
so that He feelsczuje it in His ownwłasny beingistota?
174
807000
4000
tak, że On sam odczuwa je w swoim własnym jestestwie?
13:58
If we believe something like this, we mustmusi let go of the puppet-masterWładca lalek completelycałkowicie,
175
813000
6000
Jeśli wierzymy w coś takiego, musimy zupełnie porzucić ideę lalkarza,
14:04
take our leavepozostawiać of the almightyWszechmogący controllerkontroler, abandonporzucić traditionaltradycyjny modelsmodele.
176
819000
5000
dać sobie spokój z wszechmogącym kontrolerem, zostawić tradycyjne modele.
14:09
We mustmusi think again about God.
177
824000
4000
Musimy ponownie pomyśleć o Bogu.
14:13
Maybe God doesn't do things at all.
178
828000
5000
Może Bóg w ogóle nic nie robi.
14:18
Maybe God isn't an agentagenta like all of us are agentsagentów.
179
833000
5000
Może Bóg nie działa tak jak my wszyscy.
14:23
EarlyNa początku religiousreligijny thought conceivedpoczęte God as a sortsortować of superhumannadludzkie personosoba,
180
838000
5000
Wczesna myśl religijna postrzegała Boga jako pewną nadludzką postać,
14:28
doing things all over the placemiejsce.
181
843000
2000
działającą wszędzie.
14:30
BeatingPokonując up the EgyptiansEgipcjanie, drowningutonięcie them in the RedCzerwony SeaMorze, wastingzmarnowanie citiesmiasta, gettinguzyskiwanie angryzły.
182
845000
7000
Pokonującą Egipcjan, topiącą ich w Morzu Czerwonym, wyniszczającą miasta, gniewną,
14:37
The people knewwiedziałem theirich God by His mightyMighty actsdzieje.
183
852000
3000
Ludzie poznawali Boga według Jego potężnych czynów.
14:41
But what if God doesn't actdziałać? What if God doesn't do things at all?
184
856000
7000
A co jeśli Bóg nie działa? Co jeśli Bóg w ogóle niczego nie czyni?
14:48
What if God is in things?
185
863000
4000
Co jeśli Bóg jest we wszystkim?
14:52
The lovingkochający souldusza of the universewszechświat.
186
867000
3000
Kochająca dusza świata.
14:55
An in-dwellingw lokalu mieszkalnego compassionatewspółczuję presenceobecność, underpinningpodstawą and sustainingwytrzymujący all things.
187
870000
8000
Zamieszkująca tutaj współczująca obecność, podpierająca i podtrzymująca wszystko.
15:03
What if God is in things?
188
878000
3000
Co jeśli Bóg jest we wszystkim?
15:07
In the infinitelynieskończenie complexzłożony networksieć of relationshipsrelacje and connectionsznajomości that make up life.
189
882000
6000
W nieskończenie złożonej sieci zależności i połączeń, które składają się na życie.
15:13
In the naturalnaturalny cyclecykl of life and deathśmierć,
190
888000
4000
W naturalnym cyklu życia i śmierci,
15:17
the creationkreacja and destructionzniszczenie that mustmusi happenzdarzyć continuouslybez przerwy.
191
892000
5000
w stworzeniu i zniszczeniu, które muszą trwać bez przerwy.
15:23
In the processproces of evolutionewolucja.
192
898000
2000
W procesie ewolucji.
15:25
In the incredibleniesamowite intricacyzawiłość and magnificencewspaniałość of the naturalnaturalny worldświat.
193
900000
6000
W niesamowitej zawiłości i wspaniałości świata przyrody.
15:31
In the collectivekolektyw unconsciousnieprzytomny, the souldusza of the humanczłowiek racewyścigi.
194
906000
4000
W zbiorowej nieświadomości, duszy rodzaju ludzkiego.
15:35
In you, in me, mindumysł and bodyciało and spiritduch.
195
910000
7000
W was, we mnie; w umyśle, ciele i duchu.
15:42
In the tsunamitsunami, in the victimsofiary. In the depthgłębokość of things.
196
917000
5000
W tsunami, w ofiarach. W głębi spraw.
15:47
In presenceobecność and in absencebrak. In simplicityprostota and complexityzłożoność.
197
922000
5000
W obecności i nieobecności. W prostocie i złożoności.
15:52
In changezmiana and developmentrozwój and growthwzrost.
198
927000
4000
W zmianie, rozwoju i wzrastaniu.
15:57
How does this in-ness-ness, this innernesswnętrzu, this interioritywewnętrzności of God work?
199
932000
5000
Jak działa ta wewnętrzna obecność, ta głębia Boga?
16:02
It's hardciężko to conceivewyobrazić sobie, and begsbłaga more questionspytania.
200
937000
4000
Ciężko to sobie wyobrazić i wymaga to nowych pytań.
16:06
Is God just anotherinne nameNazwa for the universewszechświat,
201
941000
3000
Czy Bóg jest po prostu jednym z imion wszechświata,
16:09
with no independentniezależny existenceistnienie at all?
202
944000
2000
nie istniejącym niezależnie?
16:11
I don't know.
203
946000
2000
Nie wiem.
16:13
To what extentstopień can we ascribedodaja personalityosobowość to God?
204
948000
7000
Do jakiego stopnia możemy przypisać Bogu osobowość?
16:20
I don't know.
205
955000
2000
Nie wiem.
16:22
In the endkoniec, we have to say, "I don't know."
206
957000
4000
Koniec końców musimy powiedzieć: "Nie wiem".
16:26
If we knewwiedziałem, God would not be God.
207
961000
2000
Gdybyśmy wiedzieli, Bóg nie byłby Bogiem.
16:29
To have faithwiara in this God
208
964000
2000
Wiara w tego Boga
16:31
would be more like trustingufając an essentialistotny benevolenceżyczliwości in the universewszechświat,
209
966000
5000
byłaby raczej ufnością w podstawową życzliwość we wszechświecie.
16:37
and lessmniej like believingwierząc a systemsystem of doctrinaldoktrynalne statementssprawozdania.
210
972000
4000
a nie wiarą w system doktrynalnych twierdzeń.
16:41
Isn't it ironicironiczny that ChristiansChrześcijanie who claimroszczenie to believe
211
976000
4000
Czy to nie ironiczne, że chrześcijanie, którzy twierdzą, że wierzą
16:45
in an infinitenieskończony, unknowablenieodgadnione beingistota
212
980000
2000
w nieskończony, niepoznawalny byt,
16:47
then tiewiązanie God down in closedZamknięte systemssystemy and rigidsztywne doctrinesdoktryn?
213
982000
6000
spętali Boga w zamkniętych systemach i sztywnych doktrynach?
16:54
How could one practicećwiczyć suchtaki a faithwiara?
214
989000
5000
Jak można praktykować taką wiarę?
16:59
By seekingszukanie the God withinw ciągu. By cultivatinguprawy my ownwłasny inwardnessduchowość.
215
994000
7000
Poszukując wewnętrznego Boga. Rozwijając własną duchowość.
17:07
In silencecisza, in meditationMedytacja, in my innerwewnętrzny spaceprzestrzeń, in the me that remainsszczątki
216
1002000
8000
W ciszy, w medytacji, w przestrzeni wewnętrznej, w "ja", które pozostaje,
17:15
when I gentlydelikatnie put asidena bok my passingprzechodzący emotionsemocje and ideaspomysły and preoccupationszmartwienia.
217
1010000
9000
gdy delikatnie odsuwam moje niestałe emocje, myśli i zajęcia.
17:24
In awarenessświadomość of the innerwewnętrzny conversationrozmowa.
218
1019000
2000
W świadomości wewnętrznego dialogu.
17:27
And how would we liverelacja na żywo suchtaki a faithwiara? How would I liverelacja na żywo suchtaki a faithwiara?
219
1022000
6000
I jak można żyć taką wiarą? Jak ja mogę żyć taką wiarą?
17:33
By seekingszukanie intimateintymne connectionpołączenie with your inwardnessduchowość.
220
1028000
5000
Przez poszukiwanie bliskiego kontaktu z waszą duchowością.
17:38
The kinduprzejmy of relationshipsrelacje when deepgłęboki speaksmówi to deepgłęboki.
221
1033000
4000
Relacji, w której głębia przemawia do głębi.
17:42
If God is in all people, then there is a meetingspotkanie placemiejsce
222
1037000
4000
Jeśli Bóg jest we wszystkich ludziach, to miejsce spotkania jest tam,
17:46
where my relationshipzwiązek with you becomesstaje się a three-waytrzy drożny encounterspotkanie.
223
1041000
5000
gdzie moje relacje z wami stają się trójstronnym spotkaniem.
17:51
There is an IndianIndyjski greetingPowitanie, whichktóry I'm sure some of you know:
224
1046000
6000
Jest takie hinduskie przywitanie, które niektórzy z was na pewno znają:
17:57
"NamasteNamaste," accompaniedwraz z by a respectfulpełen szacunku bowkokarda,
225
1052000
4000
"Namaste", z jednoczesnym ukłonem pełnym szacunku,
18:01
whichktóry, roughlyw przybliżeniu translatedprzetłumaczony meansznaczy,
226
1056000
4000
co w wolnym tłumaczeniu oznacza:
18:05
"That whichktóry is of God in me greetspozdrawia that whichktóry of God is in you."
227
1060000
5000
"To, co jest od Boga we mnie wita to, co jest od Boga w tobie".
18:10
NamasteNamaste.
228
1065000
3000
Namaste.
18:15
And how would one deepenpogłębić suchtaki a faithwiara?
229
1070000
3000
A jak można pogłębiać taką wiarę?
18:18
By seekingszukanie the inwardnessduchowość whichktóry is in all things.
230
1073000
3000
Poszukując duchowości, która jest we wszystkim.
18:21
In musicmuzyka and poetrypoezja, in the naturalnaturalny worldświat of beautypiękno
231
1076000
5000
W muzyce i poezji, w naturalnym świecie piękna
18:26
and in the smallmały ordinaryzwykły things of life,
232
1081000
3000
i w drobnych rzeczach w życiu codziennym
18:29
there is a deepgłęboki, indwellingzamieszkiwanie presenceobecność that makesczyni them extraordinaryniezwykły.
233
1084000
5000
istnieje głęboka, zamieszkująca obecność, która czyni to wszystko niezwykłym.
18:34
It needswymagania a profoundgłęboki attentivenessuwagi and a patientcierpliwy waitingczekanie,
234
1089000
7000
Potrzebuje ona głębokiej uwagi i cierpliwego oczekiwania.
18:41
a contemplativeKontemplacja attitudepostawa and a generosityhojność and opennessotwartość
235
1096000
5000
Kontemplacyjnego nastawienia, hojności i otwartości
18:46
to those whosektórego experiencedoświadczenie is differentróżne from my ownwłasny.
236
1101000
4000
na tych, których doświadczenia różnią się od moich.
18:51
When I stoodstał up to speakmówić to my people about God and the tsunamitsunami,
237
1106000
3000
Kiedy stanąłem przed moimi wiernymi, by mówić o Bogu i tsunami,
18:54
I had no answersodpowiedzi to offeroferta them.
238
1109000
3000
nie miałem dla nich żadnych odpowiedzi.
18:58
No neatschludny packagespakiety of faithwiara, with BibleBiblii referencesreferencje to proveokazać się them.
239
1113000
4000
Żadnych ładnych pakunków wiary, potwierdzonych odniesieniami do Biblii.
19:03
Only doubtswątpienie and questioningpytający and uncertaintyniepewność.
240
1118000
5000
Jedynie wątpliwości, pytania i niepewność.
19:08
I had some suggestionssugestie to make --
241
1123000
3000
Chciałem zasugerować pewne rzeczy -
19:11
possiblemożliwy newNowy wayssposoby of thinkingmyślący about God.
242
1126000
3000
nowe możliwości myślenia o Bogu.
19:14
WaysSposobów that mightmoc allowdopuszczać us to go on, down a newNowy and unchartedUncharted roadDroga.
243
1129000
6000
Sposoby, które mogą pozwolić nam pójść dalej, nową, nieznaną drogą.
19:20
But in the endkoniec, the only thing I could say for sure was, "I don't know,"
244
1135000
8000
Ale na końcu jedynym, co mogłem stwierdzić z pewnością było: "Nie wiem"
19:28
and that just mightmoc be the mostwiększość profoundlygłęboko religiousreligijny statementkomunikat of all.
245
1143000
5000
i być może to jest najgłębiej religijne stwierdzenie ze wszystkich.
19:34
Thank you.
246
1149000
1000
Dziękuję.
Translated by Mateusz Pazdur
Reviewed by Monika Sulima

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Tom Honey - Priest
The Vicar of St David's Church, Exeter, in the UK, is unafraid to take on some of religion's tougher issues.

Why you should listen

Tom Honey's appeal goes far beyond his own congregation. For years he was the vicar of the church in Oxford attended decades earlier by the Christian thinker C.S. Lewis. As Reverend, Honey built a reputation there for thoughtful sermons that disdained cliche or easy answers. They were often willing to grapple with the darker side of life -- pain, loss, grief -- and the challenges these presented to the concept of a loving God.

These challenges were dramatically highlighted by the devastation of the Indian Ocean tsunami of late 2004 in which some 300,000 people died, making it one of the worst natural disasters in human history. The sermon penned by Honey shortly after was eloquent and powerful enough to win him an invitation to come speak at TED.

More profile about the speaker
Tom Honey | Speaker | TED.com