ABOUT THE SPEAKER
Dyan deNapoli - Penguin expert
Call her "the Penguin Lady." Dyan deNapoli educates the world about these fascinating birds.

Why you should listen

While she was the Senior Penguin Aquarist at the New England Aquarium, Dyan deNapoli hand-raised dozens of penguin chicks, presented daily programs about penguins to aquarium visitors, and traveled the globe to work with penguin researchers in the field.

Now, as head of her own educational company, she frequently writes on penguin topics and has served as the onboard penguin expert and guest lecturer on cruise ships visiting the Galapagos Islands and Antarctica. She estimates she has taught about 250,000 people in the US and abroad about penguins.

More profile about the speaker
Dyan deNapoli | Speaker | TED.com
TEDxBoston 2011

Dyan deNapoli: The great penguin rescue

Dyan deNapoli: Na ratunek pingwinom

Filmed:
439,231 views

Historia jednostki i zbiorowy triumf: Dyan deNapoli opowiada o największej w skali globalnej, wolontariackiej akcji ratowania zwierząt, dzięki której ocalono ponad 40 tysięcy pingwinów dotkniętych wyciekiem ropy naftowej u wybrzeży Afryki Południowej. Jak dokonano tak ogromnej pracy? Jeden pingwin, drugi pingwin, trzeci pingwin i tak dalej...
- Penguin expert
Call her "the Penguin Lady." Dyan deNapoli educates the world about these fascinating birds. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
For as long as I can rememberZapamiętaj,
0
0
3000
Odkąd sięgam pamięcią
00:18
I have feltczułem a very deepgłęboki connectionpołączenie
1
3000
2000
czułam się mocno związana
00:20
to animalszwierzęta and to the oceanocean.
2
5000
2000
ze zwierzętami i z oceanem.
00:22
And at this agewiek,
3
7000
2000
W tym wieku
00:24
my personalosobisty idolIdol
4
9000
2000
moim osobistym idolem
00:26
was FlipperFlipper the dolphinDelfin.
5
11000
2000
był Flipper z filmu „Mój przyjaciel delfin”.
00:28
And when I first learnednauczyli about endangeredzagrożone speciesgatunki,
6
13000
3000
Kiedy usłyszałam o gatunkach zagrożonych wyginięciem,
00:31
I was trulynaprawdę distressedw trudnej sytuacji to know
7
16000
3000
o ginących codziennie gatunkach zwierząt,
00:34
that everykażdy day animalszwierzęta were beingistota wipedotarła off the facetwarz of this EarthZiemia foreverna zawsze.
8
19000
4000
naprawdę mnie to przygnębiło.
00:38
And I wanted to do something to help,
9
23000
2000
Chciałam jakoś pomóc,
00:40
but I always wonderedzastanawiałem się,
10
25000
2000
ale zawsze miałam wątpliwości:
00:42
what could one personosoba possiblymożliwie do to make a differenceróżnica?
11
27000
3000
„Jak jedna osoba może cokolwiek zmienić?”
00:45
And it would be 30 yearslat,
12
30000
2000
Zajęło mi to 30 lat,
00:47
but I would eventuallyostatecznie get the answerodpowiedź to that questionpytanie.
13
32000
3000
ale znalazłam odpowiedź na to pytanie.
00:51
When these heartbreakingserce imagesobrazy of oiledNaoliwione birdsptaki
14
36000
3000
Kiedy w zeszłym roku po wycieku ropy
00:54
finallywreszcie beganrozpoczął się to emergepojawić się from the GulfZatoka of MexicoMeksyk last yearrok
15
39000
3000
z platformy wiertniczej BP w Zatoce Meksykańskiej,
00:57
duringpodczas the horrificprzerażający BPBP oilolej spillzalanie,
16
42000
2000
opublikowano zdjęcia oblepionych ropą ptaków,
00:59
a GermanNiemiecki biologistbiolog by the nameNazwa of SilviaSilvia GausGaus
17
44000
2000
cytowano słowa Silvii Gaus,
01:01
was quotedpodane as sayingpowiedzenie,
18
46000
2000
niemieckiego biologa:
01:03
"We should just euthanizeeutanazja all oiledNaoliwione birdsptaki
19
48000
3000
„Powinniśmy poddać eutanazji wszystkie dotknięte katastrofą ptaki,
01:06
because studiesstudia have shownpokazane
20
51000
2000
ponieważ badania wykazały,
01:08
that fewermniej than one percentprocent of them
21
53000
2000
że mniej niż jeden procent z nich
01:10
surviveprzetrwać after beingistota releasedwydany."
22
55000
2000
przeżyje po wypuszczeniu na wolność".
01:12
And I could not disagreenie zgadzać się more.
23
57000
3000
Nic bardziej mylnego.
01:15
And in additiondodanie, I believe that everykażdy oiledNaoliwione animalzwierzę
24
60000
3000
Każdemu zwierzęciu dotkniętemu taką katastrofą
01:18
deserveszasługuje na a seconddruga chanceszansa at life.
25
63000
2000
należy się od życia druga szansa.
01:20
And I want to tell you
26
65000
2000
Chcę wam opowiedzieć
01:22
why I feel so stronglysilnie about this.
27
67000
2000
czemu tak mocno w to wierzę.
01:24
On JuneCzerwca 23rdusług pulpitu zdalnego, 2000,
28
69000
2000
23 czerwca 2000 roku
01:26
a shipstatek namedo imieniu the TreasureSkarb
29
71000
2000
u wybrzeży Capetown w Południowej Afryce
01:28
sankzatonął off the coastWybrzeże of CapePrzylądek TownMiasto, SouthPołudniowa AfricaAfryka,
30
73000
2000
zatonął statek Treasure
01:30
spillingrozlania 1,300 tonsmnóstwo of fuelpaliwo,
31
75000
2000
uwalniając do oceanu 1300 ton paliwa,
01:32
whichktóry pollutedzanieczyszczony the habitatssiedliska
32
77000
2000
które zanieczyściło siedliska
01:34
of nearlyprawie halfpół the entireCały worldświat populationpopulacja
33
79000
3000
prawie połowy światowej populacji
01:37
of AfricanAfrykańska penguinspingwiny.
34
82000
3000
pingwinów przylądkowych.
01:40
Now the shipstatek sankzatonął betweenpomiędzy RobbenRobben IslandWyspa to the southpołudnie
35
85000
3000
Statek zatonął między wyspą Robben Island na południu,
01:43
and DassenDassen IslandWyspa to the northpółnoc.
36
88000
2000
a Dassen Island na północy.
01:45
And these are two of the penguins'pingwiny mainGłówny breedinghodowla islandswyspy.
37
90000
3000
Te dwie wyspy są głównymi miejscami gniazdowania pingwinów.
01:48
And exactlydokładnie sixsześć yearslat and threetrzy daysdni earlierwcześniej,
38
93000
3000
Dokładnie sześć lat i trzy dni wcześniej...
01:51
on JuneCzerwca 20thth, 1994,
39
96000
3000
20 czerwca 1994 roku,
01:54
a shipstatek namedo imieniu the ApolloApollo SeaMorze sankzatonął nearBlisko DassenDassen IslandWyspa,
40
99000
3000
w pobliżu wyspy Dassen Island zatonął statek Apollo Sea,
01:57
oilingsmarowanie 10,000 penguinspingwiny --
41
102000
2000
zanieczyszczając ropą 10 tys. pingwinów,
01:59
halfpół of whichktóry diedzmarły.
42
104000
3000
z których połowa zginęła.
02:02
Now when the TreasureSkarb sankzatonął in 2000,
43
107000
2000
Kiedy w 2000 roku zatonął statek Treasure
02:04
it was the heightwysokość of the bestNajlepiej breedinghodowla seasonpora roku
44
109000
3000
trwał właśnie najlepszy sezon rozrodczy
02:07
scientistsnaukowcy had ever recordednagrany for the AfricanAfrykańska penguinPingwin --
45
112000
3000
w historii badań nad pingwinami przylądkowymi,
02:10
whichktóry at the time, was listedkatalogowany as a threatenedzagrożony speciesgatunki.
46
115000
3000
które były już na liście gatunków zagrożonych wyginięciem.
02:13
And soonwkrótce, nearlyprawie 20,000 penguinspingwiny
47
118000
3000
Bardzo szybko prawie 20 tys. ptaków
02:16
were coveredpokryty with this toxictoksyczny oilolej.
48
121000
3000
uległo zanieczyszczeniu toksycznym paliwem.
02:19
And the locallokalny seabirdSeabird rescueratować centercentrum, namedo imieniu SANCCOBSANCCOB,
49
124000
3000
A lokalne centrum ratowania ptaków morskich SANCCOB
02:22
immediatelynatychmiast launcheduruchomiona a massivemasywny rescueratować operationoperacja --
50
127000
3000
natychmiast rozpoczęło intensywną akcję ratunkową,
02:25
and this soonwkrótce would becomestają się
51
130000
2000
która wkrótce stała się
02:27
the largestNajwiększa animalzwierzę rescueratować ever undertakenpodejmowane.
52
132000
3000
największą w historii akcją ratującą zwierzęta.
02:30
Now at the time, I was workingpracujący down the streetulica.
53
135000
2000
W tym czasie pracowałam w New England Aquarium
02:32
I was a penguinPingwin aquaristakwarysta at the NewNowy EnglandAnglia AquariumAkwarium.
54
137000
3000
zajmując się pingwinami.
02:35
And exactlydokładnie 11 yearslat agotemu yesterdaywczoraj,
55
140000
4000
Dokładnie wczoraj minęło 11 lat od chwili,
02:39
the phonetelefon rangRang in the penguinPingwin officegabinet.
56
144000
2000
gdy zadzwonił telefon w moim biurze.
02:41
And with that call, my life would changezmiana foreverna zawsze.
57
146000
3000
Ten dzwonek zmienił moje życie na zawsze.
02:44
It was EstelleEstelle vanawangarda derder MeerMeer callingpowołanie from SANCCOBSANCCOB,
58
149000
3000
Telefonowała Estelle van der Meer z SANCCOB,
02:47
sayingpowiedzenie, "Please come help.
59
152000
2000
mówiąc: „Proszę przyjedź nam pomóc.
02:49
We have thousandstysiące of oiledNaoliwione penguinspingwiny
60
154000
2000
Mamy tu tysiące oblepionych ropą pingwinów
02:51
and thousandstysiące of willingskłonny,
61
156000
2000
i tysiące chętnych do pomocy,
02:53
but completelycałkowicie inexperiencedniedoświadczony, volunteerswolontariusze.
62
158000
4000
ale kompletnie niedoświadczonych wolontariuszy.
02:57
And we need penguinPingwin expertseksperci to come trainpociąg and supervisenadzorować them."
63
162000
3000
Potrzebujemy ekspertów żeby ich przeszkolili i nadzorowali pracę”.
03:00
So two daysdni laterpóźniej,
64
165000
2000
Dwa dni później
03:02
I was on a planesamolot headedgłowiasty for CapePrzylądek TownMiasto
65
167000
2000
byłam już w samolocie lecącym do Capetown
03:04
with a teamzespół of penguinPingwin specialistsspecjaliści.
66
169000
3000
razem z grupą ekspertów ds. pingwinów.
03:07
And the scenescena insidewewnątrz of this buildingbudynek
67
172000
2000
Widok wnętrza budynku
03:09
was devastatingniszczycielski and surrealsurrealistyczny.
68
174000
3000
był surrealistyczny i druzgocący.
03:12
In factfakt, manywiele people comparedporównywane it to a warwojna zonestrefa.
69
177000
3000
Wiele osób porównywało to miejsce do strefy wojennej.
03:15
And last weektydzień, a 10 year-oldletni girldziewczyna askedspytał me,
70
180000
3000
Ostatnio dziesięcioletnia dziewczynka spytała mnie
03:18
"What did it feel like
71
183000
2000
co czułam kiedy weszłam
03:20
when you first walkedchodził into that buildingbudynek
72
185000
2000
do budynku, w którym było tak dużo
03:22
and saw so manywiele oiledNaoliwione penguinspingwiny?"
73
187000
4000
zanieczyszczonych ropą pingwinów.
03:26
And this is what happenedstało się.
74
191000
2000
I wiecie co się stało?
03:28
I was instantlynatychmiast transportedtransportowane
75
193000
2000
Natychmiast cofnęłam się w czasie
03:30
back to that momentza chwilę in time.
76
195000
2000
do tego momentu.
03:32
PenguinsPingwiny are very vocalwokalne birdsptaki
77
197000
2000
Pingwiny to bardzo gadatliwe ptaki,
03:34
and really, really noisygłośny.
78
199000
2000
naprawdę bardzo głośne.
03:36
And so I expectedspodziewany to walkspacerować into this buildingbudynek
79
201000
3000
Więc spodziewałam się, że wejdę do środka
03:39
and be metspotkał with this cacophonykakofonia
80
204000
2000
i usłyszę tę kakofonię
03:41
of honkingtrąbić and brayingryczenie and squawkingsquawking,
81
206000
2000
gęgania, krzyków i skrzeków.
03:43
but insteadzamiast,
82
208000
2000
Lecz zamiast tego,
03:45
when we steppedkrok po kroku throughprzez those doorsdrzwi and into the buildingbudynek,
83
210000
3000
kiedy tam weszliśmy,
03:48
it was eerilyniesamowicie silentcichy.
84
213000
3000
przywitała nas niesamowita cisza.
03:52
So it was very clearjasny
85
217000
2000
Więc było oczywiste,
03:54
these were stressedpodkreślił, sickchory, traumatizedszoku birdsptaki.
86
219000
3000
że to są zestresowane, chore i przerażone ptaki.
03:57
The other thing that was so strikinguderzający
87
222000
3000
Kolejną rzeczą, która nas uderzyła,
04:00
was the sheerzwykły numbernumer of volunteerswolontariusze.
88
225000
2000
była liczba wolontariuszy.
04:02
Up to 1,000 people a day
89
227000
2000
Nawet do 1000 osób codziennie
04:04
cameoprawa ołowiana witrażu to the rescueratować centercentrum,
90
229000
2000
zgłaszało się do centrum ratunkowego.
04:06
and eventuallyostatecznie, over the coursekurs of this rescueratować,
91
231000
3000
W sumie podczas całej akcji
04:09
more than 12 and a halfpół thousandtysiąc volunteerswolontariusze
92
234000
3000
do Capetown przybyło ponad 12 i pół tysiąca
04:12
cameoprawa ołowiana witrażu from all over the worldświat to CapePrzylądek TownMiasto
93
237000
2000
wolontariuszy z całego świata,
04:14
to help savezapisać these birdsptaki.
94
239000
2000
żeby pomóc ocalić te ptaki.
04:16
And the amazingniesamowity thing
95
241000
2000
Zdumiewający był fakt,
04:18
was that not one of them had to be there --
96
243000
2000
że nic ich do tego nie zmuszało,
04:20
yetjeszcze they were.
97
245000
2000
a mimo to przybyli.
04:22
So for the fewkilka of us that were there in a professionalprofesjonalny capacityPojemność,
98
247000
3000
Dla nas, dla których był to obowiązek służbowy
04:25
this extraordinaryniezwykły volunteerwolontariusz responseodpowiedź
99
250000
2000
ta chęć niesienia pomocy zwierzętom
04:27
to this animalzwierzę crisiskryzys
100
252000
2000
ze strony ochotników, na tak niesamowitą skalę,
04:29
was profoundlygłęboko movingw ruchu and awe-inspiringAWE-Inspiring.
101
254000
3000
była głęboko poruszająca i wzbudzająca podziw.
04:32
So the day after we arrivedprzybył,
102
257000
2000
Tak więc dzień po naszym przybyciu,
04:34
two of us from the aquariumakwarium were put in chargeopłata of roompokój two,
103
259000
3000
dostaliśmy pod opiekę halę numer dwa,
04:37
and roompokój two had more than 4,000 oiledNaoliwione penguinspingwiny in it.
104
262000
4000
wypełnioną 4 tys. zanieczyszczonych ropą ptaków.
04:41
Now mindumysł you, threetrzy daysdni earlierwcześniej,
105
266000
2000
Zwróćcie uwagę – trzy dni wcześniej
04:43
we had 60 penguinspingwiny underpod our careopieka,
106
268000
2000
pod naszą opieką było 60 pingwinów.
04:45
so we were definitelyZdecydowanie overwhelmedprzytłoczony
107
270000
2000
Więc czuliśmy się zdecydowanie przytłoczeni
04:47
and just a bitkawałek terrifiedprzerażony -- at leastnajmniej I was.
108
272000
3000
i trochę przerażeni – przynajmniej ja.
04:50
PersonallyOsobiście, I really didn't know
109
275000
2000
Osobiście nie miałam pojęcia
04:52
if I was capablezdolny of handlingobsługa
110
277000
2000
czy poradzę sobie
04:54
suchtaki a monstrouspotworne taskzadanie.
111
279000
2000
z tak ogromnym zadaniem.
04:56
And collectivelyłącznie,
112
281000
2000
A jako zespół nie byliśmy pewni
04:58
we really didn't know if we could pullCiągnąć this off.
113
283000
3000
czy uda nam się sprostać temu wyzwaniu.
05:01
Because we all knewwiedziałem
114
286000
2000
Bo wszyscy wiedzieliśmy,
05:03
that just sixsześć yearslat earlierwcześniej,
115
288000
2000
że zaledwie 6 lat wcześniej,
05:05
halfpół as manywiele penguinspingwiny had been oiledNaoliwione and rescueduratowany
116
290000
2000
podobny los spotkał dwa razy mniejszą liczbę pingwinów,
05:07
and only halfpół of them had survivedprzeżył.
117
292000
3000
i choć zostały uratowane, tylko połowa z nich przeżyła.
05:10
So would it be humanlypo ludzku possiblemożliwy
118
295000
2000
Więc czy jest w ludzkiej mocy
05:12
to savezapisać this manywiele oiledNaoliwione penguinspingwiny?
119
297000
2000
ocalenie tak ogromnej liczby ptaków?
05:14
We just did not know.
120
299000
2000
Nie znaliśmy odpowiedzi na to pytanie.
05:16
But what gavedał us hopenadzieja
121
301000
2000
Ale napawali nas nadzieją,
05:18
were these incrediblyniewiarygodnie dedicateddedykowane and braveodważny volunteerswolontariusze --
122
303000
4000
ci nieprawdopodobnie oddani i dzielni wolontariusze.
05:22
threetrzy of whomkogo here are force-feedingprzymusowemu karmieniu penguinspingwiny.
123
307000
3000
Tutaj trójka z nich karmi na siłę pingwiny,
05:25
And you maymoże noticeogłoszenie they're wearingma na sobie very thickgruby glovesRękawice.
124
310000
2000
robią to w bardzo grubych rękawicach.
05:27
And what you should know about AfricanAfrykańska penguinspingwiny
125
312000
3000
Pingwiny przylądkowe
05:30
is that they have razor-sharpbrzytwa ostry beaksdzioby.
126
315000
2000
mają dzioby ostre jak brzytwa.
05:32
And before long,
127
317000
2000
Nie minęło dużo czasu,
05:34
our bodiesciała were coveredpokryty headgłowa to toeToe
128
319000
2000
a byliśmy od stóp do głów
05:36
with these nastypaskudny woundsrany
129
321000
2000
pokryci paskudnymi ranami,
05:38
inflictedzadane by the terrifiedprzerażony penguinspingwiny.
130
323000
2000
zadanymi przez przerażone ptaki.
05:40
Now the day after we arrivedprzybył,
131
325000
2000
Dzień po naszym przybyciu
05:42
a newNowy crisiskryzys beganrozpoczął się to unfoldRozłóż.
132
327000
2000
pojawił się nowy poważny problem:
05:44
The oilolej slickSlick was now movingw ruchu northpółnoc towardsw kierunku DassenDassen IslandWyspa,
133
329000
4000
plama oleju przesuwała się w kierunku wyspy Dassen.
05:48
and the rescuersRatownicy despairedzrozpaczeni,
134
333000
2000
Członków ekipy ratowniczej ogarnęła rozpacz.
05:50
because they knewwiedziałem if the oilolej hittrafienie,
135
335000
2000
Wiedzieli, że jeśli plama ropy dotrze do wyspy,
05:52
it would not be possiblemożliwy to rescueratować any more oiledNaoliwione birdsptaki.
136
337000
3000
nie będzie szans na uratowanie reszty ptaków.
05:55
And there really were no good solutionsrozwiązania.
137
340000
2000
Wydawało się, że nic się nie da zrobić.
05:57
But then finallywreszcie,
138
342000
2000
Ale w końcu
05:59
one of the researchersnaukowcy threwrzucił out this crazyzwariowany ideapomysł.
139
344000
2000
jeden z badaczy wpadł na szalony pomysł.
06:01
He said, "Okay, why don't we try and collectzebrać
140
346000
3000
Powiedział: „Słuchajcie, spróbujmy złapać
06:04
the birdsptaki at the greatestnajwiększy riskryzyko of gettinguzyskiwanie oiledNaoliwione" --
141
349000
2000
te najbardziej zagrożone wyciekiem ropy ptaki,
06:06
they collectedZebrane 20,000 --
142
351000
2000
(złapali ich 20 tysięcy)
06:08
"and we'lldobrze shipstatek them 500 milesmile up the coastWybrzeże
143
353000
4000
przewieźć je 800 km w górę wybrzeża
06:12
to PortPort ElizabethElżbieta in these openotwarty airpowietrze truckssamochody ciężarowe
144
357000
2000
do Port Elizabeth w otwartych ciężarówkach,
06:14
and releasewydanie them into the cleanczysty watersfale there
145
359000
2000
i tam wypuścić do czystej wody,
06:16
and let them swimpływać back home."
146
361000
3000
żeby popłynęły z powrotem do domu".
06:19
(LaughterŚmiech)
147
364000
4000
(Śmiech)
06:23
So threetrzy of those penguinspingwiny -- PeterPeter, PamelaPamela and PercyPercy --
148
368000
2000
Trzy z tych pingwinów - Peter, Pamela i Percy -
06:25
worenosił satellitesatelita tagsTagi,
149
370000
2000
otrzymały nadajniki satelitarne.
06:27
and the researchersnaukowcy crossedskrzyżowany theirich fingerspalce and hopedmieć nadzieję
150
372000
2000
A badacze trzymali kciuki, mając nadzieję,
06:29
that by the time they got back home,
151
374000
2000
że zanim ptaki dotrą z powrotem do domu,
06:31
the oilolej would be cleanedwyczyszczony up from theirich islandswyspy.
152
376000
2000
ich wyspa będzie już oczyszczona i bezpieczna.
06:33
And luckilyna szczęście, the day they arrivedprzybył,
153
378000
2000
Na szczęście tak właśnie się stało.
06:35
it was.
154
380000
2000
Na szczęście tak właśnie się stało.
06:37
So it had been a hugeolbrzymi gamblehazard, but it had paidpłatny off.
155
382000
3000
Podjęliśmy duże ryzyko, ale się opłaciło.
06:40
And so they know now
156
385000
2000
Teraz wiadomo,
06:42
that they can use this strategystrategia
157
387000
2000
że można zastosować tę strategię
06:44
in futureprzyszłość oilolej spillswycieki.
158
389000
2000
przy wyciekach ropy w przyszłości.
06:46
So in wildlifedzikich zwierząt rescueratować, as in life,
159
391000
3000
Ratując dzikie zwierzęta
06:49
we learnuczyć się from eachkażdy previouspoprzedni experiencedoświadczenie,
160
394000
2000
opieramy się na doświadczeniach z przeszłości,
06:51
and we learnuczyć się from bothobie our successessukcesy
161
396000
2000
i uczymy się zarówno na naszych sukcesach,
06:53
and our failuresawarie.
162
398000
2000
jak i porażkach.
06:55
And the mainGłówny thing learnednauczyli
163
400000
2000
Akcja ratownicza po katastrofie statku Apollo Sea w 1994 roku
06:57
duringpodczas the ApolloApollo SeaMorze rescueratować in '94
164
402000
3000
nauczyła nas przede wszystkim,
07:00
was that mostwiększość of those penguinspingwiny had diedzmarły
165
405000
2000
że większość pingwinów zginęła,
07:02
duez powodu to the unwittingnieświadomie use
166
407000
2000
ponieważ do ich transportu
07:04
of poorlysłabo ventilatedwentylowane
167
409000
2000
nieświadomie użyto źle wentylowanych
07:06
transporttransport boxespudła and truckssamochody ciężarowe --
168
411000
2000
ciężarówek i pojemników.
07:08
because they just had not been preparedprzygotowany
169
413000
2000
Ratownicy po prostu nie byli przygotowani
07:10
to dealsprawa with so manywiele oiledNaoliwione penguinspingwiny at oncepewnego razu.
170
415000
2000
do transportu tak wielkiej liczby ptaków.
07:12
So in these sixsześć yearslat betweenpomiędzy these two oilolej spillswycieki,
171
417000
3000
W ciągu sześciu lat między tymi dwoma katastrofami
07:15
they builtwybudowany thousandstysiące of these well-ventilateddobrze wentylowanym boxespudła,
172
420000
3000
wyprodukowano tysiące dobrze wentylowanych pojemników.
07:18
and as a resultwynik, duringpodczas the TreasureSkarb rescueratować,
173
423000
3000
Dzięki temu, w czasie akcji ratowniczej po zatonięciu Treasure,
07:21
just 160 penguinspingwiny diedzmarły
174
426000
3000
tylko 160 pingwinów
07:24
duringpodczas the transporttransport processproces,
175
429000
2000
zginęło podczas transportu
07:26
as opposedprzeciwny to 5,000.
176
431000
2000
(w czasie poprzedniej akcji - 5 000).
07:28
So this alonesam was a hugeolbrzymi victoryzwycięstwo.
177
433000
2000
Już to było wielkim sukcesem.
07:30
Something elsejeszcze learnednauczyli duringpodczas the ApolloApollo rescueratować
178
435000
2000
Podczas akcji po zatonięciu Apollo
07:32
was how to trainpociąg the penguinspingwiny
179
437000
2000
nauczono się też jak szkolić pingwiny
07:34
to take fishryba freelyswobodnie from theirich handsręce,
180
439000
3000
za pomocą specjalnych pojemników,
07:37
usingza pomocą these trainingtrening boxespudła.
181
442000
2000
żeby brały ryby prosto z ręki.
07:39
And we used this techniquetechnika again
182
444000
2000
Zastosowaliśmy tę technikę znowu
07:41
duringpodczas the TreasureSkarb rescueratować.
183
446000
2000
po zatonięciu Treasure.
07:43
But an interestingciekawy thing was notedzauważyć
184
448000
2000
A w trakcie szkolenia ptaków
07:45
duringpodczas the trainingtrening processproces.
185
450000
2000
zauważyliśmy interesującą rzecz:
07:47
The first penguinspingwiny
186
452000
2000
Jako pierwsze
07:49
to make that transitionprzejście to freewolny feedingkarmienie
187
454000
2000
nauczyły się jedzenia z ręki
07:51
were the oneste that had a metalmetal bandzespół muzyczny on theirich wingskrzydło
188
456000
3000
te ptaki, które zostały zaobrączkowane
07:54
from the ApolloApollo SeaMorze spillzalanie sixsześć yearslat earlierwcześniej.
189
459000
3000
sześć lat wcześniej podczas akcji po wycieku ropy z Apollo Sea.
07:57
So penguinspingwiny learnuczyć się
190
462000
2000
Więc jak widać, pingwiny także
07:59
from previouspoprzedni experiencedoświadczenie, too.
191
464000
2000
uczą się bazując na doświadczeniach z przeszłości.
08:01
So all of those penguinspingwiny
192
466000
2000
Pomyślcie, wszystkie ptaki
08:03
had to have the oilolej meticulouslyskrupulatnie cleanedwyczyszczony from theirich bodiesciała.
193
468000
3000
musiały zostać dokładnie oczyszczone z ropy,
08:06
And it would take two people at leastnajmniej an hourgodzina
194
471000
3000
a oczyszczenie jednego pingwina
08:09
just to cleanczysty one penguinPingwin.
195
474000
2000
zajmowało co najmniej godzinę dwóm osobom.
08:11
And when you cleanczysty a penguinPingwin,
196
476000
2000
By wyczyścić pingwina trzeba go najpierw
08:13
you first have to sprayrozpylać it with a degreaserOdtłuszczacz.
197
478000
2000
spryskać preparatem usuwającym tłuszcz.
08:15
And this bringsprzynosi me to my favoriteulubiony storyfabuła
198
480000
2000
To przypomina mi moją ulubioną historię
08:17
from the TreasureSkarb rescueratować.
199
482000
2000
związaną z akcją ratunkową Treasure.
08:19
About a yearrok priorwcześniejszy to this oilolej spillzalanie,
200
484000
2000
Mniej więcej rok przed tym wyciekiem ropy,
08:21
a 17 year-oldletni studentstudent
201
486000
2000
siedemnastoletni uczeń
08:23
had inventedzmyślony a degreaserOdtłuszczacz.
202
488000
2000
wynalazł specjalny preparat do usuwania tłuszczu.
08:25
And they'doni by been usingza pomocą it at SANCCOBSANCCOB with great successpowodzenie,
203
490000
3000
Używano go w SANCCOB z dużym sukcesem,
08:28
so they beganrozpoczął się usingza pomocą it duringpodczas the TreasureSkarb rescueratować.
204
493000
3000
więc zastosowano go także po katastrofie Treasure.
08:31
But partczęść way throughprzez, they ranpobiegł out.
205
496000
3000
Ale szybko go zabrakło,
08:34
So in a panicpaniki, EstelleEstelle from SANCCOBSANCCOB callednazywa the studentstudent
206
499000
3000
więc Estelle z SANCCOB w panice zadzwoniła do niego
08:37
and said, "Please, you have to make more."
207
502000
2000
prosząc by przygotował więcej tego preparatu.
08:39
So he racedścigał się to the lablaboratorium
208
504000
2000
A on pobiegł do laboratorium
08:41
and madezrobiony enoughdość to cleanczysty the restodpoczynek of the birdsptaki.
209
506000
3000
i przygotował go tyle, że starczyło dla reszty ptaków.
08:44
So I just think it is the coolestnajfajniejsza thing
210
509000
2000
Moim zdaniem, to świetna rzecz,
08:46
that a teenagernastolatek
211
511000
2000
że nastolatek wynalazł produkt,
08:48
inventedzmyślony a productprodukt
212
513000
2000
że nastolatek wynalazł produkt,
08:50
that helpedpomógł savezapisać the liveszyje
213
515000
2000
który pomógł uratować życie
08:52
of thousandstysiące of animalszwierzęta.
214
517000
2000
tysięcy zwierząt.
08:54
So what happenedstało się to those 20,000 oiledNaoliwione penguinspingwiny?
215
519000
3000
A co stało się z tymi 20 tys. pingwinów?
08:57
And was SilviaSilvia GausGaus right?
216
522000
2000
Czy Silvia Gaus miała rację?
08:59
Should we routinelyrutynowo euthanizeeutanazja
217
524000
2000
Czy powinniśmy rutynowo poddawać eutanazji
09:01
all oiledNaoliwione birdsptaki
218
526000
2000
wszystkie ptaki oblepione ropą,
09:03
because mostwiększość of them are going to dieumierać anywaytak czy inaczej?
219
528000
2000
bo większość z nich i tak zginie?
09:05
Well she could not be more wrongźle.
220
530000
3000
Nie mogła się bardziej mylić.
09:08
After halfpół a millionmilion hoursgodziny
221
533000
2000
Pół miliona godzin
09:10
of gruelingwyczerpujący volunteerwolontariusz laborpraca,
222
535000
3000
wyczerpującej pracy wolontariuszy
09:13
more than 90 percentprocent of those oiledNaoliwione penguinspingwiny
223
538000
2000
i ponad 90 procent tych pingwinów
09:15
were successfullyz powodzeniem returnedzwrócony to the wilddziki.
224
540000
3000
zostało szczęśliwie przywróconych naturze.
09:18
And we know from follow-updziałania następcze studiesstudia
225
543000
2000
A z dalszych badań wiemy,
09:20
that they have livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj just as long
226
545000
2000
że żyją równie długo
09:22
as never-oilednigdy nie Naoliwione penguinspingwiny,
227
547000
2000
jak ptaki nigdy nie dotknięte podobną katastrofą,
09:24
and bredhodowane nearlyprawie as successfullyz powodzeniem.
228
549000
3000
i niemal tak samo łatwo się rozmnażają.
09:27
And in additiondodanie, about 3,000 penguinPingwin chickspisklęta
229
552000
3000
Co więcej, uratowano około 3 tys. pingwinich piskląt.
09:30
were rescueduratowany and hand-raisedręka uniesiona.
230
555000
2000
Co więcej, uratowano około 3 tys. pingwinich piskląt.
09:32
And again, we know from long-termdługoterminowy monitoringmonitorowanie
231
557000
3000
Na podstawie długoterminowych obserwacji wiemy,
09:35
that more of these hand-raisedręka uniesiona chickspisklęta
232
560000
3000
że więcej tych piskląt, które otrzymały pomoc od człowieka,
09:38
surviveprzetrwać to adulthooddorosłość and breedinghodowla agewiek
233
563000
2000
osiągnęło wiek rozrodczy,
09:40
than do parent-raisedwywoływane przez rodzica chickspisklęta.
234
565000
2000
niż tych wychowanych przez rodziców na wolności.
09:42
So, armedzbrojnych with this knowledgewiedza, umiejętności,
235
567000
2000
W oparciu o tę wiedzę
09:44
SANCCOBSANCCOB has a chick-bolsteringChick wzmocnienia projectprojekt.
236
569000
2000
SANCCOB opracował program opieki nad pisklętami.
09:46
And everykażdy yearrok they rescueratować and raisepodnieść abandonedopuszczony chickspisklęta,
237
571000
3000
Każdego roku ratują opuszczone pisklęta i otaczają je opieką,
09:49
and they have a very impressiveimponujący
238
574000
2000
osiągając sukces
09:51
80 percentprocent successpowodzenie rateoceniać.
239
576000
3000
aż w 80 procentach przypadków.
09:54
And this is criticallykrytycznie importantważny
240
579000
2000
To niezwykle istotne,
09:56
because, one yearrok agotemu,
241
581000
2000
ponieważ przed rokiem pingwin przylądkowy
09:58
the AfricanAfrykańska penguinPingwin was declaredzdeklarowany endangeredzagrożone.
242
583000
3000
trafił na listę gatunków zagrożonych wyginięciem.
10:01
And they could be extinctwyginąć
243
586000
2000
Grozi mu wymarcie
10:03
in lessmniej than 10 yearslat,
244
588000
2000
w czasie krótszym niż 10 lat,
10:05
if we don't do something now to protectochraniać them.
245
590000
3000
jeśli nie zrobimy czegoś, żeby temu zapobiec.
10:08
So what did I learnuczyć się
246
593000
2000
Zapytacie: Czego mnie nauczyło
10:10
from this intenseintensywny and unforgettableniezapomniane experiencedoświadczenie?
247
595000
3000
to intensywne i niezapomniane doświadczenie?
10:13
PersonallyOsobiście, I learnednauczyli
248
598000
2000
Dowiedziałam się, że jestem w stanie sprostać
10:15
that I am capablezdolny of handlingobsługa so much more than I ever dreamedśnić possiblemożliwy.
249
600000
3000
o wiele większym wyzwaniom, niż kiedykolwiek sądziłam.
10:18
And I learnednauczyli that one personosoba
250
603000
2000
I że jedna osoba
10:20
can make a hugeolbrzymi differenceróżnica.
251
605000
2000
może bardzo dużo zmienić.
10:22
Just look at that 17 year-oldletni.
252
607000
2000
Na przykład ten siedemnastolatek.
10:24
And when we come togetherRazem
253
609000
2000
Jeśli zbierzemy się razem
10:26
and work as one,
254
611000
2000
i będziemy wspólnie pracować,
10:28
we can achieveosiągać extraordinaryniezwykły things.
255
613000
2000
możemy dokonać niezwykłych rzeczy.
10:30
And trulynaprawdę, to be a partczęść of something
256
615000
2000
Wierzcie mi, udział w przedsięwzięciu
10:32
so much largerwiększy than yourselfsiebie
257
617000
2000
o tyle większym od samotnego działania,
10:34
is the mostwiększość rewardingnagradzanie experiencedoświadczenie
258
619000
2000
to najbardziej satysfakcjonujące doświadczenie,
10:36
you can possiblymożliwie have.
259
621000
3000
jakie można przeżyć.
10:39
So I'd like to leavepozostawiać you with one finalfinał thought
260
624000
2000
Na koniec przekażę wam jedną refleksję.
10:41
and a challengewyzwanie, if you will.
261
626000
2000
i wyzwanie, jeśli zechcecie je podjąć.
10:43
My missionmisja as the penguinPingwin ladydama
262
628000
2000
Moja misja jako „Opiekunki pingwinów”
10:45
is to raisepodnieść awarenessświadomość and fundingfinansowanie
263
630000
2000
to zwiększać świadomość i zbierać fundusze
10:47
to protectochraniać penguinspingwiny,
264
632000
2000
na ochronę tych ptaków.
10:49
but why should any of you careopieka about penguinspingwiny?
265
634000
3000
Ale dlaczego Wy mielibyście się nimi przejmować?
10:52
Well, you should careopieka
266
637000
2000
Cóż, powinniście!
10:54
because they're an indicatorwskaźnik speciesgatunki.
267
639000
2000
To gatunek służący jako wskaźnik.
10:56
And simplypo prostu put, if penguinspingwiny are dyingumierający,
268
641000
2000
Jeśli pingwiny wymierają
10:58
it meansznaczy our oceansoceany are dyingumierający,
269
643000
3000
to znaczy, że umiera ocean,
11:01
and we ultimatelyostatecznie will be affectedafektowany,
270
646000
2000
i w końcu dotknie to też nas - ludzi,
11:03
because, as SylviaSylvia EarleEarle saysmówi,
271
648000
2000
ponieważ, cytując Sylvię Earle:
11:05
"The oceansoceany are our life-supportpodtrzymywania życia systemsystem."
272
650000
3000
„Ocean to nasz system podtrzymujący życie”.
11:08
And the two mainGłówny threatszagrożenia to penguinspingwiny todaydzisiaj
273
653000
2000
A dwa największe współczesne zagrożenia dla pingwinów
11:10
are overfishingprzełowienie and globalświatowy warmingogrzewanie.
274
655000
2000
to nadmierne połowy ryb i globalne ocieplenie.
11:12
And these are two things
275
657000
2000
A w tych kwestiach
11:14
that eachkażdy one of us
276
659000
2000
każdy z nas
11:16
actuallytak właściwie has the powermoc to do something about.
277
661000
2000
jest w stanie coś zrobić.
11:18
So if we eachkażdy do our partczęść,
278
663000
2000
Więc jeśli każdy z nas wykona swoje zadanie,
11:20
togetherRazem, we can make a differenceróżnica,
279
665000
3000
to wszyscy razem jesteśmy w stanie wiele zmienić
11:23
and we can help keep penguinspingwiny from going extinctwyginąć.
280
668000
3000
i ochronić pingwiny przed wyginięciem.
11:26
HumansLudzie have always been the greatestnajwiększy threatzagrożenie to penguinspingwiny,
281
671000
3000
Człowiek był zawsze największym zagrożeniem dla pingwinów,
11:29
but we are now theirich only hopenadzieja.
282
674000
2000
lecz teraz jest ich jedyną nadzieją.
11:31
Thank you.
283
676000
2000
Dziękuję!
11:33
(ApplauseAplauz)
284
678000
4000
(Brawa)
Translated by Magdalena Dudzik
Reviewed by Kinga Skorupska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dyan deNapoli - Penguin expert
Call her "the Penguin Lady." Dyan deNapoli educates the world about these fascinating birds.

Why you should listen

While she was the Senior Penguin Aquarist at the New England Aquarium, Dyan deNapoli hand-raised dozens of penguin chicks, presented daily programs about penguins to aquarium visitors, and traveled the globe to work with penguin researchers in the field.

Now, as head of her own educational company, she frequently writes on penguin topics and has served as the onboard penguin expert and guest lecturer on cruise ships visiting the Galapagos Islands and Antarctica. She estimates she has taught about 250,000 people in the US and abroad about penguins.

More profile about the speaker
Dyan deNapoli | Speaker | TED.com