ABOUT THE SPEAKER
Baroness Beeban Kidron - Film director
Beeban Kidron directed Bridget Jones: The Edge of Reason and Oranges Are Not the Only Fruit. She also cofounded FILMCLUB, a charity for students devoted to the art of storytelling through film.

Why you should listen

Beeban Kidron is a British filmmaker who successfully navigates between pop culture and society’s darkest underworlds. Kidron is best known for directing Bridget Jones: The Edge of Reason (2004) and the Bafta-winning miniseries Oranges Are Not the Only Fruit (1989), adapted from Jeannette Winterson’s novel of the same name. She is also the director of To Wong Foo Thanks for Everything, Julie Newmar (1995) and Antonia and Jane (1991), as well as two documentaries on prostitution: Hookers, Hustlers, Pimps and their Johns (1993) and Sex, Death and the Gods (2011), a film about “devadasi,” or Indian “sacred prostitutes.”

In 2006 Kidron, with journalist and film critic Lindsay Mackie, founded FILMCLUB, an educational charity aimed at transforming the lives of young people through film. Through FILMCLUB, schools can screen films at no cost, and afterwards students discuss and review the films. Each week the charity reaches 220,000 children, in over 7,000 clubs.

Read more on the TEDBlog >>

 

More profile about the speaker
Baroness Beeban Kidron | Speaker | TED.com
TEDSalon London Spring 2012

Beeban Kidron: The shared wonder of film

Beeban Kidron: Wspólnota urzeczonych filmem

Filmed:
974,698 views

Filmy zapewniają wspólne doświadczanie historii oraz mają moc kształtowania pamięci i światopoglądu. Brytyjska reżyserka Beeban Kidron przywołuje kultowe sceny filmowe, od "Cudu w Mediolanie", po "Chłopaków z sąsiedztwa" i opowiada o tym, jak jej organizacja FILMCLUB dzieli się z dziećmi wspaniałymi filmami.
- Film director
Beeban Kidron directed Bridget Jones: The Edge of Reason and Oranges Are Not the Only Fruit. She also cofounded FILMCLUB, a charity for students devoted to the art of storytelling through film. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
EvidenceDowody suggestswskazuje that humansludzie in all ageswieczność and from all cultureskultury
0
670
4666
Niezależnie od wieku i kultury
00:21
createStwórz theirich identitytożsamość in some kinduprzejmy of narrativenarracja formformularz.
1
5336
4150
ludzie tworzą swą tożsamość w formie narracji:
00:25
From mothermama to daughtercórka, preacherkaznodzieja to congregantcongregant,
2
9486
2741
matka córce, kaznodzieja parafianom,
00:28
teachernauczyciel to pupilźrenica, storytellergawędziarz to audiencepubliczność.
3
12227
3064
nauczyciel uczniom, gawędziarz słuchaczom.
00:31
WhetherCzy in caveJaskinia paintingsobrazy
4
15291
1790
Czy to w malarstwie jaskiniowym,
00:32
or the latestnajnowszy usesużywa of the InternetInternet,
5
17081
2630
czy w najnowszych zastosowaniach internetu,
00:35
humanczłowiek beingsIstoty have always told theirich historieshistorie and truthsprawdy
6
19711
3831
ludzie opowiadają swoje historie i prawdy
00:39
throughprzez parableprzypowieść and fablebajka.
7
23542
2457
poprzez przypowieści i bajki.
00:41
We are inveteratenałogowy storytellersgawędziarzy.
8
25999
3477
Jesteśmy wiecznymi gawędziarzami.
00:45
But where, in our increasinglycoraz bardziej secularświecka and fragmentedfragmentowane worldświat,
9
29476
4383
Czy nasz świat, coraz bardziej świecki i podzielony,
00:49
do we offeroferta communalitywspólnotowości of experiencedoświadczenie,
10
33859
4098
oferuje wspólnotę doświadczania
00:53
unmediatedklasycznym przykładem by our ownwłasny furiouswściekły consumerismkonsumpcjonizm?
11
37957
4350
nieskażoną wściekłym konsumpcjonizmem?
00:58
And what narrativenarracja, what historyhistoria,
12
42307
3500
Jaką historię, opowieść,
01:01
what identitytożsamość, what moralmorał codekod
13
45807
2681
tożsamość lub kodeks moralny
01:04
are we impartingnadanie to our youngmłody?
14
48488
3352
przekazujemy młodzieży?
01:07
CinemaKino is arguablyprawdopodobnie
15
51840
2882
Kino to podobno
01:10
the 20thth century'swieku mostwiększość influentialwpływowych artsztuka formformularz.
16
54722
2585
najbardziej wpływowa forma sztuki XX w.
01:13
Its artistsartyści told storieshistorie
17
57307
2050
Opowiadane historie przekraczają granice państw
01:15
acrossprzez nationalkrajowy boundariesGranic,
18
59357
1282
Opowiadane historie przekraczają granice państw
01:16
in as manywiele languagesJęzyki, genresgatunki and philosophiesfilozofie
19
60639
2868
w niezliczonych językach, gatunkach i filozofiach.
01:19
as one can imaginewyobrażać sobie.
20
63507
1250
w niezliczonych językach, gatunkach i filozofiach.
01:20
IndeedW rzeczywistości, it is hardciężko to find a subjectPrzedmiot
21
64757
2632
Trudno znaleźć temat,
01:23
that filmfilm has yetjeszcze to tacklesprzęt.
22
67389
2017
którego film jeszcze nie podjął.
01:25
DuringPodczas the last decadedekada
23
69406
1651
Zintegrowane ostatnio globalne media
01:26
we'vemamy seenwidziany a vastogromny integrationintegracja of globalświatowy mediagłoska bezdźwięczna,
24
71057
2416
Zintegrowane ostatnio globalne media
01:29
now dominatedzdominowany by a culturekultura of the HollywoodHollywood blockbusterbomba burząca.
25
73473
3384
zdominowała kultura hollywoodzkiego kina.
01:32
We are increasinglycoraz bardziej offeredoferowany a dietdieta
26
76857
2416
Coraz częściej podsuwa się nam repertuar,
01:35
in whichktóry sensationuczucie, not storyfabuła, is kingkról.
27
79273
3484
w którym rządzi sensacja, nie opowieść.
01:38
What was commonpospolity to us all 40 yearslat agotemu --
28
82757
2433
Międzypokoleniowe opowieści popularne 40 lat temu
01:41
the tellingwymowny of storieshistorie betweenpomiędzy generationspokolenia --
29
85190
2799
Międzypokoleniowe opowieści popularne 40 lat temu
01:43
is now rarifiedinicjatywach.
30
87989
2085
są obecnie rzadkością.
01:45
As a filmmakerreżyser, it worriedzmartwiony me.
31
90074
2248
Martwi mnie to jako filmowca.
01:48
As a humanczłowiek beingistota, it putsstawia the fearstrach of God in me.
32
92322
3867
Jako człowieka, napełnia bojaźnią Bożą.
01:52
What futureprzyszłość could the youngmłody buildbudować
33
96189
2417
Jaką przyszłość zbudują młodzi ludzie,
01:54
with so little graspchwycić
34
98606
1367
mając tak znikome pojęcie
01:55
of where they'veoni come from
35
99973
1784
o tym, skąd pochodzą,
01:57
and so fewkilka narrativesnarracje of what's possiblemożliwy?
36
101757
3058
i tak mało opowieści o tym, co jest możliwe?
02:00
The ironyironia is palpablenamacalny;
37
104815
1648
Ironia bije w oczy: jeszcze nigdy dotąd
02:02
technicaltechniczny accessdostęp has never been greaterwiększy,
38
106463
3501
nie było tak dobrego dostępu do technologii,
02:05
culturalkulturalny accessdostęp never weakersłabsze.
39
109964
3067
a tak mizernego dostępu do kultury.
02:08
And so in 2006 we setzestaw up FILMCLUBFILMCLUB,
40
113031
4333
W 2006 roku założyliśmy fundację FILMCLUB,
02:13
an organizationorganizacja that ranpobiegł weeklyco tydzień filmfilm screeningspokazy in schoolsszkoły
41
117364
4035
organizując w szkołach
02:17
followedśledzić by discussionsdyskusje.
42
121399
2082
cotygodniowe projekcje i dyskusje.
02:19
If we could raidRAID the annalsroczniki of 100 yearslat of filmfilm,
43
123481
3733
Na podstawie annałów 100 lat filmu,
02:23
maybe we could buildbudować a narrativenarracja
44
127214
2068
może potrafilibyśmy zbudować narrację,
02:25
that would deliverdostarczyć meaningznaczenie
45
129282
1548
która nadałaby znaczenie
02:26
to the fragmentedfragmentowane and restlessniespokojne worldświat of the youngmłody.
46
130830
3083
podzielonemu i niespokojnemu światu młodych.
02:29
GivenBiorąc pod uwagę the accessdostęp to technologytechnologia,
47
133913
1603
Z dostępem do technologii
02:31
even a schoolszkoła in a tinymalutki ruralwiejski hamletHamlet
48
135516
3731
nawet szkoła w maleńkiej wiosce
02:35
could projectprojekt a DVDDVD ontona a whitebiały boardtablica.
49
139247
3701
może wyświetlić płytę DVD na białej tablicy.
02:38
In the first ninedziewięć monthsmiesiące
50
142948
1834
Przez pierwsze 9 miesięcy
02:40
we ranpobiegł 25 clubskluby acrossprzez the U.K.,
51
144782
2348
zorganizowaliśmy w Anglii 25 klubów,
02:43
with kidsdzieciaki in agewiek groupsgrupy betweenpomiędzy fivepięć and 18
52
147130
3068
gdzie w grupach wiekowych od 5 do 18 lat
02:46
watchingoglądanie a filmfilm uninterruptednieprzerwany for 90 minutesminuty.
53
150198
3032
dzieci przez 90 minut oglądają film.
02:49
The filmsfilmy were curatedkuratorem and contextualizedw kontekstach.
54
153230
2884
poprzedzony pogadanką omawiającą jego kontekst.
02:52
But the choicewybór was theirsich,
55
156114
1751
Wybór należy do dzieci, które szybko dojrzały
02:53
and our audiencepubliczność quicklyszybko grewrósł
56
157865
1816
Wybór należy do dzieci, które szybko dojrzały
02:55
to choosewybierać the richestnajbogatszy and mostwiększość variedurozmaicony dietdieta that we could providezapewniać.
57
159681
4233
do naszego bogatego i zróżnicowanego repertuaru.
02:59
The outcomewynik, immediatenatychmiastowy.
58
163914
2799
Skutek był natychmiastowy:
03:02
It was an educationEdukacja of the mostwiększość profoundgłęboki and transformativeprzemieniająca kinduprzejmy.
59
166713
5586
to głęboka i przeobrażająca edukacja.
03:08
In groupsgrupy as largeduży as 150 and as smallmały as threetrzy,
60
172299
3332
W małych i dużych grupach - od 3 do 150 osób,
03:11
these youngmłody people discoveredodkryty newNowy placesmiejsca,
61
175631
2716
młodzi ludzie poznawali nowe miejsca,
03:14
newNowy thoughtsmyśli, newNowy perspectivesperspektywy.
62
178347
1917
nowe idee i punkty widzenia.
03:16
By the time the pilotpilot had finishedskończone,
63
180264
2134
Kiedy skończył się okres pilotażowy
03:18
we had the namesnazwy of a thousandtysiąc schoolsszkoły
64
182398
2833
blisko tysiąc szkół chciało dołączyć do projektu.
03:21
that wishedchciał to joinprzyłączyć się.
65
185231
3819
blisko tysiąc szkół chciało dołączyć do projektu.
03:24
The filmfilm that changedzmienione my life
66
189050
1621
Film, który zmienił moje życie to "Cud w Mediolanie"
03:26
is a 1951 filmfilm by VittorioVittorio DeDe SicaSica, "MiracleCud in MilanMilan."
67
190671
4967
Vittoria De Sik, z 1951 roku.
03:31
It's a remarkableznakomity commentkomentarz
68
195638
1753
To niezwykły komentarz na temat slumsów,
03:33
on slumsslumsy, povertyubóstwo and aspirationaspiracji.
69
197391
3330
nędzy i aspiracji.
03:36
I had seenwidziany the filmfilm on the occasionokazji of my father'sojca 50thth birthdayurodziny.
70
200721
4234
Widziałam go z okazji 50. urodzin mojego ojca.
03:40
TechnologyTechnologia then meantOznaczało we had to hirezatrudnić a viewingoglądanie cinemakino,
71
204955
3962
Wtedy musieliśmy wynająć salę projekcyjną,
03:44
find and payzapłacić for the printwydrukować and the projectionistprojektora.
72
208917
2977
znaleźć i zapłacić za kopię oraz pracę kinooperatora.
03:47
But for my fatherojciec,
73
211894
1672
Ojciec cenił emocjonalną i artystyczną wizję reżysera,
03:49
the emotionalemocjonalny and artisticartystyczny importanceznaczenie of DeDe Sica'sSica's visionwizja was so great
74
213566
5786
tak bardzo,
03:55
that he chosewybrał to celebrateświętować his half-centurypół wieku
75
219352
2631
że zdecydował się świętować swoje półwiecze
03:57
with his threetrzy teenagenastoletni childrendzieci and 30 of theirich friendsprzyjaciele,
76
221983
3865
z trójką nastoletnich dzieci i ich 30 przyjaciółmi,
04:01
"In orderzamówienie," he said,
77
225848
1352
by, jak powiedział:
04:03
"to passprzechodzić the batonpałeczka of concerndotyczyć and hopenadzieja
78
227200
3467
"przekazać pałeczkę troski i nadziei
04:06
on to the nextNastępny generationgeneracja."
79
230667
2483
następnemu pokoleniu”.
04:09
In the last shotstrzał of "MiracleCud in MilanMilan,"
80
233150
2767
W ostatniej scenie mieszkańcy slumsów
04:11
slum-dwellersmieszkańców slumsów floatfloat skywardku niebu on flyinglatający broomsMiotły.
81
235917
3950
wznoszą się ku niebu na latających miotłach.
04:15
SixtySześćdziesięciu yearslat after the filmfilm was madezrobiony
82
239867
2532
60 lat po nakręceniu tego filmu,
04:18
and 30 yearslat after I first saw it,
83
242399
2201
a 30 lat po tym, jak obejrzałam go po raz pierwszy,
04:20
I see youngmłody facestwarze tiltprzechylenie up in aweAWE,
84
244600
2550
widzę młode twarze wpatrzone w ekran
04:23
theirich incredulityniedowierzaniem matchingdopasowanie minekopalnia.
85
247150
2268
z równym niedowierzaniem co ja.
04:25
And the speedprędkość with whichktóry they associateskojarzyć it
86
249418
2498
Szybko kojarzą go ze "Slumdog. Milioner z ulicy"
04:27
with "SlumdogSlumdog MillionaireMilioner" or the favelasfavelas in RioRio
87
251916
3624
czy biednymi dzielnicami w Rio de Janeiro,
04:31
speaksmówi to the enduringtrwała natureNatura.
88
255540
2948
co świadczy o ponadczasowej naturze filmu.
04:34
In a FILMCLUBFILMCLUB seasonpora roku about democracydemokracja and governmentrząd,
89
258488
3117
Podczas cyklu o demokracji i rządzie
04:37
we screenedekranowany "MrMr. SmithSmith GoesIdzie to WashingtonWaszyngton."
90
261605
1916
pokazaliśmy "Pan Smith jedzie do Waszyngtonu",
04:39
MadeWykonane in 1939, the filmfilm is olderstarsze than mostwiększość of our members'członków grandparentsdziadkowie.
91
263521
6419
film z 1939, starszy od dziadków klubowiczów.
04:45
FrankFrank Capra'sCapra's classicklasyczny valueswartości independenceniezależność and proprietyprzyzwoitość.
92
269940
4141
Ten klasyk Franka Capry chwali niezależność,
04:49
It showsprzedstawia how to do right,
93
274081
1559
przyzwoitość, pokazuje jak słusznie postępować,
04:51
how to be heroicallybohatersko awkwardniewygodne.
94
275640
1734
i być heroicznie nieporadnym.
04:53
It is alsorównież an expressionwyrażenie of faithwiara
95
277374
2750
To również wyraz wiary w aparat polityczny
04:56
in the politicalpolityczny machinemaszyna as a forcesiła of honorhonor.
96
280124
3525
jako siłę honoru.
04:59
ShortlyWkrótce after "MrMr. SmithSmith" becamestał się a FILMCLUBFILMCLUB classicklasyczny,
97
283649
3483
"Pan Smith" stał się klasykiem FILMCLUBu.
05:03
there was a weektydzień of all-nightcałą noc filibusteringfilibustering in the HouseDom of LordsPanów.
98
287132
4666
Krótko po tym angielska Izba Lordów
05:07
And it was with great delightrozkosz
99
291798
1284
zastosowała całonocną obstrukcję parlamentarną.
05:08
that we founduznany youngmłody people up and down the countrykraj
100
293082
2651
Z radością słuchaliśmy, jak w całym kraju
05:11
explainingwyjaśniając with authorityautorytet
101
295733
1833
młodzi ludzie z przekonaniem tłumaczyli,
05:13
what filibusteringfilibustering was
102
297566
2016
czym jest obstrukcja parlamentarna
05:15
and why the LordsPanów mightmoc defyprzeciwstawiać się theirich bedtimeprzed snem on a pointpunkt of principlezasada.
103
299582
5517
i czemu Lordowie zlekceważą porę snu w imię zasad.
05:20
After all, JimmyJimmy StewartStewart filibusteredfilibustered for two entireCały reelsbębny.
104
305099
4134
W końcu Jimmy Stewart robił to przez całe 2 taśmy.
05:25
In choosingwybór "HotelHotel RwandaRwanda,"
105
309233
3067
Wybierając "Hotel Rwanda",
05:28
they exploredzbadać genocideludobójstwo of the mostwiększość brutalbrutalny kinduprzejmy.
106
312300
3283
zbadali ludobójstwo w najbrutalniejszym wydaniu.
05:31
It provokedsprowokowany tearsłzy as well as incisivezdecydowanych questionspytania
107
315583
3533
Film wywołał łzy i dociekliwe pytania
05:35
about unarmedbez broni peace-keepingutrzymanie pokoju forcessiły
108
319116
1800
na temat nieuzbrojonych sił pokojowych
05:36
and the double-dealingobłuda of a WesternWestern societyspołeczeństwo
109
320916
2683
i dwulicowości zachodniego społeczeństwa,
05:39
that picksopcji its moralmorał fightswalki with commoditiestowary in mindumysł.
110
323599
3934
które wszczyna wojny moralne z myślą o zysku.
05:43
And when "Schindler'sSchindlera ListListy" demandedzażądał that they never forgetzapomnieć,
111
327533
4066
Kiedy "Lista Schindlera" kazała im
nigdy nie zapomnieć,
05:47
one childdziecko, fullpełny of the painból of consciousnessświadomość, remarkedzauważył,
112
331599
4117
któreś dziecko boleśnie uświadomiło sobie:
05:51
"We alreadyjuż forgotzapomniałem,
113
335716
1269
"My już zapomnieliśmy,
05:52
otherwisew przeciwnym razie how did 'Hotel' Hotel Rwanda'Rwanda' happenzdarzyć?"
114
336985
4014
jak inaczej mógłby się zdarzyć 'Hotel Rwanda'"?
05:56
As they watch more filmsfilmy theirich liveszyje got palpablynamacalnie richerbogatszy.
115
340999
3767
Oglądanie filmów namacalnie wzbogaca ich życie.
06:00
"PickpocketKieszonkowiec" startedRozpoczęty a debatedebata about criminalityKryminalistyka disenfranchisementpróżnię.
116
344766
4633
"Kieszonkowiec" poruszył kwestię praw przestępców.
06:05
"To SirSir, with Love" ignitedZapalić its teennastolatków audiencepubliczność.
117
349399
3867
"Nauczyciel z przedmieścia" rozpalił nastoletnią widownię.
06:09
They celebratedsłynny a changezmiana in attitudepostawa
118
353266
2649
Świętowali zmianę podejścia
06:11
towardsw kierunku non-white-biały BritonsBrytowie,
119
355915
1700
do ciemnoskórych Brytyjczyków,
06:13
but railedrzucił againstprzeciwko our restlessniespokojne schoolszkoła systemsystem
120
357615
3420
ale pomstowali na niestabilny system szkolnictwa,
06:16
that does not valuewartość collectivekolektyw identitytożsamość,
121
361035
3048
który nie ceni tożsamości grupowej,
06:19
unlikew odróżnieniu that offeredoferowany by SidneySidney Poitier'sPoitier's carefulostrożny tutelageokiem.
122
364083
6067
w przeciwieństwie do kurateli Sidneya Poitiera.
06:26
By now, these thoughtfulrozważny, opinionateduparty, curiousciekawy youngmłody people
123
370150
4115
Myślący, ciekawi, pewni siebie młodzi ludzie
06:30
thought nothing of tacklingprzeciwdziałanie filmsfilmy of all formsformularze --
124
374265
2835
oglądają teraz filmy w każdej formie:
06:33
blackczarny and whitebiały, subtitledz napisami,
125
377100
1315
czarno-białe, z napisami,
06:34
documentaryfilm dokumentalny, non-narrativeNon narracji, fantasyFantazja --
126
378415
2734
dokumentalne, eksperymentalne, fantasy,
06:37
and thought nothing of writingpisanie detailedszczegółowe reviewsOpinie
127
381149
2699
nie boją się pisać szczegółowych recenzji,
06:39
that competedrywalizowały to favorprzysługa one filmfilm over anotherinne
128
383848
3484
wychwalających ulubiony film
06:43
in passionatenamiętny and increasinglycoraz bardziej sophisticatedwyrafinowany proseProza.
129
387332
3824
w prozie pełnej pasji i wyrafinowania.
06:47
SixSześć thousandtysiąc reviewsOpinie eachkażdy schoolszkoła weektydzień
130
391156
3166
Co tydzień blisko 6 tys. recenzji
06:50
vyingwalczących for the honorhonor of beingistota reviewrecenzja of the weektydzień.
131
394322
4518
ubiega się o tytuł recenzji tygodnia.
06:54
From 25 clubskluby, we becamestał się hundredssetki, then thousandstysiące,
132
398840
4060
25 klubów przerodziło się w setki, następnie tysiące,
06:58
untilaż do we were nearlyprawie a quarterjedna czwarta of a millionmilion kidsdzieciaki
133
402900
3082
aż doszliśmy do prawie ćwierć miliona dzieciaków
07:01
in 7,000 clubskluby right acrossprzez the countrykraj.
134
405982
3416
w 7 tys. klubów filmowych w kraju.
07:05
And althoughmimo że the numbersliczby were, and continueKontyntynuj to be, extraordinaryniezwykły,
135
409398
2884
Liczba uczestników jest niezwykła,
07:08
what becamestał się more extraordinaryniezwykły
136
412282
2283
jednak ważniejsze jest
07:10
was how the experiencedoświadczenie of criticalkrytyczny and curiousciekawy questioningpytający
137
414565
3550
doświadczenie krytycznego zadawania pytań,
07:14
translatedprzetłumaczony into life.
138
418115
2518
które przekłada się na ich własne życie:
07:16
Some of our kidsdzieciaki startedRozpoczęty talkingmówić with theirich parentsrodzice,
139
420633
2867
niektóre dzieci zaczęły rozmawiać z rodzicami,
07:19
othersinni with theirich teachersnauczyciele,
140
423500
1766
inne z nauczycielami, albo z przyjaciółmi,
07:21
or with theirich friendsprzyjaciele.
141
425266
983
inne z nauczycielami, albo z przyjaciółmi.
07:22
And those withoutbez friendsprzyjaciele
142
426249
1700
Te, które przyjaciół nie miały,
07:23
startedRozpoczęty makingzrobienie them.
143
427949
2201
zaczęły nawiązywać przyjaźnie.
07:26
The filmsfilmy providedopatrzony communalitywspólnotowości acrossprzez all mannersposób of dividepodzielić.
144
430150
5316
Filmy przyniosły więzi ponad podziałami.
07:31
And the storieshistorie they heldtrzymany providedopatrzony a sharedudostępniony experiencedoświadczenie.
145
435466
3117
Ich opowieści zapewniły wspólne przeżycia.
07:34
"PersepolisPersepolis" broughtprzyniósł a daughtercórka closerbliższy to her IranianIrański mothermama,
146
438583
4417
"Persepolis" zbliżyło córkę do irańskiej matki,
07:38
and "JawsSzczęki" becamestał się the way in whichktóry one youngmłody boychłopak
147
443000
3801
"Szczęki" pomogły pewnemu chłopcu wyrazić lęk,
07:42
was ablezdolny to articulateartykułować the fearstrach he'don by experienceddoświadczony
148
446801
3565
"Szczęki" pomogły pewnemu chłopcu wyrazić lęk,
07:46
in flightlot from violenceprzemoc
149
450366
1550
jakiego doświadczył uciekając przed przemocą,
07:47
that killedzabity first his fatherojciec then his mothermama,
150
451916
2984
która najpierw zabiła mu ojca, a potem matkę,
07:50
the latterte ostatnie thrownrzucony overboardza burtę on a boatłódź journeypodróż.
151
454900
4882
wyrzuconą za burtę podczas podróży łodzią.
07:55
Who was right, who wrongźle?
152
459782
1959
Kto miał rację, a kto nie?
07:57
What would they do underpod the samepodobnie conditionswarunki?
153
461741
2116
Co zrobiliby w takiej sytuacji?
07:59
Was the taleopowieść told well?
154
463857
1549
Czy historia została dobrze opowiedziana?
08:01
Was there a hiddenukryty messagewiadomość?
155
465406
1601
Czy był jakiś ukryty przekaz?
08:02
How has the worldświat changedzmienione? How could it be differentróżne?
156
467007
2733
Jak zmienił się świat? Czy mogło być inaczej?
08:05
A tsunamitsunami of questionspytania flewlatał out of the mouthsusta of childrendzieci
157
469740
4884
Powódź pytań od dzieci,
08:10
who the worldświat didn't think were interestedzainteresowany.
158
474624
1750
po których świat nie spodziewał się zainteresowania,
08:12
And they themselvessami had not knownznany they caredpod opieką.
159
476374
3471
które same nie wiedziały, że je to obchodzi.
08:15
And as they wrotenapisał and debatedprzedmiotem dyskusji,
160
479845
1912
Kiedy tak pisali i dyskutowali,
08:17
ratherraczej than seeingwidzenie the filmsfilmy as artifactsartefakty,
161
481757
2966
zamiast patrzeć na filmy jak na artefakty,
08:20
they beganrozpoczął się to see themselvessami.
162
484723
5066
zaczęli dostrzegać samych siebie.
08:25
I have an auntciocia who is a wonderfulwspaniale storytellergawędziarz.
163
489789
3165
Moja ciotka jest cudowną gawędziarką:
08:28
In a momentza chwilę she can invokeodwołać się imagesobrazy
164
492954
2154
momentalnie potrafi wywołać obraz biegania boso
08:31
of runningbieganie barefootboso on TableStół MountainGóry and playinggra copsgliniarze and robbersrabusie.
165
495108
3965
po Górze Stołowej i zabawy w policjantów i złodziei.
08:34
QuiteDość recentlyostatnio she told me
166
499073
1566
Niedawno opowiedziała mi,
08:36
that in 1948, two of her sisterssiostry and my fatherojciec
167
500639
3399
jak w 1948 roku jej dwie siostry i mój ojciec
08:39
traveledbywały on a boatłódź to IsraelIzrael withoutbez my grandparentsdziadkowie.
168
504038
2648
popłynęli sami statkiem do Izraela.
08:42
When the sailorsżeglarzy mutiniedzbuntowali at seamorze in a demandżądanie for humanehumanitarny conditionswarunki,
169
506686
4466
Marynarze wszczęli bunt, żądając ludzkich warunków,
08:47
it was these teenagersnastolatkowie that fedkarmiony the crewzałoga.
170
511152
3734
i wtedy te nastolatki wykarmiły załogę.
08:50
I was pastprzeszłość 40 when my fatherojciec diedzmarły.
171
514886
2150
Miałam po czterdziestce, kiedy zmarł mój tata.
08:52
He never mentionedwzmiankowany that journeypodróż.
172
517036
2552
Nigdy nie wspominał o tej podróży.
08:55
My mother'smatki mothermama left EuropeEuropy in a hurrypośpiech
173
519588
3685
Matka mojej matki opuściła Europę w pośpiechu,
08:59
withoutbez her husbandmąż, but with her three-year-oldtrzyletni daughtercórka
174
523273
3397
bez męża, ale za to z 3-letnią córką
09:02
and diamondsdiamenty sewnszyte into the hemHem of her skirtSpódnica.
175
526670
3831
i diamentami wszytymi w rąbek spódnicy.
09:06
After two yearslat in hidingUkrywanie,
176
530501
1284
Ukrywały się przez dwa lata,
09:07
my grandfatherDziadek appearedpojawił się in LondonLondyn.
177
531785
2834
aż w Londynie pojawił się mój dziadek.
09:10
He was never right again.
178
534619
2300
Nigdy już nie wrócił do siebie.
09:12
And his storyfabuła was hushedprzemilczane as he assimilatedprzyswojone.
179
536919
4701
W trakcie asymilacji jego historia została wyciszona.
09:17
My storyfabuła startedRozpoczęty in EnglandAnglia
180
541620
3938
Moja historia zaczęła się w Anglii
09:21
with a cleanczysty slateŁupek and the silencecisza of immigrantimigrantów parentsrodzice.
181
545558
4263
z czystym kontem i milczeniem rodziców-imigrantów.
09:25
I had "AnneAnne FrankFrank," "The Great EscapeEscape,"
182
549821
2151
Miałam "Annę Frank", "Wielką Ucieczkę",
09:27
"ShoahShoah," "TriumphTriumf of the Will."
183
551972
2514
"Shoah", "Triumf woli".
09:30
It was LeniLeni RiefenstahlRiefenstahl
184
554486
2055
Dopiero Leni Riefenstahl
09:32
in her elegantelegancki NaziNazistowskich propagandaPropaganda
185
556541
2783
w eleganckiej propagandzie nazistowskiej,
09:35
who gavedał contextkontekst to what the familyrodzina had to endureznosić.
186
559324
3908
pokazała kulisy cierpień rodziny.
09:39
These filmsfilmy heldtrzymany what was too hurtfulbolesne to say out loudgłośny,
187
563232
5650
Filmy udźwignęły to, co było zbyt bolesne
do wyrażenia słowami,
09:44
and they becamestał się more usefulprzydatny to me
188
568882
2350
a dla mnie stały się bardziej użyteczne
09:47
than the whispersSzepty of survivorsktórzy przeżyli
189
571232
2717
niż szepty ocalałych świadków,
09:49
and the occasionalod czasu do czasu glimpsedojrzeć of a tattootatuaż
190
573949
2935
czy przelotne mignięcie tatuażu
09:52
on a maidendziewica aunt'sCiotki wristnadgarstek.
191
576884
2848
na nadgarstku niezamężnej ciotki.
09:55
PuristsPurystów maymoże feel that fictionfikcja dissipatesrozprasza
192
579732
2783
Puryści mogą sądzić, że z powodu fikcji
09:58
the questQuest of realreal humanczłowiek understandingzrozumienie,
193
582515
3001
marnuje się poszukiwanie prawdziwego zrozumienia,
10:01
that filmfilm is too crudesurowy
194
585516
1499
że film jest zbyt toporny,
10:02
to tell a complexzłożony and detailedszczegółowe historyhistoria,
195
587015
2434
żeby opowiedzieć złożoną i pełną szczegółów historię,
10:05
or that filmmakerstwórcy filmów always serveobsługiwać dramadramat over truthprawda.
196
589449
4250
albo że filmowcy zawsze wolą dramat od prawdy.
10:09
But withinw ciągu the reelsbębny liekłamstwo purposecel, powód and meaningznaczenie.
197
593699
3134
Ale te taśmy zawierają cel i znaczenie.
10:12
As one 12-year-old-roczny said after watchingoglądanie "WizardKreator of OzOz,"
198
596833
3267
Pewien 12-latek po obejrzeniu "Czarodzieja z Oz"
10:16
"EveryKażdy personosoba should watch this,
199
600100
2299
powiedział: "Każdy powinien to obejrzeć,
10:18
because unlesschyba że you do
200
602399
1850
bo inaczej może się nie dowiedzieć,
10:20
you maymoże not know that you too have a heartserce."
201
604249
4667
że też ma serce”.
10:24
We honorhonor readingczytanie, why not honorhonor watchingoglądanie with the samepodobnie passionpasja?
202
608916
4399
Cenimy lekturę, dlaczego nie traktować podobnie filmów?
10:29
ConsiderNależy wziąć pod uwagę "CitizenObywatel KaneKane" as valuablecenny as JaneJane AustenAusten.
203
613315
3294
Traktować "Obywatela Kane" na równi z Jane Austen,
10:32
AgreeZgadzam się that "BoyzBoyz n the HoodKaptur," like TennysonTennyson,
204
616609
3199
zgodzić się, że "Chłopaki z sąsiedztwa", jak Tennyson,
10:35
offersoferuje an emotionalemocjonalny landscapekrajobraz and a heightenedpodwyższony understandingzrozumienie
205
619808
4018
oferują emocjonalny pejzaż i spotęgowaną percepcję,
10:39
that work togetherRazem.
206
623826
1749
które współgrają ze sobą.
10:41
EachKażdy a piecekawałek of memorableniezapomniany artsztuka,
207
625575
1534
Każde z nich jest niezapomnianym dziełem sztuki,
10:43
eachkażdy a brickcegła in the wallŚciana of who we are.
208
627109
3449
częścią budowli, którą jesteśmy.
10:46
And it's okay if we rememberZapamiętaj TomTom HanksPasma
209
630558
2867
Nic w tym złego, że lepiej pamiętamy Toma Hanksa
10:49
better than astronautastronauta JimJim LovellLovell
210
633425
2050
niż astronautę Jima Lovella, albo że Ban Kingsley
10:51
or have BenBen Kingsley'sKingsley facetwarz superimposednałożony ontona that of Gandhi'sGandhi.
211
635475
4564
przesłania nam twarz Gandhiego.
10:55
And thoughchociaż not realreal, EveEwa HarringtonHarrington, HowardHoward BealeBeale, MildredMildred PiercePierce
212
640039
3556
Eve Harrington, Howard Beale, Mildred Pierce,
10:59
are an opportunityokazja to discoverodkryć
213
643595
2697
choć nie są realni,
11:02
what it is to be humanczłowiek,
214
646292
2416
umożliwiają odkrywanie sensu bycia człowiekiem,
11:04
and no lessmniej helpfulpomocny to understandingzrozumienie our life and timesczasy
215
648708
4034
pomagają zrozumieć nasze życie i czasy,
11:08
as ShakespeareSzekspir is in illuminatingświetlny the worldświat of ElizabethanElżbietańskiej EnglandAnglia.
216
652742
5750
tak jak Szekspir objaśniał świat elżbietańskiej Anglii.
11:14
We guesseddomyślił się that filmfilm,
217
658492
1568
Filmowe historie - miejsce spotkań dramatu, muzyki,
11:15
whosektórego storieshistorie are a meetingspotkanie placemiejsce
218
660060
1999
Filmowe historie - miejsce spotkań dramatu, muzyki,
11:17
of dramadramat, musicmuzyka, literatureliteratura and humanczłowiek experiencedoświadczenie,
219
662059
2229
literatury i ludzkiego doświadczenia,
11:20
would engageangażować and inspireinspirować the youngmłody people participatinguczestnictwo in FILMCLUBFILMCLUB.
220
664288
4505
wciągnęły i zainspirowały młodych widzów.
11:24
What we could not have foreseenprzewidzieć
221
668793
1532
Nieoczekiwanie zwiększyły również
11:26
was the measurablemierzalne improvementsulepszenia
222
670325
1633
ich pewność siebie i osiągnięcia w nauce.
11:27
in behaviorzachowanie, confidencepewność siebie and academicakademicki achievementosiągnięcie.
223
671958
3718
Dawniej niechętni uczniowie
11:31
Once-reluctantRaz niechętnie studentsstudenci now racewyścigi to schoolszkoła, talk to theirich teachersnauczyciele,
224
675676
4282
ochoczo gnają do szkoły, rozmawiają z nauczycielami,
11:35
fightwalka, not on the playgroundplac zabaw,
225
679958
1485
nadal są konflikty, ale tym razem
11:37
but to choosewybierać nextNastępny week'stygodniu filmfilm --
226
681443
2133
chodzi o wybór filmu na następny tydzień.
11:39
youngmłody people who have founduznany self-definitionsamookreślenia, ambitionambicja
227
683576
3586
Młodzież odnalazła samookreślenie, ambicję
11:43
and an appetiteapetyt for educationEdukacja and socialspołeczny engagementzaręczynowy
228
687162
4247
oraz apetyt na naukę i zaangażowanie społeczne
11:47
from the storieshistorie they have witnessedpoświadczony.
229
691409
2966
właśnie w tych historiach.
11:50
Our membersczłonków defyprzeciwstawiać się the binarydwójkowy descriptionopis
230
694375
3383
Nasi widzowie wymykają się opisowi,
11:53
of how we so oftenczęsto describeopisać our youngmłody.
231
697758
2818
jaki często stosujemy do młodych:
11:56
They are neitherani feraldzików norani myopicallymyopically self-absorbedwłasny wchłania.
232
700576
4983
to nie dzikusy ani krótkowzroczni egocentrycy.
12:01
They are, like other youngmłody people,
233
705559
1767
Jak inni młodzi ludzie,
12:03
negotiatingnegocjowanie a worldświat with infinitenieskończony choicewybór,
234
707326
3467
żyją w świecie pełnym wyborów,
12:06
but little culturekultura of how to find meaningfulznaczący experiencedoświadczenie.
235
710793
4700
który nie uczy ich szukania wartościowych wzorców.
12:11
We appearedpojawił się surprisedzaskoczony at the behaviorszachowania
236
715493
2634
Niby zaskakują nas dziś młodzi
12:14
of those who definedefiniować themselvessami
237
718127
1998
wyrażający siebie poprzez markę butów,
12:16
by the sizerozmiar of the tickkleszcz on theirich shoesbuty,
238
720125
2201
wyrażający siebie poprzez markę butów,
12:18
yetjeszcze acquisitionnabycie has been the narrativenarracja we have offeredoferowany.
239
722326
4249
ale to nasza narracja nauczyła ich materializmu.
12:22
If we want differentróżne valueswartości
240
726575
1817
Jeśli chcemy innych wartości,
12:24
we have to tell a differentróżne storyfabuła,
241
728392
3467
musimy opowiedzieć inną historię.
12:27
a storyfabuła that understandsrozumie that an individualindywidualny narrativenarracja
242
731859
4002
Taką, która rozumie, że narracja indywidualna
12:31
is an essentialistotny componentskładnik of a person'sosoby identitytożsamość,
243
735861
3863
jest ważnym składnikiem tożsamości każdej osoby,
12:35
that a collectivekolektyw narrativenarracja
244
739724
1769
a narracja zbiorowa
12:37
is an essentialistotny componentskładnik of a culturalkulturalny identitytożsamość,
245
741493
3981
jest ważnym składnikiem tożsamości kulturowej,
12:41
and withoutbez it it is impossibleniemożliwy to imaginewyobrażać sobie yourselfsiebie
246
745474
3734
bez której nie można wyobrazić sobie siebie
12:45
as partczęść of a groupGrupa.
247
749208
1401
jako części grupy.
12:46
Because when these people get home
248
750609
3056
Kiedy widzowie wracają do domu
12:49
after a screeningekranizacja of "RearZ tyłu WindowOkno"
249
753665
2519
po projekcji "Okna na podwórze",
12:52
and raisepodnieść theirich gazewzrok to the buildingbudynek nextNastępny doordrzwi,
250
756184
2749
podnosząc wzrok na sąsiedni budynek,
12:54
they have the toolsprzybory to wondercud who, apartniezależnie from them,
251
758933
3665
mają narzędzia do rozważań,
12:58
is out there
252
762598
1567
kto oprócz nich samych, tutaj jest,
13:00
and what is theirich storyfabuła.
253
764165
2533
i jaką ma historię.
13:02
Thank you.
254
766698
1651
Dziękuję.
13:04
(ApplauseAplauz)
255
768349
2682
(Oklaski)
Translated by Rysia Wand
Reviewed by Michalina Szymanska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Baroness Beeban Kidron - Film director
Beeban Kidron directed Bridget Jones: The Edge of Reason and Oranges Are Not the Only Fruit. She also cofounded FILMCLUB, a charity for students devoted to the art of storytelling through film.

Why you should listen

Beeban Kidron is a British filmmaker who successfully navigates between pop culture and society’s darkest underworlds. Kidron is best known for directing Bridget Jones: The Edge of Reason (2004) and the Bafta-winning miniseries Oranges Are Not the Only Fruit (1989), adapted from Jeannette Winterson’s novel of the same name. She is also the director of To Wong Foo Thanks for Everything, Julie Newmar (1995) and Antonia and Jane (1991), as well as two documentaries on prostitution: Hookers, Hustlers, Pimps and their Johns (1993) and Sex, Death and the Gods (2011), a film about “devadasi,” or Indian “sacred prostitutes.”

In 2006 Kidron, with journalist and film critic Lindsay Mackie, founded FILMCLUB, an educational charity aimed at transforming the lives of young people through film. Through FILMCLUB, schools can screen films at no cost, and afterwards students discuss and review the films. Each week the charity reaches 220,000 children, in over 7,000 clubs.

Read more on the TEDBlog >>

 

More profile about the speaker
Baroness Beeban Kidron | Speaker | TED.com