ABOUT THE SPEAKER
Tracy Chevalier - Author
Novelist Tracy Chevalier is the author of "Girl With a Pearl Earring."

Why you should listen

Tracy Chevalier pulls stories from paintings and historical episodes, finding the human thread behind opaque images. Her best-known book is Girl With a Pearl Earring, inspired by a Vermeer painting; other books include The Lady and the Unicorn and Burning Brightabout two children who become neighbours of William Blake. Her upcoming book, The Last Runaway, tells a story from the Underground Railroad.

For the anthology Imagined Lives, she wrote about an unknown portrait sitter whom she calls "Rosy." Hear the podcast of her story. and find more stories from the National Portrait Gallery.

More profile about the speaker
Tracy Chevalier | Speaker | TED.com
TEDSalon London Spring 2012

Tracy Chevalier: Finding the story inside the painting

Tracy Chevalier: Poszukując historii na obrazie

Filmed:
1,389,986 views

Patrząc na obrazy Tracy Chevalier wymyśla historie: Jak malarz poznał swoją modelkę? Co wywołało takie a nie inne spojrzenie? Dlaczego ten mężczyzna się... rumieni? Tu dzieli się trzema opowiadaniami, dla których inspiracji dostarczyły portrety -- m.in historią, na której osnuła swój bestseller "Dziewczyna z perłą".
- Author
Novelist Tracy Chevalier is the author of "Girl With a Pearl Earring." Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
I'm going to tell you about an afflictionnieszczęście I sufferponieść from.
0
516
4107
Opowiem państwu o mojej przypadłości.
00:20
And I have a funnyzabawny feelinguczucie that quitecałkiem a fewkilka of you
1
4623
2504
Przypadłości, na którą wydaje mi się,
00:23
sufferponieść from it as well.
2
7127
1920
cierpi też wielu z was.
00:24
When I'm walkingpieszy around an artsztuka galleryGaleria,
3
9047
2097
Kiedy chodzę po galeriach,
00:27
roomspokoje and roomspokoje fullpełny of paintingsobrazy,
4
11144
2103
po salach pełnych obrazów,
00:29
after about 15 or 20 minutesminuty,
5
13247
4517
po 15, 20 minutach zdaję sobie sprawę,
00:33
I realizerealizować I'm not thinkingmyślący about the paintingsobrazy.
6
17764
1891
że wcale nie myślę o tych obrazach.
00:35
I'm not connectingzłączony to them.
7
19655
1608
Nie potrafię ich zrozumieć.
00:37
InsteadZamiast tego, I'm thinkingmyślący about that cupPuchar of coffeeKawa
8
21263
2504
Myślę o filiżance kawy,
00:39
I desperatelybeznadziejnie need to wakebudzić me up.
9
23767
3000
której potrzebuję by się rozbudzić.
00:42
I'm sufferingcierpienie from galleryGaleria fatiguezmęczenie.
10
26767
3184
Cierpię na "galeryjne wyczerpanie".
00:45
How manywiele of you out there sufferponieść from --
11
29951
2376
Ilu z was cierpi na...
00:48
yes. HaHa haha, haha haha!
12
32327
2005
...tak. No właśnie.
00:50
Now, sometimesczasami you mightmoc last longerdłużej
13
34332
2150
Czasem wytrzymujecie trochę dłużej,
00:52
than 20 minutesminuty, or even shorterkrótszy,
14
36482
2094
czasem krócej,
00:54
but I think we all sufferponieść from it. And do you have
15
38576
2214
ale chyba wszyscy na to cierpimy.
00:56
the accompanyingtowarzyszące guiltpoczucie winy?
16
40790
2081
Czujecie się wtedy winni?
00:58
For me, I look at the paintingsobrazy on the wallŚciana
17
42871
2987
Patrzę na obrazy na ścianach i myślę,
01:01
and I think, somebodyktoś has decidedzdecydowany to put them there,
18
45858
3015
że ktoś zdecydował, żeby je tam powiesić,
01:04
thinksmyśli they're good enoughdość to be on that wallŚciana,
19
48873
2528
ktoś uważa, że są wystarczająco dobre,
01:07
but I don't always see it.
20
51401
1358
a ja nie zawsze to czuję.
01:08
In factfakt, mostwiększość of the time I don't see it.
21
52759
2664
Właściwie, zwykle tego nie czuję.
01:11
And I leavepozostawiać feelinguczucie actuallytak właściwie unhappynieszczęśliwy.
22
55423
3774
I wychodzę w kiepskim nastroju.
01:15
I feel guiltywinny and unhappynieszczęśliwy with myselfsiebie,
23
59197
3467
Czuję się winna i niezadowolona z siebie.
01:18
ratherraczej than thinkingmyślący there's something wrongźle with the paintingobraz,
24
62664
2063
Nie myślę, że to z obrazem jest coś nie w porządku,
01:20
I think there's something wrongźle with me.
25
64727
1457
ale raczej ze mną.
01:22
And that's not a good experiencedoświadczenie, to leavepozostawiać a galleryGaleria like that.
26
66184
2908
Nie jest to przyjemne -
wyjść z galerii z takim uczuciem.
01:24
(LaughterŚmiech)
27
69092
1271
(śmiech)
01:26
The thing is, I think we should give ourselvesmy sami a breakprzerwa.
28
70363
2309
Myślę, że powinniśmy sobie odpuścić.
01:28
If you think about going into a restaurantrestauracja,
29
72672
2460
Kiedy idziemy do restauracji,
01:31
when you look at the menumenu, are you expectedspodziewany to orderzamówienie
30
75132
3687
czy musimy zamówić każdą z pozycji
01:34
everykażdy singlepojedynczy thing on the menumenu?
31
78819
2183
znajdujących się w menu?
01:36
No! You selectWybierz.
32
81002
1882
Nie! Możemy wybrać.
01:38
If you go into a departmentdepartament storesklep to buykupować a shirtkoszula,
33
82884
3175
Kiedy idziemy do sklepu kupić koszulę,
01:41
are you going to try on everykażdy singlepojedynczy shirtkoszula
34
86059
2977
czy przymierzamy każdą i chcemy
01:44
and want everykażdy singlepojedynczy shirtkoszula?
35
89036
1328
każdą z nich?
01:46
Of coursekurs not, you can be selectiveselektywne. It's expectedspodziewany.
36
90364
4127
Nie. Możemy wybrać i tego się od nas oczekuje.
01:50
How come, then, it's not so expectedspodziewany
37
94491
2621
Dlaczego więc, nie oczekuje się od nas
01:53
to be selectiveselektywne when we go to an artsztuka galleryGaleria?
38
97112
2573
wybiórczego zachowania w galerii sztuki?
01:55
Why are we supposeddomniemany to have a connectionpołączenie with everykażdy singlepojedynczy paintingobraz?
39
99685
3295
Dlaczego mamy zrozumieć każdy obraz?
01:58
Well I'm tryingpróbować to take a differentróżne approachpodejście.
40
102980
2704
Staram się podejśc do tego inaczej.
02:01
And there's two things I do:
41
105684
1618
Korzystam z dwóch sposobów.
02:03
When I go into a galleryGaleria, first of all, I go quitecałkiem fastszybki,
42
107302
4494
Kiedy wchodzę do galerii idę szybko,
02:07
and I look at everything, and I pinpointsprecyzować the oneste
43
111796
4235
oglądam wszystko i zapamiętuję te dzieła,
02:11
that make me slowpowolny down for some reasonpowód or other.
44
116031
3054
przy których z jakiegoś powodu zwalniam.
02:14
I don't even know why they make me slowpowolny down, but something
45
119085
2801
Nawet nie wiem, dlaczego zwalniam,
02:17
pullsciągnie me like a magnetmagnes
46
121886
2057
ale coś mnie przyciąga.
02:19
and then I ignoreignorować all the othersinni, and I just go to that paintingobraz.
47
123943
3118
Następnie pomijam wszystkie inne obrazy,
a wracam do tych wybranych.
02:22
So it's the first thing I do is, I do my ownwłasny curationprzechowywanie.
48
127061
2464
Pierwsze co robię, to staję się
swoim własnym kuratorem.
02:25
I choosewybierać a paintingobraz. It mightmoc just be one paintingobraz in 50.
49
129525
3296
Wybieram obraz. Może być to jeden z 50.
02:28
And then the seconddruga thing I do is I standstoisko in frontz przodu of that paintingobraz,
50
132821
3690
Następnie staję przed nim
02:32
and I tell myselfsiebie a storyfabuła about it.
51
136511
3077
i wymyślam do niego opowiadanie.
02:35
Why a storyfabuła? Well, I think that we are wiredprzewodowy,
52
139588
3598
Dlaczego opowiadanie?
Chyba mamy to zakodowane
02:39
our DNADNA tellsmówi us to tell storieshistorie.
53
143186
3891
w naszym DNA.
02:42
We tell storieshistorie all the time about everything,
54
147077
2369
Cały czas opowiadamy historie.
02:45
and I think we do it because the worldświat is kinduprzejmy of a crazyzwariowany, chaoticchaotyczny placemiejsce,
55
149446
5111
Chyba dlatego, że świat jest takim
szalonym, bezładnym miejscem,
02:50
and sometimesczasami storieshistorie, we're tryingpróbować to make sensesens of the worldświat a little bitkawałek,
56
154557
3951
a historie czasem pomagają nadać mu jakiś sens,
02:54
tryingpróbować to bringprzynieść some orderzamówienie to it.
57
158508
2169
trochę go uporządkować.
02:56
Why not applyzastosować that to our looking at paintingsobrazy?
58
160677
3991
Dlaczego nie zrobić tego samego z obrazami?
03:00
So I now have this sortsortować of restaurantrestauracja menumenu
59
164668
3715
Mam teraz swoje własne menu
03:04
visitingprzyjezdny of artsztuka galleriesGalerie.
60
168383
3223
"zwiedzanie galerii sztuki".
03:07
There are threetrzy paintingsobrazy I'm going to showpokazać you now
61
171606
3208
Pokażę Wam trzy obrazy,
03:10
that are paintingsobrazy that madezrobiony me stop in my tracksutwory
62
174814
3064
które sprawiły, że się zatrzymałam
03:13
and want to tell storieshistorie about them.
63
177878
2546
i stworzyłam o nich historie.
03:16
The first one needswymagania little introductionwprowadzenie --
64
180424
3551
Słowo wstępu co do pierwszego:
03:19
"GirlDziewczyna with a PearlPerła EarringKolczyk" by JohannesJohannes VermeerVermeer,
65
183975
3031
"Dziewczyna z perłą" Jana Vermeera,
03:22
17th-centurystulecie DutchHolenderski paintermalarz.
66
187006
2156
XVII-wiecznego holenderskiego malarza.
03:25
This is the mostwiększość gloriouschwalebne paintingobraz.
67
189162
2500
To zniewalający obraz.
03:27
I first saw it when I was 19,
68
191662
2144
Pierwszy raz zobaczyłam go jako 19-latka
03:29
and I immediatelynatychmiast wentposzedł out and got a posterplakat of it,
69
193806
2280
i zaraz kupiłam sobie z nim plakat.
03:31
and in factfakt I still have that posterplakat. 30 yearslat laterpóźniej it's hangingwiszące in my housedom.
70
196086
4157
Właściwie to nadal go mam.
30 lat i nadal wisi u mnie w domu.
03:36
It's accompaniedwraz z me everywherewszędzie I've goneodszedł,
71
200243
3150
Towarzyszył mi wszędzie, a patrzenie na nią
03:39
I never tireopona of looking at her.
72
203393
2344
nigdy mnie nie nuży.
03:41
What madezrobiony me stop in my tracksutwory about her to beginzaczynać with
73
205737
3779
Pierwsze co sprawiło, że przystanęłam
03:45
was just the gorgeouswspaniały colorszabarwienie he usesużywa
74
209516
2557
to niesamowite kolory
03:47
and the lightlekki fallingspadanie on her facetwarz.
75
212073
1944
i światło padające na jej twarz.
03:49
But I think what's kepttrzymane me still comingprzyjście back
76
214017
2784
Rok po roku
03:52
yearrok after yearrok is anotherinne thing, and that is
77
216801
3056
wracam do tego obrazu,
03:55
the look on her facetwarz, the conflictedkonflikt look on her facetwarz.
78
219857
3694
ze względu na jej twarz. Pełna sprzeczności.
03:59
I can't tell if she's happyszczęśliwy or sadsmutny,
79
223551
2418
Nie mogę stwierdzić, czy jest szczęśliwa czy nie
04:01
and I changezmiana my mindumysł all the time.
80
225969
2967
i ciągle zmieniam zdanie.
04:04
So that keepstrzyma me comingprzyjście back.
81
228936
3599
Dlatego ciągle do niego wracam.
04:08
One day, 16 yearslat after I had this posterplakat on my wallŚciana,
82
232535
4009
16 lat po powieszeniu plakatu na ścianie,
04:12
I laykłaść in bedłóżko and lookedspojrzał at her,
83
236544
2682
spojrzałam na nią leżąc w łóżku
04:15
and I suddenlynagle thought, I wondercud what
84
239226
2579
i pomyślałam: "Ciekawe
04:17
the paintermalarz did to her to make her look like that.
85
241805
3918
co zrobił malarz, by sprawić, że tak wygląda."
04:21
And it was the first time I'd ever thought that
86
245723
2944
To był pierwszy raz, kiedy przyszło mi na myśl,
04:24
the expressionwyrażenie on her facetwarz is actuallytak właściwie reflectingodzwierciedlając
87
248667
2800
że wyraz jej twarzy może odzwierciedlać,
04:27
how she feelsczuje about him.
88
251467
2139
jej uczucia do niego.
04:29
Always before I'd thought of it as a portraitportret of a girldziewczyna.
89
253606
3156
Przedtem zawsze myślałam, że to portret dziewczyny.
04:32
Now I beganrozpoczął się to think of it as a portraitportret of a relationshipzwiązek.
90
256762
4769
Wtedy zaczęłam go widzieć jako obraz związku.
04:37
And I thought, well, what is that relationshipzwiązek?
91
261531
2832
I pomyślałam: "W takim razie, co to za związek?"
04:40
So I wentposzedł to find out. I did some researchBadania and discoveredodkryty,
92
264363
3208
Postanowiłam się dowiedzieć.
Zrobiłam trochę badań i odkryłam,
04:43
we have no ideapomysł who she is.
93
267571
2325
że nikt nie wie kim ona jest.
04:45
In factfakt, we don't know who any of the modelsmodele
94
269896
2347
Właściwie nie znamy tożsamości żadnej
04:48
in any of Vermeer'sVermeera paintingsobrazy are,
95
272243
2360
z modelek Vermeera,
04:50
and we know very little about VermeerVermeer himselfsamego siebie.
96
274603
2127
a i o nim samym wiemy niewiele.
04:52
WhichCo madezrobiony me go, "YippeeYippee!"
97
276730
2774
I wykrzyknęłam: "Hurra!"
04:55
I can do whatevercokolwiek I want, I can come up with whatevercokolwiek storyfabuła I want to.
98
279504
4659
Mogę zrobić co mi się podoba,
wymyślić historię jaką tylko chcę.
05:00
So here'soto jest how I cameoprawa ołowiana witrażu up with the storyfabuła.
99
284163
2596
I oto jak to zrobiłam.
05:02
First of all, I thought,
100
286759
1877
Po pierwsze, pomyślałam,
05:04
I've got to get her into the housedom.
101
288636
2092
muszę ją wprowadzić do jego domu.
05:06
How does VermeerVermeer know her?
102
290728
2488
Skąd Vermeer ją zna?
05:09
Well, there'veistnieje już been suggestionssugestie that
103
293216
1544
Pojawiały się sugestie,
05:10
she is his 12-year-old-roczny daughtercórka.
104
294760
4423
że to jego 12-letnia córka.
05:15
The daughtercórka at the time was 12 when he paintednamalowany the paintingobraz.
105
299183
2225
Bo kiedy malował ten obraz, córka miała 12 lat.
05:17
And I thought, no, it's a very intimateintymne look,
106
301408
2696
Ale pomyślałam:
"Nie, to intymne spojrzenie,
05:20
but it's not a look a daughtercórka givesdaje her fatherojciec.
107
304104
2184
ale nie takie, jakim córka obdarza ojca."
05:22
For one thing, in DutchHolenderski paintingobraz of the time,
108
306288
1840
Po pierwsze,
w malarstwie holenderskim tej epoki,
05:24
if a woman'skobiety mouthusta was openotwarty, it was indicatingwskazujące sexualseksualny availabilitydostępność.
109
308128
3592
otwarte usta kobiety,
oznaczały dyspozycyjność seksualną.
05:27
It would have been inappropriateniewłaściwy for VermeerVermeer
110
311720
1888
Ze strony Vermeera byłoby niewłaściwym
05:29
to paintfarba his daughtercórka like that.
111
313608
1896
namalować córkę w ten sposób.
05:31
So it's not his daughtercórka, but it's somebodyktoś
112
315504
1880
Więc nie córka, ale ktoś mu bliski,
05:33
closeblisko to him, physicallyfizycznie closeblisko to him.
113
317384
2250
do tego fizycznie bliski.
05:35
Well, who elsejeszcze would be in the housedom?
114
319634
2264
Kto jeszcze mógł być w domu?
05:37
A servantsługa, a lovelyśliczny servantsługa.
115
321898
3383
Służąca, śliczna służąca.
05:41
So, she's in the housedom.
116
325281
1561
Mamy więc ją w domu.
05:42
How do we get her into the studiostudio?
117
326842
2661
Jak dostała się do pracowni?
05:45
We don't know very much about VermeerVermeer,
118
329503
2134
O Vermeerze wiemy niewiele,
05:47
but the little bitsbity that we do know, one thing we know
119
331637
2139
wiemy jednak,
05:49
is that he marriedżonaty a CatholicKatolicki womankobieta, they livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj with her mothermama
120
333776
2991
że był żonaty z katoliczką, mieszkali z jej matką
05:52
in a housedom where he had his ownwłasny roompokój
121
336767
2273
w domu, gdzie miał własny pokój,
05:54
where he -- his studiostudio. He alsorównież had 11 childrendzieci.
122
339040
4283
swoje studio. Miał też 11 dzieci.
05:59
It would have been a chaoticchaotyczny, noisygłośny householdgospodarstwo domowe.
123
343323
3077
Zapewne był to głośny, niespokojny dom.
06:02
And if you've seenwidziany Vermeer'sVermeera paintingsobrazy before,
124
346400
2944
Jeśli widzieli państwo wcześniej obrazy Vermeera,
06:05
you know that they're incrediblyniewiarygodnie calmspokojna and quietcichy.
125
349344
3864
wiecie, że są niesamowicie ciche i spokojne.
06:09
How does a paintermalarz paintfarba suchtaki calmspokojna, quietcichy paintingsobrazy with 11 kidsdzieciaki around?
126
353208
3896
Jak malarz mógłby je stworzyć
z jedenaściorgiem dzieci wokoło?
06:13
Well, he compartmentalizescompartmentalizes his life.
127
357104
2296
Podzielił swoje życie.
06:15
He getsdostaje to his studiostudio, and he saysmówi, "NobodyNikt nie comespochodzi in here.
128
359400
3680
Kiedy wchodzi do studio mówi:
"Tutaj nikt nie wchodzi.
06:18
Not the wifeżona, not the kidsdzieciaki. Okay, the maidPokojówka can come in and cleanczysty."
129
363080
4728
Ani żona, ani dzieci.
Służąca może wejść, żeby posprzątać."
06:23
She's in the studiostudio. He's got her in the studiostudio, they're togetherRazem.
130
367808
7051
Więc jest w studio. Są razem w pracowni.
06:30
And he decidesdecyduje to paintfarba her.
131
374859
2080
I decyduje się ją namalować.
06:32
He has her wearmieć na sobie very plainRównina clothesubranie.
132
376939
2268
Chce by założyła zwyczajne ubranie.
06:35
Now, all of the womenkobiety, or mostwiększość of the womenkobiety in Vermeer'sVermeera other paintingsobrazy
133
379207
3371
Wszystkie, albo większość, kobiet na obrazach Vermeera
06:38
worenosił velvetaksamit, silkjedwab, furfutro, very sumptuouswystawne materialsmateriały.
134
382578
5966
ubrana jest w aksamit, jedwab, futra,
bardzo wystawne materiały.
06:44
This is very plainRównina; the only thing that isn't plainRównina
135
388544
2520
A na tym strój jest zwyczajny.
Jedyne co się wyróżnia,
06:46
is her pearlPerła earringkolczyk.
136
391064
2040
to kolczyk z perłą.
06:49
Now, if she's a servantsługa, there is no way she could affordpozwolić sobie
137
393104
3447
Jeśli była służącą,
nie stać by jej było
06:52
a pairpara of pearlPerła earringskolczyki.
138
396551
2207
na takie kolczyki.
06:54
So those are not her pearlPerła earringskolczyki. WhoseKtórych are they?
139
398758
3262
Więc nie należą do niej. A więc do kogo?
06:57
We happenzdarzyć to know, there's a listlista of CatharinaCatharina, the wife'sżony clothesubranie.
140
402020
5041
Znamy listę ubrań Cathariny, żony Vermeera.
07:02
AmongstWśród them a yellowżółty coatpłaszcz with whitebiały furfutro,
141
407061
3616
Jest wśród nich żółty płaszcz z białym futrem,
07:06
a yellowżółty and blackczarny bodiceGorset,
142
410677
1747
żótło-czarny kaftan.
07:08
and you see these clothesubranie on lots of other paintingsobrazy,
143
412424
3694
Ubrania te pojawiają się na wielu innych obrazach,
07:12
differentróżne womenkobiety in the paintingsobrazy, Vermeer'sVermeera paintingsobrazy.
144
416118
3114
na różnych kobietach na obrazach Vermeera.
07:15
So clearlywyraźnie, her clothesubranie were lentwielki post to variousróżnorodny differentróżne womenkobiety.
145
419232
4478
Widać, że jej ubrania
pożyczane były różnym modelkom.
07:19
It's not suchtaki a leapskok of faithwiara to take
146
423710
2519
Stąd też można domniemać,
07:22
that that pearlPerła earringkolczyk actuallytak właściwie belongsnależy to his wifeżona.
147
426229
3584
że kolczyk też należał do żony Vermeera.
07:25
So we'vemamy got all the elementselementy for our storyfabuła.
148
429813
3177
Mamy już wszystkie ogniwa historii.
07:28
She's in the studiostudio with him for a long time.
149
432990
2430
Jest z malarzem w studio przez dłuższy czas.
07:31
These paintingsobrazy tookwziął a long time to make.
150
435420
2043
Bo takie obrazy maluje się długo.
07:33
They would have spentwydany the time alonesam, all that time.
151
437463
2871
Cały ten czas spędziliby sami.
07:36
She's wearingma na sobie his wife'sżony pearlPerła earringkolczyk.
152
440334
2000
Ma na sobie kolczyk z perłą jego żony.
07:38
She's gorgeouswspaniały. She obviouslyoczywiście loveskocha him. She's conflictedkonflikt.
153
442334
2815
Jest atrakcyjna.
Bez wątpienia go kocha. Ma sprzeczne uczucia.
07:41
And does the wifeżona know? Maybe not.
154
445149
2792
Czy żona o tym wie? Może nie.
07:43
And if she doesn't, well --
155
447941
3378
A jeśli nie to...
07:47
that's the storyfabuła.
156
451319
1855
cóż, to właśnie ta historia.
07:49
(LaughterŚmiech)
157
453174
2177
(śmiech)
07:51
The nextNastępny paintingobraz I'm going to talk about
158
455351
2590
Kolejny obraz, o którym chcę opowiedzieć
07:53
is callednazywa "BoyChłopiec BuildingBudynek a HouseDom of CardsKarty" by ChardinChardin.
159
457941
3247
to "Domek z kart" Chardina.
07:57
He's an 18th-centurystulecie FrenchFrancuski paintermalarz bestNajlepiej knownznany for his still lifesnatury,
160
461188
4376
To XVII-wieczny francuski malarz,
słynny autor martwych natur.
08:01
but he did occasionallysporadycznie paintfarba people.
161
465564
2593
Jednak czasem malował też ludzi.
08:04
And in factfakt, he paintednamalowany fourcztery versionswersje of this paintingobraz,
162
468157
3967
Namalował cztery wersje tego obrazu;
08:08
differentróżne boyschłopcy buildingbudynek housesdomy of cardskarty, all concentratedstężony.
163
472124
3960
różni chłopcy budujący domki z kart, skoncentrowani.
08:11
I like this versionwersja the bestNajlepiej, because some of the boyschłopcy
164
476084
3464
Mnie najbardziej podoba się ten,
08:15
are olderstarsze and some are youngermniejszy, and to me, this one,
165
479548
3393
chłopcy są młodsi, starsi, a ten jest dla mnie,
08:18
like Goldilocks'sZłotowłosa 's porridgeowsianka, is just right.
166
482941
2952
jak owsianka Złotowłosej, w sam raz.
08:21
He's not quitecałkiem a childdziecko, and he's not quitecałkiem a man.
167
485893
3991
Nie jest dzieckiem,
ale nie jest całkiem mężczyzną.
08:25
He's absolutelyabsolutnie balancedzrównoważony betweenpomiędzy innocenceniewinność and experiencedoświadczenie,
168
489884
4793
Zawieszony między niewinnością a doświadczeniem.
08:30
and that madezrobiony me stop in my tracksutwory in frontz przodu of this paintingobraz.
169
494677
4483
To sprawiło, że się przy nim zatrzymałam.
08:35
And I lookedspojrzał at his facetwarz. It's like a VermeerVermeer paintingobraz a bitkawałek.
170
499160
3717
Przyjrzałam się jego twarzy,
Jest trochę jak na obrazie Vermeera.
08:38
The lightlekki comespochodzi in from the left, his facetwarz is bathedkąpała się
171
502877
2623
Światło pada z lewej, jego twarz jest w nim skąpana
08:41
in this glowingświecące lightlekki. It's right in the centercentrum of the paintingobraz,
172
505500
2224
Jest w samym centrum obrazu.
08:43
and you look at it, and I founduznany that when I was looking at it,
173
507724
3012
Kiedy tak przed nim stałam, zauważyłam,
08:46
I was standingna stojąco there going,
174
510736
1207
że ciągle myślę:
08:47
"Look at me. Please look at me."
175
511943
2953
"Spójrz na mnie. Proszę, spójrz."
08:50
And he didn't look at me. He was still looking at his cardskarty,
176
514896
2736
Ale nie spojrzał. Cały czas skupiał się na kartach.
08:53
and that's one of the seductiveuwodzicielski elementselementy of this paintingobraz is,
177
517632
2752
To jedna z intrygujących właściwości tego obrazu,
08:56
he's so focusedskupiony on what he's doing that he doesn't look at us.
178
520384
4490
jest tak skoncentrowany na tym co robi,
że nie patrzy na nas.
09:00
And that is, to me, the signznak of a masterpiecearcydzieło,
179
524874
3893
A dla mnie to oznaka geniuszu,
09:04
of a paintingobraz when there's a lackbrak of resolutionrozkład.
180
528767
3977
obraz, na którym nie ma rozwiązania.
09:08
He's never going to look at me.
181
532744
1521
Chłopiec nigdy na mnie nie spojrzy.
09:10
So I was thinkingmyślący of a storyfabuła where,
182
534265
1679
Zaczęłam zastanawiać się nad historią,
09:11
if I'm in this positionpozycja, who could be there looking at him?
183
535944
3216
Kto mógłby stać na moim miejscu i mu się przyglądać?
09:15
Not the paintermalarz, I don't want to think about the paintermalarz.
184
539160
2202
Nie malarz, nie chcę myśleć o malarzu.
09:17
I'm thinkingmyślący of an olderstarsze versionwersja of himselfsamego siebie.
185
541362
2526
Może on sam, już jako starszy mężczyzna?
09:19
He's a man, a servantsługa, an olderstarsze servantsługa looking at this youngermniejszy servantsługa,
186
543888
5945
To mężczyzna, starszy służący patrzący na młodszego,
09:25
sayingpowiedzenie, "Look at me. I want to warnostrzec you about
187
549833
2471
Mówi: "Spójrz na mnie. Chcę cię ostrzec
09:28
what you're about to go throughprzez. Please look at me."
188
552304
2450
przed tym co cię czeka. Proszę, spójrz."
09:30
And he never does.
189
554754
1526
Ale on nigdy nie patrzy.
09:32
And that lackbrak of resolutionrozkład, the lackbrak of resolutionrozkład in "GirlDziewczyna with a PearlPerła EarringKolczyk" --
190
556280
3803
To brak rozwiązania, taki jak w "Dziewczynie z perłą".
09:35
we don't know if she's happyszczęśliwy or sadsmutny.
191
560083
2044
Nie wiemy czy jest szczęśliwa czy smutna.
09:38
I've writtenpisemny an entireCały novelpowieść about her,
192
562127
1649
Napisałam o niej powieść,
09:39
and I still don't know if she's happyszczęśliwy or sadsmutny.
193
563776
2000
a nadal nie wiem czy jst szczęśliwa czy nie.
09:41
Again and again, back to the paintingobraz,
194
565776
2104
Bez przerwy, z powrotem do obrazu,
09:43
looking for the answerodpowiedź, looking for the storyfabuła to fillwypełniać in that gapszczelina.
195
567880
4681
szukając odpowiedzi,
poszukując historii, która by wypełniła tę lukę.
09:48
And we maymoże make a storyfabuła, and it satisfiesspełnia us momentarilychwilowo,
196
572561
3447
Można wymyślić historię,
ale zaspokoi ona nas tylko na chwilę,
09:51
but not really, and we come back again and again.
197
576008
5815
Będziemy do niej powracać.
09:57
The last paintingobraz I'm going to talk about
198
581823
2538
Ostani obraz, o którym opowiem
10:00
is callednazywa "AnonymousAnonimowy" by anonymousanonimowy. (LaughterŚmiech)
199
584361
4864
to "Anonimowy", anonimowego autora.
(śmiech)
10:05
This is a TudorTudor portraitportret boughtkupiony by the NationalKrajowe PortraitPortret GalleryGaleria.
200
589225
3051
To portret Tudora, zakupiony przez National Portrait Gallery.
10:08
They thought it was a man namedo imieniu SirSir ThomasThomas OverburyOverbury,
201
592276
2613
Myślano, że to sir Thomas Overbury,
10:10
and then they discoveredodkryty that it wasn'tnie było him,
202
594889
2664
ale okazało się, że nie.
10:13
and they have no ideapomysł who it is.
203
597553
1600
i nie wiadomo kto to.
10:15
Now, in the NationalKrajowe PortraitPortret GalleryGaleria,
204
599153
2143
W National Portrait Gallery,
10:17
if you don't know the biographyBiografia of the paintingobraz,
205
601296
1769
jeśli nie znacie historii obrazu,
10:18
it's kinduprzejmy of uselessbezużyteczny to you.
206
603065
1624
jest on jakby bezużyteczny.
10:20
They can't hangpowiesić it on the wallŚciana, because they don't know who he is.
207
604689
2424
Nie można go tam powiesić, bo nie wiadomo kto to.
10:23
So unfortunatelyNiestety, this orphansierota spendswydaje mostwiększość of his time in storageprzechowywanie,
208
607113
4904
Więc biedna sierotka siedzi najczęściej w magazynie
10:27
alongwzdłuż with quitecałkiem a numbernumer of other orphanssieroty,
209
612017
2144
z wieloma innymi osieroconymi obrazami,
10:30
some of them some beautifulpiękny paintingsobrazy.
210
614161
2511
a niektóre są całkiem piękne.
10:32
This paintingobraz madezrobiony me stop in my tracksutwory for threetrzy reasonspowody:
211
616672
5003
Zatrzymałam się przed tym obrazem z trzech powodów:
10:37
One is the disconnectionodłączenie betweenpomiędzy his mouthusta
212
621675
2877
Po pierwsze brak związku między jego
10:40
that's smilinguśmiechając się and his eyesoczy that are wistfultęskny.
213
624552
2705
uśmiechniętymi ustami i tęsknymi oczyma.
10:43
He's not happyszczęśliwy, and why isn't he happyszczęśliwy?
214
627257
3007
Nie jest szczęśliwy, ale dlaczego?
10:46
The seconddruga thing that really attractedprzyciąga me
215
630264
3717
Druga rzecz, która mnie zaintrygowała
10:49
were his brightjasny redczerwony cheekspoliczki.
216
633981
1716
to jego jasnoczerwone policzki.
10:51
He is blushingBlushing. He's blushingBlushing for his portraitportret beingistota madezrobiony!
217
635697
3607
Rumieni się, bo malowany jest jego portret.
10:55
This mustmusi be a guy who blushesrumieńców all the time.
218
639304
3034
On prawdopodobnie ciągle się rumieni.
10:58
What is he thinkingmyślący about that's makingzrobienie him blushrumieniec?
219
642338
2142
Dlaczego?
11:00
The thirdtrzeci thing that madezrobiony me stop in my tracksutwory
220
644480
3776
I trzecia rzecz,
11:04
is his absolutelyabsolutnie gorgeouswspaniały doubletdublet.
221
648256
2800
to jego absolutnie cudowny kubrak.
11:06
SilkJedwab, grayszary, those beautifulpiękny buttonsguziki.
222
651056
3568
Jedwabny, szary, te piękne guziki.
11:10
And you know what it makesczyni me think of,
223
654624
1632
Wiecie, co mi to przypomina?
11:12
is it's sortsortować of snugPrzyjemny and puffyPuffy; it's like a duvetkołdrą spreadrozpiętość over a bedłóżko.
224
656256
4792
Jest dopasowany, ale puszysty, jak kołdra na łóżku.
11:16
I kepttrzymane thinkingmyślący of bedsłóżka and redczerwony cheekspoliczki,
225
661048
2656
Patrząc na niego, myślałam
11:19
and of coursekurs I kepttrzymane thinkingmyślący of sexseks when I lookedspojrzał at him,
226
663704
2760
o łóżkach, czerwonych policzkach i oczywiście o seksie,
11:22
and I thought, is that what he's thinkingmyślący about?
227
666464
2608
i zastanowiło mnie, czy on też o tym myśli?
11:24
And I thought, if I'm going to make a storyfabuła,
228
669072
2272
Jeśli mam wymyślić historię,
11:27
what's the last thing I'm going to put in there?
229
671344
1984
co byłoby ostatnią rzeczą, jaką bym w niej zawarła?
11:29
Well, what would a TudorTudor gentlemanpan be preoccupiedzaabsorbowany with?
230
673328
3630
Co zajmowałby gentlemana z dynastii Tudorów?
11:32
And I thought, well, HenryHenryk VIIIVIII, okay.
231
676958
1930
Tak, Henry VIII, w porządku.
11:34
He'dTo on be preoccupiedzaabsorbowany with his inheritancedziedziczenie, with his heirDziedzic.
232
678888
4144
Pochłaniałyby go kwestie dziedzictwa, potomka.
11:38
Who is going to inheritdziedziczą his nameNazwa and his fortunefortuna?
233
683032
3649
Kto odziedziczy jego imię i fortunę?
11:42
You put all those togetherRazem, and you've got your storyfabuła
234
686681
3880
Połączyć to wszystko i jest historia,
11:46
to fillwypełniać in that gapszczelina that makesczyni you keep comingprzyjście back.
235
690561
3354
która sprawia, że wracasz do tego obrazu.
11:49
Now, here'soto jest the storyfabuła.
236
693915
4721
I oto ona.
11:54
It's shortkrótki.
237
698636
2930
Jest krótka.
11:57
"RosyRóżowe"
238
701566
2731
"Róża"
12:00
I am still wearingma na sobie the whitebiały brocadeBrokat doubletdublet CarolineCaroline gavedał me.
239
704297
4050
Ciągle noszę ten biały, brokatowy kaftan od Caroline.
12:04
It has a plainRównina highwysoki collarkołnierz, detachableOdłączany sleevesrękawy
240
708347
4311
Ma prosty kołnierz, odpinane rękawy
12:08
and intricateskomplikowane buttonsguziki of twistedskręcone silkjedwab threadwątek,
241
712658
3176
i guziki ze skręconych pasm jedwabiu,
12:11
setzestaw closeblisko togetherRazem so that the fitdopasowanie is snugPrzyjemny.
242
715834
2926
które będąc blisko siebie sprawiają, że jest dopasowany.
12:14
The doubletdublet makesczyni me think of a coverletnarzuty on the vastogromny bedłóżko.
243
718760
3563
Kaftan przywodzi mi na myśl kapę na łoże.
12:18
PerhapsByć może that was the intentionzamiar.
244
722323
3750
Może taki był zamysł.
12:21
I first worenosił it at an elaborateopracować dinnerobiad her parentsrodzice heldtrzymany in our honorhonor.
245
726073
4918
Pierwszy raz założyłem go na kolację,
którą jej rodzicie wydali na naszą cześć.
12:26
I knewwiedziałem even before I stoodstał up to speakmówić
246
730991
1826
Zanim wstałem, by przemówić wiedziałem,
12:28
that my cheekspoliczki were inflamedstan zapalny.
247
732817
2569
że moje policzki płoną.
12:31
I have always flushedopróżniany easilyz łatwością, from physicalfizyczny exertionwysiłku,
248
735386
3701
Od zawsze łatwo czerwieniałem, czy to z wysiłku,
12:34
from winewino, from highwysoki emotionemocja.
249
739087
2355
od wina, czy z emocji.
12:37
As a boychłopak, I was teaseddokuczał by my sisterssiostry and by schoolboysszkolne,
250
741442
4465
Gdy byłem młodszy,
dokuczały mi siostry i chłopcy w szkole,
12:41
but not by GeorgeGeorge.
251
745907
2447
ale nigdy George.
12:44
Only GeorgeGeorge could call me RosyRóżowe.
252
748354
3074
Tylko George mógł mówić na mnie Róża.
12:47
I would not allowdopuszczać anyonektokolwiek elsejeszcze.
253
751428
2159
Nikomu innemu na to nie pozwalałem.
12:49
He managedzarządzane to make the wordsłowo tenderprzetarg.
254
753587
4224
Sprawiał, że świat był czuły.
12:53
When I madezrobiony the announcementogłoszenie, GeorgeGeorge did not
255
757811
2799
Po moim obwieszczeniu, George się nie zaczerwienił,
12:56
turnskręcać rosyróżowe, but wentposzedł paleblady as my doubletdublet.
256
760610
3064
zrobił się biały jak mój kaftan.
12:59
He should not have been surprisedzaskoczony.
257
763674
1904
Nie powinien być zaskoczony.
13:01
It has been a commonpospolity assumptionzałożenie
258
765578
1672
Wszyscy przypuszczali, że któregoś dnia
13:03
that I would one day marryżenić się his cousinkuzyn.
259
767250
3848
ożenię się z jego kuzynką.
13:06
But it is difficulttrudny to hearsłyszeć the wordssłowa aloudna głos.
260
771098
2584
Ale trudno przyjąć słowa wypowiedziane na głos.
13:09
I know, I could barelyledwo utterwypowiem them.
261
773682
3301
Mi też ledwo przeszły przez gardło.
13:12
AfterwardsPotem, I founduznany GeorgeGeorge on the terracetaras overlookingz widokiem na the kitchenkuchnia gardenogród.
262
776983
4402
Potem, wpadłem na Georgea na tarasie
wychodzącym na ogród.
13:17
DespitePomimo drinkingpicie steadilystabilnie all afternoonpopołudnie, he was still paleblady.
263
781385
5257
Mimo że pił całe popołudnie, nadal był blady.
13:22
We stoodstał togetherRazem and watchedoglądaliśmy the maidspokojówki cutciąć lettucessałaty.
264
786642
4225
Staliśmy razem i patrzyliśmy jak służące wycinają sałatę.
13:26
"What do you think of my doubletdublet?" I askedspytał.
265
790867
2262
"Jak ci się podoba mój kaftan?" - spytałem.
13:29
He glancedspojrzał at me. "That collarkołnierz lookswygląda to be stranglingduszenie you."
266
793129
5444
Zerknął na mnie. "Kołnierz zdaje cię dusić".
13:34
"We will still see eachkażdy other," I insistednalegał.
267
798573
2004
"Nadal będziemy się widywać" - dodałem.
13:36
"We can still huntpolowanie and playgrać cardskarty and attenduczestniczyć w courtSąd.
268
800577
3288
"Nadal możemy polować, grać w karty i chodzić na dwór.
13:39
Nothing need changezmiana."
269
803865
1736
Nic się nie zmieni".
13:41
GeorgeGeorge did not speakmówić.
270
805601
3717
George nic nie powiedział.
13:45
"I am 23 yearslat oldstary. It is time for me to marryżenić się
271
809318
3394
"Mam 23 lata. Czas się ożenić
13:48
and produceprodukować an heirDziedzic. It is expectedspodziewany of me."
272
812712
4105
spłodzić potomka. Tego się ode mnie oczekuje".
13:52
GeorgeGeorge drainedosuszony anotherinne glassszkło of claretClaret and turnedobrócony to me.
273
816817
3581
George wypił kolejną szklankę wina
i odwrócił się do mnie.
13:56
"CongratulationsGratulacje on your upcomingnadchodzące nuptialszaślubin, JamesJames.
274
820398
4083
"Winszuję nadchodzących zaślubin, James.
14:00
I'm sure you'llTy będziesz be contentzadowolony togetherRazem."
275
824481
4836
Jestem pewien, że będziecie szczęśliwi".
14:05
He never used my nicknamepseudonim again.
276
829317
3317
Nigdy więcej nie użył mojego przezwiska.
14:08
Thank you.
277
832634
1759
Dziękuję.
14:10
(ApplauseAplauz)
278
834393
3382
(Brawa)
14:13
Thank you.
279
837775
1182
Dziękuję.
14:14
(ApplauseAplauz)
280
838957
1547
(Brawa)
Translated by Marta Krzeminska
Reviewed by Lena Gorska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Tracy Chevalier - Author
Novelist Tracy Chevalier is the author of "Girl With a Pearl Earring."

Why you should listen

Tracy Chevalier pulls stories from paintings and historical episodes, finding the human thread behind opaque images. Her best-known book is Girl With a Pearl Earring, inspired by a Vermeer painting; other books include The Lady and the Unicorn and Burning Brightabout two children who become neighbours of William Blake. Her upcoming book, The Last Runaway, tells a story from the Underground Railroad.

For the anthology Imagined Lives, she wrote about an unknown portrait sitter whom she calls "Rosy." Hear the podcast of her story. and find more stories from the National Portrait Gallery.

More profile about the speaker
Tracy Chevalier | Speaker | TED.com