TED2013
Stewart Brand: The dawn of de-extinction. Are you ready?
Stewart Brand: Świt odrodzenia gatunków. Jestecie gotowi?
Filmed:
Readability: 4.7
2,072,185 views
W historii rodzaju ludzkiego doprowadziliśmy wiele gatunków do wyginięcia: gołębia wędrownego, kuguara wschodniego, dodo... Lecz teraz, jak mówi Steward Brand, mamy odpowiednią technikę (i biologię), aby przywrócić wymazane przez ludzkość gatunki. Czy powinniśmy to zrobić? Jeżeli tak, to które? Stewart Brand zadaje ważne pytanie, a odpowiedź jest bliżej, niż myślicie.
Stewart Brand - Environmentalist, futurist
Since the counterculture '60s, Stewart Brand has been creating our internet-worked world. Now, with biotech accelerating four times faster than digital technology, Stewart Brand has a bold new plan ... Full bio
Since the counterculture '60s, Stewart Brand has been creating our internet-worked world. Now, with biotech accelerating four times faster than digital technology, Stewart Brand has a bold new plan ... Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Now, extinction is a different kind of death.
0
950
5062
Wymarcie to inny rodzaj śmierci,
00:21
It's bigger.
1
6012
2623
większy.
00:24
We didn't really realize that until 1914,
2
8635
3080
Nie zdawaliśmy sobie z tego sprawy
do roku 1914,
do roku 1914,
00:27
when the last passenger pigeon, a female named Martha,
3
11715
3215
kiedy ostatni gołąb wędrowny, Marta,
00:30
died at the Cincinnati zoo.
4
14930
3018
zdechła w zoo w Cincinnati.
00:33
This had been the most abundant bird in the world
5
17948
3541
To był najliczniejszy gatunek
ptaków na świecie.
ptaków na świecie.
00:37
that'd been in North America for six million years.
6
21489
3607
Zamieszkiwał Amerykę Północną
przez 6 milionów lat.
przez 6 milionów lat.
00:40
Suddenly it wasn't here at all.
7
25096
3305
Zniknął całkowicie.
00:44
Flocks that were a mile wide and 400 miles long
8
28401
4077
Stada szerokie na 1,5,
a długie na ponad 600 km
a długie na ponad 600 km
00:48
used to darken the sun.
9
32478
2647
kiedyś przysłaniały słońce.
00:51
Aldo Leopold said this was a biological storm,
10
35125
3070
Aldo Leopold powiedział:
00:54
a feathered tempest.
11
38195
2805
"To była biologiczna burza,
upierzona nawałnica".
upierzona nawałnica".
00:56
And indeed it was a keystone species
12
41000
2444
Był to gatunek kluczowy,
00:59
that enriched the entire eastern deciduous forest,
13
43444
4016
wzbogacający wschodnie lasy liściaste
01:03
from the Mississippi to the Atlantic,
14
47460
2284
od Missisipi po Atlantyk,
01:05
from Canada down to the Gulf.
15
49744
3315
od Kanady po Zatokę Meksykańską.
01:08
But it went from five billion birds to zero in just a couple decades.
16
53059
3313
W ciągu kilkudziesięciu lat
5 miliardów ptaków wyginęło.
5 miliardów ptaków wyginęło.
01:12
What happened?
17
56372
1200
Dlaczego?
01:13
Well, commercial hunting happened.
18
57572
2153
Przez łowiectwo dla zysku.
01:15
These birds were hunted for meat that was sold by the ton,
19
59725
3959
Dla sprzedawanego tonami mięsa.
01:19
and it was easy to do because when those big flocks
20
63684
2320
Było to łatwe.
01:21
came down to the ground, they were so dense
21
66004
2272
Lądując, olbrzymie stada
były skupione tak gęsto,
były skupione tak gęsto,
01:24
that hundreds of hunters and netters could show up
22
68276
2368
że setki łowców mordowało je
01:26
and slaughter them by the tens of thousands.
23
70644
3006
dziesiątkami tysięcy.
01:29
It was the cheapest source of protein in America.
24
73650
3018
To było najtańsze źródło białka w Ameryce.
01:32
By the end of the century, there was nothing left
25
76668
1975
Pod koniec stulecia nie zostało nic
01:34
but these beautiful skins in museum specimen drawers.
26
78643
4840
prócz pięknych skór
w muzealnych szufladach.
w muzealnych szufladach.
01:39
There's an upside to the story.
27
83483
1875
Historia ma też pozytywy.
01:41
This made people realize that the same thing
28
85358
1914
Uświadomiła ludziom,
01:43
was about to happen to the American bison,
29
87272
2492
że to samo czeka amerykańskie bizony,
01:45
and so these birds saved the buffalos.
30
89764
3405
więc ptaki je uratowały.
01:49
But a lot of other animals weren't saved.
31
93169
1674
Ale wiele innych gatunków nie ocalało.
01:50
The Carolina parakeet was a parrot that lit up backyards everywhere.
32
94843
4791
Papużka karolińska
była pospolitym gatunkiem.
była pospolitym gatunkiem.
01:55
It was hunted to death for its feathers.
33
99634
2346
Wytrzebiono ją z powodu piór.
01:57
There was a bird that people liked on the East Coast called the heath hen.
34
101980
3102
Był ptak lubiany na wschodnim wybrzeżu,
przodek preriokura dwuczubego.
przodek preriokura dwuczubego.
02:00
It was loved. They tried to protect it. It died anyway.
35
105082
3009
Był ubóstwiany.
Próbowano go ocalić. Wyginął.
Próbowano go ocalić. Wyginął.
02:03
A local newspaper spelled out, "There is no survivor,
36
108091
3374
Lokalna gazeta napisała: "brak ocalonych,
02:07
there is no future, there is no life to be recreated in this form ever again."
37
111465
4817
brak przyszłości, brak życia
możliwego do otworzenia w tej formie".
możliwego do otworzenia w tej formie".
02:12
There's a sense of deep tragedy that goes with these things,
38
116282
2671
Jest w tym poczucie ogromnej tragedii,
02:14
and it happened to lots of birds that people loved.
39
118953
2425
a przytrafiło się ptakom,
które ludzie kochali.
które ludzie kochali.
02:17
It happened to lots of mammals.
40
121378
2208
Wielu ssakom.
02:19
Another keystone species is a famous animal
41
123586
2623
Kolejnym gatunkiem jest znane zwierzę,
02:22
called the European aurochs.
42
126209
2065
nazywane turem europejskim.
02:24
There was sort of a movie made about it recently.
43
128274
2455
Zrobiono o nim niedawno film.
02:26
And the aurochs was like the bison.
44
130729
2608
Tur był niczym bizon.
02:29
This was an animal that basically kept the forest
45
133337
3180
Zwierzę zamieszkiwało głównie lasy i stepy
02:32
mixed with grasslands across the entire Europe and Asian continent,
46
136517
5052
w całej Europie aż po Azję,
02:37
from Spain to Korea.
47
141569
2344
od Hiszpanii do Korei.
02:39
The documentation of this animal goes back
48
143913
2128
Dokumentacja na jego temat
02:41
to the Lascaux cave paintings.
49
146041
3225
sięga do malowideł jaskiń Lascaux.
02:45
The extinctions still go on.
50
149266
2192
Wymieranie wciąż trwa.
02:47
There's an ibex in Spain called the bucardo.
51
151458
3029
Koziorożec alpejski z Hiszpanii,
nazywany bucardo,
nazywany bucardo,
02:50
It went extinct in 2000.
52
154487
2346
wyginął w 2000 r.
02:52
There was a marvelous animal, a marsupial wolf
53
156833
2757
Było także wspaniałe zwierzę,
wilk workowaty,
wilk workowaty,
02:55
called the thylacine in Tasmania, south of Australia,
54
159590
3731
nazywany tak w Tasmanii,
02:59
called the Tasmanian tiger.
55
163321
2070
na południu Australii
zwany tygrysem tasmańskim.
zwany tygrysem tasmańskim.
03:01
It was hunted until there were just a few left to die in zoos.
56
165391
4318
Przetrzebiono je do kilku sztuk
skazanych na śmierć w zoo.
skazanych na śmierć w zoo.
03:05
A little bit of film was shot.
57
169709
3036
Zrobiono o nim krótki film.
03:19
Sorrow, anger, mourning.
58
183593
5257
Smutek, złość, żal.
03:24
Don't mourn. Organize.
59
188850
3156
Nie rozpaczajcie. Działajcie.
03:27
What if you could find out that, using the DNA in museum specimens,
60
192006
3619
Gdyby okazało się, że DNA
z okazów muzealnych,
z okazów muzealnych,
03:31
fossils maybe up to 200,000 years old
61
195625
2997
skamieniałości liczące 200 tys. lat
03:34
could be used to bring species back,
62
198622
2438
mogłyby posłużyć do przywrócenia
całych gatunków do życia?
całych gatunków do życia?
03:36
what would you do? Where would you start?
63
201060
1624
Od czego byście zaczęli?
03:38
Well, you'd start by finding out if the biotech is really there.
64
202684
2914
Zaczęlibyście od sprawdzenia
czy biotechnologia naprawdę to potrafi.
czy biotechnologia naprawdę to potrafi.
03:41
I started with my wife, Ryan Phelan,
65
205598
2092
Ja zacząłem od żony - Ryan Phelan,
03:43
who ran a biotech business called DNA Direct,
66
207690
3134
kierującej firmą biotechnologiczną
"DNA Direct".
"DNA Direct".
03:46
and through her, one of her colleagues, George Church,
67
210824
4049
I jej współpracownika, George'a Churcha,
03:50
one of the leading genetic engineers
68
214873
2695
jednego z czołowych
inżynierów genetycznych,
inżynierów genetycznych,
03:53
who turned out to be also obsessed with passenger pigeons
69
217568
3009
z obsesją na punkcie gołębi wędrownych
03:56
and a lot of confidence
70
220577
1611
i mnóstwem pewności,
03:58
that methodologies he was working on
71
222188
2312
że jego metodologia
04:00
might actually do the deed.
72
224500
2089
mogłaby coś zdziałać.
04:02
So he and Ryan organized and hosted a meeting
73
226589
3255
On i Ryan zorganizowali
w Instytucie Wyss na Harvardzie
w Instytucie Wyss na Harvardzie
04:05
at the Wyss Institute in Harvard bringing together
74
229844
2264
spotkanie specjalistów
od gołębi wędrownych,
od gołębi wędrownych,
04:08
specialists on passenger pigeons, conservation ornithologists, bioethicists,
75
232108
4611
ornitologów-ekologów i bioetyków.
04:12
and fortunately passenger pigeon DNA had already been sequenced
76
236719
4113
Okazało się, że DNA naszego gołębia
zostało już zsekwencjonowane
zostało już zsekwencjonowane
04:16
by a molecular biologist named Beth Shapiro.
77
240832
3291
przez biolożkę molekularną, Beth Shapiro.
04:20
All she needed from those specimens at the Smithsonian
78
244123
2879
Z okazów Instytutu Smithsona
potrzebowała tylko
potrzebowała tylko
04:22
was a little bit of toe pad tissue,
79
247002
2655
odrobiny tkanki z nóżki ptaka
04:25
because down in there is what is called ancient DNA.
80
249657
3383
zawierającej tak zwane starożytne DNA.
04:28
It's DNA which is pretty badly fragmented,
81
253040
2972
Jest to mocno poszatkowane DNA,
04:31
but with good techniques now, you can basically reassemble the whole genome.
82
256012
4892
ale dzięki odpowiednim technikom
można złożyć cały genom.
można złożyć cały genom.
04:36
Then the question is, can you reassemble,
83
260904
2321
Czy można za pomocą genomu
04:39
with that genome, the whole bird?
84
263225
2495
złożyć ptaka?
04:41
George Church thinks you can.
85
265720
2504
George Church uważa, że tak.
04:44
So in his book, "Regenesis," which I recommend,
86
268224
3065
W książce "Regenesis", którą polecam,
04:47
he has a chapter on the science of bringing back extinct species,
87
271289
3463
jest rozdział poświęcony nauce
przywracania wymarłych gatunków,
przywracania wymarłych gatunków,
04:50
and he has a machine called
88
274752
1536
ma też urządzenie o nazwie:
04:52
the Multiplex Automated Genome Engineering machine.
89
276288
3448
Maszyna Kompleksowej Inżynierii Genomu.
04:55
It's kind of like an evolution machine.
90
279736
1734
To coś jak maszyna ewolucji.
04:57
You try combinations of genes that you write
91
281470
2706
Próbujesz kombinacji genów
05:00
at the cell level and then in organs on a chip,
92
284176
3240
pisanych na poziomie komórki,
a następnie w organach na chipach,
a następnie w organach na chipach,
05:03
and the ones that win, that you can then put
93
287416
1909
a te które zwyciężą,
05:05
into a living organism. It'll work.
94
289325
2697
możesz umieścić
w żyjącym organizmie. Zadziała.
w żyjącym organizmie. Zadziała.
05:07
The precision of this, one of George's famous unreadable slides,
95
292022
3194
Jeden ze słynnych
nieczytelnych slajdów George'a.
nieczytelnych slajdów George'a.
05:11
nevertheless points out that there's a level of precision here
96
295216
4599
Wskazuje, że jest to stopień precyzji
05:15
right down to the individual base pair.
97
299815
2566
aż do pojedynczej pary zasad.
05:18
The passenger pigeon has 1.3 billion base pairs in its genome.
98
302381
4139
Gołąb wędrowny ma w genomie
1,3 mld par zasad.
1,3 mld par zasad.
05:22
So what you're getting is the capability now
99
306520
3005
Możemy zastąpić gen
05:25
of replacing one gene with another variation of that gene.
100
309525
3525
jego odmianą.
05:28
It's called an allele.
101
313050
1903
Allelem.
05:30
Well that's what happens in normal hybridization anyway.
102
314953
2850
To samo dzieje się
w procesie hybrydyzacji.
w procesie hybrydyzacji.
05:33
So this is a form of synthetic hybridization of the genome
103
317803
3191
Jest to rodzaj
syntetycznej hybrydyzacji
genomu wymarłego gatunku,
genomu wymarłego gatunku,
05:36
of an extinct species
104
320994
1880
05:38
with the genome of its closest living relative.
105
322874
3530
z genomem jego najbliższego
żyjącego krewnego.
żyjącego krewnego.
05:42
Now along the way, George points out that
106
326404
2715
George zwraca uwagę,
05:45
his technology, the technology of synthetic biology,
107
329119
3811
że jego technika biologii syntetycznej
05:48
is currently accelerating at four times the rate of Moore's Law.
108
332930
3806
czterokrotnie przyspiesza prawo Moore'a.
05:52
It's been doing that since 2005, and it's likely to continue.
109
336736
4288
Dzieje się tak od 2005 r.
i prawdopodobnie nie przestanie.
i prawdopodobnie nie przestanie.
05:56
Okay, the closest living relative of the passenger pigeon
110
341024
2704
Najbliższym krewnym gołębia wędrownego
jest gołąb pręgosterny.
jest gołąb pręgosterny.
05:59
is the band-tailed pigeon. They're abundant. There's some around here.
111
343728
3294
Jest ich dużo. Trochę nawet w pobliżu.
06:02
Genetically, the band-tailed pigeon already is
112
347022
4088
Genetycznie gołąb pręgosterny
06:07
mostly living passenger pigeon.
113
351110
2368
jest w dużej mierze gołębiem wędrownym.
06:09
There's just some bits that are band-tailed pigeon.
114
353478
2435
Pozostały tylko fragmenty genomu
gołębia pręgosternego.
gołębia pręgosternego.
06:11
If you replace those bits with passenger pigeon bits,
115
355913
2744
Jeżeli zamieni się te cząstki
z cząstkami gołębia wędrownego,
z cząstkami gołębia wędrownego,
06:14
you've got the extinct bird back, cooing at you.
116
358657
4215
mamy wymarłego ptaka z powrotem.
Grucha do nas.
Grucha do nas.
06:18
Now, there's work to do.
117
362872
1908
Jest trochę pracy.
06:20
You have to figure out exactly what genes matter.
118
364780
2714
Trzeba dowiedzieć się,
które geny mają znaczenie.
które geny mają znaczenie.
06:23
So there's genes for the short tail in the band-tailed pigeon,
119
367494
2642
Są geny odpowiedzialne za krótki ogon
gołębia pręgosternego,
gołębia pręgosternego,
06:26
genes for the long tail in the passenger pigeon,
120
370136
2700
geny odpowiedzialne za długi ogon
gołębia wędrownego,
gołębia wędrownego,
06:28
and so on with the red eye, peach-colored breast, flocking, and so on.
121
372836
3558
podobnie z czerwonym okiem,
brzoskwiniową piersią, lataniem w stadach.
brzoskwiniową piersią, lataniem w stadach.
06:32
Add them all up and the result won't be perfect.
122
376394
2871
Jeśli je zsumujemy,
wynik nie będzie idealny.
wynik nie będzie idealny.
06:35
But it should be be perfect enough,
123
379265
1978
Ale wystarczający,
06:37
because nature doesn't do perfect either.
124
381243
2646
bo natura też nie jest idealna.
06:39
So this meeting in Boston led to three things.
125
383889
4176
Spotkanie w Bostonie miało 3 rezultaty.
06:43
First off, Ryan and I decided to create a nonprofit
126
388065
3546
Po pierwsze stworzyliśmy z Ryan
nonprofit "Revive and Restore",
nonprofit "Revive and Restore",
06:47
called Revive and Restore that would push de-extinction generally
127
391611
3653
żeby przyspieszyć deekstynkcję
06:51
and try to have it go in a responsible way,
128
395264
3151
i postarać się,
żeby działała odpowiedzialnie,
żeby działała odpowiedzialnie,
06:54
and we would push ahead with the passenger pigeon.
129
398415
3288
oraz pchnąć sprawę gołębia wędrownego.
06:57
Another direct result was a young grad student named Ben Novak,
130
401703
4065
Drugi skutek to młody absolwent studiów,
Ben Novak,
Ben Novak,
07:01
who had been obsessed with passenger pigeons since he was 14
131
405768
3256
który od 14. roku życia
ma obsesję na punkcie gołębi wędrownych
ma obsesję na punkcie gołębi wędrownych
07:04
and had also learned how to work with ancient DNA,
132
409024
3063
i nauczył się pracować na dawnym DNA.
07:07
himself sequenced the passenger pigeon,
133
412087
3311
Samodzielnie zsekwencjonował
gołębia wędrownego,
gołębia wędrownego,
07:11
using money from his family and friends.
134
415398
2615
sfinansowany przez rodzinę i przyjaciół.
07:13
We hired him full-time.
135
418013
2147
Zatrudniliśmy go na pełny etat.
07:16
Now, this photograph I took of him last year at the Smithsonian,
136
420160
3664
Tę fotografię zrobiłem mu zeszłego roku
w Instytucie Smithsona.
w Instytucie Smithsona.
07:19
he's looking down at Martha,
137
423824
2231
Spogląda na Martę,
07:21
the last passenger pigeon alive.
138
426055
2785
ostatniego żywego gołębia wędrownego.
07:24
So if he's successful, she won't be the last.
139
428840
2735
Jeżeli mu się uda, nie będzie ostatnia.
07:27
The third result of the Boston meeting was the realization
140
431575
2882
Trzecim wynikiem było zdanie sobie sprawy,
07:30
that there are scientists all over the world
141
434457
1833
że na całym świecie są naukowcy,
07:32
working on various forms of de-extinction,
142
436290
1974
którzy pracują
nad różnymi formami deekstynkcji,
nad różnymi formami deekstynkcji,
07:34
but they'd never met each other.
143
438264
1815
ale dotąd się nie spotkali.
07:35
And National Geographic got interested
144
440079
1984
Zainteresowało się National Geographic,
07:37
because National Geographic has the theory that
145
442063
2483
bo mają teorię,
07:40
the last century, discovery was basically finding things,
146
444546
3373
że w ubiegłym wieku głównie się odkrywało,
07:43
and in this century, discovery is basically making things.
147
447919
4077
a w tym przede wszystkim się tworzy.
07:47
De-extinction falls in that category.
148
451996
1824
Deekstynkcja to tworzenie.
07:49
So they hosted and funded this meeting. And 35 scientists,
149
453820
3834
National Geographic
zasponsorowało spotkanie.
zasponsorowało spotkanie.
07:53
they were conservation biologists and molecular biologists,
150
457654
3280
35 biologów ekologów
i biologów molekularnych
i biologów molekularnych
07:56
basically meeting to see if they had work to do together.
151
460934
3416
omawiało czy mogą coś razem zdziałać.
08:00
Some of these conservation biologists are pretty radical.
152
464350
2366
Niektórzy ekolodzy są dosyć radykalni.
08:02
There's three of them who are not just re-creating ancient species,
153
466716
3562
Trzech z nich nie tylko
przywraca dawne gatunki,
przywraca dawne gatunki,
08:06
they're recreating extinct ecosystems
154
470278
3121
ale całe wymarłe ekosystemy
08:09
in northern Siberia, in the Netherlands, and in Hawaii.
155
473399
3868
w północnej Syberii,
w Holandii i na Hawajach.
w Holandii i na Hawajach.
08:13
Henri, from the Netherlands,
156
477267
2275
Henri z Holandii,
08:15
with a Dutch last name I won't try to pronounce,
157
479542
2691
z holenderskim nazwiskiem,
którego nie umiem wymówić,
którego nie umiem wymówić,
08:18
is working on the aurochs.
158
482233
2245
pracuje nad turem.
08:20
The aurochs is the ancestor of all domestic cattle,
159
484478
4353
Tur to przodek bydła domowego,
08:24
and so basically its genome is alive, it's just unevenly distributed.
160
488831
5574
jego genom przetrwał,
jest tylko nierówno rozdzielony.
jest tylko nierówno rozdzielony.
08:30
So what they're doing is working with seven breeds
161
494405
2414
Pracują nad 7 rasami silnego,
prymitywnego bydła,
prymitywnego bydła,
08:32
of primitive, hardy-looking cattle like that Maremmana primitivo on the top there
162
496819
4755
jak ten Maremmana primitivo na górze,
08:37
to rebuild, over time, with selective back-breeding,
163
501574
3465
aby przez selektywny rozród wsteczny,
08:40
the aurochs.
164
505039
2063
z czasem, odtworzyć gatunek tura.
08:43
Now, re-wilding is moving faster in Korea
165
507102
3033
Przywracanie dzikiej natury
postępuje szybciej w Korei
postępuje szybciej w Korei
08:46
than it is in America,
166
510135
1859
niż w Ameryce.
08:47
and so the plan is, with these re-wilded areas all over Europe,
167
511994
3660
Planuje się, aby do ponownie naturalnych
terenów w całej Europie
terenów w całej Europie
08:51
they will introduce the aurochs to do its old job,
168
515654
3208
wprowadzić tura, by robił to co zwykle;
odegrał swoją ekologiczną rolę
08:54
its old ecological role,
169
518862
1942
08:56
of clearing the somewhat barren, closed-canopy forest
170
520804
3259
przerzedzenia nieco jałowego,
ciemnego lasu,
ciemnego lasu,
08:59
so that it has these biodiverse meadows in it.
171
524063
3811
by przywrócić
zróżnicowane biologicznie łąki.
zróżnicowane biologicznie łąki.
09:03
Another amazing story
172
527874
1815
Kolejna niezwykła historia
09:05
came from Alberto Fernández-Arias.
173
529689
3398
pochodzi od Alberto Fernández-Ariasa.
09:08
Alberto worked with the bucardo in Spain.
174
533087
3319
Alberto pracował z gatunkiem
bucardo w Hiszpanii.
bucardo w Hiszpanii.
09:12
The last bucardo was a female named Celia
175
536406
2833
Ostatni bucardo był samicą
o imieniu Celia.
o imieniu Celia.
09:15
who was still alive, but then they captured her,
176
539239
4563
Była wciąż żywa kiedy ją schwytano,
09:19
they got a little bit of tissue from her ear,
177
543802
2412
pobrano od niej trochę tkanki z ucha
09:22
they cryopreserved it in liquid nitrogen,
178
546214
3184
i zamrożono w ciekłym azocie
09:25
released her back into the wild,
179
549398
1786
po czym wypuszczono Celię na wolność.
09:27
but a few months later, she was found dead under a fallen tree.
180
551184
3750
Kilka miesięcy później
przywaliło ją drzewo.
przywaliło ją drzewo.
09:30
They took the DNA from that ear,
181
554934
2608
Pobrano DNA z jej ucha,
09:33
they planted it as a cloned egg in a goat,
182
557542
3440
wszczepiono jako sklonowaną
komórkę jajową kozie,
komórkę jajową kozie,
09:36
the pregnancy came to term,
183
560982
2074
a po okresie ciąży,
09:38
and a live baby bucardo was born.
184
563056
2215
urodziło się małe, żywe bucardo.
09:41
It was the first de-extinction in history.
185
565271
2848
To był pierwszy przypadek
deekstynkcji w historii.
deekstynkcji w historii.
09:44
(Applause)
186
568119
3543
(Brawa)
09:47
It was short-lived.
187
571662
1227
O krótkim żywocie.
09:48
Sometimes interspecies clones have respiration problems.
188
572889
3638
Czasem klony międzygatunkowe
mają problemy z oddychaniem.
mają problemy z oddychaniem.
09:52
This one had a malformed lung and died after 10 minutes,
189
576527
3041
Ten miał niewykształcone płuca
i zmarł po 10 minutach.
i zmarł po 10 minutach.
09:55
but Alberto was confident that
190
579568
3080
Jednak Alberto był pewien,
09:58
cloning has moved along well since then,
191
582648
2400
że odtąd klonowanie dobrze się rozwija
10:00
and this will move ahead, and eventually
192
585048
1539
co w końcu zaowocuje
10:02
there will be a population of bucardos
193
586587
2007
populacją bucardo
10:04
back in the mountains in northern Spain.
194
588594
3257
w górach północnej Hiszpanii.
10:07
Cryopreservation pioneer of great depth is Oliver Ryder.
195
591851
3826
Pionierem krioprezerwacji
jest Oliver Ryder.
jest Oliver Ryder.
10:11
At the San Diego zoo, his frozen zoo
196
595677
2387
W zoo w San Diego, zamrożonym zoo,
10:13
has collected the tissues from over 1,000 species
197
598064
3951
w przeciągu 35 lat
10:17
over the last 35 years.
198
602015
2978
zebrał tkanki ponad tysiąca gatunków.
10:20
Now, when it's frozen that deep,
199
604993
2031
W przypadku takiego zamrożenia,
10:22
minus 196 degrees Celsius,
200
607024
2720
196 stopni Celsjusza,
10:25
the cells are intact and the DNA is intact.
201
609744
2632
komórki oraz DNA pozostają nietknięte.
10:28
They're basically viable cells,
202
612376
2077
W zasadzie są to żywe komórki.
10:30
so someone like Bob Lanza at Advanced Cell Technology
203
614453
3628
Bob Lanza w Advanced Cell Technology
10:33
took some of that tissue from an endangered animal
204
618081
3215
pobrał trochę tkanki
10:37
called the Javan banteng, put it in a cow,
205
621296
2194
z zagrożonego wymarciem
jawajskiego bantenga,
jawajskiego bantenga,
10:39
the cow went to term, and what was born
206
623490
3050
wszczepił krowie
10:42
was a live, healthy baby Javan banteng,
207
626540
5081
i urodził się mały, żywy banteng,
10:47
who thrived and is still alive.
208
631621
3403
który dobrze się rozwinął i nadal żyje.
10:50
The most exciting thing for Bob Lanza
209
635024
2776
Najbardziej ekscytująca dla Boba Lanzy
10:53
is the ability now to take any kind of cell
210
637800
2688
jest możliwość pobrania dowolnej komórki
10:56
with induced pluripotent stem cells
211
640488
2448
z indukowanymi, pluripotencjalnymi
komórkami macierzystymi
komórkami macierzystymi
10:58
and turn it into germ cells, like sperm and eggs.
212
642936
3973
i przekształcenie tego w gamety,
takie jak sperma czy komórki jajowe.
takie jak sperma czy komórki jajowe.
11:02
So now we go to Mike McGrew
213
646909
2283
Mike McGrew,
11:05
who is a scientist at Roslin Institute in Scotland,
214
649192
3496
naukowiec z Instytutu Roslin w Szkocji,
11:08
and Mike's doing miracles with birds.
215
652688
2304
dokonuje cudów z ptactwem.
11:10
So he'll take, say, falcon skin cells, fibroblast,
216
654992
3520
Pobierze komórki skóry sokoła,
fibroblasty,
fibroblasty,
11:14
turn it into induced pluripotent stem cells.
217
658512
2788
przekształci je w indukowane
pluripotencjalne komórki macierzyste.
pluripotencjalne komórki macierzyste.
11:17
Since it's so pluripotent, it can become germ plasm.
218
661300
3430
Ponieważ są pluripotencjalne,
mogą stać się plazmą zarodkową.
mogą stać się plazmą zarodkową.
11:20
He then has a way to put the germ plasm
219
664730
2256
Później plazmę zarodkową
11:22
into the embryo of a chicken egg
220
666986
3544
wszczepia w zarodek
komórki jajowej kurczaka,
komórki jajowej kurczaka,
11:26
so that that chicken will have, basically,
221
670530
3271
tak aby kurczak
11:29
the gonads of a falcon.
222
673801
1841
miał gonady sokoła.
11:31
You get a male and a female each of those,
223
675642
1914
Bierzemy parkę tego typu
11:33
and out of them comes falcons.
224
677556
2941
i z nich powstają małe sokoły.
11:36
(Laughter)
225
680497
1959
(Śmiech)
11:38
Real falcons out of slightly doctored chickens.
226
682456
5125
Prawdziwe sokoły
z lekko spreparowanych kurcząt.
z lekko spreparowanych kurcząt.
11:43
Ben Novak was the youngest scientist at the meeting.
227
687581
2477
Najmłodszym naukowcem na spotkaniu
był Ben Novak.
był Ben Novak.
11:45
He showed how all of this can be put together.
228
690058
2429
Pokazał nam
jak można to wszystko połączyć.
jak można to wszystko połączyć.
11:48
The sequence of events: he'll put together the genomes
229
692487
2546
Połączy genomy gołębia pręgosternego
11:50
of the band-tailed pigeon and the passenger pigeon,
230
695033
2378
i gołębia wędrownego,
11:53
he'll take the techniques of George Church
231
697411
2950
zastosuje techniki George'a Churcha
11:56
and get passenger pigeon DNA,
232
700361
2281
i zdobędzie DNA gołębia wędrownego.
11:58
the techniques of Robert Lanza and Michael McGrew,
233
702642
2685
Metodami Roberta Lanzy i Michaela McGrewa
12:01
get that DNA into chicken gonads,
234
705327
2259
wprowadzi DNA do gonad kurcząt,
12:03
and out of the chicken gonads get passenger pigeon eggs, squabs,
235
707586
4219
a z nich uzyska jaja
gołębia wędrownego, gołąbki;
gołębia wędrownego, gołąbki;
12:07
and now you're getting a population of passenger pigeons.
236
711805
3486
otrzymamy populację gołębi wędrownych.
12:11
It does raise the question of,
237
715291
1944
Nasuwa się pytanie:
12:13
they're not going to have passenger pigeon parents
238
717235
1973
nie będą miały gołębi wędrownych rodziców,
12:15
to teach them how to be a passenger pigeon.
239
719208
2626
którzy nauczą małe
jak być gołębiem wędrownym.
jak być gołębiem wędrownym.
12:17
So what do you do about that?
240
721834
2256
Co z tym zrobić?
12:19
Well birds are pretty hard-wired, as it happens,
241
724090
2673
Ptaki są w dużej mierze "zautomatyzowane",
12:22
so most of that is already in their DNA,
242
726763
2367
więc większość jest w ich DNA.
12:25
but to supplement it, part of Ben's idea
243
729130
2784
Częścią pomysłu Bena
12:27
is to use homing pigeons
244
731914
1656
jest użycie zwykłych gołębi,
12:29
to help train the young passenger pigeons how to flock
245
733570
3170
żeby pomóc młodym gołębiom wędrownym
nauczyć się latać w stadach,
nauczyć się latać w stadach,
12:32
and how to find their way to their old nesting grounds
246
736740
2734
znajdować drogę
do dawnych terenów lęgowych
do dawnych terenów lęgowych
12:35
and feeding grounds.
247
739474
3149
i żerowisk.
12:38
There were some conservationists,
248
742623
1638
Byli też ekolodzy
12:40
really famous conservationists like Stanley Temple,
249
744261
3076
naprawdę znani, jak Stanley Temple,
12:43
who is one of the founders of conservation biology,
250
747337
2616
jeden z twórców naukowych podstaw
ochrony środowiska
ochrony środowiska
12:45
and Kate Jones from the IUCN, which does the Red List.
251
749953
4656
i Kate Jones z IUCN,
autorka Czerwonej Listy.
autorka Czerwonej Listy.
12:50
They're excited about all this,
252
754609
1961
Są podekscytowani,
12:52
but they're also concerned that it might be competitive
253
756570
2503
ale też zaniepokojeni,
że może to konkurować
że może to konkurować
12:54
with the extremely important efforts to protect
254
759073
3038
z niezwykle ważnym wysiłkiem
12:58
endangered species that are still alive,
255
762111
2210
wkładanym w ochronę
żyjących zagrożonych gatunków,
żyjących zagrożonych gatunków,
13:00
that haven't gone extinct yet.
256
764321
1846
które jeszcze nie wyginęły.
13:02
You see, you want to work on protecting the animals out there.
257
766167
2373
Staramy się ochraniać zwierzęta.
13:04
You want to work on getting the market for ivory in Asia down
258
768540
4229
Żeby walczyć z handlem
kością słoniową w Azji
kością słoniową w Azji
13:08
so you're not using 25,000 elephants a year.
259
772769
3878
nie można wykorzystywać
25 tys. słoni rocznie.
25 tys. słoni rocznie.
13:12
But at the same time, conservation biologists are realizing
260
776647
3050
Jednocześnie ekolodzy
uświadamiają sobie,
uświadamiają sobie,
13:15
that bad news bums people out.
261
779697
2584
że złe wieści
mają negatywny wpływ na ludzi.
mają negatywny wpływ na ludzi.
13:18
And so the Red List is really important, keep track of
262
782281
2725
Czerwona Lista jest ważna,
13:20
what's endangered and critically endangered, and so on.
263
785006
3324
na bieżąco ustala gatunki zagrożone,
poważnie zagrożone itd.
poważnie zagrożone itd.
13:24
But they're about to create what they call a Green List,
264
788330
3025
Ma zostać utworzona Zielona Lista,
13:27
and the Green List will have species that are doing fine, thank you,
265
791355
4382
która będzie zawierać gatunki
dobrze sobie radzące,
dobrze sobie radzące,
13:31
species that were endangered, like the bald eagle,
266
795737
2304
które były zagrożone,
np. bielik amerykański,
np. bielik amerykański,
13:33
but they're much better off now, thanks to everybody's good work,
267
798041
3615
ale dzięki dobrej pracy mają się lepiej
13:37
and protected areas around the world
268
801656
2166
i obszarom chronionym na całym świecie,
13:39
that are very, very well managed.
269
803822
1761
które są bardzo dobrze zarządzane.
13:41
So basically, they're learning how to build on good news.
270
805583
4103
Ekolodzy uczą się,
jak działać w oparciu o dobre wiadomości.
jak działać w oparciu o dobre wiadomości.
13:45
And they see reviving extinct species
271
809686
3111
Przypadki odradzania wymarłych gatunków
13:48
as the kind of good news you might be able to build on.
272
812797
2880
postrzegają jako taką wiadomość.
13:51
Here's a couple related examples.
273
815677
3325
Kilka powiązanych przykładów.
13:54
Captive breeding will be a major part of bringing back these species.
274
819002
3211
Rozród kontrolowany będzie odgrywał
znaczną rolę w przywracaniu gatunków.
znaczną rolę w przywracaniu gatunków.
13:58
The California condor was down to 22 birds in 1987.
275
822213
3416
Gatunek kondora kalifornijskiego
w 1987 r. liczył tylko 22 osobniki.
w 1987 r. liczył tylko 22 osobniki.
14:01
Everybody thought is was finished.
276
825629
1709
Wszyscy myśleli, że już po nim.
14:03
Thanks to captive breeding at the San Diego Zoo,
277
827338
2820
Dzięki rozrodowi kontrolowanemu
w zoo w San Diego
w zoo w San Diego
14:06
there's 405 of them now, 226 are out in the wild.
278
830158
4020
jest ich 405, w tym 226 na wolności.
14:10
That technology will be used on de-extincted animals.
279
834178
4209
Ta technika zostanie użyta
w przypadku odrodzonych zwierząt.
w przypadku odrodzonych zwierząt.
14:14
Another success story is the mountain gorilla in Central Africa.
280
838387
3467
Następnym sukcesem jest przypadek
goryla górskiego w Środkowej Afryce.
goryla górskiego w Środkowej Afryce.
14:17
In 1981, Dian Fossey was sure they were going extinct.
281
841854
3383
W 1981 Dian Fossey był pewien, że wyginą.
14:21
There were just 254 left.
282
845237
2033
Było ich 254.
14:23
Now there are 880. They're increasing in population
283
847270
3539
Teraz jest 880. Populacja zwiększa się
14:26
by three percent a year.
284
850809
2093
o 3% rocznie.
14:28
The secret is, they have an eco-tourism program,
285
852902
3391
Tajemnica polega
na programie ekoturystycznym,
na programie ekoturystycznym,
14:32
which is absolutely brilliant.
286
856293
1669
który jest genialny.
14:33
So this photograph was taken last month by Ryan
287
857962
2635
To zdjęcie zrobiła w zeszłym miesiącu Ryan
14:36
with an iPhone.
288
860597
2776
iPhonem.
14:39
That's how comfortable these wild gorillas are with visitors.
289
863373
4315
Goryle są tak oswojone z odwiedzającymi.
14:43
Another interesting project, though it's going to need some help,
290
867688
3735
Ciekawy projekt wymagający wsparcia
14:47
is the northern white rhinoceros.
291
871423
1911
to północny nosorożec afrykański.
14:49
There's no breeding pairs left.
292
873334
1961
Nie pozostała
żadna para zdolna do rozrodu.
żadna para zdolna do rozrodu.
14:51
But this is the kind of thing that
293
875295
2170
Z tym jednak możemy się uporać
14:53
a wide variety of DNA for this animal is available in the frozen zoo.
294
877465
4140
dzięki dużym zasobom DNA tego
zwierzęcia w zamrożonym zoo.
zwierzęcia w zamrożonym zoo.
14:57
A bit of cloning, you can get them back.
295
881605
2795
Trochę klonowania i mamy je z powrotem.
15:00
So where do we go from here?
296
884400
2190
Co teraz zrobimy?
15:02
These have been private meetings so far.
297
886590
1664
Na razie były to prywatne spotkania.
15:04
I think it's time for the subject to go public.
298
888254
2657
Czas na upublicznienie tematu.
15:06
What do people think about it?
299
890911
1467
Co ludzie o tym myślą?
15:08
You know, do you want extinct species back?
300
892378
2079
Czy chcą przywrócić wymarłe gatunki?
15:10
Do you want extinct species back?
301
894457
2852
Czy chcą je z powrotem?
15:13
(Applause)
302
897309
5266
(Brawa)
15:18
Tinker Bell is going to come fluttering down.
303
902575
2496
Wróżka Dzwoneczek zaraz sfrunie,
trzepocząc skrzydełkami.
trzepocząc skrzydełkami.
15:20
It is a Tinker Bell moment,
304
905071
1214
Czas na Dzwoneczka.
15:22
because what are people excited about with this?
305
906285
2396
Co ludzi w tym ekscytuje?
15:24
What are they concerned about?
306
908681
2051
Czym są zaniepokojeni?
15:26
We're also going to push ahead with the passenger pigeon.
307
910732
2447
Zamierzamy pchnąć
sprawę gołębia wędrownego.
sprawę gołębia wędrownego.
15:29
So Ben Novak, even as we speak, is joining the group
308
913179
3770
Ben Novak właśnie dołącza
do grupy Beth Shapiro
do grupy Beth Shapiro
15:32
that Beth Shapiro has at UC Santa Cruz.
309
916949
3321
na Uniwersytecie Kalifornijskim
w Santa Cruz.
w Santa Cruz.
15:36
They're going to work on the genomes
310
920270
1388
Będą pracować nad genomami
gołębia wędrownego i pręgosternego.
gołębia wędrownego i pręgosternego.
15:37
of the passenger pigeon and the band-tailed pigeon.
311
921658
2287
15:39
As that data matures, they'll send it to George Church,
312
923945
3909
Gdy nazbierają danych
wyślą je do George'a Churcha,
wyślą je do George'a Churcha,
15:43
who will work his magic, get passenger pigeon DNA out of that.
313
927854
3895
który odprawi czary i zdobędzie
z nich DNA gołębia wędrownego.
z nich DNA gołębia wędrownego.
15:47
We'll get help from Bob Lanza and Mike McGrew
314
931749
2844
Uzyskamy pomoc
od Boba Lanzy i Mike'a McGrewa,
od Boba Lanzy i Mike'a McGrewa,
15:50
to get that into germ plasm that can go into chickens
315
934593
3067
by przekształcić to w plazmę zarodkową,
którą wszczepimy kurczakom,
którą wszczepimy kurczakom,
15:53
that can produce passenger pigeon squabs
316
937660
2568
które pomogą powstać
pisklętom gołębi wędrownych,
pisklętom gołębi wędrownych,
15:56
that can be raised by band-tailed pigeon parents,
317
940228
2464
które mogą być wychowane
przez parkę gołębi pręgosternych.
przez parkę gołębi pręgosternych.
15:58
and then from then on, it's passenger pigeons all the way,
318
942692
2256
W ten sposób mamy na nowo
gołębie wędrowne.
gołębie wędrowne.
16:00
maybe for the next six million years.
319
944948
3136
Możliwe, że na następne 6 milionów lat.
16:03
You can do the same thing, as the costs come down,
320
948084
2315
Jak zmaleją koszty można zrobić to samo
16:06
for the Carolina parakeet, for the great auk,
321
950399
3222
z papużką karolińską, alką olbrzymią,
16:09
for the heath hen, for the ivory-billed woodpecker,
322
953621
2795
z preriokurem dwuczubym,
dzięciołem wielkodziobym,
dzięciołem wielkodziobym,
16:12
for the Eskimo curlew, for the Caribbean monk seal,
323
956416
2106
kulikiem eskimoskim, mniszką karaibską,
16:14
for the woolly mammoth.
324
958522
2866
i mamutem włochatym.
16:17
Because the fact is, humans have made a huge hole
325
961388
2476
Faktem jest, że człowiek
16:19
in nature in the last 10,000 years.
326
963864
3090
zrobił ogromną wyrwę w przyrodzie
w ciągu ostatnich 10 tys. lat.
w ciągu ostatnich 10 tys. lat.
16:22
We have the ability now,
327
966954
2039
Teraz mamy możliwość,
16:24
and maybe the moral obligation, to repair some of the damage.
328
968993
4864
a może i moralny obowiązek,
aby naprawić część szkód.
aby naprawić część szkód.
16:29
Most of that we'll do by expanding and protecting wildlands,
329
973857
4548
Większość procesu będzie polegała
na powiększaniu i ochronie dzikich terenów
na powiększaniu i ochronie dzikich terenów
16:34
by expanding and protecting
330
978405
1669
oraz na powiększaniu i ochronie
16:35
the populations of endangered species.
331
980074
4527
populacji zagrożonych gatunków.
16:40
But some species
332
984601
2155
Jednak niektóre gatunki,
16:42
that we killed off totally
333
986756
5183
które wybiliśmy doszczętnie,
16:47
we could consider bringing back
334
991939
3314
można by przywrócić światu,
16:51
to a world that misses them.
335
995253
3167
który za nimi tęskni.
16:54
Thank you.
336
998420
2210
Dziękuję.
16:56
(Applause)
337
1000630
11198
(Brawa)
17:07
Chris Anderson: Thank you.
338
1011828
1854
Chris Anderson: Dziękuję.
17:09
I've got a question.
339
1013682
1812
Mam pytanie.
17:11
So, this is an emotional topic. Some people stand.
340
1015494
4750
Jest to emocjonujący temat.
Niektórzy wstali.
Niektórzy wstali.
17:16
I suspect there are some people out there sitting,
341
1020244
2856
Podejrzewam, że niektórzy nadal siedzą
17:19
kind of asking tormented questions, almost, about,
342
1023100
3009
dręcząc się pytaniami i myśląc
chwila...
17:22
well, wait, wait, wait, wait, wait, wait a minute,
343
1026109
1910
17:23
there's something wrong with mankind
344
1028019
3097
jest coś nie tak z ludzkością
17:27
interfering in nature in this way.
345
1031116
3480
ingerującą tak w przyrodę.
17:30
There's going to be unintended consequences.
346
1034596
3472
Będą nieprzewidziane skutki.
17:33
You're going to uncork some sort of Pandora's box
347
1038068
2777
Otworzycie puszkę Pandory.
17:36
of who-knows-what. Do they have a point?
348
1040845
3986
Czy mają rację?
Jak mówiłem wcześniej,
17:40
Stewart Brand: Well, the earlier point is
349
1044831
1500
nasza ingerencja była dosyć znaczna
gdy sprawiliśmy, że te zwierzęta wyginęły.
gdy sprawiliśmy, że te zwierzęta wyginęły.
17:42
we interfered in a big way by making these animals go extinct,
350
1046331
3551
17:45
and many of them were keystone species,
351
1049882
2541
Wiele z tych gatunków było podstawowymi,
17:48
and we changed the whole ecosystem they were in
352
1052423
2509
a przez pozwolenie im na odejście,
17:50
by letting them go.
353
1054932
1793
zmieniliśmy cały ekosystem.
17:52
Now, there's the shifting baseline problem, which is,
354
1056725
2581
Zmienia się podstawowy problem:
17:55
so when these things come back,
355
1059306
1538
czy kiedy przywrócimy
poprzedni stan,
poprzedni stan,
17:56
they might replace some birds that are there
356
1060844
2291
ptaki, które mamy,
17:59
that people really know and love.
357
1063135
2394
które ludzie znają i kochają,
zostaną zastąpione?
zostaną zastąpione?
18:01
I think that's, you know, part of how it'll work.
358
1065529
2747
Myślę, że to tak
po części będzie wyglądało.
po części będzie wyglądało.
18:04
This is a long, slow process --
359
1068276
2885
Jest to długi, powolny proces...
18:07
One of the things I like about it, it's multi-generation.
360
1071161
2234
Podoba mi się w tym wielopokoleniowość.
18:09
We will get woolly mammoths back.
361
1073395
2057
Odtworzymy mamuty włochate.
18:11
CA: Well it feels like both the conversation
362
1075452
1776
CA: Czuję, że zarówno dyskusja
18:13
and the potential here are pretty thrilling.
363
1077228
2288
jak i potencjał jest całkiem porywający.
18:15
Thank you so much for presenting. SB: Thank you.
364
1079516
1714
Dziękuję bardzo za wystąpienie.
SB: Dziękuję.
SB: Dziękuję.
18:17
CA: Thank you. (Applause)
365
1081230
2723
CA: Dziękuję.
(Brawa)
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Stewart Brand - Environmentalist, futuristSince the counterculture '60s, Stewart Brand has been creating our internet-worked world. Now, with biotech accelerating four times faster than digital technology, Stewart Brand has a bold new plan ...
Why you should listen
With biotech accelerating four times faster than digital technology, the revival of extinct species is becoming possible. Stewart Brand plans to not only bring species back but restore them to the wild.
Brand is already a legend in the tech industry for things he’s created: the Whole Earth Catalog, The WELL, the Global Business Network, the Long Now Foundation, and the notion that “information wants to be free.” Now Brand, a lifelong environmentalist, wants to re-create -- or “de-extinct” -- a few animals that’ve disappeared from the planet.
Granted, resurrecting the woolly mammoth using ancient DNA may sound like mad science. But Brand’s Revive and Restore project has an entirely rational goal: to learn what causes extinctions so we can protect currently endangered species, preserve genetic and biological diversity, repair depleted ecosystems, and essentially “undo harm that humans have caused in the past.”
Stewart Brand | Speaker | TED.com