TED2013
Jason Pontin: Can technology solve our big problems?
Jason Pontin: Czy technika rozwiąże nasze wielkie problemy?
Filmed:
Readability: 5.3
1,587,751 views
W roku 1969 Buzz Aldrin zrobił historyczny krok na Księżycu, przenosząc ludzkość w erę możliwości technicznych. Fantastyczna potęga techniki miała posłużyć rozwiązaniu wszystkich wielkich problemów. Przenieśmy się do współczesności i co widać? Czy jedyne, czym możemy się pochwalić, to aplikacje do telefonów komórkowych? Dziennikarz Jason Pontin przygląda się stojącemu przed nami wyzwaniu skutecznego wykorzystania techniki do rozwiązania ważnych problemów.
Jason Pontin - Editor
Jason Pontin is the editor-in-chief and publisher of MIT Technology Review. Full bio
Jason Pontin is the editor-in-chief and publisher of MIT Technology Review. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So, we used to solve big problems.
0
627
4636
Kiedyś rozwiązywaliśmy duże problemy.
00:17
On July 21st, 1969,
1
5263
3520
21 lipca 1969 roku
00:20
Buzz Aldrin climbed out of Apollo 11's lunar module
2
8783
3587
Buzz Aldrin wyszedł
z lądownika księżycowego Apollo 11
z lądownika księżycowego Apollo 11
00:24
and descended onto the Sea of Tranquility.
3
12370
3557
i stanął na powierzchni Morza Spokoju.
00:27
Armstrong and Aldrin were alone,
4
15927
2730
Armstrong i Aldrin byli sami,
00:30
but their presence on the moon's gray surface
5
18657
2286
ale ich obecność
na szarej powierzchni księżyca
na szarej powierzchni księżyca
00:32
was the culmination of a convulsive, collective effort.
6
20943
5131
ukoronowała burzliwy wysiłek zbiorowy.
00:38
The Apollo program was the greatest
7
26074
2044
Program Apollo był
00:40
peacetime mobilization
8
28118
1737
największą operacją w czasie pokoju
00:41
in the history of the United States.
9
29855
1938
w historii Stanów Zjednoczonych.
00:43
To get to the moon, NASA spent
10
31793
1496
Lot na księżyc kosztował NASA
00:45
around 180 billion dollars in today's money,
11
33289
3739
na dzisiejsze pieniądze 180 mld dolarów
00:49
or four percent of the federal budget.
12
37028
2536
albo 4% budżetu federalnego.
00:51
Apollo employed around 400,000 people
13
39564
3304
Apollo dał pracę 400 tys. ludzi
00:54
and demanded the collaboration of 20,000
14
42868
2838
i wymagał współpracy 20 tys. firm,
00:57
companies, universities and government agencies.
15
45706
3696
uniwersytetów i agencji rządowych.
01:01
People died, including the crew of Apollo 1.
16
49402
3944
Ludzie umierali, w tym załoga Apollo 1,
01:05
But before the Apollo program ended,
17
53346
3601
ale w trakcie programu Apollo
01:08
24 men flew to the moon.
18
56947
2229
24 osoby poleciały na Księżyc.
01:11
Twelve walked on its surface, of whom Aldrin,
19
59176
3074
12 chodziło po jego powierzchni, w tym Aldrin,
01:14
following the death of Armstrong last year,
20
62250
2353
który po śmierci Armstronga w zeszłym roku,
01:16
is now the most senior.
21
64603
2086
jest z nich najstarszy.
01:18
So why did they go?
22
66689
1985
Dlaczego lecieli?
01:20
They didn't bring much back:
23
68674
1917
Wiele stamtąd nie przywieźli,
01:22
841 pounds of old rocks,
24
70591
2659
381,5 kg skał i kamieni
01:25
and something all 24 later emphasized --
25
73250
4455
oraz, co każdy z 24 podkreślał,
01:29
a new sense of the smallness
26
77705
2862
nowe poczucie małości i kruchości
01:32
and the fragility of our common home.
27
80567
2943
naszego wspólnego domu.
01:35
Why did they go? The cynical answer is they went
28
83510
3080
Dlaczego latali? Cynicznie mówiąc,
01:38
because President Kennedy wanted to show
29
86590
1976
bo prezydent Kennedy
chciał pokazać Sowietom,
chciał pokazać Sowietom,
01:40
the Soviets that his nation had the better rockets.
30
88566
4107
że jego kraj ma lepsze rakiety.
01:44
But Kennedy's own words at Rice University in 1962
31
92673
4472
Jednak w 1962 r. podczas przemówienia
na Uniwersytecie Rice
na Uniwersytecie Rice
01:49
provide a better clue.
32
97145
1898
Kennedy podsuwa lepszą wskazówkę.
01:51
(Video) John F. Kennedy: But why, some say, the moon?
33
99043
2523
(Film) John F. Kennedy:
Ale czemu Księżyc, pytają niektórzy?
Ale czemu Księżyc, pytają niektórzy?
01:53
Why choose this as our goal?
34
101566
2944
Dlaczego wybraliśmy taki cel?
01:56
And they may well ask,
35
104510
1923
Równie dobrze można zapytać,
01:58
why climb the highest mountain?
36
106433
2579
po co zdobywać najwyższe szczyty.
02:01
Why, 35 years ago, fly the Atlantic?
37
109012
4016
Po co był lot przez Atlantyk 35 lat temu?
02:05
Why does Rice play Texas?
38
113028
2184
Dlaczego Rice porywa się na Teksas?
02:07
We choose to go to the moon.
39
115212
2611
Lot na Księżyc to nasz wybór.
02:09
We choose to go to the moon.
40
117823
2577
Lot na Księżyc to nasz wybór.
02:12
(Applause)
41
120400
5270
(Brawa)
02:17
We choose to go to the moon in this decade,
42
125670
2914
W tej dekadzie
postanowiliśmy lecieć na Księżyc
postanowiliśmy lecieć na Księżyc
02:20
and do the other things,
43
128584
1647
i dokonać wielu innych rzeczy,
02:22
not because they are easy, but because they are hard.
44
130231
4329
nie dlatego, że to łatwe,
ale dlatego, że to trudne.
ale dlatego, że to trudne.
02:26
Jason Pontin: To contemporaries,
45
134560
2170
Jason Pontin: Dla współczesnych
02:28
Apollo wasn't only a victory of West over East
46
136730
3253
Apollo był nie tylko zwycięstwem
Zachodu nad Wschodem
Zachodu nad Wschodem
02:31
in the Cold War.
47
139983
1215
w zimnej wojnie.
02:33
At the time, the strongest emotion
48
141198
2005
Najsilniejszym uczuciem był wtedy
02:35
was of wonder
49
143203
1725
zachwyt transcendentną potęgą techniki.
02:36
at the transcendent powers of technology.
50
144928
3599
zachwyt transcendentną potęgą techniki.
02:40
They went because it was a big thing to do.
51
148527
5419
Polecieli, bo to była wielka rzecz.
02:45
Landing on the moon occurred in the context
52
153946
2520
Lądowanie na księżycu
odbyło się w kontekście
odbyło się w kontekście
02:48
of a long series of technological triumphs.
53
156466
3165
długiej listy sukcesów technicznych.
02:51
The first half of the 20th century produced
54
159631
2513
Pierwsza połowa XX w.
02:54
the assembly line and the airplane,
55
162144
2136
przyniosła linię montażową, samolot,
02:56
penicillin and a vaccine for tuberculosis.
56
164280
3274
penicylinę i szczepionkę na gruźlicę.
02:59
In the middle years of the century,
57
167554
1302
W połowie stulecia
03:00
polio was eradicated and smallpox eliminated.
58
168856
3692
udało się zwalczyć polio i ospę wietrzną.
03:04
Technology itself seemed to possess
59
172548
1997
Technika miała to coś,
03:06
what Alvin Toffler in 1970
60
174545
2584
co w 1970 r. Alvin Toffler nazwał
03:09
called "accelerative thrust."
61
177129
2834
''przyśpieszonym ruchem do przodu".
03:11
For most of human history,
62
179963
1844
Przez większość historii człowiek
03:13
we could go no faster than a horse
63
181807
2288
najszybciej przemieszczał się konno
03:16
or a boat with a sail,
64
184095
2101
albo łodzią z żaglem,
03:18
but in 1969, the crew of Apollo 10
65
186196
2401
ale w 1969 r. załoga Apollo 10
03:20
flew at 25,000 miles an hour.
66
188597
3883
leciała z prędkością 40 tys. km/h.
03:24
Since 1970, no human beings
67
192480
2900
Od 1970 r. żaden człowiek
03:27
have been back to the moon.
68
195380
1882
nie stanął na księżycu.
03:29
No one has traveled faster than the crew
69
197262
2219
Nikt nie podróżował szybciej,
03:31
of Apollo 10,
70
199481
1606
niż załoga Apollo 10.
03:33
and blithe optimism about technology's powers
71
201087
3772
Beztroski optymizm spowodowany
potęgą techniki minął,
potęgą techniki minął,
03:36
has evaporated
72
204859
1902
Beztroski optymizm spowodowany
potęgą techniki minął,
potęgą techniki minął,
03:38
as big problems we had imagined technology would solve,
73
206761
3571
kiedy duże problemy,
które miała rozwiązać technika,
które miała rozwiązać technika,
03:42
such as going to Mars,
74
210332
2303
takie jak wyprawa na Marsa,
03:44
creating clean energy, curing cancer,
75
212635
3331
czysta energia, lekarstwo na raka,
03:47
or feeding the world have come to seem
76
215966
2809
czy wykarmienie świata
03:50
intractably hard.
77
218775
2689
okazały się niepomiernie trudne.
03:53
I remember watching the liftoff of Apollo 17.
78
221464
3709
Pamiętam transmisję startu Apollo 17.
03:57
I was five years old,
79
225173
2049
Miałem 5 lat i mama zabroniła mi
03:59
and my mother told me not to stare
80
227222
2368
gapić się na płomień
04:01
at the fiery exhaust of a Saturn V rocket.
81
229590
3135
wydobywający się z rakiety Saturn V.
04:04
I vaguely knew this was to be the last
82
232725
2441
Mgliście wiedziałem,
04:07
of the moon missions,
83
235166
1538
że to ostatnia misja księżycowa,
04:08
but I was absolutely certain there would be
84
236704
3766
ale byłem całkowicie przekonany,
04:12
Mars colonies in my lifetime.
85
240470
3310
że za mojego życia skolonizujemy Marsa.
04:15
So "Something happened
86
243780
2563
"Coś się stało z łatwością rozwiązywania
04:18
to our capacity to solve big problems with technology"
87
246343
4183
dużych problemów przy pomocy techniki"
04:22
has become a commonplace.
88
250526
2392
to już powszechna opinia
04:24
You hear it all the time.
89
252918
1390
i często się ją słyszy.
04:26
We've heard it over the last two days here at TED.
90
254308
3412
Od dwóch dni powtarza się tutaj,
na konferencji TED.
na konferencji TED.
04:29
It feels as if technologists have diverted us
91
257720
3968
Jak gdyby technicy zwodzili nas
04:33
and enriched themselves with trivial toys,
92
261688
2685
i bogacili się na błahych zabawkach,
04:36
with things like iPhones and apps and social media,
93
264373
3505
takich jak iPhone, aplikacje, media społeczne
04:39
or algorithms that speed automated trading.
94
267878
3619
albo algorytmy przyśpieszające
automatyzację transakcji handlowych.
automatyzację transakcji handlowych.
04:43
There's nothing wrong with most of these things.
95
271497
2394
Większość tych rzeczy jest dobra.
04:45
They've expanded and enriched our lives.
96
273891
3081
Rozwinęły i wzbogaciły nam życie,
04:48
But they don't solve humanity's big problems.
97
276972
4701
ale nie rozwiązują problemów ludzkości.
04:53
What happened?
98
281673
1213
Co się stało?
04:54
So there is a parochial explanation in Silicon Valley,
99
282886
4914
W Dolinie Krzemowej mają wytłumaczenie.
04:59
which admits that it has been funding less ambitious companies
100
287800
3445
Finansuje się mniej ambitne firmy
05:03
than it did in the years when it financed
101
291245
2302
niż wtedy, kiedy finansowano
05:05
Intel, Microsoft, Apple and Genentech.
102
293547
3158
Intel, Microsoft, Apple and Genentech.
05:08
Silicon Valley says the markets are to blame,
103
296705
2560
W Dolinie Krzemowej obwiniają rynki,
05:11
in particular the incentives that venture capitalists
104
299265
2917
zwłaszcza kapitał wysokiego ryzyka
05:14
offer to entrepreneurs.
105
302182
1580
i finansowe instrumenty motywacyjne.
05:15
Silicon Valley says that venture investing
106
303762
2116
W Dolinie Krzemowej mówią,
że kapitał wysokiego ryzyka
że kapitał wysokiego ryzyka
05:17
shifted away from funding transformational ideas
107
305878
3863
odszedł od finansowania
pomysłów transformacyjnych
pomysłów transformacyjnych
05:21
and towards funding incremental problems
108
309741
2939
na rzecz finansowania problemów rentownych,
05:24
or even fake problems.
109
312680
2048
a nawet sztucznych.
05:26
But I don't think that explanation is good enough.
110
314728
2751
Takie wyjaśnienie nie wystarcza.
05:29
It mostly explains what's wrong with Silicon Valley.
111
317479
3884
Pokazuje problem Doliny Krzemowej.
05:33
Even when venture capitalists were at their most
112
321363
2650
Nawet kiedy inwestorzy nie bali się ryzyka,
05:36
risk-happy, they preferred small investments,
113
324013
2839
woleli małe inwestycje,
05:38
tiny investments that offered an exit within 10 years.
114
326852
3864
z których mogli się wycofać w ciągu 10 lat.
05:42
V.C.s have always struggled
115
330716
2319
Kapitałowi wysokiego ryzyka
05:45
to invest profitably in technologies such as energy
116
333035
3075
trudno inwestować z zyskiem
w techniki takie jak energia,
w techniki takie jak energia,
05:48
whose capital requirements are huge
117
336110
2194
bo wymagają one ogromnego kapitału
05:50
and whose development is long and lengthy,
118
338304
2708
i potrzebują czasu na rozwój.
05:53
and V.C.s have never, never funded the development
119
341012
3157
Tacy inwestorzy nigdy nie finansują rozwoju
05:56
of technologies meant to solve big problems
120
344169
2998
techniki ukierunkowanej
na rozwiązanie dużych problemów,
na rozwiązanie dużych problemów,
05:59
that possess no immediate commercial value.
121
347167
2694
a pozbawionej wartości komercyjnej.
06:01
No, the reasons we can't solve big problems
122
349861
2212
Przyczyny braku rozwiązań wielkich problemów
06:04
are more complicated and more profound.
123
352073
4082
są bardziej skomplikowane i przepastne.
06:08
Sometimes we choose not to solve big problems.
124
356155
2987
Czasami wybieramy unikanie problemów.
06:11
We could go to Mars if we want.
125
359142
2418
Moglibyśmy lecieć na Marsa.
06:13
NASA even has the outline of a plan.
126
361560
2867
NASA ma nawet gotowy projekt.
06:16
But going to Mars would follow a political decision
127
364427
3489
Ale podróż na Marsa musiałaby wyniknąć
z decyzji politycznej
z decyzji politycznej
06:19
with popular appeal, and that will never happen.
128
367916
3354
popartej przez ogół,
a do tego nigdy nie dojdzie.
a do tego nigdy nie dojdzie.
06:23
We won't go to Mars, because everyone thinks
129
371270
2742
Nie polecimy na Marsa, bo każdy uważa,
06:26
there are more important things
130
374012
1949
że są ważniejsze sprawy tutaj, na ziemi.
06:27
to do here on Earth.
131
375961
2287
że są ważniejsze sprawy tutaj, na ziemi.
06:30
Sometimes, we can't solve big problems
132
378248
3044
Czasem nie można rozwiązać dużych problemów,
06:33
because our political systems fail.
133
381292
2504
bo zawodzi system polityczny.
06:35
Today, less than two percent
134
383796
2098
Dzisiaj mniej niż 2% zużycia energii na świecie
06:37
of the world's energy consumption
135
385894
1687
Dzisiaj mniej niż 2% zużycia energii na świecie
06:39
derives from advanced, renewable sources
136
387581
2166
pochodzi z nowoczesnych źródeł odnawialnych,
06:41
such as solar, wind and biofuels,
137
389747
2878
takich jak słońce, wiatr i biopaliwa.
06:44
less than two percent,
138
392625
1582
Mniej niż 2%
06:46
and the reason is purely economic.
139
394207
2104
z powodów czysto ekonomicznych.
06:48
Coal and natural gas are cheaper
140
396311
2193
Węgiel i gaz
06:50
than solar and wind,
141
398504
1745
są tańsze niż słońce i wiatr.
06:52
and petroleum is cheaper than biofuels.
142
400249
2519
Benzyna jest tańsza niż biopaliwa.
06:54
We want alternative energy sources
143
402768
2681
Chcemy alternatywnych źródeł energii,
06:57
that can compete on price. None exist.
144
405449
3001
które mogą rywalizować cenowo. Nie ma takich.
07:00
Now, technologists, business leaders
145
408450
2705
Technicy, liderzy biznesu
07:03
and economists all basically agree
146
411155
2496
i ekonomiści zgadzają się co do charakteru
07:05
on what national policies and international treaties
147
413651
3501
polityki państwowej i umów międzynarodowych,
07:09
would spur the development of alternative energy:
148
417152
3284
które przyśpieszą rozwój
alternatywnych źródeł energii.
alternatywnych źródeł energii.
07:12
mostly, a significant increase in energy
149
420436
2715
Potrzeba znacznie więcej
07:15
research and development,
150
423151
1417
projektów badawczo-rozwojowych
w dziedzinie energii
w dziedzinie energii
07:16
and some kind of price on carbon.
151
424568
2795
oraz opłat za emisję dwutlenku węgla.
07:19
But there's no hope in the present political climate
152
427363
3204
Obecny klimat polityczny nie daje nadziei
07:22
that we will see U.S. energy policy
153
430567
2393
na politykę energetyczną USA
07:24
or international treaties that reflect that consensus.
154
432960
4767
ani umowy międzynarodowe,
które odzwierciedlą ten konsensus.
które odzwierciedlą ten konsensus.
07:29
Sometimes, big problems that had seemed technological
155
437727
4484
Czasem duże problemy,
które wyglądają na techniczne,
które wyglądają na techniczne,
07:34
turn out not to be so.
156
442211
1899
mają inny charakter.
07:36
Famines were long understood to be caused
157
444110
3218
Długo uważano, że głód wynika
07:39
by failures in food supply.
158
447328
2408
z braku zasobów żywności.
07:41
But 30 years of research have taught us
159
449736
2255
Ale 30 lat badań pokazuje,
07:43
that famines are political crises
160
451991
2668
że klęska głodu to kryzys polityczny,
07:46
that catastrophically affect food distribution.
161
454659
3514
katastrofalny dla dystrybucji żywności.
07:50
Technology can improve things like crop yields
162
458173
2963
Technika może poprawić wydajność plonów
07:53
or systems for storing and transporting food,
163
461136
4243
czy sposób przechowywania i transportu żywności,
07:57
but there will be famines so long as there are bad governments.
164
465379
5245
ale klęska głodu będzie istnieć,
dopóki istnieją złe rządy.
dopóki istnieją złe rządy.
08:02
Finally, big problems sometimes elude solution
165
470624
3515
Co więcej, duże problemy czasami
wymykają się rozwiązaniom,
wymykają się rozwiązaniom,
08:06
because we don't really understand the problem.
166
474139
3466
ponieważ ich nie rozumiemy.
08:09
President Nixon declared war on cancer in 1971,
167
477605
4944
Prezydent Nixon w roku 1971
ogłosił wojnę z rakiem,
ogłosił wojnę z rakiem,
08:14
but we soon discovered
168
482549
1413
ale wkrótce odkryliśmy,
08:15
there are many kinds of cancer,
169
483962
2533
że jest wiele rodzajów raka,
08:18
most of them fiendishly resistant to therapy,
170
486495
3566
większość piekielnie odpornych na leczenie.
08:22
and it is only in the last 10 years
171
490061
2210
Dopiero od 10 lat pojawiają się
08:24
that effective, viable therapies
172
492271
2547
terapie skuteczne i wykonalne
08:26
have come to seem real.
173
494818
2057
z szansą na realny sukces.
08:28
Hard problems are hard.
174
496875
3050
Trudne problemy są trudne.
08:31
It's not true that we can't solve big problems through technology.
175
499925
4482
Owszem, można rozwiązać duże problemy
za pomocą techniki.
za pomocą techniki.
08:36
We can, we must, but these four elements
176
504407
3716
Można i trzeba, ale niezbędne są 4 elementy:
08:40
must all be present:
177
508123
1755
Można i trzeba, ale niezbędne są 4 elementy:
08:41
Political leaders and the public
178
509878
1944
przywódcy polityczni i obywatele
08:43
must care to solve a problem;
179
511822
1742
muszą chcieć rozwiązać problem;
08:45
institutions must support its solution;
180
513564
3171
instytucje muszą wspierać jego rozwiązanie;
08:48
It must really be a technological problem;
181
516735
3075
musi to być problem natury technicznej;
08:51
and we must understand it.
182
519810
3851
i musimy go rozumieć.
08:55
The Apollo mission,
183
523661
1447
Misja Apollo,
08:57
which has become a kind of metaphor
184
525108
2737
która jest jakby metaforą umiejętności techniki
08:59
for technology's capacity to solve big problems,
185
527845
3184
w rozwiązywaniu dużych problemów,
09:03
met these criteria.
186
531029
2211
spełniała te kryteria.
09:05
But it is an irreproducible model for the future.
187
533240
3427
Ale to wzór nie do odtworzenia.
09:08
It is not 1961.
188
536667
1824
To nie rok 1961.
09:10
There is no galvanizing contest like the Cold War,
189
538491
4091
Nie ma elektryzującej rywalizacji
jak zimna wojna,
jak zimna wojna,
09:14
no politician like John Kennedy
190
542582
2359
nie ma polityka jak John Kennedy,
09:16
who can heroize the difficult and the dangerous,
191
544941
3191
który doda heroizmu
trudom i niebezpieczeństwu,
trudom i niebezpieczeństwu,
09:20
and no popular science fictional mythology
192
548132
3345
nie ma przystępnej mitologii
popularyzującej naukę,
popularyzującej naukę,
09:23
such as exploring the solar system.
193
551477
3106
jak badanie układu słonecznego.
09:26
Most of all, going to the moon
194
554583
2402
Przede wszystkim,
09:28
turned out to be easy.
195
556985
1862
wyprawa na Księżyc okazała się łatwa,
09:30
It was just three days away.
196
558847
2048
zabrała zaledwie trzy dni.
09:32
And arguably it wasn't even solving
197
560895
2885
Właściwie nie rozwiązała chyba
09:35
much of a problem.
198
563780
2604
żadnego problemu.
09:38
We are left alone with our day,
199
566384
4080
Zostaliśmy sami w swoich czasach
09:42
and the solutions of the future will be harder won.
200
570464
5477
i trudno będzie znaleźć
rozwiązania na przyszłość.
rozwiązania na przyszłość.
09:47
God knows, we don't lack for the challenges.
201
575941
2785
Bóg świadkiem, że wyzwań nam nie brakuje.
09:50
Thank you very much.
202
578726
1154
Dziękuję bardzo.
09:51
(Applause)
203
579880
6000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Jason Pontin - EditorJason Pontin is the editor-in-chief and publisher of MIT Technology Review.
Why you should listen
As the editor-in-chief and publisher of MIT Technology Review, Jason Pontin looks into the future, and thinks deeply about what technologies are going to get us there. Pontin has been editor-in-chief of the magazine since 2004 and publisher since 2005, at which point he began its transition to a digital-first magazine. Pontin reduced the number of annual print issues from eleven to six while refocusing the publication's energy toward original daily content. From 1996 to 2002, Pontin was the editor of the now-defunct Red Herring magazine.
Jason Pontin | Speaker | TED.com