ABOUT THE SPEAKER
Lawrence Lessig - Legal activist
Lawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system.

Why you should listen

Lawyer and activist Lawrence Lessig spent a decade arguing for sensible intellectual property law, updated for the digital age. He was a founding board member of Creative Commons, an organization that builds better copyright practices through principles established first by the open-source software community.

In 2007, just after his last TED Talk, Lessig announced he was leaving the field of IP and Internet policy, and moving on to a more fundamental problem that blocks all types of sensible policy -- the corrupting influence of money in American politics.

In 2011, Lessig founded Rootstrikers, an organization dedicated to changing the influence of money in Congress. In his latest book, Republic, Lost, he shows just how far the U.S. has spun off course -- and how citizens can regain control. As The New York Times wrote about him, “Mr. Lessig’s vision is at once profoundly pessimistic -- the integrity of the nation is collapsing under the best of intentions --and deeply optimistic. Simple legislative surgery, he says, can put the nation back on the path to greatness.”

Read an excerpt of Lessig's new book, Lesterland >>

More profile about the speaker
Lawrence Lessig | Speaker | TED.com
TED2007

Lawrence Lessig: Laws that choke creativity

Larry Lessig o tym, jak prawo krępuje kreatywność

Filmed:
2,341,393 views

Larry Lessig, jeden z najpopularniejszych prawników w Sieci, przywołuje słowa Johna Philipa Sousy, prawa własności do nieba i "kartel" ASCAP, argumentując za wskrzeszeniem kultury tworzenia.
- Legal activist
Lawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:24
(ApplauseAplauz)
0
0
1000
(Brawa)
00:25
I want to talk to you a little bitkawałek about user-generatedgenerowane przez użytkownika contentzadowolony.
1
1000
4000
Chcę powiedzieć parę słów o treściach generowanych przez użytkownika.
00:29
I'm going to tell you threetrzy storieshistorie on the way to one argumentargument
2
5000
4000
Przedstawię trzy historie, prowadzące do jednego argumentu,
00:33
that's going to tell you a little bitkawałek
3
9000
2000
który pomaga zrozumieć,
00:35
about how we openotwarty user-generatedgenerowane przez użytkownika contentzadowolony up for businessbiznes.
4
11000
4000
jak można zarobić na takich treściach.
00:39
So, here'soto jest the first storyfabuła.
5
15000
1000
Pierwsza historia:
00:40
1906. This man, JohnJohn PhilipFilip SousaSousa, traveledbywały to this placemiejsce,
6
16000
6000
Rok 1906. Ten człowiek, John Philip Sousa
00:46
the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa CapitolCapitol, to talk about this technologytechnologia,
7
22000
4000
przybył do Kapitolu Stanów Zjednoczonych, by mówić o tej technologii,
00:50
what he callednazywa the, quotezacytować, "talkingmówić machinesmaszyny."
8
26000
3000
którą nazwał "gadającymi maszynami".
00:54
SousaSousa was not a fanwentylator of the talkingmówić machinesmaszyny.
9
30000
4000
Sousa nie przepadał za gadającymi maszynami.
00:58
This is what he had to say.
10
34000
1000
Oto, co mówił:
00:59
"These talkingmówić machinesmaszyny are going to ruinruina artisticartystyczny developmentrozwój
11
35000
4000
"Te Gadające Maszyny zniszczą rozwój muzyki w naszym kraju.
01:03
of musicmuzyka in this countrykraj.
12
39000
1000
"Te Gadające Maszyny zniszczą rozwój muzyki w naszym kraju.
01:04
When I was a boychłopak, in frontz przodu of everykażdy housedom in the summerlato eveningswieczory,
13
40000
5000
Kiedyś w letnie wieczory przed każdym domem
01:09
you would find youngmłody people togetherRazem
14
45000
2000
młodzi ludzie śpiewali
01:11
singingśpiewanie the songspiosenki of the day, or the oldstary songspiosenki.
15
47000
4000
nowe i stare piosenki.
01:15
TodayDzisiaj, you hearsłyszeć these infernalInfernal machinesmaszyny going night and day.
16
51000
6000
Dziś te diabelskie urządzenia nadają dzień i noc.
01:21
We will not have a vocalwokalne chordakord left," SousaSousa said.
17
57000
3000
W końcu odbiorą nam głos.
01:24
"The vocalwokalne chordsakordy will be eliminatedwyłączony by a processproces of evolutionewolucja
18
60000
4000
Struny głosowe zanikną w procesie ewolucji,
01:28
as was the tailogon of man when he cameoprawa ołowiana witrażu from the apeAPE."
19
64000
4000
tak jak ogon u człowieka, gdy wyewoluował z małpy."
01:32
Now, this is the pictureobrazek I want you to focusskupiać on.
20
68000
5000
Zapamiętajcie ten obraz.
01:37
This is a pictureobrazek of culturekultura.
21
73000
2000
To obraz kultury.
01:39
We could describeopisać it usingza pomocą modernnowoczesny computerkomputer terminologyterminologia
22
75000
4000
Można ją określić w terminologii komputerowej
01:43
as a kinduprzejmy of read-writeodczytu i zapisu culturekultura.
23
79000
3000
jako kulturę odczytu i zapisu.
01:46
It's a culturekultura where people participateuczestniczyć in the creationkreacja
24
82000
3000
Kulturę tworzoną i przetwarzaną
01:49
and the re-creationodtworzenia of theirich culturekultura. In that sensesens, it's read-writeodczytu i zapisu.
25
85000
5000
przez zwykłych ludzi. Odczyt i zapis.
01:54
Sousa'sSousa fearstrach was that we would losestracić that capacityPojemność
26
90000
5000
Sousa bał się, że stracimy tę zdolność
01:59
because of these, quotezacytować, "infernalInfernal machinesmaszyny." They would take it away.
27
95000
5000
z powodu tych "diabelskich urządzeń".
02:04
And in its placemiejsce, we'dpoślubić have the oppositenaprzeciwko of read-writeodczytu i zapisu culturekultura,
28
100000
4000
Zastąpiłoby ją przeciwieństwo kultury zapisu i odczytu:
02:08
what we could call read-onlytylko do odczytu culturekultura.
29
104000
3000
kultura wyłącznie odczytu,
02:11
CultureKultury where creativitykreatywność was consumedstrawiony
30
107000
3000
gdzie konsumuje się twórczość,
02:14
but the consumerkonsument is not a creatortwórca.
31
110000
3000
ale konsument nie jest twórcą.
02:17
A culturekultura whichktóry is top-downz góry na dół, ownedwłasnością,
32
113000
3000
Kultura zarządzana z góry,
02:20
where the vocalwokalne chordsakordy of the millionsmiliony have been lostStracony.
33
116000
4000
gdzie miliony ludzi straciły głos.
02:24
Now, as you look back at the twentiethXX centurystulecie,
34
120000
4000
Spoglądając na historię XX wieku,
02:28
at leastnajmniej in what we think of as the, quotezacytować, "developedrozwinięty worldświat" --
35
124000
5000
przynajmniej w tak zwanych krajach "rozwiniętych",
02:33
hardciężko not to concludewyciągnąć wniosek that SousaSousa was right.
36
129000
3000
trudno nie przyznać Souzie racji.
02:36
Never before in the historyhistoria of humanczłowiek culturekultura
37
132000
3000
Nigdy przedtem w dziejach ludzkości
02:39
had it been as professionalizedprofessionalized, never before as concentratedstężony.
38
135000
4000
kultura nie była tak profesjonalna i skoncentrowana.
02:43
Never before has creativitykreatywność of the millionsmiliony
39
139000
3000
Nigdy kreatywność milionów nie była tak sprawnie eliminowana.
02:46
been as effectivelyfaktycznie displacedwysiedlone,
40
142000
2000
Nigdy kreatywność milionów nie była tak sprawnie eliminowana.
02:48
and displacedwysiedlone because of these, quotezacytować, "infernalInfernal machinesmaszyny."
41
144000
4000
Eliminowana przez te, cytuję, "diabelskie urządzenia".
02:52
The twentiethXX centurystulecie was that centurystulecie
42
148000
2000
To właśnie w XX wieku,
02:54
where, at leastnajmniej for those placesmiejsca we know the bestNajlepiej,
43
150000
3000
przynajmniej w świecie, który znamy najlepiej,
02:57
culturekultura movedprzeniósł from this read-writeodczytu i zapisu to read-onlytylko do odczytu existenceistnienie.
44
153000
7000
straciliśmy kulturę zapisu i odczytu, na rzecz kultury odczytu.
03:05
So, seconddruga. LandGruntów is a kinduprzejmy of propertynieruchomość --
45
161000
3000
Druga historia: ziemia to rodzaj własności.
03:08
it is propertynieruchomość. It's protectedchroniony by lawprawo.
46
164000
4000
Każda własność chroniona jest przez prawo.
03:12
As LordPan BlackstoneBlackstone describedopisane it, landwylądować is protectedchroniony by trespasswykroczenie lawprawo,
47
168000
5000
Według Lorda Blackstone'a, teren prywatny jest nienaruszalny.
03:17
for mostwiększość of the historyhistoria of trespasswykroczenie lawprawo,
48
173000
3000
Dawniej uważano, że prawo własności
03:20
by presumingZakładając, że it protectschroni the landwylądować all the way down belowponiżej
49
176000
5000
obejmuje grunt od powierzchni w dół
03:25
and to an indefinitenieokreślony extentstopień upwardw górę.
50
181000
4000
i nieskończenie wysoko w górę.
03:29
Now, that was a prettyładny good systemsystem
51
185000
2000
System ten długo działał sprawnie,
03:31
for mostwiększość of the historyhistoria of the regulationregulacja of landwylądować,
52
187000
2000
System ten długo działał sprawnie,
03:33
untilaż do this technologytechnologia cameoprawa ołowiana witrażu alongwzdłuż, and people beganrozpoczął się to wondercud,
53
189000
6000
aż do pojawienia się tej technologii, która nasunęła pytanie:
03:39
were these instrumentsinstrumenty trespassersintruzów
54
195000
3000
czy te maszyny naruszają własność prywatną
03:42
as they flewlatał over landwylądować withoutbez clearingCzyszczenie the rightsprawa
55
198000
3000
przelatując nad polami
03:45
of the farmsfarmy belowponiżej as they traveledbywały acrossprzez the countrykraj?
56
201000
4000
i nie pytając o zgodę ich właścicieli?
03:49
Well, in 1945, SupremeNajwyższy CourtSąd got a chanceszansa to addressadres that questionpytanie.
57
205000
5000
W roku 1945 Sąd Najwyższy stanął przed tym właśnie problemem.
03:54
Two farmersrolnicy, ThomasThomas LeeLee and TinieTinie CausbyCausby, who raisedpodniesiony chickenskurczaki,
58
210000
6000
Dwaj hodowcy kur, Thomas Lee i Tinie Cosby,
04:00
had a significantznaczący complaintskargi because of these technologiestechnologie.
59
216000
4000
złożyli skargę na tę nową technologię.
04:04
The complaintskargi was that theirich
60
220000
2000
Twierdzili, że kury lecą w ślad za samolotami
04:06
chickenskurczaki followedśledzić the patternwzór of the airplanessamoloty
61
222000
3000
Twierdzili, że kury lecą w ślad za samolotami
04:09
and flewlatał themselvessami into the wallsściany of the barnstodoła
62
225000
4000
i uderzają w ściany stodoły.
04:13
when the airplanessamoloty flewlatał over the landwylądować.
63
229000
2000
Odwołali się więc do Lorda Blackstone'a,
04:15
And so they appealedodwołanie to LordPan BlackstoneBlackstone
64
231000
2000
Odwołali się więc do Lorda Blackstone'a,
04:17
to say these airplanessamoloty were trespassingTrespassing.
65
233000
3000
mówiąc, że samoloty naruszają ich własność.
04:21
SinceOd time immemorialodwieczny, the lawprawo had said,
66
237000
3000
Odwieczne prawo stanowiło,
04:24
you can't flylatać over the landwylądować withoutbez permissionpozwolenie of the landownerziemianin,
67
240000
4000
że nie wolno przekraczać ziemi bez zgody właściciela,
04:28
so this flightlot mustmusi stop.
68
244000
4000
więc to latanie musiało się skończyć.
04:32
Well, the SupremeNajwyższy CourtSąd considereduważane this 100-years-lat traditiontradycja
69
248000
5000
Sąd Najwyższy rozważył tę stuletnią tradycję
04:37
and said, in an opinionopinia writtenpisemny by JusticeSprawiedliwości DouglasDouglas,
70
253000
4000
i stwierdził, w opinii napisanej przez sędziego Douglassa,
04:41
that the CausbysCausbys mustmusi losestracić.
71
257000
2000
że farmerzy muszą przegrać.
04:43
The SupremeNajwyższy CourtSąd said the doctrinedoktryna protectingochrona landwylądować
72
259000
4000
Uznano, że doktryna chroniąca grunty
04:47
all the way to the skyniebo has no placemiejsce in the modernnowoczesny worldświat,
73
263000
4000
wraz z niebem nad nimi nie ma już sensu.
04:51
otherwisew przeciwnym razie everykażdy transcontinentalTranscontinental flightlot would
74
267000
3000
Inaczej każdy lot transkontynentalny byłby przedmiotem
04:55
subjectPrzedmiot the operatoroperatora to countlessniezliczony trespasswykroczenie suitsKombinezony.
75
271000
3000
niezliczonych pozwów o naruszenie własności prywatnej.
04:58
CommonWspólne sensesens, a rarerzadko spotykany ideapomysł in the lawprawo, but here it was. CommonWspólne sensesens --
76
274000
5000
Zdrowy rozsądek (nieczęsto spotykany w prawie)...
05:03
(LaughterŚmiech) --
77
279000
1000
(Śmiech)
05:04
RevoltsBunty at the ideapomysł. CommonWspólne sensesens.
78
280000
4000
sprzeciwia się takiemu rozwiązaniu.
05:08
FinallyWreszcie. Before the InternetInternet, the last great terrorterror
79
284000
8000
Trzecia historia: Zanim jeszcze powstał Internet,
05:16
to raindeszcz down on the contentzadowolony industryprzemysł
80
292000
3000
postrach przemysłu praw autorskich
05:19
was a terrorterror createdstworzony by this technologytechnologia. BroadcastingRadiofonii i telewizji:
81
295000
6000
budziła ta technologia: radio.
05:25
a newNowy way to spreadrozpiętość contentzadowolony,
82
301000
3000
Nowy sposób dostarczania treści,
05:28
and thereforew związku z tym a newNowy battlebitwa over the controlkontrola
83
304000
4000
a więc nowa wojna o władzę
05:32
of the businessesbiznes that would spreadrozpiętość contentzadowolony.
84
308000
4000
zainteresowanych firm.
05:36
Now, at that time, the entityjednostki,
85
312000
2000
W tych czasach prawa do odtwarzania większości muzyki
05:38
the legalprawny cartelkartel, that controlledkontrolowane the performancewydajność rightsprawa
86
314000
4000
W tych czasach prawa do odtwarzania większości muzyki
05:42
for mostwiększość of the musicmuzyka that would be broadcasttransmisji
87
318000
4000
nadawanej za pomocą tej nowej technologii
05:46
usingza pomocą these technologiestechnologie was ASCAPASCAP.
88
322000
2000
posiadał kartel ASCAP.
05:48
They had an exclusiveEkskluzywny licenselicencja on the mostwiększość popularpopularny contentzadowolony,
89
324000
4000
Mieli wyłączną licencję na najpopularniejsze utwory
05:52
and they exercisedwykonywane it in a way that triedwypróbowany to demonstratewykazać
90
328000
4000
i korzystali z niej tak, by pokazać nadawcom, kto tu rządzi.
05:56
to the broadcastersnadawców who really was in chargeopłata.
91
332000
3000
i korzystali z niej tak, by pokazać nadawcom, kto tu rządzi.
05:59
So, betweenpomiędzy 1931 and 1939, they raisedpodniesiony ratesstawki by some 448 percentprocent,
92
335000
7000
W okresie 1931-1939 podnieśli stawki o w sumie 448%.
06:06
untilaż do the broadcastersnadawców finallywreszcie got togetherRazem
93
342000
3000
Wreszcie nadawcy zebrali się i stwierdzili: dość tego.
06:09
and said, okay, enoughdość of this.
94
345000
2000
Wreszcie nadawcy zebrali się i stwierdzili: dość tego.
06:11
And in 1939, a lawyerprawnik, SydneySydney KayeKaye, startedRozpoczęty something
95
347000
3000
W 1939 roku prawnik Sydney Kaye
06:14
callednazywa BroadcastTransmisji MusicMuzyka IncInc. We know it as BMIBMI.
96
350000
4000
założył organizację Broadcast Music Incorporated.
06:18
And BMIBMI was much more democraticdemokratyczny in the artsztuka
97
354000
3000
BMI było bardziej demokratyczne.
06:21
that it would includezawierać withinw ciągu its repertoirerepertuar,
98
357000
3000
Jako pierwsze zawarło w swym repertuarze
06:24
includingwłącznie z AfricanAfrykańska AmericanAmerykański musicmuzyka for the first time in the repertoirerepertuar.
99
360000
4000
muzykę Afroamerykanów.
06:28
But mostwiększość importantważny was that BMIBMI tookwziął publicpubliczny domaindomena worksPrace
100
364000
5000
Ale co ważniejsze,
06:33
and madezrobiony arrangementsuzgodnień of them, whichktóry they gavedał away for freewolny
101
369000
4000
BMI oferowało abonentom za darmo
06:37
to theirich subscriberssubskrybenci. So that in 1940,
102
373000
4000
utwory z domeny publicznej.
06:41
when ASCAPASCAP threatenedzagrożony to doublepodwójnie theirich ratesstawki,
103
377000
4000
Więc w 1940 roku, kiedy ASCAP zagroził podwojeniem stawek,
06:45
the majoritywiększość of broadcastersnadawców switchedprzełączony to BMIBMI.
104
381000
3000
większość rozgłośni przeszła do BMI.
06:48
Now, ASCAPASCAP said they didn't careopieka.
105
384000
2000
ASCAP zbagatelizował sprawę.
06:50
The people will revoltBunt, they predictedprzewidywane, because the very bestNajlepiej musicmuzyka
106
386000
4000
Przepowiadał, że słuchacze się zbuntują, gdyż stacje nadające
06:54
was no longerdłużej availabledostępny, because they had shiftedprzesunięty
107
390000
3000
utwory z domeny publicznej oferowane przez BMI
06:57
to the seconddruga bestNajlepiej publicpubliczny domaindomena providedopatrzony by BMIBMI.
108
393000
6000
nie będą mieć dostępu do "najlepszej" muzyki.
07:03
Well, they didn't revoltBunt, and in 1941, ASCAPASCAP crackedpęknięty.
109
399000
6000
Tak się jednak nie stało i w 1941 roku ASCAP poniósł klęskę.
07:09
And the importantważny pointpunkt to recognizerozpoznać
110
405000
3000
Istotne jest to,
07:12
is that even thoughchociaż these broadcastersnadawców
111
408000
5000
że mimo iż stacje te nadawały muzykę rzekomo drugiej kategorii,
07:17
were broadcastingradiofonii i telewizji something you would call seconddruga bestNajlepiej,
112
413000
2000
że mimo iż stacje te nadawały muzykę rzekomo drugiej kategorii,
07:19
that competitionzawody was enoughdość to breakprzerwa, at that time,
113
415000
5000
stworzenie konkurencji wystarczyło wtedy,
07:24
this legalprawny cartelkartel over accessdostęp to musicmuzyka.
114
420000
4000
by złamać ówczesny kartel muzyczny.
07:28
Okay. ThreeTrzy storieshistorie. Here'sTutaj jest the argumentargument.
115
424000
2000
Oto trzy historie. A teraz mój argument.
07:32
In my viewwidok, the mostwiększość significantznaczący thing to recognizerozpoznać
116
428000
2000
Uważam, że najważniejszą cechą Internetu
07:34
about what this InternetInternet is doing
117
430000
2000
Uważam, że najważniejszą cechą Internetu
07:36
is its opportunityokazja to reviveożywić the read-writeodczytu i zapisu culturekultura
118
432000
4000
jest możliwość wskrzeszenia kultury odczytu i zapisu,
07:40
that SousaSousa romanticizedidealizowane.
119
436000
3000
za którą tęsknił Sousa.
07:44
DigitalCyfrowy technologytechnologia is the opportunityokazja
120
440000
2000
Technologia cyfrowa to szansa na obudzenie strun głosowych,
07:46
for the revivalodrodzenie of these vocalwokalne chordsakordy
121
442000
2000
Technologia cyfrowa to szansa na obudzenie strun głosowych,
07:48
that he spokeprzemówił so passionatelyz pasją to CongressKongres about.
122
444000
4000
o których z taką pasją mówił przed Kongresem.
07:52
User-generatedGenerowane przez użytkownika contentzadowolony, spreadingrozpościerający się in businessesbiznes
123
448000
4000
Treść generowana przez użytkownika,
07:56
in extraordinarilyniezwykle valuablecenny wayssposoby like these,
124
452000
3000
rozpowszechniana w tak wspaniały sposób,
07:59
celebratingz okazji amateuramator culturekultura.
125
455000
2000
celebruje kulturę amatorską.
08:02
By whichktóry I don't mean amateurishAmatorszczyzna culturekultura,
126
458000
3000
I nie mam tu na myśli amatorszczyzny.
08:05
I mean culturekultura where people produceprodukować
127
461000
3000
Mówię o kulturze, gdzie ludzie tworzą
08:08
for the love of what they're doing and not for the moneypieniądze.
128
464000
3000
z miłości do tworzenia, a nie dla pieniędzy.
08:12
I mean the culturekultura that your kidsdzieciaki are producingprodukujący all the time.
129
468000
5000
Mówię o kulturze, którą wasze dzieci tworzą cały czas.
08:17
For when you think of what SousaSousa romanticizedidealizowane
130
473000
3000
Sousa tęsknił za czasami, gdy młodzi
08:20
in the youngmłody people togetherRazem, singingśpiewanie the songspiosenki of the day,
131
476000
3000
śpiewali razem nowe i stare piosenki.
08:23
of the oldstary songspiosenki, you should recognizerozpoznać
132
479000
2000
Coś podobnego robią dziś wasze dzieci.
08:25
what your kidsdzieciaki are doing right now.
133
481000
2000
Coś podobnego robią dziś wasze dzieci.
08:28
TakingBiorąc the songspiosenki of the day and the oldstary songspiosenki
134
484000
2000
Stare i nowe piosenki remiksują w coś zupełnie innego.
08:30
and remixingremiksowania them to make them something differentróżne.
135
486000
4000
Stare i nowe piosenki remiksują w coś zupełnie innego.
08:34
It's how they understandzrozumieć accessdostęp to this culturekultura.
136
490000
3000
Tak rozumieją dostęp do tej kultury.
08:37
So, let's have some very fewkilka examplesprzykłady
137
493000
3000
Weźmy kilka przykładów.
08:40
to get a sensesens of what I'm talkingmówić about here.
138
496000
1000
Weźmy kilka przykładów.
08:42
Here'sTutaj jest something callednazywa AnimeAnime MusicMuzyka VideoWideo, first exampleprzykład,
139
498000
2000
Oto AMV: obraz z anime zgranych z telewizji
08:44
takingnabierający animeAnime capturedschwytany from televisiontelewizja
140
500000
4000
Oto AMV: obraz z anime zgranych z telewizji
08:48
re-editedponownie edytowane to musicmuzyka tracksutwory.
141
504000
2000
dopasowany do muzyki.
08:50
(MusicMuzyka)
142
506000
40000
(Muzyka)
09:30
This one you should be -- confidencepewność siebie. JesusJezusa survivesprzetrwa. Don't worrymartwić się.
143
546000
5000
Spokojnie, Jezus przeżyje.
09:35
(MusicMuzyka)
144
551000
45000
(Muzyka: Gloria Gaynor, "I Will Survive")
10:20
(LaughterŚmiech)
145
596000
8000
(Śmiech)
10:28
And this is the bestNajlepiej.
146
604000
2000
To jest najlepsze.
10:30
(MusicMuzyka)
147
606000
3000
(Muzyka: Lionel Ritchie and Diana Ross, "Endless Love")
10:37
My love ...
148
613000
2000
Kochana...
10:41
There's only you in my life ...
149
617000
4000
W moim życiu jesteś tylko ty...
10:46
The only thing that's brightjasny ...
150
622000
4000
Światło w ciemności...
10:52
My first love ...
151
628000
3000
Moja pierwsza miłości...
10:57
You're everykażdy breathoddech that I take ...
152
633000
4000
Jesteś każdym moim oddechem...
11:01
You're everykażdy stepkrok I make ...
153
637000
4000
Każdym krokiem...
11:07
And I ....
154
643000
4000
A ja....
11:11
I want to sharedzielić all my love with you ...
155
647000
10000
Pragnę dzielić z tobą mą miłość...
11:22
No one elsejeszcze will do ...
156
658000
5000
Tylko z tobą...
11:27
And your eyesoczy ...
157
663000
4000
A oczy twe...
11:31
They tell me how much you careopieka ...
158
667000
6000
Mówią jak kochasz mnie...
11:37
(MusicMuzyka)
159
673000
3000
(Muzyka)
11:42
So, this is remixremiks, right?
160
678000
2000
To właśnie remiks.
11:44
(ApplauseAplauz)
161
680000
5000
(Brawa)
11:50
And it's importantważny to emphasizepodkreślać that what this is not
162
686000
2000
Co ważne, NIE jest to przykład tak zwanego "piractwa".
11:52
is not what we call, quotezacytować, "piracypiractwo."
163
688000
3000
Co ważne, NIE jest to przykład tak zwanego "piractwa".
11:55
I'm not talkingmówić about norani justifyinguzasadniające
164
691000
3000
Nie usprawiedliwiam tu wcale
11:58
people takingnabierający other people'sludzie contentzadowolony in wholesaleHurtownia
165
694000
3000
hurtowego rozprowadzania twórczości innych
12:01
and distributingdystrybucja it withoutbez the permissionpozwolenie of the copyrightPrawo autorskie ownerwłaściciel.
166
697000
3000
bez pozwolenia właścicieli.
12:04
I'm talkingmówić about people takingnabierający and recreatingodtworzenie
167
700000
3000
Mówię o ludziach przetwarzających twórczość innych,
12:07
usingza pomocą other people'sludzie contentzadowolony, usingza pomocą digitalcyfrowy technologiestechnologie
168
703000
3000
by za pomocą nowych technologii wyrazić siebie.
12:11
to say things differentlyróżnie.
169
707000
2000
by za pomocą nowych technologii wyrazić siebie.
12:13
Now, the importanceznaczenie of this
170
709000
1000
Techniki, z których korzystają, nie są tu najważniejsze.
12:14
is not the techniquetechnika that you've seenwidziany here.
171
710000
3000
Techniki, z których korzystają, nie są tu najważniejsze.
12:18
Because, of coursekurs, everykażdy techniquetechnika that you've seenwidziany here
172
714000
2000
Każda z nich
12:20
is something that televisiontelewizja and filmfilm producersproducentów
173
716000
2000
znana jest telewizji i przemysłowi filmowemu od 50 lat.
12:22
have been ablezdolny to do for the last 50 yearslat.
174
718000
2000
znana jest telewizji i przemysłowi filmowemu od 50 lat.
12:24
The importanceznaczenie is that that techniquetechnika has been democratizedzdemokratyzowany.
175
720000
4000
Istotne jest, że doszło do "demokratyzacji" technologii.
12:29
It is now anybodyktoś with accessdostęp to a $1,500 computerkomputer
176
725000
4000
Dziś każdy z dostępem do przeciętnego komputera
12:34
who can take soundsDźwięki and imagesobrazy from the culturekultura around us
177
730000
2000
może wziąć obrazy i dźwięki z kultury dokoła
12:36
and use it to say things differentlyróżnie.
178
732000
2000
i powiedzieć coś nowego.
12:38
These toolsprzybory of creativitykreatywność have becomestają się toolsprzybory of speechprzemówienie.
179
734000
5000
Te narzędzia kreatywności stały się narzędziami wypowiedzi.
12:43
It is a literacyalfabetyzacja for this generationgeneracja. This is how our kidsdzieciaki speakmówić.
180
739000
6000
Tak młodzi ludzie mówią i piszą,
12:50
It is how our kidsdzieciaki think. It is what your kidsdzieciaki are
181
746000
5000
tak myślą. W miarę jak poznają technologie cyfrowe
12:55
as they increasinglycoraz bardziej understandzrozumieć digitalcyfrowy technologiestechnologie
182
751000
4000
i swój stosunek do nich,
12:59
and theirich relationshipzwiązek to themselvessami.
183
755000
2000
stają się one częścią ich tożsamości.
13:02
Now, in responseodpowiedź to this newNowy use of culturekultura usingza pomocą digitalcyfrowy technologiestechnologie,
184
758000
6000
W odpowiedzi na to zjawisko
13:09
the lawprawo has not greetedpozdrowiony this SousaSousa revivalodrodzenie
185
765000
3000
prawo nie wykazało się zdrowym rozsądkiem.
13:13
with very much commonpospolity sensesens.
186
769000
1000
prawo nie wykazało się zdrowym rozsądkiem.
13:15
InsteadZamiast tego, the architecturearchitektura of copyrightPrawo autorskie lawprawo
187
771000
3000
Prawa autorskie i architektura technologii cyfrowych
13:18
and the architecturearchitektura of digitalcyfrowy technologiestechnologie,
188
774000
2000
są tak skonstruowane,
13:20
as they interactoddziaływać, have producedwytworzony the presumptiondomniemanie
189
776000
3000
że tworzą wrażenie, jakby działalność ta
13:23
that these activitieszajęcia are illegalnielegalny.
190
779000
2000
była nielegalna.
13:26
Because if copyrightPrawo autorskie lawprawo at its corerdzeń regulatesreguluje something callednazywa copieskopie,
191
782000
3000
Prawa autorskie odnoszą się do czegoś, co nazywamy kopią,
13:29
then in the digitalcyfrowy worldświat the one factfakt we can't escapeucieczka
192
785000
3000
a w cyfrowym świecie nie uciekniemy przed faktem,
13:32
is that everykażdy singlepojedynczy use of culturekultura producesprodukuje a copyKopiuj.
193
788000
5000
każde użycie kultury tworzy nową kopię.
13:37
EveryKażdy singlepojedynczy use thereforew związku z tym requireswymaga permissionpozwolenie;
194
793000
3000
Każde użycie kultury wymaga pozwolenia.
13:40
withoutbez permissionpozwolenie, you are a trespasserIntruz.
195
796000
3000
Bez niego łamiemy prawo.
13:43
You're a trespasserIntruz with about as much sensesens
196
799000
2000
Taka zasada ma tyle samo sensu,
13:45
as these people were trespassersintruzów.
197
801000
4000
co w przypadku tych ludzi.
13:50
CommonWspólne sensesens here, thoughchociaż, has not yetjeszcze revoltedzbuntował się
198
806000
4000
Jednak zdrowy rozsądek nie doszedł jeszcze do głosu
13:54
in responseodpowiedź to this responseodpowiedź that the lawprawo has offeredoferowany
199
810000
3000
w odpowiedzi na stanowisko prawa
13:57
to these formsformularze of creativitykreatywność.
200
813000
3000
wobec takich form kreatywności.
14:00
InsteadZamiast tego, what we'vemamy seenwidziany
201
816000
1000
Zamiast tego jesteśmy świadkami czegoś znacznie gorszego:
14:01
is something much worsegorzej than a revoltBunt.
202
817000
3000
Zamiast tego jesteśmy świadkami czegoś znacznie gorszego:
14:05
There's a growingrozwój extremismekstremizm that comespochodzi from bothobie sidesboki
203
821000
4000
Po obu stronach barykady przybywa ekstremistów
14:09
in this debatedebata, in responseodpowiedź to this conflictkonflikt
204
825000
3000
w odpowiedzi na konflikt
14:12
betweenpomiędzy the lawprawo and the use of these technologiestechnologie.
205
828000
3000
pomiędzy prawem a użyciem technologii.
14:15
One sidebok buildsbuduje newNowy technologiestechnologie, suchtaki as one recentlyostatnio announcedogłosił
206
831000
4000
Jedna strona tworzy nowe technologie, jak ta ogłoszona niedawno
14:19
that will enablewłączyć them
207
835000
3000
która pozwoli automatycznie usuwać ze stron takich jak YouTube
14:22
to automaticallyautomatycznie take down from siteswitryny like YouTubeYouTube
208
838000
2000
która pozwoli automatycznie usuwać ze stron takich jak YouTube
14:25
any contentzadowolony that has any copyrightedchronione prawem autorskim contentzadowolony in it,
209
841000
2000
wszystko, co zawiera treści chronione prawami autorskimi,
14:27
whetherczy or not there's a judgmentosąd of fairtargi use
210
843000
2000
bez względu na to, w jakim celu zostały użyte.
14:30
that mightmoc be appliedstosowany to the use of that contentzadowolony.
211
846000
2000
bez względu na to, w jakim celu zostały użyte.
14:32
And on the other sidebok, amongpośród our kidsdzieciaki,
212
848000
3000
A z drugiej strony, wśród naszych dzieci
14:35
there's a growingrozwój copyrightPrawo autorskie abolitionismWadswortha,
213
851000
3000
narasta lekceważenie praw autorskich.
14:39
a generationgeneracja that rejectsodrzuca the very notionpojęcie
214
855000
3000
Pokolenie, które neguje sensowność praw autorskich
14:42
of what copyrightPrawo autorskie is supposeddomniemany to do, rejectsodrzuca copyrightPrawo autorskie
215
858000
3000
odrzuca je
14:45
and believeswierzy that the lawprawo is nothing more than an asstyłek
216
861000
3000
i uważa, że prawo to osioł,
14:48
to be ignoredignorowane and to be foughtwalczył at everykażdy opportunityokazja possiblemożliwy.
217
864000
7000
którego należy ignorować i zwalczać przy każdej okazji.
14:55
The extremismekstremizm on one sidebok begetsbeges extremismekstremizm on the other,
218
871000
4000
Ekstremizm z jednej strony prowadzi do ekstremizmu z drugiej -
14:59
a factfakt we should have learnednauczyli manywiele, manywiele timesczasy over,
219
875000
4000
- już dawno powinniśmy byli się tego nauczyć,
15:03
and bothobie extremesskrajności in this debatedebata are just wrongźle.
220
879000
3000
a żadna ze stron nie ma racji.
15:07
Now, the balancesaldo that I try to fightwalka for,
221
883000
3000
Ja domagam się równowagi
15:11
I, as any good liberalliberalne, try to fightwalka for first
222
887000
2000
i jak każdy dobry liberał
15:13
by looking to the governmentrząd. TotalŁącznie mistakebłąd, right?
223
889000
4000
zwracam się w tej sprawie do rządu. Pudło, prawda?
15:17
(LaughterŚmiech)
224
893000
1000
(Śmiech)
15:18
LookedSpojrzał first to the courtssądy and the legislaturesustawodawców to try to get them
225
894000
3000
Należy przekonać sądy i ustawodawców,
15:21
to do something to make the systemsystem make more sensesens.
226
897000
2000
by naprawili ten system,
15:23
It failednie udało się partlyczęściowo because the courtssądy are too passivebierny,
227
899000
4000
który zawiódł po części z powodu ich bierności,
15:27
partlyczęściowo because the legislaturesustawodawców are corrupteduszkodzony,
228
903000
2000
a po części z powodu korupcji.
15:29
by whichktóry I don't mean that there's briberyprzekupstwo
229
905000
2000
Nie mam tu na myśli
15:32
operatingoperacyjny to stop realreal changezmiana,
230
908000
3000
hamujących zmiany łapówek;
15:35
but more the economygospodarka of influencewpływ that governsreguluje how CongressKongres functionsFunkcje
231
911000
4000
to raczej siły ekonomiczne wpływające na rząd
15:39
meansznaczy that policymakersPolitycy here will not understandzrozumieć this
232
915000
4000
powodują, że prawodawcy nie dostrzegą problemu
15:43
untilaż do it's too latepóźno to fixnaprawić it.
233
919000
2000
zanim będzie za późno, by go naprawić.
15:45
So, we need something differentróżne, we need a differentróżne kinduprzejmy of solutionrozwiązanie.
234
921000
4000
Potrzebujemy więc innego rozwiązania,
15:49
And the solutionrozwiązanie here, in my viewwidok, is a privateprywatny solutionrozwiązanie,
235
925000
3000
rozwiązania prywatnego,
15:53
a solutionrozwiązanie that lookswygląda to legalizezalegalizować what it is to be youngmłody again,
236
929000
4000
które zalegalizuje prawo do bycia młodym
15:57
and to realizerealizować the economicgospodarczy potentialpotencjał of that,
237
933000
2000
i dostrzeże w tym ekonomiczny potencjał.
15:59
and that's where the storyfabuła of BMIBMI becomesstaje się relevantistotnych.
238
935000
4000
Do tego właśnie odnosi się historia BMI.
16:03
Because, as BMIBMI demonstratedwykazane, competitionzawody here
239
939000
3000
BMI pokazało, że konkurencja
16:06
can achieveosiągać some formformularz of balancesaldo. The samepodobnie thing can happenzdarzyć now.
240
942000
5000
może prowadzić do równowagi. Teraz może być podobnie.
16:11
We don't have a publicpubliczny domaindomena to drawrysować uponna now,
241
947000
3000
Nie ma dziś domeny publicznej, z której moglibyśmy czerpać,
16:14
so insteadzamiast what we need is two typestypy of changeszmiany.
242
950000
3000
potrzebujemy więc dwóch zmian:
16:17
First, that artistsartyści and creatorsTwórcy embraceuścisk the ideapomysł,
243
953000
4000
Po pierwsze, twórcy muszą zaakceptować ten pomysł
16:21
choosewybierać that theirich work be madezrobiony availabledostępny more freelyswobodnie.
244
957000
4000
i pozwolić, by ich dzieła były wolnodostępne.
16:25
So, for exampleprzykład, they can say theirich work is availabledostępny freelyswobodnie
245
961000
3000
Na przykład pod warunkiem, że wolno z nich korzystać
16:28
for non-commercialniekomercyjne, this amateur-typeAmatorskie typ of use,
246
964000
2000
w celach niekomercyjnych, amatorskich,
16:30
but not freelyswobodnie for any commercialReklama w telewizji use.
247
966000
2000
ale nie w komercyjnych.
16:32
And seconddruga, we need the businessesbiznes
248
968000
3000
Po drugie, firmy które już wspierają
16:35
that are buildingbudynek out this read-writeodczytu i zapisu culturekultura
249
971000
3000
kulturę odczytu i zapisu,
16:38
to embraceuścisk this opportunityokazja expresslywyraźnie, to enablewłączyć it,
250
974000
5000
muszą wykorzystać tę szansę,
16:43
so that this ecologyekologia of freewolny contentzadowolony, or freerFreer contentzadowolony,
251
979000
5000
umożliwić rozwój ekologii wolnych treści
16:48
can growrosnąć on a neutralneutralny platformPlatforma
252
984000
2000
na neutralnej platformie,
16:50
where they bothobie exististnieć simultaneouslyrównocześnie,
253
986000
3000
gdzie mniej i bardziej wolne formy
16:53
so that more-freeWięcej wolnych can competerywalizować with less-freemniej free,
254
989000
5000
będą mogły konkurować ze sobą.
16:58
and the opportunityokazja to developrozwijać the creativitykreatywność in that competitionzawody
255
994000
4000
A dzięki rodzącym się z tej konkurencji pomysłom
17:02
can teachnauczać one the lessonsLekcje of the other.
256
998000
3000
obie strony mogą się wiele od siebie nauczyć.
17:05
Now, I would talk about one particularszczególny suchtaki planplan
257
1001000
4000
Mógłbym powiedzieć o jednym takim planie, o którym co nieco wiem,
17:09
that I know something about,
258
1005000
1000
Mógłbym powiedzieć o jednym takim planie, o którym co nieco wiem,
17:10
but I don't want to violatenaruszać TED'sTED's first commandmentprzykazanie of sellingsprzedawanie,
259
1006000
3000
ale nie chcę łamać pierwszego przykazania TED, zakazującego reklamy.
17:13
so I'm not going to talk about this at all.
260
1009000
2000
ale nie chcę łamać pierwszego przykazania TED, zakazującego reklamy.
17:15
I'm insteadzamiast just going to remindprzypominać you of the pointpunkt that BMIBMI teachesuczy us.
261
1011000
6000
Zamiast tego przypomnę, czego uczy nas przykład BMI.
17:22
That artistartysta choicewybór is the keyklawisz for newNowy technologytechnologia
262
1018000
5000
To od artystów zależy, czy nowe technologie
17:27
havingmający an opportunityokazja to be openotwarty for businessbiznes,
263
1023000
3000
będą mogły otworzyć się na biznes.
17:30
and we need to buildbudować artistartysta choicewybór here
264
1026000
3000
Musimy przekonać ich do właściwych wyborów,
17:33
if these newNowy technologiestechnologie are to have that opportunityokazja.
265
1029000
3000
jeśli chcemy dać szansę nowym technologiom.
17:36
But let me endkoniec with something I think much more importantważny --
266
1032000
3000
Pozwólcie jednak, że zakończę czymś znacznie ważniejszym niż biznes.
17:39
much more importantważny than businessbiznes.
267
1035000
1000
Pozwólcie jednak, że zakończę czymś znacznie ważniejszym niż biznes.
17:41
It's the pointpunkt about how this connectsłączy to our kidsdzieciaki.
268
1037000
2000
Chodzi mi o nasze dzieci.
17:44
We have to recognizerozpoznać they're differentróżne from us. This is us, right?
269
1040000
5000
Musimy zdawać sobie sprawę, że są inne od nas. To my.
17:49
(LaughterŚmiech)
270
1045000
1000
(Śmiech)
17:50
We madezrobiony mixedmieszany tapestaśmy; they remixremiks musicmuzyka.
271
1046000
2000
U nas były składanki, u nich remiksy.
17:52
We watchedoglądaliśmy TVTELEWIZOR; they make TVTELEWIZOR.
272
1048000
3000
My oglądaliśmy telewizję; one ją tworzą.
17:55
It is technologytechnologia that has madezrobiony them differentróżne,
273
1051000
3000
Ta różnica wynika z technologii.
17:59
and as we see what this technologytechnologia can do,
274
1055000
2000
W obliczu jej dokonań
18:01
we need to recognizerozpoznać you can't killzabić
275
1057000
2000
musimy zrozumieć, że nie można zabić
18:04
the instinctinstynkt the technologytechnologia producesprodukuje. We can only criminalizekryminalizacji it.
276
1060000
4000
wywołanego nią instynktu - możemy go tylko zdelegalizować.
18:08
We can't stop our kidsdzieciaki from usingza pomocą it.
277
1064000
2000
Nie powstrzymamy działalności dzieci,
18:10
We can only drivenapęd it undergroundpod ziemią.
278
1066000
2000
możemy ją tylko zepchnąć do podziemia.
18:12
We can't make our kidsdzieciaki passivebierny again.
279
1068000
3000
Nie sprawimy, by nasze dzieci znów były bierne;
18:15
We can only make them, quotezacytować, "piratesPiraci." And is that good?
280
1071000
4000
możemy tylko zrobić z nich "piratów". Czy to dobrze?
18:20
We liverelacja na żywo in this weirddziwne time. It's kinduprzejmy of agewiek of prohibitionszakazy,
281
1076000
4000
Żyjemy w dziwnych czasach, epoce zakazów.
18:24
where in manywiele areasobszary of our life,
282
1080000
2000
W wielu dziedzinach życia zwykli ludzie działają wbrew prawu.
18:26
we liverelacja na żywo life constantlystale againstprzeciwko the lawprawo.
283
1082000
3000
W wielu dziedzinach życia zwykli ludzie działają wbrew prawu.
18:29
OrdinaryZwykłe people liverelacja na żywo life againstprzeciwko the lawprawo,
284
1085000
2000
I to właśnie gotujemy naszym dzieciom.
18:31
and that's what I -- we are doing to our kidsdzieciaki.
285
1087000
3000
I to właśnie gotujemy naszym dzieciom.
18:35
They liverelacja na żywo life knowingporozumiewawczy they liverelacja na żywo it againstprzeciwko the lawprawo.
286
1091000
3000
Żyją ze świadomością, że łamią prawo,
18:39
That realizationRealizacja is extraordinarilyniezwykle corrosiveżrące,
287
1095000
4000
co jest niesamowicie deprawujące,
18:43
extraordinarilyniezwykle corruptinguszkodzenia.
288
1099000
2000
niesamowicie korumpujące.
18:46
And in a democracydemokracja, we oughtpowinni to be ablezdolny to do better.
289
1102000
4000
W demokracji powinno nas być stać na więcej.
18:50
Do better, at leastnajmniej for them, if not for openingotwarcie for businessbiznes.
290
1106000
6000
Jeśli nie dla ekonomii, to przynajmniej dla nich.
18:57
Thank you very much.
291
1113000
1000
Dziękuję bardzo.
18:58
(ApplauseAplauz)
292
1114000
6000
(Brawa)
Translated by Joanna Pietrulewicz
Reviewed by Krystian Aparta

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Lawrence Lessig - Legal activist
Lawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system.

Why you should listen

Lawyer and activist Lawrence Lessig spent a decade arguing for sensible intellectual property law, updated for the digital age. He was a founding board member of Creative Commons, an organization that builds better copyright practices through principles established first by the open-source software community.

In 2007, just after his last TED Talk, Lessig announced he was leaving the field of IP and Internet policy, and moving on to a more fundamental problem that blocks all types of sensible policy -- the corrupting influence of money in American politics.

In 2011, Lessig founded Rootstrikers, an organization dedicated to changing the influence of money in Congress. In his latest book, Republic, Lost, he shows just how far the U.S. has spun off course -- and how citizens can regain control. As The New York Times wrote about him, “Mr. Lessig’s vision is at once profoundly pessimistic -- the integrity of the nation is collapsing under the best of intentions --and deeply optimistic. Simple legislative surgery, he says, can put the nation back on the path to greatness.”

Read an excerpt of Lessig's new book, Lesterland >>

More profile about the speaker
Lawrence Lessig | Speaker | TED.com