ABOUT THE SPEAKER
Daniel Reisel - Neuroscientist
Daniel Reisel searches for the psychological and physical roots of human morality.

Why you should listen

Daniel Reisel grew up in Norway but settled in the UK in 1995. He works as a hospital doctor and as a research fellow in epigenetics at University College London. He completed his PhD in Neuroscience in 2005, investigating how learning rewires the brain. Since then, his research has been concerned with the effect of life events on gene function. Daniel is currently training to become an accredited restorative justice facilitator with the UK Restorative Justice Council.

More profile about the speaker
Daniel Reisel | Speaker | TED.com
TED2013

Daniel Reisel: The neuroscience of restorative justice

Daniel Reisel: Neurologiczne podstawy sprawiedliwości naprawczej

Filmed:
885,475 views

Daniel Reisel zajmuje się badaniem mózgów psychopatycznych przestępców (i myszy). Opierając się na uzyskanych dotychczas wynikach, stawia ważne pytanie: czy zamiast przetrzymywania przestępców w odosobnionych i pustych celach nie powinniśmy skorzystać z tego, co już wiemy o właściwościach ludzkiego mózgu i wspierać proces ich resocjalizacji? Prowadzi to do kolejnego pytania: jeśli uszkodzone połączenia mózgowe mogą regenerować się po urazach, czy w podobny sposób możemy wyhodować moralność u kogoś kto wydaje się jej nie mieć?
- Neuroscientist
Daniel Reisel searches for the psychological and physical roots of human morality. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I'd like to talk todaydzisiaj
0
815
1635
Chcę dziś opowiedzieć
00:14
about how we can changezmiana our brainsmózg
1
2450
2472
o tym, jak możemy zmieniać nasze mózgi
00:16
and our societyspołeczeństwo.
2
4922
2593
i społeczeństwo.
00:19
MeetPoznaj JoeJoe.
3
7515
2175
Poznajcie Joego.
00:21
Joe'sJoe's 32 yearslat oldstary and a murderermorderca.
4
9690
3718
Ma 32 lata i jest mordercą.
00:25
I metspotkał JoeJoe 13 yearslat agotemu on the liferskazany na dożywocie wingskrzydło
5
13408
2742
Poznałem go 13 lat temu
wśród skazanych na dożywocie
00:28
at WormwoodPiołun ScrubsHoży doktorzy high-securitywysoki poziom bezpieczeństwa prisonwięzienie in LondonLondyn.
6
16150
3820
w więzieniu o zaostrzonym rygorze
Wormwood Scrubs w Londynie.
00:31
I'd like you to imaginewyobrażać sobie this placemiejsce.
7
19970
2001
Wyobraźcie sobie to miejsce,
00:33
It lookswygląda and feelsczuje like it soundsDźwięki:
8
21971
3098
wygląda tak jak brzmi.
00:37
WormwoodPiołun ScrubsHoży doktorzy.
9
25069
2382
[dosłownie: robaczywe krzaki]
00:39
BuiltZbudowany at the endkoniec of the VictorianWiktoriański EraEra
10
27451
2224
Zbudowane pod koniec epoki wiktoriańskiej,
00:41
by the inmateswięźniowie themselvessami,
11
29675
1512
przez samych osadzonych,
00:43
it is where England'sW Anglii mostwiększość
dangerousniebezpieczny prisonerswięźniowie are kepttrzymane.
12
31187
3200
mieści najgroźniejszych więźniów w Anglii.
00:46
These individualsosoby prywatne have committedzobowiązany actsdzieje
13
34387
2206
Tych, którzy dopuścili się
00:48
of unspeakableniewypowiedziane evilzło.
14
36593
2170
niewyobrażalnych przestępstw.
00:50
And I was there to studybadanie theirich brainsmózg.
15
38763
3711
A ja byłem tam, żeby zbadać ich mózgi,
00:54
I was partczęść of a teamzespół of researchersnaukowcy
16
42474
1752
jako członek zespołu badawczego
00:56
from UniversityUniwersytet CollegeKolegium LondonLondyn,
17
44226
1677
z University College London
00:57
on a grantdotacja from the U.K. departmentdepartament of healthzdrowie.
18
45903
2755
finansowanego przez Ministerstwo Zdrowia.
01:00
My taskzadanie was to studybadanie a groupGrupa of inmateswięźniowie
19
48658
2048
Miałem zbadać grupę więźniów
01:02
who had been clinicallyklinicznie diagnosedrozpoznano as psychopathsPsychopaci.
20
50706
2744
zdiagnozowanych jako psychopaci.
01:05
That meantOznaczało they were the mostwiększość
21
53450
1725
Znaczy to, że byli
najbardziej bezduszni i agresywni
01:07
callousbezduszny and the mostwiększość aggressiveagresywny
22
55175
1713
spośród wszystkich więźniów.
01:08
of the entireCały prisonwięzienie populationpopulacja.
23
56888
3124
01:12
What laykłaść at the rootkorzeń of theirich behaviorzachowanie?
24
60012
3577
Co leżało u źródła ich zachowań?
01:15
Was there a neurologicalneurologiczny causeprzyczyna for theirich conditionstan?
25
63589
4326
Czy istniały
neurologiczne przyczyny ich stanu?
01:19
And if there was a neurologicalneurologiczny causeprzyczyna,
26
67915
2843
A jeśli tak,
01:22
could we find a curelekarstwo?
27
70758
3055
czy można to wyleczyć?
01:25
So I'd like to speakmówić about changezmiana, and
especiallyszczególnie about emotionalemocjonalny changezmiana.
28
73813
3945
Chciałbym opowiedzieć o zmianie,
szczególnie o zmianie emocjonalnej.
01:29
GrowingUprawy up, I was always intriguedintryguje
29
77758
1980
Kiedy dorastałem, ciekawiło mnie
jak zmieniają się ludzie.
01:31
by how people changezmiana.
30
79738
3064
Moja matka, psychoterapeutka kliniczna,
01:34
My mothermama, a clinicalkliniczny psychotherapistpsychoterapeuta,
31
82802
2523
01:37
would occasionallysporadycznie see patientspacjenci at home
32
85325
2640
czasem przyjmowała
wieczorami pacjentów w domu.
01:39
in the eveningwieczór.
33
87965
1420
01:41
She would shutzamknąć the doordrzwi to the livingżycie roompokój,
34
89385
1534
Zamykała drzwi do salonu,
01:42
and I imaginedwyobrażałem sobie
35
90919
2005
a ja wyobrażałem sobie
01:44
magicalmagiczny things happenedstało się in that roompokój.
36
92924
2512
magiczne rzeczy dziejące się w środku.
01:47
At the agewiek of fivepięć or sixsześć
37
95436
1681
Mając pięć czy sześć lat
01:49
I would creeppełzanie up in my pajamaspiżama
38
97117
2442
skradałem się w piżamce
01:51
and sitsiedzieć outsidena zewnątrz with my earucho gluedklejone to the doordrzwi.
39
99559
2809
i siedziałem
z uchem przyklejonym do drzwi.
01:54
On more than one occasionokazji, I fellspadł asleepwe śnie
40
102368
1447
Czasem zasypiałem
01:55
and they had to pushPchać me out of the way
41
103815
1460
i musieli usuwać mnie
spod nóg po skończonej sesji.
01:57
at the endkoniec of the sessionsesja.
42
105275
2161
01:59
And I supposeprzypuszczać that's how I founduznany myselfsiebie
43
107436
2899
Pewnie dlatego znalazłem się
02:02
walkingpieszy into the securebezpieczne interviewwywiad roompokój
44
110335
2075
w strzeżonym pokoju przesłuchań
02:04
on my first day at WormwoodPiołun ScrubsHoży doktorzy.
45
112410
4009
pierwszego dnia w Wormwood Scrubs.
02:08
JoeJoe satsob acrossprzez a steelstal tablestół
46
116419
2336
Joe siedział
po drugiej stronie stalowego stołu
02:10
and greetedpozdrowiony me with this blankpusty expressionwyrażenie.
47
118755
4226
i przywitał mnie z kamienną twarzą.
02:14
The prisonwięzienie wardenStrażnik, looking equallyna równi indifferentobojętny,
48
122981
2878
Strażnik więzienny,
wyglądający na równie obojętnego,
02:17
said, "Any troublekłopot, just pressnaciśnij the redczerwony buzzerbrzęczyk,
49
125859
2647
powiedział: "W razie problemów
wciśnij czerwony guzik,
02:20
and we'lldobrze be around as soonwkrótce as we can."
50
128506
2439
przyjdziemy najszybciej jak się da".
02:22
(LaughterŚmiech)
51
130945
2958
(Śmiech)
02:25
I satsob down.
52
133903
1770
Usiadłem,
02:27
The heavyciężki metalmetal doordrzwi slammedtrzasnął shutzamknąć behindza me.
53
135673
2977
ciężkie metalowe drzwi
zatrzasnęły się za mną.
02:30
I lookedspojrzał up at the redczerwony buzzerbrzęczyk
54
138650
2094
Spojrzałem na przycisk
na ścianie za plecami Joego.
02:32
fardaleko behindza JoeJoe on the oppositenaprzeciwko wallŚciana.
55
140744
2099
02:34
(LaughterŚmiech)
56
142843
2646
(Śmiech)
Spojrzałem na Joego.
02:37
I lookedspojrzał at JoeJoe.
57
145489
1762
02:39
PerhapsByć może detectingWykrywanie my concerndotyczyć,
58
147251
2077
Może wyczuwając moje obawy, pochylił się
02:41
he leanedpochylił się forwardNaprzód, and said,
59
149328
1356
i powiedział tak uspokajająco
jak tylko potrafił.
02:42
as reassuringlyuspokajająco as he could,
60
150684
2227
02:44
"AhAh, don't worrymartwić się about the buzzerbrzęczyk,
61
152911
1380
"Nie przejmuj się przyciskiem.
I tak nie działa".
02:46
it doesn't work anywaytak czy inaczej."
62
154291
2253
(Śmiech)
02:48
(LaughterŚmiech)
63
156544
5447
W ciągu następnych miesięcy
02:55
Over the subsequentkolejne monthsmiesiące,
64
163472
1889
02:57
we testedprzetestowany JoeJoe and his fellowfacet inmateswięźniowie,
65
165361
4085
zbadaliśmy Joego i jego współwięźniów
03:01
looking specificallykonkretnie at theirich abilityzdolność
66
169446
2051
skupiając się głównie na ich zdolnościach
03:03
to categorizeklasyfikowanie differentróżne imagesobrazy of emotionemocja.
67
171497
4984
kategoryzowania różnych obrazów emocji.
03:08
And we lookedspojrzał at theirich physicalfizyczny responseodpowiedź
68
176481
1786
Przyjrzeliśmy się
fizycznym reakcjom na te emocje.
03:10
to those emotionsemocje.
69
178267
1742
03:12
So, for exampleprzykład, when mostwiększość of us look
70
180009
1581
Większość z nas patrząc
na zdjęcie kogoś smutnego
03:13
at a pictureobrazek like this of somebodyktoś looking sadsmutny,
71
181590
2925
natychmiast wykazuje drobną,
03:16
we instantlynatychmiast have a slightniewielki,
72
184515
3551
mierzalną reakcję fizjologiczną,
03:20
measurablemierzalne physicalfizyczny responseodpowiedź:
73
188066
1934
03:22
increasedzwiększony heartserce rateoceniać, sweatingpocenie się of the skinskóra.
74
190000
3298
przyspieszone tętno, zwiększoną potliwość.
03:25
WhilstPodczas gdy the psychopathsPsychopaci in our studybadanie were ablezdolny
75
193298
1784
Mimo, że badani psychopaci
03:27
to describeopisać the pictureskino accuratelydokładnie,
76
195082
2014
potrafili poprawnie opisać obrazki,
03:29
they failednie udało się to showpokazać the emotionsemocje requiredwymagany.
77
197096
3733
nie wykazywali odpowiednich emocji.
03:32
They failednie udało się to showpokazać a physicalfizyczny responseodpowiedź.
78
200829
3553
Brak było reakcji fizjologicznej.
03:36
It was as thoughchociaż they knewwiedziałem the wordssłowa
79
204382
2051
Jakby znali słowa,
03:38
but not the musicmuzyka of empathyempatia.
80
206433
3393
ale nie melodię empatii.
03:41
So we wanted to look closerbliższy at this
81
209826
1784
Chcieliśmy lepiej to zbadać,
03:43
to use MRIMRI to imageobraz theirich brainsmózg.
82
211610
3449
obrazując ich mózgi metodą
rezonansu magnetycznego.
03:47
That turnedobrócony out to be not suchtaki an easyłatwo taskzadanie.
83
215059
3107
Okazało się to kłopotliwym zadaniem.
03:50
ImagineWyobraź sobie transportingtransportu a collectionkolekcja
84
218166
1829
Wyobraźcie sobie transportowanie
03:51
of clinicalkliniczny psychopathsPsychopaci acrossprzez centralcentralny LondonLondyn
85
219995
2695
zdiagnozowanych psychopatów,
skutych w kajdany,
przez centrum Londynu
03:54
in shackleskajdany and handcuffsKajdanki
86
222690
2139
03:56
in rushpośpiech hourgodzina,
87
224829
2126
w godzinach szczytu.
03:58
and in orderzamówienie to placemiejsce eachkażdy
of them in an MRIMRI scannerskaner,
88
226955
3174
Żeby umieścić każdego z nich
w komorze skanera
04:02
you have to removeusunąć all metalmetal objectsobiekty,
89
230129
1981
trzeba usunąć wszystkie
metalowe obiekty, w tym kajdany
04:04
includingwłącznie z shackleskajdany and handcuffsKajdanki,
90
232110
1334
04:05
and, as I learnednauczyli, all bodyciało piercingskolczyki.
91
233444
4355
i, jak się okazało, także kolczyki.
Po pewnym czasie
uzyskaliśmy wstępne wyniki.
04:09
After some time, howeverjednak,
we had a tentativewstępna akceptacja answerodpowiedź.
92
237799
4237
04:14
These individualsosoby prywatne were not just the victimsofiary
93
242036
2818
Nie byli oni wyłącznie
ofiarami trudnego dzieciństwa.
04:16
of a troubledzmartwiony childhooddzieciństwo.
94
244854
2052
04:18
There was something elsejeszcze.
95
246906
2521
Jest coś jeszcze.
04:21
People like JoeJoe have a deficitdeficyt in a brainmózg areapowierzchnia
96
249427
3620
Joe i jemu podobni wykazują deficyty
w części mózgu zwanej ciałem migdałowatym.
04:25
callednazywa the amygdalaciało migdałowate.
97
253047
2061
04:27
The amygdalaciało migdałowate is an almond-shapedmigdałowe organorgan
98
255108
2024
Jest to jądro o migdałowatym kształcie
04:29
deepgłęboki withinw ciągu eachkażdy of the hemispherespółkule of the brainmózg.
99
257132
3323
osadzone głęboko w obu półkulach mózgu.
04:32
It is thought to be keyklawisz to the experiencedoświadczenie of empathyempatia.
100
260455
4485
Jest uważane za kluczowe
dla odczuwania empatii.
04:36
NormallyNormalnie, the more empathicempatyczny a personosoba is,
101
264940
2906
Im bardziej empatyczna jest osoba,
04:39
the largerwiększy and more activeaktywny theirich amygdalaciało migdałowate is.
102
267846
3045
tym ciało migdałowate
jest większe i bardziej aktywne.
04:42
Our populationpopulacja of inmateswięźniowie
103
270891
1480
U naszych więźniów
ten obszar był niesprawny,
04:44
had a deficientz niedoborem amygdalaciało migdałowate,
104
272371
1327
04:45
whichktóry likelyprawdopodobne led to theirich lackbrak of empathyempatia
105
273698
2295
co mogło prowadzić do braku empatii
04:47
and to theirich immoralniemoralny behaviorzachowanie.
106
275993
2934
i niemoralnych zachowań.
04:50
So let's take a stepkrok back.
107
278927
3142
Zróbmy krok wstecz.
04:54
NormallyNormalnie, acquiringnabywanie moralmorał behaviorzachowanie
108
282069
2623
Nabywanie moralnego postępowania
04:56
is simplypo prostu partczęść of growingrozwój up,
109
284692
2390
jest częścią dorastania,
04:59
like learninguczenie się to speakmówić.
110
287082
2201
tak jak rozwój mowy.
05:01
At the agewiek of sixsześć monthsmiesiące, virtuallywirtualnie everykażdy one of us
111
289283
3291
W wieku sześciu miesięcy
prawie każdy potrafi rozróżnić
05:04
is ablezdolny to differentiaterozróżniać betweenpomiędzy
animateProgram Animate and inanimatenieożywiony objectsobiekty.
112
292574
3957
obiekty ożywione od nieożywionych.
05:08
At the agewiek of 12 monthsmiesiące,
113
296531
2474
Mając 12 miesięcy,
05:11
mostwiększość childrendzieci are ablezdolny to imitatenaśladować
114
299005
3224
większość dzieci potrafi naśladować
05:14
the purposefulcelowe actionsdziałania of othersinni.
115
302229
1885
celowe czynności innych.
05:16
So for exampleprzykład, your mothermama raisespodnosi her handsręce
116
304114
2535
Kiedy matka podnosi ręce i się przeciąga,
05:18
to stretchrozciągać, and you imitatenaśladować her behaviorzachowanie.
117
306649
2739
dziecko ją naśladuje.
05:21
At first, this isn't perfectidealny.
118
309388
3201
Na początku jest to niedoskonałe.
05:24
I rememberZapamiętaj my cousinkuzyn SashaSasha,
119
312589
1947
Pamiętam mojego kuzyna Sashę.
05:26
two yearslat oldstary at the time,
120
314536
2163
Gdy miał dwa lata
05:28
looking throughprzez a pictureobrazek bookksiążka
121
316699
1660
przeglądał książeczkę obrazkową,
05:30
and lickingLizanie one fingerpalec and flickingwylać
the pagestrona with the other handdłoń,
122
318359
3183
zwilżając palec jednej ręki
przewracał strony drugą ręką.
05:33
lickingLizanie one fingerpalec and flickingwylać
the pagestrona with the other handdłoń.
123
321542
2105
05:35
(LaughterŚmiech)
124
323647
2314
(Śmiech)
05:37
BitBit by bitkawałek, we buildbudować the foundationsfundamenty
of the socialspołeczny brainmózg
125
325961
3926
Krok po kroku tworzymy bazę
dla "mózgu społecznego",
05:41
so that by the time we're threetrzy, fourcztery yearslat oldstary,
126
329887
4632
osiągając trzeci lub czwarty rok życia,
05:46
mostwiększość childrendzieci, not all,
127
334519
1292
większość dzieci
05:47
have acquirednabyte the abilityzdolność to understandzrozumieć
128
335811
1773
osiąga zdolność
rozumienia intencji innych osób,
05:49
the intentionsintencje of othersinni,
129
337584
1603
05:51
anotherinne prerequisitewarunkiem wstępnym for empathyempatia.
130
339187
3326
kolejny warunek empatycznego zachowania.
05:54
The factfakt that this developmentalrozwojowych progressionpostęp
131
342513
2612
Rozwój tych zdolności wraz z wiekiem
05:57
is universaluniwersalny,
132
345125
1502
jest uniwersalny,
05:58
irrespectiveniezależny of where you liverelacja na żywo in the worldświat
133
346627
1976
niezależny od miejsca zamieszkania
06:00
or whichktóry culturekultura you inhabitzamieszkują,
134
348603
2626
czy kultury, w której się wychowuje,
06:03
stronglysilnie suggestswskazuje that the foundationsfundamenty
135
351229
2213
co wskazuje, że predyspozycje
06:05
of moralmorał behaviorzachowanie are inbornwrodzona.
136
353442
3124
do moralnego działania są wrodzone.
06:08
If you doubtwątpić this,
137
356566
2477
Jeśli macie wątpliwości,
06:11
try, as I've doneGotowe, to renegerege on a promiseobietnica you've madezrobiony
138
359043
3776
spróbujcie, jak ja,
nie dotrzymać obietnicy
06:14
to a four-year-oldczterolatek.
139
362819
2077
danej czterolatkowi.
06:16
You will find that the mindumysł of a four-yearcztery lata oldstary
140
364896
1788
Zrozumiecie, że jego umysłowi
06:18
is not nanaïveve in the slightestnajmniejsze.
141
366684
1504
daleko do naiwności,
06:20
It is more akinAkin to a SwissSzwajcarski armyarmia knifenóż
142
368188
3025
a bliżej do szwajcarskiego scyzoryka
06:23
with fixednaprawiony mentalpsychiczny modulesmoduły
143
371213
2031
z wbudowanymi modułami
06:25
finelydrobno honedszlifowane duringpodczas developmentrozwój
144
373244
2474
wyostrzonymi w procesie rozwoju
06:27
and a sharpostry sensesens of fairnessuczciwość.
145
375718
3117
i silnym poczuciem sprawiedliwości.
06:30
The earlywcześnie yearslat are crucialistotny.
146
378835
2658
Pierwsze lata są kluczowe.
06:33
There seemswydaje się to be a windowokno of opportunityokazja,
147
381493
2244
Okazuje się, że jest to moment,
06:35
after whichktóry masteringMastering moralmorał questionspytania
148
383737
2466
po którym opanowanie zagadnień moralnych
06:38
becomesstaje się more difficulttrudny,
149
386203
1482
staje się utrudnione,
06:39
like adultsdorośli ludzie learninguczenie się a foreignobcy languagejęzyk.
150
387685
4134
jak nauka obcego języka dla dorosłych.
06:43
That's not to say it's impossibleniemożliwy.
151
391819
2034
Nie jest to jednak niemożliwe.
06:45
A recentniedawny, wonderfulwspaniale studybadanie from StanfordStanford UniversityUniwersytet
152
393853
3109
Niedawne, wspaniałe badanie
na Uniwersytecie Stanforda
pokazało, że osoby,
które grały w wirtualną grę,
06:48
showedpokazał that people who have playedgrał
153
396962
2241
06:51
a virtualwirtualny realityrzeczywistość gamegra in whichktóry they tookwziął on
154
399203
2409
gdzie wcielali się w rolę
dobrego i pomocnego superbohatera,
06:53
the rolerola of a good and helpfulpomocny superherosuperbohater
155
401612
2461
06:56
actuallytak właściwie becamestał się more caringopiekuńczy, troskliwy and helpfulpomocny
156
404073
2116
byli później bardziej troskliwi
i pomocni dla innych.
06:58
towardsw kierunku othersinni afterwardspotem.
157
406189
2503
07:00
Now I'm not suggestingsugestia
158
408692
2209
Nie sugeruję,
że przestępcy powinni
otrzymać nadludzkie moce,
07:02
we endowobdarzasz criminalsprzestępców with superpowersmocarstw,
159
410901
3055
07:05
but I am suggestingsugestia that we need to find wayssposoby
160
413956
3413
ale proponuję znalezienie sposobów,
07:09
to get JoeJoe and people like him
161
417369
1878
żeby u ludzi takich jak Joe
07:11
to changezmiana theirich brainsmózg and theirich behaviorzachowanie,
162
419247
2645
wywołać zmiany w mózgu i w zachowaniu.
07:13
for theirich benefitzasiłek
163
421892
1775
Dla dobra ich samych,
07:15
and for the benefitzasiłek of the restodpoczynek of us.
164
423667
3135
a także dla dobra nas wszystkich.
07:18
So can brainsmózg changezmiana?
165
426802
3535
Czy mózg może się zmienić?
07:22
For over 100 yearslat,
166
430337
2584
Przez ponad sto lat
07:24
neuroanatomistsneuroanatomists and laterpóźniej neuroscientistsneurolodzy
167
432921
3114
neuroanatomowie,
a potem inni badacze mózgu,
07:28
heldtrzymany the viewwidok that after initialInicjał
developmentrozwój in childhooddzieciństwo,
168
436035
3820
utrzymywali, że po okresie
dziecięcego rozwoju
07:31
no newNowy brainmózg cellskomórki could growrosnąć
169
439855
2424
powstanie nowych komórek
w mózgach dorosłych jest niemożliwe.
07:34
in the adultdorosły humanczłowiek brainmózg.
170
442279
1301
07:35
The brainmózg could only changezmiana
171
443580
1487
Mózg może się zmieniać
wyłącznie w pewnych granicach.
07:37
withinw ciągu certainpewny setzestaw limitsograniczenia.
172
445067
1982
07:39
That was the dogmadogmat.
173
447049
2098
Taki był dogmat.
07:41
But then, in the 1990s,
174
449147
2239
Później, w latach 90.,
07:43
studiesstudia startingstartowy showingseans,
175
451386
1696
pojawiły się wyniki badań,
07:45
followingnastępujący the leadprowadzić of ElizabethElżbieta
GouldGould at PrincetonPrinceton and othersinni,
176
453082
2737
począwszy od zespołu
Elizabeth Gould z Princeton,
07:47
studiesstudia startedRozpoczęty showingseans the
evidencedowód of neurogenesisneurogenezy,
177
455819
3335
które dostarczały dowodów
na istnienie neurogenezy,
07:51
the birthnarodziny of newNowy brainmózg cellskomórki
178
459154
2058
narodzin nowych komórek nerwowych
07:53
in the adultdorosły mammalianu ssaków brainmózg,
179
461212
3069
w mózgach dorosłych ssaków.
07:56
first in the olfactorywęchowe bulbżarówka,
180
464281
1584
Najpierw w opuszce węchowej
07:57
whichktóry is responsibleodpowiedzialny for our sensesens of smellzapach,
181
465865
2081
odpowiedzialnej za zmysł węchu.
07:59
then in the hippocampushipokamp
182
467946
2039
Potem w hipokampie
08:01
involvingangażujące short-termkrótkoterminowe memorypamięć,
183
469985
2044
związanym z pamięcią krótkotrwałą,
08:04
and finallywreszcie in the amygdalaciało migdałowate itselfsamo.
184
472029
3283
wreszcie w samym ciele migdałowatym.
08:07
In orderzamówienie to understandzrozumieć
185
475312
1776
Żeby zrozumieć jak działa ten proces,
08:09
how this processproces worksPrace,
186
477088
1959
08:11
I left the psychopathsPsychopaci and joinedDołączył a lablaboratorium in OxfordOxford
187
479047
2889
zostawiłem psychopatów
na rzecz laboratorium w Oxfordzie
08:13
specializingspecjalizujący się in learninguczenie się and developmentrozwój.
188
481936
3262
specjalizującego się
w uczeniu się i rozwoju.
08:17
InsteadZamiast tego of psychopathsPsychopaci, I studiedbadane micemyszy,
189
485198
3770
Zamiast psychopatów badałem myszy,
08:20
because the samepodobnie patternwzór of brainmózg responsesodpowiedzi
190
488968
2341
ponieważ te same wzory aktywności mózgu
08:23
appearspojawia się acrossprzez manywiele differentróżne
speciesgatunki of socialspołeczny animalszwierzęta.
191
491309
3730
występują u różnych gatunków
zwierząt społecznych.
08:27
So if you reartylny a mousemysz in a standardstandard cagekoszyk,
192
495039
4582
Kiedy hoduje się mysz w zwyczajnej klatce,
08:31
a shoeboxShoebox, essentiallygłównie, with cottonbawełna woolwełna,
193
499621
2688
pudełku po butach wyłożonym watą,
08:34
alonesam and withoutbez much stimulationstymulacja,
194
502309
1567
samotnie i bez wielu bodźców,
08:35
not only does it not thriveprosperować,
195
503876
1611
nie będzie czuła się dobrze
i często może rozwinąć
08:37
but it will oftenczęsto developrozwijać strangedziwne,
196
505487
1757
dziwne, powtarzające się zachowania.
08:39
repetitivepowtarzające się behaviorszachowania.
197
507244
1574
08:40
This naturallynaturalnie sociabletowarzyski animalzwierzę
198
508818
2619
To z natury towarzyskie zwierzę
08:43
will losestracić its abilityzdolność to bondwięź with other micemyszy,
199
511437
2443
straci zdolność
do budowania więzi z innymi,
08:45
even becomingtwarzowy aggressiveagresywny when introducedwprowadzony to them.
200
513880
4195
a nawet będzie na nie reagowało agresją.
08:50
HoweverJednak, micemyszy rearedhodowane in what we callednazywa
201
518075
2062
Z kolei myszy hodowane
we wzbogaconym środowisku,
08:52
an enrichedwzbogacony environmentśrodowisko,
202
520137
1506
08:53
a largeduży habitationmieszkanie with other micemyszy
203
521643
2211
na dużej przestrzeni dzielonej z innymi,
08:55
with wheelskoła and laddersdrabiny and areasobszary to explorebadać,
204
523854
3430
z kołowrotkami, drabinami
i obszarami do eksploracji,
wykazywały neurogenezę,
08:59
demonstratewykazać neurogenesisneurogenezy,
205
527284
1585
09:00
the birthnarodziny of newNowy brainmózg cellskomórki,
206
528869
2300
powstawanie nowych komórek nerwowych.
09:03
and as we showedpokazał, they alsorównież performwykonać better
207
531169
2314
Jak ustaliliśmy, lepiej sobie radzą
09:05
on a rangezasięg of learninguczenie się and memorypamięć taskszadania.
208
533483
2717
w zadaniach związanych
z uczeniem się i pamięcią.
09:08
Now, they don't developrozwijać moralitymoralność to the pointpunkt of
209
536200
2430
Ich moralność nie rozwija się na tyle,
09:10
carryingNiosąc the shoppingzakupy bagstorby of little oldstary micemyszy
210
538630
1760
że zaczynają pomagać myszom-staruszkom
przenieść zakupy przez jezdnię,
09:12
acrossprzez the streetulica,
211
540390
2221
ale wzbogacone środowisko
09:14
but theirich improvedulepszony environmentśrodowisko resultswyniki in healthyzdrowy,
212
542611
2743
wywołuje zdrowe, towarzyskie zachowania.
09:17
sociabletowarzyski behaviorzachowanie.
213
545354
1913
Dla porównania,
myszy hodowane w zwykłej klatce,
09:19
MiceMyszy rearedhodowane in a standardstandard cagekoszyk, by contrastkontrast,
214
547267
2943
09:22
not dissimilarniepodobny, you mightmoc say, from a prisonwięzienie cellkomórka,
215
550210
2465
nie tak różnej od więziennej celi,
09:24
have dramaticallydramatycznie lowerniższy levelspoziomy of newNowy neuronsneurony
216
552675
3301
wykazują znacznie mniejszy poziom
nowych neuronów w mózgu.
09:27
in the brainmózg.
217
555976
1627
09:29
It is now clearjasny that the amygdalaciało migdałowate of mammalsssaki,
218
557603
2816
Wiemy już, że w ciele migdałowatym ssaków,
09:32
includingwłącznie z primatesnaczelne ssaki like us,
219
560419
1506
w tym nas, naczelnych,
może zachodzić neurogeneza.
09:33
can showpokazać neurogenesisneurogenezy.
220
561925
2512
09:36
In some areasobszary of the brainmózg,
221
564437
1286
W niektórych częściach mózgu
09:37
more than 20 percentprocent of cellskomórki are newlynowo formedpowstały.
222
565723
3695
ponad 20 procent komórek
jest nowo powstałych.
09:41
We're just beginningpoczątek to understandzrozumieć
223
569418
2259
Dopiero zaczynamy rozumieć
09:43
what exactdokładny functionfunkcjonować these cellskomórki have,
224
571677
2094
jaką dokładnie funkcję one pełnią,
09:45
but what it impliesoznacza is that the brainmózg is capablezdolny
225
573771
2926
ale pokazuje to, że mózgi
są zdolne do niezwykłych zmian,
09:48
of extraordinaryniezwykły changezmiana way into adulthooddorosłość.
226
576697
5193
także w wieku dorosłym.
09:53
HoweverJednak, our brainsmózg are alsorównież
227
581890
1734
Mimo wszystko nasze mózgi
09:55
exquisitelyznakomicie sensitivewrażliwy to stressnaprężenie in our environmentśrodowisko.
228
583624
3640
są niezwykle wrażliwe
na stres w naszym otoczeniu.
09:59
StressStresu hormoneshormony, glucocorticoidsglikokortykosteroidy,
229
587264
2550
Hormony stresu, glikokortykoidy,
10:01
releasedwydany by the brainmózg,
230
589814
1550
wydzielane przez mózg,
hamują wzrost nowych komórek.
10:03
suppressstłumić the growthwzrost of these newNowy cellskomórki.
231
591364
3561
10:06
The more stressnaprężenie, the lessmniej brainmózg developmentrozwój,
232
594925
2548
Im więcej stresu,
tym słabszy rozwój mózgu,
10:09
whichktóry in turnskręcać causesprzyczyny lessmniej adaptabilityzdolności adaptacyjnych
233
597473
4468
co obniża zdolność adaptacji
10:13
and causesprzyczyny higherwyższy stressnaprężenie levelspoziomy.
234
601941
2743
i prowadzi
do dalszego wzrostu poziom stresu.
10:16
This is the interplaywzajemne oddziaływanie betweenpomiędzy natureNatura and nurturewychowanie
235
604684
3785
Jest to wzajemne oddziaływanie
natury i kultury,
10:20
in realreal time in frontz przodu of our eyesoczy.
236
608469
3705
dziejące się na naszych oczach.
Gdyby się zastanowić,
10:24
When you think about it,
237
612174
2067
jest to ironia, że naszym rozwiązaniem
10:26
it is ironicironiczny that our currentobecny solutionrozwiązanie
238
614241
2375
10:28
for people with stressedpodkreślił amygdalaeamygdalae
239
616616
1926
dla ludzi z ciałem migdałowatym w stresie,
10:30
is to placemiejsce them in an environmentśrodowisko
240
618542
1792
jest umieszczenie ich w środowisku,
10:32
that actuallytak właściwie inhibitshamuje any chanceszansa of furtherdalej growthwzrost.
241
620334
4329
które likwiduje szanse dalszego rozwoju.
Jasne, uwięzienie to niezbędny element
10:36
Of coursekurs, imprisonmentpozbawienia wolności is a necessaryniezbędny partczęść
242
624663
2487
10:39
of the criminalkryminalista justicesprawiedliwość systemsystem
243
627150
2420
wymiaru sprawiedliwości
i bezpieczeństwa publicznego.
10:41
and of protectingochrona societyspołeczeństwo.
244
629570
1765
10:43
Our researchBadania does not suggestsugerować
245
631335
1637
Nasze badania nie sugerują,
10:44
that criminalsprzestępców should submitZatwierdź theirich MRIMRI scansskany
246
632972
2217
że przestępcy powinni składać
wyniki rezonansu magnetycznego
10:47
as evidencedowód in courtSąd
247
635189
1422
jako dowody w sądzie,
10:48
and get off the hookhak because
they'veoni got a faultywadliwe amygdalaciało migdałowate.
248
636611
3658
żeby wykręcić się wadliwym
ciałem migdałowatym.
10:52
The evidencedowód is actuallytak właściwie the other way.
249
640269
2073
Wręcz przeciwnie.
10:54
Because our brainsmózg are capablezdolny of changezmiana,
250
642342
2851
Skoro nasze mózgi mają zdolność do zmiany,
10:57
we need to take responsibilityodpowiedzialność for our actionsdziałania,
251
645193
2498
musimy wziąć odpowiedzialność
za nasze czyny,
10:59
and they need to take responsibilityodpowiedzialność
252
647691
1852
a oni za swoją resocjalizację.
11:01
for theirich rehabilitationRehabilitacja.
253
649543
3428
11:04
One way suchtaki rehabilitationRehabilitacja mightmoc work
254
652971
1804
Jeden ze sposobów jej przeprowadzenia
11:06
is throughprzez restorativeregenerujący justicesprawiedliwość programsprogramy.
255
654775
3293
to programy sprawiedliwości naprawczej.
11:10
Here victimsofiary, if they choosewybierać to participateuczestniczyć,
256
658068
2329
Ofiary, jeśli decydują się na udział,
11:12
and perpetratorssprawców meetspotykać się facetwarz to facetwarz
257
660397
2241
spotykają się twarzą w twarz ze sprawcą
11:14
in safebezpieczny, structuredzbudowany encountersspotkania,
258
662638
2700
w bezpiecznych, kontrolowanych warunkach.
11:17
and the perpetratorsprawcy is encouragedzachęcać
259
665338
1830
Zachęca się sprawcę
do przyjęcia odpowiedzialności,
11:19
to take responsibilityodpowiedzialność for theirich actionsdziałania,
260
667168
1969
11:21
and the victimofiara playsgra an activeaktywny rolerola in the processproces.
261
669137
3229
a ofiara aktywnie uczestniczy
w tym procesie.
11:24
In suchtaki a settingoprawa, the perpetratorsprawcy can see,
262
672366
2871
W takim środowisku sprawca widzi,
11:27
perhapsmoże for the first time,
263
675237
2335
czasem po raz pierwszy,
11:29
the victimofiara as a realreal personosoba
264
677572
2404
ofiarę jako rzeczywistą osobę,
11:31
with thoughtsmyśli and feelingsuczucia and a genuineprawdziwy
265
679976
1669
z myślami, uczuciami
11:33
emotionalemocjonalny responseodpowiedź.
266
681645
1838
i szczerymi reakcjami emocjonalnymi.
11:35
This stimulatesstymuluje the amygdalaciało migdałowate
267
683483
1891
Pobudza to ciało migdałowate
11:37
and maymoże be a more effectiveefektywny rehabilitativerehabilitacyjne practicećwiczyć
268
685374
3551
i może mieć
silniejszy wpływ resocjalizujący
11:40
than simpleprosty incarcerationuwięzienie.
269
688925
3066
niż samo pozbawienie wolności.
11:43
SuchTakie programsprogramy won'tprzyzwyczajenie work for everyonekażdy,
270
691991
1585
Takie programy nie pomogą wszystkim,
11:45
but for manywiele, it could be a way
271
693576
2689
ale dla wielu mogą być sposobem
11:48
to breakprzerwa the frozenmrożony seamorze withinw ciągu.
272
696265
4361
stopienia wewnętrznego lodu.
11:52
So what can we do now?
273
700626
2759
Co możemy teraz zrobić?
11:55
How can we applyzastosować this knowledgewiedza, umiejętności?
274
703385
2512
Jak możemy wykorzystać tę wiedzę?
11:57
I'd like to leavepozostawiać you with
275
705897
2321
Chcę was przedstawić
trzy lekcje, których się nauczyłem.
12:00
threetrzy lessonsLekcje that I learnednauczyli.
276
708218
1745
12:01
The first thing that I learnednauczyli was that
277
709963
2170
Pierwsza lekcja mówi,
12:04
we need to changezmiana our mindsetsposób myślenia.
278
712133
1526
że musimy zmienić podejście.
12:05
SinceOd WormwoodPiołun ScrubsHoży doktorzy was builtwybudowany 130 yearslat agotemu,
279
713659
3149
Odkąd 130 lat temu
zbudowano Wormwood Scrubs,
12:08
societyspołeczeństwo has advancedzaawansowane in virtuallywirtualnie everykażdy aspectaspekt,
280
716808
3115
postęp dokonał się niemal
we wszystkich aspektach życia,
12:11
in the way we runbiegać our schoolsszkoły, our hospitalsszpitale.
281
719923
3414
w sposobach działania szkół i szpitali.
12:15
YetJeszcze the momentza chwilę we speakmówić about prisonswięzień,
282
723337
2083
Ale w przypadku więzień
12:17
it's as thoughchociaż we're back in DickensianDickensian timesczasy,
283
725420
2896
jest tak, jakbyśmy się cofnęli
do czasów Dickensa,
12:20
if not medievalśredniowieczny timesczasy.
284
728316
2224
jeśli nie do średniowiecza.
12:22
For too long, I believe,
285
730540
2234
Uważam, że zbyt długo
12:24
we'vemamy alloweddozwolony ourselvesmy sami to be persuadedprzekonany
286
732774
3665
dawaliśmy się przekonać
12:28
of the falsefałszywy notionpojęcie that humanczłowiek
natureNatura cannotnie może changezmiana,
287
736439
3042
do fałszywego poglądu,
że natura ludzka jest niezmienna.
12:31
and as a societyspołeczeństwo, it's costingkalkulacji kosztów us dearlydrogo.
288
739481
3663
I jako społeczeństwo
płacimy za to wysoką cenę.
12:35
We know that the brainmózg is
capablezdolny of extraordinaryniezwykły changezmiana,
289
743144
3876
Wiemy, że mózg
jest zdolny do niezwykłych zmian,
12:39
and the bestNajlepiej way to achieveosiągać that,
290
747020
3039
a najlepszą drogą, by to osiągnąć,
12:42
even in adultsdorośli ludzie, is to changezmiana and modulatemodulować
291
750059
2412
także u dorosłych,
jest celowa modyfikacja środowiska.
12:44
our environmentśrodowisko.
292
752471
1795
12:46
The seconddruga thing I have learnednauczyli
293
754266
2885
Druga rzecz, której się nauczyłem,
12:49
is that we need to createStwórz an allianceSojusz
294
757151
2626
to potrzeba stworzenia współpracy
12:51
of people who believe that sciencenauka is integralintegralną
295
759777
3501
pomiędzy ludźmi, którzy wierzą,
że nauka jest niezbędna
do wprowadzania zmian w społeczeństwie.
12:55
to bringingprzynoszący about socialspołeczny changezmiana.
296
763278
2282
12:57
It's easyłatwo enoughdość for a neuroscientistneurolog to placemiejsce
297
765560
2973
Łatwo jest badaczowi umieścić
13:00
a high-securitywysoki poziom bezpieczeństwa inmatewięzień in an MRIMRI scannerskaner.
298
768533
2179
niebezpiecznego więźnia w skanerze MRI.
13:02
Well actuallytak właściwie, that turnsskręca out not to be so easyłatwo,
299
770712
2508
No, w sumie nie aż tak łatwo,
13:05
but ultimatelyostatecznie what we want to showpokazać
300
773220
2659
ale to co chcemy pokazać,
13:07
is whetherczy we're ablezdolny to
reducezmniejszyć the reoffendingreoffending ratesstawki.
301
775879
3768
to ocena szans
obniżenia wskaźników recydywy.
13:11
In orderzamówienie to answerodpowiedź complexzłożony questionspytania like that,
302
779647
2721
Żeby odpowiedzieć
na tak skomplikowane pytania
13:14
we need people of differentróżne backgroundstła --
303
782368
2651
potrzebujemy ludzi z różnych środowisk,
13:17
lab-basedlaboratorium oparty scientistsnaukowcy and cliniciansklinicystów,
304
785019
2204
laborantów, klinicystów,
13:19
socialspołeczny workerspracownicy and policypolityka makerstwórcy,
305
787223
2390
pracowników socjalnych, ustawodawców,
13:21
philanthropistsfilantropów and humanczłowiek rightsprawa activistsaktywiści
306
789613
2623
filantropów i obrońców praw człowieka,
13:24
to work togetherRazem.
307
792236
1926
żeby pracowali razem.
13:26
FinallyWreszcie, I believe we need
308
794162
1687
Ostatecznie powinniśmy zmieniać
nasze własne ciała migdałowate,
13:27
to changezmiana our ownwłasny amygdalaeamygdalae,
309
795849
1638
13:29
because this issuekwestia goesidzie to the heartserce
310
797487
2781
bo ta sprawa dotyka sedna egzystencji,
13:32
not just of who JoeJoe is,
311
800268
1771
nie tylko Joego, także naszej.
13:34
but who we are.
312
802039
1912
Musimy przestać postrzegać Joego
13:35
We need to changezmiana our viewwidok of JoeJoe
313
803951
2980
13:38
as someonektoś whollycałkowicie irredeemablebeznadziejny,
314
806931
3802
jako kogoś, dla kogo nie ma ratunku.
13:42
because if we see JoeJoe as whollycałkowicie irredeemablebeznadziejny,
315
810733
3510
Bo jeśli my go tak widzimy,
13:46
how is he going to see himselfsamego siebie as any differentróżne?
316
814243
4280
w jaki sposób on
może postrzegać siebie inaczej?
13:50
In anotherinne decadedekada, JoeJoe will be releasedwydany
317
818523
1871
Na przestrzeni dziesięciu lat
Joe opuści mury Wormwood Scrubs.
13:52
from WormwoodPiołun ScrubsHoży doktorzy.
318
820394
2669
13:55
Will he be amongpośród the 70 percentprocent of inmateswięźniowie
319
823063
2917
Czy dołączy do 70% więźniów,
13:57
who endkoniec up reoffendingreoffending
320
825980
1494
którzy dokonują recydywy
13:59
and returningpowracający to the prisonwięzienie systemsystem?
321
827474
2782
i wracają za kratki?
14:02
Wouldn'tNie it be better if, while servingporcja his sentencezdanie,
322
830256
2636
Czy nie byłoby lepiej,
gdyby, odsiadując wyrok,
14:04
JoeJoe was ablezdolny to trainpociąg his amygdalaciało migdałowate,
323
832892
1926
Joe mógł ćwiczyć swoje ciało migdałowate,
14:06
whichktóry would stimulatestymulować the growthwzrost of newNowy brainmózg cellskomórki
324
834818
2354
co pobudziłoby rozwój
nowych komórek i połączeń mózgowych,
14:09
and connectionsznajomości,
325
837172
1281
14:10
so that he will be ablezdolny to facetwarz the worldświat
326
838453
2596
żeby mógł odnaleźć się w świecie
14:13
oncepewnego razu he getsdostaje releasedwydany?
327
841049
2120
po wyjściu z więzienia?
14:15
SurelyNa pewno, that would be in the interestzainteresowanie of all of us.
328
843169
4464
Jestem pewny, że leży to
w naszym wspólnym interesie.
14:21
(ApplauseAplauz)
329
849549
3251
(Brawa)
14:24
Thank you. (ApplauseAplauz)
330
852800
4002
Dziękuję.
(Brawa)
Translated by Małgorzata Kuś
Reviewed by Maciej Mackiewicz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Daniel Reisel - Neuroscientist
Daniel Reisel searches for the psychological and physical roots of human morality.

Why you should listen

Daniel Reisel grew up in Norway but settled in the UK in 1995. He works as a hospital doctor and as a research fellow in epigenetics at University College London. He completed his PhD in Neuroscience in 2005, investigating how learning rewires the brain. Since then, his research has been concerned with the effect of life events on gene function. Daniel is currently training to become an accredited restorative justice facilitator with the UK Restorative Justice Council.

More profile about the speaker
Daniel Reisel | Speaker | TED.com