ABOUT THE SPEAKER
Gabby Giffords and Mark Kelly - Former U.S. Representative and NASA astronaut; survivors
After Rep. Gabby Giffords was wounded by a would-be assassin’s bullet in January 2011, she and her husband, Mark Kelly, a NASA astronaut, retired US Navy captain and combat veteran, have become known around the world for their story of hope and resilience.

Why you should listen

For nearly 15 years, Gabby Giffords has dedicated herself to public service. As the youngest woman ever elected to the Arizona State Senate, she represented her community in the Arizona Legislature from 2000-2005, and then in US Congress from 2006-2012. In Congress, Gabby represented a diverse area that covers 9,000 square miles including a 114-mile border with Mexico. She quickly became a leading champion of border security, energy independence, and the needs of military families and veterans. She was consistently ranked as one of the most centrist legislators in Congress. 

In 2007, Giffords married Mark Kelly, a Naval aviator who flew 39 combat missions in Operation Desert Storm and NASA astronaut. Mark flew his first of four missions in 2001 aboard Space Shuttle Endeavour, the same space shuttle that he commanded on its final flight in May 2011. He has also commanded Space Shuttle Discovery and is one of only two individuals who have visited the International Space Station on four different occasions.

On January 8, 2011 in Tucson, Arizona, an assassination attempt at an event with constituents left Giffords severely wounded, and six others dead. Since that day, Gabby and Mark have become known for their story of hope and resilience in the wake of tragedy.

More profile about the speaker
Gabby Giffords and Mark Kelly | Speaker | TED.com
TED2014

Gabby Giffords and Mark Kelly: Be passionate. Be courageous. Be your best.

Gabby Giffords i Mark Kelly: Bądź pełen pasji. Bądź odważny. Bądź najlepszy.

Filmed:
1,130,061 views

8 stycznia 2011 roku, Kongresmenka Gabby Giffords została postrzelona w głowę podczas spotkania z wyborcami w jej rodzinnym mieście Tucson, w stanie Arizona. Jej mąż, astronauta Mark Kelly, natychmiast przyleciał, żeby być przy niej. W tej emocjonalnej rozmowie z Pat Mitchell, para opisuje swoje życia przed i po wypadku oraz prowadzoną przez siebie kampanią na rzecz odpowiedzialnego posiadania broni.
- Former U.S. Representative and NASA astronaut; survivors
After Rep. Gabby Giffords was wounded by a would-be assassin’s bullet in January 2011, she and her husband, Mark Kelly, a NASA astronaut, retired US Navy captain and combat veteran, have become known around the world for their story of hope and resilience. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
PatPat MitchellMitchell: That day,
0
995
1687
Pat Mitchell: Ten dzień,
00:14
JanuaryStycznia 8, 2011, beganrozpoczął się like all othersinni.
1
2682
3873
8 stycznia 2011 roku, zaczął się jak inne.
00:18
You were bothobie doing the work that you love.
2
6555
3149
Oboje robiliście to, co kochacie.
00:21
You were meetingspotkanie with constituentsskładniki,
3
9704
2181
Ty spotykałaś się z wyborcami,
00:23
whichktóry is something that you lovedkochany doing
4
11885
2165
co bardzo lubiłaś
jako kongresmenka,
00:26
as a congresswomanKongresu,
5
14050
1167
00:27
and MarkMark, you were happilySzczęśliwie preparingprzygotowanie
6
15217
2405
a ty Mark, z radością szykowałeś się
00:29
for your nextNastępny spaceprzestrzeń shuttleczółenko.
7
17622
3279
do kolejnego wylotu
wahadłowcem kosmicznym.
00:32
And suddenlynagle, everything
that you had plannedzaplanowany
8
20901
4179
I nagle wszystkie wasze plany
00:37
or expectedspodziewany in your liveszyje
9
25080
1951
i oczekiwania
00:39
was irrevocablynieodwołalnie changedzmienione foreverna zawsze.
10
27031
3849
nieodwracalnie się zmieniły.
00:42
MarkMark KellyKelly: Yeah, it's amazingniesamowity,
11
30880
999
Mark Kelly: Tak, to niezwykłe,
00:43
it's amazingniesamowity how
everything can changezmiana
12
31879
1774
jak życie każdego
00:45
for any of us in an instantnatychmiastowy.
13
33653
2207
może się zmienić w jednej chwili.
00:47
People don't realizerealizować that.
14
35860
1648
Ludziom nie przychodzi to do głowy.
00:49
I certainlyna pewno didn't.
15
37508
1190
Mnie z pewnością nie przyszło.
00:50
GabbyGabby GiffordsGiffords: Yes.
16
38698
658
00:51
MKMK: And on that SaturdaySobota morningranek,
17
39356
1250
W tamtą sobotę rano
00:52
I got this horribleokropny phonetelefon call
18
40606
2964
odebrałem tę straszną wiadomość
00:55
from Gabby'sGabby's chiefszef of staffpersonel.
19
43570
2058
od szefowej sztabu wyborczego Gabby.
00:57
She didn't have much other informationInformacja.
20
45628
2020
Nie miała dużo informacji.
00:59
She just said, "GabbyGabby was shotstrzał."
21
47648
2329
Powiedziała tylko
"Gabby została postrzelona".
01:01
A fewkilka minutesminuty laterpóźniej, I callednazywa her back
22
49977
1217
Szybko oddzwoniłem
01:03
and I actuallytak właściwie thought for a seconddruga,
23
51194
2381
i przez moment łudziłem się,
01:05
well, maybe I just imaginedwyobrażałem sobie
gettinguzyskiwanie this phonetelefon call.
24
53575
2739
że tamta wiadomość
tylko mi się przywidziała.
01:08
I callednazywa her back, and
that's when she told me
25
56314
1702
Oddzwoniłem i usłyszałem,
01:10
that GabbyGabby had been shotstrzał in the headgłowa.
26
58016
2303
że Gabby postrzelono w głowę.
01:12
And from that pointpunkt on,
27
60319
1825
Wtedy zrozumiałem,
01:14
I knewwiedziałem that our liveszyje were
going to be a lot differentróżne.
28
62144
3612
że nasze życie bardzo się zmieni.
PM: Kiedy dotarłeś do szpitala,
01:17
PMPM: And when you arrivedprzybył at the hospitalszpital,
29
65756
1977
01:19
what was the prognosisRokowanie that they gavedał you
30
67733
2724
jak oceniano stan Gabby
01:22
about Gabby'sGabby's conditionstan
and what recoveryodzyskiwanie, if any,
31
70457
3248
jakiej poprawy, jeśli w ogóle,
01:25
you could expectoczekiwać?
32
73705
1491
mogłeś się spodziewać?
01:27
MKMK: Well, for a gunshotwystrzał woundrana to the headgłowa
33
75196
1940
MK: W przypadku postrzału w głowę
01:29
and a traumatictraumatyczny brainmózg injuryzranienie,
34
77136
1202
i urazowego uszkodzenia mózgu,
01:30
they typicallyzwykle can't tell you much.
35
78338
3111
nie da się zwykle wiele powiedzieć.
01:33
EveryKażdy injuryzranienie is differentróżne. It's not predictablemożliwy do przewidzenia
36
81449
2749
Każda rana jest inna.
Trudno coś przewidzieć
01:36
like oftenczęsto a strokeuderzenie mightmoc be predictablemożliwy do przewidzenia,
37
84198
1814
jak przy wylewie,
01:38
whichktóry is anotherinne TBITBI kinduprzejmy of injuryzranienie.
38
86012
2734
które jest innym rodzajem
urazowego uszkodzenia mózgu.
01:40
So they didn't know how long
GabbyGabby would be in a comaComa,
39
88746
2992
Nikt nie wiedział, jak długo
Gabby będzie w śpiączce,
01:43
didn't know when that would changezmiana
40
91738
2795
Ani kiedy to się może zmienić
01:46
and what the prognosisRokowanie would be.
41
94533
3163
i jakie są przewidywania.
01:49
PMPM: GabbyGabby, has your recoveryodzyskiwanie
42
97696
3806
PM: Gabby, czy wracając do zdrowia
01:53
been an effortwysiłek to createStwórz
a newNowy GabbyGabby GiffordsGiffords
43
101502
4502
próbowałaś stworzyć nową Gabby Giffords,
01:58
or reclaimodzyskać the oldstary GabbyGabby GiffordsGiffords?
44
106004
3283
czy odzyskać starą Gabby Giffords?
02:01
GGGG: The newNowy one -- better, strongersilniejszy, toughertrudniejsze.
45
109287
4566
GG: Nową - lepszą, silniejszą, mocniejszą.
02:05
(ApplauseAplauz)
46
113853
4357
(Brawa)
02:10
MKMK: That to say,
47
118210
2360
MK: Trzeba przyznać,
02:12
when you look at the pictureobrazek behindza us,
48
120570
3406
patrząc na zdjęcie za nami,
02:15
to come back from that kinduprzejmy of injuryzranienie
49
123976
1644
że aby wyzdrowieć po takim urazie
02:17
and come back strongsilny
and strongersilniejszy than ever
50
125620
2228
nie tylko odzyskać siły,
ale nabrać ich więcej niż przedtem,
02:19
is a really toughtwardy thing to do.
51
127848
1836
to nie lada wyzwanie.
02:21
I don't know anybodyktoś
52
129684
1494
Nie znam nikogo,
02:23
that's as toughtwardy as my
wonderfulwspaniale wifeżona right here.
53
131178
2622
kto byłby tak mocny,
jak moja cudowna żona.
02:25
(ApplauseAplauz)
54
133800
3252
(Brawa)
02:29
PMPM: And what were the first signsznaki
55
137052
2928
PM: A jakie były pierwsze sygnały,
02:31
that recoveryodzyskiwanie was not
only going to be possiblemożliwy
56
139980
3465
że nie tylko wyzdrowienie jest możliwe,
02:35
but you were going to have some semblancepozory
57
143445
2651
ale że wrócicie praktycznie
02:38
of the life that you and GabbyGabby had plannedzaplanowany?
58
146096
2605
do wspólnie planowanego życia?
02:40
MKMK: Well, the first thing, for me, was
59
148701
2278
MK: Zobaczyłem pierwszy sygnał,
02:42
GabbyGabby was still kinduprzejmy of almostprawie unconsciousnieprzytomny,
60
150979
3460
gdy Gabby była wciąż prawie nieprzytomna.
02:46
but she did something when she
was in the ICUICU hospitalszpital bedłóżko
61
154439
5526
W szpitalnym łóżku zrobiła coś,
02:51
that she used to do when we mightmoc
62
159965
1785
co robiła zwykle w restauracji.
02:53
be out to dinnerobiad at a restaurantrestauracja,
63
161750
1935
02:55
in that she pulledciągnięty my ringpierścień off
64
163685
1883
Zdjęła pierścionek
02:57
and she flippedodwrócenie it from one fingerpalec to the nextNastępny,
65
165568
3099
i przełożyła go z jednego palca na drugi,
03:00
and at that pointpunkt I knewwiedziałem
66
168667
2145
Wówczas wiedziałem,
03:02
that she was still in there.
67
170812
1584
że nadal tam jest.
03:04
PMPM: And there were certainpewny wordssłowa, too.
68
172396
1666
PM: Czy nie powiedziała też czegoś,
03:06
Didn't she surpriseniespodzianka you with
wordssłowa in the beginningpoczątek?
69
174062
3051
co cię zaskoczyło?
03:09
MKMK: Well, it was toughtwardy in the beginningpoczątek.
GGGG: What? What? ChickenKurczaka. ChickenKurczaka. ChickenKurczaka.
70
177113
5937
MK: Na początku było ciężko.
GG: Co? Co? Kurczak. Kurczak. Kurczak.
03:15
MKMK: Yeah, that was it.
71
183050
1380
MK: Tak, to było to.
03:16
For the first monthmiesiąc, that was the extentstopień
72
184430
3240
Przez pierwszy miesiąc to był cały
03:19
of Gabby'sGabby's vocabularysłownictwo.
73
187670
1476
zasób słownictwa Gabby.
03:21
For some reasonpowód, she has aphasiaAfazja,
74
189146
2636
Z jakiegoś powodu, miała zanik mowy,
03:23
whichktóry is difficultytrudność with communicationkomunikacja.
75
191782
1996
co sprawia trudności z komunikacją.
03:25
She latchedzatrzaśnięte on to the wordsłowo "chickenkurczak,"
76
193778
2442
Zacięła się na słowie "kurczak",
03:28
whichktóry isn't the bestNajlepiej but
certainlyna pewno is not the worstnajgorszy.
77
196220
3276
co nie jest najlepsze,
ale na pewno nie najgorsze.
03:31
(LaughterŚmiech)
78
199496
1485
(Śmiech)
03:32
And we were actuallytak właściwie worriedzmartwiony
79
200981
1363
Przedtem martwiliśmy się,
że będzie dużo gorzej.
03:34
it could have been a lot worsegorzej than that.
80
202344
4241
03:38
PMPM: GabbyGabby, what's been
the toughestnajtrudniejszy challengewyzwanie
81
206585
2360
PM: Gabby, co było dla ciebie
najcięższym wyzwaniem
03:40
for you duringpodczas this recoveryodzyskiwanie?
82
208945
2792
podczas rekonwalescencji?
03:43
GGGG: TalkingRozmowa. Really hardciężko. Really.
83
211737
4304
GG: Mówienie. Naprawdę trudne.
03:48
MKMK: Yeah, with aphasiaAfazja, GabbyGabby
knowswie what she wants to say,
84
216041
3098
MK: Przez tę afazję,
Gabby wie, co chce powiedzieć,
03:51
she just can't get it out.
85
219139
1874
nie umie tylko tego wyrazić.
03:53
She understandsrozumie everything,
86
221013
1412
Wszystko rozumie,
03:54
but the communicationkomunikacja is just very difficulttrudny
87
222425
2350
ale komunikacja jest bardzo utrudniona.
03:56
because when you look at the pictureobrazek,
88
224775
2242
Popatrz na zdjęcie,
03:59
the partczęść of your brainmózg where
those communicationkomunikacja centerscentra are
89
227017
4636
część mózgu, w której znajdują się
ośrodki mowy,
04:03
are on the left sidebok of your headgłowa,
90
231653
1780
po lewej stronie głowy,
04:05
whichktóry is where the bulletkula passedminęło throughprzez.
91
233433
1787
a tamtędy właśnie przeszła kula.
04:07
PMPM: So you have to do
a very dangerousniebezpieczny thing:
92
235220
2213
PM: Musisz robić coś
bardzo niebezpiecznego,
04:09
speakmówić for your wifeżona.
93
237433
1646
czyli mówić w imieniu żony.
04:11
MKMK: I do.
94
239079
1605
MK: Zgadza się.
04:12
It mightmoc be some of the mostwiększość
dangerousniebezpieczny things I've ever doneGotowe.
95
240684
4336
Chyba najniebezpieczniejsza
rzecz w moim życiu.
04:17
PMPM: GabbyGabby, are you optimisticoptymistyczny
96
245020
1900
PM: Gabby, czy jesteś optymistką
04:18
about your continuingciąg dalszy recoveryodzyskiwanie --
97
246920
3263
w sprawie dalszego powrotu do zdrowia,
04:22
walkingpieszy, talkingmówić,
98
250183
2224
chodzenia, mówienia,
04:24
beingistota ablezdolny to moveruszaj się your armramię and legnogi?
99
252407
2504
poruszania ręką i nogą?
04:26
GGGG: I'm optimisticoptymistyczny. It will be a long, hardciężko haulzaciąg,
100
254911
4354
GG: Jestem optymistką.
To będzie długa i trudna przeprawa,
04:31
but I'm optimisticoptymistyczny.
101
259265
2848
ale jestem optymistką.
04:34
PMPM: That seemswydaje się to be the numbernumer one
characteristicCharakterystyka of GabbyGabby GiffordsGiffords,
102
262113
3204
PM: To chyba główna cecha Gabby Giffords,
04:37
wouldn'tnie you say? (ApplauseAplauz)
103
265317
1279
zgodzicie się? (Brawa)
04:38
MKMK: Gabby'sGabby's always been really optimisticoptymistyczny.
104
266596
1430
MK: Gabby zawsze była optymistyczna.
04:40
She worksPrace incrediblyniewiarygodnie hardciężko everykażdy day.
105
268026
2778
Co dzień ciężko pracuje.
04:42
GGGG: On the treadmillBieżnia,
walkedchodził on my treadmillBieżnia,
106
270804
3004
GG: Chodzę na bieżni,
04:45
SpanishHiszpański lessonsLekcje, FrenchFrancuski hornróg.
107
273808
3477
uczę się hiszpańskiego, waltorni.
04:49
MKMK: It's only my wifeżona who could be --
108
277285
2645
MK: Tylko moja żona tak potrafi.
04:51
and if you knewwiedziałem her before she was injuredranny,
109
279930
1748
Gdybyście ją znali przed postrzałem,
04:53
you would kinduprzejmy of understandzrozumieć this --
110
281678
1912
zrozumielibyście to trochę.
04:55
somebodyktoś who could be injuredranny
111
283590
1710
Ofiara postrzału,
04:57
and have suchtaki a hardciężko time communicatingprzyległy
112
285300
2920
ma trudności z komunikacją,
05:00
and meetsspełnia with a speechprzemówienie therapistterapeuta,
113
288220
1910
spotyka się z logopedą,
05:02
and then about a monthmiesiąc agotemu, she saysmówi,
114
290130
2035
i nagle miesiąc temu mówi:
05:04
"I want to learnuczyć się SpanishHiszpański again."
115
292165
3702
"Chcę się znowu uczyć hiszpańkiego",
05:07
PMPM: Well, let's take a little closerbliższy look
116
295867
2034
PM: Przyjrzyjmy się trochę bliżej
05:09
at the wifeżona, and this was even before
117
297901
2898
twojej żonie jeszcze zanim ją poznałeś.
05:12
you metspotkał GabbyGabby GiffordsGiffords.
118
300799
1726
05:14
And she's on a motorsilnik scooterskuter there,
119
302525
2040
Widać ją tam na skuterze,
05:16
but it's my understandingzrozumienie that's a very tameoswoić imageobraz
120
304565
3520
ale o ile wiem, to łagodny przykład tego,
05:20
of what GabbyGabby GiffordsGiffords was like growingrozwój up.
121
308085
2496
jaka była Gabby Giffords w młodości.
05:22
MKMK: Yeah, GabbyGabby, she
used to racewyścigi motorcyclesmotocykle.
122
310581
2752
MK: Tak, Gabby jeździła na motocyklu.
05:25
So that's a scooterskuter, but she had --
123
313333
1920
To jest skuter, ale miała,
05:27
well, she still has a BMWBMW motorcyclemotocykl.
124
315253
3486
właściwie nadal ma motocykl BMW.
05:30
PMPM: Does she ridejazda it?
MKMK: Well, that's a challengewyzwanie
125
318739
2676
PM: Jeździ nim?
MK: Nie bardzo się da
05:33
with not beingistota ablezdolny to moveruszaj się her right armramię,
126
321415
2648
bez władzy w prawej ręce,
05:36
but I think with something
I know about, VelcroVelcro,
127
324063
4186
ale może coś w rodzaju rzepa,
05:40
we mightmoc be ablezdolny to get her back on the bikerower,
128
328249
2256
pozwoli jej wsiąść znów na motor,
05:42
VelcroVelcro her right handdłoń up ontona the handlebarkierownicy.
129
330505
4614
przypinając jej rękę do kierownicy.
05:47
PMPM: I have a feelinguczucie we mightmoc
see that pictureobrazek nextNastępny,
130
335119
2298
PM: Pewnie to będzie następne zdjęcie.
05:49
GabbyGabby.
131
337417
1633
05:51
But you meetspotykać się, you're alreadyjuż decidedzdecydowany
132
339050
2445
Gdy ją poznałeś, zdecydowałeś już
05:53
that you're going to dedicatededykować
your life to serviceusługa.
133
341495
2990
poświęcić życie służbie.
05:56
You're going into the militarywojskowy
134
344485
2007
Wybierasz się do wojska,
05:58
and eventuallyostatecznie to becomestają się an astronautastronauta.
135
346492
2281
aby później zostać astronautą.
06:00
So you meetspotykać się.
136
348773
2520
Wtedy ją spotykasz.
06:03
What attractsprzyciąga you to GabbyGabby?
137
351293
2777
Co ci się w niej podoba?
06:06
MKMK: Well, when we metspotkał, oddlydziwnie enoughdość,
138
354070
3604
MK: Poznaliśmy się
w dość dziwny sposób,
06:09
it was the last time we were in VancouverVancouver,
139
357674
2606
podczas ostatniej wizyty w Vancouver,
06:12
about 10 yearslat agotemu. We metspotkał in VancouverVancouver,
140
360280
2446
jakieś 10 lat temu.
Poznaliśmy się na lotnisku
w drodze do Chin, w podróż,
06:14
at the airportLotnisko, on a tripwycieczka
that we were bothobie takingnabierający
141
362726
3949
06:18
to ChinaChiny,
142
366675
1855
06:20
that I would actuallytak właściwie, from my backgroundtło,
143
368530
2044
która z mojego punktu widzenia
06:22
I would call it a boondoggleBoondoggle.
144
370574
2228
była stratą czasu.
06:24
GabbyGabby would —
GGGG: Fact-findingRozpoznawcze missionmisja.
145
372802
2822
GG: Misja rozpoznawcza.
06:27
MKMK: She would call it an
importantważny fact-findingrozpoznawcze missionmisja.
146
375624
3570
MK: Ona nazwałaby to
ważną misją rozpoznawczą.
06:31
She was a statestan senatorSenator at the time,
147
379194
2386
Była wtedy senatorem
06:33
and we metspotkał here, at the airportLotnisko,
148
381580
3034
i poznaliśmy się tu, na lotnisku,
06:36
before a tripwycieczka to ChinaChiny.
149
384614
1518
przed podróżą do Chin.
06:38
PMPM: Would you describeopisać it
as a whirlwindwicher romanceromans?
150
386132
2606
PM: Czy opisałabyś to uczucie
jako grom z jasnego nieba?
06:40
GGGG: No, no, no.
151
388738
2048
GG: Nie.
06:42
(LaughterŚmiech)
152
390786
2700
(Śmiech)
06:45
A good friendprzyjaciel.
153
393486
1766
Dobry przyjaciel.
06:47
MKMK: Yeah, we were friendsprzyjaciele for a long time.
154
395252
2578
MK: Przyjaźniliśmy się przez długi czas.
06:49
GGGG: Yes. (LaughterŚmiech)
155
397830
4881
GG: Tak. (Śmiech)
06:54
MKMK: And then she invitedzaproszony me
on, about a yearrok or so laterpóźniej,
156
402711
5856
MK: Jakiś rok później
07:00
she invitedzaproszony me on a datedata.
157
408567
2700
zaprosiła mnie na randkę.
07:03
Where'dW przypadku, gdy miał we go, GabbyGabby?
158
411267
1434
Dokąd poszliśmy, Gabby?
07:04
GGGG: DeathŚmierć rowrząd.
159
412701
1198
GG: Do celi śmierci.
07:05
MKMK: Yes. Our first datedata was to deathśmierć rowrząd
160
413899
4346
MK: Tak, na pierwszą randkę
poszliśmy do celi śmierci
07:10
at the FlorenceFlorencja statestan prisonwięzienie in ArizonaArizona,
161
418245
3304
w więzieniu stanowym Florence w Arizonie,
07:13
whichktóry was just outsidena zewnątrz
Gabby'sGabby's statestan senatesenat districtdzielnica.
162
421549
5410
które było tuż za granicą okręgu Gabby.
07:18
They were workingpracujący on some legislationustawodawstwo
163
426959
1897
Pracowali nad jakąś ustawą
07:20
that had to do with crimeprzestępstwo and punishmentkara
164
428856
2835
dotyczącą przestępstw i kar
07:23
and capitalkapitał punishmentkara
in the statestan of ArizonaArizona.
165
431691
1934
oraz kary śmierci w stanie Arizona.
07:25
So she couldn'tnie mógł get anybodyktoś
elsejeszcze to go with her,
166
433625
2824
Nie mogła znaleźć nikogo,
kto by z nią pojechał.
07:28
and I'm like, "Of coursekurs I
want to go to deathśmierć rowrząd."
167
436449
3799
Stwierdziłem: "Pewnie,
że chcę iść do celi śmierci".
07:32
So that was our first datedata.
168
440248
2389
To była nasza pierwsza randka.
07:34
We'veMamy been togetherRazem ever sinceod.
GGGG: Yes.
169
442637
2730
Odtąd jesteśmy razem.
07:37
PMPM: Well, that mightmoc have contributedprzyczynił się to the reasonpowód
170
445367
2090
PM: Pewnie to był jeden z powodów,
07:39
that GabbyGabby decidedzdecydowany to marryżenić się you.
171
447457
2552
dla których Gabby zdecydowała,
że za ciebie wyjdzie.
07:42
You were willingskłonny to go to deathśmierć rowrząd, after all.
172
450009
2772
W końcu byłeś gotów iść do celi śmierci.
07:44
MKMK: I guessodgadnąć.
173
452781
1084
MK: Tak sądzę.
07:45
PMPM: GabbyGabby, what did make you want to marryżenić się MarkMark?
174
453865
3680
PM: Gabby, co spowodowało,
że chciałaś wyjść za Marka?
07:49
GGGG: UmUM, good friendsprzyjaciele. BestNajlepsze friendsprzyjaciele. BestNajlepsze friendsprzyjaciele.
175
457545
6236
GG: Dobrzy przyjaciele.
Najlepsi przyjaciele.
07:55
MKMK: I thought we always
176
463781
3490
MK: Pomyślałem sobie,
07:59
had a very specialspecjalny relationshipzwiązek.
177
467271
2232
że nasz związek był zawsze szczególny.
08:01
We'veMamy goneodszedł throughprzez some toughtwardy timesczasy
178
469503
1892
Przeszliśmy ciężkie chwile
08:03
and it's only madezrobiony it strongersilniejszy.
GGGG: StrongerSilniejsze.
179
471395
4026
i to tylko go umocniło.
08:07
PMPM: After you got marriedżonaty, howeverjednak,
180
475421
2546
PM: Jednak po waszym ślubie
08:09
you continuednieprzerwany very independentniezależny liveszyje.
181
477967
2923
żyliście dalej bardzo niezależnie.
08:12
ActuallyFaktycznie, you didn't even liverelacja na żywo togetherRazem.
182
480890
2321
Właściwie nawet razem nie mieszkaliście.
08:15
MKMK: We had one of those commuterpodmiejskich marriagesmałżeństwa.
183
483211
1834
MK: To było małżeństwo w rozjazdach
08:17
In our casewalizka, it was WashingtonWaszyngton, D.C., HoustonHouston,
184
485045
3055
między Waszyngtonem, Huston i Tucson.
08:20
TucsonTucson.
185
488100
1123
Czasem lataliśmy zgodnie
z ruchem wskazówek zegara,
08:21
SometimesCzasami we'dpoślubić go clockwiseruchu wskazówek zegara,
186
489223
1680
08:22
sometimesczasami counterclockwiselewo,
187
490903
1554
Czasami przeciwnie,
08:24
to all those differentróżne placesmiejsca,
188
492457
1615
do wszystkich tych miejsc
08:26
and we didn't really liverelacja na żywo togetherRazem
189
494072
3877
i nie mieszkaliśmy naprawdę razem
08:29
untilaż do that SaturdaySobota morningranek.
190
497949
2300
aż do tamtego sobotniego poranka.
08:32
WithinW ramach an hourgodzina of GabbyGabby beingistota shotstrzał,
191
500249
2298
Godzinę od postrzału Gabby
08:34
I was on an airplanesamolot to TucsonTucson,
192
502547
1582
byłem w samolocie do Tucson.
08:36
and that was the momentza chwilę
193
504129
1881
08:38
where that had changedzmienione things.
194
506010
2743
Wtedy właśnie wszystko się zmieniło.
08:40
PMPM: And alsorównież, GabbyGabby, you had runbiegać for CongressKongres
195
508753
2492
PM: I ty także, Gabby
startowałaś do Kongresu
08:43
after beingistota a statestan senatorSenator
196
511245
2272
będąc senatorem stanowym
08:45
and servedserwowane in CongressKongres for sixsześć yearslat.
197
513517
3024
i później służyłaś w Kongresie
przez sześć lat.
08:48
What did you like bestNajlepiej
198
516541
1526
Co lubiłaś najbardziej
08:50
about beingistota in CongressKongres?
199
518067
2372
w pracy w Kongresie?
08:52
GGGG: FastSzybkie pacetempo. FastSzybkie pacetempo.
200
520439
3792
GG: Szybkie tempo. Szybkie tempo.
08:56
PMPM: Well it was the way you did it.
GGGG: Yes, yes. FastSzybkie pacetempo.
201
524231
2408
PM: To był twój styl.
GG: Tak. Szybkie tempo.
08:58
PMPM: I'm not sure people would
describeopisać it entirelycałkowicie that way.
202
526639
2844
PM: Nie jestem pewna,
czy ludzie opisaliby senat tak samo.
09:01
(LaughterŚmiech)
203
529483
1713
(Śmiech)
09:03
MKMK: Yeah, you know, legislationustawodawstwo is oftenczęsto
204
531196
2100
MK: Ustawodawstwo zwykle
09:05
at a colossallycolossally slowpowolny pacetempo,
205
533296
2387
odbywa się w żółwim tempie,
09:07
but my wifeżona, and I have to admitprzyznać,
206
535683
2428
ale moja żona i, muszę przyznać,
09:10
a lot of other membersczłonków of CongressKongres that I know,
207
538111
1669
wielu innych znajomych kongresmenów
09:11
work incrediblyniewiarygodnie hardciężko.
208
539780
1408
pracuje bardzo ciężko.
09:13
I mean, GabbyGabby would runbiegać
around like a crazyzwariowany personosoba,
209
541188
2275
Gabby lata jak szalona,
09:15
never take a day off,
210
543463
1854
nigdy nie biorąc dnia wolnego,
09:17
maybe a halfpół a day off a monthmiesiąc,
211
545317
2126
może pół dnia na miesiąc,
09:19
and wheneverkiedy tylko she was awakeprzebudzony she was workingpracujący,
212
547443
2480
pracowała od rana do nocy,
09:21
and she really, really thrivedkwitła on that,
213
549923
2385
naprawdę kwitła
09:24
and still does todaydzisiaj.
GGGG: Yes. Yes.
214
552308
2381
i nadal tak jest.
09:26
PMPM: InstallingInstalowanie solarsłoneczny panelspanele on the topTop of her housedom,
215
554689
2378
PM: Na tym zdjęciu instalujesz
panele słoneczne na dachu swojego domu,
09:29
I have to say.
216
557067
1282
09:30
So after the tragictragiczny incidentincydent, MarkMark,
217
558349
3578
Po tym tragicznym zamachu
09:33
you decidedzdecydowany to resigndymisji
218
561927
1729
postanowiłeś zrezygnować
09:35
your positionpozycja as an astronautastronauta,
219
563656
1700
z pracy astronauty,
09:37
even thoughchociaż you were supposeddomniemany to take
220
565356
1554
mimo że miałeś wziąć udział
09:38
the nextNastępny spaceprzestrzeń missionmisja.
221
566910
1741
w następnej misji kosmicznej.
09:40
EverybodyKażdy, includingwłącznie z GabbyGabby,
222
568651
1681
Wszyscy, z Gabby włącznie,
09:42
talkedrozmawialiśmy you into going back,
223
570332
1580
namawiali cię, byś wrócił,
09:43
and you did endkoniec up takingnabierający.
224
571912
1873
i w końcu się zdecydowałeś.
09:45
MKMK: KindRodzaju of. The day after GabbyGabby was injuredranny,
225
573785
3168
MK: Tak jakby. Dzień po zamachu
09:48
I callednazywa my bossszef, the chiefszef astronautastronauta,
226
576953
2104
zadzwoniłem do mojej przełożonej,
09:51
DrDr. PeggyPeggy WhitsonWhitson, and I said,
227
579057
1952
dr Peggy Whitson i powiedziałem:
09:53
"PeggyPeggy, I know I'm launchingwodowanie in spaceprzestrzeń
228
581009
1665
"Wiem, że mam lecieć w kosmos
09:54
in threetrzy monthsmiesiące from now.
229
582674
2293
za trzy miesiące.
09:56
Gabby'sGabby's in a comaComa. I'm in TucsonTucson.
230
584967
2451
Gabby jest w śpiączce. Jestem w Tucson.
09:59
You've got to find a replacementwymiana for me."
231
587418
1815
Musisz znaleźć zastępstwo".
10:01
So I didn't actuallytak właściwie resigndymisji from beingistota an astronautastronauta,
232
589233
1720
Nie zrezygnowałem z pracy,
10:02
but I gavedał up my jobpraca and they founduznany a replacementwymiana.
233
590953
2922
ale odłożyłem ją na bok,
a oni znaleźli zastępstwo.
10:05
MonthsMiesięcy laterpóźniej, maybe about two monthsmiesiące laterpóźniej,
234
593875
2990
Dwa miesiące później
10:08
I startedRozpoczęty about gettinguzyskiwanie my jobpraca back,
235
596865
2210
zacząłem starać się o powrót do pracy.
10:11
whichktóry is something,
236
599075
1665
10:12
when you becomestają się this primarypodstawowa caregiveropiekun personosoba,
237
600740
2413
Bycie czyimś opiekunem,
10:15
whichktóry some people in the audiencepubliczność here
238
603153
2392
a myślę, że wiele osób na sali
10:17
have certainlyna pewno been in that positionpozycja,
239
605545
2548
było na pewno w takiej sytuacji.
10:20
it's a challengingtrudne rolerola but at some pointpunkt
240
608093
1777
to trudna rola.
W pewnym momencie musisz zdecydować,
10:21
you've got to figurepostać out when
you're going to get your life back,
241
609870
2721
kiedy zamierzasz odzyskać dawne życie,
10:24
and at the time, I couldn'tnie mógł askzapytać GabbyGabby
242
612591
1773
a nie mogłem wówczas zapytać Gabby,
10:26
if she wanted me to go flylatać in the spaceprzestrzeń shuttleczółenko again.
243
614364
3681
czy chce, żebym znów poleciał wahadłowcem.
10:30
But I knewwiedziałem she was—
GGGG: Yes. Yes. Yes.
244
618045
2562
Zawsze jednak kibicowała mojej karierze
10:32
MKMK: She was the biggestnajwiększy
supporterzwolennikiem of my careerkariera,
245
620607
2040
10:34
and I knewwiedziałem it was the right thing to do.
246
622647
2196
I wiedziałem, że to właściwa droga.
10:36
PMPM: And yetjeszcze I'm tryingpróbować to imaginewyobrażać sobie, MarkMark,
247
624843
2005
PM: Staram się wyobrazić sobie
10:38
what that was like, going off ontona a missionmisja,
248
626848
3278
ten wylot na misję.
10:42
one presumeszakłada safelybezpiecznie,
but it's never a guaranteegwarancja,
249
630126
3497
Ogólnie uchodzi za bezpieczną,
ale nigdy nie ma gwarancji,
10:45
and knowingporozumiewawczy that GabbyGabby is —
250
633623
3037
a tymczasem Gabby...
10:48
MKMK: Well not only was
she still in the hospitalszpital,
251
636660
3468
MK: Nie tylko nadal była w szpitalu,
10:52
on the thirdtrzeci day of that flightlot,
252
640128
2360
Trzeciego dnia lotu
10:54
literallydosłownie while I was
253
642488
1262
dobijałem do stacji kosmicznej.
10:55
rendezvousingrendezvousing with the spaceprzestrzeń stationstacja,
254
643750
1573
10:57
and you've got two vehiclespojazdy
movingw ruchu at 17,500 milesmile an hourgodzina,
255
645323
3551
2 pojazdy poruszają się
28 000 km na godzinę,
11:00
I'm actuallytak właściwie flyinglatający it, looking out the windowokno,
256
648874
2615
Steruję, patrząc przez okno,
11:03
a bunchwiązka of computerskomputery,
257
651489
1679
chmara komputerów,
11:05
GabbyGabby was in brainmózg surgeryChirurgia,
258
653168
2824
A Gabby przechodziła właśnie
11:07
literallydosłownie at that time havingmający the finalfinał surgeryChirurgia
259
655992
2684
ostatnią operację mózgu,
11:10
to replacezastąpić the piecekawałek of skullczaszka
260
658676
2942
zastąpienie fragmentu czaszki,
11:13
that they tookwziął out on the day she was injuredranny
261
661618
1749
który wyjęto w dniu postrzału,
11:15
with a prostheticprotetyczne, yeah, whichktóry
is the wholecały sidebok of her headgłowa.
262
663367
3693
protezą, która wypełnia jej połowę głowy.
11:19
Now if any of you guys would ever come
263
667060
1980
Jeśli ktoś z was odwiedzi nas w Tucson
11:21
to our housedom in TucsonTucson for the first time,
264
669040
3236
11:24
GabbyGabby would usuallyzazwyczaj go up to the freezerzamrażarka
265
672276
1736
Gabby wyciągnie z zamrażalnika
11:26
and pullCiągnąć out the piecekawałek of TupperwareTupperware
266
674012
2068
pudełko Tupperware
11:28
that has the realreal skullczaszka. (LaughterŚmiech)
267
676080
3060
z prawdziwą czaszką. (Śmiech)
11:31
GGGG: The realreal skullczaszka.
MKMK: WhichCo freaksFreaks people out, sometimesczasami.
268
679140
3104
GG: Prawdziwa czaszka.
MK: Co często przeraża ludzi.
11:34
PMPM: Is that for appetizerzakąska or dessertdeser, MarkMark?
269
682244
3692
PM: To na przystawkę, czy deser?
11:37
MKMK: Well, it just getsdostaje the conversationrozmowa going.
270
685936
4098
MK: Raczej dla podtrzymania rozmowy.
11:42
PMPM: But there was a lot
of conversationrozmowa about
271
690034
2028
PM: Dużo mówiło się o tym,
11:44
something you did, GabbyGabby, after Mark'sMarka flightlot.
272
692062
3078
co ty, Gabby, zrobiłaś po locie Marka.
11:47
You had to make anotherinne
stepkrok of courageodwaga too,
273
695140
3438
Też musiałaś zrobić śmiały krok,
11:50
because here was
CongressKongres deadlockedwstrzymany again,
274
698578
3802
bo w Kongresie był kryzys.
11:54
and you got out of the rehabilitationRehabilitacja centercentrum,
275
702380
5922
Opuściłaś centrum rehabilitacji,
12:00
got yourselfsiebie to WashingtonWaszyngton
276
708302
2461
pojechałaś do Waszyngtonu
12:02
so that you could walkspacerować
on the floorpiętro of the HouseDom --
277
710773
2897
żeby tam pójść...
12:05
I can barelyledwo talk about this
withoutbez gettinguzyskiwanie emotionalemocjonalny
278
713670
2652
trudno mi nawet o tym mówić bez emocji,
12:08
and castodlew a votegłosować whichktóry could have been
279
716322
2959
i oddać głos,
12:11
the decidingdecydowanie votegłosować.
280
719281
1835
który mógł być tym decydującym.
12:13
GGGG: The debtdług ceilingsufit. The debtdług ceilingsufit.
281
721116
3249
GG: Pułap zadłużenia.
12:16
MKMK: Yeah, we had that votegłosować,
282
724365
2559
MK: Tak, wygraliśmy to głosowanie.
12:18
I guessodgadnąć about fivepięć monthsmiesiące after GabbyGabby was injuredranny,
283
726924
1950
Pięć miesięcy po postrzale,
12:20
and she madezrobiony this boldpogrubienie decisiondecyzja to go back.
284
728874
2498
podjęła śmiałą decyzje o powrocie.
12:23
A very controversialkontrowersyjny votegłosować,
285
731372
2153
Bardzo kontrowersyjne głosowanie,
12:25
but she wanted to be there
286
733525
1509
ale chciała tam być,
12:27
to have her voicegłos heardsłyszał one more time.
287
735034
2597
żeby jeszcze raz ją usłyszano.
12:29
PMPM: And after that, resignedpodał się do dymisji
288
737631
1775
PM: I po tym zrezygnowałaś
12:31
and beganrozpoczął się what has been a very slowpowolny
289
739406
3954
i rozpoczęłaś bardzo powolny
12:35
and challengingtrudne recoveryodzyskiwanie.
290
743360
2488
i wymagający proces leczenia.
12:37
What's life like, day to day?
291
745848
3138
Jakie to jest życie, dzień po dniu?
12:40
MKMK: Well, that's Gabby'sGabby's serviceusługa dogpies NelsonNelson.
292
748986
2987
MK: To jest psi pomocnik Gabby, Nelson.
12:43
GGGG: NelsonNelson.
293
751973
963
12:44
MKMK: NewNowy memberczłonek of our familyrodzina.
GGGG: Yes, yes.
294
752936
2543
MK: Nowy członek naszej rodziny.
12:47
MKMK: And we got him from a—
295
755479
2792
MK: Dostaliśmy go z...
12:50
GGGG: PrisonWięzienie. MurderMorderstwo.
MKMK: We have a lot of connectionsznajomości
296
758271
1863
GG: Więzienia. Morderstwo.
MK: Mamy znajomości
12:52
with prisonswięzień, apparentlywidocznie. (LaughterŚmiech)
297
760134
2652
w więzieniach najwyraźniej. (Śmiech)
12:54
NelsonNelson cameoprawa ołowiana witrażu from a prisonwięzienie,
298
762786
1389
Nelson przyszedł z więzienia,
12:56
raisedpodniesiony by a murderermorderca in MassachusettsMassachusetts.
299
764175
4544
wychowany przez mordercę w Massachusetts.
13:00
But she did a great jobpraca with this dogpies.
300
768719
4330
Świetnie dała sobie radę z tym psem.
13:05
He's a fabulousfantastyczny serviceusługa dogpies.
301
773049
2387
To jest wspaniały pies pomocnik.
13:07
PMPM: So GabbyGabby, what have you learnednauczyli
302
775436
2943
PM: Gabby, czego nauczyły cię
13:10
from your experienceswzruszenie religijne the pastprzeszłość fewkilka yearslat?
303
778379
4134
doświadczenia ostatnich kilku lat?
13:14
MKMK: Yeah, what have you learnednauczyli?
GGGG: DeeperGłębiej. DeeperGłębiej.
304
782513
6008
MK: Tak, czego się nauczyłaś?
GG: Głębia.
13:20
PMPM: Your relationshipzwiązek is deepergłębiej.
305
788521
1862
PM: Wasz związek jest głębszy.
13:22
It has to be. You're togetherRazem all the time now.
306
790383
3199
Musi być. Teraz jesteście razem cały czas.
13:25
MKMK: I imaginewyobrażać sobie beingistota gratefulwdzięczny, too, right?
307
793582
2458
MK: Myślę, że również wdzięczności.
13:28
GGGG: GratefulWdzięczny.
308
796040
1382
GG: Wdzięczności.
13:29
PMPM: This is a pictureobrazek of
familyrodzina and friendsprzyjaciele gatheringzebranie,
309
797422
2067
PM: To zdjęcie ze spotkania
rodziny i znajomych,
13:31
but I love these pictureskino because they showpokazać
310
799489
4333
ale lubię te zdjęcia, bo pokazują
13:35
the GabbyGabby and MarkMark relationshipzwiązek now.
311
803822
3535
obecny związek Gabby i Marka.
13:39
And you describeopisać it, GabbyGabby, over and over,
312
807357
2528
Gabby często mówi,
13:41
as deepergłębiej on so manywiele levelspoziomy. Yes?
313
809885
5825
że jest głębszy na wielu poziomach. Tak?
13:47
MKMK: I think when something tragictragiczny happensdzieje się
314
815710
1552
MK: Myślę, że tragedie w rodzinie
13:49
in a familyrodzina, it can pullCiągnąć people togetherRazem.
315
817262
2654
mogą jednoczyć ludzi.
13:51
Here'sTutaj jest us watchingoglądanie the spaceprzestrzeń shuttleczółenko
316
819916
2164
Tutaj oglądamy wahadłowiec kosmiczny
13:54
flylatać over TucsonTucson,
317
822080
2050
przelatujący nad Tucson,
13:56
the SpaceMiejsca ShuttleTransfer EndeavourEndeavour,
318
824130
1146
wahadłowiec Endeavour,
13:57
the one that I was the
commanderdowódcy on its last flightlot,
319
825276
2571
którego byłem dowódcą
podczas ostatniego lotu
13:59
on its finalfinał flightlot on topTop of an airplanesamolot
320
827847
3506
na samolocie
14:03
on a 747 on its way to L.A.,
321
831353
3120
747 w drodze do Los Angeles,
14:06
NASANASA was kinduprzejmy enoughdość
to have it flylatać over TucsonTucson.
322
834473
4610
NASA zgodziło się,
żeby przeleciał nad Tucson.
14:11
PMPM: And of coursekurs, the two of you
323
839083
3476
PM: Oczywiście razem przechodzicie
14:14
go throughprzez these challengeswyzwania
324
842559
1582
14:16
of a slowpowolny and difficulttrudny recoveryodzyskiwanie,
325
844141
2392
przez długie i trudne leczenie.
14:18
and yetjeszcze, GabbyGabby, how do you maintainutrzymać
326
846533
2681
Gabby, jak utrzymujesz
14:21
your optimismoptymizm and positivepozytywny outlookperspektywy?
327
849214
3727
optymizm i pozytywne nastawienie?
14:24
GGGG: I want to make the worldświat a better placemiejsce.
328
852941
3145
GG: Chcę ulepszyć świat.
14:28
(ApplauseAplauz)
329
856086
7422
(Brawa)
14:35
PMPM: And you're doing that
330
863508
1858
PM: I robisz to,
14:37
even thoughchociaż your recoveryodzyskiwanie has to remainpozostawać
331
865366
2194
choć powrót do zdrowia musi pozostać
14:39
frontz przodu and centercentrum for bothobie of you.
332
867560
1902
nadrzędnym celem dla was obojga.
14:41
You are people who have doneGotowe serviceusługa
333
869462
2278
Oboje służyliście krajowi
14:43
to your countrykraj and you
are continuingciąg dalszy to do that
334
871740
3702
i nadal to robicie
14:47
with a newNowy initiativeinicjatywa, a newNowy purposecel, powód.
335
875442
3019
z nową inicjatywą, z nowym celem.
14:50
And GabbyGabby, what's on the agendaprogram now?
336
878461
3407
Gabby, co jest teraz w twoim terminarzu?
14:53
GGGG: AmericansAmerykanie for ResponsibleOdpowiedzialny SolutionsRozwiązania.
337
881868
3355
GG: Amerykanie
dla Odpowiedzialnych Rozwiązań.
14:57
MKMK: That's our politicalpolityczny actionczynność committeekomisja,
338
885223
4139
MK: To nasz polityczny komitet.
15:01
where we are tryingpróbować to
get membersczłonków of CongressKongres
339
889362
3397
Staramy skłonić kongresmenów
15:04
to take a more seriouspoważny look at
gunpistolet violenceprzemoc in this countrykraj,
340
892759
3351
do poważnego zajęcia się problemem
przemocy związanej z bronią w tym kraju,
15:08
and to try to
341
896110
1050
żeby przegłosowali jakieś rozsądne ustawy.
15:09
passprzechodzić some reasonablerozsądny legislationustawodawstwo.
342
897160
2050
15:11
GGGG: Yes. Yes. (ApplauseAplauz)
343
899210
8003
GG: Tak. Tak. (Brawa)
15:19
MKMK: You know, this affectedafektowany
us very personallyosobiście,
344
907213
2477
MK: To dotknęło nas bardzo osobiście,
15:21
but it wasn'tnie było what happenedstało się
to GabbyGabby that got us involvedzaangażowany.
345
909690
2722
ale nie dlatego się zaangażowaliśmy.
15:24
It was really the 20 murderedzamordowany first gradersrówniarki
346
912412
3828
Chodziło nam o tych
20 zamordowanych pierwszoklasistów
15:28
and kindergartnersprzedszkolnego in NewtownNewtown, ConnecticutConnecticut,
347
916240
2938
i przedszkolaków w Newton, Connecticut,
15:31
and the responseodpowiedź that we saw afterwardspotem
348
919178
2554
i reakcja na to.
15:33
where -- well, look what's happenedstało się so fardaleko.
349
921732
3425
Spójrz, co się do tej pory wydarzyło.
15:37
So fardaleko the nationalkrajowy responseodpowiedź has been
350
925157
2025
Społeczeństwo właściwie
15:39
prettyładny much to do nothing.
351
927182
1328
nie chce nic z tym zrobić.
15:40
We're tryingpróbować to changezmiana that.
352
928510
1812
Staramy się to zmienić.
15:42
PMPM: There have been 11 massmasa shootingsfilmowania
353
930322
1492
PM: Było już 11 takich masowych ataków
15:43
sinceod NewtownNewtown,
354
931814
1158
15:44
a schoolszkoła a weektydzień in the first
two monthsmiesiące of last yearrok.
355
932972
3214
jedna szkoła na tydzień
w pierwszych dwóch miesiącach
zeszłego roku.
15:48
What are you doing that's differentróżne
356
936186
1724
Co odróżnia wasze starania
15:49
than other effortsstarania to balancesaldo
357
937910
2230
od innych prób znalezienia balansu
15:52
rightsprawa for gunpistolet ownershipwłasność and responsibilitiesobowiązki?
358
940140
2822
między prawem do posiadania broni
i odpowiedzialnością?
15:54
MKMK: We're gunpistolet ownersWłaściciele,
we supportwsparcie gunpistolet rightsprawa.
359
942962
2342
MK: Sami mamy broń, wspieramy
prawo do posiadania broni.
15:57
At the samepodobnie time, we'vemamy
got to do everything we can
360
945304
2242
Ale w jednocześnie,
musimy zrobić wszystko co możliwe
15:59
to keep gunspistolety out of the handsręce of criminalsprzestępców
361
947546
2537
aby broń nie dostawała się
w ręce kryminalistów
16:02
and the dangerouslyniebezpiecznie mentallypsychicznie illchory.
362
950083
1893
i osób niebezpiecznie chorych psychicznie,
16:03
It's not too difficulttrudny to do that.
363
951976
2518
To nie jest takie trudne.
16:06
This issuekwestia, like manywiele othersinni,
364
954494
1676
Ten problem, jak wiele innych,
16:08
has becomestają się very polarizingpolaryzacyjny and politicalpolityczny,
365
956170
3989
stał się bardzo nagłośniony i polityczny,
16:12
and we're tryingpróbować to bringprzynieść some balancesaldo
366
960159
2301
a my staramy się wprowadzić równowagę
16:14
to the debatedebata in WashingtonWaszyngton.
367
962460
1464
do debaty w Waszyngtonie.
16:15
PMPM: Thank you bothobie for that effortwysiłek.
368
963924
2038
PM: Dziękuję wam obojgu za ten wysiłek.
16:17
And not surprisinglyzaskakująco for
this womankobieta of courageodwaga
369
965962
3234
Jako kobieta odważna i żądna przygód
16:21
and of a sensesens of adventureprzygoda,
370
969196
1796
16:22
you just keep challengingtrudne yourselfsiebie,
371
970992
2359
ciągle stawiasz sobie wyzwania
16:25
and the skyniebo seemswydaje się to be the limitlimit.
372
973351
1803
i chyba nie ma dla ciebie granic.
16:27
I have to sharedzielić this videowideo
373
975154
1744
Muszę pokazać wam film
16:28
of your mostwiększość recentniedawny adventureprzygoda.
374
976898
2548
z najnowszej przygody.
16:31
Take a look at GabbyGabby.
375
979446
2934
Spójrzcie na Gabby.
16:34
MKMK: This is a couplepara monthsmiesiące agotemu.
376
982380
3199
MK: To jest kilka miesięcy temu.
(Film) MK: Wszystko OK?
GG: Tak, wspaniale. Dziękuję.
16:41
(VideoWideo) MKMK: You okay? You did great.
GGGG: Yes, it's gorgeouswspaniały. Thank you.
377
989879
2496
16:44
Good stuffrzeczy. GorgeousWspaniały. Oh, thank you.
378
992375
6188
Wspaniale. Dziękuję.
16:50
MountainsGóry. GorgeousWspaniały mountainsgóry.
379
998563
4378
Góry. Wspaniałe góry.
16:59
(ApplauseAplauz)
380
1007477
1594
(Brawa)
17:01
MKMK: Let me just say
381
1009071
2842
MK: Dodam, że jeden z chłopaków,
17:03
one of the guys that GabbyGabby jumpedprzeskoczył with
382
1011913
2035
z którym skakała Gabby
17:05
that day was a NavyUS Navy SEALUSZCZELNIENIA
383
1013948
2070
to komandos,
17:08
who she metspotkał in AfghanistanAfganistan
384
1016018
2268
którego poznała w Afganistanie,
17:10
who was injuredranny in combatwalka,
385
1018286
1549
kiedy został ranny w walce,
17:11
had a really roughszorstki time.
386
1019835
1492
przechodził ciężkie chwile.
17:13
GabbyGabby visitedodwiedzone him
387
1021327
1534
Gabby odwiedziła go,
17:14
when he was at BethesdaBethesda
388
1022861
1678
gdy był w Bethesda
17:16
and wentposzedł throughprzez a really toughtwardy periodokres.
389
1024539
2401
i przechodził ciężkie chwile.
17:18
He startedRozpoczęty doing better.
390
1026940
1507
Zaczął się czuć lepiej.
17:20
MonthsMiesięcy laterpóźniej, GabbyGabby was shotstrzał in the headgłowa,
391
1028447
2250
Kilka miesięcy później
to Gabby była ranna
17:22
and then he supportedutrzymany her
392
1030697
1274
i wtedy on ją wspierał,
17:23
while she was in the hospitalszpital in HoustonHouston.
393
1031971
2002
gdy była w szpitalu w Houston.
17:25
So they have a very, very nicemiły connectionpołączenie.
394
1033973
2205
Wiąże ich coś szczególnego.
17:28
GGGG: Yes.
395
1036178
1242
GG: Tak.
17:29
PMPM: What a wonderfulwspaniale momentza chwilę.
396
1037420
1156
PM: Jaka piękna chwila.
17:30
Because this is the TEDTED stageetap,
397
1038576
1957
Ponieważ to jest scena TED,
17:32
GabbyGabby, I know you workedpracował very hardciężko
398
1040533
3423
Gabby, wiem, że pracowałaś bardzo ciężko
17:35
to think of the ideaspomysły that you wanted to leavepozostawiać
399
1043956
3314
nad przemyśleniami,
którymi chcesz się
podzielić z publicznością.
17:39
with this audiencepubliczność.
400
1047270
1570
17:40
GGGG: Thank you.
401
1048840
3850
GG: Dziękuję.
17:46
HelloCześć, everyonekażdy.
402
1054732
2218
Cześć wszystkim.
17:48
Thank you for invitingatrakcyjny us here todaydzisiaj.
403
1056950
4300
Dziękuję, że mnie tu dziś zaprosiliście.
To była długa, trudna przeprawa,
17:53
It's been a long, hardciężko haulzaciąg,
404
1061250
2130
17:55
but I'm gettinguzyskiwanie better.
405
1063380
3141
ale czuję się coraz lepiej.
17:58
I'm workingpracujący hardciężko,
406
1066521
1909
Ciężko pracuję,
18:00
lots of therapyterapia -- speechprzemówienie therapyterapia,
407
1068430
3471
dużo terapii - leczenie mowy,
18:03
physicalfizyczny therapyterapia, and yogaJoga too.
408
1071901
3265
leczenie fizyczne, joga.
18:07
But my spiritduch is strongsilny as ever.
409
1075166
2514
Ale mój duch jest silny jak nigdy.
18:09
I'm still fightingwalczący to make
the worldświat a better placemiejsce,
410
1077680
4200
Ciągle walczę o poprawę świata
18:13
and you can too.
411
1081880
2952
i wy tez możecie.
18:16
Get involvedzaangażowany with your communityspołeczność.
412
1084832
3487
Włącz się w lokalne działania.
18:20
Be a leaderlider. SetZestaw an exampleprzykład.
413
1088319
3622
Bądź liderem. Daj przykład.
18:23
Be passionatenamiętny. Be courageousodważny.
414
1091941
3057
Bądź pełen pasji. Bądź odważny.
18:26
Be your bestNajlepiej. Thank you very much.
415
1094998
3622
Bądź najlepszy. Dziękuję bardzo.
18:30
(ApplauseAplauz)
416
1098620
2815
(Brawa)
18:33
MKMK: Thank you.
GGGG: Thank you.
417
1101435
4020
MK: Dziękuję.
GG: Dziękuję.
(Brawa)
18:37
(ApplauseAplauz)
418
1105455
2351
18:39
MKMK: Thank you everybodywszyscy.
GGGG: ByeBye byeBye. (ApplauseAplauz)
419
1107806
3918
MK: Dziękuję wszystkim.
GG: Pa, pa. (Brawa)
Translated by Justyna Tabor
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Gabby Giffords and Mark Kelly - Former U.S. Representative and NASA astronaut; survivors
After Rep. Gabby Giffords was wounded by a would-be assassin’s bullet in January 2011, she and her husband, Mark Kelly, a NASA astronaut, retired US Navy captain and combat veteran, have become known around the world for their story of hope and resilience.

Why you should listen

For nearly 15 years, Gabby Giffords has dedicated herself to public service. As the youngest woman ever elected to the Arizona State Senate, she represented her community in the Arizona Legislature from 2000-2005, and then in US Congress from 2006-2012. In Congress, Gabby represented a diverse area that covers 9,000 square miles including a 114-mile border with Mexico. She quickly became a leading champion of border security, energy independence, and the needs of military families and veterans. She was consistently ranked as one of the most centrist legislators in Congress. 

In 2007, Giffords married Mark Kelly, a Naval aviator who flew 39 combat missions in Operation Desert Storm and NASA astronaut. Mark flew his first of four missions in 2001 aboard Space Shuttle Endeavour, the same space shuttle that he commanded on its final flight in May 2011. He has also commanded Space Shuttle Discovery and is one of only two individuals who have visited the International Space Station on four different occasions.

On January 8, 2011 in Tucson, Arizona, an assassination attempt at an event with constituents left Giffords severely wounded, and six others dead. Since that day, Gabby and Mark have become known for their story of hope and resilience in the wake of tragedy.

More profile about the speaker
Gabby Giffords and Mark Kelly | Speaker | TED.com