ABOUT THE SPEAKER
Andrew Solomon - Writer
Andrew Solomon writes about politics, culture and psychology.

Why you should listen

Andrew Solomon is a writer, lecturer and Professor of Clinical Psychology at Columbia University. He is president of PEN American Center. He writes regularly for The New Yorker and the New York Times.

Solomon's newest book, Far and Away: Reporting from the Brink of Change, Seven Continents, Twenty-Five Years was published in April, 2016. His previous book, Far From the Tree: Parents, Children, and the Search for Identity won the National Book Critics Circle award for nonfiction, the Wellcome Prize and 22 other national awards. It tells the stories of parents who not only learn to deal with their exceptional children but also find profound meaning in doing so. It was a New York Times bestseller in both hardcover and paperback editions. Solomon's previous book, The Noonday Demon: An Atlas of Depression, won the 2001 National Book Award for Nonfiction, was a finalist for the 2002 Pulitzer Prize and was included in The Times of London's list of one hundred best books of the decade. It has been published in twenty-four languages. Solomon is also the author of the novel A Stone Boat and of The Irony Tower: Soviet Artists in a Time of Glasnost.

Solomon is an activist in LGBT rights, mental health, education and the arts. He is a member of the boards of directors of the National LGBTQ Force and Trans Youth Family Allies. He is a member of the Board of Visitors of Columbia University Medical Center, serves on the National Advisory Board of the Depression Center at the University of Michigan, is a director of Columbia Psychiatry and is a member of the Advisory Board of the Depression and Bipolar Support Alliance. Solomon also serves on the boards of the Metropolitan Museum of Art, Yaddo and The Alex Fund, which supports the education of Romani children. He is also a fellow of Berkeley College at Yale University and a member of the New York Institute for the Humanities and the Council on Foreign Relations.

Solomon lives with his husband and son in New York and London and is a dual national. He also has a daughter with a college friend; mother and daughter live in Texas but visit often.


More profile about the speaker
Andrew Solomon | Speaker | TED.com
TED2014

Andrew Solomon: How the worst moments in our lives make us who we are

Andrew Solomon: Jak najgorsze chwile w życiu czynią nas tymi, kim jesteśmy

Filmed:
6,466,776 views

Pisarz Andrew Solomon w swoich dziełach opowiada historie o cierpieniu innych. Tym razem jednak spogląda we własną przeszłość, dzieciństwo pełne walki z przeciwnościami losu, snując przy okazji opowieści o odważnych ludziach, których dane było mu poznać. W tej poruszającej, szczerej i chwilami zabawnej prelekcji Solomon ujmuje potężne wezwanie: z największych trudności stwórzcie dla siebie życiowy sens.
- Writer
Andrew Solomon writes about politics, culture and psychology. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
As a studentstudent of adversityprzeciwności losu,
0
749
3443
Od wielu lat badam, jak ludzie
radzą sobie z przeciwnościami losu,
00:16
I've been struckpowalony over the yearslat
1
4192
1508
i widzę, że niektórzy,
kiedy stają przed wielkimi wyzwaniami,
00:17
by how some people
2
5700
1992
00:19
with majorpoważny challengeswyzwania
3
7692
1404
00:21
seemwydać się to drawrysować strengthwytrzymałość from them,
4
9096
3052
czerpią z nich siłę.
00:24
and I've heardsłyszał the popularpopularny wisdommądrość
5
12148
1890
Często mówi się, że tacy ludzie
szukają w tym wszystkim sensu.
00:26
that that has to do with findingodkrycie meaningznaczenie.
6
14038
2329
00:28
And for a long time,
7
16367
1655
I długo sądziłem,
że taki sens musi istnieć,
00:30
I thought the meaningznaczenie was out there,
8
18022
2509
00:32
some great truthprawda waitingczekanie to be founduznany.
9
20531
3013
że na odkrycie czeka jakaś wielka prawda.
00:35
But over time, I've come to feel
10
23544
2559
Stopniowo jednak doszło do mnie,
że nie chodzi tu o prawdę.
00:38
that the truthprawda is irrelevantbez znaczenia.
11
26103
2024
00:40
We call it findingodkrycie meaningznaczenie,
12
28127
2589
Mówi się, że trzeba szukać sensu,
00:42
but we mightmoc better call it forgingKucie meaningznaczenie.
13
30716
4121
ale tak naprawdę sens
trzeba sobie stworzyć.
00:47
My last bookksiążka was about how familiesrodziny
14
34837
2076
W ostatniej książce pisałem
o przeżyciach rodzin
00:49
managezarządzanie to dealsprawa with variousróżnorodny kindsrodzaje of challengingtrudne
15
36913
2924
borykających się z trudnymi
lub nietypowymi dziećmi.
00:52
or unusualniezwykły offspringpotomstwo,
16
39837
2075
00:54
and one of the mothersmatki I interviewedwywiady,
17
41912
2184
Jedna z kobiet,
z którymi przeprowadziłem wywiad,
00:56
who had two childrendzieci with
multiplewielokrotność severesilny disabilitiesniepełnosprawnych,
18
44096
3179
matka dwojga
głęboko niepełnosprawnych dzieci,
00:59
said to me, "People always give us
19
47275
2540
powiedziała:
"Od ludzi często słyszymy frazesy,
01:02
these little sayingsprzysłowia like,
20
49815
1854
01:03
'God doesn't give you any
more than you can handleuchwyt,'
21
51669
3828
na przykład, że Bóg nie kładzie
na nasze barki więcej niż możemy unieść.
01:07
but childrendzieci like oursnasz
22
55497
1511
Ale dzieci takie jak nasze
nie są same w sobie darem.
01:09
are not preordainedz góry przesądzony as a giftprezent.
23
57008
4102
01:13
They're a giftprezent because that's what we have chosenwybrany."
24
61110
4936
Są darem, ponieważ to my
tak zdecydowaliśmy".
01:18
We make those choiceswybory all our liveszyje.
25
66046
4724
Całe życie podejmujemy takie wybory.
01:22
When I was in seconddruga gradestopień,
26
70770
2267
Kiedy byłem w drugiej klasie,
01:25
BobbyBobby FinkelFinkel had a birthdayurodziny partyprzyjęcie
27
73037
2759
Bobby Finkel organizował
przyjęcie urodzinowe
01:27
and invitedzaproszony everyonekażdy in our classklasa but me.
28
75796
4525
i zaprosił wszystkich z klasy oprócz mnie.
01:32
My mothermama assumedzakłada, że there
had been some sortsortować of errorbłąd,
29
80321
2216
Mama, sądząc, że to pomyłka,
zadzwoniła do pani Finkel.
01:34
and she callednazywa MrsMrs. FinkelFinkel,
30
82537
1897
01:36
who said that BobbyBobby didn't like me
31
84434
2339
Usłyszała, że Bobby mnie nie lubi
01:38
and didn't want me at his partyprzyjęcie.
32
86773
3147
i nie chce, żebym przychodził
na jego urodziny.
01:42
And that day, my mommama tookwziął me to the zooogród zoologiczny
33
89920
2927
Tego dnia mama wzięła mnie do zoo
01:45
and out for a hotgorąco fudgebanialuki sundaeLody.
34
92847
3020
i kupiła mi lody.
01:48
When I was in seventhsiódmy gradestopień,
35
95867
1858
Kiedy byłem w siódmej klasie,
01:49
one of the kidsdzieciaki on my schoolszkoła busautobus
36
97725
2325
pewien chłopak nazwał mnie "ciotą",
01:52
nicknamedprzydomek me "PercyPercy"
37
100050
1933
01:54
as a shorthandskrót for my demeanorpostawa,
38
101983
2693
komentując tak moje zachowanie.
01:56
and sometimesczasami, he and his cohortkohorta
39
104676
3099
I czasem razem z kumplami
wykrzykiwał to słowo
01:59
would chantintonować that provocationProwokacja
40
107775
2074
02:02
the entireCały schoolszkoła busautobus ridejazda,
41
109849
1869
przez całą drogę w autobusie,
02:03
45 minutesminuty up, 45 minutesminuty back,
42
111718
3817
45 minut do szkoły i 45 minut z powrotem.
02:07
"PercyPercy! PercyPercy! PercyPercy! PercyPercy!"
43
115535
4533
"Ciota! Ciota! Ciota!".
02:12
When I was in eighthósma gradestopień,
44
120068
1980
W ósmej klasie nauczyciel biologii
poinformował nas,
02:14
our sciencenauka teachernauczyciel told us
45
122048
2647
02:16
that all malemęski homosexualshomoseksualiści
46
124695
1649
że wszyscy homoseksualiści
cierpią na nietrzymanie kału
02:18
developrozwijać fecalkał incontinencenietrzymanie moczu
47
126344
2228
02:20
because of the traumauraz to theirich analAnalny sphincterzwieracza.
48
128572
4407
z powodu urazów odbytu.
02:25
And I graduatedukończył highwysoki schoolszkoła
49
132979
1789
A w liceum ani razu
nie jadłem w szkolnej stołówce,
02:26
withoutbez ever going to the cafeteriaKawiarnia,
50
134768
2821
02:29
where I would have satsob with the girlsdziewczyny
51
137589
1719
bo musiałbym albo siedzieć z dziewczynami,
02:31
and been laughedzaśmiał się at for doing so,
52
139308
2239
za co by mnie wyśmiano,
02:33
or satsob with the boyschłopcy
53
141547
1688
albo siedzieć z chłopakami,
02:35
and been laughedzaśmiał się at for beingistota a boychłopak
54
143235
1635
którzy drwiliby ze mnie
02:37
who should be sittingposiedzenie with the girlsdziewczyny.
55
144870
2815
za bycie chłopcem,
który powinien siedzieć z dziewczynami.
02:39
I survivedprzeżył that childhooddzieciństwo throughprzez a mixmieszać
56
147685
2873
Przeżyłem takie dzieciństwo
dzięki wycofywaniu się i wytrwałości.
02:42
of avoidanceunikanie and endurancewytrzymałość.
57
150558
2539
02:45
What I didn't know then,
58
153097
2118
Wtedy nie wiedziałem czegoś,
co wiem teraz,
02:47
and do know now,
59
155215
1621
02:49
is that avoidanceunikanie and endurancewytrzymałość
60
156836
2387
czyli że wycofywanie się i wytrwałość
02:51
can be the entrywayprzedpokoju to forgingKucie meaningznaczenie.
61
159223
4687
mogą być motorem tworzenia sensu.
02:56
After you've forgedpodrobiony meaningznaczenie,
62
163910
2274
Kiedy już stworzyło się dla siebie sens,
02:58
you need to incorporatewłączenie that meaningznaczenie
63
166184
2214
trzeba ująć go w nowej tożsamości.
03:00
into a newNowy identitytożsamość.
64
168398
2114
03:02
You need to take the traumastraumy and make them partczęść
65
170512
3368
Trzeba włączyć krzywdy
w obraz osoby, którą się staliśmy
03:06
of who you've come to be,
66
173880
2220
03:08
and you need to foldzagięcie the worstnajgorszy eventswydarzenia of your life
67
176100
2745
i z najgorszych przejść w życiu
ułożyć historię triumfu,
03:11
into a narrativenarracja of triumphtriumf,
68
178845
2193
03:13
evincingevincing a better selfsamego siebie
69
181038
1884
stać się lepszym "ja"
w odpowiedzi na to, co boli.
03:15
in responseodpowiedź to things that hurtból.
70
182922
3549
03:18
One of the other mothersmatki I interviewedwywiady
71
186471
1745
Inna kobieta,
z którą przeprowadziłem wywiad,
03:20
when I was workingpracujący on my bookksiążka
72
188216
2152
03:22
had been rapedzgwałcony as an adolescentmłodzieży,
73
190368
2502
jako młoda nastolatka została zgwałcona,
03:25
and had a childdziecko followingnastępujący that raperzepak,
74
192870
2983
a w wyniku gwałtu zaszła w ciążę,
03:28
whichktóry had thrownrzucony away her careerkariera plansplany
75
195853
2947
co unicestwiło jej plany zawodowe
03:31
and damageduszkodzony all of her emotionalemocjonalny relationshipsrelacje.
76
198800
4050
i wycisnęło później piętno
na wszystkich jej związkach uczuciowych.
03:35
But when I metspotkał her, she was 50,
77
202850
3210
Ale kiedy ją spotkałem, miała już 50 lat.
03:38
and I said to her,
78
206060
1216
Zapytałem, czy często myśli
o mężczyźnie, który ją zgwałcił.
03:39
"Do you oftenczęsto think about the man who rapedzgwałcony you?"
79
207276
2656
03:42
And she said, "I used to think about him with angergniew,
80
209932
4459
Odpowiedziała:
"Kiedyś myślałam o nim z gniewem,
03:46
but now only with pityszkoda."
81
214391
2232
teraz jedynie z litością".
03:48
And I thought she meantOznaczało pityszkoda because he was
82
216623
2261
Sądziłem, że litość ta płynie stąd,
03:51
so unevolvedPokémonów as to have doneGotowe this terriblestraszny thing.
83
218884
3692
że był to człowiek tak prymitywny,
że dopuścił się takiej zbrodni.
03:54
And I said, "PitySzkoda?"
84
222576
1559
"Z litością?" - zapytałem.
03:56
And she said, "Yes,
85
224135
1575
"Tak, z litością" - powtórzyła.
03:57
because he has a beautifulpiękny daughtercórka
86
225710
2628
"Bo ma piękną córkę
i dwoje pięknych wnucząt,
04:00
and two beautifulpiękny grandchildrenwnuki
87
228338
2235
04:02
and he doesn't know that, and I do.
88
230573
3778
ale o tym nie wie, a ja wiem.
04:06
So as it turnsskręca out, I'm the luckySzczęściarz one."
89
234351
5920
Więc wyszło na to,
że to ja miałam szczęście".
04:12
Some of our struggleszmagania are things we're bornurodzony to:
90
240271
3312
Z niektórymi trudnościami się rodzimy:
04:15
our genderpłeć, our sexualityseksualność, our racewyścigi, our disabilityniepełnosprawność.
91
243583
5505
płeć, orientacja seksualna,
rasa, niepełnosprawność.
04:21
And some are things that happenzdarzyć to us:
92
249088
2233
Inne natomiast nam się przydarzają:
04:23
beingistota a politicalpolityczny prisonerwięzień, beingistota a raperzepak victimofiara,
93
251321
3856
bycie więźniem politycznym, ofiarą gwałtu,
04:27
beingistota a KatrinaKatrina survivorSurvivor.
94
255177
2193
ofiarą klęski żywiołowej.
04:29
IdentityTożsamości involvesobejmuje enteringwstępowanie a communityspołeczność
95
257370
3285
Tożsamość dotyczy również
dołączenia do społeczności,
by czerpać z niej siłę,
04:32
to drawrysować strengthwytrzymałość from that communityspołeczność,
96
260655
2381
04:35
and to give strengthwytrzymałość there too.
97
263036
2405
a także ją dawać.
04:37
It involvesobejmuje substitutingpodstawianie "and" for "but" --
98
265441
4485
Tożsamość to zamiana "ale" na "i":
04:42
not "I am here but I have cancernowotwór,"
99
269926
4349
nie "Żyję, ale mam raka",
04:46
but ratherraczej, "I have cancernowotwór and I am here."
100
274275
5289
raczej "Mam raka i żyję".
04:51
When we're ashamedzawstydzony,
101
279564
1804
Kiedy ogarnia nas wstyd,
04:53
we can't tell our storieshistorie,
102
281368
1977
nie potrafimy opowiadać swoich historii,
04:55
and storieshistorie are the foundationfundacja of identitytożsamość.
103
283345
4829
a takie historie to podstawa tożsamości.
05:00
ForgeKuźnia meaningznaczenie, buildbudować identitytożsamość,
104
288174
3767
Twórz sens, buduj tożsamość,
05:04
forgeKuźnia meaningznaczenie and buildbudować identitytożsamość.
105
291941
3739
twórz sens i buduj tożsamość.
05:07
That becamestał się my mantramantra.
106
295680
2301
Stało się to moją mantrą.
05:10
ForgingKucie meaningznaczenie is about changingwymiana pieniędzy yourselfsiebie.
107
297981
3720
Tworząc sens, zmieniamy siebie,
05:13
BuildingBudynek identitytożsamość is about changingwymiana pieniędzy the worldświat.
108
301701
3446
budując tożsamość, zmieniamy świat.
05:17
All of us with stigmatizedstygmatyzowany identitiestożsamości
109
305147
2640
My, których tożsamość jest napiętnowana,
codziennie stajemy przed tym wyborem:
05:19
facetwarz this questionpytanie dailycodziennie:
110
307787
1943
05:21
how much to accommodatepomieścić societyspołeczeństwo
111
309730
2352
na ile poddać się społeczeństwu,
05:24
by constrainingOgraniczanie ourselvesmy sami,
112
312082
2191
ograniczając to, kim jesteśmy,
05:26
and how much to breakprzerwa the limitsograniczenia
113
314273
2826
a na ile przesuwać granice tego,
co uznaje się za "poprawne" życie?
05:29
of what constitutesstanowi a validważny life?
114
317099
2767
05:32
ForgingKucie meaningznaczenie and buildingbudynek identitytożsamość
115
319866
3514
Tworzenie sensu i budowanie tożsamości
05:35
does not make what was wrongźle right.
116
323380
2767
nie naprawi krzywd,
05:38
It only makesczyni what was wrongźle preciouscenny.
117
326147
4674
ale zmieni krzywdy w coś cennego.
05:43
In JanuaryStycznia of this yearrok,
118
330821
2203
W styczniu tego roku
05:45
I wentposzedł to MyanmarMyanmar to interviewwywiad politicalpolityczny prisonerswięźniowie,
119
333024
4329
przeprowadzałem w Mjanmie
wywiady z więźniami politycznymi
05:49
and I was surprisedzaskoczony to find them lessmniej bittergorzki
120
337353
2497
i zaskoczyło mnie, że byli
mniej zgorzkniali, niż się spodziewałem.
05:52
than I'd anticipatedprzewidywane.
121
339850
1796
05:53
MostWiększość of them had knowinglyświadomie committedzobowiązany
122
341646
1860
Większość świadomie popełniła czyny,
przez które wylądowali w więzieniu,
05:55
the offensesprzestępstwa that landedwylądował them in prisonwięzienie,
123
343506
2624
05:58
and they had walkedchodził in with theirich headsgłowy heldtrzymany highwysoki,
124
346130
3284
do którego weszli z podniesionymi głowami
06:01
and they walkedchodził out with theirich headsgłowy
125
349414
2350
i wyszli z niego,
dalej z podniesionymi głowami,
06:03
still heldtrzymany highwysoki, manywiele yearslat laterpóźniej.
126
351764
3792
wiele lat później.
06:07
DrDr. MaMa ThidaThida, a leadingprowadzący humanczłowiek rightsprawa activistaktywista
127
355556
3206
Dr Ma Thida, czołowa aktywistka
ruchu praw człowieka,
06:10
who had nearlyprawie diedzmarły in prisonwięzienie
128
358762
1763
która w więzieniu otarła się o śmierć
06:12
and had spentwydany manywiele yearslat in solitarysamotny confinementuwięzienie,
129
360525
2887
i wiele lat spędziła w izolatce,
06:15
told me she was gratefulwdzięczny to her jailersStrażnicy
130
363412
3448
wyjawiła mi, że jest wdzięczna tym,
którzy zamknęli ją w więzieniu,
06:19
for the time she had had to think,
131
366860
2935
za czas na przemyślenia,
06:21
for the wisdommądrość she had gainedzyskał,
132
369795
1771
za mądrość, którą zdobyła,
06:23
for the chanceszansa to honedoskonalić her meditationMedytacja skillsumiejętności.
133
371566
4044
za szansę na doskonalenie medytacji.
06:27
She had soughtposzukiwany meaningznaczenie
134
375610
1567
Szukała dla siebie sensu
06:29
and madezrobiony her travailtravail into a crucialistotny identitytożsamość.
135
377177
3883
i przemieniła swoje przejścia
w bezcenną tożsamość.
06:33
But if the people I metspotkał
136
381060
1827
Jednak choć więźniowie,
z którymi rozmawiałem,
06:35
were lessmniej bittergorzki than I'd anticipatedprzewidywane
137
382887
2183
byli mniej rozgoryczeni wyrokiem,
niż oczekiwałem,
06:37
about beingistota in prisonwięzienie,
138
385070
1600
06:38
they were alsorównież lessmniej thrilledwstrząśnięty than I'd expectedspodziewany
139
386670
2864
byli też mniej zachwyceni, niż sądziłem,
zmianami rozgrywającymi się w ich kraju.
06:41
about the reformreformy processproces going on
140
389534
1983
06:43
in theirich countrykraj.
141
391517
1650
06:45
MaMa ThidaThida said,
142
393167
1670
Ma Thida powiedziała:
06:47
"We BurmeseBirmański are notedzauważyć
143
394837
1645
"My, Mjanmańczycy, jesteśmy znani z tego,
że nie poddajemy się trudnościom,
06:48
for our tremendousogromny gracełaski underpod pressurenacisk,
144
396482
3472
06:52
but we alsorównież have grievanceskargi underpod glamourGlamour,"
145
399954
4333
ale także z tego, że krzywdę
ukrywamy pod uśmiechem.
06:56
she said, "and the factfakt that there have been
146
404287
2406
To, że nastało u nas wiele zmian,
06:58
these shiftszmiany and changeszmiany
147
406693
1335
07:00
doesn't erasewymazać the continuingciąg dalszy problemsproblemy
148
408028
2314
nie oznacza, że zniknęły wielkie problemy
w naszym społeczeństwie,
07:02
in our societyspołeczeństwo
149
410342
1492
07:04
that we learnednauczyli to see so well
150
411834
2477
których istnienie tak dobitnie
uświadomiliśmy sobie w więzieniu".
07:06
while we were in prisonwięzienie."
151
414311
1934
07:08
And I understoodzrozumiany her to be sayingpowiedzenie
152
416245
2159
Zrozumiałem to tak, że ustępstwa
przywracają mało należnej godności,
07:10
that concessionskoncesji conferprzyznać only a little humanityludzkość,
153
418404
3456
07:14
where fullpełny humanityludzkość is duez powodu,
154
421860
2258
a konieczne jest przywrócenie jej w pełni;
07:16
that crumbsbułka tarta are not the samepodobnie
155
424118
2248
że okruchy to nie to samo,
co miejsce u stołu,
07:18
as a placemiejsce at the tablestół,
156
426366
2036
07:20
whichktóry is to say you can forgeKuźnia meaningznaczenie
157
428402
2596
a innymi słowy:
można tworzyć sens i budować tożsamość
07:23
and buildbudować identitytożsamość and still be madszalony as hellpiekło.
158
430998
6440
i mimo tego nie pozbywać się wściekłości.
07:29
I've never been rapedzgwałcony,
159
437438
1664
Nigdy mnie nie zgwałcono
07:31
and I've never been in anything
remotelyzdalnie approachingzbliża się
160
439102
3058
i w żadnym wypadku nie przeżyłem
koszmarów podobnych do tego więzienia,
07:34
a BurmeseBirmański prisonwięzienie,
161
442160
1727
07:36
but as a gaywesoły AmericanAmerykański,
162
443887
1884
ale jako Amerykanin-gej,
07:37
I've experienceddoświadczony prejudiceuszczerbku dla and even hatrednienawiść,
163
445771
4034
doświadczyłem dyskryminacji,
a nawet nienawiści,
07:42
and I've forgedpodrobiony meaningznaczenie and I've builtwybudowany identitytożsamość,
164
449805
4542
i tworzyłem znaczenie
i budowałem tożsamość,
07:46
whichktóry is a moveruszaj się I learnednauczyli from people
165
454347
2349
bo nauczyłem się tego od tych,
07:48
who had experienceddoświadczony fardaleko worsegorzej privationBrak
166
456696
2522
którzy cierpieli
znacznie dotkliwiej niż ja.
07:51
than I've ever knownznany.
167
459218
2564
07:53
In my ownwłasny adolescenceokres dojrzewania,
168
461782
1667
W młodości
usilnie starałem się być hetero.
07:55
I wentposzedł to extremeskrajny lengthsdługości to try to be straightproste.
169
463449
3492
07:59
I enrolledstudia myselfsiebie in something callednazywa
170
466941
1949
Zgłosiłem się na tak zwaną
"seksualną terapię zastępczą".
08:01
sexualseksualny surrogacyMacierzyństwo zastępcze therapyterapia,
171
468890
2161
08:03
in whichktóry people I was encouragedzachęcać to call doctorslekarze
172
471051
3817
Tam ludzie,
których miałem nazwać "lekarzami",
08:07
prescribedprzepisane what I was encouragedzachęcać to call exercisesćwiczenia
173
474868
3839
zalecali wykonywanie czegoś,
co miałem nazwać "ćwiczeniami"
08:10
with womenkobiety I was encouragedzachęcać to call surrogateszastępcze,
174
478707
3752
z kobietami,
które miałem nazwać "surogatkami",
08:14
who were not exactlydokładnie prostitutesprostytutki
175
482459
2491
które nie do końca były prostytutkami,
08:17
but who were alsorównież not exactlydokładnie anything elsejeszcze.
176
484950
2925
ale nie do końca też nimi nie były.
08:20
(LaughterŚmiech)
177
487875
4483
(Śmiech)
08:24
My particularszczególny favoriteulubiony
178
492358
1717
Moja ulubiona, blondynka z południa USA,
08:26
was a blondeBlondynka womankobieta from the DeepGłębokie SouthPołudniowa
179
494075
2305
08:28
who eventuallyostatecznie admittedPrzyznał to me
180
496380
1861
w końcu zwierzyła mi się,
że jest nekrofilką,
08:30
that she was really a necrophiliacnekrofil
181
498241
2342
08:32
and had takenwzięty this jobpraca after she got in troublekłopot
182
500583
2802
a obecną pracą zajęła się po tym,
jak zdybali ją w kostnicy.
08:35
down at the morgueKostnica.
183
503385
1945
08:37
(LaughterŚmiech)
184
505330
4156
(Śmiech)
08:43
These experienceswzruszenie religijne eventuallyostatecznie alloweddozwolony me to have
185
511476
2858
Dzięki tym przeżyciom miałem
szczęśliwe fizyczne związki z kobietami,
08:46
some happyszczęśliwy physicalfizyczny relationshipsrelacje with womenkobiety,
186
514334
2789
08:49
for whichktóry I'm gratefulwdzięczny,
187
517123
1518
za co jestem wdzięczny,
jednak czułem wewnętrzny konflikt
08:50
but I was at warwojna with myselfsiebie,
188
518641
2724
08:53
and I dugkopany terriblestraszny woundsrany into my ownwłasny psychePsyche.
189
521365
4834
i wyrządziłem wielkie krzywdy
swojej psychice.
08:58
We don't seekszukać the painfulbolesny experienceswzruszenie religijne
190
526199
3225
Nie szukamy bolesnych przeżyć,
które kształtują naszą tożsamość,
09:01
that hewciąć our identitiestożsamości,
191
529424
2676
09:04
but we seekszukać our identitiestożsamości
192
532100
1810
jednak w wyniku bolesnych przeżyć
szukamy tożsamości.
09:06
in the wakebudzić of painfulbolesny experienceswzruszenie religijne.
193
533910
3433
09:09
We cannotnie może bearNiedźwiedź a pointlessbezcelowy tormentUdręka,
194
537343
2886
Nie potrafimy znieść bezsensownej męki,
09:12
but we can endureznosić great painból
195
540229
2500
ale umiemy wytrzymać ogromny ból,
jeśli wierzymy, że jest w nim cel.
09:14
if we believe that it's purposefulcelowe.
196
542729
3175
09:18
EaseŁatwość makesczyni lessmniej of an impressionwrażenie on us
197
545904
2256
Wygoda odbija się na nas
mniej niż trudność.
09:20
than struggleborykać się.
198
548160
1483
09:21
We could have been ourselvesmy sami withoutbez our delightsrozkosze,
199
549643
2457
Pozostalibyśmy sobą
bez naszych przyjemności,
09:24
but not withoutbez the misfortunesnieszczęścia
200
552100
2276
ale nie bez krzywd, które napędzają
szukanie sensu w życiu.
09:26
that drivenapęd our searchszukanie for meaningznaczenie.
201
554376
2831
09:29
"ThereforeW związku z tym, I take pleasureprzyjemność in infirmitiessłabości,"
202
557207
3783
"Dlatego mam upodobanie
w moich słabościach",
09:33
StSt. PaulPaweł wrotenapisał in SecondDrugi CorinthiansList do Koryntian,
203
560990
2284
pisze święty Paweł
w Drugim Liście do Koryntian.
09:35
"for when I am weaksłaby, then I am strongsilny."
204
563274
4516
"Albowiem ilekroć niedomagam,
tylekroć jestem mocny".
09:39
In 1988, I wentposzedł to MoscowMoskwa
205
567790
2945
W roku 1988 udałem się do Moskwy
09:42
to interviewwywiad artistsartyści of the SovietRadziecki undergroundpod ziemią,
206
570735
3115
w celu przeprowadzenia wywiadów
z artystami sowieckiego podziemia.
09:46
and I expectedspodziewany theirich work to be
207
573850
1873
Podejrzewałem, że ich dzieła
będą wywrotowe i polityczne.
09:47
dissidentdysydent and politicalpolityczny.
208
575723
2454
09:50
But the radicalismradykalizm in theirich work actuallytak właściwie laykłaść
209
578177
3058
Ale okazało się, że radykalizm ich sztuki
polegał na przywracaniu
człowieczeństwa społeczeństwu,
09:53
in reinsertingPonowna instalacja humanityludzkość into a societyspołeczeństwo
210
581235
2925
09:56
that was annihilatingunicestwienia humanityludzkość itselfsamo,
211
584160
2183
w którym człowieczeństwo było niszczone,
09:58
as, in some sensesrozsądek, RussianRosyjski societyspołeczeństwo
212
586343
2788
co w pewnym stopniu
przypomina obecną sytuację w Rosji.
10:01
is now doing again.
213
589131
1867
10:03
One of the artistsartyści I metspotkał said to me,
214
590998
2587
Jeden z artystów powiedział:
10:05
"We were in trainingtrening to be not artistsartyści but angelsAnioły."
215
593585
4411
"Nie uczono nas
być artystami lecz aniołami".
10:10
In 1991, I wentposzedł back to see the artistsartyści
216
597996
3155
W roku 1991 odwiedziłem artystów,
z którymi prowadziłem wtedy wywiady.
10:13
I'd been writingpisanie about,
217
601151
1478
10:14
and I was with them duringpodczas the putschpuczu
218
602629
2149
Byłem z nimi podczas puczu moskiewskiego,
który zakończył Związek Radziecki.
10:16
that endedzakończyło się the SovietRadziecki UnionUnii,
219
604778
1762
10:18
and they were amongpośród the chiefszef organizersOrganizatorzy
220
606540
2289
Byli jednymi z głównych organizatorów
ruchu oporu przeciwko niemu.
10:21
of the resistanceodporność to that putschpuczu.
221
608829
3026
10:24
And on the thirdtrzeci day of the putschpuczu,
222
611855
3419
Trzeciego dnia puczu
10:27
one of them suggestedzasugerował we walkspacerować up to SmolenskayaSmolenskaya.
223
615274
3039
ktoś zaproponował,
żebyśmy poszli na stację Smolenskaja.
10:30
And we wentposzedł there,
224
618313
1282
Ustawiliśmy się tam przed jedną z barykad.
10:31
and we arrangedułożone ourselvesmy sami in
frontz przodu of one of the barricadesbarykady,
225
619595
3259
10:35
and a little while laterpóźniej,
226
622854
1758
Szybko pojawiła się kolumna czołgów,
10:36
a columnkolumna of tanksczołgi rolledwalcowane up,
227
624612
2261
10:39
and the soldierżołnierz on the frontz przodu tankczołg said,
228
626873
2037
a żołnierz na pierwszym z nich powiedział:
10:41
"We have unconditionalbezwarunkowe ordersświęcenia
229
628910
2204
"Mamy rozkazy, żeby zniszczyć tę barykadę.
10:43
to destroyzniszczyć this barricadebarykada.
230
631114
1606
10:44
If you get out of the way,
231
632720
1655
Jeśli usuniecie się z drogi,
nie zrobimy wam krzywdy,
10:46
we don't need to hurtból you,
232
634375
1565
10:48
but if you won'tprzyzwyczajenie moveruszaj się, we'lldobrze have no choicewybór
233
635940
1878
ale jeśli się nie ruszycie,
będziemy musieli was zabić".
10:50
but to runbiegać you down."
234
637818
1713
10:51
And the artistsartyści I was with said,
235
639531
1852
Jeden z artystów w naszej grupie odparł:
10:53
"Give us just a minutechwila.
236
641383
1407
"Dajcie nam chwilę.
10:54
Give us just a minutechwila to tell you why we're here."
237
642790
4348
Dajcie chwilę, to wytłumaczymy wam,
dlaczego tu jesteśmy".
10:59
And the soldierżołnierz foldedfałdowy his armsramiona,
238
647138
2056
Żołnierz skrzyżował ręce na piersi,
11:01
and the artistartysta launcheduruchomiona into a
JeffersonianJeffersonian panegyricPanegiryk to democracydemokracja
239
649194
4600
a artysta rozpoczął panegiryk
ku pochwale demokracji,
11:05
suchtaki as those of us who liverelacja na żywo
240
653794
1858
taki który osoby żyjące
w czasach demokracji Jeffersona
11:07
in a JeffersonianJeffersonian democracydemokracja
241
655652
1921
11:09
would be hard-pressedprzyparty do muru to presentteraźniejszość.
242
657573
3295
z trudem byłyby w stanie zaprezentować.
11:13
And they wentposzedł on and on,
243
660868
1756
Mówił i mówił, a żołnierz patrzył,
11:14
and the soldierżołnierz watchedoglądaliśmy,
244
662624
2003
11:16
and then he satsob there for a fullpełny minutechwila
245
664627
1729
kiedy skończył, usiadł na całą minutę,
11:18
after they were finishedskończone
246
666356
1504
11:20
and lookedspojrzał at us so bedraggledprzemoczone in the raindeszcz,
247
667860
2785
spojrzał na nas, przemoczonych deszczem,
11:22
and said, "What you have said is trueprawdziwe,
248
670645
3677
i powiedział:
"To, co mówisz, jest prawdą.
11:26
and we mustmusi bowkokarda to the will of the people.
249
674322
3616
Musimy słuchać woli ludu.
11:30
If you'llTy będziesz clearjasny enoughdość spaceprzestrzeń for us to turnskręcać around,
250
677938
2471
Jeśli odsuniecie się,
żebyśmy mogli zawrócić,
11:32
we'lldobrze go back the way we cameoprawa ołowiana witrażu."
251
680409
2454
wrócimy, skąd przyjechaliśmy".
11:35
And that's what they did.
252
682863
2146
I tak też zrobili.
11:37
SometimesCzasami, forgingKucie meaningznaczenie
253
685009
2218
Czasami tworzenie znaczenia
potrafi podpowiedzieć nam słowa
11:39
can give you the vocabularysłownictwo you need
254
687227
2620
11:42
to fightwalka for your ultimateostateczny freedomwolność.
255
689847
3258
konieczne w walce o ostateczną wolność.
11:45
RussiaRosja awakenedprzebudzony me to the lemonadeLemoniada notionpojęcie
256
693105
3155
W Rosji zrozumiałem,
że ucisk rodzi
skierowany przeciw niemu opór,
11:48
that oppressionucisku breedsrasy the powermoc to opposesprzeciwiać się it,
257
696260
2554
11:51
and I graduallystopniowo understoodzrozumiany that as the cornerstonekamień węgielny
258
698814
3426
i że stanowi to podstawę tożsamości.
11:54
of identitytożsamość.
259
702240
1534
11:55
It tookwziął identitytożsamość to rescueratować me from sadnesssmutek.
260
703774
4685
To właśnie tożsamość
wybawiła mnie z rozpaczy.
12:00
The gaywesoły rightsprawa movementruch positspostuluje a worldświat
261
708459
2116
Ruch praw LGBT rysuje wizję świata,
12:02
in whichktóry my aberrancesaberrances are a victoryzwycięstwo.
262
710575
2851
w której moje anormalności to sukces.
12:05
IdentityTożsamości politicsPolityka always worksPrace on two frontsfronty:
263
713426
3628
Polityka tożsamości
działa zawsze na dwóch frontach:
12:09
to give prideduma to people who have a givendany conditionstan
264
717054
3055
dawania poczucia godności
ludziom o pewnych cechach,
12:12
or characteristicCharakterystyka,
265
720109
1457
12:13
and to causeprzyczyna the outsidena zewnątrz worldświat
266
721566
1676
oraz starania, by świat zewnętrzny
12:15
to treatleczyć suchtaki people more gentlydelikatnie and more kindlyuprzejmie.
267
723242
3528
traktował takie osoby bardziej uprzejmie.
12:18
Those are two totallycałkowicie separateoddzielny enterprisesprzedsiębiorstw,
268
726770
3518
To dwa odmienne dążenia,
12:22
but progresspostęp in eachkażdy spherekula
269
730288
1825
jednak postępy w jednej sferze
oddziałują na drugą.
12:24
reverberatesodbija się in the other.
270
732113
2359
12:26
IdentityTożsamości politicsPolityka can be narcissisticnarcystyczny.
271
734472
3749
Polityka tożsamości może być narcystyczna.
12:30
People extolwychwalać a differenceróżnica only because it's theirsich.
272
738221
3328
Ludzie wychwalają daną odmienność
tylko dlatego, że to ich ona dotyczy.
12:33
People narrowwąska the worldświat and functionfunkcjonować
273
741549
2399
Widzą świat w wąskiej perspektywie,
12:36
in discreteoddzielny groupsgrupy withoutbez empathyempatia for one anotherinne.
274
743948
3051
dzieląc się na grupy
pozbawione wzajemnej empatii.
12:39
But properlyprawidłowo understoodzrozumiany
275
746999
2485
Ale właściwie rozumiana
i rozważnie praktykowana
12:41
and wiselymądrze practicedpraktykowane,
276
749484
1921
12:43
identitytożsamość politicsPolityka should expandrozszerzać
277
751405
1991
polityka tożsamości powinna poszerzać
12:45
our ideapomysł of what it is to be humanczłowiek.
278
753396
2527
nasze rozumienie tego,
co znaczy być człowiekiem.
12:48
IdentityTożsamości itselfsamo
279
755923
1718
Tożsamość nie powinna być dumną etykietką
12:49
should be not a smugkołtuński labeletykieta
280
757641
2549
12:52
or a goldzłoto medalMedal
281
760190
2084
ani złotym medalem,
12:54
but a revolutionrewolucja.
282
762274
2473
ale powinna być rewolucją.
12:56
I would have had an easierłatwiejsze life if I were straightproste,
283
764747
3566
Jako heteroseksualista
miałbym łatwiejsze życie,
13:00
but I would not be me,
284
768313
1797
ale nie byłbym sobą,
13:02
and I now like beingistota myselfsiebie better
285
770110
2665
a obecnie przedkładam bycie sobą,
nad fantazję o byciu kimś innym,
13:04
than the ideapomysł of beingistota someonektoś elsejeszcze,
286
772775
2053
13:07
someonektoś who, to be honestszczery,
287
774828
1648
kimś, kim, szczerze mówiąc,
13:08
I have neitherani the optionopcja of beingistota
288
776476
2084
nie mam możliwości zostać
13:10
norani the abilityzdolność fullycałkowicie to imaginewyobrażać sobie.
289
778560
2477
i kogo trudno mi sobie w pełni wyobrazić.
13:13
But if you banishbanuje the dragonssmoki,
290
781037
2152
Ale wyganiając smoki,
wyganiamy też bohaterów,
13:15
you banishbanuje the heroesbohaterowie,
291
783189
2565
13:17
and we becomestają się attachedprzywiązany
292
785754
1541
a przecież tak drogie są dla nas
chwile bohaterstwa w naszym życiu.
13:19
to the heroicHeroiczny strainodcedzić in our ownwłasny liveszyje.
293
787295
3128
13:22
I've sometimesczasami wonderedzastanawiałem się
294
790423
1281
Czasami zastanawiam się,
13:23
whetherczy I could have ceasedprzestał
to hatenienawidzić that partczęść of myselfsiebie
295
791704
2782
czy udałoby mi się przestać
nienawidzić tej strony siebie
13:26
withoutbez gaywesoły pride'sPride technicolorTechnicolor fiestaFiesta,
296
794486
2581
bez radosnej feerii barw ruchu praw LGBT,
13:29
of whichktóry this speechprzemówienie is one manifestationmanifestacja.
297
797067
4501
której ta prelekcja
jest pewnym przykładem.
13:33
I used to think I would know myselfsiebie to be maturedojrzałe
298
801568
2897
Kiedyś sądziłem,
że człowiek w pełni dojrzały
13:36
when I could simplypo prostu be gaywesoły withoutbez emphasisnacisk,
299
804465
2854
może "po prostu" być gejem
i nie musi się z tym obnosić,
13:39
but the self-loathingsamo-wstręt of that periodokres left a voidvoid,
300
807319
3909
ale to był okres, w którym gardziłem sobą,
i który pozostawił we mnie pustkę
13:43
and celebrationcelebracja needswymagania to fillwypełniać and overflowprzepełnienie it,
301
811228
3735
i wypełnić ją musi
okazywanie radości z tego, co jest.
13:47
and even if I repayspłacić my privateprywatny debtdług of melancholymelancholia,
302
814963
3694
A nawet jeśli uda mi się spłacić
osobisty dług melancholii,
13:50
there's still an outerzewnętrzny worldświat of homophobiahomofobii
303
818657
2756
pozostanie homofobia
w świecie zewnętrznym,
13:53
that it will take decadesdziesiątki lat to addressadres.
304
821413
2889
która będzie problemem
jeszcze przez dziesięciolecia.
13:56
SomedayPewnego dnia, beingistota gaywesoły will be a simpleprosty factfakt,
305
824302
3315
Kiedyś "jestem gejem"
będzie zwyczajnym stwierdzeniem faktu,
13:59
freewolny of partyprzyjęcie hatskapelusze and blamewinić,
306
827617
2849
bez transparentów i poczucia winy,
14:02
but not yetjeszcze.
307
830466
1518
ale jeszcze nie teraz.
14:04
A friendprzyjaciel of minekopalnia who thought gaywesoły prideduma
308
831984
2749
Kolega, który uważa, że parady "gay pride"
coraz bardziej przesadzają,
14:06
was gettinguzyskiwanie very carriedrealizowane away with itselfsamo,
309
834733
1914
14:08
oncepewnego razu suggestedzasugerował that we organizezorganizować
310
836647
1564
zasugerował, że powinniśmy również
zorganizować Tydzień Gejowskiej Pokory.
14:10
Gaygej HumilityPokora WeekTydzień.
311
838211
2022
14:12
(LaughterŚmiech) (ApplauseAplauz)
312
840233
4467
(Śmiech) (Brawa)
14:18
It's a great ideapomysł,
313
846643
2195
To świetny pomysł,
ale może jeszcze nie czas na to.
14:21
but its time has not yetjeszcze come.
314
848838
2429
14:23
(LaughterŚmiech)
315
851267
1985
(Śmiech)
14:25
And neutralityneutralność, whichktóry seemswydaje się to liekłamstwo
316
853252
2199
A obojętność, która pojawia się
gdzieś między rozpaczą a dumą,
14:27
halfwaywpół betweenpomiędzy despairrozpacz and celebrationcelebracja,
317
855451
2754
14:30
is actuallytak właściwie the endgameetap końcowy.
318
858205
3186
to droga do końca.
14:33
In 29 statesstany in the U.S.,
319
861391
2520
W 29 stanach USA
14:36
I could legallyzgodnie z prawem be firedzwolniony or deniedodmówiono housingmieszkaniowy
320
863911
3262
według prawa można mnie zwolnić,
czy odmówić mi wynajęcia domu,
14:39
for beingistota gaywesoły.
321
867173
2166
bo jestem gejem.
14:41
In RussiaRosja, the anti-propagandaanty-propaganda lawprawo
322
869339
2621
Przez rosyjskie przepisy
"anty-propagandowe"
14:44
has led to people beingistota beatenbity in the streetsulice.
323
871960
2977
ludzie są linczowani na ulicach.
14:47
Twenty-sevenDwadzieścia siedem AfricanAfrykańska countrieskraje
324
874937
2056
W 27 afrykańskich krajach
wprowadzono kary za "sodomię".
14:49
have passedminęło lawsprawa againstprzeciwko sodomysodomia,
325
876993
2898
14:52
and in NigeriaNigeria, gaywesoły people can legallyzgodnie z prawem
326
879891
2239
W Nigerii prawo pozwala
kamienować homoseksualistów
14:54
be stonednaćpany to deathśmierć,
327
882130
1458
14:55
and lynchingslynchings have becomestają się commonpospolity.
328
883588
2690
i coraz częściej zdarzają się lincze.
14:58
In SaudiArabii Saudyjskiej ArabiaArabia recentlyostatnio, two menmężczyźni
329
886278
3090
Niedawno w Arabii Saudyjskiej
dwaj mężczyźni złapani na gorącym uczynku
15:01
who had been caughtzłapany in carnalcielesnych actsdzieje,
330
889368
1905
15:03
were sentencedskazany to 7,000 lashesrzęsy eachkażdy,
331
891273
4667
zostali skazani na siedem tysięcy batów,
15:08
and are now permanentlystałe disabledniepełnosprawny as a resultwynik.
332
895940
3399
co skończyło się dla nich
trwałym kalectwem.
15:11
So who can forgeKuźnia meaningznaczenie
333
899339
1871
Więc kto może tworzyć sens
i budować tożsamość?
15:13
and buildbudować identitytożsamość?
334
901210
2780
15:16
Gaygej rightsprawa are not primarilyprzede wszystkim marriagemałżeństwo rightsprawa,
335
903990
3327
To nie równość małżeńska jest podstawowym
prawem potrzebnym społeczności LGBT.
15:19
and for the millionsmiliony who liverelacja na żywo in unacceptingunaccepting placesmiejsca
336
907317
2936
A dla milionów żyjących
w miejscach pełnych dyskryminacji,
15:22
with no resourceszasoby,
337
910253
2177
bez żadnych środków pomocy,
15:24
dignitygodność remainsszczątki elusivenieuchwytny.
338
912430
2480
godność wydaje się być poza zasięgiem.
15:27
I am luckySzczęściarz to have forgedpodrobiony meaningznaczenie
339
914910
3012
Mam szczęście, bo mogłem
stworzyć swój sens i zbudować tożsamość,
15:30
and builtwybudowany identitytożsamość,
340
917922
2066
15:32
but that's still a rarerzadko spotykany privilegeprzywilej,
341
919988
2297
ale to wciąż rzadki przywilej,
15:34
and gaywesoły people deservezasłużyć more collectivelyłącznie
342
922285
2829
a społeczności LGBT zasługują na więcej
niż okruchy sprawiedliwości.
15:37
than the crumbsbułka tarta of justicesprawiedliwość.
343
925114
3436
15:40
And yetjeszcze, everykażdy stepkrok forwardNaprzód
344
928550
3051
Jednak każdy krok naprzód to słodycz.
15:43
is so sweetSłodkie.
345
931601
2066
15:45
In 2007, sixsześć yearslat after we metspotkał,
346
933667
3654
W roku 2007, sześć lat
po naszym pierwszym spotkaniu,
15:49
my partnerpartner and I decidedzdecydowany
347
937321
2057
ja i mój partner
postanowiliśmy się pobrać.
15:51
to get marriedżonaty.
348
939378
1734
15:53
MeetingSpotkanie JohnJohn had been the discoveryodkrycie
349
941112
2182
Poznanie Johna było dla mnie
odkryciem wielkiego szczęścia
15:55
of great happinessszczęście
350
943294
1856
15:57
and alsorównież the eliminationeliminacja of great unhappinessnieszczęścia,
351
945150
3100
i zarazem końcem wielkiego cierpienia.
16:00
and sometimesczasami, I was so occupiedzajęty
352
948250
2614
I czasami tak bardzo skupiałem się
na fakcie, że ten wielki ból zniknął,
16:03
with the disappearancezanik of all that painból
353
950864
2501
16:05
that I forgotzapomniałem about the joyradość,
354
953365
2352
że zapominałem o nowej radości,
16:07
whichktóry was at first the lessmniej
remarkableznakomity partczęść of it to me.
355
955717
3747
która na początku
schodziła dla mnie na drugi plan.
16:11
MarryingMałżeństwo was a way to declarezadeklarować our love
356
959464
2701
Małżeństwo to dla nas sposób
zadeklarowania miłości,
16:14
as more a presenceobecność than an absencebrak.
357
962165
3986
jako czegoś,
co jest obecne, a nie brakujące.
16:18
MarriageMałżeństwo soonwkrótce led us to childrendzieci,
358
966151
2452
Niedługo po zawarciu małżeństwa
pojawiły się dzieci,
16:20
and that meantOznaczało newNowy meaningsznaczenie
359
968603
1607
co oznaczało nowy sens i nowe tożsamości
16:22
and newNowy identitiestożsamości, oursnasz and theirsich.
360
970210
4252
zarówno dla nas jak i dla nich.
16:26
I want my childrendzieci to be happyszczęśliwy,
361
974462
2927
Chcę, żeby moje dzieci były szczęśliwe
16:29
and I love them mostwiększość achinglybolesna when they are sadsmutny.
362
977389
3781
i kocham je z największym bólem,
kiedy są smutne.
16:33
As a gaywesoły fatherojciec, I can teachnauczać them
363
981170
2680
Jako ojciec-gej mogę je nauczyć,
jak przyjąć zło, które się im przytrafi,
16:36
to ownwłasny what is wrongźle in theirich liveszyje,
364
983850
2677
16:38
but I believe that if I succeedosiągnąć sukces
365
986527
1793
jednak sądzę, że gdybym całkiem osłonił je
przed przeciwnościami losu,
16:40
in shelteringschronienia them from adversityprzeciwności losu,
366
988320
2320
16:42
I will have failednie udało się as a parentrodzic.
367
990640
2890
nie byłbym dobrym rodzicem.
16:45
A BuddhistBuddyjski scholaruczony I know oncepewnego razu explainedwyjaśnione to me
368
993530
3068
Poznałem kiedyś buddyjskiego mędrca,
który wyjaśnił mi, że na Zachodzie
panuje błędne przeświadczenie,
16:48
that WesternersZ zachodu mistakenlybłędnie think
369
996598
1969
16:50
that nirvananirwana is what arrivesprzybywa
370
998567
2355
że nirwana to stan, w którym zostawiamy
wszystkie smutki za sobą
16:53
when all your woeBiada is behindza you
371
1000922
2743
16:55
and you have only blissbłogość to look forwardNaprzód to.
372
1003665
3239
i przed nami jest już tylko szczęście.
16:59
But he said that would not be nirvananirwana,
373
1006904
2165
Według niego nie byłaby to nirwana,
17:01
because your blissbłogość in the presentteraźniejszość
374
1009069
1510
gdyż szczęście chwili obecnej
17:02
would always be shadowedzacieniony by the joyradość from the pastprzeszłość.
375
1010579
3999
byłoby zawsze przesłaniane
przez radość z przeszłości.
17:06
NirvanaNirvana, he said, is what you arriveprzyjechać at
376
1014578
2830
Wyjaśnił, że nirwana następuje wtedy,
17:09
when you have only blissbłogość to look forwardNaprzód to
377
1017408
2382
gdy czeka nas tylko szczęście,
17:11
and find in what lookedspojrzał like sorrowssmutki
378
1019790
2483
a w tym, co wyglądało kiedyś na rozpacz,
17:14
the seedlingsSadzonki of your joyradość.
379
1022273
2853
znajdujemy nasiona radości.
17:17
And I sometimesczasami wondercud
380
1025126
1711
I czasem zastanawiam się,
17:19
whetherczy I could have founduznany suchtaki fulfillmentRealizacja
381
1026837
2393
czy odnalazłbym aż takie spełnienie
w małżeństwie i ojcostwie,
17:21
in marriagemałżeństwo and childrendzieci
382
1029230
1462
17:22
if they'doni by come more readilyłatwo,
383
1030692
2053
gdyby przyszły mi one szybko i łatwo,
gdybym w młodości był hetero,
lub gdybym teraz był młodzieńcem,
17:24
if I'd been straightproste in my youthmłodość or were youngmłody now,
384
1032745
4025
17:28
in eitherzarówno of whichktóry casesprzypadki this mightmoc be easierłatwiejsze.
385
1036770
3422
bo w obydwu przypadkach byłoby prościej.
17:32
PerhapsByć może I could.
386
1040192
1579
Może i spełniłbym się tak samo.
17:33
PerhapsByć może all the complexzłożony imaginingwyobrażając sobie I've doneGotowe
387
1041771
2337
Może taka sama praca umysłu i wyobraźni
17:36
could have been appliedstosowany to other topicstematy.
388
1044108
2133
mogłaby być wywołana innymi tematami.
17:38
But if seekingszukanie meaningznaczenie
389
1046241
1640
Lecz jeśli poszukiwanie sensu
jest ważniejsze niż jego odnalezienie,
17:40
matterssprawy more than findingodkrycie meaningznaczenie,
390
1047881
1857
17:41
the questionpytanie is not whetherczy I'd be happierszczęśliwsi
391
1049738
3363
nie należy pytać, czy jestem szczęśliwszy,
17:45
for havingmający been bulliedprześladowane,
392
1053101
1546
bo byłem prześladowany,
17:46
but whetherczy assigningprzypisywanie meaningznaczenie
393
1054647
1672
ale czy odnalezienie sensu
w tych przeżyciach
17:48
to those experienceswzruszenie religijne
394
1056319
1735
17:50
has madezrobiony me a better fatherojciec.
395
1058054
2416
uczyniło ze mnie lepszego ojca.
17:52
I tendzmierzać to find the ecstasyekstaza hiddenukryty in ordinaryzwykły joysradości,
396
1060470
4008
Często odnajduję ekstazę
w najzwyklejszych radościach,
17:56
because I did not expectoczekiwać those joysradości
397
1064478
1959
ponieważ nie podejrzewałem, że te radości
przyjdzie mi nazwać "najzwyklejszymi".
17:58
to be ordinaryzwykły to me.
398
1066437
2528
18:01
I know manywiele heterosexualsheteroseksualistów who have
399
1068965
1817
Znam wielu hetero, którzy mają
równie szczęśliwe małżeństwa i rodziny,
18:02
equallyna równi happyszczęśliwy marriagesmałżeństwa and familiesrodziny,
400
1070782
2266
18:05
but gaywesoły marriagemałżeństwo is so breathtakinglyniesamowicie freshświeży,
401
1073048
2861
ale małżeństwo homoseksualne
to rzecz tak świeża,
18:08
and gaywesoły familiesrodziny so exhilaratinglypremiom newNowy,
402
1075909
3304
a rodziny homoseksualne to taka nowość,
18:11
and I founduznany meaningznaczenie in that surpriseniespodzianka.
403
1079213
4259
że to zaskoczenie
było dla mnie źródłem sensu.
18:15
In OctoberPaździernik, it was my 50thth birthdayurodziny,
404
1083472
3438
W październiku obchodziłem 50. urodziny.
18:19
and my familyrodzina organizedzorganizowany a partyprzyjęcie for me,
405
1086910
3218
W środku przyjęcia,
które zorganizowała rodzina,
18:22
and in the middleśrodkowy of it,
406
1090128
1489
syn powiedział mojemu mężowi,
że chce wygłosić przemowę,
18:23
my sonsyn said to my husbandmąż
407
1091617
1417
18:25
that he wanted to make a speechprzemówienie,
408
1093034
1666
18:26
and JohnJohn said,
409
1094700
994
na co John oświadczył:
18:27
"GeorgeGeorge, you can't make a speechprzemówienie. You're fourcztery."
410
1095694
4622
"George, nie będzie żadnego przemówienia.
Masz dopiero cztery latka".
18:32
(LaughterŚmiech)
411
1100316
1514
(Śmiech)
18:34
"Only GrandpaDziadek and UncleWujek DavidDavid and I
412
1101830
2336
"Przemówienia wygłoszą
tylko dziadek, wujek David i ja".
18:36
are going to make speechesprzemówienia tonightdzisiejszej nocy."
413
1104166
2049
18:38
But GeorgeGeorge insistednalegał and insistednalegał,
414
1106215
2905
Ale George nalegał,
więc w końcu John podniósł go do mikrofonu
18:41
and finallywreszcie, JohnJohn tookwziął him up to the microphonemikrofon,
415
1109120
3003
18:44
and GeorgeGeorge said very loudlygłośno,
416
1112123
3056
i George krzyknął:
18:47
"LadiesPanie and gentlemenpanowie,
417
1115179
2444
"Szanowni Państwo, proszę o uwagę!".
18:49
maymoże I have your attentionUwaga please."
418
1117623
2582
18:52
And everyonekażdy turnedobrócony around, startledzaskoczony.
419
1120205
2715
Wszyscy odwrócili się zdziwieni.
18:55
And GeorgeGeorge said,
420
1122920
2107
Wtedy George powiedział:
18:57
"I'm gladzadowolony it's Daddy'sDaddy's birthdayurodziny.
421
1125027
2331
"Cieszę się, że tatuś ma urodziny.
18:59
I'm gladzadowolony we all get cakeciasto.
422
1127358
3441
Cieszę się, że jest tort.
19:02
And daddyTatuś, if you were little,
423
1130799
3158
I tatusiu, gdybyś był mały,
19:06
I'd be your friendprzyjaciel."
424
1133957
3267
to bym się z tobą kolegował".
19:09
And I thought — Thank you.
425
1137770
2831
I poczułem się...
Dziękuję.
19:12
I thought that I was indebtedzadłużonych
426
1140601
2299
I poczułem się dłużny
nawet Bobby'emu Finkelowi,
19:15
even to BobbyBobby FinkelFinkel,
427
1142900
1795
19:16
because all those earlierwcześniej experienceswzruszenie religijne
428
1144695
2737
bo wszystkie te przeżycia w przeszłości
doprowadziły mnie do tej chwili
19:19
were what had propellednapędzane me to this momentza chwilę,
429
1147432
2368
19:22
and I was finallywreszcie unconditionallybezwarunkowo gratefulwdzięczny
430
1149800
2532
i w końcu byłem bezwarunkowo
wdzięczny za życie,
19:24
for a life I'd oncepewnego razu have doneGotowe anything to changezmiana.
431
1152332
3775
które niegdyś za wszelką cenę
pragnąłem odmienić.
19:28
The gaywesoły activistaktywista HarveyHarvey MilkMleko
432
1156107
2045
Młody chłopak-gej zapytał kiedyś
aktywistę gejowskiego Harveya Milka,
19:30
was oncepewnego razu askedspytał by a youngermniejszy gaywesoły man
433
1158152
2528
19:32
what he could do to help the movementruch,
434
1160680
2216
jak może pomóc ruchowi praw LGBT,
19:35
and HarveyHarvey MilkMleko said,
435
1162896
1411
a Milk odparł:
19:36
"Go out and tell someonektoś."
436
1164307
2414
"Idź i ujawnij się przed kimś".
19:38
There's always somebodyktoś who wants to confiscatekonfiskować
437
1166721
2624
Zawsze będzie ktoś, kto chce skonfiskować
naszą godność ludzką
19:41
our humanityludzkość,
438
1169345
1605
19:43
and there are always storieshistorie that restoreprzywracać it.
439
1170950
2788
i zawsze będą opowieści,
które potrafią ją odtworzyć.
19:45
If we liverelacja na żywo out loudgłośny,
440
1173738
1578
Żyjąc głośno, bez ukrycia,
19:47
we can trouncesprać the hatrednienawiść
441
1175316
1666
możemy pokonać nienawiść
i wzbogacić życie każdego człowieka.
19:49
and expandrozszerzać everyone'swszyscy liveszyje.
442
1176982
3414
19:52
ForgeKuźnia meaningznaczenie. BuildKompilacja identitytożsamość.
443
1180396
3624
Twórz swój sens, buduj tożsamość.
19:56
ForgeKuźnia meaningznaczenie.
444
1184020
2073
Twórz swój sens.
19:58
BuildKompilacja identitytożsamość.
445
1186093
2747
Buduj tożsamość.
20:01
And then inviteZapraszam the worldświat
446
1188840
1798
A potem zaproś świat
20:02
to sharedzielić your joyradość.
447
1190638
1696
i podziel się swoją radością.
20:04
Thank you.
448
1192334
3246
Dziękuję.
(Brawa)
20:07
(ApplauseAplauz)
449
1195580
1426
20:09
Thank you. (ApplauseAplauz)
450
1197006
3077
20:12
Thank you. (ApplauseAplauz)
451
1200083
4099
20:16
Thank you. (ApplauseAplauz)
452
1204182
4000
Translated by Krystian Aparta
Reviewed by Maciej Mackiewicz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Andrew Solomon - Writer
Andrew Solomon writes about politics, culture and psychology.

Why you should listen

Andrew Solomon is a writer, lecturer and Professor of Clinical Psychology at Columbia University. He is president of PEN American Center. He writes regularly for The New Yorker and the New York Times.

Solomon's newest book, Far and Away: Reporting from the Brink of Change, Seven Continents, Twenty-Five Years was published in April, 2016. His previous book, Far From the Tree: Parents, Children, and the Search for Identity won the National Book Critics Circle award for nonfiction, the Wellcome Prize and 22 other national awards. It tells the stories of parents who not only learn to deal with their exceptional children but also find profound meaning in doing so. It was a New York Times bestseller in both hardcover and paperback editions. Solomon's previous book, The Noonday Demon: An Atlas of Depression, won the 2001 National Book Award for Nonfiction, was a finalist for the 2002 Pulitzer Prize and was included in The Times of London's list of one hundred best books of the decade. It has been published in twenty-four languages. Solomon is also the author of the novel A Stone Boat and of The Irony Tower: Soviet Artists in a Time of Glasnost.

Solomon is an activist in LGBT rights, mental health, education and the arts. He is a member of the boards of directors of the National LGBTQ Force and Trans Youth Family Allies. He is a member of the Board of Visitors of Columbia University Medical Center, serves on the National Advisory Board of the Depression Center at the University of Michigan, is a director of Columbia Psychiatry and is a member of the Advisory Board of the Depression and Bipolar Support Alliance. Solomon also serves on the boards of the Metropolitan Museum of Art, Yaddo and The Alex Fund, which supports the education of Romani children. He is also a fellow of Berkeley College at Yale University and a member of the New York Institute for the Humanities and the Council on Foreign Relations.

Solomon lives with his husband and son in New York and London and is a dual national. He also has a daughter with a college friend; mother and daughter live in Texas but visit often.


More profile about the speaker
Andrew Solomon | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM