ABOUT THE SPEAKER
Joy Sun - Veteran aid worker
TED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities.

Why you should listen

The idea of using mobile technology to put cash directly into the hands of the poorest people on earth doesn’t sound crazy to veteran aid worker Joy Sun — it sounds deeply satisfying. In this talk, she talks about what happens when we use technology to give cash instead of services to the poor.

More profile about the speaker
Joy Sun | Speaker | TED.com
TED@NYC

Joy Sun: Should you donate differently?

Joy Sun: Czy powinniśmy pomagać inaczej?

Filmed:
1,304,324 views

Technika pozwala nam przekazywać pieniądze bezpośrednio najbiedniejszym ludziom na świecie. Czy powinniśmy tak robić? W tej zmuszającej do myślenia prelekcji weteranka niesienia pomocy humanitarnej Joy Sun opisuje dwa sposoby wspierania ubogich.
- Veteran aid worker
TED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I suspectposądzać that
0
914
1409
Podejrzewam,
00:14
everykażdy aidpomoc workerpracownik in AfricaAfryka
1
2323
1757
że każdy pracownik pomocy w Afryce
00:16
comespochodzi to a time in her careerkariera
2
4080
1593
dochodzi do momentu w karierze,
00:17
when she wants to take all
the moneypieniądze for her projectprojekt
3
5673
3316
w którym chce wziąć
wszystkie pieniądze na projekt,
00:20
maybe it's a schoolszkoła or a trainingtrening programprogram
4
8989
3102
program szkolny czy treningowy,
00:24
packpakiet it in a suitcasewalizka,
5
12091
1889
spakować je do walizki,
00:25
get on a planesamolot flyinglatający over the
poorestnajbiedniejszy villageswioski in the countrykraj,
6
13980
3984
wsiąść do samolotu lecącego
nad najbiedniejszymi wioskami w kraju
00:29
and startpoczątek throwingrzucanie that moneypieniądze out the windowokno.
7
17964
3184
i wyrzucać pieniądze przez okno.
00:33
Because to a veteranweteran aidpomoc workerpracownik,
8
21148
2316
Dla weterana pomocy
00:35
the ideapomysł of puttingwprowadzenie coldzimno, hardciężko cashgotówka
9
23464
2707
pomysł umieszczenia żywej gotówki
00:38
into the handsręce of the poorestnajbiedniejszy people on EarthZiemia
10
26171
3039
w rękach najbiedniejszych ludzi na Ziemi
00:41
doesn't sounddźwięk crazyzwariowany,
11
29210
1655
nie brzmi jak szaleństwo.
00:42
it soundsDźwięki really satisfyingsatysfakcjonujące.
12
30865
4076
Brzmi satysfakcjonująco.
00:46
I had that momentza chwilę right about the 10-year-rok markznak,
13
34941
2902
Miałam taki moment po 10 latach pracy.
00:49
and luckilyna szczęście, that's alsorównież when I learnednauczyli
14
37843
2467
Na szczęście dowiedziałam się,
00:52
that this ideapomysł actuallytak właściwie existsistnieje,
15
40310
3664
że taka idea już istnieje
00:55
and it mightmoc be just what the aidpomoc systemsystem needswymagania.
16
43974
3843
i może być odpowiedzią
na potrzeby systemu pomocy.
00:59
EconomistsEkonomiści call it an unconditionalbezwarunkowe cashgotówka transfertransfer,
17
47817
2703
Ekonomiści nazywają to
bezwarunkowym przekazem pieniężnym
01:02
and it's exactlydokładnie that: It's cashgotówka givendany
18
50520
2160
i tym to dokładnie jest:
przekazaniem gotówki
01:04
with no stringssmyczki attachedprzywiązany.
19
52680
2272
bez żadnych warunków.
01:06
GovernmentsRządy in developingrozwijanie countrieskraje
20
54952
1564
Rządy rozwijających się państw
01:08
have been doing this for decadesdziesiątki lat,
21
56516
1676
robią to od dziesięcioleci,
01:10
and it's only now, with more evidencedowód
22
58192
2532
zaś obecnie, dzięki dodatkowym danym
01:12
and newNowy technologytechnologia that it's possiblemożliwy
23
60724
3191
i nowej technice,
01:15
to make this a modelModel for deliveringdostarczanie aidpomoc.
24
63915
4319
można zrobić z tego
cały model świadczenia pomocy.
01:20
It's a prettyładny simpleprosty ideapomysł, right?
25
68234
2914
Prosty pomysł, prawda?
01:23
Well, why did I spendwydać a decadedekada doing other stuffrzeczy
26
71148
4106
Dlaczego więc spędziłam 10 lat,
01:27
for the poorubogi?
27
75254
2138
robiąc dla biednych inne rzeczy?
01:29
HonestlySzczerze mówiąc, I believeduwierzyli that I could do more good
28
77392
3543
Szczerze - wierzyłam,
że mogę zrobić więcej dobrego
01:32
with moneypieniądze for the poorubogi
29
80935
1946
z pieniędzmi dla biednych,
01:34
than the poorubogi could do for themselvessami.
30
82881
2610
niż oni sami zrobiliby dla siebie.
Bazowałam na dwóch założeniach:
01:37
I heldtrzymany two assumptionszałożenia:
31
85491
1033
01:38
One, that poorubogi people are poorubogi in partczęść
32
86524
2589
po pierwsze, biedni ludzie
01:41
because they're uneducatedniewykształcony and
33
89113
2002
nie mają odpowiedniego wykształcenia
01:43
don't make good choiceswybory;
34
91115
2160
i nie podejmują dobrych decyzji.
01:45
two is that we then need people like me
35
93275
2711
Po drugie, tacy jak ja są niezbędni,
01:47
to figurepostać out what they need and get it to them.
36
95986
3738
by określić, czego potrzebują
biedni i im to dać.
01:51
It turnsskręca out, the evidencedowód saysmówi otherwisew przeciwnym razie.
37
99724
4222
Mamy jednak dowody, że jest inaczej.
01:55
In recentniedawny yearslat, researchersnaukowcy have been studyingstudiować
38
103946
2849
W ostatnich latach
01:58
what happensdzieje się when we give poorubogi people cashgotówka.
39
106795
3405
badano, co dzieje się,
gdy biedni ludzie dostają pieniądze.
02:02
DozensDziesiątki of studiesstudia showpokazać acrossprzez the boardtablica
40
110200
2671
Dziesiątki badań pokazały,
02:04
that people use cashgotówka transferstransfery
41
112871
2756
że ludzie używają tych pieniędzy,
02:07
to improveulepszać theirich ownwłasny liveszyje.
42
115627
2168
by poprawić jakość własnego życia.
02:09
PregnantW ciąży womenkobiety in UruguayUrugwaj buykupować better foodjedzenie
43
117795
2848
Urugwajskie kobiety w ciąży
kupują lepsze jedzenie
02:12
and give birthnarodziny to healthierzdrowiej babiesdzieci.
44
120643
2234
i rodzą zdrowsze dzieci.
02:14
SriSri LankanLanki menmężczyźni investinwestować in theirich businessesbiznes.
45
122877
3094
Mężczyźni ze Sri Lanki
inwestują w swoją działalność gospodarczą.
02:17
ResearchersNaukowcy who studiedbadane our work in KenyaKenia
46
125971
2698
Osoby badające nasze działania
w Kenii odkryły,
02:20
founduznany that people investedzainwestowany in a rangezasięg of assetsmajątek,
47
128669
2917
że ludzie inwestują
w szereg wartościowych rzeczy,
02:23
from livestockżywy inwentarz to equipmentsprzęt
to home improvementsulepszenia,
48
131586
4350
od zwierząt hodowlanych
po narzędzia do remontu domu,
02:27
and they saw increaseswzrasta in incomedochód
49
135936
2122
odnotowując wzrost przychodów
02:30
from businessbiznes and farmingrolnictwo
50
138058
2383
z działalności gospodarczej oraz hodowli
02:32
one yearrok after the cashgotówka was sentwysłane.
51
140441
3690
po roku od otrzymania pieniędzy.
02:36
NoneBrak of these studiesstudia founduznany that people
52
144131
2564
Żadne z badań nie pokazały,
02:38
spendwydać more on drinkingpicie or smokingpalenie
53
146695
2409
że ludzie więcej piją lub palą,
02:41
or that people work lessmniej.
54
149104
2505
czy też mniej pracują.
02:43
In factfakt, they work more.
55
151609
4108
Tak naprawdę pracują więcej.
02:47
Now, these are all materialmateriał needswymagania.
56
155717
3263
To tylko korzyści materialne.
02:50
In VietnamWietnam, elderlyStarsi recipientsAdresaci used
57
158980
3171
W Wietnamie starsi ludzie
02:54
theirich cashgotówka transferstransfery to payzapłacić for coffinstrumny.
58
162151
4511
używali pieniędzy do kupna trumien.
02:58
As someonektoś who wonderscuda if MaslowMaslow got it wrongźle,
59
166662
4011
Jako osoba zastanawiająca się,
czy Maslow się mylił,
03:02
I find this choicewybór to prioritizepriorytet spiritualduchowy needswymagania
60
170673
4727
sądzę, że stawianie potrzeb
duchowych na pierwszym miejscu
03:07
deeplygłęboko humblingupokarzające.
61
175400
2267
daje do myślenia.
03:09
I don't know if I would have chosenwybrany to give foodjedzenie
62
177667
2213
Nie wiem, czy sama podarowałabym jedzenie,
03:11
or equipmentsprzęt or coffinstrumny,
63
179880
3611
narzędzia czy trumnę,
03:15
whichktóry begsbłaga the questionpytanie:
64
183491
2290
co prowadzi do pytania:
03:17
How good are we at allocatingprzydzielanie resourceszasoby
65
185781
2996
Jak dobrze wydajemy nasze zasoby
na rzecz biednych?
03:20
on behalfimieniu of the poorubogi?
66
188777
1845
Czy nasza pomoc przewyższa koszta?
03:22
Are we worthwartość the costkoszt?
67
190622
2895
03:25
Again, we can look at empiricalempiryczne evidencedowód
68
193517
1943
Można spojrzeć na dowody empiryczne
03:27
on what happensdzieje się when we give people stuffrzeczy
69
195460
2790
odnośnie tego, co dzieje się,
03:30
of our choosingwybór.
70
198250
2676
gdy dajemy ludziom rzeczy
wybrane przez nas samych.
03:32
One very tellingwymowny studybadanie lookedspojrzał at a programprogram in IndiaIndie
71
200926
2869
Jedno badanie dotyczyło
programu w Indiach,
03:35
that givesdaje livestockżywy inwentarz to the so-calledtak zwana ultra-poorbardzo słaba,
72
203795
3307
w którym zwierzęta hodowlane
dostali tak zwani ultra-biedni.
03:39
and they founduznany that 30 percentprocent of recipientsAdresaci
73
207102
3921
30% obdarowanych
03:43
had turnedobrócony around and soldsprzedany the
livestockżywy inwentarz they had been givendany
74
211023
4153
sprzedało otrzymane
zwierzęta gospodarskie,
03:47
for cashgotówka.
75
215176
3353
zyskując pieniądze.
03:50
The realreal ironyironia is,
76
218529
1558
Co za ironia:
03:52
for everykażdy 100 dollarsdolarów worthwartość of assetsmajątek
77
220087
2581
przekazanie dóbr o wartości 100 dolarów
03:54
this programprogram gavedał someonektoś,
78
222668
2152
pociąga za sobą wydatki
03:56
they spentwydany anotherinne 99 dollarsdolarów to do it.
79
224820
4686
w wysokości kolejnych 99 dolarów.
04:01
What if, insteadzamiast, we use technologytechnologia to put cashgotówka,
80
229506
3646
A gdyby za pomocą techniki
przekazywać gotówkę bezpośrednio,
04:05
whetherczy from aidpomoc agenciesagencje or from any one of us
81
233152
4587
czy to z agencji pomocy
czy od kogokolwiek z nas,
04:09
directlybezpośrednio into a poorubogi person'sosoby handsręce.
82
237739
3770
prosto w ręce ubogich?
04:13
TodayDzisiaj, threetrzy in fourcztery KenyansKenijczycy use mobilemobilny moneypieniądze,
83
241509
2870
Dziś trzy czwarte Kenijczyków
używa mobilnej waluty,
04:16
whichktóry is basicallygruntownie a bankBank accountkonto that can runbiegać
84
244379
2823
czyli konta bankowego z dostępem
04:19
on any cellkomórka phonetelefon.
85
247202
1498
z każdego telefonu komórkowego.
04:20
A sendernadawca can payzapłacić a 1.6 percentprocent feeopłata
86
248700
3466
Opłata za przelew to 1.6%.
04:24
and with the clickKliknij of a buttonprzycisk
87
252166
2038
Wystarczy nacisnąć przycisk
04:26
sendwysłać moneypieniądze directlybezpośrednio to a recipient'sodbiorcy accountkonto
88
254204
2951
i pieniądze zostają przesłane
prosto na konto odbiorcy,
04:29
with no intermediariespośredników.
89
257155
2730
bez pośredników.
04:31
Like the technologiestechnologie that are disruptingzakłócania industriesprzemysł
90
259885
2863
Tak jak technika
zrewolucjonizowała przemysł
04:34
in our ownwłasny liveszyje,
91
262748
1799
w naszym codziennym życiu,
04:36
paymentspłatności technologytechnologia in poorubogi countrieskraje
92
264547
2563
tak płatności mobilne w biednych krajach
04:39
could disruptzakłócać aidpomoc.
93
267110
3107
mogą zmienić system pomocy.
04:42
It's spreadingrozpościerający się so quicklyszybko that it's possiblemożliwy
94
270217
2312
Upowszechniają się tak szybko,
04:44
to imaginewyobrażać sobie reachingosiągając billionsmiliardy
95
272529
2532
że umożliwiają dotarcie
04:47
of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy poorubogi this way.
96
275061
2799
do miliardów biednych z całego świata.
04:49
That's what we'vemamy startedRozpoczęty to do at GiveDirectlyGiveDirectly.
97
277860
2621
Tak powstało GiveDirectly.
04:52
We're the first organizationorganizacja
98
280481
1665
Jesteśmy pierwszą organizacją
04:54
dedicateddedykowane to providingże cashgotówka transferstransfery to the poorubogi.
99
282146
3173
stworzoną w celu oferowania
biednym przekazów pieniężnych.
04:57
We'veMamy sentwysłane cashgotówka to 35,000
people acrossprzez ruralwiejski KenyaKenia
100
285319
4668
Wysłaliśmy pieniądze
do prawie 35,000 ludzi z Kenii
05:01
and UgandaUganda
101
289987
1167
i Ugandy
05:03
in one-timejednorazowe paymentspłatności of 1,000 dollarsdolarów
102
291154
3178
w jednorazowych wpłatach po 1000 dolarów
05:06
perza familyrodzina.
103
294332
2585
na rodzinę.
05:08
So fardaleko, we'vemamy lookedspojrzał for the poorestnajbiedniejszy people
104
296917
2260
Szukaliśmy najbiedniejszych
05:11
in the poorestnajbiedniejszy villageswioski, and in this partczęść of the worldświat,
105
299177
3303
z najbiedniejszych wiosek.
W tamtej części świata żyją oni
w domach z błota i słomy,
05:14
they're the oneste livingżycie in homesdomy
106
302480
1444
05:15
madezrobiony of mudbłoto and thatchstrzecha,
107
303924
1178
05:17
not cementcement and ironżelazo.
108
305102
2460
a nie z cementu i żelaza.
05:19
So let's say that's your familyrodzina.
109
307562
2222
Powiedzmy, że to twoja rodzina.
05:21
We showpokazać up at your doordrzwi with an AndroidAndroid phonetelefon.
110
309784
2452
Pojawiamy się w twoim domu
z telefonem z Androidem.
05:24
We'llMy będziemy get your nameNazwa, take your photozdjęcie
111
312236
2327
Spisujemy twoje nazwisko,
robimy zdjęcie tobie i twojej chatce,
05:26
and a photozdjęcie of your hutChata
112
314563
1416
05:27
and grabchwycić the GPSGPS coordinateswspółrzędne.
113
315979
2475
określamy współrzędne GPS.
05:30
That night, we sendwysłać all the datadane to the cloudChmura,
114
318454
2100
Tej samej nocy wysyłamy te dane do chmury,
05:32
and eachkażdy piecekawałek getsdostaje checkedsprawdzone
115
320554
2280
a niezależny zespół sprawdza wszystko,
05:34
by an independentniezależny teamzespół
116
322834
1878
05:36
usingza pomocą, for one exampleprzykład, satellitesatelita imagesobrazy.
117
324712
3391
na przykład przy użyciu
obrazów satelitarnych.
05:40
Then, we'lldobrze come back,
118
328103
1996
Potem wracamy,
05:42
we'lldobrze sellSprzedać you a basicpodstawowy cellkomórka phonetelefon
119
330099
2391
sprzedajemy ci prosty telefon,
05:44
if you don't have one alreadyjuż,
120
332490
2267
jeśli żadnego nie masz,
05:46
and a fewkilka weekstygodnie laterpóźniej,
121
334757
2321
zaś kilka tygodni później
05:49
we sendwysłać moneypieniądze to it.
122
337078
2291
wysyłamy na niego pieniądze.
05:51
Something that fivepięć yearslat agotemu
123
339369
1561
Coś, co pięć lat temu
05:52
would have seemedwydawało się impossibleniemożliwy
124
340930
1528
wydawałoby się niemożliwe,
05:54
we can now do efficientlywydajnie
125
342458
2885
teraz robimy wydajnie
05:57
and freewolny of corruptionkorupcja.
126
345343
2138
i bez korupcji.
05:59
The more cashgotówka we give to the poorubogi,
127
347481
2316
Im więcej pieniędzy dajemy biednym,
06:01
and the more evidencedowód we have that it worksPrace,
128
349797
3656
im więcej mamy przesłanek,
że system działa,
06:05
the more we have to reconsiderponowne rozpatrzenie
129
353453
2408
tym bardziej widać,
że konieczne jest nowe podejście
06:07
everything elsejeszcze we give.
130
355861
2489
do wszystkiego innego, co dajemy.
06:10
TodayDzisiaj, the logiclogika behindza aidpomoc is too oftenczęsto,
131
358350
3588
Obecnie często opieramy
logikę pomocy na tym,
06:13
well, we do at leastnajmniej some good.
132
361938
3112
byleby zrobić coś dobrego.
06:17
When we're complacentzadowolone
133
365050
1416
Gdy zadowala nas taki cel,
06:18
with that as our barbar,
134
366466
2370
06:20
when we tell ourselvesmy sami that givingdający aidpomoc
135
368836
2592
gdy mówimy sobie, że taka pomoc
06:23
is better than no aidpomoc at all,
136
371428
2914
jest lepsza niż żadna,
06:26
we tendzmierzać to investinwestować inefficientlynieefektywnie,
137
374342
2272
często inwestujemy niewłaściwie,
06:28
in our ownwłasny ideaspomysły that strikestrajk us as innovativeinnowacyjne,
138
376614
3982
w nasze własne pomysły,
które akurat wydają się nam innowacyjne,
06:32
on writingpisanie reportsraporty,
139
380596
2154
w generowanie sprawozdań,
06:34
on planesamolot ticketsbilety and SUVsSUV-y.
140
382750
3846
w bilety lotnicze i samochody terenowe.
06:38
What if the logiclogika was,
141
386596
2324
A gdyby przyjąć logikę
06:40
will we do better than cashgotówka givendany directlybezpośrednio?
142
388920
5271
dawania pieniędzy bezpośrednio?
Organizacje musiałyby udowodnić,
06:46
OrganizationsOrganizacje would have to proveokazać się
143
394191
1510
06:47
that they're doing more good for the poorubogi
144
395701
2229
że robią więcej dobrego dla biednych,
06:49
than the poorubogi can do for themselvessami.
145
397930
2756
niż oni dla siebie samych.
06:52
Of coursekurs, givingdający cashgotówka won'tprzyzwyczajenie createStwórz publicpubliczny goodsdobra
146
400686
2948
Oczywiście pieniądze
nie tworzą dóbr publicznych,
06:55
like eradicatingzlikwidowanie diseasechoroba or
buildingbudynek strongsilny institutionsinstytucje,
147
403634
5318
jak eliminacja chorób
czy budowanie silnych instytucji.
07:00
but it could setzestaw a higherwyższy barbar
148
408952
2226
Mogą jednak postawić wyżej poprzeczkę
07:03
for how we help individualindywidualny familiesrodziny
149
411178
2962
w niesieniu pomocy rodzinom
07:06
improveulepszać theirich liveszyje.
150
414140
3026
i w polepszaniu warunków ich życia.
07:09
I believe in aidpomoc.
151
417166
1563
Wierzę w pomoc.
07:10
I believe mostwiększość aidpomoc is better than just
152
418729
3099
Wierzę, że pomoc jest czymś więcej
07:13
throwingrzucanie moneypieniądze out of a planesamolot.
153
421828
1912
niż zrzucaniem pieniędzy z samolotu.
07:15
I am alsorównież absolutelyabsolutnie certainpewny
154
423740
2548
Jestem też całkowicie pewna,
07:18
that a lot of aidpomoc todaydzisiaj
155
426288
2233
że większość pomocy dzisiaj
07:20
isn't better than givingdający directlybezpośrednio to the poorubogi.
156
428521
3525
nie jest lepsza od bezpośredniego
dawanie pieniędzy ubogim.
07:24
I hopenadzieja that one day, it will be.
157
432046
3876
Mam nadzieję, że pewnego dnia będzie.
07:27
Thank you.
158
435922
2056
Dziękuję.
07:29
(ApplauseAplauz)
159
437978
3967
(Brawa)
Translated by Maja Zawierzeniec
Reviewed by Karolina Zielińska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Joy Sun - Veteran aid worker
TED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities.

Why you should listen

The idea of using mobile technology to put cash directly into the hands of the poorest people on earth doesn’t sound crazy to veteran aid worker Joy Sun — it sounds deeply satisfying. In this talk, she talks about what happens when we use technology to give cash instead of services to the poor.

More profile about the speaker
Joy Sun | Speaker | TED.com