ABOUT THE SPEAKER
Joseph Lekuton - Kenyan MP
A teacher, writer and member of the Kenyan parliament, Joseph Lekuton has an inspiring vision for Kenya.

Why you should listen

Born into a Maasai tribe in Northern Kenya, Joseph Lekuton was chosen to attend a missionary boarding school as a child -- sometimes walking 50 miles during vacations to find and rejoin his nomadic family. He won a scholarship to St. Lawrence University, then attended Harvard, and worked as a writer and history teacher in Virginia. He was named a National Geographic Energing Explorer for his work in sharing the culture of Kenya with America, including efforts to share educational resources with nomadic children through the BOMA Fund and Cows for Kids.

In 2006, after a plane crash killed five members of the Kenyan parliament, Lekuton decided to return to Kenya and stand for election to fill the seat in his region. He won a parliamentary seat in the 2006 by-election, and was a member of the winning party in the December 2007 elections -- the results of which continue to be contested throughout Kenya.

More profile about the speaker
Joseph Lekuton | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2007

Joseph Lekuton: A parable for Kenya

Joseph Lekuton opowiada przypowiastkę o Kenii.

Filmed:
226,268 views

Joseph Lekuton, członek parlamentu w Kenii, zaczyna od historii swojej nadzwyczajnej edukacji, następnie proponuje przypowiastkę mówiącą o tym, w jaki sposób Afryka może się rozwinąć. Jego przesłanie nadziei nigdy nie miało tak wielkiego znaczenia jak dziś.
- Kenyan MP
A teacher, writer and member of the Kenyan parliament, Joseph Lekuton has an inspiring vision for Kenya. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
My nameNazwa is JosephJózef, a MemberCzłonkowskie of ParliamentParlament in KenyaKenia.
0
0
3000
Mam na imię Joseph, jestem członkiem parlamentu w Kenii.
00:21
PictureObraz a MaasaiMasajów villagewioska,
1
3000
2000
Wyobraźcie sobie masajską wioskę.
00:23
and one eveningwieczór, governmentrząd soldiersżołnierski come, surroundotaczać the villagewioska
2
5000
4000
Pewnego wieczoru przychodzą żołnierze, otaczają ją
00:27
and askzapytać eachkażdy elderstarszy to bringprzynieść one boychłopak to schoolszkoła.
3
9000
2000
i nakazują starszym wysłanie jednego z chłopców do szkoły.
00:29
That's how I wentposzedł to schoolszkoła --
4
11000
2000
W ten sposób trafiłem do szkoły --
00:31
prettyładny much a governmentrząd guy pointingwskazując a gunpistolet
5
13000
2000
przez żołnierza celującego z broni,
00:33
and told my fatherojciec, "You have to make a choicewybór."
6
15000
2000
mówiącego do ojca: "Musisz podjąć decyzję."
00:35
So, I walkedchodził very comfortablywygodnie to this missionarymisjonarz schoolszkoła
7
17000
3000
Poszedłem bardzo komfortowo do szkoły misyjnej,
00:38
that was runbiegać by an AmericanAmerykański missionarymisjonarz,
8
20000
2000
którą prowadziła amerykańska misja,
00:40
and the first thing the AmericanAmerykański missionarymisjonarz gavedał me was a candycukierek.
9
22000
3000
i pierwszą rzeczą, jaką dostałem od misjonarza był cukierek.
00:43
I had never in my life ever tastedsmakowało candycukierek.
10
25000
2000
Nigdy wcześniej nie jadłem cukierków.
00:45
So I said to myselfsiebie, with all these hundredsto other boyschłopcy,
11
27000
2000
Powiedziałem sobie wówczas, pośród setki innych chłopców,
00:47
this is where I belongnależeć. (LaughterŚmiech)
12
29000
3000
że tutaj jest moje miejsce. Zostałem --
00:50
StayedPozostał
13
32000
1000
(Śmiech)
00:51
when everybodywszyscy elsejeszcze was droppingupuszczanie out.
14
33000
2000
-- podczas gdy inni odchodzili.
00:53
My familyrodzina movedprzeniósł; we're nomadsnomadzi.
15
35000
2000
Moja rodzina wyruszyła w drogę. Jesteśmy nomadami.
00:55
EveryKażdy time schoolszkoła closedZamknięte -- it was a boardingabordaż schoolszkoła and I was sevensiedem --
16
37000
2000
Za każdym razem, gdy zamykano szkołę -- była to szkoła z internatem, a ja miałem wówczas 7 lat --
00:57
you had to travelpodróżować untilaż do you find them.
17
39000
2000
trzeba było wędrować, póki się ich nie odnalazło.
00:59
FiftyPięćdziesięciu milesmile, 40 milesmile, it doesn't mattermateria.
18
41000
2000
50 mil, 40 mil, bez znaczenia.
01:01
You sleptspałem in the bushkrzak, but you kepttrzymane going.
19
43000
2000
Spało się w buszu, ale szło się dalej.
01:03
And I stayedzostał. I don't know why I stayedzostał, but I stayedzostał.
20
45000
3000
I zostałem. Nie wiem dlaczego, ale zostałem.
01:06
And all of a suddennagły I passedminęło the nationalkrajowy examinationbadania,
21
48000
4000
I nagle zdałem egzamin państwowy,
01:10
founduznany myselfsiebie in a very beautifulpiękny highwysoki schoolszkoła in KenyaKenia.
22
52000
3000
znalazłem się w bardzo pięknej szkole średniej w Kenii.
01:13
And I finishedskończone highwysoki schoolszkoła. And just walkingpieszy, I founduznany a man
23
55000
4000
I ukończyłem ją. A pewnego dnia, spotkałem człowieka,
01:17
who gavedał me a fullpełny scholarshipstypendium to the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
24
59000
3000
który zaoferował mi pełne stypendium w Stanach Zjednoczonych.
01:20
My mothermama still liveszyje in a cow-dungKał krowi hutChata,
25
62000
2000
Moja matka nadal żyje w chacie z krowiego gnoju,
01:22
noneŻaden of my brothersbracia are going to schoolszkoła,
26
64000
2000
żaden z moich braci nie chodzi do szkoły
01:24
and this man told me, "Here, go."
27
66000
2000
a ten człowiek mówi do mnie, "Masz, jedź".
01:26
So I got a scholarshipstypendium to StSt. LawrenceLawrence UniversityUniwersytet, UpstateUpstate NewNowy YorkYork;
28
68000
4000
Otrzymałem więc stypendium na Uniwersytecie St. Lawrence (północ stanu Nowy Jork).
01:30
finishedskończone that. And then after that I wentposzedł to HarvardHarvard GraduateAbsolwent SchoolSzkoła;
29
72000
5000
Ukończyłem uczelnię, a następnie poszedłem do Harvard Graduate School.
01:35
finishedskończone that. And then I workedpracował in DCDC a little bitkawałek:
30
77000
3000
Ukończyłem studia, a następnie pracowałem trochę w DC (Dystrykt Kolumbii).
01:38
I wrotenapisał a bookksiążka for NationalKrajowe GeographicGeograficzne and taughtnauczony historyhistoria, U.S. historyhistoria.
31
80000
3000
Napisałem książkę dla National Geographic i nauczałem historii Stanów Zjednoczonych.
01:41
And everykażdy time, I kepttrzymane going back home
32
83000
3000
Za każdym razem, gdy wracałem do domu,
01:44
listeningsłuchający to the problemsproblemy of these people --
33
86000
2000
słuchałem problemów tamtejszych ludzi,
01:46
sickchory people, people with no waterwoda, all this stuffrzeczy --
34
88000
2000
chorych, bez wody oraz wszystkich tych rzeczy.
01:48
and everykażdy time I go back to AmericaAmeryka, I kepttrzymane thinkingmyślący about them.
35
90000
3000
I za każdym razem, wracając do Ameryki, myślałem o nich.
01:51
Then one day, an elderstarszy gavedał me a storyfabuła and this storyfabuła wentposzedł like this:
36
93000
4000
Pewnego dnia, jeden ze starszych opowiedział mi historię:
01:55
long time agotemu, there was a bigduży warwojna betweenpomiędzy tribesplemiona.
37
97000
5000
Dawno temu, trwała wielka wojna pomiędzy plemionami.
02:00
And there was this specifickonkretny tribeplemię that was really afraidprzestraszony of this other LuhyaLuhya tribeplemię.
38
102000
3000
Wśród nich było jedno szczególne plemię, które poważnie obawiało się plemienia Luhya.
02:03
And everykażdy time, they sentwysłane scoutszwiadowcy out there to make sure no one attackedzaatakowany them.
39
105000
3000
Za każdym razem wysyłali zwiadowców, aby mieć pewność, iż nikt ich nie zaatakuje.
02:06
So one day, the scoutszwiadowcy cameoprawa ołowiana witrażu runningbieganie and told the villagerswieśniacy,
40
108000
4000
Pewnego dnia, zwiadowcy wrócili biegiem, mówiąc mieszkańcom wioski,
02:10
"The enemieswrogowie are comingprzyjście. Only halfpół an hourgodzina away, they'lloni to zrobią be here."
41
112000
3000
"Wrogowie nadciągają, są pól godziny drogi stąd -- będą tu"
02:13
So people scrambledjajecznica, tookwziął theirich things and readygotowy to go, moveruszaj się out.
42
115000
4000
Ludzie rozbiegli się i zebrawszy swoje rzeczy - opuścili wioskę.
02:17
But there were two menmężczyźni:
43
119000
2000
Ale było dwóch mężczyzn,
02:19
one man was blindślepy, one man had no legsnogi -- he was bornurodzony like that.
44
121000
3000
jeden był niewidomy, drugi nie miał nóg -- taki się urodził.
02:22
The leaderlider of the chiefswodzów said, "No, sorry. We can't take you. You'llBędziesz slowpowolny us down.
45
124000
4000
Najwyższy wódz rzekł do nich: "Niestety, nie możemy was wziąć ze sobą, spowolnicie nas.
02:26
We have to fleeucieczki our womenkobiety and childrendzieci, we have to runbiegać."
46
128000
4000
Musimy uciekać z naszymi kobietami i dziećmi, musimy biec."
02:30
And they were left behindza, waitingczekanie to dieumierać.
47
132000
3000
I zostali porzuceni na pastwę losu.
02:33
But these two people workedpracował something out.
48
135000
3000
Ale tych dwóch mężczyzn znalazło rozwiązanie.
02:36
The blindślepy man said, "Look, I'm a very strongsilny man but I can't see."
49
138000
3000
Niewidomy rzekł, "Spójrz, jestem bardzo silnym człowiekiem, ale nie widzę."
02:39
The man with no legsnogi saysmówi, "I can see as fardaleko as the endkoniec of the worldświat,
50
141000
3000
Człowiek bez nóg odrzekł, "Ja widzę tak daleko jak sięga mój wzrok,
02:42
but I can't savezapisać myselfsiebie from a catkot, or whatevercokolwiek animalszwierzęta."
51
144000
5000
ale nie obronię się przed kotem, ani przed jakimkolwiek innym zwierzęciem."
02:47
So the blindślepy man wentposzedł down on his kneeskolana, down like this,
52
149000
4000
Tak więc niewidomy mężczyzna uklęknął, właśnie tak,
02:51
and told the man with no legsnogi to go over his back, and stoodstał up.
53
153000
3000
i rzekł do mężczyzny bez nóg, by ten wspiął się na jego plecy. I wstał.
02:54
The man on topTop can see, the blindślepy man can walkspacerować.
54
156000
3000
Mężczyzna na górze widzi, niewidomy potrafi chodzić.
02:57
And these guys tookwziął off, followedśledzić the footstepsślady of the villagerswieśniacy
55
159000
3000
I tak oto tych dwóch wyruszyło, podążali śladami mieszkańców wioski,
03:00
untilaż do they founduznany and passedminęło them.
56
162000
4000
póki ich nie odnaleźli i minęli.
03:05
So, this was told to me in a setupinstalacji of eldersstarsi.
57
167000
4000
Opowiedziano mi to w gronie starszyzny.
03:09
And it's a really poorubogi areapowierzchnia. I representprzedstawiać NorthernPółnocnej KenyaKenia:
58
171000
3000
Jest to bardzo uboga okolica, reprezentuję Północną Kenię --
03:12
the mostwiększość nomadickoczowniczy, remotezdalny areasobszary you can even find.
59
174000
4000
przede wszystkim koczownicze i najbardziej oddalone tereny.
03:16
And that man told me, "So, here you are.
60
178000
2000
I ten człowiek powiedział do mnie, "Tak więc, jesteś tutaj,
03:18
You've got a good educationEdukacja from AmericaAmeryka,
61
180000
2000
masz dobre wykształcenie zdobyte w Ameryce,
03:20
you have a good life in AmericaAmeryka; what are you going to do for us?
62
182000
4000
masz dobre życie w Ameryce, co zamierzasz zrobić dla nas?
03:25
We want you to be our eyesoczy, we'lldobrze give you the legsnogi.
63
187000
3000
Chcemy abyś był naszymi oczami, my damy Tobie nogi.
03:28
We'llMy będziemy walkspacerować you, you leadprowadzić us."
64
190000
2000
My Cię poniesiemy, a Ty nas poprowadzisz."
03:30
So the opportunityokazja cameoprawa ołowiana witrażu, and I was always thinkingmyślący about that:
65
192000
3000
Nadarzyła się okazja. A ja zawsze myślałem:
03:33
"what can I do to help my people?
66
195000
2000
jak mógłbym pomóc moim ludziom?
03:35
EveryKażdy time you go to an areapowierzchnia where for 43 yearslat of independenceniezależność,
67
197000
3000
Po 43 latach niepodległości, przybywając w te okolice,
03:38
we still don't have basicpodstawowy healthzdrowie facilitiesudogodnienia.
68
200000
3000
nadal nie ma podstawowych ośrodków medycznych.
03:41
A man has to be transportedtransportowane in a wheelbarrowTaczki
69
203000
2000
Człowiek musi być transportowany na taczce do szpitala
03:43
20, 30 kilometerskilometrów for a hospitalszpital. No cleanczysty drinkingpicie waterwoda.
70
205000
2000
oddalonego o 20, 30 km. Brakuje czystej pitnej wody.
03:45
So I said, "I'm going to dedicatededykować myselfsiebie.
71
207000
3000
Powiedziałem sobie, "Poświęcę się,
03:48
I'm leavingodejście AmericaAmeryka. I'm going to runbiegać for officegabinet."
72
210000
3000
zostawiam Amerykę. Będę ubiegał się o urząd."
03:51
So last JulyLipiec ... I movedprzeniósł from AmericaAmeryka in JuneCzerwca, ranpobiegł in JulyLipiec electionwybór and wonwygrał.
73
213000
8000
Przeprowadziłem się z Ameryki w czerwcu, w lipcu wystartowałem w wyborach i wygrałem.
03:59
And I cameoprawa ołowiana witrażu for them, and that's my goalcel.
74
221000
4000
Przybyłem dla nich i to jest mój cel.
04:03
And right now I have in placemiejsce, for the last ninedziewięć monthsmiesiące,
75
225000
3000
Od 9 miesięcy mam w zanadrzu plan, który sprawi,
04:06
a planplan that in fivepięć yearslat, everykażdy nomadNomad will have cleanczysty drinkingpicie waterwoda.
76
228000
8000
iż za pięć lat każdy z nomadów będzie miał dostęp do czystej, pitnej wody.
04:14
We're buildingbudynek dispensariesPrzychodnie acrossprzez that constituencyokręg wyborczy.
77
236000
3000
Budujemy przychodnie w całym okręgu wyborczym.
04:17
I'm askingpytając my friendsprzyjaciele from AmericaAmeryka to help
78
239000
2000
Proszę o pomoc moich przyjaciół z Ameryki,
04:19
with bringingprzynoszący nursespielęgniarki or doctorslekarze to help us out.
79
241000
3000
by sprowadzali pielęgniarki i lekarzy, którzy mogliby nam pomóc.
04:22
I'm tryingpróbować to improveulepszać infrastructureinfrastruktura.
80
244000
3000
Próbuję usprawnić infrastrukturę.
04:25
I'm usingza pomocą the knowledgewiedza, umiejętności I receivedOdebrane from the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa
81
247000
2000
Korzystam z wiedzy zdobytej w Stanach Zjednoczonych
04:27
and from my communityspołeczność to moveruszaj się them forwardNaprzód.
82
249000
3000
oraz tej od mojej społeczności, by pchnąć ich dalej.
04:30
I'm tryingpróbować to developrozwijać homegrownhomegrown solutionsrozwiązania to our issuesproblemy
83
252000
4000
Próbuję wykorzystać rodzime rozwiązania dla naszych problemów.
04:34
because we realizerealizować that people from outsidena zewnątrz can come and help us,
84
256000
3000
Ponieważ wiemy, że ludzie z zewnątrz mogą przyjść i nam pomóc,
04:37
but if we don't help ourselvesmy sami, there's nothing we can do.
85
259000
3000
ale jeśli my sami nie będziemy w stanie sobie pomóc, to niczego nie zdziałamy.
04:40
So my planplan right now as I continueKontyntynuj with introducingwprowadzanie studentsstudenci to differentróżne fieldspola --
86
262000
5000
Dzisiaj moim planem jest, jako że nadal zaznajamiam uczniów z różnymi dziedzinami --
04:45
some becomestają się doctorslekarze, some lawyersprawnicy --
87
267000
2000
niektórzy zostaną lekarzami, niektórzy prawnikami --
04:47
we want to produceprodukować a comprehensivewszechstronny groupGrupa of people, studentsstudenci,
88
269000
2000
stworzenie wszechstronnej grupy ludzi, studentów,
04:49
who can come back and help us see a communityspołeczność growrosnąć
89
271000
3000
którzy powrócą i pomogą rozwinąć społeczność
04:52
that is in the middleśrodkowy of a hugeolbrzymi economicgospodarczy recessionrecesja.
90
274000
4000
pogrążoną w wielkiej ekonomicznej recesji.
04:56
So as I continueKontyntynuj to be a MemberCzłonkowskie of ParliamentParlament
91
278000
3000
Będąc członkiem parlamentu
04:59
and as I continueKontyntynuj listeningsłuchający to all of you talkingmówić about botanybotanika,
92
281000
3000
i słuchając waszych rozmów na temat botaniki,
05:02
talkingmówić about healthzdrowie, talkingmówić about democracydemokracja, talkingmówić about newNowy inventionswynalazki,
93
284000
3000
rozmów na temat zdrowia, demokracji oraz nowych wynalazków,
05:05
I'm hopingmieć nadzieję that one day in my ownwłasny little communityspołeczność --
94
287000
3000
mam nadzieję, że pewnego dnia, w mojej małej wspólnocie --
05:08
whichktóry is 26,000 squareplac kilometerskilometrów,
95
290000
2000
o powierzchni 26,000 metrów kwadratowych,
05:10
maybe fivepięć timesczasy the sizerozmiar of RhodeRhode IslandWyspa -- with no roadsdrogi,
96
292000
4000
może wielkości pięć razy większej niż Rhode Island, bez dróg --
05:14
we'lldobrze be ablezdolny to becomestają się a modelModel to help othersinni developrozwijać.
97
296000
4000
będziemy mogli stać się wzorcem dla innych na drodze rozwoju.
05:18
Thank you very much. (ApplauseAplauz)
98
300000
2000
Dziękuję bardzo.
Translated by Maria Blatkowska
Reviewed by Seweryn Jakubiec

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Joseph Lekuton - Kenyan MP
A teacher, writer and member of the Kenyan parliament, Joseph Lekuton has an inspiring vision for Kenya.

Why you should listen

Born into a Maasai tribe in Northern Kenya, Joseph Lekuton was chosen to attend a missionary boarding school as a child -- sometimes walking 50 miles during vacations to find and rejoin his nomadic family. He won a scholarship to St. Lawrence University, then attended Harvard, and worked as a writer and history teacher in Virginia. He was named a National Geographic Energing Explorer for his work in sharing the culture of Kenya with America, including efforts to share educational resources with nomadic children through the BOMA Fund and Cows for Kids.

In 2006, after a plane crash killed five members of the Kenyan parliament, Lekuton decided to return to Kenya and stand for election to fill the seat in his region. He won a parliamentary seat in the 2006 by-election, and was a member of the winning party in the December 2007 elections -- the results of which continue to be contested throughout Kenya.

More profile about the speaker
Joseph Lekuton | Speaker | TED.com