ABOUT THE SPEAKER
Maryn McKenna - Public health journalist
Maryn McKenna recounts the often terrifying stories behind emerging drug-resistant diseases that medical science is barely keeping at bay.

Why you should listen

Maryn McKenna’s harrowing stories of hunting down anthrax with the CDC and her chronicle of antibiotic-resistant staph infections in Superbug earned her the nickname “scary disease girl” among her colleagues.

But her investigations into public health don’t stop there: she blogs and writes on the history of epidemics and the public health challenges posed by factory farming. For her forthcoming book, McKenna is researching the symbiotic history of food production and antibiotics, and how their use impacts our lives, societies and the potential for illness.

More profile about the speaker
Maryn McKenna | Speaker | TED.com
TED2015

Maryn McKenna: What do we do when antibiotics don't work any more?

Maryn McKenna: Co zrobimy, gdy antybiotyki przestaną działać?

Filmed:
1,800,584 views

Penicylina zmieniła wszystko. Infekcje, które wcześniej zabijały, nagle stały się uleczalne. Jednak – jak mówi Maryn McKenna w tej pobudzającej do refleksji prelekcji – zmarnowaliśmy potencjalne korzyści płynące z użycia zarówno pierwszych jak i późniejszych antybiotyków. Pojawienie się bakterii odpornych na lekarstwa oznacza, że wkraczamy do świata, w którym nie używa się antybiotyków – i nie będzie to łatwe. Są jednak kroki, które możemy podjąć... jeśli zaczniemy działać już teraz.
- Public health journalist
Maryn McKenna recounts the often terrifying stories behind emerging drug-resistant diseases that medical science is barely keeping at bay. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
This is my great unclewujek,
0
921
1997
To mój dziadek stryjeczny,
00:14
my father'sojca father'sojca youngermniejszy brotherbrat.
1
2918
3018
młodszy brat mojego dziadka.
00:17
His nameNazwa was JoeJoe McKennaMcKenna.
2
5936
1966
Nazywał się Joe McKenna.
00:20
He was a youngmłody husbandmąż
and a semi-proSemi-Pro basketballKoszykówka playergracz
3
8142
4947
Był młodym mężem
i półprofesjonalnym koszykarzem,
00:25
and a firemanstrażak in NewNowy YorkYork CityMiasto.
4
13089
3328
a także strażakiem w Nowym Jorku.
00:29
FamilyRodzina historyhistoria saysmówi
he lovedkochany beingistota a firemanstrażak,
5
17407
2600
Według historii rodzinnej
uwielbiał pracę strażaka.
00:32
and so in 1938, on one of his daysdni off,
6
20007
3535
W 1938 roku, w dniu wolnym od pracy,
00:35
he electedwybrany to hangpowiesić out at the firehouseFirehouse.
7
23542
2777
zgłosił się, aby móc zostać w remizie.
00:39
To make himselfsamego siebie usefulprzydatny that day,
he startedRozpoczęty polishingpolerowanie all the brassmosiądz,
8
27019
4199
Aby być przydatnym tego dnia,
zaczął polerować mosiężny sprzęt,
00:43
the railingsbalustrady on the fireogień truckciężarówka,
the fittingsOkucia on the wallsściany,
9
31218
3394
poręcze na wozie strażackim,
instalacje na ścianach
00:46
and one of the fireogień hosewąż nozzlesDysze,
10
34612
2345
i jedną z dysz do węży strażackich,
00:48
a giantogromny, heavyciężki piecekawałek of metalmetal,
11
36957
2508
wielki, ciężki kawałek metalu,
00:51
toppledobalony off a shelfPółka and hittrafienie him.
12
39465
3609
który runął z półki, uderzając go.
00:55
A fewkilka daysdni laterpóźniej,
his shoulderramię startedRozpoczęty to hurtból.
13
43574
3808
Kilka dni później zaczęło go boleć ramię.
00:59
Two daysdni after that, he spikedkolczasty a fevergorączka.
14
47382
3274
Dwa dni póżniej dostał gorączki.
01:02
The fevergorączka climbedwspiął się and climbedwspiął się.
15
50656
2485
Jego temperatura cały czas rosła.
01:05
His wifeżona was takingnabierający careopieka of him,
16
53141
1950
Żona troszczyła się o niego,
01:07
but nothing she did madezrobiony a differenceróżnica,
and when they got the locallokalny doctorlekarz in,
17
55091
4302
ale nic to nie dało,
a sprowadzony miejscowy lekarz
01:11
nothing he did matteredliczyło się eitherzarówno.
18
59393
2286
też nic nie zdziałał.
01:14
They flaggedoflagowane down a cabtaksówka
and tookwziął him to the hospitalszpital.
19
62149
3311
Złapano taksówkę i zabrano go do szpitala.
01:17
The nursespielęgniarki there recognizeduznane right away
that he had an infectioninfekcja,
20
65911
3994
Pielęgniarki od razu rozpoznały zakażenie,
01:21
what at the time they would
have callednazywa "bloodkrew poisoningzatrucie,"
21
69905
4156
które wtedy nazywano "zatruciem krwi",
01:26
and thoughchociaż they probablyprawdopodobnie didn't say it,
22
74061
2113
i mimo, że tego nie powiedziały,
01:28
they would have knownznany right away
23
76174
1857
od razu wiedziały,
01:30
that there was nothing they could do.
24
78031
3399
że nie mogą nic zrobić.
01:33
There was nothing they could do
because the things we use now
25
81770
3018
Nie mogły pomóc,
ponieważ leki, których używamy
01:36
to curelekarstwo infectionsinfekcje didn't exististnieć yetjeszcze.
26
84788
2649
do leczenia infekcji,
jeszcze nie istniały.
01:39
The first testtest of penicillinpenicyliny,
the first antibioticantybiotyk,
27
87737
3436
Pierwszy test penicyliny,
pierwszego antybiotyku,
01:43
was threetrzy yearslat in the futureprzyszłość.
28
91173
2670
pojawił się trzy lata później.
01:45
People who got infectionsinfekcje
eitherzarówno recoveredodzyskane, if they were luckySzczęściarz,
29
93843
4704
Zainfekowani ludzie zdrowieli,
gdy mieli szczęście
01:50
or they diedzmarły.
30
98547
1495
lub umierali.
01:52
My great unclewujek was not luckySzczęściarz.
31
100322
2089
Mój dziadek stryjeczny nie miał szczęścia.
01:54
He was in the hospitalszpital for a weektydzień,
shakingdrżący with chillsdreszcze,
32
102411
3297
Przebywał tydzień w szpitalu,
trzęsąc się z zimna,
01:57
dehydratedodwodnione and deliriousDelirious,
33
105708
1858
odwodniony i majaczący,
01:59
sinkingzatopienie into a comaComa as his organsnarządów failednie udało się.
34
107566
2902
wpadając w śpiączkę,
gdy jego organy przestawały działać.
02:02
His conditionstan grewrósł so desperatezdesperowany
35
110468
2136
Jego stan tak bardzo się pogorszył,
02:04
that the people from his firehouseFirehouse
linedprążkowany up to give him transfusionstransfuzji
36
112604
4630
że strażacy z jego remizy
zaproponowali przetoczenie krwi,
02:09
hopingmieć nadzieję to diluteRozcieńczyć the infectioninfekcja
surgingrosnących throughprzez his bloodkrew.
37
117234
3863
wierząc, że rozcieńczą infekcję,
która płynęła w jego krwi.
02:13
Nothing workedpracował. He diedzmarły.
38
121497
3106
Nic nie pomogło. Umarł.
02:17
He was 30 yearslat oldstary.
39
125143
2562
Miał 30 lat.
02:20
If you look back throughprzez historyhistoria,
40
128115
1973
Jeśli cofniemy się do przeszłości,
02:22
mostwiększość people diedzmarły the way
my great unclewujek diedzmarły.
41
130088
3274
większość ludzi umierała
podobnie jak mój dziadek stryjeczny
02:25
MostWiększość people didn't dieumierać
of cancernowotwór or heartserce diseasechoroba,
42
133362
2670
Większość ludzi nie umierała na raka
albo chorobę serca,
02:28
the lifestylestyl życia diseaseschoroby that afflictdotykają us
in the WestWest todaydzisiaj.
43
136032
4088
choroby związane ze stylem życia,
które gnębią dzisiejszy Zachód.
02:32
They didn't dieumierać of those diseaseschoroby
because they didn't liverelacja na żywo long enoughdość
44
140490
3739
Nie umierali na te choroby,
ponieważ nie żyli tak długo,
02:36
to developrozwijać them.
45
144229
1996
aby mogły się rozwinąć.
02:38
They diedzmarły of injuriesurazy --
46
146225
2113
Umierano z powodu urazów:
02:40
beingistota goredgored by an oxOX,
47
148338
2485
będąc zmasakrowanym przez woła,
02:42
shotstrzał on a battlefieldpole bitwy,
48
150823
1904
postrzelonym na polu bitwy,
02:44
crushedzgnieciony in one of the newNowy factoriesfabryki
of the IndustrialPrzemysłowe RevolutionRewolucja --
49
152727
3738
zmiażdżonym w jednej z nowych fabryk
podczas rewolucji przemysłowej,
02:48
and mostwiększość of the time from infectioninfekcja,
50
156465
3381
a najczęściej z powodu zakażeń,
02:51
whichktóry finishedskończone what those injuriesurazy beganrozpoczął się.
51
159846
3506
które kończyły to, co wywołały urazy.
02:56
All of that changedzmienione
when antibioticsantybiotyki arrivedprzybył.
52
164492
3532
Wszystko uległo zmianie,
gdy pojawiły się antybiotyki.
03:00
SuddenlyNagle, infectionsinfekcje that had
been a deathśmierć sentencezdanie
53
168599
3599
Nagle zakażenia, będące wyrokiem śmierci,
03:04
becamestał się something
you recoveredodzyskane from in daysdni.
54
172198
3390
stały się czymś, z czego ludzie
leczyli się w przeciągu kilku dni.
03:07
It seemedwydawało się like a miraclecud,
55
175588
3042
To wyglądało jak cud,
03:10
and ever sinceod, we have been livingżycie insidewewnątrz
the goldenzłoty epochEpoka of the miraclecud drugsleki.
56
178630
6324
i od tamtego czasu żyjemy
w złotej epoce cudownych leków.
03:17
And now, we are comingprzyjście to an endkoniec of it.
57
185294
3947
Teraz zbliżamy się do jej końca.
03:21
My great unclewujek diedzmarły in the last daysdni
of the pre-antibioticprzed antybiotyk eraera.
58
189241
5062
Mój dziadek stryjeczny umarł
u schyłku ery przedantybiotykowej.
03:26
We standstoisko todaydzisiaj on the thresholdpróg
of the post-antibioticpo antybiotyku eraera,
59
194303
5154
Dzisiaj stoimy w przedsionku
ery postantybiotykowej,
03:31
in the earliestnajwcześniej daysdni of a time
when simpleprosty infectionsinfekcje
60
199457
3762
kiedy proste infekcje,
03:35
suchtaki as the one JoeJoe had
will killzabić people oncepewnego razu again.
61
203219
4709
takie jak ta, którą miał Joe,
będą znów zabijać ludzi.
03:40
In factfakt, they alreadyjuż are.
62
208884
3131
W rzeczywistości już tak jest.
03:44
People are dyingumierający of infectionsinfekcje again
because of a phenomenonzjawisko
63
212785
2833
Ludzie znów umierają z powodu zakażeń,
z powodu zjawiska
03:47
callednazywa antibioticantybiotyk resistanceodporność.
64
215618
2343
zwanego odpornością na antybiotyki.
03:50
BrieflyKrótko, it worksPrace like this.
65
218381
1738
W skrócie, działa to w taki sposób.
03:52
BacteriaBakterie competerywalizować againstprzeciwko eachkażdy other
for resourceszasoby, for foodjedzenie,
66
220119
4972
Bakterie walczą o zasoby, jedzenie,
03:57
by manufacturingprodukcja lethalśmiertelny compoundszwiązki
that they directbezpośredni againstprzeciwko eachkażdy other.
67
225091
4667
tworząc zabójcze związki,
którymi mierzą w siebie nawzajem.
04:01
Other bacteriabakteria, to protectochraniać themselvessami,
68
229758
2345
Inne bakterie, aby się chronić,
04:04
evolveewoluować defensesobrony againstprzeciwko
that chemicalchemiczny attackatak.
69
232103
3251
w procesie ewolucji, tworzą ochronę
przed chemicznymi atakami.
04:07
When we first madezrobiony antibioticsantybiotyki,
70
235354
2322
Kiedy po raz pierwszy
stworzyliśmy antybiotyki,
04:09
we tookwziął those compoundszwiązki into the lablaboratorium
and madezrobiony our ownwłasny versionswersje of them,
71
237676
4202
wzięliśmy te związki do laboratorium,
tworząc ich własne wersje,
04:13
and bacteriabakteria respondedodpowiedział to our attackatak
the way they always had.
72
241878
4458
a bakterie odpowiedziały na nasz atak
w taki sposób, jak zwykle odpowiadały.
04:19
Here is what happenedstało się nextNastępny:
73
247674
2224
Oto co stało się później:
04:22
PenicillinPenicyliny was distributedRozpowszechniane in 1943,
74
250098
3390
penicylinę rozpowszechniono w 1943 roku,
04:25
and widespreadrozpowszechniony penicillinpenicyliny resistanceodporność
arrivedprzybył by 1945.
75
253488
5131
a odporność na nią pojawiła się w 1945.
04:30
VancomycinWankomycyna arrivedprzybył in 1972,
76
258619
2949
Wankomycyna pojawiła się w 1972 roku,
04:33
vancomycinwankomycyna resistanceodporność in 1988.
77
261568
3100
a odporność na nią w 1988.
04:37
ImipenemImipenem in 1985,
78
265028
2122
Imipenem pojawił się w 1985,
04:39
and resistanceodporność to in 1998.
79
267150
2772
a odporność na niego w 1998.
04:42
DaptomycinDaptomycyny, one of
the mostwiększość recentniedawny drugsleki, in 2003,
80
270192
3668
Daptomycyna, jeden z nowych leków,
pojawiła się w 2003,
04:45
and resistanceodporność to it
just a yearrok laterpóźniej in 2004.
81
273860
4365
a odporność na nią rok później, w 2004.
04:50
For 70 yearslat, we playedgrał
a gamegra of leapfrogskok przez plecy --
82
278575
3760
Pzez 70 lat bawiliśmy się w ciuciubabkę,
04:54
our drugnarkotyk and theirich resistanceodporność,
83
282335
2926
nasz lek kontra ich odporność,
04:57
and then anotherinne drugnarkotyk,
and then resistanceodporność again --
84
285261
3645
a później kolejny lek i znów odporność,
05:00
and now the gamegra is endingkończący się.
85
288906
2311
a teraz zabawa się kończy.
05:03
BacteriaBakterie developrozwijać resistanceodporność so quicklyszybko
that pharmaceuticalfarmaceutyczny companiesfirmy
86
291437
4040
Bakterie rozwijają odporność tak szybko,
że koncernom farmaceutycznym
05:07
have decidedzdecydowany makingzrobienie antibioticsantybiotyki
is not in theirich bestNajlepiej interestzainteresowanie,
87
295477
4365
nie opłaca się produkować antybiotyków,
05:11
so there are infectionsinfekcje
movingw ruchu acrossprzez the worldświat
88
299842
2810
więc po świecie krążą infekcje,
05:14
for whichktóry, out of the more
than 100 antibioticsantybiotyki
89
302652
3459
z którymi, z ponad 100 antybiotyków
05:18
availabledostępny on the marketrynek,
90
306111
2229
dostępnych na rynku,
05:20
two drugsleki mightmoc work with sidebok effectsruchomości,
91
308340
3414
tylko dwa mogą sobie poradzić
ze skutkami ubocznymi
05:23
or one drugnarkotyk,
92
311754
2484
lub tylko jeden,
05:26
or noneŻaden.
93
314238
1408
lub żaden.
05:28
This is what that lookswygląda like.
94
316096
1572
Tak to wygląda.
05:30
In 2000, the CentersOśrodki for DiseaseChoroby
ControlKontroli and PreventionZapobieganie, the CDCCDC,
95
318278
4180
W 2000, Centrum Zwalczania
i Zapobiegania Chorobom, CDC,
05:34
identifiedzidentyfikowane a singlepojedynczy casewalizka
96
322458
2043
odnotowało jeden przypadek,
05:36
in a hospitalszpital in NorthPółnoc CarolinaCarolina
97
324501
2252
w szpitalu w Karolinie Północnej
05:38
of an infectioninfekcja resistantodporny
to all but two drugsleki.
98
326753
3733
infekcji odpornej na wszystkie leki,
za wyjątkiem dwóch.
05:42
TodayDzisiaj, that infectioninfekcja, knownznany as KPCKPC,
99
330886
4319
Dziś ta infekcja, znana jako KPC,
05:47
has spreadrozpiętość to everykażdy statestan but threetrzy,
100
335205
2600
rozprzestrzeniła się do każdego stanu,
oprócz trzech,
05:49
and to SouthPołudniowa AmericaAmeryka, EuropeEuropy
101
337805
2345
a także do Ameryki Południowej i Europy,
05:52
and the MiddleŚrodkowy EastWschód.
102
340150
2207
i na Bliski Wschód.
05:54
In 2008, doctorslekarze in SwedenSzwecja
103
342867
2322
W 2008, lekarze w Szwecji
05:57
diagnosedrozpoznano a man from IndiaIndie
with a differentróżne infectioninfekcja
104
345189
2786
zdiagnozowali mężczyznę z Indii
z inną infekcją
05:59
resistantodporny to all but one drugnarkotyk that time.
105
347975
3715
odporną na wszystkie leki,
opócz jednego, w tamtym okresie.
06:03
The genegen that createstworzy that resistanceodporność,
106
351690
2229
Gen, który tworzy tę odporność,
06:05
knownznany as NDMNDM, has now spreadrozpiętość
from IndiaIndie into ChinaChiny, AsiaAsia, AfricaAfryka,
107
353919
6525
znany jako NDM, rozprzestrzenił się
z Indii do Chin, Azji, Afryki,
06:12
EuropeEuropy and CanadaKanada, and the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
108
360444
4365
Europy i Kanady, jak również USA.
06:17
It would be naturalnaturalny to hopenadzieja
109
365129
2559
To normalne, aby wierzyć,
06:19
that these infectionsinfekcje
are extraordinaryniezwykły casesprzypadki,
110
367688
3599
że te infekcje są rzadkimi przypadkami,
06:23
but in factfakt,
111
371287
1858
ale w rzeczywistości,
06:25
in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa and EuropeEuropy,
112
373145
2461
w Stanach Zjednoczonych i Europie,
06:27
50,000 people a yearrok
113
375606
2716
50 tysięcy ludzi rocznie
06:30
dieumierać of infectionsinfekcje whichktóry no drugsleki can help.
114
378322
4124
umiera przez infekcje,
na które nie ma leków.
06:34
A projectprojekt charteredChartered
by the BritishBrytyjskie governmentrząd
115
382966
3042
Projekt zakontraktowany
przez rząd brytyjski,
06:38
knownznany as the ReviewPrzegląd
on AntimicrobialAntybiotyki ResistanceOdporność na
116
386008
3738
"Review on Antimicrobal Resistance",
06:41
estimatesszacunki that the worldwidena calym swiecie tollmyto
right now is 700,000 deathsśmierci a yearrok.
117
389746
7372
szacuje, że 700 tys. ludzi umiera co roku.
06:50
That is a lot of deathsśmierci,
118
398291
4364
To przerażająca liczba,
06:54
and yetjeszcze, the chancesszanse are good
that you don't feel at riskryzyko,
119
402655
3112
i nawet najprawdopodobniej
nie czujesz się zagrożony,
06:57
that you imaginewyobrażać sobie these people
were hospitalszpital patientspacjenci
120
405767
3228
bo myślisz, że to dotyczy pacjentów
07:00
in intensiveintensywny careopieka unitsjednostki
121
408995
1718
z oddziałów intensywnej terapii
07:02
or nursingPielęgniarstwo home residentsmieszkańców
nearBlisko the endskończy się of theirich liveszyje,
122
410713
3947
lub starców u schyłku życia
objętych domową opieką,
07:06
people whosektórego infectionsinfekcje
are remotezdalny from us,
123
414660
3181
ludzi, których choroby są nam obce,
07:09
in situationssytuacje we can't identifyzidentyfikować with.
124
417841
3204
i nie utożsamiamy się z ich losem.
07:14
What you didn't think about,
noneŻaden of us do,
125
422455
3397
Nie zdajesz sobie sprawy z tego,
tak jak my wszyscy zresztą,
07:17
is that antibioticsantybiotyki supportwsparcie
almostprawie all of modernnowoczesny life.
126
425852
4966
że antybiotyki utrzymują
niemalże całe dzisiejsze życie.
07:23
If we lostStracony antibioticsantybiotyki,
127
431721
2211
Jeśli stracilibyśmy antybiotyki,
07:25
here'soto jest what elsejeszcze we'dpoślubić losestracić:
128
433932
1454
stracilibyśmy również:
07:27
First, any protectionochrona for people
with weakenedosłabiony immuneodporny systemssystemy --
129
435836
4179
po pierwsze, ochronę dla ludzi
z osłabionym systemem odporności:
07:32
cancernowotwór patientspacjenci, AIDSAIDS patientspacjenci,
130
440015
3460
chorych na raka lub AIDS,
07:35
transplantprzeszczep recipientsAdresaci, prematureprzedwczesny babiesdzieci.
131
443475
4504
odbiorców przeszczepów, wcześniaków.
07:39
NextNastępny, any treatmentleczenie that installsinstaluje
foreignobcy objectsobiekty in the bodyciało:
132
447979
4412
Po drugie, każde leczenie wymagające
umieszczenia obcych obiektów w ciele:
07:44
stentsstenty for strokeuderzenie, pumpslakierki for diabetescukrzyca,
133
452391
3878
stentów dla sercowców,
pomp dla cukrzyków,
07:48
dialysisdializy, jointpołączenie replacementsczęści zamienne.
134
456269
3924
dializ, sztucznych stawów.
Jak wielu baby boomers
potrzebuje nowych bioder i kolan?
07:52
How manywiele athleticsportowe babydziecko boomersboomers
need newNowy hipsbiodra and kneeskolana?
135
460193
3715
07:55
A recentniedawny studybadanie estimatesszacunki
that withoutbez antibioticsantybiotyki,
136
463908
2809
Ostatnie badania pokazują,
że bez antybiotyków
07:58
one out of ever sixsześć would dieumierać.
137
466717
3517
jeda z sześciu osób musiałaby umrzeć.
08:02
NextNastępny, we'dpoślubić probablyprawdopodobnie losestracić surgeryChirurgia.
138
470664
3205
Prawdopodobnie stracilibyśmy chirurgię.
08:05
ManyWiele operationsoperacje are precededpoprzedzona
139
473869
2322
Wiele operacji poprzedza
08:08
by prophylacticprofilaktyczne dosesdawki of antibioticsantybiotyki.
140
476191
2948
profilaktyczne użycie antybiotyków.
08:11
WithoutBez that protectionochrona,
141
479139
1672
Brak tej ochrony
08:12
we'dpoślubić losestracić the abilityzdolność to openotwarty
the hiddenukryty spacesspacje of the bodyciało.
142
480811
4204
uniemożliwiłby dotarcie do
ukrytych części ciała.
08:17
So no heartserce operationsoperacje,
143
485015
2833
Nie byłoby zatem operacji serca,
08:19
no prostateprostata biopsiesbiopsje,
144
487848
2832
biopsji prostaty
08:22
no CesareanCesarean sectionsSekcje.
145
490680
2702
ani cesarskich cięć.
08:25
We'dChcielibyśmy have to learnuczyć się to fearstrach infectionsinfekcje
that now seemwydać się minormniejszy.
146
493792
4652
Musielibyśmy obawiać się infekcji,
które teraz wydają się niegroźne.
08:30
StrepSTREP throatgardło used to causeprzyczyna heartserce failureniepowodzenie.
147
498784
3808
Angina powodowała niewydolność serca.
08:34
SkinSkóry infectionsinfekcje led to amputationsamputacje.
148
502592
2647
Infekcje skóry prowadziły do amputacji.
08:37
GivingDając birthnarodziny killedzabity,
in the cleanestnajczystsze hospitalsszpitale,
149
505819
2903
Poród zabijał, w najczystszych szpitalach,
08:40
almostprawie one womankobieta out of everykażdy 100.
150
508722
2675
prawie jedną na 100 kobiet.
08:43
PneumoniaZapalenie płuc tookwziął threetrzy childrendzieci
out of everykażdy 10.
151
511717
4833
Zapalenie płuc zabijało
trójkę dzieci z dziesięciorga.
08:49
More than anything elsejeszcze,
152
517220
2113
A co najgorsze,
08:51
we'dpoślubić losestracić the confidentpewni way
we liverelacja na żywo our everydaycodziennie liveszyje.
153
519333
4375
utracilibyśmy pewność w codziennym życiu.
08:56
If you knewwiedziałem that any injuryzranienie
could killzabić you,
154
524836
4207
Wiedząc, że każda infekcja może zabić,
09:01
would you ridejazda a motorcyclemotocykl,
155
529043
3246
czy jeździłbyś na motorze,
09:04
bombbomba down a skinarty slopenachylenie,
156
532289
3211
jechałbyś na złamanie karku
po stoku narciarskim,
09:07
climbwspinać się a ladderdrabina to hangpowiesić
your ChristmasBoże Narodzenie lightsświatła,
157
535500
3476
wspiąłbyś się na drabinę,
aby zawiesić świąteczne lampki
09:10
let your kiddziecko slideślizgać się into home platetalerz?
158
538976
3667
albo pozwalał dzieciom grać w bejsbol?
09:15
After all, the first personosoba
to receiveotrzymać penicillinpenicyliny,
159
543573
3065
W końcu, pierwszą osobą,
która otrzymała penicylinę,
09:18
a BritishBrytyjskie policemanpolicjant namedo imieniu
AlbertAlbert AlexanderAleksander,
160
546638
3878
był brytyjski policjant Albert Alexander,
09:22
who was so ravagedzniszczonym by infectioninfekcja
that his scalposkalpować oozedsączył puspus
161
550516
4342
który był tak spustoszony przez infekcję,
że skóra jego głowy wydzielała ropę,
09:26
and doctorslekarze had to take out an eyeoko,
162
554858
2925
a lekarze musieli usunąć mu oko,
09:29
was infectedzarażony by doing
something very simpleprosty.
163
557783
3379
został zainfekowany,
robiąc coś bardzo zwyczajnego.
09:34
He walkedchodził into his gardenogród
and scratchedporysowany his facetwarz on a thornCierń.
164
562172
4816
Wchodząc do swojego ogrodu,
cierń skaleczył mu twarz.
09:40
That BritishBrytyjskie projectprojekt I mentionedwzmiankowany
whichktóry estimatesszacunki that the worldwidena calym swiecie tollmyto
165
568831
3650
Wspomniany projekt
09:44
right now is 700,000 deathsśmierci a yearrok
166
572481
3877
szacuje liczbę zgonów na świecie
na 700 tysięcy rocznie,
09:48
alsorównież predictsprzewiduje that if we can't
get this underpod controlkontrola by 2050,
167
576358
6177
ostrzegając, że jeśli nie zapanujemy
nad infekcjami do 2050 roku,
09:54
not long, the worldwidena calym swiecie tollmyto
will be 10 millionmilion deathsśmierci a yearrok.
168
582535
7592
za niedługo na świecie będzie umierać
10 milionów ludzi rocznie.
10:02
How did we get to this pointpunkt
169
590127
2702
Jak doszliśmy do tego punktu,
10:04
where what we have to look forwardNaprzód to
170
592829
2035
w którym to, co nas czeka,
10:06
is those terrifyingprzerażający numbersliczby?
171
594864
3483
to te przerażające liczby?
10:10
The difficulttrudny answerodpowiedź is,
we did it to ourselvesmy sami.
172
598347
4188
Odpowiedź brzmi: "Sami jesteśmy winni".
10:14
ResistanceOdporność na is an inevitablenieunikniony
biologicalbiologiczny processproces,
173
602875
2972
Nabieranie odporności to
nieunikniony proces biologiczny,
10:17
but we bearNiedźwiedź the responsibilityodpowiedzialność
for acceleratingprzyspieszenie it.
174
605847
4053
ale my jesteśmy odpowiedzialni
za jego przyśpieszenie.
10:22
We did this by squanderingtrwoni antibioticsantybiotyki
175
610490
3553
Marnotrawiliśmy antybiotyki
10:26
with a heedlessnessbeztrosko
that now seemswydaje się shockingwstrząsający.
176
614043
4088
z bezmyślnością,
która wydaje się szokująca.
10:31
PenicillinPenicyliny was soldsprzedany
over the counterlicznik untilaż do the 1950s.
177
619408
4086
Penicylinę sprzedawano bez recepty
do lat 50. XIX wieku, co nadal dotyczy
10:35
In much of the developingrozwijanie worldświat,
mostwiększość antibioticsantybiotyki still are.
178
623494
3335
wielu antybiotyków
w wielu rozwijających się krajach.
10:39
In the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa, 50 percentprocent
179
627209
3762
Połowa antybiotyków w Ameryce
10:42
of the antibioticsantybiotyki givendany
in hospitalsszpitale are unnecessaryniepotrzebne.
180
630971
3692
jest niepotrzebnie podawana w szpitalach.
10:46
Forty-fiveCzterdzieści pięć percentprocent of the prescriptionsrecepty
writtenpisemny in doctor'slekarza officesbiura
181
634663
4374
45% recept wypisywanych
w gabinetach lekarskich
10:51
are for conditionswarunki
that antibioticsantybiotyki cannotnie może help.
182
639037
3973
dotyczy dolegliwości,
których nie leczą antybiotyki.
10:56
And that's just in healthcareopieka zdrowotna.
183
644577
2670
To tylko opieka zdrowotna.
10:59
On much of the planetplaneta, mostwiększość meatmięso animalszwierzęta
get antibioticsantybiotyki everykażdy day of theirich liveszyje,
184
647247
4853
Większość zwierząt hodowlanych
codziennie dostaje antybiotyki,
11:04
not to curelekarstwo illnesseschoroby,
185
652100
2276
nie po to, aby wyzdrowieć,
11:06
but to fattendokarmiać them up
and to protectochraniać them againstprzeciwko
186
654376
3459
ale żeby przybrać na wadze
i mieć chronę przed
11:09
the factoryfabryka farmgospodarstwo rolne conditionswarunki
they are raisedpodniesiony in.
187
657835
3971
warunkami na fermach,
na których są hodowane.
11:13
In the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa, possiblymożliwie 80 percentprocent
188
661806
3018
Prawdopodobnie 80% antybiotyków,
sprzedanych rocznie w USA,
11:16
of the antibioticsantybiotyki soldsprzedany everykażdy yearrok
go to farmgospodarstwo rolne animalszwierzęta, not to humansludzie,
189
664824
6703
trafia do zwierząt hodowlanych,
a nie do ludzi,
11:23
creatingtworzenie resistantodporny bacteriabakteria
that moveruszaj się off the farmgospodarstwo rolne
190
671527
3676
tworząc odporne bakterie,
które opuszczają fermy
11:27
in waterwoda, in dustkurz,
191
675203
2624
wraz z wodą, powietrzem,
11:29
in the meatmięso the animalszwierzęta becomestają się.
192
677827
2868
a również w mięsie zwierząt.
11:32
AquacultureAkwakultury dependszależy on antibioticsantybiotyki too,
193
680985
2925
Akwakultura jest też od nich zależna,
11:35
particularlyszczególnie in AsiaAsia,
194
683910
1649
zwłaszcza w Azji,
11:37
and fruitowoc growingrozwój reliesopiera się on antibioticsantybiotyki
195
685559
3343
gdzie do hodowli owoców
wykorzystuje się antybiotyki,
11:40
to protectochraniać applesjabłka, pearsgruszki,
citrusowoców cytrusowych, againstprzeciwko diseasechoroba.
196
688902
4899
aby chronić jabłka, gruszki i cytrusy
przed chorobami.
11:46
And because bacteriabakteria can passprzechodzić
theirich DNADNA to eachkażdy other
197
694491
5626
Bakterie mogą przekazywać swoje DNA
11:52
like a travelerpodróżnik handingprzekazanie off
a suitcasewalizka at an airportLotnisko,
198
700117
4435
tak jak podróżnik,
który przekazuje walizkę na lotnisku,
11:56
oncepewnego razu we have encouragedzachęcać
that resistanceodporność into existenceistnienie,
199
704552
4808
a gdy raz zostanie wywołana odporność,
12:01
there is no knowingporozumiewawczy where it will spreadrozpiętość.
200
709360
2227
nie wiadomo, gdzie się rozprzestrzeni.
12:05
This was predictablemożliwy do przewidzenia.
201
713723
1571
To było do przewidzenia.
12:07
In factfakt, it was predictedprzewidywane
202
715674
2832
Człowiekiem, który to przewidział
12:10
by AlexanderAleksander FlemingFleming,
the man who discoveredodkryty penicillinpenicyliny.
203
718506
4435
był Alexander Fleming,
wynalazca penicyliny.
12:14
He was givendany the NobelLaureat Nagrody Nobla PrizeNagrody
in 1945 in recognitionuznanie,
204
722941
3994
W 1945 roku otrzymał Nagrodę Nobla,
12:18
and in an interviewwywiad shortlyWkrótce after,
this is what he said:
205
726935
4347
a krótko potem powiedział w wywiadzie:
12:23
"The thoughtlessbezmyślny personosoba playinggra
with penicillinpenicyliny treatmentleczenie
206
731282
4267
"Bezmyślna osoba,
która bawi się w leczenie penicyliną,
12:27
is morallymoralnie responsibleodpowiedzialny
for the deathśmierć of a man
207
735549
3274
jest moralnie odpowiedzialna
za śmierć człowieka,
12:30
who succumbsulega to infectioninfekcja
208
738823
2324
który cierpi na infekcję
12:33
with a pencillin-resistantodporne na pencillin organismorganizm."
209
741147
2903
wywołaną przez bakterie
odporne na penicylinę".
12:36
He addedw dodatku, "I hopenadzieja this evilzło
can be avertedzapobiec."
210
744050
4285
Dodał: "Mam nadzieję,
że unikniemy tego zła".
12:40
Can we avertzapobiec it?
211
748986
2856
Czy możemy tego uniknąć?
12:43
There are companiesfirmy workingpracujący
on novelpowieść antibioticsantybiotyki,
212
751842
3668
Mamy firmy zajmujące się
nowatorskimi antybiotykami,
12:47
things the superbugsSuper mikroby
have never seenwidziany before.
213
755510
3576
substancjami obcymi superbakteriom.
12:51
We need those newNowy drugsleki badlyźle,
214
759086
2717
Bardzo potrzebujemy nowych leków,
12:53
and we need incentiveszachęt:
215
761803
2252
potrzebujemy również zachęt:
12:56
discoveryodkrycie grantsdotacje, extendedrozszerzony patentspatenty,
216
764055
2531
stypendiów dla odkrywców,
wydłużonych patentów,
12:58
prizesnagrody, to lurewabik other companiesfirmy
into makingzrobienie antibioticsantybiotyki again.
217
766586
6757
nagród, żeby skusić firmy
do ponownej produkcji antybiotyków.
13:05
But that probablyprawdopodobnie won'tprzyzwyczajenie be enoughdość.
218
773343
2366
To prawdopodobnie nie wystarczy.
13:08
Here'sTutaj jest why: EvolutionEwolucja always winswygrywa.
219
776059
4104
Dlatego, że ewolucja zawsze zwycięża.
13:12
BacteriaBakterie birthnarodziny a newNowy generationgeneracja
everykażdy 20 minutesminuty.
220
780703
3924
Nowe pokolenie bakterii
rodzi się co 20 minut.
13:16
It takes pharmaceuticalfarmaceutyczny chemistrychemia
10 yearslat to deriveczerpać a newNowy drugnarkotyk.
221
784627
4783
Na wynalezienie leku potrzeba 10 lat.
13:21
EveryKażdy time we use an antibioticantybiotyk,
222
789410
2856
Za każdym razem,
kiedy używamy antybiotyk,
13:24
we give the bacteriabakteria billionsmiliardy of chancesszanse
223
792266
3274
dajemy bakteriom miliardy szans
13:27
to crackpęknięcie the codesKody
224
795540
1741
na złamanie kodu obrony,
13:29
of the defensesobrony we'vemamy constructedzbudowana.
225
797281
3205
który stworzyliśmy.
13:32
There has never yetjeszcze been a drugnarkotyk
226
800486
2391
Jeszcze nie było leku,
13:34
they could not defeatPokonać.
227
802877
2554
którego nie mogły pokonać.
13:37
This is asymmetricasymetryczne warfaredziałania wojenne,
228
805431
3530
To jest nierówna walka,
13:40
but we can changezmiana the outcomewynik.
229
808961
4008
ale możemy zmienić jej finał.
13:45
We could buildbudować systemssystemy to harvestżniwa datadane
to tell us automaticallyautomatycznie and specificallykonkretnie
230
813929
6405
Można zbudować bazy danych
informujące automatycznie,
13:52
how antibioticsantybiotyki are beingistota used.
231
820334
2929
jak używane są antybiotyki.
13:55
We could buildbudować gatekeepingdozorców
into drugnarkotyk orderzamówienie systemssystemy
232
823263
2833
Można kontrolować wydawanie leków,
13:58
so that everykażdy prescriptionrecepta
getsdostaje a seconddruga look.
233
826096
3715
tak, aby każdą receptę
rozpatrywano ponownie.
14:01
We could requirewymagać agriculturerolnictwo
to give up antibioticantybiotyk use.
234
829811
6109
Moglibyśmy zakazać używania
antybiotyków w rolnictwie.
14:08
We could buildbudować surveillanceinwigilacja systemssystemy
235
836243
3032
Można stworzyć systemy nadzoru,
14:11
to tell us where resistanceodporność
is emergingwyłaniający się nextNastępny.
236
839275
4226
informujące, gdzie pojawi się odporność.
14:15
Those are the techtech solutionsrozwiązania.
237
843501
2313
To są rozwiązania technologiczne.
14:18
They probablyprawdopodobnie aren'tnie są enoughdość eitherzarówno,
238
846264
2624
One prawdopodobnie też nie wystarczą,
14:20
unlesschyba że we help.
239
848888
3229
jeżeli sami nie pomożemy.
14:27
AntibioticAntybiotyk resistanceodporność is a habitnawyk.
240
855785
2314
Odporności na antybiotyki to nawyk.
14:30
We all know how hardciężko it is
to changezmiana a habitnawyk.
241
858479
3088
Wszyscy wiemy,
że trudno zmienić nawyki.
14:33
But as a societyspołeczeństwo,
we'vemamy doneGotowe that in the pastprzeszłość.
242
861567
4530
Już kiedyś tego dokonaliśmy.
14:38
People used to tosspodrzucenie littermiotu
into the streetsulice,
243
866397
3575
Ludzie wyrzucali śmieci na ulice,
14:41
used to not wearmieć na sobie seatbeltspasy bezpieczeństwa,
244
869972
1765
nie zapinali pasów bezpieczeństwa,
14:43
used to smokepalić insidewewnątrz publicpubliczny buildingsBudynki.
245
871737
4257
palili papierosy w budynkach
użyteczności publicznej.
14:48
We don't do those things anymorejuż.
246
876404
2220
Już tego nie robimy.
14:51
We don't trashśmieci the environmentśrodowisko
247
879144
2322
Nie zaśmiecamy środowiska
14:53
or courtSąd devastatingniszczycielski accidentsWypadki
248
881466
3157
ani nie prowokujemy
katastrofalnych wypadków,
14:56
or exposeexpose othersinni
to the possibilitymożliwość of cancernowotwór,
249
884623
2972
ani nie narażamy innych na ryzyko
zachorowania na raka,
14:59
because we decidedzdecydowany those things
were expensivedrogi,
250
887595
3507
ponieważ doszliśmy do wniosku,
że te zachowania były kosztowne,
15:03
destructivedestrukcyjne, not in our bestNajlepiej interestzainteresowanie.
251
891102
4073
niszczące, i nam nie służyły.
15:07
We changedzmienione socialspołeczny normsnormy.
252
895815
2900
Zmieniliśmy normy społeczne.
15:11
We could changezmiana socialspołeczny normsnormy
around antibioticantybiotyk use too.
253
899135
4144
Moglibyśmy zmienić normy społeczne
dotyczące używania antybiotyków.
15:17
I know that the scaleskala
of antibioticantybiotyk resistanceodporność
254
905499
2275
Wiem, że skala,
na jaką używa się antybiotyków,
15:19
seemswydaje się overwhelmingprzytłaczający,
255
907774
1904
wydaje się przytłaczająca,
15:21
but if you've ever boughtkupiony
a fluorescentfluorescencyjny lightbulbŻarówka
256
909678
3460
ale jeżeli kiedykolwiek kupiłeś
fluorescencyjną żarówkę,
15:25
because you were concernedzaniepokojony
about climateklimat changezmiana,
257
913138
2716
ponieważ martwiłeś się o zmianę klimatu
15:27
or readczytać the labeletykieta on a boxpudełko of crackerskrakersy
258
915854
3135
lub przeczytałeś etykietę
na opakowaniu krakersów,
15:30
because you think about
the deforestationwylesianie from palmPalma oilolej,
259
918989
4481
ponieważ pomyślałeś o wylesieniu
w celu pozyskania oleju palmowego,
15:35
you alreadyjuż know what it feelsczuje like
260
923470
2879
już wiesz, jak to jest
15:38
to take a tinymalutki stepkrok to addressadres
an overwhelmingprzytłaczający problemproblem.
261
926349
5000
zrobić kroczek w celu rozwiązania
przytłaczającego problemu.
15:43
We could take those kindsrodzaje of stepskroki
for antibioticantybiotyk use too.
262
931829
4481
Moglibyśmy podjąć takie kroki,
jeśli chodzi o użycie antybiotyków.
15:48
We could forgorezygnują z givingdający an antibioticantybiotyk
if we're not sure it's the right one.
263
936310
7637
Nie używajmy antybiotyku,
nie wiedząc, czy jest właściwy.
Nie prośmy o wydanie recepty
na zapalenie ucha u dziecka,
15:56
We could stop insistingnalegając on a prescriptionrecepta
for our kid'sDzieci earucho infectioninfekcja
264
944251
6313
16:02
before we're sure what causedpowodowany it.
265
950564
1898
dopóki nie wiemy, czym jest wywołane.
16:05
We could askzapytać everykażdy restaurantrestauracja,
266
953678
3367
Moglibyśmy pytać w każdej restauracji,
16:09
everykażdy supermarketsupermarket,
267
957045
1811
każdym supermarkecie,
16:10
where theirich meatmięso comespochodzi from.
268
958856
1620
skąd pochodzi ich mięso.
16:12
We could promiseobietnica eachkażdy other
269
960806
1834
Moglibyśmy sobie obiecać,
16:14
never again to buykupować chickenkurczak
or shrimpkrewetki or fruitowoc
270
962640
4105
że już nigdy nie kupimy kurczaka,
krewetek albo owoców
16:18
raisedpodniesiony with routinerutyna antibioticantybiotyk use,
271
966745
2884
hodowanych z użyciem antybiotyków,
16:21
and if we did those things,
272
969629
2694
i jeśli zrobilibyśmy te rzeczy,
16:24
we could slowpowolny down the arrivalprzyjazd
of the post-antibioticpo antybiotyku worldświat.
273
972323
4492
moglibyśmy opóźnić nadejście czasów,
gdzie nie używa się antybiotyków.
16:29
But we have to do it soonwkrótce.
274
977547
4133
Ale musimy się spieszyć.
16:33
PenicillinPenicyliny beganrozpoczął się
the antibioticantybiotyk eraera in 1943.
275
981680
4505
Penicylina rozpoczęła
erę antybiotyków w 1943 roku.
16:38
In just 70 yearslat, we walkedchodził ourselvesmy sami
up to the edgekrawędź of disasterkatastrofa.
276
986185
5706
W przeciągu 70 lat znaleźliśmy się
na skraju katastrofy.
16:44
We won'tprzyzwyczajenie get 70 yearslat
277
992291
2322
Nie mamy 70 lat,
16:46
to find our way back out again.
278
994613
3726
aby wrócić do poprzedniego stanu.
16:50
Thank you very much.
279
998769
1510
Bardzo dziękuję.
16:52
(ApplauseAplauz)
280
1000789
5851
(Brawa)
Translated by Łukasz Nowak
Reviewed by Sylwia Gliniewicz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Maryn McKenna - Public health journalist
Maryn McKenna recounts the often terrifying stories behind emerging drug-resistant diseases that medical science is barely keeping at bay.

Why you should listen

Maryn McKenna’s harrowing stories of hunting down anthrax with the CDC and her chronicle of antibiotic-resistant staph infections in Superbug earned her the nickname “scary disease girl” among her colleagues.

But her investigations into public health don’t stop there: she blogs and writes on the history of epidemics and the public health challenges posed by factory farming. For her forthcoming book, McKenna is researching the symbiotic history of food production and antibiotics, and how their use impacts our lives, societies and the potential for illness.

More profile about the speaker
Maryn McKenna | Speaker | TED.com