ABOUT THE SPEAKER
Jennifer Doudna - Biologist
Jennifer Doudna was part of inventing a potentially world-changing genetic technology: the gene editing technology CRISPR-Cas9.

Why you should listen

Together with her colleague Emmanuelle Charpentier of Umeå University in Sweden, Berkeley biologist Jennifer Doudna is at the center of one of today's most-discussed science discoveries: a technology called CRISPR-Cas9 that allows human genome editing by adding or removing genetic material at will. This enables fighting genetic diseases (cutting out HIV, altering cancer cells) as well as, potentially, opening the road to "engineered humans."

Because some applications of genetic manipulation can be inherited, Doudna and numerous colleagues have called for prudent use of the technology until the ethics and safety have been properly considered.

Doudna is the co-winner of the 2018 Kavli Prize in Nanoscience, along with Emmanuelle Charpentier and Virginijus Šikšnys.

More profile about the speaker
Jennifer Doudna | Speaker | TED.com
TEDGlobal>London

Jennifer Doudna: How CRISPR lets us edit our DNA

Jennifer Doudna: Możemy poprawić ludzkie DNA. Zróbmy to mądrze.

Filmed:
2,870,405 views

Genetyk Jennifer Doudna jest współtwórcą przełomowej technologii poprawy genów o nazwie CRISPR-Cas9. To narzędzie umożliwia naukowcom wykonanie dokładnych zmian w DNA, które może pomóc w leczeniu chorób genetycznych, ale może także doprowadzić do stworzenia... „dzieci na zamówienie”. Doudna omawia działanie technologii CRISPR-Cas9 i wzywa naukowców do zatrzymania się i przedyskutowania problemów natury etycznej związanych z tym narzędziem.
- Biologist
Jennifer Doudna was part of inventing a potentially world-changing genetic technology: the gene editing technology CRISPR-Cas9. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
A fewkilka yearslat agotemu,
0
1303
1160
Kilka lat temu,
00:14
with my colleaguekolega, EmmanuelleEmmanuelle CharpentierCharpentier,
1
2487
2770
wraz z koleżanką, Emmanuelle Charpentier,
wynalazłam technologię edycji genomu.
00:17
I inventedzmyślony a newNowy technologytechnologia
for editingredagowanie genomesgenomy.
2
5281
3258
00:21
It's callednazywa CRISPR-CasCRISPR-Cas9.
3
9093
2114
Nazywa się CRISPR-Cas9.
00:23
The CRISPRCRISPR technologytechnologia allowspozwala
scientistsnaukowcy to make changeszmiany
4
11870
3576
CRISPR-Cas9 pozwala naukowcom
modyfikować DNA w komórkach,
00:27
to the DNADNA in cellskomórki
5
15470
1855
00:29
that could allowdopuszczać us
to curelekarstwo geneticgenetyczny diseasechoroba.
6
17349
2906
umożliwiając leczenie chorób genetycznych.
00:33
You mightmoc be interestedzainteresowany to know
7
21196
1492
Pewnie was zainteresuje,
00:34
that the CRISPRCRISPR technologytechnologia cameoprawa ołowiana witrażu about
throughprzez a basicpodstawowy researchBadania projectprojekt
8
22712
3784
że technologia CRISPR powstała
podczas projektu
00:38
that was aimedwymierzony at discoveringodkrywanie
how bacteriabakteria fightwalka viralwirusowe infectionsinfekcje.
9
26520
3943
badającego sposób zwalczania
infekcji fagowych przez bakterie.
00:43
BacteriaBakterie have to dealsprawa with viruseswirusy
in theirich environmentśrodowisko,
10
31340
2872
Bakterie walczą z fagami w środowisku.
00:46
and we can think about a viralwirusowe infectioninfekcja
like a tickingtykanie time bombbomba --
11
34236
3664
Infekcja fagowa jest jak tykająca bomba,
00:49
a bacteriumbakteria has only a fewkilka minutesminuty
to defuserozbroić the bombbomba
12
37924
3358
a bakteria ma kilka minut, by ją rozbroić,
00:53
before it getsdostaje destroyedzniszczony.
13
41306
1610
zanim zostanie zniszczona.
00:55
So, manywiele bacteriabakteria have in theirich cellskomórki
an adaptiveadaptacyjny immuneodporny systemsystem callednazywa CRISPRCRISPR,
14
43284
5390
Wiele bakterii ma w komórkach
nabyty system immunologiczny,
CRISPR, który umożliwia wykrycie
fagowego DNA i jego zniszczenie.
01:00
that allowspozwala them to detectwykryć
viralwirusowe DNADNA and destroyzniszczyć it.
15
48698
3646
01:05
PartCzęść of the CRISPRCRISPR systemsystem
is a proteinbiałko callednazywa CasCAS9,
16
53148
3968
Częścią systemu CRISPR
jest białko o nazwie Cas9,
01:09
that's ablezdolny to seekszukać out, cutciąć
and eventuallyostatecznie degradedegradować viralwirusowe DNADNA
17
57140
5949
pozwalające znaleźć, ciąć,
a potem zniszczyć fagowe DNA
w określony sposób.
01:15
in a specifickonkretny way.
18
63113
1262
01:17
And it was throughprzez our researchBadania
19
65054
1502
Dzięki naszym badaniom
01:18
to understandzrozumieć the activityczynność
of this proteinbiałko, CasCAS9,
20
66580
3657
nad działaniem białka Cas9
01:22
that we realizedrealizowany that we could
harnessuprząż its functionfunkcjonować
21
70261
2831
zrozumiałyśmy, że jego funkcje
można wykorzystać
01:25
as a geneticgenetyczny engineeringInżynieria technologytechnologia --
22
73116
3406
jako technologię inżynierii genetycznej,
01:28
a way for scientistsnaukowcy to deletekasować or insertwstawić
specifickonkretny bitsbity of DNADNA into cellskomórki
23
76546
6951
pozwalającą wstawić lub usunąć
specyficzne części DNA do komórek
01:35
with incredibleniesamowite precisionprecyzja --
24
83521
2031
z niezwykłą precyzją.
01:37
that would offeroferta opportunitiesmożliwości
25
85576
1667
Otwiera to drogę możliwości
01:39
to do things that really haven'tnie mam
been possiblemożliwy in the pastprzeszłość.
26
87267
3072
które dotąd nie były wykonalne.
01:43
The CRISPRCRISPR technologytechnologia
has alreadyjuż been used
27
91184
2062
Technologii CRISPR użyto już
01:45
to changezmiana the DNADNA in the cellskomórki
of micemyszy and monkeysmałpy,
28
93270
5084
do edycji DNA w komórkach
myszy, małp
01:50
other organismsorganizmy as well.
29
98378
1625
oraz innych organizmów.
01:52
ChineseChiński scientistsnaukowcy showedpokazał recentlyostatnio
30
100527
1755
Chińscy naukowcy właśnie udowodnili,
01:54
that they could even use
the CRISPRCRISPR technologytechnologia
31
102306
2159
że CRISPR można wykorzystywać
do edycji genów w ludzkich zarodkach.
01:56
to changezmiana genesgeny in humanczłowiek embryoszarodków.
32
104489
2629
01:59
And scientistsnaukowcy in PhiladelphiaPhiladelphia showedpokazał
they could use CRISPRCRISPR
33
107142
3143
Naukowcy z Filadelfii pokazali,
że przy użyciu CRISPR potrafią
02:02
to removeusunąć the DNADNA
of an integratedzintegrowany HIVHIV viruswirus
34
110309
4843
usunąć DNA zintegrowanego wirusa HIV
z zakażonych ludzkich komórek.
02:07
from infectedzarażony humanczłowiek cellskomórki.
35
115176
2195
02:10
The opportunityokazja to do this kinduprzejmy
of genomegenom editingredagowanie
36
118217
3131
Możliwość modyfikacji genomu
02:13
alsorównież raisespodnosi variousróżnorodny ethicaletyczny issuesproblemy
that we have to considerrozważać,
37
121372
3283
rodzi kwestie natury etycznej,
które należy rozważyć,
02:16
because this technologytechnologia can be employedzatrudniony
not only in adultdorosły cellskomórki,
38
124679
3968
bo technologię można wykorzystać
nie tylko w dojrzałych komórkach,
ale także w zarodkach organizmów,
02:20
but alsorównież in the embryoszarodków of organismsorganizmy,
39
128671
2603
02:23
includingwłącznie z our ownwłasny speciesgatunki.
40
131298
3000
włączając w to gatunek ludzki.
02:26
And so, togetherRazem with my colleagueskoledzy,
41
134767
1998
Dlatego wspólnie z kolegami,
02:28
I've callednazywa for a globalświatowy conversationrozmowa
about the technologytechnologia that I co-inventedWspółsprawozdawcy wymyśloną,
42
136789
4488
zaproponowałam globalną dyskusję
o technologii, której jestem współautorką,
02:33
so that we can considerrozważać all of the ethicaletyczny
and societalspołeczne implicationsimplikacje
43
141301
4540
by rozważyć wszystkie konsekwencje
natury etycznej i społecznej,
02:37
of a technologytechnologia like this.
44
145865
1724
które jej dotyczą.
02:40
What I want to do now is tell you
what the CRISPRCRISPR technologytechnologia is,
45
148056
4939
Opowiem,
czym jest technologia CRISPR,
02:45
what it can do,
46
153019
1454
co może zrobić,
02:46
where we are todaydzisiaj
47
154497
1245
na jakim etapie jesteśmy
02:47
and why I think we need to take
a prudentostrożnego pathścieżka forwardNaprzód
48
155766
3022
i dlaczego należy podchodzić ostrożnie,
02:50
in the way that we employzatrudniać this technologytechnologia.
49
158812
2353
do użycia tej technologii.
02:55
When viruseswirusy infectzainfekować a cellkomórka,
they injectwstrzykiwać theirich DNADNA.
50
163085
3746
Kiedy fagi zakażają komórkę,
wstrzykują do niej swoje DNA.
02:59
And in a bacteriumbakteria,
51
167363
1476
U bakterii,
03:00
the CRISPRCRISPR systemsystem allowspozwala that DNADNA
to be pluckedwyrwany out of the viruswirus,
52
168863
4865
system CRISPR umożliwia
wyciągnięcie fagowego DNA,
03:05
and insertedwstawiony in little bitsbity
into the chromosomechromosom --
53
173752
3845
insercję jego niewielkich odcinków
do chromosomu,
03:09
the DNADNA of the bacteriumbakteria.
54
177621
1950
czyli DNA bakterii.
03:11
And these integratedzintegrowany bitsbity of viralwirusowe DNADNA
get insertedwstawiony at a siteteren callednazywa CRISPRCRISPR.
55
179937
5350
Te zintegrowane odcinki fagowego DNA
zostają włączone w obrębie CRISPR.
CRISPR to oddzielone regularnymi przerwami
powtórzenia palindromiczne.
03:18
CRISPRCRISPR standsstojaki for clusteredklastrowany regularlyregularnie
interspacedwywiady shortkrótki palindromicpalindromicznych repeatspowtarza.
56
186032
5995
03:24
(LaughterŚmiech)
57
192051
1001
(Śmiech)
03:25
A bigduży mouthfulłyk -- you can see why
we use the acronymakronim CRISPRCRISPR.
58
193076
3373
Łamaniec językowy. Stąd skrót CRISPR.
03:28
It's a mechanismmechanizm that allowspozwala cellskomórki
to recordrekord, over time,
59
196890
3988
Mechanizm umożliwia komórkom
rejestrowanie, przez długi czas,
03:32
the viruseswirusy they have been exposednarażony to.
60
200902
2682
przez jakie fagi była zaatakowana.
03:35
And importantlyco ważne, those bitsbity of DNADNA
are passedminęło on to the cells'komórek progenypotomstwo,
61
203608
4683
Te odcinki DNA, co ważne,
są przekazywane komórkom potomnym,
03:40
so cellskomórki are protectedchroniony from viruseswirusy
not only in one generationgeneracja,
62
208315
4533
które nie są chronione przed fagami
jedynie w obrębie jednego pokolenia,
ale przez wiele pokoleń komórek.
03:44
but over manywiele generationspokolenia of cellskomórki.
63
212872
2349
03:47
This allowspozwala the cellskomórki
to keep a recordrekord of infectioninfekcja,
64
215245
4285
W ten sposób komórki
"zapamiętują" infekcję.
03:51
and as my colleaguekolega,
BlakeBlake WiedenheftWiedenheft, likeslubi to say,
65
219554
2939
Blake Wiedenheft mawia,
że locus CRISPR
03:54
the CRISPRCRISPR locuslocus is effectivelyfaktycznie
a geneticgenetyczny vaccinationszczepienie ochronne cardkarta in cellskomórki.
66
222517
4956
to genetyczna karta szczepień w komórce.
04:00
OnceRaz those bitsbity of DNADNA have been insertedwstawiony
into the bacterialbakteryjny chromosomechromosom,
67
228572
4498
Kiedy odcinki DNA zostaną włączone
do chromosomu bakterii,
04:05
the cellkomórka then makesczyni a little copyKopiuj
of a moleculecząsteczka callednazywa RNARNA,
68
233094
4199
wtedy komórka kopiuje
cząsteczkę zwaną RNA,
04:09
whichktóry is orangePomarańczowy in this pictureobrazek,
69
237317
2015
która jest pomarańczowa na zdjęciu,
04:11
that is an exactdokładny replicatereplika
of the viralwirusowe DNADNA.
70
239356
4717
będącą wierną kopią fagowego DNA.
04:16
RNARNA is a chemicalchemiczny cousinkuzyn of DNADNA,
71
244502
2336
RNA to chemiczny krewniak DNA,
04:18
and it allowspozwala interactioninterakcja
with DNADNA moleculesCząsteczki
72
246862
3953
który umożliwia interakcję
z cząsteczkami DNA,
04:22
that have a matchingdopasowanie sequencesekwencja.
73
250839
1999
które mają pasującą sekwencję.
04:25
So those little bitsbity of RNARNA
from the CRISPRCRISPR locuslocus
74
253258
3909
Te niewielkie odcinki RNA z locus CRISPR
wiążą się z białkiem o nazwie Cas9,
04:29
associateskojarzyć -- they bindwiązać --
to proteinbiałko callednazywa CasCAS9,
75
257191
3789
04:33
whichktóry is whitebiały in the pictureobrazek,
76
261004
1935
które jest białe na zdjęciu,
04:34
and formformularz a complexzłożony that functionsFunkcje
like a sentinelSentinel in the cellkomórka.
77
262963
4219
tworząc kompleks działający jak strażnik.
04:39
It searcheswyszukiwań throughprzez all
of the DNADNA in the cellkomórka,
78
267206
3414
Przeszukuje on całe DNA komórki
04:42
to find siteswitryny that matchmecz
the sequencessekwencje in the boundgranica RNAsRNAs.
79
270644
4252
w poszukiwaniu odcinków,
które pasują do RNA.
04:46
And when those siteswitryny are founduznany --
80
274920
1635
Kiedy znajdzie te odcinki,
04:48
as you can see here,
the blueniebieski moleculecząsteczka is DNADNA --
81
276579
3470
widać te niebieskie cząsteczki, czyli DNA,
04:52
this complexzłożony associateswspółpracownicy with that DNADNA
82
280073
2849
wtedy ten kompleks wiąże się z DNA
04:54
and allowspozwala the CasCAS9 cleavertasak
to cutciąć up the viralwirusowe DNADNA.
83
282946
5302
i umożliwia enzymowi Cas9
wycięcie fagowego DNA.
05:00
It makesczyni a very preciseprecyzyjny breakprzerwa.
84
288272
2356
To bardzo dokładne cięcie.
05:04
So we can think of the CasCAS9 RNARNA
sentinelSentinel complexzłożony
85
292096
4400
Kompleks tnący Cas9-RNA
05:08
like a pairpara of scissorsnożyczki
that can cutciąć DNADNA --
86
296520
3181
przypomina nożyczki do cięcia DNA,
05:11
it makesczyni a double-strandeddwuniciowego breakprzerwa
in the DNADNA helixspirala.
87
299725
3236
ponieważ robi przerwę
w podwójnej nici DNA.
05:14
And importantlyco ważne,
this complexzłożony is programmableprogramowalny,
88
302985
3982
Ten kompleks, co ważne,
można zaprogramować,
05:18
so it can be programmedzaprogramowany to recognizerozpoznać
particularszczególny DNADNA sequencessekwencje,
89
306991
5200
aby rozpoznawał określone
sekwencje DNA
i robił cięcie w tym miejscu DNA.
05:24
and make a breakprzerwa in the DNADNA at that siteteren.
90
312215
3027
05:27
As I'm going to tell you now,
91
315928
1580
Chcę powiedzieć,
05:29
we recognizeduznane that that activityczynność
could be harnessedfabrycznie skompletowane for genomegenom engineeringInżynieria,
92
317532
4776
że to działanie można wykorzystać
w inżynierii genomu,
05:34
to allowdopuszczać cellskomórki to make
a very preciseprecyzyjny changezmiana to the DNADNA
93
322332
4227
aby umożliwić komórkom
dokładne zmiany w DNA
05:38
at the siteteren where
this breakprzerwa was introducedwprowadzony.
94
326583
2472
w miejscu, gdzie dokonano cięcia.
05:41
That's sortsortować of analogousanalogiczne
95
329558
1215
To analogiczne do tego,
05:42
to the way that we use
a word-processingDTP programprogram
96
330797
2708
jak używa się edytora tekstu
05:45
to fixnaprawić a typoliterówka in a documentdokument.
97
333529
2280
do poprawy błędu w dokumencie.
05:49
The reasonpowód we envisionedprzewidywał usingza pomocą
the CRISPRCRISPR systemsystem for genomegenom engineeringInżynieria
98
337541
4818
Chcemy użyć systemu CRISPR
do inżynierii genomu,
05:54
is because cellskomórki have the abilityzdolność
to detectwykryć brokenzłamany DNADNA
99
342383
3619
ponieważ komórki potrafią
wykryć uszkodzone DNA
i je naprawić.
05:58
and repairnaprawa it.
100
346026
1192
05:59
So when a plantroślina or an animalzwierzę cellkomórka detectswykrywa
a double-strandeddwuniciowego breakprzerwa in its DNADNA,
101
347780
4931
Kiedy komórka roślinna lub zwierzęca
wykryje przerwę w podwójnej nici DNA,
06:04
it can fixnaprawić that breakprzerwa,
102
352735
1597
potrafi ją naprawić,
06:06
eitherzarówno by pastingwklejanie togetherRazem
the endskończy się of the brokenzłamany DNADNA
103
354356
3527
poprzez przyłączenie
końcówek uszkodzonego DNA,
06:09
with a little, tinymalutki changezmiana
in the sequencesekwencja of that positionpozycja,
104
357907
4110
z małą zmianą sekwencji w tym miejscu,
06:14
or it can repairnaprawa the breakprzerwa by integratingintegracja
a newNowy piecekawałek of DNADNA at the siteteren of the cutciąć.
105
362041
6283
lub poprzez włączenie nowego odcinka DNA
w miejscu uszkodzenia.
06:21
So if we have a way to introduceprzedstawiać
double-strandeddwuniciowego breaksprzerwy into DNADNA
106
369054
4973
Wiedząc, jak zrobić cięcia
w podwójnej nici DNA,
06:26
at preciseprecyzyjny placesmiejsca,
107
374051
1580
w bardzo dokładnych miejscach,
06:27
we can triggercyngiel cellskomórki
to repairnaprawa those breaksprzerwy,
108
375655
2809
można sprawić, że komórki je naprawią
06:30
by eitherzarówno the disruptionzakłócenie or incorporationwłączenie
of newNowy geneticgenetyczny informationInformacja.
109
378488
5023
poprzez wyłączenie lub włączenie
nowej informacji genetycznej.
06:35
So if we were ablezdolny to programprogram
the CRISPRCRISPR technologytechnologia
110
383936
3242
Jeśli użylibyśmy CRISPR
06:39
to make a breakprzerwa in DNADNA
111
387202
2323
do wykonania cięcia w DNA
06:41
at the positionpozycja at or nearBlisko a mutationMutacja
causingspowodowanie cystictorbielowate fibrosisZwłóknienie wątroby, for exampleprzykład,
112
389549
6269
w miejscu, lub blisko, mutacji
powodującej na przykład mukowiscydozę,
06:47
we could triggercyngiel cellskomórki
to repairnaprawa that mutationMutacja.
113
395842
3505
moglibyśmy zmusić komórki
do naprawy tej mutacji.
06:52
GenomeGenomu engineeringInżynieria is actuallytak właściwie not newNowy,
it's been in developmentrozwój sinceod the 1970s.
114
400464
5103
Inżynieria genomu nie jest nowa.
Rozwija się od lat 70.
06:57
We'veMamy had technologiestechnologie for sequencingsekwencjonowanie DNADNA,
115
405591
2751
Mieliśmy technologie
do sekwencjonowania DNA,
07:00
for copyingbiurowy DNADNA,
116
408366
1595
kopiowania DNA,
07:01
and even for manipulatingmanipulowanie DNADNA.
117
409985
2380
a nawet modyfikacji DNA.
07:04
And these technologiestechnologie
were very promisingobiecujący,
118
412969
3136
Te technologie były bardzo obiecujące,
07:08
but the problemproblem was
that they were eitherzarówno inefficientnieskuteczny,
119
416129
4406
ale ich wadą była nieskuteczność
07:12
or they were difficulttrudny enoughdość to use
120
420559
2333
albo trudność w zastosowaniu,
07:14
that mostwiększość scientistsnaukowcy had not adoptedprzyjęty them
for use in theirich ownwłasny laboratorieslaboratoria,
121
422916
4802
dlatego większość naukowców nie korzystała
z nich w swoich laboratoriach,
07:19
or certainlyna pewno for manywiele
clinicalkliniczny applicationsAplikacje.
122
427742
4165
a na pewno nie w większości
badań klinicznych.
07:24
So, the opportunityokazja to take a technologytechnologia
like CRISPRCRISPR and utilizewykorzystać it has appealapel,
123
432722
7000
Użycie CRISPR jest kuszące
07:32
because of its relativekrewny simplicityprostota.
124
440101
3001
ze względu na jego względną prostotę.
07:35
We can think of olderstarsze
genomegenom engineeringInżynieria technologiestechnologie
125
443126
3769
Starsze technologie inżynierii genetycznej
07:38
as similarpodobny to havingmający
to rewireReWire your computerkomputer
126
446919
3659
przypominały zmianę kabli w komputerze
07:42
eachkażdy time you want to runbiegać
a newNowy piecekawałek of softwareoprogramowanie,
127
450602
3770
za każdym razem, kiedy chcielibyśmy
uruchomić nowe oprogramowanie.
07:46
whereasnatomiast the CRISPRCRISPR technologytechnologia
is like softwareoprogramowanie for the genomegenom,
128
454396
3764
CRISPR natomiast
to oprogramowanie dla genomu,
07:50
we can programprogram it easilyz łatwością,
usingza pomocą these little bitsbity of RNARNA.
129
458184
3486
które można łatwo zaprogramować,
używając niewielkich odcinków RNA.
07:54
So oncepewnego razu a double-strandeddwuniciowego
breakprzerwa is madezrobiony in DNADNA,
130
462658
3093
Po dokonaniu cięcia w podwójnej nici DNA,
07:57
we can inducewywoływać repairnaprawa,
131
465775
2087
można ją naprawić,
07:59
and therebya tym samym potentiallypotencjalnie achieveosiągać
astoundingzdumiewający things,
132
467886
3446
a tym samy osiągnąć niesamowite efekty,
08:03
like beingistota ablezdolny to correctpoprawny mutationsmutacje
that causeprzyczyna sicklesierp cellkomórka anemianiedokrwistość
133
471356
4159
takie jak usunięcie mutacji,
które powodują anemię sierpowatą
08:07
or causeprzyczyna Huntington'sHuntingtona DiseaseChoroby.
134
475539
2351
lub chorobę Huntingtona.
08:09
I actuallytak właściwie think that the first
applicationsAplikacje of the CRISPRCRISPR technologytechnologia
135
477914
3461
Myślę, że początkowe zastosowania
technologii CRISPR
08:13
are going to happenzdarzyć in the bloodkrew,
136
481399
2269
będą dotyczyły krwi,
08:15
where it's relativelystosunkowo easierłatwiejsze
to deliverdostarczyć this toolnarzędzie into cellskomórki,
137
483692
4753
w której łatwiej wprowadzić ją do komórek
08:20
comparedporównywane to solidsolidny tissuestkanki.
138
488469
2121
w porównaniu do tkanek stałych.
08:23
Right now, a lot of the work
that's going on
139
491905
2404
Wiele prowadzonych obecnie badań
08:26
appliesdotyczy to animalzwierzę modelsmodele
of humanczłowiek diseasechoroba, suchtaki as micemyszy.
140
494333
3969
dotyczy ludzkich chorób przenoszonych
na zwierzęta, jak myszy.
08:30
The technologytechnologia is beingistota used to make
very preciseprecyzyjny changeszmiany
141
498326
3269
Ta technologia służy do wprowadzania
bardzo dokładnych zmian,
08:33
that allowdopuszczać us to studybadanie the way
that these changeszmiany in the cell'skomórki DNADNA
142
501619
5171
pozwalających zbadać sposób,
w jaki zmiany w DNA komórki
08:38
affectoddziaływać eitherzarówno a tissuetkanka or,
in this casewalizka, an entireCały organismorganizm.
143
506814
4320
wpływają na tkanki czy organizm,
co ma miejcie w tym przypadku.
08:43
Now in this exampleprzykład,
144
511515
1207
To przykład
08:44
the CRISPRCRISPR technologytechnologia
was used to disruptzakłócać a genegen
145
512746
3793
użycia technologii CRISPR do edycji genu,
08:48
by makingzrobienie a tinymalutki changezmiana in the DNADNA
146
516563
2767
przez wprowadzenie małej zmiany w DNA,
08:51
in a genegen that is responsibleodpowiedzialny
for the blackczarny coatpłaszcz colorkolor of these micemyszy.
147
519354
4444
odpowiadającej za
czarne umaszczenie myszy.
08:56
ImagineWyobraź sobie that these whitebiały micemyszy
differróżnić się from theirich pigmentedBarwiona szpachla litter-matesmiocie
148
524219
5018
Białe myszy różnią się od tych czarnych
09:01
by just a tinymalutki changezmiana at one genegen
in the entireCały genomegenom,
149
529261
4667
niewielką zmianą jednego genu
w całym genomie,
09:05
and they're otherwisew przeciwnym razie completelycałkowicie normalnormalna.
150
533952
1990
a poza tym są całkowicie normalne.
09:07
And when we sequencesekwencja the DNADNA
from these animalszwierzęta,
151
535966
2891
Kiedy sekwencjonujemy DNA tych zwierząt,
09:10
we find that the changezmiana in the DNADNA
152
538881
2626
odkrywamy, że modyfikacja w DNA
09:13
has occurredwystąpił at exactlydokładnie the placemiejsce
where we inducedwywołany it,
153
541531
3142
została wprowadzona dokładnie tam,
gdzie została zaprogramowana,
09:16
usingza pomocą the CRISPRCRISPR technologytechnologia.
154
544697
1762
używając technologii CRISPR.
09:19
AdditionalDodatkowe experimentseksperymenty
are going on in other animalszwierzęta
155
547662
2724
Eksperymenty prowadzi się
na innych zwierzętach,
09:22
that are usefulprzydatny for creatingtworzenie modelsmodele
for humanczłowiek diseasechoroba,
156
550410
4095
które są pożyteczne w tworzeniu
modeli dla ludzkich chorób,
09:26
suchtaki as monkeysmałpy.
157
554529
1603
takich jak małpy.
09:28
And here we find
that we can use these systemssystemy
158
556156
3226
Możemy wykorzystać te systemy,
09:31
to testtest the applicationpodanie of this technologytechnologia
in particularszczególny tissuestkanki,
159
559406
3802
aby sprawdzić zastosowanie tej technologii
w określonych tkankach,
09:35
for exampleprzykład, figuringzastanawianie się out how to deliverdostarczyć
the CRISPRCRISPR toolnarzędzie into cellskomórki.
160
563232
5073
próbując odkryć, jak wprowadzić
CRISPR do komórek.
09:40
We alsorównież want to understandzrozumieć better
161
568329
2148
Chcemy także lepiej zrozumieć,
09:42
how to controlkontrola the way
that DNADNA is repairednaprawiony after it's cutciąć,
162
570501
3627
jak kontrolować sposób naprawy DNA
po dokonaniu cięcia,
09:46
and alsorównież to figurepostać out how to controlkontrola
and limitlimit any kinduprzejmy of off-targetod docelowej,
163
574152
5681
jak również kontrolować jakikolwiek
nieprzewidziany rezultat,
09:51
or unintendedniezamierzone effectsruchomości
of usingza pomocą the technologytechnologia.
164
579857
3237
czy niezamierzony skutek,
użycia tej technologii.
09:56
I think that we will see
clinicalkliniczny applicationpodanie of this technologytechnologia,
165
584356
6150
Kliniczne zastosowanie tej technologii,
10:02
certainlyna pewno in adultsdorośli ludzie,
166
590530
1512
na pewno w przypadku dorosłych,
10:04
withinw ciągu the nextNastępny 10 yearslat.
167
592066
1603
zobaczymy w ciągu 10 lat.
10:05
I think that it's likelyprawdopodobne
that we will see clinicalkliniczny trialspróby
168
593693
3134
Prawdopodobnie będą prowadzone
badania kliniczne,
10:08
and possiblymożliwie even approvedzatwierdzony
therapiesterapie withinw ciągu that time,
169
596851
3429
a może nawet zatwierdzone terapie,
w ciągu tego okresu,
10:12
whichktóry is a very excitingekscytujący thing
to think about.
170
600304
2713
co bardzo mnie cieszy.
10:15
And because of the excitementpodniecenie
around this technologytechnologia,
171
603041
2501
Zachwyt nad tą technologią
10:17
there's a lot of interestzainteresowanie
in start-uprozpoczęcie działalności companiesfirmy
172
605566
3293
budzi zainteresowanie start-upów,
10:20
that have been foundedzałożony
to commercializekomercjalizacji the CRISPRCRISPR technologytechnologia,
173
608883
4762
które chcą skomercjalizować
technologię CRISPR,
10:25
and lots of ventureprzedsięwzięcie capitalistskapitaliści
174
613669
1489
i wiele inwestorów,
10:27
that have been investinginwestowanie
in these companiesfirmy.
175
615182
2572
którzy wspierają te przedsiębiorstwa.
10:31
But we have to alsorównież considerrozważać
176
619242
1573
Należy również wziąć pod uwagę,
10:32
that the CRISPRCRISPR technologytechnologia can be used
for things like enhancementwzmocnienie.
177
620839
3622
że CRISPR można wykorzystać
do takich celów jak doskonalenie.
10:36
ImagineWyobraź sobie that we could try
to engineerinżynier humansludzie
178
624485
3044
Wyobraźmy sobie możliwość
"projektowania" ludzi,
10:39
that have enhancedulepszony propertiesnieruchomości,
suchtaki as strongersilniejszy boneskości,
179
627553
4435
którzy mieliby lepsze cechy,
takie jak mocniejsze kości
10:44
or lessmniej susceptibilitywrażliwość na
to cardiovascularsercowo-naczyniowe diseasechoroba
180
632012
4071
czy mniejszą podatność na choroby serca,
10:48
or even to have propertiesnieruchomości
181
636107
1511
czy nawet mieliby cechy,
10:49
that we would considerrozważać maybe
to be desirablepożądany,
182
637642
2399
które uważalibyśmy za bardziej pożądane,
10:52
like a differentróżne eyeoko colorkolor
or to be tallerwyższy, things like that.
183
640065
4441
jak np. inny kolor oczu lub wyższy wzrost.
10:57
"DesignerProjektant humansludzie," if you will.
184
645942
1846
Innymi słowy: "człowiek na zamówienie".
11:00
Right now, the geneticgenetyczny informationInformacja
185
648780
2390
Obecnie informacja genetyczna
11:03
to understandzrozumieć what typestypy of genesgeny
would give risewzrost to these traitscechy
186
651194
4493
zawierająca rodzaje genów,
które odpowiadają za te cechy,
11:07
is mostlyprzeważnie not knownznany.
187
655711
1733
jest w dużej mierze nieznana.
11:09
But it's importantważny to know
188
657468
1246
Trzeba wiedzieć,
11:10
that the CRISPRCRISPR technologytechnologia givesdaje us a toolnarzędzie
to make suchtaki changeszmiany,
189
658738
4285
że technologia CRISPR daje narzędzie
do wprowadzania takich edycji,
11:15
oncepewnego razu that knowledgewiedza, umiejętności becomesstaje się availabledostępny.
190
663047
2507
kiedy tylko ta wiedza stanie się dostępna.
11:18
This raisespodnosi a numbernumer of ethicaletyczny questionspytania
that we have to carefullyostrożnie considerrozważać,
191
666651
4111
To rodzi pytania natury etycznej,
które należy dokładnie rozważyć
11:22
and this is why I and my colleagueskoledzy
have callednazywa for a globalświatowy pausepauza
192
670786
4215
i z tego powodu, razem z kolegami,
poprosiłam o globalne wstrzymanie się
11:27
in any clinicalkliniczny applicationpodanie
of the CRISPRCRISPR technologytechnologia in humanczłowiek embryoszarodków,
193
675025
4746
od używania CRISPR
do edycji ludzkich zarodków,
11:31
to give us time
194
679795
1151
aby zyskać czas
11:32
to really considerrozważać all of the variousróżnorodny
implicationsimplikacje of doing so.
195
680970
4377
na uwzględnienie konsekwencji
takiego działania.
11:37
And actuallytak właściwie, there is an importantważny
precedentprecedens for suchtaki a pausepauza
196
685743
3843
Z tą decyzją wiąże się precedens,
mający miejsce w latach 70.,
11:41
from the 1970s,
197
689610
1319
11:42
when scientistsnaukowcy got togetherRazem
198
690953
1864
kiedy naukowcy
11:44
to call for a moratoriummoratorium
on the use of molecularmolekularny cloningKlonowanie,
199
692841
3830
wezwali do moratorium klonowania,
11:48
untilaż do the safetybezpieczeństwo of that technologytechnologia
could be testedprzetestowany carefullyostrożnie and validatedzatwierdzone.
200
696695
5955
dopóki bezpieczeństwo tej technologi
nie zostanie przetestowane i sprawdzone.
11:55
So, genome-engineeredinżynierii genomu humansludzie
are not with us yetjeszcze,
201
703506
5140
Chociaż nie ma wśród nas ludzi
zaprogramowanych genetycznie,
12:00
but this is no longerdłużej sciencenauka fictionfikcja.
202
708670
2647
to niedługo nie będzie to science fiction.
12:04
Genome-engineeredInżynierii genomu animalszwierzęta and plantsrośliny
are happeningwydarzenie right now.
203
712179
4365
Transgeniczne zwierzęta
i rośliny są faktem.
12:09
And this putsstawia in frontz przodu of all of us
a hugeolbrzymi responsibilityodpowiedzialność,
204
717069
4053
Nakłada to na nas odpowiedzialność,
12:13
to considerrozważać carefullyostrożnie
bothobie the unintendedniezamierzone consequenceskonsekwencje
205
721146
4577
aby dokładnie rozważyć
niezamierzone konsekwencje,
12:17
as well as the intendedzamierzony impactswpływ
of a scientificnaukowy breakthroughprzełom.
206
725747
4046
jak również zamierzone efekty,
tej naukowego przełomu.
Dziękuję.
12:22
Thank you.
207
730190
1152
12:23
(ApplauseAplauz)
208
731366
4000
(Brawa)
12:31
(ApplauseAplauz endskończy się)
209
739572
1163
(Koniec braw)
12:33
BrunoBruno GiussaniGiussani: JenniferJennifer, this is
a technologytechnologia with hugeolbrzymi consequenceskonsekwencje,
210
741535
3894
Bruno Giussani: To technologia
o dużych konsekwencjach,
12:37
as you pointedspiczasty out.
211
745453
1151
tak jak wspomniałaś.
12:38
Your attitudepostawa about askingpytając for a pausepauza
or a moratoriummoratorium or a quarantineKwarantanna
212
746628
5172
Twoja prośba o wstrzymanie się,
moratorium, czy kwarantannę,
12:43
is incrediblyniewiarygodnie responsibleodpowiedzialny.
213
751824
2020
jest niezwykle odpowiedzialna.
12:46
There are, of coursekurs,
the therapeuticterapeutyczny resultswyniki of this,
214
754733
2548
Mamy skutki lecznicze,
12:49
but then there are the un-therapeuticun-terapeutyczne oneste
215
757305
2150
ale także i skutki uboczne,
12:51
and they seemwydać się to be the oneste
gainingzyskuje tractiontrakcja,
216
759479
2180
które zyskują rozgłos,
12:53
particularlyszczególnie in the mediagłoska bezdźwięczna.
217
761683
1246
zwłaszcza w mediach.
12:54
This is one of the latestnajnowszy issuesproblemy
of The EconomistEkonomista -- "EditingEdycji humanityludzkość."
218
762953
4166
"Poprawianie ludzkości"
piszą w "The Economist".
12:59
It's all about geneticgenetyczny enhancementwzmocnienie,
it's not about therapeuticsterapeutyczna.
219
767143
3819
Piszą o genetycznym udoskonalaniu,
a nic o zastosowaniach klinicznych.
13:03
What kinduprzejmy of reactionsreakcje
did you get back in MarchMarca
220
771541
2282
Jaką zareagowali w marcu
13:05
from your colleagueskoledzy in the sciencenauka worldświat,
221
773847
2017
twoi koledzy ze świata nauki,
gdy zasugerowałaś,
13:07
when you askedspytał or suggestedzasugerował
222
775888
1358
13:09
that we should actuallytak właściwie pausepauza this
for a momentza chwilę and think about it?
223
777270
3316
aby zatrzymać się
i zastanowić przez chwilę?
13:13
JenniferJennifer DoudnaDoudna: My colleagueskoledzy
were actuallytak właściwie, I think, delightedzachwycony
224
781054
3001
Jennifer Doudna: Myślę, że moi koledzy
byli właściwie zadowoleni
13:16
to have the opportunityokazja
to discussomawiać this openlyotwarcie.
225
784079
2245
z możliwości, aby otwarcie porozmawiać.
13:18
It's interestingciekawy that as I talk to people,
226
786348
2346
To interesujące, że kiedy rozmawiam
13:20
my scientificnaukowy colleagueskoledzy
as well as othersinni,
227
788718
2468
z kolegami po fachu, czy innymi ludźmi,
13:23
there's a wideszeroki varietyróżnorodność
of viewpointspunkty widokowe about this.
228
791210
2310
pojawia się szerokie spektrum poglądów.
13:25
So clearlywyraźnie it's a topictemat that needswymagania
carefulostrożny considerationwynagrodzenie and discussiondyskusja.
229
793544
3674
To oczywiste, że ten temat wymaga
ostrożnej rozwagi i dyskusji.
13:29
BGBG: There's a bigduży meetingspotkanie
happeningwydarzenie in DecemberGrudnia
230
797242
2215
BG: W grudniu odbędzie się spotkanie,
13:31
that you and your colleagueskoledzy are callingpowołanie,
231
799481
1976
o które ty i twoi koledzy zabiegają
13:33
togetherRazem with the NationalKrajowe AcademyAkademia
of SciencesNauki and othersinni,
232
801481
2767
razem z Narodową Akademią Nauk, i innymi.
13:36
what do you hopenadzieja will come
out of the meetingspotkanie, practicallypraktycznie?
233
804272
3292
Co wyniknie z tego spotkania?
13:39
JDJD: Well, I hopenadzieja that we can airpowietrze the viewswidoki
234
807588
2366
JD: Mam nadzieję, że publicznie wyrazimy
13:41
of manywiele differentróżne individualsosoby prywatne
and stakeholdersinteresariusze
235
809978
3600
poglądy wielu różnych osób i inwestorów,
13:45
who want to think about how to use
this technologytechnologia responsiblyodpowiedzialnie.
236
813602
4292
którzy chcą wykorzystywać tę technologię
w odpowiedzialny sposób.
13:49
It maymoże not be possiblemożliwy to come up with
a consensuszgoda pointpunkt of viewwidok,
237
817918
3102
Może nie dojdziemy do konsensusu,
ale powinniśmy przynajmniej zrozumieć
13:53
but I think we should at leastnajmniej understandzrozumieć
238
821044
1993
wszystkie kwestie z tym związane.
13:55
what all the issuesproblemy are as we go forwardNaprzód.
239
823061
1972
13:57
BGBG: Now, colleagueskoledzy of yoursTwój,
240
825057
1406
BG: Jeden z twoich kolegów,
13:58
like GeorgeGeorge ChurchKościół,
for exampleprzykład, at HarvardHarvard,
241
826487
2079
George Church z Uniwersytetu Harvarda,
mówi: " Kwestie etyczne dotyczą
jedynie bezpieczeństwa.
14:00
they say, "Yeah, ethicaletyczny issuesproblemy basicallygruntownie
are just a questionpytanie of safetybezpieczeństwo.
242
828590
3436
Prowadzimy testy na zwierzętach
w laboratoriach.
14:04
We testtest and testtest and testtest again,
in animalszwierzęta and in labslaboratoria,
243
832050
2654
14:06
and then oncepewnego razu we feel it's safebezpieczny enoughdość,
we moveruszaj się on to humansludzie."
244
834728
3916
Kiedy uznamy, że wszystko jest bezpieczne,
wtedy przejdziemy do ludzi".
14:10
So that's kinduprzejmy of the other
schoolszkoła of thought,
245
838668
2581
To zupełnie inna szkoła myślenia,
14:13
that we should actuallytak właściwie use
this opportunityokazja and really go for it.
246
841273
3148
która zaleca wykorzystanie tej szansy.
14:16
Is there a possiblemożliwy splitrozdzielać happeningwydarzenie
in the sciencenauka communityspołeczność about this?
247
844445
3778
Czy spowoduje to rozłam
w naukowej społeczności?
14:20
I mean, are we going to see
some people holdingtrzymać back
248
848247
2460
Niektórzy ludzie będą przeciw
14:22
because they have ethicaletyczny concernsobawy,
249
850731
1794
ze względu na etyczne wątpliwości,
14:24
and some othersinni just going forwardNaprzód
250
852549
1687
a inni pójdą naprzód,
14:26
because some countrieskraje under-regulatepod regulate
or don't regulateregulują at all?
251
854260
3296
bo w niektórych krajach brakuje
dobrych lub jakichkolwiek regulacji.
14:29
JDJD: Well, I think with any newNowy technologytechnologia,
especiallyszczególnie something like this,
252
857580
3845
JD: W przypadku każdej nowej technologii,
zwłaszcza takiej jak ta,
14:33
there are going to be
a varietyróżnorodność of viewpointspunkty widokowe,
253
861449
2785
pojawi się mnóstwo różnych opinii,
14:36
and I think that's
perfectlydoskonale understandablezrozumiale.
254
864258
3341
i myślę, że jest to w pełni zrozumiałe.
14:39
I think that in the endkoniec,
255
867623
1512
Myślę, że prędzej czy później
14:41
this technologytechnologia will be used
for humanczłowiek genomegenom engineeringInżynieria,
256
869159
4951
ta technologia będzie użyta
do poprawy ludzkiego genomu,
14:46
but I think to do that withoutbez carefulostrożny
considerationwynagrodzenie and discussiondyskusja
257
874134
4317
ale do tego potrzeba rozwagi i dyskusji
14:50
of the risksryzyko and potentialpotencjał complicationspowikłania
258
878475
2937
o niebezpieczeństwach
i potencjalnych komplikacjach,
14:53
would not be responsibleodpowiedzialny.
259
881436
1539
inaczej byłoby to nieodpowiedzialne.
14:54
BGBG: There are a lot of technologiestechnologie
and other fieldspola of sciencenauka
260
882999
2979
BG: Wiele technologii
i innych gałęzi nauki
14:58
that are developingrozwijanie exponentiallywykładniczo,
prettyładny much like yoursTwój.
261
886002
2771
rozwija się w niesamowitym tempie.
Mam na myśli sztuczną inteligencję,
autonomiczne roboty i tak dalej.
15:00
I'm thinkingmyślący about artificialsztuczny
intelligenceinteligencja, autonomousautonomiczny robotsroboty and so on.
262
888797
4033
15:05
No one seemswydaje się --
263
893199
1167
Wydaje się, że nikt,
15:06
asidena bok from autonomousautonomiczny warfaredziałania wojenne robotsroboty --
264
894390
2508
pomijając autonomiczne roboty
pomagające ludziom,
15:08
nobodynikt seemswydaje się to have launcheduruchomiona
a similarpodobny discussiondyskusja in those fieldspola,
265
896922
4705
nie zaczął podobnej dyskusji
w podobnych dziedzinach nauki,
15:13
in callingpowołanie for a moratoriummoratorium.
266
901651
1410
wzywając do moratorium.
15:15
Do you think that your discussiondyskusja maymoże
serveobsługiwać as a blueprintPlan wytworzenia for other fieldspola?
267
903085
4071
Czy taka dyskusja może posłużyć za wzór
w innych dziedzinach?
15:19
JDJD: Well, I think it's hardciężko for scientistsnaukowcy
to get out of the laboratorylaboratorium.
268
907180
3519
JD: Myślę, że naukowcom jest trudno
wyjść z laboratorium.
15:22
SpeakingMówiąc for myselfsiebie,
269
910723
1153
Mówiąc za siebie,
15:23
it's a little bitkawałek
uncomfortableniewygodny to do that.
270
911900
2616
jest w tym coś niekomfortowego.
15:26
But I do think that beingistota involvedzaangażowany
in the genesisgeneza of this
271
914540
3914
Zaangażowanie w powstanie technologii
15:30
really putsstawia me and my colleagueskoledzy
in a positionpozycja of responsibilityodpowiedzialność.
272
918478
3856
obarcza mnie i moich kolegów
odpowiedzialnością.
15:34
And I would say that I certainlyna pewno hopenadzieja
that other technologiestechnologie
273
922358
3430
Mam nadzieję, że inne technologie
15:37
will be considereduważane in the samepodobnie way,
274
925812
2646
będą tak samo ocenione
15:40
just as we would want to considerrozważać
something that could have implicationsimplikacje
275
928482
3398
jak chcielibyśmy ocenić coś,
co może wpłynąć
15:43
in other fieldspola besidesoprócz biologybiologia.
276
931904
1927
na inne dziedziny biologii.
15:45
BGBG: JenniferJennifer, thanksdzięki for comingprzyjście to TEDTED.
277
933855
1952
BG: Dziękuję za uczestnictwo w TED.
15:47
JDJD: Thank you.
278
935831
1261
JD: Dziękuję.
15:49
(ApplauseAplauz)
279
937116
3693
(Brawa)
Translated by Sylwia Gliniewicz
Reviewed by Lena Gorska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jennifer Doudna - Biologist
Jennifer Doudna was part of inventing a potentially world-changing genetic technology: the gene editing technology CRISPR-Cas9.

Why you should listen

Together with her colleague Emmanuelle Charpentier of Umeå University in Sweden, Berkeley biologist Jennifer Doudna is at the center of one of today's most-discussed science discoveries: a technology called CRISPR-Cas9 that allows human genome editing by adding or removing genetic material at will. This enables fighting genetic diseases (cutting out HIV, altering cancer cells) as well as, potentially, opening the road to "engineered humans."

Because some applications of genetic manipulation can be inherited, Doudna and numerous colleagues have called for prudent use of the technology until the ethics and safety have been properly considered.

Doudna is the co-winner of the 2018 Kavli Prize in Nanoscience, along with Emmanuelle Charpentier and Virginijus Šikšnys.

More profile about the speaker
Jennifer Doudna | Speaker | TED.com