ABOUT THE SPEAKER
Mathias Jud - Artist
The work of artists Mathias Jud and Christoph Wachter questions the limits of our communication possibilities and, therefore, of our identity.

Why you should listen

Mathias Jud and Christoph Wachter combine the power of online collaboration with activism to produce their artistic vision.

In Berlin (where they live), they created an open mesh network in the government district, allowing citizens to send messages to the NSA and GCHQ, whose known listening posts are there. With their "Hotel Gelem" project, the duo commented on racism and exclusion by inviting visitors to stay in the homes of Roma families -- a culture familiar with the idea of displacement. And in Australia at the Queensland University of Technology in Brisbane, the two created an installation which allowed visitors to interract with refugees detained in the country.

"We should start making our own connections, fighting for this idea of an equal and globally interconnected world," Jud says. "This is essential to overcome our speechlessness and the separation provoked by rival political forces."

More profile about the speaker
Mathias Jud | Speaker | TED.com
TEDGlobal>London

Mathias Jud: Art that lets you talk back to NSA spies

Mathias Jud: Sztuka, która pozwala odpowiadać szpiegom z NSA

Filmed:
993,011 views

W 2013 roku świat dowiedział się, że brytyjski odpowiednik NSA, GCHQ, długo szpiegował niemiecki rząd. W obliczu powszechnego oburzenia, artyści Mathias Jud i Christoph Wachter pomyśleli: "Skoro i tak słuchają... porozmawiajmy z nimi". Za pomocą anten zamontowanych na dachu ambasady Szwajcarii w berlińskiej dzielnicy rządowej ustanowili otwartą sieć, która pozwalała przesyłać wiadomości do szpiegów z USA i Wielkiej Brytanii, którzy podsłuchiwali w pobliżu. To jedno z trzech odważnych, często zabawnych i mocno wywrotowych działań omówionych w tej prelekcji, która kwestionuje świat zamkniętych sieci i rosnące niezadowolenie z bycia podsłuchiwanym i obserwowanym.
- Artist
The work of artists Mathias Jud and Christoph Wachter questions the limits of our communication possibilities and, therefore, of our identity. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Rok temu ambasada Szwajcarii
w Berlinie poprosiła nas
00:12
A yearrok agotemu, we were invitedzaproszony
by the SwissSzwajcarski EmbassyAmbasada in BerlinBerlin
0
999
3342
00:16
to presentteraźniejszość our artsztuka projectsprojektowanie.
1
4365
2023
o prezentację naszych
projektów artystycznych.
00:18
We are used to invitationszaproszenia,
but this invitationzaproszenie really thrilledwstrząśnięty us.
2
6999
4134
Dostajemy wiele zaproszeń,
ale to było naprawdę ekscytujące.
00:23
The SwissSzwajcarski EmbassyAmbasada in BerlinBerlin is specialspecjalny.
3
11586
2841
Ambasada Szwajcarii
w Berlinie jest wyjątkowa.
00:26
It is the only oldstary buildingbudynek
in the governmentrząd districtdzielnica
4
14451
2968
To jedyny budynek w dzielnicy rządowej,
00:29
that was not destroyedzniszczony
duringpodczas the SecondDrugi WorldŚwiat WarWojny,
5
17443
2956
który nie został zniszczony
podczas II wojny światowej
00:32
and it sitssiedzi right nextNastępny
to the FederalFederalnej ChancelleryKancelaria.
6
20423
2768
i znajduje się tuż obok
Urzędu Kanclerza Federalnego.
00:35
No one is closerbliższy to ChancellorKanclerz MerkelMerkel
than the SwissSzwajcarski diplomatsdyplomaci.
7
23723
4116
Nikt nie jest bliżej Kanclerz Merkel
niż szwajcarscy dyplomaci.
00:39
(LaughterŚmiech)
8
27863
1976
(Śmiech)
00:42
The governmentrząd districtdzielnica in BerlinBerlin
alsorównież containszawiera the ReichstagReichstag --
9
30656
3819
W dzielnicy rządowej w Berlinie
znajduje się również Reichstag,
00:46
Germany'sW Niemczech parliamentparlament --
and the BrandenburgBrandenburgia GateBrama,
10
34499
2811
parlament Niemiec,
oraz Brama Brandenburska,
00:49
and right nextNastępny to the gatebrama
there are other embassiesambasady,
11
37334
2941
a tuż obok bramy są inne ambasady,
00:52
in particularszczególny the US
and the BritishBrytyjskie EmbassyAmbasada.
12
40299
3397
zwłaszcza amerykańska i brytyjska.
00:56
AlthoughChociaż GermanyNiemcy is an advancedzaawansowane democracydemokracja,
13
44657
3216
Mimo że Niemcy to nowoczesny,
demokratyczny kraj
00:59
citizensobywatele are limitedograniczony
in theirich constitutionalkonstytucyjne rightsprawa
14
47897
2961
obywatelom ogranicza się
ich konstytucyjne prawa
01:02
in its governmentrząd districtdzielnica.
15
50882
1393
właśnie w dzielnicy rządowej.
01:04
The right of assemblymontaż and the right
to demonstratewykazać are restrictedograniczony there.
16
52299
4387
Prawo do zgromadzeń oraz
demonstracji jest tam ograniczone.
01:09
And this is interestingciekawy
from an artisticartystyczny pointpunkt of viewwidok.
17
57607
3668
To interesujące z artystycznego
punktu widzenia.
01:13
The opportunitiesmożliwości to exercisećwiczenie
participationudział and to expresswyrazić oneselfsię
18
61299
4712
Możliwość uczestnictwa i wyrażania siebie
01:18
are always boundgranica to a certainpewny orderzamówienie
19
66035
2240
zawsze są w pewien sposób uporządkowane
01:20
and always subjectPrzedmiot
to a specifickonkretny regulationregulacja.
20
68299
3475
i zawsze podlegają regulacjom.
01:23
With an awarenessświadomość of the dependencieszależności
of these regulationsprzepisy prawne,
21
71798
4759
Znając zależności między regulacjami,
zyskujemy nową perspektywę.
01:28
we can gainzdobyć a newNowy perspectiveperspektywiczny.
22
76581
2694
01:31
The givendany termswarunki and conditionswarunki
shapekształt our perceptionpostrzeganie, our actionsdziałania
23
79299
4654
Dane warunki kształtują
nasze postrzeganie, zachowanie
01:35
and our liveszyje.
24
83977
1587
oraz nasze życie.
01:38
And this is crucialistotny in anotherinne contextkontekst.
25
86168
3107
To kluczowe w innym kontekście.
01:41
Over the last couplepara of yearslat,
26
89299
1478
W ostatnich latach
01:42
we learnednauczyli that from the roofsdachy
of the US and the BritishBrytyjskie EmbassyAmbasada,
27
90801
4474
dowiedzieliśmy się, że z dachów
ambasad USA i Wielkiej Brytanii
01:47
the secretsekret servicesusługi have been listeningsłuchający
to the entireCały districtdzielnica,
28
95299
4737
służby specjalne
podsłuchiwały całą dzielnicę,
01:52
includingwłącznie z the mobilemobilny phonetelefon
of AngelaAngela MerkelMerkel.
29
100060
2696
w tym rozmowy telefoniczne
Angeli Merkel.
01:55
The antennasanteny of the BritishBrytyjskie GCHQGCHQ are
hiddenukryty in a whitebiały cylindricalwalcowe radomeradome,
30
103299
4976
Brytyjska Centrala Łączności Rządowej
ukrywa anteny w białej kopule,
02:00
while the listeningsłuchający poststanowisko
of the AmericanAmerykański NSANSA
31
108299
3017
podczas gdy biuro podsłuchu
Amerykańskiej NSA
02:03
is coveredpokryty by radioradio transparentprzezroczysty screensekrany.
32
111340
2959
jest pokryte przezroczystymi
ekranami radiowymi.
02:07
But how to addressadres these hiddenukryty
and disguisedw przebraniu forcessiły?
33
115342
2933
Jak tytułować te ukryte
i zamaskowane siły?
02:10
With my colleaguekolega, ChristophChristoph WachterWachter,
34
118903
2372
Z moim kolegą, Christophem Wachterem,
02:13
we acceptedprzyjęty the invitationzaproszenie
of the SwissSzwajcarski EmbassyAmbasada.
35
121299
2603
zaakceptowaliśmy zaproszenie
do Szwajcarskiej Ambasady.
02:16
And we used this opportunityokazja
to exploitwykorzystać the specifickonkretny situationsytuacja.
36
124783
4103
Wykorzystaliśmy tę okazję,
by zbadać tę specyficzną sytuację.
02:22
If people are spyingszpiegostwo on us,
it standsstojaki to reasonpowód
37
130508
3142
Jeżeli nas szpiegują, oczywiste jest,
02:25
that they have to listen
to what we are sayingpowiedzenie.
38
133674
2601
że muszą nas podsłuchiwać.
02:28
(LaughterŚmiech)
39
136299
3976
(Śmiech)
02:32
On the roofdach of the SwissSzwajcarski EmbassyAmbasada,
we installedzainstalowany a seriesseria of antennasanteny.
40
140299
4000
Na dachu Szwajcarskiej Ambasady,
zainstalowaliśmy zbiór anten.
02:38
They weren'tnie były as sophisticatedwyrafinowany as those
used by the AmericansAmerykanie and the BritishBrytyjskie.
41
146729
4254
Nie tak wysokiej klasy, jak te
używane przez Amerykanów czy Anglików.
02:43
(LaughterŚmiech)
42
151007
1267
(Śmiech)
Były to doraźne metalowe anteny,
02:44
They were makeshiftprowizoryczny can antennasanteny,
43
152298
1723
02:46
not camouflagedzakamuflowany but totallycałkowicie
obviousoczywisty and visiblewidoczny.
44
154045
2989
nieukryte, ale absolutnie
jawne i widoczne.
02:50
The AcademyAkademia of ArtsSztuka joinedDołączył the projectprojekt,
45
158299
2495
Akademia Sztuk Pięknych
dołączyła do projektu,
02:52
and so we builtwybudowany anotherinne
largeduży antennaantena on theirich rooftopna dachu,
46
160818
3690
więc wybudowaliśmy kolejną
wielką antenę na ich dachu,
02:56
exactlydokładnie betweenpomiędzy the listeningsłuchający postsogłoszenia
of the NSANSA and the GCHQGCHQ.
47
164532
4018
dokładnie pomiedzy podsłuchami NSA i GCHQ.
03:00
(LaughterŚmiech)
48
168574
1856
(Śmiech)
03:02
Never have we been observedzauważony in suchtaki detailSzczegół
while buildingbudynek an artsztuka installationinstalacja.
49
170454
4821
Nigdy nie byliśmy tak obserwowani
podczas budowania instalacji artystycznej.
03:07
A helicopterśmigłowiec circledkrążyły over our headsgłowy
50
175299
2252
Helikopter latał nad naszymi głowami,
03:09
with a cameraaparat fotograficzny registeringRejestracja
eachkażdy and everykażdy moveruszaj się we madezrobiony,
51
177575
3230
nagrywając kamerą każdy nasz ruch,
03:12
and on the roofdach of the US EmbassyAmbasada,
securitybezpieczeństwo officersoficerowie patrolledpatrolował.
52
180829
3210
dach Ambasady USA
patrolowali ochroniarze.
03:17
AlthoughChociaż the governmentrząd districtdzielnica
is governedrządzony by a strictścisły policePolicja orderzamówienie,
53
185499
5189
Pomimo ścisłej kontroli policji
w dzielnicy urzędowej
03:22
there are no specifickonkretny lawsprawa
relatingodnoszące się to digitalcyfrowy communicationkomunikacja.
54
190712
4159
nie ma szczególnych regulacji prawnych
odnośnie cyfrowej komunikacji.
03:27
Our installationinstalacja
was thereforew związku z tym perfectlydoskonale legalprawny,
55
195548
3483
Dlatego nasza instalacja,
była całkowicie legalna,
03:31
and the SwissSzwajcarski AmbassadorAmbasador
informedpowiadomiony ChancellorKanclerz MerkelMerkel about it.
56
199055
3197
a ambasador Szwajcarii
poinformował o niej kanclerz Merkel.
03:35
We namedo imieniu the projectprojekt "Can You HearUsłyszeć Me?"
57
203101
2879
Nazwaliśmy projekt: "Czy mnie słyszysz?".
03:38
(LaughterŚmiech)
58
206004
1976
(Śmiech)
03:40
The antennasanteny createdstworzony an openotwarty
and freewolny Wi-FiWi-Fi communicationkomunikacja networksieć
59
208805
4261
Anteny stworzyły otwartą
i wolną przestrzeń Wi-Fi,
03:45
in whichktóry anyonektokolwiek who wanted to
would be ablezdolny to participateuczestniczyć
60
213090
3185
do której każdy chętny
mógł dołączyć bez utrudnień,
03:48
usingza pomocą any Wi-Fi-enabledKomputerów z obsługą Wi-Fi deviceurządzenie
withoutbez any hindranceZawada,
61
216299
3112
używając jakiegokolwiek
urządzenia z Wi-Fi.
03:51
and be ablezdolny to sendwysłać messageswiadomości
62
219435
1921
Każdy mógł wysyłać wiadomości
03:53
to those listeningsłuchający on the frequenciesczęstotliwości
that were beingistota interceptedprzechwycone.
63
221380
4080
do słuchających
na przyjętych częstotliwościach.
03:58
TextTekst messageswiadomości, voicegłos chatczat, fileplik sharingdzielenie się --
64
226510
2495
Wiadomości tekstowe,
rozmowa, udostępnianie plików,
04:01
anything could be sentwysłane anonymouslyanonimowo.
65
229029
2649
wszystko mogło być wysyłane anonimowo.
04:04
And people did communicatekomunikować się.
66
232852
2423
Ludzie się komunikowali.
04:07
Over 15,000 messageswiadomości were sentwysłane.
67
235299
2976
Wysłano ponad 15 000 wiadomości.
04:10
Here are some examplesprzykłady.
68
238299
1752
Tutaj mamy kilka przykładów.
04:13
"HelloCześć worldświat, hellocześć BerlinBerlin,
hellocześć NSANSA, hellocześć GCHQGCHQ."
69
241299
4512
"Cześć świecie, cześć Berlinie,
cześć NSA, cześć GCHQ"
04:19
"NSANSA AgentsAgenci, Do the Right Thing!
BlowCios the whistlegwizdek!"
70
247208
4091
"Agenci NSA , zróbcie co należy!
Podnieście alarm!"
04:24
"This is the NSANSA. In God we trustzaufanie.
All othersinni we tracktor!!!!!"
71
252884
3704
"Tu NSA, w Boga wierzymy,
a innych śledzimy!"
04:28
(LaughterŚmiech)
72
256612
2252
(Śmiech)
"#@nonymous patrzy na #NSA #GCHQ,
jesteśmy częścią waszych organizacji.
04:32
"#@nonymousNonymous is watchingoglądanie #NSANSA #GCHQGCHQ -
we are partczęść of your organizationsorganizacje.
73
260233
4042
04:36
# expectoczekiwać us. We will #shutdownzamknięcia systemu"
74
264299
2000
#expect us. Oczekujcie nas,
wyłączymy was #shutdown".
04:39
"This is the NSA'sNSA AchillesAchilles heelpięty.
OpenOtwarte NetworksSieci."
75
267483
3460
"Tu pięta Achillesowa NSA.
Otwarte Sieci"
04:42
"AgentsAgenci, what twistedskręcone storyfabuła of yourselfsiebie
will you tell your grandchildrenwnuki?"
76
270967
4738
"Agenci, jaką pokręconą własną historię
opowiecie naszym wnukom?"
04:48
"@NSANSA My neighborssąsiedzi are noisygłośny.
Please sendwysłać a droneDrone strikestrajk."
77
276454
4416
"@NSA moi sąsiedzi hałasują,
wyślijcie samolot do ataku".
04:52
(LaughterŚmiech)
78
280894
2452
(Śmiech)
04:56
"Make Love, Not cyberwarWojna cybernetyczna."
79
284529
2311
"Kochajmy się, nie wojujmy internetowo"
04:59
We invitedzaproszony the embassiesambasady
and the governmentrząd departmentsdepartamenty
80
287602
2673
Zaprosiliśmy ambasady i resorty rządowe
05:02
to participateuczestniczyć in the openotwarty networksieć, too,
81
290299
2806
do udziału w wolnej sieci
05:05
and to our surpriseniespodzianka, they did.
82
293129
1913
i ku naszemu zaskoczeniu, zgodziły się.
05:07
FilesPliki appearedpojawił się on the networksieć,
includingwłącznie z classifiedsklasyfikowane documentsdokumenty
83
295066
2920
W internecie pojawiły się pliki,
włączając tajne dokumenty,
05:10
leakedwyciekły from the parliamentaryparlamentarne
investigationdochodzenie commissionkomisja,
84
298010
2618
przecieki z sejmowego
dochodzenia komisji,
05:12
whichktóry highlightsnajważniejsze that the freewolny exchangeWymieniać się
and discussiondyskusja of vitalistotny informationInformacja
85
300652
3690
co podkreśla, że wolny przepływ
istotnych informacji i dyskusja o nich
05:16
is startingstartowy to becomestają się difficulttrudny,
even for membersczłonków of a parliamentparlament.
86
304366
4340
zaczynają być trudne nawet
dla członków parlamentu.
05:21
We alsorównież organizedzorganizowany guidedz przewodnikiem tourswycieczki
to experiencedoświadczenie and sounddźwięk out
87
309746
3322
Były też wycieczki z przewodnikiem,
żeby doświadczyć i wybadać
05:25
the powermoc constellationskonstelacje on-sitena miejscu.
88
313092
2050
moc konstelacji na miejscu.
05:27
The tourswycieczki visitedodwiedzone the restrictedograniczony zonesstref
around the embassiesambasady,
89
315166
3337
Odwiedzały one trudno dostępne
obszary wokół ambasad.
05:30
and we discussedomówione the potentialpotencjał
and the highlightsnajważniejsze of communicationkomunikacja.
90
318527
4399
Dyskutowaliśmy o potencjale
i korzyściach komunikacji.
05:36
If we becomestają się awareświadomy of the constellationkonstelacji,
91
324299
4179
Jeżeli jesteśmy świadomi konstelacji,
05:40
the termswarunki and conditionswarunki of communicationkomunikacja,
92
328502
2796
warunki i postanowienia komunikacji
05:43
it not only broadensposzerza our horizonhoryzont,
93
331322
2331
nie tylko poszerzają nasze horyzonty,
05:45
it allowspozwala us to look behindza
the regulationsprzepisy prawne that limitlimit our worldviewświatopogląd,
94
333677
3872
ale pozwalają spojrzeć na przepisy,
które ograniczają nasz światopogląd,
05:49
our specifickonkretny socialspołeczny, politicalpolityczny
or aestheticestetyczny conventionskonwencje.
95
337573
4126
nasze szczególne społeczne,
polityczne czy estetyczne konwencje.
05:54
Let's look at an actualrzeczywisty exampleprzykład.
96
342461
1953
Spójrzmy na rzeczywisty przykład.
05:57
The fatelos of people livingżycie
in the makeshiftprowizoryczny settlementsrozliczenia
97
345383
3087
Los ludzi żyjących na doraźnych osiedlach
06:00
on the outskirtsperyferie of ParisParyż
98
348494
1727
na obrzeżach Paryża
06:02
is hiddenukryty and fadedwyblakłe from viewwidok.
99
350245
2164
jest ukryty.
06:05
It's a viciousVicious circleokrąg.
100
353299
1459
To błędne koło.
06:07
It's not povertyubóstwo, not racismrasizm,
not exclusionwykluczenie that are newNowy.
101
355299
3252
To nie bieda, rasizm
czy wykluczenie są czymś nowym.
06:10
What is newNowy is how
these realitiesrzeczywistości are hiddenukryty
102
358575
3518
Nowe jest to, jak te realia są ukryte
06:14
and how people are madezrobiony invisibleniewidzialny
103
362117
1628
i jak ludzie są niewidzialni
06:15
in an agewiek of globalświatowy and overwhelmingprzytłaczający
communicationkomunikacja and exchangeWymieniać się.
104
363769
4096
w erze globalnej i wszechobecnej
komunikacji i wymiany.
06:20
SuchTakie makeshiftprowizoryczny settlementsrozliczenia
are considereduważane illegalnielegalny,
105
368595
2835
Takie tymczasowe osiedla
są uważane za nielegalne,
06:23
and thereforew związku z tym those livingżycie in them
don't have a chanceszansa
106
371454
3272
więc ich mieszkańcy nie mają okazji
06:26
of makingzrobienie theirich voicesgłosy heardsłyszał.
107
374750
1801
do przemówienia.
06:28
On the contraryprzeciwnie, everykażdy time they appearzjawić się,
everykażdy time they riskryzyko becomingtwarzowy visiblewidoczny,
108
376575
5426
Przeciwnie, wychylając się,
ryzykują bycie zauważonym
06:34
merelyjedynie givesdaje groundsfusy
for furtherdalej persecutionprześladowania,
109
382025
2710
dając powody
do dalszych prześladowań,
06:36
expulsionwydalenia and suppressionTłumienie.
110
384759
2009
wydalenia czy stłumienia.
06:38
What interestedzainteresowany us was how we could
come to know this hiddenukryty sidebok.
111
386792
5204
Interesowało nas, jak możemy
poznać tę ukrytą stronę.
06:44
We were searchingbadawczy for an interfaceberło
and we founduznany one.
112
392020
3389
Szukaliśmy wspólnej płaszczyzny
i ją znaleźliśmy.
06:47
It's not a digitalcyfrowy interfaceberło,
but a physicalfizyczny one: it's a hotelhotel.
113
395433
4263
To nie przestrzeń cyfrowa,
ale fizyczna, to hotel.
06:51
We namedo imieniu the projectprojekt "HotelHotel GelemGelem."
114
399720
2515
Nazwaliśmy projekt "Hotel Gelem".
06:54
TogetherRazem with RomaRoma familiesrodziny,
we createdstworzony severalkilka HotelHotel GelemsGelems in EuropeEuropy,
115
402783
3833
Razem z cygańskimi rodzinami
utworzyliśmy takich hoteli w Europie,
06:58
for exampleprzykład, in FreiburgFryburg in GermanyNiemcy,
in MontreuilMontreuil nearBlisko ParisParyż,
116
406640
2959
we Freiburgu w Niemczech,
w Montreuil niedaleko Paryża
07:01
and alsorównież in the BalkansBałkany.
117
409623
1652
i także na Bałkanach.
07:03
These are realreal hotelshotele.
118
411299
1361
To są prawdziwe hotele.
07:04
People can stayzostać there.
119
412684
1591
Ludzie mogą się tam zatrzymać.
07:06
But they aren'tnie są a commercialReklama w telewizji enterprisePrzedsiębiorstwo.
120
414299
1976
Nie są komercyjnym przedsięwzięciem.
07:08
They are a symbolsymbol.
121
416299
1482
Są symbolem.
07:10
You can go onlineonline and askzapytać
for a personalosobisty invitationzaproszenie
122
418575
3652
Możesz przez internet poprosić
o imienne zaproszenie
07:14
to come and liverelacja na żywo for a fewkilka daysdni
in the HotelHotel GelemGelem, in theirich homesdomy,
123
422251
4386
na kilka dni do Hotelu Gelem,
mieszkać w ich domach,
07:18
eatingjedzenie, workingpracujący and livingżycie
with the RomaRoma familiesrodziny.
124
426661
3492
jedząc, pracują i żyjąc
z cygańskimi rodzinami.
07:22
Here, the RomaRoma familiesrodziny
are not the travelersPodróżujący;
125
430748
3167
Tutaj cygańskie rodziny nie podróżują,
07:25
the visitorsgoście are.
126
433939
1295
odwiedzający tak.
07:27
Here, the RomaRoma familiesrodziny
are not a minoritymniejszościowych;
127
435584
3055
Tutaj cygańskie rodziny
to nie mniejszość,
07:30
the visitorsgoście are.
128
438663
1294
odwiedzający tak.
07:33
The pointpunkt is not to make judgmentswyroki,
129
441833
3969
Chodzi o nieocenianie,
07:37
but ratherraczej to find out
about the contextkontekst that determinesokreśla
130
445826
2754
tylko odkrycie kontekstu,
który determinuje
07:40
these disparateróżny and seeminglypozornie
insurmountablenie do pokonania contradictionssprzeczności.
131
448604
3199
te rozpaczliwe i pozornie
nieprzezwyciężone przeszkody.
07:44
In the worldświat of globalizationglobalizacja,
132
452299
2240
W globalnym świecie
07:46
the continentskontynenty are driftingdrifting
closerbliższy to eachkażdy other.
133
454563
2712
kontynenty znajdują się bliżej siebie.
07:49
CulturesKultur, goodsdobra and people
are in permanentstały exchangeWymieniać się,
134
457299
2524
Kultury, dobra i ludzie
ulegają nieustannej wymianie,
07:51
but at the samepodobnie time, the gapszczelina
betweenpomiędzy the worldświat of the privilegeduprzywilejowany
135
459847
3254
ale jednocześnie, przepaść
między uprzywilejowanymi
07:55
and the worldświat of the excludedwyłączone is growingrozwój.
136
463125
2848
i wykluczonymi się zwiększa.
07:59
We were recentlyostatnio in AustraliaAustralia.
137
467591
1684
Byliśmy ostatnio w Australii.
08:01
For us, it was no problemproblem
to enterwchodzić the countrykraj.
138
469299
2601
Dla nas nie było problemu
z przekroczeniem granicy.
08:03
We have EuropeanEuropejski passportspaszporty,
visaswiz and airpowietrze ticketsbilety.
139
471924
2682
Mamy europejskie paszporty,
wizy, bilety lotnicze,
08:07
But asylumazyl seekersosób ubiegających się o who arriveprzyjechać
by boatłódź in AustraliaAustralia
140
475059
3702
ale uchodźcy przybywający
na łódkach do Australii
08:10
are deporteddeportowani or takenwzięty to prisonwięzienie.
141
478785
2036
są deportowani albo zamykani.
08:13
The interceptionPrzechwytywanie of the boatsłodzie
142
481299
1475
Przechwycanie łódek
08:14
and the disappearancezanik of the people
into the detentionzatrzymanie systemsystem
143
482798
3081
i znikanie ludzi w areszcie
08:17
are veiledzawoalowane by the AustralianAustralijski authoritieswładze.
144
485903
2643
jest zatajane przez australijskie służby.
08:21
These proceduresprocedury are declaredzdeklarowany
to be secretsekret militarywojskowy operationsoperacje.
145
489062
3944
Procedury te są określane
jako tajne działania wojskowe.
08:25
After dramaticdramatyczny escapesucieka
from crisiskryzys zonesstref and warwojna zonesstref,
146
493768
3144
Po dramatycznych ucieczkach
ze strefy kryzysu i wojny,
08:28
menmężczyźni, womenkobiety and childrendzieci
are detainedzatrzymany by AustraliaAustralia withoutbez trialpróba,
147
496936
4111
mężczyźni, kobiety i dzieci
są internowani bez procesu,
08:33
sometimesczasami for yearslat.
148
501071
1973
nawet na lata.
08:37
DuringPodczas our stayzostać, howeverjednak,
149
505036
2096
Podczas naszego pobytu
08:39
we managedzarządzane to reachdosięgnąć out and work
with asylumazyl seekersosób ubiegających się o who were imprisoneduwięziony,
150
507156
4119
udało nam się nawiązać kontakt
z uwięzionymi uchodźcami,
08:43
despitepomimo strictścisły screeningekranizacja and isolationizolacji.
151
511299
2202
pomimo ścisłej kontroli i odosobnienia.
08:46
From these contextsKonteksty was bornurodzony
an installationinstalacja in the artsztuka spaceprzestrzeń
152
514057
4109
Tak narodziła się instalacja artystyczna
08:50
of the QueenslandQueensland UniversityUniwersytet
of TechnologyTechnologia in BrisbaneBrisbane.
153
518190
3085
na Uniwersytecie Technologii
Queensland w Brisbane.
08:54
On the facetwarz of it,
it was a very simpleprosty installationinstalacja.
154
522635
3055
Była to bardzo prosta instalacja.
08:58
On the floorpiętro, a stylizedstylizowane compasskompas
gavedał the directionkierunek
155
526182
3405
Na podłodze stylizowany
kompas pokazywał kierunek
09:01
to eachkażdy immigrationimigracji detentionzatrzymanie centercentrum,
156
529611
2008
każdego tymczasowego ośrodka dla uchodźców
09:03
accompaniedwraz z by the distancedystans
and the nameNazwa of the immigrationimigracji facilityobiekt.
157
531643
4632
wraz z odległością i nazwą każdego z nich.
09:08
But the exhibitionwystawa stepkrok
cameoprawa ołowiana witrażu in the formformularz of connectivityłączność.
158
536299
3976
Wystawa miała wielowymiarowy format.
09:12
AbovePowyżej everykażdy floorpiętro markingoznakowanie,
there was a headsetZestaw słuchawkowy.
159
540642
3633
Nad każdym oznaczeniem
na podłodze były słuchawki.
09:16
VisitorsOdwiedzający were offeredoferowany the opportunityokazja
to talk directlybezpośrednio to a refugeeuchodźca
160
544299
4616
Odwiedzający mieli możliwość
bezpośredniego porozmawiania z uchodźcami,
09:20
who was or had been imprisoneduwięziony
161
548939
2336
z ówczesnymi bądź wcześniejszymi więźniami
09:23
in a specifickonkretny detentionzatrzymanie facilityobiekt
162
551299
2188
w specjalnym więziennym budynku,
09:25
and engageangażować in a personalosobisty conversationrozmowa.
163
553511
2421
i mogli zaangażować się
w prywatną rozmowę.
09:28
In the protectedchroniony contextkontekst
of the artsztuka exhibitionwystawa,
164
556916
2866
Ochronny wymiar wystawy powodował,
09:31
asylumazyl seekersosób ubiegających się o feltczułem freewolny
to talk about themselvessami,
165
559806
2627
że więźniowie swobodnie opowiadali
09:34
theirich storyfabuła and theirich situationsytuacja,
withoutbez fearstrach of consequenceskonsekwencje.
166
562457
3690
o swojej sytuacji i historii,
bez obaw o konsekwencje.
09:38
VisitorsOdwiedzający immersedzanurzony themselvessami
in long conversationsrozmowy
167
566694
3012
Odwiedzający zagłębiali się
w długie rozmowy
09:41
about familiesrodziny tornrozdarty apartniezależnie,
about dramaticdramatyczny escapesucieka from warwojna zonesstref,
168
569730
3753
o rozpadach rodzin, dramatycznych
ucieczkach ze strefy wojny,
09:45
about suicidesamobójstwo attemptspróbowanie,
169
573507
1612
próbach samobójczych
09:47
about the fatelos of childrendzieci in detentionzatrzymanie.
170
575143
2610
czy losie uwięzionych dzieci.
09:50
EmotionsEmocje ranpobiegł deepgłęboki. ManyWiele weptpłakał.
171
578618
1984
Głębokie emocje. Wielu płakało.
09:52
SeveralKilka revisitedponownie odwiedzone the exhibitionwystawa.
172
580626
2382
Niektórzy przyszli jeszcze raz na wystawę.
09:55
It was a powerfulpotężny experiencedoświadczenie.
173
583032
2340
Było to wpływowe doświadczenie.
09:58
EuropeEuropy is now facingokładzina a streamstrumień of migrantsmigrantów.
174
586459
4272
Europa zmaga się teraz z falą migrantów.
10:03
The situationsytuacja for the asylumazyl seekersosób ubiegających się o
is madezrobiony worsegorzej by contradictorysprzeczne policieszasady
175
591413
3862
Sytuacja uchodźców jest zaostrzona
przez sprzeczną politykę
10:07
and the temptationpokusa
of militarizedzmilitaryzowane responsesodpowiedzi.
176
595299
3295
i chęć militarnej odpowiedzi.
10:11
We have alsorównież establishedustanowiony
communicationkomunikacja systemssystemy
177
599299
2690
Założyliśmy także system komunikacyjny
10:14
in remotezdalny refugeeuchodźca centerscentra
in SwitzerlandSzwajcaria and GreeceGrecja.
178
602013
3068
w niewielkich obozach uchodźców
w Szwajcarii i Grecji.
10:17
They are all about providingże
basicpodstawowy informationInformacja -- medicalmedyczny costskoszty,
179
605692
3161
Chodzi o zapewnienie
podstawowych informacji, kosztów leczenia,
10:20
legalprawny informationInformacja, guidancewskazówki.
180
608877
1874
informacji prawnych, pokierowanie.
10:23
But they are significantznaczący.
181
611163
1691
Są one znaczące.
10:25
InformationInformacje on the InternetInternet
182
613211
1318
Informacje w Internecie,
10:26
that could ensurezapewnić survivalprzetrwanie
alongwzdłuż dangerousniebezpieczny routestrasy
183
614553
2730
zapewniające bezpieczeństwo
na niebezpiecznych trasach
10:29
is beingistota censoredocenzurowane,
184
617307
1393
są ocenzurowane,
10:30
and the provisionzaopatrzenie of suchtaki informationInformacja
is becomingtwarzowy increasinglycoraz bardziej criminalizedza przestępstwo.
185
618724
4687
a zaopatrzenie się w nie
grozi karą więzienia.
10:36
This bringsprzynosi us back to our networksieć
and to the antennasanteny
186
624601
3050
Tu powracamy do naszego internetu i anten
10:39
on the roofdach of the SwissSzwajcarski EmbassyAmbasada in BerlinBerlin
187
627675
2230
na dachu Szwajcarskiej Ambasady w Berlinie
10:41
and the "Can You HearUsłyszeć Me?" projectprojekt.
188
629929
2074
i projektu "Czy mnie słyszysz?".
10:44
We should not take it for grantedZgoda
to be boundlesslybezgranicznie connectedpołączony.
189
632725
3210
Nie powinniśmy przyjmować
nieograniczonej komunikacji za pewnik.
10:47
We should startpoczątek makingzrobienie
our ownwłasny connectionsznajomości,
190
635959
2033
Powinniśmy zacząć tworzyć
własną komunikację,
10:50
fightingwalczący for this ideapomysł of an equalrówny
and globallyglobalnie interconnectedpołączone worldświat.
191
638016
4500
walcząc o idee równego
i globalnie połączonego świata.
10:54
This is essentialistotny to overcomeprzezwyciężać
our speechlessnessspeechlessness
192
642540
2735
Jest to niezbędne do
przezwyciężenia milczenia
10:57
and the separationseparacja provokedsprowokowany
by rivalrywalizować politicalpolityczny forcessiły.
193
645299
3120
i podziału spowodowanego
przez konkurujące partie.
11:00
It is only in trulynaprawdę exposingnarażania ourselvesmy sami
194
648839
3191
Tylko w pełni wystawiając się,
11:04
to the transformativeprzemieniająca powermoc
of this experiencedoświadczenie
195
652054
2866
na radykalne zmiany tego eksperymentu,
11:06
that we can overcomeprzezwyciężać
prejudiceuszczerbku dla and exclusionwykluczenie.
196
654944
3331
możemy przezwyciężyć
uprzedzenia i wykluczenie.
11:10
Thank you.
197
658299
1154
Dziękuję.
11:11
(ApplauseAplauz)
198
659477
5334
(Brawa)
Bruno Giussani: Dziękuję, Mathias.
11:16
BrunoBruno GiussaniGiussani: Thank you, MathiasMathias.
199
664835
1687
11:18
The other halfpół of your
artisticartystyczny duoDuo is alsorównież here.
200
666546
2325
Jest z nami druga połowa
artystycznego duetu.
11:20
ChristophChristoph WachterWachter, come onstagena scenie.
201
668895
1637
Christoph Wachter, prosimy na scenę.
11:22
(ApplauseAplauz)
202
670556
5358
(Brawa)
Zdradźcie mi taki drobiazg:
11:27
First, tell me just a detailSzczegół:
203
675938
1405
11:29
the nameNazwa of the hotelhotel
is not a randomlosowy nameNazwa.
204
677367
2079
nazwa hotelu nie jest przypadkowa.
11:31
GelemGelem meansznaczy something specifickonkretny
in the RomaRoma languagejęzyk.
205
679470
3261
"Gelem" oznacza coś szczególnego
w języku cygańskim
11:34
MathiasMathias JudJud: Yes, "GelemGelem, GelemGelem"
is the titletytuł of the RomaniRomani hymnHymn,
206
682755
4818
Mathias Jud: Tak, "Gelem, gelem"
to oficjalny tytuł cygańskiej pieśni,
11:39
the officialurzędnik, and it meansznaczy
"I wentposzedł a long way."
207
687597
2678
oznacza "przeszedłem długą drogę".
11:42
BGBG: That's just to addDodaj
the detailSzczegół to your talk.
208
690980
2219
BG: To taki dodatek do twojej prelekcji.
11:45
But you two traveledbywały
to the islandwyspa of LesbosLesbos
209
693223
2684
Obydwaj byliście na wyspie Lesbos
11:47
very recentlyostatnio, you're just back
a couplepara of daysdni agotemu,
210
695931
2691
bardzo niedawno,
wróciliście raptem kilka dni temu,
11:50
in GreeceGrecja, where thousandstysiące
of refugeesuchodźcy are arrivingprzyjazd
211
698646
2408
w Grecji, gdzie przybywają
tysiące uchodźców
11:53
and have been arrivingprzyjazd
over the last fewkilka monthsmiesiące.
212
701078
2288
od kilku dobrych miesięcy.
11:55
What did you see there
and what did you do there?
213
703390
2442
Co tam widzieliście i co robiliście?
11:57
ChristophChristoph WachterWachter: Well, LesbosLesbos is one
of the GreekGrecki islandswyspy closeblisko to TurkeyTurcja,
214
705856
3801
Christopher Wachter: Otóż Lesbos jest
jedną z greckich wysp koło Turcji,
12:01
and duringpodczas our stayzostać,
215
709681
1395
podczas naszego pobytu
12:03
manywiele asylumazyl seekersosób ubiegających się o arrivedprzybył by boatłódź
on overcrowdedprzepełnione dinghiesPontony,
216
711100
5421
wielu uchodźców przypływało
na łódkach i przepełnionych pontonach,
12:08
and after landinglądowanie, they were left
completelycałkowicie on theirich ownwłasny.
217
716545
3659
po wylądowaniu byli całkowicie
pozostawieni sami sobie.
12:12
They are deniedodmówiono manywiele servicesusługi.
218
720228
3791
Nie mają dostępu do wielu świadczeń.
12:16
For exampleprzykład, they are not alloweddozwolony
to buykupować a busautobus ticketbilet
219
724043
2494
Nie mogą kupić biletu autobusowego
12:18
or to rentwynajem a hotelhotel roompokój,
220
726561
1405
albo wynająć pokoju w hotelu,
12:19
so manywiele familiesrodziny literallydosłownie
sleepsen in the streetsulice.
221
727990
4686
wiele rodzin dosłownie śpi na ulicach.
12:24
And we installedzainstalowany networkssieci there
to allowdopuszczać basicpodstawowy communicationkomunikacja,
222
732700
4636
Zainstalowaliśmy tam internet, żeby
zapewnić podstawową komunikację,
12:29
because I think, I believe,
223
737360
2103
ponieważ uważam,
12:31
it's not only that we have to speakmówić
about the refugeesuchodźcy,
224
739487
5439
że nie chodzi tylko
o rozmawianie o uchodźcach,
ale też o rozmowę z nimi.
12:36
I think we need to startpoczątek talkingmówić to them.
225
744950
3325
Robiąc to, widzimy,
że chodzi o człowieczeństwo,
12:40
And by doing so, we can realizerealizować
that it is about humanczłowiek beingsIstoty,
226
748655
3620
o ich życie i walkę o przetrwanie.
12:44
about theirich liveszyje
and theirich struggleborykać się to surviveprzetrwać.
227
752299
2763
12:47
BGBG: And allowdopuszczać them to talk as well.
228
755086
1910
BG: I dopuszczenie ich do głosu.
Christoph, dziękuję za wizytę.
12:49
ChristophChristoph, thank you for comingprzyjście to TEDTED.
229
757020
1915
Mathias, tobie też i za twoją historię.
12:50
MathiasMathias, thank you for comingprzyjście to TEDTED
and sharingdzielenie się your storyfabuła.
230
758959
3018
12:54
(ApplauseAplauz)
231
762001
2131
(Brawa)
Translated by Ela Karpińska
Reviewed by Marta Kliber

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Mathias Jud - Artist
The work of artists Mathias Jud and Christoph Wachter questions the limits of our communication possibilities and, therefore, of our identity.

Why you should listen

Mathias Jud and Christoph Wachter combine the power of online collaboration with activism to produce their artistic vision.

In Berlin (where they live), they created an open mesh network in the government district, allowing citizens to send messages to the NSA and GCHQ, whose known listening posts are there. With their "Hotel Gelem" project, the duo commented on racism and exclusion by inviting visitors to stay in the homes of Roma families -- a culture familiar with the idea of displacement. And in Australia at the Queensland University of Technology in Brisbane, the two created an installation which allowed visitors to interract with refugees detained in the country.

"We should start making our own connections, fighting for this idea of an equal and globally interconnected world," Jud says. "This is essential to overcome our speechlessness and the separation provoked by rival political forces."

More profile about the speaker
Mathias Jud | Speaker | TED.com