ABOUT THE SPEAKERS
Jane Fonda - Actor and activist
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist.

Why you should listen

Jane Fonda is an actor, author, producer and activist supporting environmental issues, peace and female empowerment. She founded the Georgia Campaign for Adolescent Pregnancy Prevention, and established the Jane Fonda Center for Adolescent Reproductive Health at  Emory. She cofounded the Women’s Media Center, and sits on the board of V-Day, a global effort to stop violence against women and girls.

Fonda's remarkable screen and stage career includes two Best Actress Oscars, an Emmy, a Tony Award nomination and an Honorary Palme d’Or from the Cannes Film Festival. Offstage, she revolutionized the fitness industry in the 1980s with Jane Fonda’s Workout — the all-time top-grossing home video. She has written a best-selling memoir, My Life So Far, and Prime Time, a comprehensive guide to living life to the fullest.

More profile about the speaker
Jane Fonda | Speaker | TED.com
Lily Tomlin - Comedian and actor
Lily Tomlin has been honored by the Kennedy Center and awarded the Mark Twain Prize -- and she's still making vital, hilarious comedy.

Why you should listen

Throughout her extraordinary career, Lily Tomlin has won seven Emmys; a Tony for her one-woman Broadway show, Appearing Nitely; a second Tony for Best Actress; a Drama Desk Award and an Outer Critics' Circle Award for her one-woman performance in Jane Wagner’s The Search for Signs of Intelligent Life in the Universe; a Grammy for her comedy album, This Is a Recording; and two Peabody Awards, the first for the ABC television special, Edith Ann’s Christmas: Just Say Noël, and the second for narrating and executive producing the HBO film, The Celluloid Closet. In 2003, she received the Mark Twain Prize for American Humor, and in December 2014 she was the recipient of the prestigious Kennedy Center Honors in Washington DC.

She made her film debut in Robert Altman's Nashville, and gave a generation-defining performance alongside Dolly Parton and Jane Fonda in the workplace revenge comedy 9 to 5.

More profile about the speaker
Lily Tomlin | Speaker | TED.com
TEDWomen 2015

Jane Fonda and Lily Tomlin: A hilarious celebration of lifelong female friendship

Jane Fonda i Lily Tomlin: Zabawne świętowanie wieloletniej kobiecej przyjaźni

Filmed:
3,843,912 views

Legendarny duet Jany Fonda i Lily Tomlin to wieloletnie przyjaciółki. Przyjemna, rozległa konwersacja, prowadzona przez Pat Mitchell. W trójkę dyskutują o długowieczności, feminizmie, różnicy pomiędzy przyjaźnią mężczyzn a kobiet, co to znaczy dobrze żyć i o przyszłości naszej planety w rękach kobiet. - Nie wiem, co zrobiłabym bez przyjaciółek - mówi Fonda. - Żyję, bo mam przyjaciółki.
- Actor and activist
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist. Full bio - Comedian and actor
Lily Tomlin has been honored by the Kennedy Center and awarded the Mark Twain Prize -- and she's still making vital, hilarious comedy. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
PatPat MitchellMitchell: So I was thinkingmyślący
about femalePłeć żeńska friendshipprzyjaźni a lot,
0
240
3536
Pat Mitchell: Rozmyślałam wiele
na temat przyjaźni kobiet.
00:15
and by the way, these two womenkobiety,
1
3800
2256
Tak a propos, te dwie kobiety,
00:18
I'm very honoredhonorowane to say,
2
6080
1376
mam zaszczyt powiedzieć,
00:19
have been my friendsprzyjaciele
for a very long time, too.
3
7480
2936
są moimi przyjaciółkami od wielu lat.
00:22
JaneJane FondaFonda: Yes we have.
4
10440
1216
Jane Fonda: To prawda.
00:23
PMPM: And one of the things
that I readczytać about femalePłeć żeńska friendshipprzyjaźni
5
11680
3496
PM: Wśród rzeczy, które czytam
na temat kobiecej przyjaźni
00:27
is something that CervantesCervantes said.
6
15200
1616
jest coś, co powiedział Cervantes.
00:28
He said, "You can tell
a lot about someonektoś,"
7
16840
3376
"Można wiele powiedzieć o kimś,
00:32
in this casewalizka a womankobieta,
8
20240
1216
w tym przypadku kobiecie,
00:33
"by the companyfirma that she keepstrzyma."
9
21480
2416
po tym, jakich ma znajomych".
00:35
So let's startpoczątek with --
10
23920
1216
Zacznijmy...
00:37
(LaughterŚmiech)
11
25160
2200
(Śmiech)
00:40
JFJF: We're in bigduży troublekłopot.
12
28320
1616
JF: No to wpadłyśmy.
00:41
LilyLily TomlinTomlin: HandRęka me one of those watersfale,
13
29960
1976
Lily Tomlin: Podaj mi butelkę wody,
00:43
I'm extremelyniezwykle drysuchy.
14
31960
1216
jestem wysuszona.
00:45
(LaughterŚmiech)
15
33200
1840
(Śmiech)
00:53
JFJF: You're takingnabierający up our time.
16
41000
1720
JF: Marnujesz nasz czas.
00:55
We have a very limitedograniczony --
17
43640
1296
Mamy go niewiele.
00:56
LTLT: Just beingistota with her
sucksdo bani the life out of me.
18
44960
2336
LT: Sam pobyt tutaj z nią mnie wykańcza.
00:59
(LaughterŚmiech)
19
47320
2776
(Śmiech)
01:02
JFJF: You ain'tnie jest seenwidziany nothing yetjeszcze.
20
50120
1736
JF: To jeszcze nic.
01:03
AnywayW każdym razie -- sorry.
21
51880
1216
Przepraszam.
01:05
PMPM: So tell me, what do you
look for in a friendprzyjaciel?
22
53120
4376
PM: Powiedzcie mi,
czego szukacie w przyjaźni?
01:09
LTLT: I look for someonektoś
who has a sensesens of funzabawa,
23
57520
2576
LT: Szukam kogoś, kto ma poczucie humoru,
01:12
who'skto jest audaciouszuchwały,
24
60120
2976
kogoś z odwagą,
01:15
who'skto jest forthcomingnadchodzące, who has politicsPolityka,
25
63120
3456
bezpośredniego, z własnymi poglądami,
01:18
who has even a smallmały scrapskrawek
of passionpasja for the planetplaneta,
26
66600
4856
kogoś, komu choć odrobinę
zależy na naszej planecie,
01:23
someonektoś who'skto jest decentprzyzwoity,
has a sensesens of justicesprawiedliwość
27
71480
2616
kto jest przyzwoity,
ma poczucie sprawiedliwości
01:26
and who thinksmyśli I'm worthwhilewart.
28
74120
2096
i myśli, że jestem warta przyjaźni.
01:28
(LaughterŚmiech)
29
76240
1976
(Śmiech)
01:30
(ApplauseAplauz)
30
78240
2760
(Brawa)
01:34
JFJF: You know, I was thinkingmyślący this morningranek,
31
82760
2016
JF: Dziś rano myślałam,
01:36
I don't even know what I would do
withoutbez my womenkobiety friendsprzyjaciele.
32
84800
2816
że nie wiem, co bym zrobiła
bez przyjaciółek.
01:39
I mean it's, "I have my friendsprzyjaciele,
thereforew związku z tym I am."
33
87640
3016
"Mam przyjaciół, więc jestem".
01:42
LTLT: (LaughterŚmiech)
34
90680
1216
LT: (Śmiech)
01:43
JFJF: No, it's trueprawdziwe.
35
91920
1216
JF: Ale to prawda.
01:45
I exististnieć because I have
my womenkobiety friendsprzyjaciele. They --
36
93160
2239
Istnieję, bo mam przyjaciółki.
01:48
You're one of them.
37
96320
1216
Ty jesteś jedną z nich.
01:49
I don't know about you. But anywaytak czy inaczej --
38
97560
1762
Nie wiem, co myśleć o tobie, ale...
01:51
(LaughterŚmiech)
39
99346
1150
(Śmiech)
01:52
You know, they make me strongersilniejszy,
they make me smartermądrzejszy,
40
100520
2576
One mnie wzmacniają, dają mi mądrość,
01:55
they make me braverodważniejsi.
41
103120
1576
dzięki nim jestem odważniejsza.
01:56
They tapkran me on the shoulderramię when I mightmoc
be in need of course-correctingKorekta toru.
42
104720
4776
Dają mi znać,
gdy muszę zmienić kurs życia.
02:01
And mostwiększość of them are
a good dealsprawa youngermniejszy than me, too.
43
109520
2696
I większość z nich jest
ode mnie o wiele młodsza.
02:04
You know? I mean, it's nicemiły --
LTLT: Thank you.
44
112240
2656
LT: Dziękuję.
02:06
(LaughterŚmiech)
45
114920
2456
(Śmiech)
02:09
JFJF: No, I do, I includezawierać you in that,
because listen, you know --
46
117400
3056
JF: Ty też jesteś jedną z nich,
02:12
it's nicemiły to have somebodyktoś still around
to playgrać with and learnuczyć się from
47
120480
3176
miło jest mieć kogoś, z kim
można się bawić, czegoś nauczyć,
02:15
when you're gettinguzyskiwanie towardw kierunku the endkoniec.
48
123680
1896
kiedy zbliżasz się do końca.
02:17
I'm approachingzbliża się --
I'll be there soonerwcześniej than you.
49
125600
2296
Ja już się zbliżam, będę tam przed tobą.
02:19
LTLT: No, I'm gladzadowolony to have you
parallelrównolegle agingstarzenie się alongsideobok me.
50
127920
2696
LT: Fajnie, że starzejesz się
razem ze mną.
02:22
(LaughterŚmiech)
51
130639
2057
(Śmiech)
02:24
JFJF: I'm showingseans you the way.
52
132720
1496
JF: Pokazuję ci, jak.
02:26
(LaughterŚmiech)
53
134240
1216
(Śmiech)
02:27
LTLT: Well, you are and you have.
54
135480
1896
LT: Zawsze tak robiłaś.
02:29
PMPM: Well, as we growrosnąć olderstarsze,
55
137400
1336
PM: W miarę starzenia,
02:30
and as we go throughprzez
differentróżne kindsrodzaje of life'sŻycia journeysPodróże,
56
138760
2856
na różnych etapach życia,
02:33
what do you do to keep
your friendshipsprzyjaźnie vitalistotny and aliveżywy?
57
141640
3520
co utrzymuje przyjaźń?
02:38
LTLT: Well you have to use a lot of --
58
146120
1736
LT: Trzeba używać wielu...
02:39
JFJF: She doesn't inviteZapraszam me over much,
I'll tell you that.
59
147880
2656
JF: Ona nie zaprasza mnie zbyt często.
02:42
LTLT: I have to use a lot of socialspołeczny mediagłoska bezdźwięczna --
60
150560
2016
LT: Muszę korzystać
z portali społecznościowych...
02:44
You be quietcichy now. And so --
61
152600
1496
Siedź cicho.
02:46
(LaughterŚmiech)
62
154120
2296
(Śmiech)
02:48
LTLT: And I look throughprzez my emailse-maile,
I look throughprzez my textsteksty
63
156440
3016
LT: Przeglądam e-maile, SMS-y,
szukając tych napisanych przez przyjaciół,
02:51
to find my friendsprzyjaciele,
64
159480
1216
02:52
so I can answerodpowiedź them
as quicklyszybko as possiblemożliwy,
65
160720
2096
żeby jak najszybciej odpowiedzieć,
02:54
because I know they need my counselrada.
66
162840
2416
bo wiem, że potrzebują moich rad.
02:57
(LaughterŚmiech)
67
165280
2776
(Śmiech)
03:00
They need my supportwsparcie,
68
168080
1256
Potrzebują wsparcia,
03:01
because mostwiększość of my friendsprzyjaciele
are writerspisarze, or activistsaktywiści, or actorsaktorzy,
69
169360
3096
bo większość z nich
to pisarze, aktywiści, aktorzy,
03:04
and you're all threetrzy ...
70
172480
1296
a ty jesteś tym wszystkim na raz...
03:05
and a long stringstrunowy
of other descriptiveopisowe phrasesZwroty,
71
173800
3616
i wieloma innymi rzeczami,
03:09
and I want to get to you
as soonwkrótce as possiblemożliwy,
72
177440
4296
Chcę dotrzeć do ciebie jak najszybciej,
03:13
I want you to know that I'm there for you.
73
181760
2056
żebyś wiedziała, że jestem przy tobie.
03:15
JFJF: Do you do emojisemojis?
74
183840
1296
JF: Wysyłasz emotikony?
03:17
LTLT: Oh ...
JFJF: No?
75
185160
1896
LT: No ...
JF: Nie?
03:19
LTLT: That's embarrassingżenujące.
JFJF: I'm really into emojisemojis.
76
187080
2456
LT: To żenujące.
JF: Ja je naprawdę lubię.
03:21
LTLT: No, I spellzaklęcie out my --
77
189560
1416
LT: Ja nie, ja używam słów.
03:23
I spellzaklęcie out my wordssłowa of happinessszczęście
and congratulationsGratulacje,
78
191000
4776
Używam słów szczęścia i gratulacji,
03:27
and sadnesssmutek.
79
195800
1656
i smutku.
03:29
JFJF: You spellzaklęcie it right out --
80
197480
1416
JF: Rzeczywiście używasz.
03:30
LTLT: I spellzaklęcie it, everykażdy letterlist.
81
198920
1381
LT: Przeliteruję każdą literę.
03:32
(LaughterŚmiech)
82
200325
1571
(Śmiech)
03:33
JFJF: SuchTakie a puristpurysta.
83
201920
1176
JF: Taka z ciebie purystka.
03:35
You know, as I've gottenzdobyć olderstarsze,
84
203120
1936
Im bardziej się starzeję,
03:37
I've understoodzrozumiany more
the importanceznaczenie of friendshipsprzyjaźnie,
85
205080
3216
tym bardziej rozumiem wagę przyjaźni.
03:40
and so, I really make an effortwysiłek
86
208320
1856
Bardzo się staram spotykać,
03:42
to reachdosięgnąć out and make playgrać datesdaty --
not let too much time go by.
87
210200
4616
nie odkładać rzeczy na potem.
03:46
I readczytać a lot
88
214840
1216
Dużo czytam,
03:48
so, as LilyLily knowswie all too well,
89
216080
1936
Lily o tym wie,
03:50
my booksksiążki that I like,
I sendwysłać to my friendsprzyjaciele.
90
218040
2056
ulubione książki podsyłam przyjaciołom.
03:52
LTLT: When we knewwiedziałem we would be here todaydzisiaj
91
220120
1936
LT: Jak się dowiedziałyśmy,
że będziemy tutaj,
03:54
you sentwysłane me a lot of booksksiążki
about womenkobiety, femalePłeć żeńska friendshipsprzyjaźnie,
92
222080
2816
wysłałaś mi dużo książek
na temat kobiet i ich przyjaźni.
03:56
and I was so surprisedzaskoczony
to see how manywiele booksksiążki,
93
224920
3536
Zdziwiło mnie, jak wiele książek,
04:00
how much researchBadania
has been doneGotowe recentlyostatnio --
94
228480
2336
jak wiele badań dokonano.
04:02
JFJF: And were you gratefulwdzięczny?
LTLT: I was gratefulwdzięczny.
95
230840
2496
JF: I doceniłaś to?
LT: Tak.
04:05
(LaughterŚmiech)
96
233360
4280
(Śmiech)
04:10
PMPM: And --
97
238400
1216
PM: I...
04:11
LTLT: Wait, no, it's really importantważny
because this is anotherinne exampleprzykład
98
239640
3176
LT: Poczekaj, to naprawdę ważne,
bo to kolejny przykład tego,
04:14
of how womenkobiety are overlookedpomijane,
put asidena bok, marginalizedna marginesie.
99
242840
3376
jak pomijano kobiety,
odsuwano na margines.
04:18
There's been very little
researchBadania doneGotowe on us,
100
246240
2776
Niewiele badań dotyczyło kobiet,
04:21
even thoughchociaż we volunteeredzgłosić się na ochotnika lots of timesczasy.
101
249040
1976
nawet gdy zgłaszałyśmy się na ochotnika.
04:23
JFJF: That's for sure.
102
251040
1256
JF: Masz rację.
04:24
(LaughterŚmiech)
103
252320
2616
(Śmiech)
04:26
LTLT: This is really excitingekscytujący,
and you all will be interestedzainteresowany in this.
104
254960
3216
LT: To ekscytujące
i zainteresuje każdego z was.
04:30
The HarvardHarvard MedicalMedyczne SchoolSzkoła studybadanie has shownpokazane
105
258200
2696
Szkoła Medyczna Harvarda wykazała,
04:32
that womenkobiety who have
closeblisko femalePłeć żeńska friendshipsprzyjaźnie
106
260920
4216
że kobiety, które mają
bliskie przyjaciółki,
04:37
are lessmniej likelyprawdopodobne to developrozwijać impairmentsodpisy aktualizacyjne --
107
265160
3616
są mniej narażone na choroby fizyczne
04:40
physicalfizyczny impairmentsodpisy aktualizacyjne as they agewiek,
108
268800
2136
związane z wiekiem
04:42
and they are likelyprawdopodobne to be seenwidziany
to be livingżycie much more vitalistotny, excitingekscytujący --
109
270960
5496
i mają większą szansę
na lepsze, ciekawsze życie.
04:48
JFJF: And longerdłużej --
110
276480
1216
JF: I dłuższe.
04:49
LTLT: JoyfulRadosny liveszyje.
111
277720
1216
LT: Szczęśliwsze.
04:50
JFJF: We liverelacja na żywo fivepięć yearslat longerdłużej than menmężczyźni.
112
278960
1896
JF: Żyjemy pięć lat dłużej niż mężczyźni.
04:52
LTLT: I think I'd tradehandel the yearslat for joyradość.
113
280880
2056
LT: Zamieniłabym te lata na radość.
04:54
(LaughterŚmiech)
114
282960
2680
(Śmiech)
04:58
LTLT: But the mostwiększość importantważny
partczęść is they founduznany --
115
286720
2256
LT: Co najważniejsze,
05:01
the resultswyniki were so excitingekscytujący
and so conclusiverozstrzygający --
116
289000
3856
a wyniki są ekscytujące i niezbite,
05:04
the researchersnaukowcy founduznany
117
292880
1896
naukowcy odkryli,
05:06
that not havingmający closeblisko femalePłeć żeńska friendsprzyjaciele
is detrimentalszkodliwy to your healthzdrowie,
118
294800
5736
że brak przyjaciółek szkodzi zdrowiu,
05:12
as much as smokingpalenie or beingistota overweightnadwaga.
119
300560
2976
tak jak palenie czy nadwaga.
05:15
JFJF: And there's something elsejeszcze, too --
120
303560
1856
JF: I jeszcze jedno ..
05:17
LTLT: I've said my partczęść, so ...
121
305440
1416
LT: Ja już swoje powiedziałam...
05:18
(LaughterŚmiech)
122
306880
1016
(Śmiech)
05:19
JFJF: OK, well, listen to my partczęść,
because there's an additionaldodatkowe thing.
123
307920
3656
JF: Posłuchaj, jest coś jeszcze.
05:23
Because they only --
for yearslat, decadesdziesiątki lat --
124
311600
2176
Od dziesiątek lat
05:25
they only researchedzbadane menmężczyźni when they
were tryingpróbować to understandzrozumieć stressnaprężenie,
125
313800
4256
badano jedynie mężczyzn
pod wpływem stresu.
05:30
only very recentlyostatnio have they researchedzbadane
what happensdzieje się to womenkobiety when we're stressedpodkreślił,
126
318080
4496
od niedawna badane są kobiety,
05:34
and it turnsskręca out
that when we're stressedpodkreślił -- womenkobiety,
127
322600
4336
wygląda na to,
05:38
our bodiesciała get floodedzalane by oxytocinoksytocyna.
128
326960
3216
że podczas stresu
nasze ciało wypełnia oksytocyna.
05:42
WhichCo is a feel-gooddobre samopoczucie, calminguspokojenie,
stress-reducingzmniejszenie stresu hormonehormon.
129
330200
3496
Hormon poprawiający samopoczucie,
uspokajający i zmniejszający stres.
05:45
WhichCo is alsorównież increasedzwiększony
when we're with our womenkobiety friendsprzyjaciele.
130
333720
5056
Jest go więcej, gdy spędzamy
czas z przyjaciółkami.
05:50
And I do think that's one reasonpowód
why we liverelacja na żywo longerdłużej.
131
338800
3376
Uważam, że to powód
dla którego żyjemy dłużej.
05:54
And I feel so badzły for menmężczyźni
because they don't have that.
132
342200
2616
I współczuję mężczyznom,
bo oni tego nie mają.
05:56
TestosteroneTestosteronu in menmężczyźni
diminisheszmniejsza się the effectsruchomości of oxytocinoksytocyna.
133
344840
4216
Testosteron u mężczyzn
zmniejsza działanie oksytocyny.
06:01
LTLT: Well, when you and I
and DollyDolly madezrobiony "9 to 5" ...
134
349080
3216
LT: Gdy ty, ja i Dolly
nagrałyśmy "9 do 5" ...
06:04
JFJF: Oh --
135
352320
1216
JF: Oh...
06:05
LTLT: We laughedzaśmiał się, we did,
we laughedzaśmiał się so much,
136
353560
2056
LT: Uśmiałyśmy się,
06:07
we founduznany we had so much in commonpospolity
and we're so differentróżne.
137
355640
2696
odkryłyśmy ile mamy wspólnego
i jak wiele się różnimy.
06:10
Here she is, like HollywoodHollywood royaltylicencyjnych,
138
358360
1715
Ona, królewna Hollywood.
06:12
I'm like a toughtwardy kiddziecko from DetroitDetroit,
139
360099
2077
Ja, wytrzymały dzieciak z Detroit,
06:14
[Dolly'sDolly's] a SouthernPołudniowej kiddziecko
from a poorubogi townmiasto in TennesseeTennessee,
140
362200
4696
(Dolly) to dziecko z Południa,
z biednego miasta w Tennessee,
06:18
and we founduznany we were so in syncsynchronizacja as womenkobiety,
141
366920
3416
i odkryłyśmy, że jesteśmy
zsynchronizowane,
06:22
and we mustmusi have --
142
370360
1216
i śmiałyśmy się...
06:23
we laughedzaśmiał się -- we mustmusi have addedw dodatku
at leastnajmniej a decadedekada ontona our lifespansdługość życia.
143
371600
6136
przedłużyłyśmy sobie życie
co najmniej o 10 lat.
06:29
JFJF: I think -- we sure
crossedskrzyżowany our legsnogi a lot.
144
377760
2776
JF: Często krzyżowałyśmy nogi.
06:32
(LaughterŚmiech)
145
380560
1976
(Śmiech)
06:34
If you know what I mean.
146
382560
2616
Jeśli wiesz, co mam na myśli.
06:37
LTLT: I think we all know what you mean.
147
385200
2176
LT: Myślę, że wszyscy wiemy.
06:39
(LaughterŚmiech)
148
387400
2016
(Śmiech)
06:41
PMPM: You're addingdodawanie decadesdziesiątki lat
to our liveszyje right now.
149
389440
2696
PM: Dodajesz nam dziesiątki lat.
06:44
So amongpośród the booksksiążki that JaneJane
sentwysłane us bothobie to readczytać on femalePłeć żeńska friendshipprzyjaźni
150
392160
4936
Wśród książek od Jane
06:49
was one by a womankobieta we admirepodziwiać greatlybardzo,
SisterSiostra JoanJoan ChittisterChittister,
151
397120
3856
była jedna Siostry Joan Chttister,
bardzo przez nas podziwianej ,
06:53
who said about femalePłeć żeńska friendshipprzyjaźni
152
401000
2096
która powiedziała o kobiecej przyjaźni,
06:55
that womenkobiety friendsprzyjaciele
are not just a socialspołeczny actdziałać,
153
403120
4256
że to nie tylko akt towarzyski
06:59
they're a spiritualduchowy actdziałać.
154
407400
1896
ale akt duchowy.
07:01
Do you think of your friendsprzyjaciele as spiritualduchowy?
155
409320
2216
Uważasz swoje przyjaciółki za uduchowione?
07:03
Do they addDodaj something
spiritualduchowy to your liveszyje?
156
411560
2416
Czy dodają coś duchowego do naszego życia?
07:06
LTLT: SpiritualDuchowe -- I absolutelyabsolutnie think that.
157
414000
4016
LT: Jak najbardziej.
07:10
Because -- especiallyszczególnie people
you've knownznany a long time,
158
418040
3056
Przede wszystkim u ludzi,
których długo znamy,
07:13
people you've spentwydany time with --
159
421120
1576
z którymi spędziliśmy czas,
07:14
I can see the spiritualduchowy
essenceistota insidewewnątrz them,
160
422720
3056
zauważam duchową istotę,
07:17
the tendernessczułość, the vulnerabilitywrażliwość.
161
425800
2920
delikatność, wrażliwość.
07:22
There's actuallytak właściwie kinduprzejmy of a love,
an elementelement of love in the relationshipzwiązek.
162
430440
4176
To pewien rodzaj miłości,
element miłości w związku.
07:26
I just see deeplygłęboko into your souldusza.
163
434640
3656
Zaglądam ci głęboko w duszę.
07:30
PMPM: Do you think that, JaneJane --
164
438320
1456
PM: Też tak uważasz, Jane...
07:31
LTLT: But I have specialspecjalny powersuprawnienie.
165
439800
1560
LT: Mam te nadzwyczajne moce.
07:34
JFJF: Well, there's all kindsrodzaje of friendsprzyjaciele.
166
442120
1896
JF: Są różne rodzaje przyjaźni.
07:36
There's businessbiznes friendsprzyjaciele,
and partyprzyjęcie friendsprzyjaciele,
167
444040
2536
Przyjaciele z pracy,
przyjaciele do imprezowania,
07:38
I've got a lot of those.
168
446600
1416
Tych mam wiele.
07:40
(LaughterŚmiech)
169
448040
1976
(Śmiech)
07:42
But the oxytocin-producingprodukcji oksytocyny
friendshipsprzyjaźnie have ...
170
450040
3880
Ale te przyjaźnie,
produkujące oksytocynę...
07:47
They feel spiritualduchowy
because it's a heartserce openingotwarcie, right?
171
455320
4496
Są duchowe, bo otwierają serce, prawda?
07:51
You know, we go deepgłęboki. And --
172
459840
1720
Sięgamy głęboko...
07:54
I find that I shedszopa tearsłzy a lot
with my intimateintymne friendsprzyjaciele.
173
462840
5000
Często wylewam łzy
z bliskimi przyjaciółmi.
08:01
Not because I'm sadsmutny but because
I'm so touchedwzruszony and inspirednatchniony by them.
174
469040
5296
Nie dlatego, że jestem smutna
ale dlatego, że mnie inspirują.
08:06
LTLT: And you know one of you
is going to go soonwkrótce.
175
474360
2280
LT: I wiesz, że jedno
z was niedługo odejdzie.
08:09
(LaughterŚmiech)
176
477120
3160
(Śmiech)
08:14
PMPM: Well, two of us are sittingposiedzenie here,
LilyLily, whichktóry one are you talkingmówić about?
177
482520
4456
PM: Obie tu siedzimy,
Lily, o której mówisz?
08:19
(LaughterŚmiech)
178
487000
1376
(Śmiech)
08:20
And I always think, when womenkobiety
talk about theirich friendshipsprzyjaźnie,
179
488400
2816
Myślę, że gdy kobiety
rozmawiają o przyjaźni,
08:23
that menmężczyźni always look a little mystifiedtajemnic.
180
491240
3256
mężczyźni są trochę zadziwieni.
08:26
What are the differencesróżnice, in your opinionopinia,
181
494520
2536
Jakie twoim zdaniem są różnice,
08:29
betweenpomiędzy menmężczyźni friendshipsprzyjaźnie
and womenkobiety friendshipsprzyjaźnie?
182
497080
2976
pomiędzy przyjaźnią mężczyzn, a kobiet ?
08:32
JFJF: There's a lot of differenceróżnica,
183
500080
1976
JF: Różnica jest wielka,
08:34
and I think we have to have
a lot of empathyempatia for menmężczyźni --
184
502080
2936
i chyba trzeba mieć
wiele empatii dla mężczyzn...
08:37
(LaughterŚmiech)
185
505040
1696
(Śmiech)
08:38
that they don't have what we have.
186
506760
3720
że nie mają tego, co my mamy.
08:43
WhichCo I think maymoże be why they dieumierać soonerwcześniej.
187
511040
2536
Może dlatego umierają szybciej.
08:45
(LaughterŚmiech)
188
513600
1535
(Śmiech)
08:47
I have a lot of compassionwspółczucie for menmężczyźni,
189
515159
2697
Bardzo współczuję mężczyznom,
08:49
because womenkobiety, no kiddingżartuję, we --
190
517880
3616
bo kobiety, bez żartów...
08:53
women'skobiet relationshipsrelacje, our friendshipsprzyjaźnie
are fullpełny disclosureujawnienie, we go deepgłęboki.
191
521520
5616
kobiece związki, są pełne
ujawnienia, sięgamy głęboko.
08:59
They're revelatoryodkrywczym.
192
527160
1440
Są odkrywcze.
09:01
We riskryzyko vulnerabilitywrażliwość --
this is something menmężczyźni don't do.
193
529760
4336
Wystawiamy się na ryzyko,
czego mężczyźni nie robią.
09:06
I mean how manywiele timesczasy
have I askedspytał you, "Am I doing OK?"
194
534120
3536
Jak często pytałam, czy dobrze mi idzie?
09:09
"Did I really screwwkręt up there?"
195
537680
2256
"Czy aż tak nawaliłam?"
09:11
PMPM: You're doing great.
196
539960
1376
PM: Idzie ci świetnie.
09:13
(LaughterŚmiech)
197
541360
1096
(Śmiech)
09:14
JFJF: But I mean, we askzapytać questionspytania like that
198
542480
3136
JF: Chodzi mi o to,
że takie zadajemy pytania
09:17
of our womenkobiety friendsprzyjaciele,
199
545640
1216
naszym przyjaciółkom,
09:18
and menmężczyźni don't.
200
546880
2016
mężczyźni tego nie robią.
09:20
You know, people describeopisać women'skobiet
relationshipsrelacje as face-to-facetwarzą w twarz,
201
548920
3896
Ludzie opisują kobiece przyjaźnie
jako związki twarzą w twarz,
09:24
whereasnatomiast men'smęski friendshipsprzyjaźnie
are more side-by-sideside-by-side.
202
552840
3016
podczas gdy męskie
są bardziej obok siebie.
09:27
LTLT: I mean mostwiększość of the time
menmężczyźni don't want to revealodsłonić theirich emotionsemocje,
203
555880
3736
LT: W większości przypadków
mężczyźni nie chcą ujawnić emocji,
09:31
they want to burypogrzebać deepergłębiej feelingsuczucia.
204
559640
1696
chcą pogrzebać uczucia głębiej.
09:33
I mean, that's the generalgenerał,
conventionalstandardowy thought.
205
561360
3016
To ogólna, konwencjonalna myśl.
09:36
They would ratherraczej go off in theirich man caveJaskinia
and watch a gamegra or hittrafienie golfgolf ballskulki,
206
564400
4536
Oni raczej uciekną do męskiej jaskini
i obejrzą mecz bądź uderzą piłkę golfową,
09:40
or talk about sportsSport,
or huntingpolowanie, or carssamochody or have sexseks.
207
568960
4616
porozmawiają o meczu, polowaniu,
autach albo uprawiają seks.
09:45
I mean, it's just the kinduprzejmy of --
it's a more manlymęski behaviorzachowanie.
208
573600
3256
To bardziej męskie zachowanie.
09:48
JFJF: You meantOznaczało --
LTLT: They talk about sexseks.
209
576880
2296
JF: Masz na myśli...rozmawiają o seksie.
09:51
I meantOznaczało they mightmoc have sexseks
210
579200
1696
LT: Nie, mogą uprawiać seks,
09:52
if they could get somebodyktoś
in theirich man caveJaskinia to --
211
580920
2376
jeśli wezmą ze sobą kogoś
do męskiej jaskini...
09:55
(LaughterŚmiech)
212
583320
1760
(Laughter)
09:58
JFJF: You know something, thoughchociaż,
that I find very interestingciekawy --
213
586360
3216
JF: Powiem ci coś, co uważam
za bardzo interesujące...
10:01
and again, psychologistspsychologowie didn't know this
untilaż do relativelystosunkowo recentlyostatnio --
214
589600
4576
psychologowie niedawno odkryli,
10:06
is that menmężczyźni are bornurodzony everykażdy bitkawałek
as relationalrelacyjnych as womenkobiety are.
215
594200
3736
że mężczyźni urodzili się
identyczni jak kobiety.
10:09
If you look at filmsfilmy
of newbornnoworodka babydziecko boyschłopcy and girlsdziewczyny,
216
597960
3616
Spójrz na filmy o nowo narodzonych
chłopcach i dziewczynkach,
zauważysz, że chłopcy,
tak jak dziewczynki,
10:13
you'llTy będziesz see the babydziecko boyschłopcy
just like the girlsdziewczyny,
217
601600
2096
10:15
gazingpatrząc into theirich mother'smatki eyesoczy,
218
603720
2336
wpatrują się w oczy mamy,
10:18
you know, needingpotrzebujący that relationalrelacyjnych
exchangeWymieniać się of energyenergia.
219
606080
4176
potrzebują wymiany relacji.
10:22
When the mothermama lookswygląda away,
they could see the dismayprzerażenie on the childdziecko,
220
610280
5296
Gdy matka ucieka wzrokiem,
dziecko się niepokoi,
10:27
even the boychłopak would crypłakać.
221
615600
1256
nawet chłopiec zapłacze.
10:28
They need relationshipzwiązek.
222
616880
1856
Dzieci potrzebują związku.
10:30
So the questionpytanie is why,
as they growrosnąć olderstarsze, does that changezmiana?
223
618760
3976
Czemu to się zmienia, gdy dorastają?
10:34
And the answerodpowiedź is patriarchalpatriarchalnych culturekultura,
224
622760
2336
Odpowiedzią jest patriarchalna kultura,
10:37
whichktóry saysmówi to boyschłopcy and youngmłody menmężczyźni
225
625120
2976
co znaczy, że dla chłopców,
10:40
that to be needingpotrzebujący of relationshipzwiązek,
to be emotionalemocjonalny with someonektoś is girlygirly.
226
628120
5256
potrzeba związku, bycie
emocjonalnym jest dziewczęce.
10:45
That a realreal man doesn't askzapytać
directionswskazówki or expresswyrazić a need,
227
633400
5656
Prawdziwy mężczyzna nie pyta
o pomoc ani nie okazuje potrzeby,
10:51
they don't go to doctorslekarze if they feel badzły.
228
639080
2296
oni nie idą do lekarza, gdy źle się czują.
10:53
They don't askzapytać for help.
229
641400
1576
Nie proszę o pomoc.
10:55
There's a quotezacytować that I really like,
230
643000
1696
Bardzo przeze mnie lubiany cytat,
10:56
"MenMężczyźni fearstrach that becomingtwarzowy 'we''my'
will erasewymazać his 'I''I'."
231
644720
4736
"Mężczyźni obawiają się,
że >>my<< zamaże jego >>ja<<".
11:01
You know, his sensesens of selfsamego siebie.
232
649480
1696
Jego samo-świadomość.
11:03
WhereasMając na uwadze women'skobiet sensesens of selfsamego siebie
has always been kinduprzejmy of porousporowaty.
233
651200
4496
Kobieca świadomość własnego ja
zawsze była jakby nieszczelna.
11:07
But our "we" is our savingoszczędność gracełaski,
234
655720
3816
Ale nasze "my" jest naszym jedynym atutem,
11:11
it's what makesczyni us strongsilny.
235
659560
2456
to coś, co powoduje, że jesteśmy silne.
11:14
It's not that we're better than menmężczyźni,
236
662040
1736
Nie jesteśmy lepsze od mężczyzn,
11:15
we just don't have
our masculinitymęskości to proveokazać się.
237
663800
2048
po prostu nie mamy
do udowodnienia męskości.
11:18
LTLT: And, well --
238
666440
1216
LT: Cóż...
11:19
JFJF: That's a GloriaGloria SteinemSteinem quotezacytować.
239
667680
1656
JF: To cytat Glorii Steinem,
pozwala wyrazić nasze człowieczeństwo.
11:21
So we can expresswyrazić our humanityludzkość --
LTLT: I know who GloriaGloria SteinemSteinem is.
240
669360
3376
LT: Wiek, kto to jest Gloria Steinem.
11:24
JFJF: I know you know who she is,
but I think it's a --
241
672760
2477
JF: Wiem, że wiesz.
11:27
(LaughterŚmiech)
242
675261
2035
(Śmiech)
11:29
No, but it's a great quotezacytować, I think.
243
677320
1856
Myślę, że to piękny cytat.
11:31
We're not better than menmężczyźni, we just
don't have our masculinitymęskości to proveokazać się.
244
679200
4256
Nie jesteśmy lepsze od mężczyzn,
tylko nie mamy męskości do udowodnienia.
11:35
And that's really importantważny.
245
683480
1376
I to jest bardzo ważne.
11:36
LTLT: But menmężczyźni are
so inculcatedwpajane in the culturekultura
246
684880
2576
LT: Kultura wpaja mężczyznom,
11:39
to be comfortablewygodny in the patriarchyPatriarchat.
247
687480
3136
że mają czuć się
komfortowo w patriarchacie.
11:42
And we'vemamy got to make
something differentróżne happenzdarzyć.
248
690640
2936
Wprowadzenie zmian zależy od nas.
11:45
JFJF: Women'sDla kobiet friendshipsprzyjaźnie
are like a renewableodnawialny sourceźródło of powermoc.
249
693600
4176
JF: Kobieca przyjaźń to
odnawialne źródło energii.
11:49
LTLT: Well, that's what's excitingekscytujący
about this subjectPrzedmiot.
250
697800
2456
LT: Dlatego ten temat jest ekscytujący.
11:52
It's because our friendshipsprzyjaźnie --
251
700280
1536
Ponieważ nasza przyjaźń,
11:53
femalePłeć żeńska friendshipsprzyjaźnie
are just a hopChmiel to our sisterhoodStowarzyszenie wędrujących,
252
701840
4616
kobieca przyjaźń to skok
w kobiecą solidarność,
11:58
and sisterhoodStowarzyszenie wędrujących can be
a very powerfulpotężny forcesiła,
253
706480
3416
a kobieca solidarność
może być potężną siłą,
12:01
to give the worldświat --
254
709920
1416
by dać światu...
12:03
to make it what it should be --
255
711360
1816
zmienić go, jak należy.
12:05
the things that humansludzie desperatelybeznadziejnie need.
256
713200
2920
jakiego ludzie koniecznie potrzebują.
12:08
PMPM: It is why we're talkingmówić about it,
257
716840
1816
PM: Dlatego o tym rozmawiamy,
12:10
because women'skobiet friendshipsprzyjaźnie are,
258
718680
1696
ponieważ kobiece przyjaźnie,
12:12
as you said, JaneJane,
259
720400
1216
są tak, jak mówisz, Jane,
12:13
a renewableodnawialny sourceźródło of powermoc.
260
721640
1336
odnawialnym źródłem energii.
12:15
So how do we use that powermoc?
261
723000
1480
Jak wykorzystujemy tę energię?
12:17
JFJF: Well, womenkobiety are the fastestnajszybszy growingrozwój
demographicdemograficzny in the worldświat,
262
725760
3376
JF: Kobiet robi się coraz więcej,
12:21
especiallyszczególnie olderstarsze womenkobiety.
263
729160
1216
głównie starszych kobiet.
12:22
And if we harnessuprząż our powermoc,
we can changezmiana the worldświat.
264
730400
4056
I jeśli zaprzęgniemy naszą siłę,
możemy zmienić świat.
12:26
And guessodgadnąć what? We need to.
265
734480
1536
I wiesz, co? Musimy to zrobić.
12:28
(ApplauseAplauz)
266
736040
2136
(Brawa)
12:30
And we need to do it soonwkrótce.
267
738200
1296
I musimy się pospieszyć.
12:31
And one of the things
that we need to do --
268
739520
2496
Jedną z rzeczy, którą musimy zrobić,
12:34
and we can do it as womenkobiety --
269
742040
1536
i możemy, będąc kobietami,
12:35
for one thing, we kinduprzejmy of setzestaw
the consumerkonsument standardsstandardy.
270
743600
3096
to ustalić standardy konsumenta.
12:38
We need to consumekonsumować lessmniej.
271
746720
2416
Musimy konsumować mniej.
12:41
We in the WesternWestern worldświat
need to consumekonsumować lessmniej
272
749160
2976
My, w świecie Zachodu,
musimy konsumować mniej,
12:44
and when we buykupować things, we need to
buykupować things that are madezrobiony locallylokalnie,
273
752160
3216
powinniśmy kupować produkty lokalne,
12:47
when we buykupować foodjedzenie, we need to buykupować foodjedzenie
that's growndorosły locallylokalnie.
274
755400
3096
kupować lokalne jedzenie.
12:50
We are the oneste
that need to get off the gridkrata.
275
758520
3216
To my powinniśmy się odłączyć
od sieci energetycznych.
12:53
We need to make ourselvesmy sami
independentniezależny from fossilskamieniałość fuelspaliwa.
276
761760
5736
Musimy się uniezależnić
od paliwa kopalnego.
12:59
And the fossilskamieniałość fuelpaliwo companiesfirmy --
277
767520
1976
I spółek paliwowych...
13:01
the ExxonsExxons and the ShellPowłoki OilsOleje
and those badzły guys --
278
769520
3136
Exxons, Shell Oils i inne ciemne typy,
13:04
causeprzyczyna they are --
279
772680
1216
będą nam wmawiać, że się nie da,
13:05
are going to tell us that we can't do it
withoutbez going back to the StoneKamień AgeWiek.
280
773920
3856
chyba żeby się cofnąć
do epoki kamienia łupanego.
13:09
You know, that the alternativesalternatywy
just aren'tnie są quitecałkiem there yetjeszcze,
281
777800
2856
Że nie ma alternatywnych rozwiązań,
13:12
and that's not trueprawdziwe.
282
780680
1336
to nieprawda.
13:14
There are countrieskraje in the worldświat right now
283
782040
2056
Są państwa na świecie
13:16
that are livingżycie mostlyprzeważnie on renewableodnawialny
energyenergia and doing just fine.
284
784120
3336
używające głównie odnawialnych
źródeł energii i radzą sobie.
13:19
And they tell us that if we do
weanoduczać ourselvesmy sami from fossilskamieniałość fuelpaliwo
285
787480
4136
Wmawia się nam, że jeśli odstąpimy
od paliwa kopalnego,
13:23
that we're going to be
back in the StoneKamień AgeWiek,
286
791640
2136
cofniemy się do epoki kamiennej.
13:25
and in factfakt, if we beginzaczynać
to use renewableodnawialny energyenergia,
287
793800
4176
A tak naprawdę, jeśli zaczniemy
używać odnawialnych źródeł energii
13:30
and not drillwiercić in the ArcticArctic,
and not drillwiercić --
288
798000
2166
i przestaniemy wiercić Arktykę...
13:32
LTLT: Oh, boychłopak.
289
800190
1166
LT: O rany.
13:33
JFJF: And not drillwiercić
in the AlbertaAlberta tartar sandspiaski --
290
801380
2116
JF: I wiercić w piaskach Alberty...
13:35
Right.
291
803520
1216
Właśnie.
13:36
That we will be --
292
804760
1240
Da nam to
13:38
there will be more democracydemokracja
and more jobsOferty pracy and more well-beingdobre samopoczucie,
293
806040
3376
więcej demokracji, pracy i dobrobytu,
13:41
and it's womenkobiety that are
going to leadprowadzić the way.
294
809440
2216
i to kobiety utorują drogę.
13:43
LTLT: Maybe we have the momentumpęd
to startpoczątek a third-wavetrzeciej fali feministfeminista movementruch
295
811680
4376
LT: Może czas rozpocząć
trzecią falę ruchów feministycznych
13:48
with our sisterhoodStowarzyszenie wędrujących around the worldświat,
296
816080
2576
z feministkami z całego świata,
13:50
with womenkobiety we don't see,
womenkobiety we maymoże never meetspotykać się,
297
818680
3176
z kobietami, których nie widzimy,
których nigdy nie spotkamy,
13:53
but we joinprzyłączyć się togetherRazem that way,
298
821880
2496
ale połączymy się,
bo Arystoteles powiedział,
13:56
because --
299
824400
1216
13:57
AristotleArystoteles said --
300
825640
1200
13:59
mostwiększość people --
301
827920
1216
że większość ludzi
14:01
people would dieumierać withoutbez malemęski friendshipsprzyjaźnie.
302
829160
2896
umarłaby bez męskiej przyjaźni.
14:04
And the operativeoperacyjne wordsłowo here was "malemęski."
303
832080
3256
i słowo-klucz to "męski".
14:07
Because they thought that friendshipsprzyjaźnie
should be betweenpomiędzy equalsrówna się
304
835360
2936
Oni uważali, że przyjaźń
powinna być pomiędzy równymi,
14:10
and womenkobiety were not considereduważane equalrówny --
305
838320
2216
a kobiety nie były uważane za równe...
14:12
JFJF: They didn't think
we had soulsdusze even, the GreeksGrecy.
306
840560
2456
JF: Grecy nawet myśleli,
że nie mamy duszy.
14:15
LTLT: No, exactlydokładnie. That showsprzedstawia you
just how limitedograniczony AristotleArystoteles was.
307
843040
3856
LT: Właśnie. To pokazuje,
jak ograniczony był Arystoteles.
14:18
(LaughterŚmiech)
308
846920
1680
(Śmiech)
14:21
And wait, no, here'soto jest the bestNajlepiej partczęść.
309
849520
1896
Poczekaj, jeszcze najlepsza część.
14:23
It's like, you know,
menmężczyźni do need womenkobiety now.
310
851440
3616
Mężczyźni teraz potrzebują kobiet.
14:27
The planetplaneta needswymagania womenkobiety.
311
855080
2136
Cała planeta potrzebuje kobiet.
14:29
The US ConstitutionKonstytucja needswymagania womenkobiety.
312
857240
2456
Konstytucja USA potrzebuje kobiet.
14:31
We are not even in the ConstitutionKonstytucja.
313
859720
2776
Nas nawet nie ma w Konstytucji.
14:34
JFJF: You're talkingmówić about
the EqualRówne RightsPrawa AmendmentZmiany.
314
862520
2456
JF: Mówisz o Nowelizacji o Równości Praw.
14:37
LTLT: Right.
315
865000
1158
LT: Zgadza się.
14:38
JusticeSprawiedliwości GinsbergGinsberg said something like --
316
866182
3898
Justice Ginsberg powiedział,
14:43
everykażdy constitutionkonstytucja that's been writtenpisemny
sinceod the endkoniec of WorldŚwiat WarWojny IIII
317
871920
3576
że każda konstytucja napisana
po II Wojnie Światowej
14:47
includedw zestawie a provisionzaopatrzenie that madezrobiony womenkobiety
citizensobywatele of equalrówny staturewzrost,
318
875520
4976
zawiera postanowienia o równości kobiet,
14:52
but oursnasz does not.
319
880520
1696
ale nasza konstytucja nie.
14:54
So that would be a good placemiejsce to startpoczątek.
320
882240
1896
Od tego można zacząć.
14:56
Very, very mildłagodny --
321
884160
2056
Bardzo, bardzo delikatnie...
14:58
JFJF: Right.
322
886240
1216
JF: Prawda.
14:59
(ApplauseAplauz)
323
887480
1200
(Brawa)
15:02
And genderpłeć equalityrówność, it's like a tidefala,
324
890200
2656
Równość płci jest jak fala,
15:04
it would liftwinda all boatsłodzie, not just womenkobiety.
325
892880
1936
uniesie statki, nie tylko kobiety.
15:06
PMPM: NeedingKonieczności newNowy rolerola modelsmodele
on how to do that.
326
894840
2536
PM: Potrzeba nowych wzorów.
15:09
How to be friendsprzyjaciele,
327
897400
1416
Jak być przyjaciółmi,
15:10
how to think about our powermoc
in differentróżne wayssposoby,
328
898840
2896
jak inaczej myśleć o naszej sile,
15:13
as consumerskonsumenci,
329
901760
1216
jako konsumentów,
15:15
as citizensobywatele of the worldświat,
330
903000
1656
jako obywateli świata,
15:16
and this is what makesczyni JaneJane and LilyLily
331
904680
2416
i dlatego Jane i Lily
15:19
a rolerola modelModel of how
womenkobiety can be friendsprzyjaciele --
332
907120
2736
są modelami kobiecej przyjaźni
15:21
for a very long time,
333
909880
1616
przez bardzo długi czas,
15:23
and even if they occasionallysporadycznie disagreenie zgadzać się.
334
911520
2416
choć czasami nie zgadzają się ze sobą.
15:25
Thank you.
335
913960
1200
Dziękuję.
15:28
Thank you bothobie.
336
916360
1216
Dziękuję wam obu.
15:29
(ApplauseAplauz)
337
917600
1216
(Brawa)
15:30
JFJF: ThanksDzięki.
338
918840
1200
JF: Dzięki.
15:35
LTLT: Thank you.
339
923560
1216
LT: Dziękuję.
15:36
JFJF: Thank you.
340
924800
1200
JF: Dziękuję.
15:38
(ApplauseAplauz)
341
926053
5067
(Brawa)
Translated by Paulina Szafranska
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKERS
Jane Fonda - Actor and activist
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist.

Why you should listen

Jane Fonda is an actor, author, producer and activist supporting environmental issues, peace and female empowerment. She founded the Georgia Campaign for Adolescent Pregnancy Prevention, and established the Jane Fonda Center for Adolescent Reproductive Health at  Emory. She cofounded the Women’s Media Center, and sits on the board of V-Day, a global effort to stop violence against women and girls.

Fonda's remarkable screen and stage career includes two Best Actress Oscars, an Emmy, a Tony Award nomination and an Honorary Palme d’Or from the Cannes Film Festival. Offstage, she revolutionized the fitness industry in the 1980s with Jane Fonda’s Workout — the all-time top-grossing home video. She has written a best-selling memoir, My Life So Far, and Prime Time, a comprehensive guide to living life to the fullest.

More profile about the speaker
Jane Fonda | Speaker | TED.com
Lily Tomlin - Comedian and actor
Lily Tomlin has been honored by the Kennedy Center and awarded the Mark Twain Prize -- and she's still making vital, hilarious comedy.

Why you should listen

Throughout her extraordinary career, Lily Tomlin has won seven Emmys; a Tony for her one-woman Broadway show, Appearing Nitely; a second Tony for Best Actress; a Drama Desk Award and an Outer Critics' Circle Award for her one-woman performance in Jane Wagner’s The Search for Signs of Intelligent Life in the Universe; a Grammy for her comedy album, This Is a Recording; and two Peabody Awards, the first for the ABC television special, Edith Ann’s Christmas: Just Say Noël, and the second for narrating and executive producing the HBO film, The Celluloid Closet. In 2003, she received the Mark Twain Prize for American Humor, and in December 2014 she was the recipient of the prestigious Kennedy Center Honors in Washington DC.

She made her film debut in Robert Altman's Nashville, and gave a generation-defining performance alongside Dolly Parton and Jane Fonda in the workplace revenge comedy 9 to 5.

More profile about the speaker
Lily Tomlin | Speaker | TED.com