ABOUT THE SPEAKER
Jason deCaires Taylor - Sculptor
Jason deCaires Taylor's underwater installations offer views of another world, where the artistic efforts of man meet the vivifying power of nature.

Why you should listen

Born in 1974 to an English father and Guyanese mother, Taylor grew up in Europe and Asia, where he spent much of his early childhood exploring the coral reefs of Malaysia. Educated in the South East of England, Taylor graduated from the London Institute of Arts in 1998 with a BA Honours in Sculpture and went on to become a fully qualified diving instructor and underwater naturalist. With over 20 years diving experience under his belt, Taylor is also an award winning underwater photographer, famous for his dramatic images, which capture the metamorphosing effects of the ocean on his evolving sculptures.

In 2006, Taylor founded and created the world’s first underwater sculpture park. Situated off the west coast of Grenada in the West Indies, it is now listed as one of the Top 25 Wonders of the World by National Geographic and was instrumental in the creation of a national marine protected area by the local government. In 2009, he co-founded MUSA (Museo Subacuático de Arte), a monumental museum with a collection of over 500 of his sculptural works, submerged off the coast of Cancun, Mexico. Both of these ambitious, permanent public works have a practical, functional aspect, facilitating positive interactions between people and fragile underwater habitats while at the same relieving pressure on natural resources.

Taylor's pioneering public art projects are not only examples of successful marine conservation but also works of art that seek to encourage environmental awareness, instigate social change and lead us to appreciate the breathtaking natural beauty of the underwater world. He is currently based in Lanzarote part of the Canary Islands where he is working on a major new underwater museum for the Atlantic Ocean.

More profile about the speaker
Jason deCaires Taylor | Speaker | TED.com
Mission Blue II

Jason deCaires Taylor: An underwater art museum, teeming with life

Jason deCaires Taylor: Podwodne muzeum sztuki tętniące życiem

Filmed:
1,650,316 views

Dla rzeźbiarza Jasona deCaires Taylora ocean to nie tylko natchnienie, to muzeum i miejsce wystaw. Na lądzie Taylor tworzy rzeźby ludzi i codziennego życia, po czym zatapia je w oceanie, gdzie pochłania je podmorskie życie i przekształca martwą skałę w tryskające życiem siedliska koralów, skorupiaków i innych stworzeń. Wynik: enigmatyczne, urzekające i barwne komentarze o naszym przelotnym istnieniu, świętości oceanu i jego zapierającej dech w piersiach mocy regeneracji.
- Sculptor
Jason deCaires Taylor's underwater installations offer views of another world, where the artistic efforts of man meet the vivifying power of nature. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
TenDziesięć yearslat agotemu,
0
1142
1152
Dziesięć lat temu
00:14
I had my first exhibitionwystawa here.
1
2318
1896
miałem tutaj swoją pierwszą wystawę.
00:16
I had no ideapomysł if it would work
or was at all possiblemożliwy,
2
4638
4016
Nie miałem pojęcia, czy się uda
i czy w ogóle się odbędzie,
00:20
but with a fewkilka smallmały stepskroki
and a very steepstromy learninguczenie się curvekrzywa,
3
8678
3413
ale małymi kroczkami,
wiele się przy tym ucząc,
00:24
I madezrobiony my first sculpturerzeźba,
callednazywa "The LostStracił CorrespondentKorespondent."
4
12115
3243
stworzyłem swoją pierwszą rzeźbę
pt. "Zagubiony korespondent"
00:28
TeamingTworzenie zespołu up with a marineMarine biologistbiolog
and a locallokalny divenurkować centercentrum,
5
16406
3417
Współpracując z morskim biologiem
i lokalnym centrum nurkowym,
00:31
I submerged• w zanurzeniu the work
off the coastWybrzeże of GrenadaGrenada,
6
19847
2669
zanurzyłem ją u wybrzeży Grenady,
00:34
in an areapowierzchnia decimatedzdziesiątkowana by HurricaneHuragan IvanIvan.
7
22540
2655
na terenach zdziesiątkowanych
przez huragan Ivan.
00:37
And then this incredibleniesamowite thing happenedstało się.
8
25957
2126
I potem wydarzyła się niesamowita rzecz.
00:40
It transformedprzekształcone.
9
28554
1369
Przekształciła się.
00:43
One sculpturerzeźba becamestał się two.
10
31675
1780
Jedna rzeźba stała się dwiema.
00:46
Two quicklyszybko becamestał się 26.
11
34955
2199
Z dwóch szybko zrobiło się 26.
00:50
And before I knewwiedziałem it,
12
38756
1151
I zanim się obejrzałem,
00:51
we had the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy first
underwaterPodwodny sculpturerzeźba parkpark.
13
39931
2842
mieliśmy pierwszy
podwodny park z rzeźbami na świecie.
00:56
In 2009, I movedprzeniósł to MexicoMeksyk
and startedRozpoczęty by castingRozmowa kwalifikacyjna locallokalny fishermanRybak.
14
44730
4847
W 2009 r. przeniosłem się do Meksyku,
i zacząłem robić odlewy lokalnych rybaków.
01:02
This grewrósł to a smallmały communityspołeczność,
15
50950
1840
Powstała z tego mała społeczność,
01:06
to almostprawie an entireCały movementruch of people
in defenseobrona of the seamorze.
16
54218
3668
a potem niemalże ruch
na rzecz ochrony morza.
01:11
And then finallywreszcie, to an underwaterPodwodny museummuzeum,
17
59228
2693
Ostatecznie w podwodne muzeum
01:13
with over 500 livingżycie sculpturesrzeźby.
18
61945
2053
z ponad 500 żywymi rzeźbami.
01:18
GardeningOgrodnictwo, it seemswydaje się,
is not just for greenhousesSzklarnie.
19
66076
2858
Ogrodnictwo, jak widać,
nie odbywa się tylko w szklarniach.
01:23
We'veMamy sinceod scaledłuskowaty up the designsprojekty:
20
71375
2642
Od tego czasu rozszerzyliśmy plany:
01:26
"OceanOcean AtlasAtlas," in the BahamasBahamy,
risingpodniesienie 16 feetstopy up to the surfacepowierzchnia
21
74041
4110
"Ocean Atlas" w Bahamach,
wzrastający 16 stóp ponad ziemię
01:30
and weighingważenie over 40 tonsmnóstwo,
22
78175
1722
i ważący ponad 40 ton,
01:33
to now currentlyobecnie in LanzaroteLanzarote,
23
81825
1788
po dziś dzień,
w Lanzarote
01:35
where I'm makingzrobienie
an underwaterPodwodny botanicalbotaniczny gardenogród,
24
83637
3135
tworzę podwodny ogród botaniczny
01:38
the first of its kinduprzejmy
in the AtlanticAtlantic OceanOcean.
25
86796
2306
pierwszy tego rodzaju
w Oceanie Atlantyckim.
01:42
EachKażdy projectprojekt, we use materialsmateriały
and designsprojekty that help encouragezachęcać life;
26
90834
4250
W każdym projekcie używamy materiałów
i wzorów, które sprzyjają naturze:
01:47
a long-lastingtrwałe pH-neutralneutralne pH cementcement
provideszapewnia a stablestabilny and permanentstały platformPlatforma.
27
95108
5797
długotrwały beton o neutralnym pH
zapewnia stabilne i stałe podłoże.
01:53
It is texturedteksturowane to allowdopuszczać
coralkoral polypspolipy to attachdołączać.
28
101398
2864
Faktura pozwala koralom
się przyczepiać.
01:57
We positionpozycja them down currentobecny
from naturalnaturalny reefskoralowe
29
105262
2717
Umieszczamy je tak, żeby prąd
przyniósł z raf koralowych
02:00
so that after spawningtarło,
there's areasobszary for them to settlerozliczenia.
30
108003
3442
zapłodnione jaja,
które osadzają się na rzeźbach.
02:05
The formationsformacje are all configuredskonfigurowany
so that they aggregateagregat fishryba
31
113937
2898
Ugrupowania są tak ukształtowane,
że przyciągają ryby
02:08
on a really largeduży scaleskala.
32
116859
1657
na bardzo dużą skalę.
02:12
Even this VWVW BeetleChrząszcz
has an internalwewnętrzny livingżycie habitatsiedlisko
33
120918
3561
Nawet ten VW Beetle
ma wewnątrz środowisko do życia
02:16
to encouragezachęcać crustaceansskorupiaki
suchtaki as lobstershomary and seamorze urchinsJeżowce.
34
124503
3962
żeby zachęcić skorupiaki,
takie jak homary i jeżowce.
02:22
So why exhibiteksponować my work in the oceanocean?
35
130733
2740
Dlaczego właściwie wystawiam prace
w oceanie?
02:25
Because honestlyszczerze, it's really not easyłatwo.
36
133497
2538
Bo, szczerze mówiąc,
to nie takie łatwe.
02:28
When you're in the middleśrodkowy of the seamorze
underpod a hundred-footsto stopy craneŻuraw,
37
136059
3205
Gdy na środku morza
pod 30-metrowym dźwigiem
02:31
tryingpróbować to lowerniższy eightosiem tonsmnóstwo
down to the seamorze floorpiętro,
38
139288
3095
próbujesz umieścić na dnie
8 ton,
02:34
you startpoczątek to wondercud whetherczy I shouldn'tnie powinien
have takenwzięty up watercolorakwarela paintingobraz insteadzamiast.
39
142407
3929
zaczynasz się zastanawiać, czy nie lepiej
było zabrać się za akwarele.
02:38
(LaughterŚmiech)
40
146360
1001
(Śmiech)
02:39
But in the endkoniec, the resultswyniki
always blowcios my mindumysł.
41
147385
2713
Ale ostatecznie, efekty
zawsze rzucają mnie na kolana.
02:42
(MusicMuzyka)
42
150122
3980
(Muzyka)
03:04
The oceanocean is the mostwiększość
incredibleniesamowite exhibitionwystawa spaceprzestrzeń
43
172791
2920
Ocean to najbardziej
niezwykłe miejsce wystawy,
03:07
an artistartysta could ever wishżyczenie for.
44
175735
1671
jakie artysta może sobie wyobrazić.
03:09
You have amazingniesamowity lightingoświetlenie effectsruchomości
changingwymiana pieniędzy by the hourgodzina,
45
177430
3353
Niesamowite efekty świetlne
zmieniające się z godziny na godzinę,
03:12
explosionswybuchy of sandpiasek coveringkrycia
the sculpturesrzeźby in a cloudChmura of mysteryzagadka,
46
180807
4317
wybuchy piasku
okrywające rzeźby tajemniczą chmurą,
03:17
a uniquewyjątkowy timelessponadczasowy qualityjakość
47
185148
1904
niepowtarzalna, ponadczasowa jakość
03:19
and the processionprocesja
of inquisitiveciekawy visitorsgoście,
48
187076
2040
i tłum dociekliwych odwiedzających,
03:21
eachkażdy lendingpożyczki theirich ownwłasny
specialspecjalny touchdotknąć to the siteteren.
49
189140
2733
wszystko pozostawia
swój niepowtarzalny odcisk.
03:23
(MusicMuzyka)
50
191897
4268
(Muzyka)
03:51
But over the yearslat,
51
219288
1151
Ale w ciągu lat
03:52
I've realizedrealizowany that the greatestnajwiększy
thing about what we do,
52
220463
3359
zdałem sobie sprawę, że najważniejsze
w tym wszystkim jest to
03:55
the really humblingupokarzające thing about the work,
53
223846
2499
– i musimy to uszanować –
03:58
is that as soonwkrótce as we
submergezanurzać the sculpturesrzeźby,
54
226369
2213
że z chwilą, gdy zanurzamy rzeźby,
04:00
they're not oursnasz anymorejuż,
55
228606
1526
już nie należą do nas,
04:02
because as soonwkrótce as we sinktonąć them,
56
230156
1548
bo zatapiając je,
04:03
the sculpturesrzeźby, they belongnależeć to the seamorze.
57
231728
2261
oddajemy je morzu.
04:06
As newNowy reefskoralowe formformularz, a newNowy worldświat
literallydosłownie startszaczyna się to evolveewoluować,
58
234013
4019
Nowe rafy, cały nowy świat
dosłownie zaczyna ewoluować,
04:10
a worldświat that continuouslybez przerwy amazeszadziwia me.
59
238056
2201
świat, który nieustannie mnie zachwyca.
Może to oczywiste,
ale nic stworzonego przez człowieka
04:12
It's a bitkawałek of a clichCliché,
but nothing man-madeprzez człowieka
60
240750
2468
04:15
can ever matchmecz the imaginationwyobraźnia of natureNatura.
61
243242
2491
nie dorówna wyobraźni natury.
04:18
SpongesGąbki look like veinsżyły acrossprzez the facestwarze.
62
246591
2920
Gąbki wyglądają jak żyły na twarzach.
04:22
StaghornStaghorn coralkoral morphsmorphs the formformularz.
63
250478
2825
Widłaki zmieniają formę.
04:26
FirewormsFireworms scrawlprzedszkola whitebiały lineskwestia as they feedkarmić.
64
254567
3410
Żerujące wieloszczety
ryją białe linie.
04:31
TunicatesOsłonic explodeeksplodować from the facestwarze.
65
259557
3174
Osłonice eksplodują z twarzy.
04:36
SeaMorze urchinsJeżowce crawlczołgać się acrossprzez
the bodiesciała feedingkarmienie at night.
66
264597
3412
Jeżowce pełzają po ciałach
żywiąc się nocą,
04:42
CorallineCoralline algaeglony appliesdotyczy
a kinduprzejmy of purplefioletowy paintfarba.
67
270752
3189
Algi koralowe pozostawiają
coś w rodzaju fioletowej farby.
04:47
The deepestnajgłębszy redczerwony I've ever seenwidziany
in my life liveszyje underwaterPodwodny.
68
275671
3613
Najgłębsza czerwień, jaką
widziałem w życiu, żyje pod wodą.
04:54
GorgonianGorgonie fansWentylatory oscillateoscylują with the wavesfale.
69
282235
2716
Gorgonie kołyszą się z falami.
04:59
PurpleFioletowy spongesgąbki breatheoddychać waterwoda like airpowietrze.
70
287002
2717
Fioletowe gąbki oddychają wodą
niczym powietrzem.
05:03
And greyszary angelfishskalary
glideGlide silentlypo cichu overheadobciążenie.
71
291221
3306
Szare skalary cicho suną ponad głowami.
05:08
And the amazingniesamowity responseodpowiedź
we'vemamy had to these worksPrace
72
296832
2361
Niesamowita odpowiedź na te prace
05:11
tellsmówi me that we'vemamy managedzarządzane
to plugwtyczka into something really primalpierwotny,
73
299217
4153
dowodzi, że dotykamy
czegoś naprawdę pierwotnego,
05:15
because it seemswydaje się that these imagesobrazy
translateTłumaczyć acrossprzez the worldświat,
74
303394
3825
ponieważ wygląda na to,
że te obrazy rozumie cały świat,
05:19
and that's madezrobiony me focusskupiać
on my responsibilityodpowiedzialność as an artistartysta
75
307243
3841
dzięki temu koncentruję się
na mojej odpowiedzialności jako artysta
05:23
and about what I'm tryingpróbować to achieveosiągać.
76
311108
2134
i na tym, co próbuję osiągnąć.
05:25
I'm standingna stojąco here todaydzisiaj on this boatłódź
in the middleśrodkowy of the oceanocean,
77
313917
3622
Stoję tu dzisiaj, na tym statku,
na środku oceanu.
05:29
and this couldn'tnie mógł be a better placemiejsce
78
317563
1723
i nie ma lepszego miejsca
05:31
to talk about the really,
really importantważny effectefekt of my work.
79
319310
4127
żeby opowiedzieć o bardzo,
bardzo ważnym efekcie mojej pracy.
05:35
Because as we all know,
80
323461
1660
Jak wszyscy wiemy,
05:37
our reefskoralowe are dyingumierający,
and our oceansoceany are in troublekłopot.
81
325145
3046
Nasze rafy wymierają,
a nasze oceany są w niebezpieczeństwie.
05:41
So here'soto jest the thing:
82
329160
1270
Więc sęk w tym,
05:42
the mostwiększość used, searchedprzeszukany and sharedudostępniony imageobraz
83
330454
2763
że najczęściej używany, wyszukiwany
i publikowany obraz
05:45
of all my work thusa zatem fardaleko is this.
84
333241
2880
ze wszystkich moich dotychczasowych prac,
to ten.
05:49
And I think this is for a reasonpowód,
85
337256
2150
I sądzę, że nie bez powodu
05:51
or at leastnajmniej I hopenadzieja it is.
86
339430
1519
albo przynajmniej mam nadzieję.
05:53
What I really hopenadzieja is that people
are beginningpoczątek to understandzrozumieć
87
341560
3140
Liczę na to, że ludzie zaczynają rozumieć,
05:56
that when we think of the environmentśrodowisko
and the destructionzniszczenie of natureNatura,
88
344724
3668
że jeśli mamy na uwadze środowisko
i niszczenie przyrody,
06:00
that we need to startpoczątek thinkingmyślący
about our oceansoceany, too.
89
348416
2866
to musimy także zacząć myśleć
o naszych oceanach.
06:03
SinceOd buildingbudynek these siteswitryny,
we'vemamy seenwidziany some phenomenalfenomenalny
90
351684
2531
Od stworzenia tych miejsc
widzieliśmy fenomenalne
06:06
and unexpectedniespodziewany resultswyniki.
91
354239
1575
i niespodziewane efekty.
06:08
BesidesPoza tym creatingtworzenie over 800 squareplac metersmetrów
of newNowy habitatssiedliska and livingżycie reefRafa,
92
356260
5149
Poza stworzeniem ponad 800 m kw.
nowych siedlisk i żyjących raf
06:13
visitorsgoście to the marineMarine parkpark in CancunCancun
now dividepodzielić halfpół theirich time
93
361433
4024
zwiedzający morski park w Cancun
teraz dzielą czas
06:17
betweenpomiędzy the museummuzeum and the naturalnaturalny reefskoralowe,
94
365481
2532
pomiędzy muzeum i naturalne rafy
06:20
providingże significantznaczący restodpoczynek
for naturalnaturalny, overstresseduszkodzona areasobszary.
95
368037
3973
pozwalając odetchnąć naturalnym,
przeciążonym terenom.
06:24
VisitorsOdwiedzający to "OceanOcean AtlasAtlas"
in the BahamasBahamy highlightedpodświetlony a leaknieszczelność
96
372859
3867
Goście "Ocean Atlas" na Bahamach
zauważyli przeciek
06:28
from a nearbyblisko oilolej refineryrafineria.
97
376750
1809
z pobliskiej rafinerii naftowej.
06:31
The subsequentkolejne internationalmiędzynarodowy mediagłoska bezdźwięczna
forcedwymuszony the locallokalny governmentrząd
98
379251
3325
Następnie międzynarodowe media
zmusiły lokalne władze
06:34
to pledgezastaw 10 millionmilion dollarsdolarów
in coastalprzybrzeżny cleanupsporządki.
99
382600
2849
do przeznaczenia 10 mln dolarów
na czyszczenie wybrzeża.
06:38
The sculpturerzeźba parkpark in GrenadaGrenada
was instrumentalMuzyka instrumentalna
100
386154
2374
Dzięki parkowi rzeźb w Grenadzie
06:40
in the governmentrząd designatingwyznaczające a spotmiejsce --
a marine-protectedmorskie chronione areapowierzchnia.
101
388552
4267
rząd wyznaczył
morski obszar chroniony.
06:44
EntranceWejście feesopłaty to the parkpark
now help fundfundusz parkpark rangersRangers
102
392843
3359
Bilety wstępu do parku
współfinansują strażników parku
06:48
to managezarządzanie tourismturystyka and fishingwędkowanie quotaskontyngentów.
103
396226
2586
zarządzających turystyką
i przydziałami połowów.
06:51
The siteteren was actuallytak właściwie listedkatalogowany
as a "WonderZastanawiam się of the WorldŚwiat"
104
399293
2608
Miejsce zostało wpisane
na listę jako "Cud Świata"
06:53
by NationalKrajowe GeographicGeograficzne.
105
401925
1239
przez National Geographic.
06:56
So why are we all here todaydzisiaj in this roompokój?
106
404297
2580
Więc dlaczego się tu dzisiaj zebraliśmy?
06:58
What do we all have in commonpospolity?
107
406901
2001
Co mamy ze sobą wspólnego?
07:01
I think we all sharedzielić a fearstrach
108
409560
1635
Wszyscy dzielimy obawę,
07:03
that we don't protectochraniać our oceansoceany enoughdość.
109
411219
2134
że nie chronimy wystarczająco
oceanów.
07:05
And one way of thinkingmyślący about this
110
413837
1647
Można spojrzeć na to tak,
07:07
is that we don't regardwzgląd
our oceansoceany as sacredpoświęcony,
111
415508
3345
że nie uważamy ich
za miejsca święte,
07:10
and we should.
112
418877
1238
a powinniśmy.
07:12
When we see incredibleniesamowite placesmiejsca --
113
420572
1563
Gdy widzimy niesamowite miejsca,
07:14
like the HimalayasHimalaje
or the LaLa SagradaSagrada FamFAMíliaLia,
114
422159
3938
jak Himalaje albo Sagrada Familia,
07:18
or the MonaMona LisaLisa, even --
115
426121
1661
albo chociażby Mona Lisa,
07:19
when we see these incredibleniesamowite
placesmiejsca and things,
116
427806
2889
gdy widzimy te niesamowite
miejsca i rzeczy,
07:22
we understandzrozumieć theirich importanceznaczenie.
117
430719
2045
rozumiemy ich wagę.
07:24
We call them sacredpoświęcony,
118
432788
1390
Nazywamy je świętymi
07:26
and we do our bestNajlepiej
to cherishpielęgnować them, to protectochraniać them
119
434202
3657
i robimy co w naszej mocy, żeby je chronić
07:29
and to keep them safebezpieczny.
120
437883
1594
i zapewnić im bezpieczeństwo.
07:31
But in orderzamówienie to do that,
121
439970
1215
Ale, żeby to zrobić
07:33
we are the oneste that have
to assignprzydzielać that valuewartość;
122
441209
3330
sami musimy najpierw wyznaczyć
tę wartość,
07:36
otherwisew przeciwnym razie, it will be desecratedzbezczeszczony
123
444563
1533
w przeciwnym razie zbezcześci je ktoś,
07:38
by someonektoś who doesn't
understandzrozumieć that valuewartość.
124
446120
2624
kto nie rozumie tej wartości.
07:41
So I want to finishkoniec up tonightdzisiejszej nocy
by talkingmówić about sacredpoświęcony things.
125
449549
3835
Więc chciałbym podsumować ten wieczór
mówiąc o rzeczach świętych.
07:45
When we were namingNazewnictwo the siteteren in CancunCancun,
126
453408
2154
Kiedy nazywaliśmy miejsce na Cancum,
07:47
we namedo imieniu it a museummuzeum for a very
importantważny and simpleprosty reasonpowód:
127
455586
4318
nazwaliśmy je muzeum z bardzo ważnego
i prostego powodu:
07:51
museumsMuzea are placesmiejsca of preservationzachowanie,
128
459928
2427
muzea, to miejsca ochrony,
07:54
of conservationochrona and of educationEdukacja.
129
462379
2794
pielęgnowania i edukacji.
07:57
They're placesmiejsca where we keep
objectsobiekty of great valuewartość to us,
130
465524
3436
To miejsca, w których trzymamy
drogocenne rzeczy,
08:00
where we simplypo prostu treasureskarb them
for them beingistota themselvessami.
131
468984
3109
gdzie cenimy je za to, jakie są.
08:04
If someonektoś was to throwrzucać
an eggjajko at the SistineSykstyńskiej ChapelKaplica,
132
472966
2787
Jeśli ktoś zamierza rzucić jajkiem
w Kaplicę Sykstyńską,
08:07
we'dpoślubić all go crazyzwariowany.
133
475777
1530
wszyscy dostaniemy szału.
08:09
If someonektoś wanted
to buildbudować a seven-starsiedem star hotelhotel
134
477704
2466
Jeśli ktoś zechciałby zbudować
7-gwiazdkowy hotel
08:12
at the bottomDolny of the GrandGrand CanyonKanion,
135
480194
1815
na dnie Welkiego Kanionu
08:14
then we would laughśmiech them out of ArizonaArizona.
136
482033
2128
to wyśmialibyśmy go aż opuściłby Arizonę.
08:16
YetJeszcze everykażdy day we dredgepogłębiarka, pollutezanieczyszczać
and overfishprzeławiania zasobów our oceansoceany.
137
484494
4409
Każdego dnia wydobywamy, zanieczyszczamy
i przeławiamy zasoby naszych oceanów.
08:20
And I think it's easierłatwiejsze for us to do that,
138
488927
2406
I myślę, że łatwiej jest nam to robić,
08:23
because when we see the oceanocean,
139
491357
2096
ponieważ kiedy widzimy ocean,
08:25
we don't see the havocspustoszenie we're wreakingsieje.
140
493477
1928
nie widzimy spustoszenia,
jakie siejemy.
08:27
Because for mostwiększość people,
141
495429
1570
Dla większości ludzi,
08:29
the oceanocean is like this.
142
497023
1500
ocean jest taki.
08:30
And it's really hardciężko
143
498980
1151
Trudno wyobrazić sobie,
08:32
to think of something that's just
so plainRównina and so enormousogromny, as fragilekruchy.
144
500155
5418
że coś tak prostego i ogromnego
jest też wrażliwe.
08:37
It's simplypo prostu too massivemasywny,
too vastogromny, too endlessnieskończony.
145
505597
3353
Jest zbyt wielkie,
przestronne, nieskończone.
08:41
And what do you see here?
146
509387
1223
Co tu widzicie?
08:42
I think mostwiększość people actuallytak właściwie
look pastprzeszłość to the horizonhoryzont.
147
510634
2689
Większość pewnie patrzy na horyzont.
08:45
So I think there's a realreal dangerniebezpieczeństwo
148
513713
1689
I tu tkwi niebezpieczeństwo,
08:47
that we never really see the seamorze,
149
515426
2887
że nigdy nie dostrzegamy morza,
08:50
and if we don't really see it,
150
518337
1509
a jeśli go nie dostrzegamy,
08:51
if it doesn't have its ownwłasny iconographyikonografia,
151
519870
2399
jeśli nie ma swojej ikonografii,
08:54
if we misstęsknić its majestymajestat,
152
522293
2012
jeśli nie dostrzegamy jego majestatu,
08:56
then there's a bigduży dangerniebezpieczeństwo
that we take it for grantedZgoda.
153
524329
2998
istnieje duże niebezpieczeństwo,
że przyjmujemy to za oczywistość.
09:00
CancunCancun is famoussławny for springwiosna breakprzerwa,
154
528772
3317
Cancun jest popularnym
miejscem na ferie wiosenne:
09:04
tequilaTequila and foampianki partiesimprezy.
155
532113
2259
tequilla i przyjęcia koktajlowe.
09:06
And its watersfale are where fratFrat boyschłopcy
can ridejazda around on JetJet SkisNarty
156
534396
3543
Na tych właśnie wodach studenci
hulają na nartach wodnych
09:09
and bananabanan boatsłodzie.
157
537963
1262
i motorówkach.
09:11
But because of our work there,
there's now a little cornerkąt of CancunCancun
158
539590
4013
Ale dzięki naszym staraniom
istnieje teraz mały zakątek Cancun,
09:15
that is simplypo prostu preciouscenny for beingistota itselfsamo.
159
543627
2682
który jest cenny sam w sobie.
09:19
And we don't want to stop in GrenadaGrenada,
160
547071
2631
I nie chcemy poprzestać na Grenadzie,
09:21
in CancunCancun or the BahamasBahamy.
161
549726
2310
Cancun czy Bahamach.
09:24
Just last monthmiesiąc, I installedzainstalowany
these FourCztery HorsemenJeźdźcy of the ApocalypseApokalipsa
162
552496
3891
Zaledwie w ostatnim miesiącu umieściłem
tych Czterech Jeźdźców Apokalipsy
09:28
in the ThamesThames RiverRzeka,
163
556411
1500
na Tamizie,
09:31
in centralcentralny LondonLondyn, right in frontz przodu
of the HousesDomy of ParliamentParlament,
164
559062
3502
w centralnym Londynie,
na przeciwko Parlamentu
09:34
puttingwprowadzenie a starkStark messagewiadomość
about climateklimat changezmiana
165
562588
2957
wysyłając srogą wiadomość
o zmianie klimatu
09:37
in frontz przodu of the people that have
the powermoc to help changezmiana things.
166
565569
3824
do ludzi, w których mocy
jest jakoś temu zaradzić.
09:43
Because for me, this is just
the beginningpoczątek of the missionmisja.
167
571049
3038
Ponieważ dla mnie jest to
zaledwie początek misji.
09:46
We want to teamzespół up with other inventorswynalazcy,
168
574111
2506
Pragniemy współpracować
z innymi wynalazcami,
09:48
creatorsTwórcy, philanthropistsfilantropów,
educatorsnauczyciele, biologistsbiolodzy,
169
576641
3921
twórcami, filantropami,
nauczycielami, biologami,
09:52
to see better futuresFutures for our oceansoceany.
170
580586
2374
żeby poprawić pryszłość naszych oceanów.
09:54
And we want to see beyondpoza sculpturerzeźba,
171
582984
2548
Chcemy wyjść poza rzeźbę,
09:57
beyondpoza artsztuka, even.
172
585556
1408
nawet poza sztukę.
Powiedzmy, że jesteś 14-letnim
dzieciakiem z miasta,
09:59
Say you're a 14-year-old-roczny kiddziecko from the cityMiasto,
173
587995
2418
10:02
and you've never seenwidziany the oceanocean.
174
590437
1722
i nigdy nie widziałeś oceanu.
10:04
And insteadzamiast of gettinguzyskiwanie takenwzięty
to the naturalnaturalny historyhistoria museummuzeum
175
592476
3593
Zamiast iść do muzeum historii przyrody
10:08
or an aquariumakwarium,
176
596093
1588
albo akwarium,
10:09
you get takenwzięty out to the oceanocean,
177
597705
2522
zabierają cię do oceanu,
10:12
to an underwaterPodwodny Noah'sNoego ArkArk,
178
600251
2761
do podwodnej Arki Noego,
10:15
whichktóry you can accessdostęp
throughprzez a dry-glasssuchy szkło viewingoglądanie tunneltunel,
179
603036
3970
do której możesz wejść
przez szklany tunel,
10:19
where you can see
all the wildlifedzikich zwierząt of the landwylądować
180
607030
2402
gdzie możesz podziwiać, jak
dziką naturę lądów
10:21
be colonizedskolonizowane by the wildlifedzikich zwierząt of the oceanocean.
181
609456
2349
obrasta dzika natura oceanów.
10:24
ClearlyWyraźnie, it would blowcios your mindumysł.
182
612290
1926
Oczywiście, zafascynuje cię to.
10:27
So let's think bigduży and let's think deepgłęboki.
183
615290
2961
Więc myślmy ambitnie i głęboko rozważajmy.
10:30
Who knowswie where our imaginationwyobraźnia
and willpowersiła woli can leadprowadzić us?
184
618569
3436
Kto wie, gdzie zaprowadzi nas
nasza wyobraźnia i silna wola?
10:34
I hopenadzieja that by bringingprzynoszący
our artsztuka into the oceanocean,
185
622029
2948
Mam nadzieję, że przenosząc
naszą sztukę do oceanów,
10:37
that not only do we take advantageZaletą
of amazingniesamowity creativitykreatywność
186
625001
3529
nie tylko wykorzystaliśmy
niesamowitą pomysłowość
10:40
and visualwizualny impactwpływ of the settingoprawa,
187
628554
2135
i widowiskowość otoczenia,
10:42
but that we are alsorównież
givingdający something back,
188
630713
2446
ale że jej coś oddaliśmy
10:45
and by encouragingzachęcający
newNowy environmentsśrodowiska to thriveprosperować,
189
633183
3358
i zachęcając nowe środowiska
do rozwoju,
10:48
and in some way openingotwarcie up a newNowy --
or maybe it's a really oldstary way
190
636565
5069
i tworząc nowy sposób
– a może jest on stary –
10:53
of seeingwidzenie the seasmorza:
191
641658
2067
patrzenia na oceany:
10:55
as delicatedelikatny, preciouscenny placesmiejsca,
192
643749
3530
jako delikatne,
drogocenne miejsca,
10:59
worthygodny of our protectionochrona.
193
647303
1769
godne naszej ochrony.
11:01
Our oceansoceany are sacredpoświęcony.
194
649896
1755
Nasze oceany są święte.
11:03
Thank you.
195
651675
1501
Dziękuję.
11:05
(ApplauseAplauz)
196
653200
2934
(Oklaski)
Translated by Adriana Silwanowicz
Reviewed by Andrzej Rutkowski

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jason deCaires Taylor - Sculptor
Jason deCaires Taylor's underwater installations offer views of another world, where the artistic efforts of man meet the vivifying power of nature.

Why you should listen

Born in 1974 to an English father and Guyanese mother, Taylor grew up in Europe and Asia, where he spent much of his early childhood exploring the coral reefs of Malaysia. Educated in the South East of England, Taylor graduated from the London Institute of Arts in 1998 with a BA Honours in Sculpture and went on to become a fully qualified diving instructor and underwater naturalist. With over 20 years diving experience under his belt, Taylor is also an award winning underwater photographer, famous for his dramatic images, which capture the metamorphosing effects of the ocean on his evolving sculptures.

In 2006, Taylor founded and created the world’s first underwater sculpture park. Situated off the west coast of Grenada in the West Indies, it is now listed as one of the Top 25 Wonders of the World by National Geographic and was instrumental in the creation of a national marine protected area by the local government. In 2009, he co-founded MUSA (Museo Subacuático de Arte), a monumental museum with a collection of over 500 of his sculptural works, submerged off the coast of Cancun, Mexico. Both of these ambitious, permanent public works have a practical, functional aspect, facilitating positive interactions between people and fragile underwater habitats while at the same relieving pressure on natural resources.

Taylor's pioneering public art projects are not only examples of successful marine conservation but also works of art that seek to encourage environmental awareness, instigate social change and lead us to appreciate the breathtaking natural beauty of the underwater world. He is currently based in Lanzarote part of the Canary Islands where he is working on a major new underwater museum for the Atlantic Ocean.

More profile about the speaker
Jason deCaires Taylor | Speaker | TED.com