ABOUT THE SPEAKER
Al Gore - Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions.

Why you should listen

Former Vice President Al Gore is co-founder and chairman of Generation Investment Management. While he’s is a senior partner at Kleiner Perkins Caufield & Byers, and a member of Apple, Inc.’s board of directors, Gore spends the majority of his time as chair of The Climate Reality Project, a nonprofit devoted to solving the climate crisis.

He is the author of the bestsellers Earth in the Balance, An Inconvenient Truth, The Assault on Reason, Our Choice: A Plan to Solve the Climate Crisis, and most recently, The Future: Six Drivers of Global Change. He is the subject of the Oscar-winning documentary An Inconvenient Truth and is the co-recipient, with the Intergovernmental Panel on Climate Change, of the Nobel Peace Prize for 2007 for “informing the world of the dangers posed by climate change.”

Gore was elected to the U.S. House of Representatives in 1976, 1978, 1980 and 1982 and the U.S. Senate in 1984 and 1990. He was inaugurated as the 45th Vice President of the United States on January 20, 1993, and served eight years.

More profile about the speaker
Al Gore | Speaker | TED.com
TED2008

Al Gore: New thinking on the climate crisis

Al Gore prezentuje nowe podejście do kryzysu klimatycznego

Filmed:
2,169,877 views

Al Gore w swoim nowym wykładzie (który debiutuje na TED.com) przedstawia dowody na to, że zmiany klimatu postępują szybciej, niż przewidywano i wzywa nas do działania.
- Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
I have givendany the slideślizgać się showpokazać that I gavedał here two yearslat agotemu about 2,000 timesczasy.
0
0
7000
Pokazuję prezentację slajdową, którą przedstawiłem tutaj dwa lata temu około 2000 razy.
00:25
I'm givingdający a shortkrótki slideślizgać się showpokazać this morningranek
1
7000
5000
Dzisiaj rano przedstawię krótką wersję slajdową,
00:30
that I'm givingdający for the very first time, so --
2
12000
3000
którą pokażę po raz pierwszy, więc
00:33
well it's -- I don't want or need to raisepodnieść the barbar,
3
15000
5000
jest to - nie chcę lub nie muszę podnosić poprzeczki.
00:38
I'm actuallytak właściwie tryingpróbować to lowerniższy the barbar.
4
20000
1000
Właściwie chcę obniżyć poprzeczkę.
00:39
Because I've cobbledbrukowanych this togetherRazem
5
21000
5000
Ponieważ przygotowałem to, aby spróbować
00:44
to try to meetspotykać się the challengewyzwanie of this sessionsesja.
6
26000
5000
poradzić sobie z wyzwaniem tej sesji.
00:49
And I was remindedprzypomniał by KarenKaren Armstrong'sArmstrong's fantasticfantastyczny presentationprezentacja
7
31000
5000
Fantastyczna prezentacja Karen Armstrong przypomniała mi, że
00:54
that religionreligia really properlyprawidłowo understoodzrozumiany
8
36000
6000
prawidłowo rozumiana religia
01:00
is not about beliefwiara, but about behaviorzachowanie.
9
42000
3000
nie jest wiarą, lecz zachowaniem.
01:03
PerhapsByć może we should say the samepodobnie thing about optimismoptymizm.
10
45000
4000
Być może powinniśmy to samo powiedzieć o optymizmie.
01:07
How dareodważyć się we be optimisticoptymistyczny?
11
49000
4000
Jak śmiemy być optymistyczni?
01:11
OptimismOptymizm is sometimesczasami characterizedcharakteryzuje as a beliefwiara, an intellectualintelektualny posturepostawa.
12
53000
8000
Optymizm jest czasem określany jako wiara, postawa intelektualna.
01:19
As MahatmaMahatma GandhiGandhi famouslyznakomicie said,
13
61000
3000
Jak słynnie ujął to Mahatma Ghandi:
01:22
"You mustmusi becomestają się the changezmiana you wishżyczenie to see in the worldświat."
14
64000
3000
"Musicie stać się zmianą, którą chcecie zobaczyć w świecie".
01:25
And the outcomewynik about whichktóry
15
67000
2000
A rezultat, wobec którego
01:27
we wishżyczenie to be optimisticoptymistyczny is not going to be createdstworzony
16
69000
5000
chcę być optymistą, nie zostanie stworzony
01:32
by the beliefwiara alonesam, exceptz wyjątkiem to the extentstopień that the beliefwiara
17
74000
5000
samą wiarą, za wyjątkiem zakresu w jakim wiara
01:37
bringsprzynosi about newNowy behaviorzachowanie. But the wordsłowo "behaviorzachowanie"
18
79000
6000
wpływa na nasze zachowanie. Słowo "zachowanie"
01:43
is alsorównież, I think, sometimesczasami misunderstoodniezrozumiany in this contextkontekst.
19
85000
4000
jest także, myślę, czasem źle zrozumiane w tym kontekście.
01:47
I'm a bigduży advocaterzecznik of changingwymiana pieniędzy
20
89000
3000
Jestem wielkim propagatorem zmiany,
01:50
the lightbulbsżarówki and buyingkupowanie hybridshybrydy,
21
92000
3000
żarówek i kupowania hybrydów,
01:53
and TipperWywrotka and I put 33 solarsłoneczny panelspanele on our housedom,
22
95000
4000
wspólnie z Tipper wstawiliśmy 33 panele słoneczne w naszym domu,
01:57
and dugkopany the geothermalgeotermalne wellsstudnie, and did all of that other stuffrzeczy.
23
99000
5000
wykopaliśmy studnie geotermiczne i zrobiliśmy wszystkie te inne rzeczy.
02:02
But, as importantważny as it is to changezmiana the lightbulbsżarówki,
24
104000
4000
Lecz, chociaż ważna jest zmiana żarówek,
02:06
it is more importantważny to changezmiana the lawsprawa.
25
108000
2000
ważniejsza jest zmiana praw.
02:08
And when we changezmiana our behaviorzachowanie in our dailycodziennie liveszyje,
26
110000
6000
Gdy zmieniamy nasze zachowanie w życiu codziennym,
02:14
we sometimesczasami leavepozostawiać out the citizenshipobywatelstwo partczęść
27
116000
3000
czasami pomijamy część obywatelską
02:17
and the democracydemokracja partczęść. In orderzamówienie to be optimisticoptymistyczny about this,
28
119000
7000
i demokratyczną. Aby być optymistycznym pod tym względem
02:24
we have to becomestają się incrediblyniewiarygodnie activeaktywny as citizensobywatele in our democracydemokracja.
29
126000
6000
musimy być niezwykle aktywnymi obywatelami w naszej demokracji.
02:30
In orderzamówienie to solverozwiązać the climateklimat crisiskryzys,
30
132000
2000
Aby rozwiązać kryzys klimatyczny
02:32
we have to solverozwiązać the democracydemokracja crisiskryzys.
31
134000
3000
musimy rozwiązać kryzys demokracji.
02:35
And we have one.
32
137000
2000
(Oklaski) Mamy kryzys.
02:37
I have been tryingpróbować to tell this storyfabuła for a long time.
33
139000
5000
Starałem się opowiedzieć tę historię od dłuższego czasu.
02:42
I was remindedprzypomniał of that recentlyostatnio, by a womankobieta
34
144000
4000
Ostatnio kobieta przechodząca
02:46
who walkedchodził pastprzeszłość the tablestół I was sittingposiedzenie at,
35
148000
3000
koło stołu, przy którym siedziałem, przypomniała mi o tym
02:49
just staringgapiowski at me as she walkedchodził pastprzeszłość. She was in her 70s,
36
151000
4000
po prostu przyglądając mi się. Miała 70 kilka lat,
02:53
lookedspojrzał like she had a kinduprzejmy facetwarz. I thought nothing of it
37
155000
4000
łagodną twarz. Nic o tym nie myślałem
02:57
untilaż do I saw from the cornerkąt of my eyeoko
38
159000
3000
dopóki kątem oka nie zobaczyłem,
03:00
she was walkingpieszy from the oppositenaprzeciwko directionkierunek,
39
162000
2000
że szła w przeciwnym kierunku,
03:02
alsorównież just staringgapiowski at me. And so I said, "How do you do?"
40
164000
4000
także na mnie patrząc. Więc powiedziałem: "Jak się masz?"
03:06
And she said, "You know, if you dyedbarwione your hairwłosy blackczarny,
41
168000
3000
A ona odpowiedziała:"Wiesz, gdybyś ufarbował włosy na czarno,
03:09
you would look just like AlAl GoreGore." (LaughterŚmiech)
42
171000
5000
wyglądałbyś jak Al Gore". (Śmiech)
03:19
ManyWiele yearslat agotemu, when I was a youngmłody congressmankongresmen,
43
181000
2000
Wiele lat temu, gdy byłem młodym kongresmenem,
03:21
I spentwydany an awfulstraszny lot of time dealingpostępowanie with the challengewyzwanie
44
183000
4000
spędzałem ogromnie dużo czasu nad wyzwaniem
03:25
of nuclearjądrowy armsramiona controlkontrola -- the nuclearjądrowy armsramiona racewyścigi.
45
187000
3000
kontroli broni nuklearnej - pościgiem broni nuklearnej.
03:28
And the militarywojskowy historianshistorycy taughtnauczony me,
46
190000
3000
Historycy wojskowi nauczyli mnie
03:31
duringpodczas that questQuest, that militarywojskowy conflictskonflikty are typicallyzwykle
47
193000
5000
podczas tych poszukiwań, że konflikty wojskowe są zazwyczaj
03:36
put into threetrzy categorieskategorie: locallokalny battlesbitwy,
48
198000
5000
ujmowane w trzy kategorie: bitwy lokalne,
03:41
regionalregionalny or theaterteatr warswojny, and the rarerzadko spotykany but all-importantwszystkie ważne
49
203000
5000
regionalne lub działania wojenne i rzadkie, lecz ogromnie
03:46
globalświatowy, worldświat warwojna -- strategicstrategiczny conflictskonflikty.
50
208000
5000
ważne globalne wojny światowe. Konflikty strategiczne.
03:51
And eachkażdy levelpoziom of conflictkonflikt requireswymaga a differentróżne allocationalokacji of resourceszasoby,
51
213000
5000
Każdy poziom konfliktu wymaga odmiennego przydziału zasobów,
03:56
a differentróżne approachpodejście,
52
218000
2000
odmiennego podejścia,
03:58
a differentróżne organizationalorganizacyjny modelModel.
53
220000
4000
innego modelu organizacji.
04:02
EnvironmentalOchrony środowiska challengeswyzwania fallspadek into the samepodobnie threetrzy categorieskategorie,
54
224000
4000
Wyzwania środowiskowe mieszczą się w tych samych trzech kategoriach,
04:06
and mostwiększość of what we think about
55
228000
1000
a większość tego, o czym myślimy
04:07
are locallokalny environmentalśrodowiskowy problemsproblemy: airpowietrze pollutionskażenie, waterwoda pollutionskażenie,
56
229000
3000
to lokalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie wody,
04:10
hazardousniebezpiecznych wastemarnotrawstwo dumpsZrzuca. But there are alsorównież
57
232000
4000
niebezpieczne wysyspiska śmieci. Lecz istnieją także
04:14
regionalregionalny environmentalśrodowiskowy problemsproblemy, like acidkwas raindeszcz
58
236000
3000
regionalne problemy środowiskowe, takie jak kwaśne deszcze
04:17
from the MidwestMidwest to the NortheastPółnocny wschód, and from WesternWestern EuropeEuropy
59
239000
4000
od Środkowego Zachodu do Północnego Zachodu, z Europy Zachodniej
04:21
to the ArcticArctic, and from the MidwestMidwest
60
243000
4000
po Arktykę i ze Środkowego Zachodu,
04:25
out the MississippiMissisipi into the deadnie żyje zonestrefa of the GulfZatoka of MexicoMeksyk.
61
247000
3000
z Mississippi po martwą strefę Zatoki Meksykańskiej.
04:28
And there are lots of those. But the climateklimat crisiskryzys
62
250000
2000
Jest ich wiele. Lecz kryzys klimatyczny
04:30
is the rarerzadko spotykany but all-importantwszystkie ważne
63
252000
2000
jest rzadkim, lecz niezmiernie ważnym
04:32
globalświatowy, or strategicstrategiczny, conflictkonflikt.
64
254000
3000
globalnym lub strategicznym konfliktem.
04:35
Everything is affectedafektowany. And we have to organizezorganizować our responseodpowiedź
65
257000
5000
Wpływa na wszystko. Musimy zorganizować swoją odpowiedź
04:40
appropriatelyodpowiednio. We need a worldwidena calym swiecie, globalświatowy mobilizationmobilizacja
66
262000
6000
odpowiednio. Musimy mieć ogólnoświatową, globalną mobilizację
04:46
for renewableodnawialny energyenergia, conservationochrona, efficiencywydajność
67
268000
3000
w zakresie odnawialnych źródeł energii, oszczędności, skuteczności
04:49
and a globalświatowy transitionprzejście to a low-carbonlow-carbon economygospodarka.
68
271000
3000
i globalnego przejścia na gospodarkę z niskim zużyciem związków węgla.
04:52
We have work to do. And we can mobilizezmobilizować resourceszasoby
69
274000
4000
Mamy pracę do wykonania. Możemy zmobilizować zasoby
04:56
and politicalpolityczny will. But the politicalpolityczny will
70
278000
4000
i wolę polityczną. Lecz wola polityczna
05:00
has to be mobilizedzmobilizowany w, in orderzamówienie to mobilizezmobilizować the resourceszasoby.
71
282000
3000
musi być zmobilizowana, aby zmobilizować zasoby.
05:03
Let me showpokazać you these slidesslajdy here.
72
285000
5000
Pozwólcie mi pokazać te slajdy.
05:08
I thought I would startpoczątek with the logologo. What's missingbrakujący here,
73
290000
7000
Pomyślałem, że zacznę od logo. Czego tu brakuje
05:15
of coursekurs, is the NorthPółnoc PolarPolar icelód capczapka z daszkiem.
74
297000
2000
oczywiście, to pokrywy lodowej na Biegunie Północnym.
05:17
GreenlandGrenlandia remainsszczątki. Twenty-eightDwadzieścia osiem yearslat agotemu, this is what the
75
299000
7000
Pozostaje Grenlandia. 28 lat temu tak
05:24
polarpolarny icelód capczapka z daszkiem -- the NorthPółnoc PolarPolar icelód capczapka z daszkiem -- lookedspojrzał like
76
306000
4000
wyglądała pokrywa lodowa - pokrywa lodowa na Biegunie Północnym
05:28
at the endkoniec of the summerlato, at the fallspadek equinoxEquinox.
77
310000
4000
pod koniec lata podczas równonocy jesiennej.
05:32
This last fallspadek, I wentposzedł to the SnowŚnieg and IceLód DataDanych CenterCentrum
78
314000
4000
Zeszłej jesieni udałem się do Centrum Danych Śniegu i Lodu
05:36
in BoulderBoulder, ColoradoColorado, and talkedrozmawialiśmy to the researchersnaukowcy
79
318000
3000
w Boulder, w Kolorado i rozmawiałem z badaczami
05:39
here in MontereyMonterey at the NavalMarynarki wojennej PostgraduateStudia podyplomowe LaboratoryLaboratorium.
80
321000
4000
tutaj w Monterey w Magisterskim Laboratorium Szkoły Morskiej.
05:43
This is what's happenedstało się in the last 28 yearslat.
81
325000
4000
Oto co się stało w ostatnich 28 latach.
05:47
To put it in perspectiveperspektywiczny, 2005 was the previouspoprzedni recordrekord.
82
329000
5000
Aby nadać temu perspektywę, rok 2005 był poprzednim rokiem rekordowym.
05:52
Here'sTutaj jest what happenedstało się last fallspadek
83
334000
3000
Oto co stało się zeszłej jesieni,
05:55
that has really unnervedwytrącony z równowagi the researchersnaukowcy.
84
337000
3000
co doprawdy wytrąciło z równowagi badaczy.
05:58
The NorthPółnoc PolarPolar icelód capczapka z daszkiem is the samepodobnie sizerozmiar geographicallygeograficznie --
85
340000
12000
Pokrywa lodowa Bieguna Północnego jest takiego samego rozmiaru geograficznie.
06:10
doesn't look quitecałkiem the samepodobnie sizerozmiar --
86
352000
1000
Nie wygląda tak jakby była tego samego rozmiaru,
06:11
but it is exactlydokładnie the samepodobnie sizerozmiar as the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
87
353000
4000
ale jest dokładnie tego samego rozmiaru co Stany Zjednoczone,
06:15
minusminus an areapowierzchnia roughlyw przybliżeniu equalrówny to the statestan of ArizonaArizona.
88
357000
3000
bez obszaru w przybliżeniu równego Arizonie.
06:18
The amountilość that disappearedzniknął in 2005
89
360000
3000
Część, która zniknęła w roku 2005
06:21
was equivalentrównowartość to everything eastWschód of the MississippiMissisipi.
90
363000
4000
była równa całemu obszarowi na wschód od Mississippi.
06:25
The extradodatkowy amountilość that disappearedzniknął last fallspadek
91
367000
4000
Dodatkowa część, która zniknęła w zeszłym roku
06:29
was equivalentrównowartość to this much. It comespochodzi back in the winterzimowy,
92
371000
3000
równa była tej części. Wraca w zimie,
06:32
but not as permanentstały icelód, as thincienki icelód --
93
374000
4000
lecz nie jako stały lód, a jako cienki lód.
06:36
vulnerablewrażliwy. The amountilość remainingpozostały could be completelycałkowicie goneodszedł
94
378000
6000
Narażona. Pozstała część może całkowicie zniknąć
06:42
in summerlato in as little as fivepięć yearslat.
95
384000
1000
w lecie, w czasie zaledwie pięciu lat.
06:43
That putsstawia a lot of pressurenacisk on GreenlandGrenlandia.
96
385000
5000
To wywiera ogromny nacisk na Grenlandię.
06:49
AlreadyJuż, around the ArcticArctic CircleKoło --
97
391000
6000
Już wokół północnego kręgu podbiegunowego -
06:57
this is a famoussławny villagewioska in AlaskaAlaska. This is a townmiasto
98
399000
4000
to słynna wioska na Alasce. To jest miasteczko
07:01
in NewfoundlandNewfoundland. AntarcticaAntarktyda. LatestNajnowsze studiesstudia from NASANASA.
99
403000
9000
w Nowofunlandii. Antarktyka. Ostatnie badania z NASA.
07:10
The amountilość of a moderate-to-severeumiarkowaną i ciężką snowśnieg meltingtopienie
100
412000
3000
Ilość średnich i poważnych ilości topniejącego śniegu
07:13
of an areapowierzchnia equivalentrównowartość to the sizerozmiar of CaliforniaCalifornia.
101
415000
4000
na obszarze rozmiaru Kalifornii.
07:17
"They were the bestNajlepiej of timesczasy,
102
419000
3000
"To były najlepsze czasy,
07:20
they were the worstnajgorszy of timesczasy": the mostwiększość famoussławny openingotwarcie sentencezdanie
103
422000
3000
to były najgorsze czasy", słynne pierwsze zdanie
07:23
in EnglishAngielski literatureliteratura. I want to sharedzielić brieflykrótko
104
425000
3000
w angielskiej literaturze. Chcę w skrócie podzielić się
07:26
a taleopowieść of two planetsplanety. EarthZiemia and VenusVenus
105
428000
3000
"Opowieścią o dwóch planetach". Ziemia i Wenus
07:29
are exactlydokładnie the samepodobnie sizerozmiar. Earth'sZiemi diameterśrednica
106
431000
3000
są dokładnie takiego samego rozmiaru. Średnica Ziemi
07:32
is about 400 kilometerskilometrów largerwiększy, but essentiallygłównie the samepodobnie sizerozmiar.
107
434000
5000
jest około 400 kilometrów większa, ale w zasadzie tego samego rozmiaru.
07:37
They have exactlydokładnie the samepodobnie amountilość of carbonwęgiel.
108
439000
2000
Mają dokładnie taką samą ilość tlenku węgla.
07:39
But the differenceróżnica is, on EarthZiemia, mostwiększość of the carbonwęgiel
109
441000
5000
Różnica polega na tym, że na Ziemi większość tlenku węgla
07:44
has been leecheddorabia over time out of the atmosphereatmosfera,
110
446000
3000
została z upływem czasu wyssana z atmosfery,
07:47
depositedzłożone in the groundziemia as coalwęgiel, oilolej,
111
449000
4000
złożona w ziemi jako węgiel, nafta,
07:51
naturalnaturalny gasgaz, etcitp. On VenusVenus, mostwiększość of it
112
453000
3000
gaz ziemny, itp. Na Wenus większość jego
07:54
is in the atmosphereatmosfera. The differenceróżnica is that our temperaturetemperatura
113
456000
5000
jest w atmosferze. Róznica polega na tym, że nasza temperatura
07:59
is 59 degreesstopni on averageśredni. On VenusVenus,
114
461000
3000
średnio wynosi 59 stopni w skali Fahrenheita. Na Wenus
08:02
it's 855. This is relevantistotnych to our currentobecny strategystrategia
115
464000
4000
wynosi ona 855 stopni. Ma to znaczenie dla naszej obecnej strategii
08:06
of takingnabierający as much carbonwęgiel out of the groundziemia as quicklyszybko as possiblemożliwy,
116
468000
2000
pobierania z gleby jak największej ilości tlenku węgla jak najszybciej
08:08
and puttingwprowadzenie it into the atmosphereatmosfera.
117
470000
1000
i wprowadzanie go do atmosfery.
08:12
It's not because VenusVenus is slightlynieco closerbliższy to the SunSłońce.
118
474000
3000
Nie jest to wynikiem trochę bliższej pozycji Wenus wobec Słońca.
08:15
It's threetrzy timesczasy hottercieplejsze than MercuryRtęć,
119
477000
2000
Jest trzy razy gorętsza niż Merkury,
08:17
whichktóry is right nextNastępny to the SunSłońce. Now, brieflykrótko,
120
479000
3000
który znajduje się obok Słońca. Więc, krótko,
08:20
here'soto jest an imageobraz you've seenwidziany, as one of the only oldstary imagesobrazy,
121
482000
2000
oto obraz, który widzieliście jako jeden ze starych obrazów,
08:22
but I showpokazać it because I want to brieflykrótko give you CSICSI: ClimateKlimat.
122
484000
4000
ale pokazuję go, bo chcę dać Wam krótką zagadkę kryminalną: Klimat.
08:26
The globalświatowy scientificnaukowy communityspołeczność saysmówi:
123
488000
6000
Globalna społeczność naukowa mówi,
08:32
man-madeprzez człowieka globalświatowy warmingogrzewanie pollutionskażenie, put into the atmosphereatmosfera,
124
494000
4000
że zanieczyszczenie z globalnego ocieplenia spowodowanego przez człowieka, wprowadzone do atmosfery
08:36
thickeningzagęszczający this, is trappingzalewkowanie more of the outgoingwychodzących infraredpodczerwony.
125
498000
2000
pogrubia to, zatrzymując więcej wychodzącego światła podczerwonego.
08:38
You all know that. At the last
126
500000
1000
Wszyscy o tym wiecie. Podczas ostatniego
08:39
IPCCIPCC summaryKrótki opis, the scientistsnaukowcy wanted to say,
127
501000
4000
podsumowania przez MZZK - naukowcy chcieli powiedzieć:
08:43
"How certainpewny are you?" They wanted to answerodpowiedź that "99 percentprocent."
128
505000
3000
"Na ile jesteście pewni?" Chcieli odpowiedzieć: "99 procent".
08:46
The ChineseChiński objectedsprzeciwił, and so the compromisekompromis was
129
508000
2000
Chińczycy zaprotestowali, więc ustalono kompromis:
08:48
"more than 90 percentprocent."
130
510000
2000
"ponad 90 procent".
08:50
Now, the skepticssceptycy say, "Oh, wait a minutechwila,
131
512000
3000
Lecz sceptycy mówią: "Zaczekajcie chwilę,
08:53
this could be variationswariacje in this energyenergia
132
515000
4000
to mogą być zróżnicowania w - w tej energii -
08:57
comingprzyjście in from the sunsłońce." If that were trueprawdziwe,
133
519000
3000
przychodzącej ze Słońca". Gdyby to była prawda,
09:00
the stratospherestratosfery would be heatedpodgrzewane as well as the
134
522000
4000
stratosfera nagrzewałaby się tak samo
09:04
lowerniższy atmosphereatmosfera, if it's more comingprzyjście in.
135
526000
3000
jak niższa atmosfera, jeśli wchodzi więcej.
09:07
If it's more beingistota trappeduwięziony on the way out, then you would
136
529000
3000
Jeśli zatrzymywane jest wiecej przy wyjściu, wówczas można by
09:10
expectoczekiwać it to be warmercieplej here and coolerchłodnica here. Here is the lowerniższy atmosphereatmosfera.
137
532000
6000
się spodziewać, że tu będzie cieplej, a zimniej tu. To jest niższa atmosfera.
09:16
Here'sTutaj jest the stratospherestratosfery: coolerchłodnica.
138
538000
3000
To jest stratosfera - chłodniej.
09:19
CSICSI: ClimateKlimat.
139
541000
1000
Zagadka kryminalna - Klimat.
09:20
Now, here'soto jest the good newsAktualności. Sixty-eightSześćdziesiąt osiem percentprocent of AmericansAmerykanie now believe
140
542000
7000
Ale oto dobra wiadomość. 68% Amerykanów wierzy obecnie,
09:27
that humanczłowiek activityczynność is responsibleodpowiedzialny
141
549000
3000
że działalność człowieka ponosi odpowiedzialność
09:30
for globalświatowy warmingogrzewanie. Sixty-nineSześćdziesiąt dziewięć percentprocent believe that the EarthZiemia is heatingogrzewanie up
142
552000
5000
za globalne ocieplenie. 69 procent wierzy, że Ziemia się nagrzewa
09:35
in a significantznaczący way. There has been progresspostęp,
143
557000
3000
znacznie. Nastąpił postęp,
09:38
but here is the keyklawisz: when givendany a listlista
144
560000
7000
ale tu mamy klucz: gdy mamy listę
09:45
of challengeswyzwania to confrontkonfrontować, globalświatowy warmingogrzewanie is still listedkatalogowany at nearBlisko the bottomDolny.
145
567000
9000
wyzwań, z którymi należy sobie radzić, ocieplenie globalne nadal jest podawane przy końcu.
09:54
What is missingbrakujący is a sensesens of urgencypilne.
146
576000
3000
Czego brak to poczucie nagłości.
09:57
If you agreeZgodzić się with the factualoparte na faktach analysisanaliza,
147
579000
5000
Jeśli zgodzicie się z analizą faktów,
10:02
but you don't feel the sensesens of urgencypilne,
148
584000
3000
lecz nie macie poczucia nagłości,
10:05
where does that leavepozostawiać you?
149
587000
1000
to co to znaczy?
10:06
Well, the AllianceSojusz for ClimateKlimat ProtectionOchrony, whichktóry I headgłowa
150
588000
3000
Organizacja Sojusz Ochrony Klimatu, której jestem szefem
10:09
in conjunctionspójnik with CurrentPrąd TVTELEWIZOR -- who did this prozawodowiec bonobono --
151
591000
4000
wspólnie z programem CurrentTV, który zrobił to bezpłatnie,
10:13
did a worldwidena calym swiecie contestzawody to do commercialsreklamy on how to communicatekomunikować się this.
152
595000
4000
przeprowadziła międzynarodowy konkurs na reklamę w jaki sposób to przekazać.
10:17
This is the winnerzwycięzca.
153
599000
2000
Oto zwycięzca.
11:06
NBCNBC -- I'll showpokazać all of the networkssieci here -- the topTop journalistsdziennikarze
154
648000
7000
NBC - pokażę Wam tu wszystkie sieci telewizyjne - najlepsi dziennikarze
11:13
for NBCNBC askedspytał 956 questionspytania in 2007
155
655000
4000
z NBC zadali 956 pytań w roku 2007
11:17
of the presidentialprezydenckie candidatesKandydaci: two of them were about
156
659000
3000
kandydatom na prezydenta: dwa z nich dotyczyły
11:20
the climateklimat crisiskryzys. ABCABC: 844 questionspytania, two about the climateklimat crisiskryzys.
157
662000
7000
kryzysu klimatu. ABC: 844 pytania, dwa na temat kryzysu klimatu.
11:27
FoxFox: two. CNNCNN: two. CBSCBS: zerozero.
158
669000
10000
Fox: dwa. CNN: dwa. CBS: zero.
11:37
From laughsśmiech to tearsłzy -- this is one of the olderstarsze
159
679000
4000
Od śmiechu do łez. To jedna ze starszych
11:41
tobaccotytoń commercialsreklamy.
160
683000
1000
reklam tytoniu.
11:43
So here'soto jest what we're doing.
161
685000
2000
Tu jest to co robimy.
11:45
This is gasolinebenzyna consumptionkonsumpcja in all of these countrieskraje. And us.
162
687000
10000
To zużycie benzyny we wszystkich krajach. I my.
11:55
But it's not just the developedrozwinięty nationsnarody.
163
697000
6000
Ale to nie tylko kraje rozwinięte.
12:01
The developingrozwijanie countrieskraje are now followingnastępujący us
164
703000
4000
Kraje rozwijające się podążają za nami
12:05
and acceleratingprzyspieszenie theirich pacetempo. And actuallytak właściwie,
165
707000
2000
i przyspieszają tempo. A w rzeczywistości
12:07
theirich cumulativełączny emissionsemisje this yearrok are the equivalentrównowartość
166
709000
3000
ich skumulowane emisje w tym roku równają się
12:10
to where we were in 1965. And they're catchinguchwyt up
167
712000
3000
naszym emisjom w roku 1956. Oni nas doganiają
12:13
very dramaticallydramatycznie. The totalcałkowity concentrationsstężenia:
168
715000
4000
bardzo szybko. Ogólne stężenie:
12:17
by 2025, they will be essentiallygłównie where we were in 1985.
169
719000
6000
do 2005 roku będą właściwie w tym samym miejscu, w którym my byliśmy w roku 1985.
12:23
If the wealthyzamożny countrieskraje were completelycałkowicie missingbrakujący
170
725000
5000
Gdyby nie było wcale bogatych krajów
12:28
from the pictureobrazek, we would still have this crisiskryzys.
171
730000
3000
na tym obrazie, nadal przeżywalibyśmy ten kryzys.
12:31
But we have givendany to the developingrozwijanie countrieskraje
172
733000
4000
Ale daliśmy krajom rozwijającym się
12:35
the technologiestechnologie and the wayssposoby of thinkingmyślący
173
737000
2000
technologie i sposoby myślenia,
12:37
that are creatingtworzenie the crisiskryzys. This is in BoliviaBoliwia --
174
739000
6000
które tworzą ten kryzys. To jest Boliwia.
12:43
over thirtytrzydzieści yearslat.
175
745000
3000
Ponad, ponad trzydzieści lat.
13:05
This is peakszczyt fishingwędkowanie in a fewkilka secondstowary drugiej jakości. The '60s.
176
767000
4000
To jest szczyt sezonu łowienia ryb za kilka sekund. Lata 60-te.
13:09
'70s. '80s. '90s. We have to stop this. And the good newsAktualności is that we can.
177
771000
9000
70-te, 80-te, 90-te. Musimy to zatrzymać. Dobra wiadomość to to, że możemy.
13:18
We have the technologiestechnologie.
178
780000
4000
Mamy technologie.
13:22
We have to have a unifiedujednolicony viewwidok of how to go about this:
179
784000
5000
Musimy mieć zjednoczony pogląd, jak to zrobić:
13:27
the struggleborykać się againstprzeciwko povertyubóstwo in the worldświat
180
789000
4000
walka z biedą na świecie
13:31
and the challengewyzwanie of cuttingtnący wealthyzamożny countrykraj emissionsemisje,
181
793000
4000
i wyzwanie ograniczenia emisji bogatych krajów,
13:35
all has a singlepojedynczy, very simpleprosty solutionrozwiązanie.
182
797000
4000
wszystkie mają jedno, bardzo proste rozwiązanie.
13:39
People say, "What's the solutionrozwiązanie?" Here it is.
183
801000
4000
Ludzie pytają: "Jakie jest rozwiązanie?" Oto ono.
13:43
Put a pricecena on carbonwęgiel. We need a COCO2 taxpodatek, revenuedochód neutralneutralny,
184
805000
6000
Ustalmy cenę na tlenek węgla. Musimy mieć podatek na CO2, bez wpływów,
13:49
to replacezastąpić taxationopodatkowania on employmentzatrudnienie, whichktóry was inventedzmyślony by BismarckBismarck --
185
811000
8000
aby wymienić opodatkowanie na zatrudnienie, które było wymyślone przez Bismarka -
13:57
and some things have changedzmienione
186
819000
1000
i niektóre rzeczy uległy zmianie
13:58
sinceod the 19thth centurystulecie.
187
820000
1000
od XIX wieku.
13:59
In the poorubogi worldświat, we have to integratezintegrować the responsesodpowiedzi
188
821000
7000
W biednym świecie, musimy zintegrować reakcje
14:06
to povertyubóstwo with the solutionsrozwiązania to the climateklimat crisiskryzys.
189
828000
4000
na biedę z rozwiązaniami kryzysu klimatycznego.
14:10
PlansPlany to fightwalka povertyubóstwo in UgandaUganda
190
832000
3000
Plany walki z biedą w Ugandzie
14:13
are mooteddyskutowano, if we do not solverozwiązać the climateklimat crisiskryzys.
191
835000
4000
są wątpliwe jeśli nie rozwiążemy kryzysu klimatycznego.
14:17
But responsesodpowiedzi can actuallytak właściwie make a hugeolbrzymi differenceróżnica
192
839000
8000
Ale odpowiedzi mogą w rzeczywistości wprowadzić wielkie zmiany
14:25
in the poorubogi countrieskraje. This is a proposalwniosek
193
847000
5000
w biednych krajach. To jest propozycja,
14:30
that has been talkedrozmawialiśmy about a lot in EuropeEuropy.
194
852000
4000
o której rozmawiano w całej Europie.
14:34
This was from NatureNatura magazineczasopismo. These are concentratingkoncentrując się
195
856000
4000
To było z Nature Magazine. To są fabryki koncentrujące
14:38
solarsłoneczny, renewableodnawialny energyenergia plantsrośliny, linkedpołączony in a so-calledtak zwana "supergridsupersieci"
196
860000
7000
odnawialną energię słoneczną, połączone w tzw. super siatkę
14:45
to supplyDostawa all of the electricalelektryczny powermoc
197
867000
3000
by dostarczyć całą energię elektryczną
14:48
to EuropeEuropy, largelyw dużej mierze from developingrozwijanie countrieskraje -- high-voltagewysokiego napięcia DCDC currentsprądy.
198
870000
8000
do Europy, głównie z krajów rozwijających się. Stały prąd wysokiego napięcia.
14:56
This is not piepie in the skyniebo; this can be doneGotowe.
199
878000
3000
To nie są gruszki na wierzbie, to można zrobić.
14:59
We need to do it for our ownwłasny economygospodarka.
200
881000
3000
Musimy to zrobić dla naszej gospodarki.
15:02
The latestnajnowszy figuresfigury showpokazać that the oldstary modelModel
201
884000
3000
Ostatnie dane wskazują, że stary model
15:05
is not workingpracujący. There are a lot of great investmentsinwestycje
202
887000
4000
nie sprawdza się. Jest wiele dużych inwestycji,
15:09
that you can make. If you are investinginwestowanie in tartar sandspiaski
203
891000
4000
które możemy dokonać. Jeśli inwestujecie w piaski naftowe
15:13
or shalełupków oilolej, then you have a portfolioportfolio
204
895000
6000
lub naftę łupkową, macie portfel
15:19
that is crammednapchany with sub-primesub prime carbonwęgiel assetsmajątek.
205
901000
4000
zapełniony aktywami w tlenek węgla niższej kategorii.
15:23
And it is basedna podstawie on an oldstary modelModel.
206
905000
4000
A oparty on jest na starym modelu.
15:27
JunkiesĆpunów find veinsżyły in theirich toespalce u stóp when the oneste
207
909000
3000
Narkomani odnajdują żyły w palcach u nóg,
15:30
in theirich armsramiona and theirich legsnogi collapsezawalić się. DevelopingRozwój tartar sandspiaski
208
912000
5000
gdy pękają im żyły w nogach i ramionach. Eksploatowanie piasków naftowych
15:35
and coalwęgiel shalełupków is the equivalentrównowartość. Here are just a fewkilka of the investmentsinwestycje
209
917000
6000
i węgla łupkowego jest tego ekwiwalentem. Oto zaledwie kilka z inwestycji,
15:41
that I personallyosobiście think make sensesens.
210
923000
3000
które osobiście uważam, że mają sens.
15:44
I have a stakestawka in these, so I'll have a disclaimerzrzeczenie się there.
211
926000
3000
Sam na nie postawiłem, więc mam tu dementi.
15:47
But geothermalgeotermalne, concentratingkoncentrując się solarsłoneczny,
212
929000
3000
Ale geotermiczna, skoncentrowana słoneczna,
15:50
advancedzaawansowane photovoltaicspanele fotowoltaiczne, efficiencywydajność and conservationochrona.
213
932000
6000
nowoczesna fotowaltaniczna, efektywność i oszczędność.
15:57
You've seenwidziany this slideślizgać się before, but there's a changezmiana.
214
939000
3000
Widzieliście już ten slajd, ale tu jest zmiana.
16:00
The only two countrieskraje that didn't ratifyratyfikować
215
942000
4000
Jedyne dwa kraje, które nie ratyfikowały
16:04
-- and now there's only one. AustraliaAustralia had an electionwybór.
216
946000
5000
- a teraz jest tylko jeden. W Australii były wybory.
16:09
And there was a campaignkampania in AustraliaAustralia
217
951000
3000
Oto kampania w Australii,
16:12
that involvedzaangażowany televisiontelewizja and InternetInternet and radioradio commercialsreklamy
218
954000
5000
w której były reklamy w telewizji, Internecie i radio,
16:17
to liftwinda the sensesens of urgencypilne for the people there.
219
959000
2000
by wzbudzić poczucie nagłości wśród wszystkich ludzi.
16:19
And we trainedprzeszkolony 250 people to give the slideślizgać się showpokazać
220
961000
4000
Przeszkoliliśmy 250 osób, by pokazywały te slajdy
16:23
in everykażdy townmiasto and villagewioska and cityMiasto in AustraliaAustralia.
221
965000
5000
w każdym miasteczku i wsi w Australii.
16:28
Lot of other things contributedprzyczynił się to it,
222
970000
2000
Wiele innych rzeczy się do tego przyczyniło,
16:30
but the newNowy PrimePrime MinisterMinister announcedogłosił that
223
972000
3000
ale Premier ogłosił, że
16:33
his very first prioritypriorytet would be to changezmiana Australia'sAustralia's positionpozycja
224
975000
4000
jego najważniejszym priorytetem będzie zmiana stanowiska Australii
16:37
on KyotoKyoto, and he has. Now, they cameoprawa ołowiana witrażu to an awarenessświadomość
225
979000
5000
wobec Porozumienia w Kyoto i tak też zrobił. Oni zdali sobie sprawę
16:42
partlyczęściowo because of the horribleokropny droughtsusza that they have had.
226
984000
4000
częściowo w wyniku okropnej suszy jakiej doświadczyli.
16:46
This is LakeJezioro LanierLanier. My friendprzyjaciel HeidiHeidi CullenCullen
227
988000
4000
To Jezioro Lanier. Moja znajoma Heidi Cullins
16:50
said that if we gavedał droughtssusze namesnazwy the way we give hurricaneshuragany namesnazwy,
228
992000
4000
powiedziała, że gdybyśmy nadawali suszom nazwy tak jak nadajemy huraganom,
16:54
we'dpoślubić call the one in the southeastpołudniowy wschód now KatrinaKatrina,
229
996000
3000
nazwalibyśmy obecną suszę na Południowym Wschodzie Katriną
16:57
and we would say it's headedgłowiasty towardw kierunku AtlantaAtlanta.
230
999000
2000
i powiedzielibyśmy, że zmierza ku Atlancie.
16:59
We can't wait for the kinduprzejmy of droughtsusza
231
1001000
4000
Nie możemy czekać na tego rodzaju suszę
17:03
AustraliaAustralia had to changezmiana our politicalpolityczny culturekultura.
232
1005000
2000
jaką miała Australia, by zmienić naszą kulturę polityczną.
17:05
Here'sTutaj jest more good newsAktualności. The citiesmiasta supportingwspieranie KyotoKyoto in the U.S.
233
1007000
9000
Oto dalsze dobre wiadomości. Liczba miast popierających Porozumienie w Kyoto
17:14
are up to 780 -- and I thought I saw one go by there,
234
1016000
3000
liczy teraz 780, a myślałem, że widziałem jedno tam,
17:17
just to localizeLocalize this -- whichktóry is good newsAktualności.
235
1019000
6000
tylko lokalizując to. To dobra wiadomość.
17:23
Now, to closeblisko, we heardsłyszał a couplepara of daysdni agotemu
236
1025000
6000
Na zakończenie, słyszeliśmy kilka dni temu,
17:29
about the valuewartość of makingzrobienie individualindywidualny heroismheroizm so commonplacepowszechne
237
1031000
9000
że wartość podejmowania indywidualnego heroizmu jest tak powszechna,
17:38
that it becomesstaje się banalbanalny or routinerutyna.
238
1040000
3000
że staje się banalna lub rutynowa.
17:41
What we need is anotherinne herobohater generationgeneracja. Those of us who are aliveżywy
239
1043000
9000
Potrzebne jest nam kolejne bohaterskie pokolenie. Ci z nas, którzy żyją
17:50
in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa of AmericaAmeryka
240
1052000
2000
w Stanach Zjednoczonych
17:52
todaydzisiaj especiallyszczególnie, but alsorównież the restodpoczynek of the worldświat,
241
1054000
2000
szczególnie dziś, ale także w pozostałej części świata,
17:55
have to somehowjakoś understandzrozumieć that historyhistoria
242
1057000
5000
muszą w jakiś sposób zrozumieć, że historia
18:00
has presentedprzedstawione us with a choicewybór -- just as JillJill [BolteBolte] TaylorTaylor was figuringzastanawianie się out
243
1062000
10000
dała nam wybór, tak jak Jill Bolte Taylor starała się zrozumieć
18:10
how to savezapisać her life while she was distractedroztargniony
244
1072000
5000
jak uratować swoje życie podczas, gdy jej uwaga była odwrócona
18:15
by the amazingniesamowity experiencedoświadczenie that she was going throughprzez.
245
1077000
4000
przez niesamowite doświadczenie, które przeżywała.
18:19
We now have a culturekultura of distractionroztargnienie.
246
1081000
3000
My mamy obecnie kulturę odwracania uwagi.
18:22
But we have a planetaryplanetarny emergencynagły wypadek.
247
1084000
5000
Ale mamy planetarną nagłą sytuację.
18:27
And we have to find a way to createStwórz,
248
1089000
4000
Musimy znaleźć sposób stworzenia,
18:31
in the generationgeneracja of those aliveżywy todaydzisiaj, a sensesens of generationalpokoleniowe missionmisja.
249
1093000
6000
w obecnie żyjącym pokoleniu, poczucia misji pokolenia.
18:37
I wishżyczenie I could find the wordssłowa to conveyprzenieść this.
250
1099000
3000
Żałuję, że nie mogę znaleźć słów do przekazania tego.
18:43
This was anotherinne herobohater generationgeneracja
251
1105000
2000
To było inne pokolenie bohaterskie,
18:45
that broughtprzyniósł democracydemokracja to the planetplaneta.
252
1107000
3000
które przyniosło demokrację na planetę.
18:48
AnotherInnym that endedzakończyło się slaveryniewolnictwo. And that gavedał womenkobiety the right to votegłosować.
253
1110000
7000
Inne, które zakończyło niewolnictwo. Inne, które dało kobietom prawo do głosowania.
18:55
We can do this. Don't tell me that we don't have the capacityPojemność to do it.
254
1117000
7000
Możemy to osiągnąć. Nie mówcie mi, że nie macie do tego zdolności.
19:02
If we had just one week'stygodniu worthwartość of what we spendwydać on the IraqIrak WarWojny,
255
1124000
4000
Gdybyśmy mieli wartość tego, co wydajemy na tydzień na wojnę w Iraku,
19:06
we could be well on the way to solvingrozwiązywanie this challengewyzwanie.
256
1128000
3000
moglibyśmy być w drodze do rozwiązywania tego wyzwania.
19:09
We have the capacityPojemność to do it.
257
1131000
4000
Mamy ku temu możliwości.
19:19
One finalfinał pointpunkt: I'm optimisticoptymistyczny, because I believe
258
1141000
13000
Jedna ostatnia uwaga. Jestem optymistyczny ponieważ wierzę, że
19:32
we have the capacityPojemność, at momentschwile of great challengewyzwanie,
259
1154000
4000
mamy zdolności, w momentach wielkiego wyzwania,
19:36
to setzestaw asidena bok the causesprzyczyny of distractionroztargnienie and risewzrost to the challengewyzwanie
260
1158000
6000
odsunąć przyczyny odwrócenia uwagi na bok i stanąć wobec zadania,
19:42
that historyhistoria is presentingprzedstawianie to us.
261
1164000
3000
przed którym stawia nas historia.
19:47
SometimesCzasami I hearsłyszeć people respondodpowiadać to the disturbingniepokojące factsfakty of the climateklimat crisiskryzys
262
1169000
12000
Czasem słyszę, że ludzie odpowiadają na niepokojące fakty o kryzysie klimatycznym
19:59
by sayingpowiedzenie, "Oh, this is so terriblestraszny.
263
1181000
2000
mówiąc: "Och, to jest okropne.
20:01
What a burdenobciążenie we have." I would like to askzapytać you
264
1183000
6000
Jakie mamy obciążenie". Chciałbym poprosić Was
20:07
to reframeReframe that. How manywiele generationspokolenia
265
1189000
4000
o zmianę tego. Ile pokoleń
20:11
in all of humanczłowiek historyhistoria have had the opportunityokazja
266
1193000
5000
w całej historii ludzkości miało możliwość
20:16
to risewzrost to a challengewyzwanie that is worthygodny of our bestNajlepiej effortsstarania?
267
1198000
9000
stanąć wobec zadania zasługującego naszych najlepszych wysiłków?
20:25
A challengewyzwanie that can pullCiągnąć from us
268
1207000
6000
Wyzwanie, które może wymusić od nas
20:31
more than we knewwiedziałem we could do? I think we oughtpowinni to approachpodejście
269
1213000
8000
więcej niż wiedzieliśmy, że możemy zrobić? Myślę, że powinniśmy podejść
20:39
this challengewyzwanie with a sensesens of profoundgłęboki joyradość
270
1221000
4000
do tego wyzwania z poczuciem głębokiej radości
20:43
and gratitudewdzięczność that we are the generationgeneracja
271
1225000
5000
i wdzięczności, że jesteśmy pokoleniem,
20:48
about whichktóry, a thousandtysiąc yearslat from now,
272
1230000
4000
które, tysiące lat później,
20:52
philharmonicFilharmonia orchestrasorkiestr and poetspoeci and singersśpiewacy will celebrateświętować
273
1234000
9000
orkiestry symfoniczne, poeci i pieśniarze będą
21:01
by sayingpowiedzenie, they were the oneste that founduznany it withinw ciągu themselvessami
274
1243000
7000
opiewali mówiąc, że to oni byli tymi, którzy znaleźli w sobie
21:08
to solverozwiązać this crisiskryzys and laykłaść the basispodstawa
275
1250000
5000
sposób rozwiązania kryzysu i ustalili podstawy
21:13
for a brightjasny and optimisticoptymistyczny humanczłowiek futureprzyszłość.
276
1255000
2000
jasnej i optymistycznej przyszłości dla ludzkości.
21:15
Let's do that. Thank you very much.
277
1257000
3000
Zróbmy tak. Dziękuję bardzo.
21:42
ChrisChris AndersonAnderson: For so manywiele people at TEDTED, there is deepgłęboki painból
278
1284000
6000
Chris Anderson: Dla tak wielu osób w TED jest to bardzo bolesne,
21:48
that basicallygruntownie a designprojekt issuekwestia
279
1290000
2000
że właściwie zagadnienie projektu, pod koniec dnia,
21:50
on a votinggłosowanie formformularz --
280
1292000
2000
zagadnienie dotyczące projektu formularza głosowania -
21:52
one badzły designprojekt issuekwestia meantOznaczało that your voicegłos wasn'tnie było beingistota heardsłyszał
281
1294000
4000
jeden źle zaprojektowany formularz oznaczał, że Pana głosu nie słyszano
21:56
like that in the last eightosiem yearslat in a positionpozycja
282
1298000
1000
w ten sposób w ostatnich ośmiu latach, gdy był Pan w pozycji,
21:57
where you could make these things come trueprawdziwe.
283
1299000
2000
kiedy mógłby Pan wprowadzić zmiany.
21:59
That hurtsboli.
284
1301000
2000
To jest bolesne.
22:01
AlAl GoreGore: You have no ideapomysł. (LaughterŚmiech)
285
1303000
7000
Al Gore: Nie masz pojęcia jak bardzo. (Śmiech)
22:11
CACA: When you look at what the leadingprowadzący candidatesKandydaci
286
1313000
1000
CA: Gdy patrzy Pan co wiodący kandydaci
22:12
in your ownwłasny partyprzyjęcie are doing now -- I mean, there's --
287
1314000
2000
z pańskiej partii robią teraz, mam na myśli, jest -
22:14
are you excitedpodekscytowany by theirich plansplany on globalświatowy warmingogrzewanie?
288
1316000
5000
czy cieszy się Pan ich planami odnośnie ocieplenia globalnego?
22:28
AGAG: The answerodpowiedź to the questionpytanie is hardciężko for me
289
1330000
4000
AG: Odpowiedź na to pytanie jest dla mnie trudna,
22:32
because, on the one handdłoń, I think that
290
1334000
4000
ponieważ z jednej strony myślę, że
22:36
we should feel really great about the factfakt
291
1338000
4000
powinniśmy cieszyć się z faktu, że
22:41
that the RepublicanRepublikański nomineenominowany -- certainpewny nomineenominowany --
292
1343000
6000
kandydat republikański - pewien kandydat -
22:47
JohnJohn McCainMcCain, and bothobie of the finalistsfinalistów
293
1349000
4000
John McCain i oboje finaliści
22:51
for the DemocraticDemokratycznej nominationnominację -- all threetrzy have a very differentróżne
294
1353000
5000
z partii Demokratycznej - wszyscy troje mają bardzo odmienne
22:56
and forward-leaningpochylony do przodu positionpozycja
295
1358000
2000
przyszłościowe pozycje
22:58
on the climateklimat crisiskryzys. All threetrzy have offeredoferowany leadershipprzywództwo,
296
1360000
5000
na temat kryzysu klimatycznego. Wszyscy troje zaoferowali przewodzenie
23:03
and all threetrzy are very differentróżne from the approachpodejście takenwzięty
297
1365000
4000
i wszyscy troje mają bardzo odmienne podejście od podejścia
23:07
by the currentobecny administrationadministracja. And I think
298
1369000
3000
obecnego rządu. Myślę, że
23:10
that all threetrzy have alsorównież been responsibleodpowiedzialny in
299
1372000
4000
wszyscy troje są również odpowiedzialni za
23:14
puttingwprowadzenie forwardNaprzód plansplany and proposalsPropozycje. But the campaignkampania dialoguedialog that --
300
1376000
11000
przedstawienie planów i propozycji. Ale dialog kampanii, który
23:25
as illustratedilustrowane by the questionspytania --
301
1387000
1000
jak pokazały pytania,
23:26
that was put togetherRazem by the
302
1388000
1000
został przygotowany przez
23:27
LeagueLigi of ConservationOchrony VotersWyborców, by the way, the analysisanaliza of all the questionspytania --
303
1389000
3000
Ligę Konserwatywnych Głosujących, nawiasem mówiąc, analiza wszystkich pytań
23:30
and, by the way, the debatesdebaty have all been
304
1392000
2000
i, dodatkowo, wszystkie debaty były
23:34
sponsoredsponsorowane by something that goesidzie by the OrwellianOrwellowską labeletykieta,
305
1396000
2000
sponsorowane przez coś, co pokazane jest jak etykieta Orwelliańska
23:36
"CleanCzyste CoalWęgla." Has anybodyktoś noticedzauważyłem that?
306
1398000
4000
"Czysty węgiel". Czy ktoś to zauważył?
23:40
EveryKażdy singlepojedynczy debatedebata has been sponsoredsponsorowane by "CleanCzyste CoalWęgla."
307
1402000
4000
Każda debata sponsorowana była przez "Czysty węgiel".
23:44
"Now, even lowerniższy emissionsemisje!"
308
1406000
2000
"Teraz, nawet niższe emisje!"
23:46
The richnessbogactwo and fullnessPełnia of the dialoguedialog
309
1408000
4000
Bogactwo i pełność dialogu
23:50
in our democracydemokracja has not laidpołożony the basispodstawa
310
1412000
3000
w naszej demokracji nie wyłożyła podstaw
23:53
for the kinduprzejmy of boldpogrubienie initiativeinicjatywa that is really neededpotrzebne.
311
1415000
4000
do rodzaju odważnej inicjatywy, która jest naprawdę konieczna.
23:57
So they're sayingpowiedzenie the right things and they maymoże --
312
1419000
3000
Więc oni mówią poprawne rzeczy i oni mogą -
24:00
whicheverniezależnie od of them is electedwybrany -- maymoże do the right thing,
313
1422000
3000
ktokolwiek z nich zostanie wybrany - podjąć odpowiednie kroki,
24:03
but let me tell you: when I cameoprawa ołowiana witrażu back from KyotoKyoto
314
1425000
4000
ale muszę Panu powiedzieć, że gdy wróciłem z Kyoto
24:07
in 1997, with a feelinguczucie of great happinessszczęście
315
1429000
7000
w 1997 z poczuciem ogromnej radości, że
24:14
that we'dpoślubić gottenzdobyć that breakthroughprzełom there,
316
1436000
2000
uzyskaliśmy ten przełom
24:16
and then confrontedkonfrontowany the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa SenateSenat,
317
1438000
2000
i skonfrontowano mnie w Senacie Stanów Zjednoczonych,
24:18
only one out of 100 senatorsSenatorowie was willingskłonny to votegłosować
318
1440000
4000
jedynie jeden ze 100 senatorów był chętny głosować,
24:22
to confirmpotwierdzać, to ratifyratyfikować that treatyTraktat. WhateverCokolwiek the candidatesKandydaci say
319
1444000
7000
by potwierdzić, ratyfikować porozumienie. Cokolwiek mówią kandydaci
24:29
has to be laidpołożony alongsideobok what the people say.
320
1451000
5000
musi być w parze z tym, co mówią ludzie.
24:34
This challengewyzwanie is partczęść of the fabrictkanina
321
1456000
4000
To wyzwanie jest częścią tkaniny
24:38
of our wholecały civilizationcywilizacja.
322
1460000
2000
naszej całej cywilizacji.
24:40
COCO2 is the exhalingwydechu breathoddech of our civilizationcywilizacja, literallydosłownie.
323
1462000
3000
CO2 jest wydechem naszej cywilizacji, dosłownie.
24:44
And now we mechanizedPalniki zmechanizowane that processproces. ChangingZmiana that patternwzór
324
1466000
3000
Zmechanizowaliśmy proces obecnie. Zmiana tego wzoru
24:47
requireswymaga a scopezakres, a scaleskala, a speedprędkość of changezmiana
325
1469000
7000
wymaga zmiany zakresu, skali i prędkości zmiany,
24:54
that is beyondpoza what we have doneGotowe in the pastprzeszłość.
326
1476000
3000
która wykracza poza to, czego już dokonaliśmy w przeszłości.
24:57
So that's why I beganrozpoczął się by sayingpowiedzenie,
327
1479000
2000
Dlatego też zacząłem mówiąc,
24:59
be optimisticoptymistyczny in what you do, but be an activeaktywny citizenobywatel.
328
1481000
6000
by być optymistycznym w tym co robicie, lecz by być aktywnym obywatelem.
25:06
DemandPopyt -- changezmiana the lightlekki bulbsżarówki,
329
1488000
2000
Żądania - zmieńcie żarówki,
25:08
but changezmiana the lawsprawa. ChangeZmiana the globalświatowy treatiesTraktaty.
330
1490000
3000
lecz zmieńcie prawa. Zmieńcie porozumienia globalne.
25:11
We have to speakmówić up. We have to solverozwiązać this democracydemokracja -- this --
331
1493000
6000
Musimy o tym mówić. Musimy rozwiązać tę demokrację.
25:18
We have sclerosisrozsiane in our democracydemokracja. And we have to changezmiana that.
332
1500000
6000
Mamy sklerozę w naszej demokracji. Musimy to zmienić.
25:25
Use the InternetInternet. Go on the InternetInternet.
333
1507000
1000
Korzystajcie z Internetu. Szukajcie w Internecie.
25:26
ConnectPołączyć with people. BecomeStać się very activeaktywny as citizensobywatele.
334
1508000
4000
Kontaktujcie się z ludźmi. Bądźcie bardzo aktywni jako obywatele.
25:30
Have a moratoriummoratorium -- we shouldn'tnie powinien
335
1512000
2000
Przygotujcie moratorium - nie powinniśmy
25:32
have any newNowy coal-firedopalanych węglem generatinggenerowanie plantsrośliny
336
1514000
2000
mieć żadnych nowych fabryk generujących ogień z węgla,
25:34
that aren'tnie są ablezdolny to capturezdobyć and storesklep COCO2, whichktóry meansznaczy we have to
337
1516000
5000
które nie są w stanie przechwycić i przechować CO2. Oznacza to, że musimy
25:39
quicklyszybko buildbudować these renewableodnawialny sourcesźródła.
338
1521000
2000
szybko budować te odnawialne źródła.
25:41
Now, nobodynikt is talkingmówić on that scaleskala. But I do believe
339
1523000
4000
Więc, nikt nie mówi o tym na taką skalę. Wierzę jednak, że
25:45
that betweenpomiędzy now and NovemberListopada, it is possiblemożliwy.
340
1527000
4000
od teraz do listopada, jeśli to możliwe
25:49
This AllianceSojusz for ClimateKlimat ProtectionOchrony
341
1531000
1000
ten Sojusz Ochrony Klimatu
25:51
is going to launchuruchomić a nationwideogólnonarodowy campaignkampania --
342
1533000
3000
rozpocznie ogólnokrajową kampanię -
25:54
grassrootsoddolne mobilizationmobilizacja, televisiontelewizja adsreklamy, InternetInternet adsreklamy,
343
1536000
3000
mobilizację od podstaw, reklamy telewizyjne, reklamy internetowe,
25:57
radioradio, newspaperGazeta -- with partnershipspartnerstwo with everybodywszyscy
344
1539000
3000
radio, prasa - w partnerstwie ze wszystkimi
26:00
from the GirlDziewczyna ScoutsZwiadowcy to the huntersmyśliwi and fishermenrybaków.
345
1542000
3000
od harcerek do myśliwych i rybaków.
26:03
We need help. We need help.
346
1545000
4000
Potrzebujemy pomocy. Potrzebujemy pomocy.
26:07
CACA: In termswarunki of your ownwłasny personalosobisty rolerola going forwardNaprzód,
347
1549000
4000
CA: Jeśli chodzi o Pana osobistą rolę zmierzania w przyszłość,
26:11
AlAl, is there something more than that
348
1553000
2000
Al, czy jest coś innego,
26:13
you would like to be doing?
349
1555000
1000
czym chciałby się Pan zajmować?
26:14
AGAG: I have prayedmodlił się that I would be ablezdolny to find the answerodpowiedź
350
1556000
8000
AG: Modliłem się, bym mógł znaleźć odpowiedź
26:22
to that questionpytanie. What can I do?
351
1564000
5000
na to pytanie. Co mogę zrobić?
26:27
BuckminsterBuckminster FullerFuller oncepewnego razu wrotenapisał, "If the futureprzyszłość
352
1569000
4000
Buckminster Fuller kiedyś napisał: "Jeśli przyszłość
26:31
of all humanczłowiek civilizationcywilizacja dependedzalezalo on me, what would I do?
353
1573000
5000
cywilizacji ludzkiej zależałaby ode mnie, co bym zrobił?
26:36
How would I be?" It does dependzależeć on all of us,
354
1578000
5000
Jakim bym był?" To wszystko od nas zależy,
26:41
but again, not just with the lightlekki bulbsżarówki.
355
1583000
2000
ale powtarzam, to nie tylko żarówki.
26:43
We, mostwiększość of us here, are AmericansAmerykanie. We have a democracydemokracja.
356
1585000
8000
My, większość z nas tu, jesteśmy Amerykanami. Mamy demokrację.
26:51
We can changezmiana things, but we have to activelyaktywnie changezmiana.
357
1593000
6000
Możemy zmienić rzeczy, ale my musimy aktywnie się zmienić.
26:57
What's neededpotrzebne really is a higherwyższy levelpoziom of consciousnessświadomość.
358
1599000
5000
Co jest potrzebne, to wyższy poziom świadomości.
27:02
And that's hardciężko to --
359
1604000
2000
A to trudno -
27:04
that's hardciężko to createStwórz -- but it is comingprzyjście.
360
1606000
4000
to trudno stworzyć, lecz to nadchodzi.
27:08
There's an oldstary AfricanAfrykańska proverbprzysłowie that some of you know
361
1610000
3000
Jest przysłowie afrykańskie, które niektórzy z Was znają,
27:11
that saysmówi, "If you want to go quicklyszybko, go alonesam;
362
1613000
4000
które mówi: "Jeśli chcesz iść szybko, idź sam;
27:15
if you want to go fardaleko, go togetherRazem." We have to go fardaleko, quicklyszybko.
363
1617000
8000
jeśli chcesz iść daleko, idź razem z kimś". My musimy iść daleko szybko.
27:23
So we have to have a changezmiana in consciousnessświadomość.
364
1625000
4000
Więc musimy zmienić świadomość.
27:27
A changezmiana in commitmentzaangażowanie. A newNowy sensesens of urgencypilne.
365
1629000
4000
Zmienić zaanagażowanie. Nowe poczucie pilności.
27:31
A newNowy appreciationuznanie for the privilegeprzywilej
366
1633000
3000
Nowe docenienie przywileju,
27:34
that we have of undertakingPrzedsiębiorstwo this challengewyzwanie.
367
1636000
3000
który mamy, podejmując to wyzwanie.
27:37
CACA: AlAl GoreGore, thank you so much for comingprzyjście to TEDTED.
368
1639000
4000
CA: Al Gore, dziękuję Panu za przybycie do TEDa.
27:41
AGAG: Thank you. Thank you very much.
369
1643000
4000
AG: Dziękuję. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Al Gore - Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions.

Why you should listen

Former Vice President Al Gore is co-founder and chairman of Generation Investment Management. While he’s is a senior partner at Kleiner Perkins Caufield & Byers, and a member of Apple, Inc.’s board of directors, Gore spends the majority of his time as chair of The Climate Reality Project, a nonprofit devoted to solving the climate crisis.

He is the author of the bestsellers Earth in the Balance, An Inconvenient Truth, The Assault on Reason, Our Choice: A Plan to Solve the Climate Crisis, and most recently, The Future: Six Drivers of Global Change. He is the subject of the Oscar-winning documentary An Inconvenient Truth and is the co-recipient, with the Intergovernmental Panel on Climate Change, of the Nobel Peace Prize for 2007 for “informing the world of the dangers posed by climate change.”

Gore was elected to the U.S. House of Representatives in 1976, 1978, 1980 and 1982 and the U.S. Senate in 1984 and 1990. He was inaugurated as the 45th Vice President of the United States on January 20, 1993, and served eight years.

More profile about the speaker
Al Gore | Speaker | TED.com