TED2016
Jennifer Kahn: Gene editing can now change an entire species -- forever
Jennifer Kahn: Edycja genów może na zawsze zmienić cały gatunek
Filmed:
Readability: 4.9
1,922,129 views
Napędy genowe na bazie CRISPR pozwalają naukowcom na zmianę sekwencji DNA i zapewniają, że nowa, zmodyfikowana cecha genetyczna jest przekazywana przyszłym pokoleniom, co otwiera możliwość zmiany całego gatunku na zawsze. Ta technologia wywołuje wiele pytań. Jak taki potencjał wpłynie na ludzkość? Do jakich zmian to wykorzystamy? Czy teraz jesteśmy bogami? Dziennikarka Jennifer Kahn zastanawia się nad odpowiedziami na te pytania. Posłuchaj o obiecujących zastosowaniach napędów genowych: stworzeniu komarów odpornych na choroby, co pozwoliłoby unicestwić malarię i Zika.
Jennifer Kahn - Science journalist
In articles that span the gene-editing abilities of CRISPR, the roots of psychopathic behavior in children, and much more, Jennifer Kahn weaves gripping stories from unlikely sources. Full bio
In articles that span the gene-editing abilities of CRISPR, the roots of psychopathic behavior in children, and much more, Jennifer Kahn weaves gripping stories from unlikely sources. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So this is a talk about gene drives,
0
844
2462
Będę mówić o napędach genowych,
00:15
but I'm going to start
by telling you a brief story.
by telling you a brief story.
1
3330
2553
ale rozpocznę od krótkiej historii.
00:18
20 years ago, a biologist
named Anthony James
named Anthony James
2
6621
3223
20 lat temu biolog Anthony James,
dostał obsesji na punkcie idei
00:21
got obsessed with the idea
of making mosquitos
of making mosquitos
3
9868
2319
stworzenia komarów,
które nie przenosiłyby malarii.
które nie przenosiłyby malarii.
00:24
that didn't transmit malaria.
4
12211
2579
Był to świetny pomysł i całkowita porażka.
00:27
It was a great idea,
and pretty much a complete failure.
and pretty much a complete failure.
5
15683
4056
00:32
For one thing, it turned out
to be really hard
to be really hard
6
20596
2660
Okazało się, że stworzenie komarów
00:35
to make a malaria-resistant mosquito.
7
23280
2007
odpornych na malarię jest naprawdę trudne.
00:38
James managed it, finally,
just a few years ago,
just a few years ago,
8
26286
3627
Jamesowi w końcu się to udało,
zaledwie parę lat temu,
zaledwie parę lat temu,
dzięki dodaniu pewnych genów,
które uniemożliwiają
które uniemożliwiają
00:41
by adding some genes
that make it impossible
that make it impossible
9
29937
2071
00:44
for the malaria parasite
to survive inside the mosquito.
to survive inside the mosquito.
10
32032
2714
zarodźcowi malarii
przetrwanie w organizmie komara.
przetrwanie w organizmie komara.
00:47
But that just created another problem.
11
35551
1822
Stworzyło to kolejny problem.
00:50
Now that you've got
a malaria-resistant mosquito,
a malaria-resistant mosquito,
12
38043
2842
Mamy już komary odporne na malarię,
00:52
how do you get it to replace
all the malaria-carrying mosquitos?
all the malaria-carrying mosquitos?
13
40909
3586
jak jednak zastąpić nimi
wszystkie gatunki roznoszące chorobę?
wszystkie gatunki roznoszące chorobę?
00:58
There are a couple options,
14
46107
1473
Istnieje kilka możliwości.
00:59
but plan A was basically to breed up
15
47604
2023
Plan A zakładał rozmnożenie
01:01
a bunch of the new
genetically-engineered mosquitos
genetically-engineered mosquitos
16
49651
3087
genetycznie zmodyfikowanych komarów
01:04
release them into the wild
17
52762
1326
i wypuszczenie ich do środowiska
01:06
and hope that they pass on their genes.
18
54112
1967
z nadzieją, że przekażą swoje geny.
01:08
The problem was that you'd have to release
19
56673
2114
Problem w tym, że musielibyśmy wypuścić
01:10
literally 10 times the number
of native mosquitos to work.
of native mosquitos to work.
20
58811
4300
ich 10-krotnie więcej,
niż żyje naturalnie, żeby to zadziałało.
niż żyje naturalnie, żeby to zadziałało.
01:15
So in a village with 10,000 mosquitos,
21
63135
2087
Do wioski o populacji 10 tysięcy komarów
wypuszczamy dodatkowe 100 tysięcy.
01:17
you release an extra 100,000.
22
65246
2079
Można się domyślić,
01:20
As you might guess,
23
68229
1150
01:21
this was not a very popular strategy
with the villagers.
with the villagers.
24
69403
2754
pomysł nie cieszył się
dużą popularnością wśród mieszkańców.
dużą popularnością wśród mieszkańców.
01:24
(Laughter)
25
72181
1150
(Śmiech)
01:26
Then, last January,
Anthony James got an email
Anthony James got an email
26
74963
3704
W styczniu Anthony James dostał e-maila
01:30
from a biologist named Ethan Bier.
27
78691
1951
od biologa Ethana Biera.
01:33
Bier said that he
and his grad student Valentino Gantz
and his grad student Valentino Gantz
28
81400
2859
Bier napisał, że wspólnie
z doktorantem Valentino Gantzem
z doktorantem Valentino Gantzem
01:36
had stumbled on a tool
that could not only guarantee
that could not only guarantee
29
84283
2944
natrafili na narzędzie,
które nie tylko zapewni,
które nie tylko zapewni,
01:39
that a particular genetic trait
would be inherited,
would be inherited,
30
87251
2674
że dana cecha genetyczna
będzie dziedziczona,
będzie dziedziczona,
01:41
but that it would spread
incredibly quickly.
incredibly quickly.
31
89949
2079
ale też będzie się rozprzestrzeniała
niewiarygodnie szybko.
niewiarygodnie szybko.
01:44
If they were right,
it would basically solve the problem
it would basically solve the problem
32
92734
2666
Jeśli mieli rację,
rozwiązałoby to problem,
rozwiązałoby to problem,
01:47
that he and James had been
working on for 20 years.
working on for 20 years.
33
95424
2381
nad którym on i James
pracowali przez 20 lat.
pracowali przez 20 lat.
01:50
As a test, they engineered two mosquitos
to carry the anti-malaria gene
to carry the anti-malaria gene
34
98450
4658
W ramach testu zmodyfikowali dwa komary,
żeby miały gen odporności na malarię,
a także nowe narzędzie,
a także nowe narzędzie,
01:55
and also this new tool, a gene drive,
35
103132
2159
napęd genetyczny,
który wyjaśnię za moment.
który wyjaśnię za moment.
01:57
which I'll explain in a minute.
36
105315
1491
Zmodyfikowali to tak, żeby każdy komar
01:59
Finally, they set it up
so that any mosquitos
so that any mosquitos
37
107506
2333
02:01
that had inherited the anti-malaria gene
38
109863
1938
dziedziczący gen przeciwko malarii
nie miał zwykłego,
białego koloru oczu, ale czerwony.
białego koloru oczu, ale czerwony.
02:03
wouldn't have the usual white eyes,
but would instead have red eyes.
but would instead have red eyes.
39
111825
3999
Głównie dla wygody,
02:08
That was pretty much just for convenience
40
116682
2050
żeby można je rozróżnić
na pierwszy rzut oka.
na pierwszy rzut oka.
02:10
so they could tell just at a glance
which was which.
which was which.
41
118756
2537
02:14
So they took their two
anti-malarial, red-eyed mosquitos
anti-malarial, red-eyed mosquitos
42
122192
2757
Te dwa czerwonookie,
odporne na malarię komary
odporne na malarię komary
przeniesiono do pudełka
z 30 zwykłymi, białookimi komarami,
z 30 zwykłymi, białookimi komarami,
02:16
and put them in a box
with 30 ordinary white-eyed ones,
with 30 ordinary white-eyed ones,
43
124973
2659
02:19
and let them breed.
44
127656
1174
umożliwiając im rozmnażanie.
02:21
In two generations, those had produced
3,800 grandchildren.
3,800 grandchildren.
45
129383
3857
W dwóch pokoleniach
uzyskano 3800 wnucząt.
uzyskano 3800 wnucząt.
02:26
That is not the surprising part.
46
134217
1793
Nie jest to zaskakujące.
02:28
This is the surprising part:
47
136716
1922
Zaskakujące jest to,
02:30
given that you started
with just two red-eyed mosquitos
with just two red-eyed mosquitos
48
138662
2907
że zaczynając od dwóch czerwonookich
i 30 białookich komarów,
02:33
and 30 white-eyed ones,
49
141593
1334
02:34
you expect mostly white-eyed descendants.
50
142951
2761
oczekiwano głównie białookich potomków.
02:38
Instead, when James opened the box,
51
146514
3024
Zamiast tego, gdy James otworzył pudełko,
02:41
all 3,800 mosquitos had red eyes.
52
149562
3341
wszystkie 3800 komarów
miało czerwone oczy.
miało czerwone oczy.
02:45
When I asked Ethan Bier about this moment,
53
153315
2040
Gdy spytałam o to Ethana Biera,
02:47
he became so excited that he was literally
shouting into the phone.
shouting into the phone.
54
155379
3515
był tak podniecony,
że krzyczał do słuchawki.
że krzyczał do słuchawki.
Ponieważ uzyskanie
jedynie czerwonookich komarów
jedynie czerwonookich komarów
02:51
That's because getting
only red-eyed mosquitos
only red-eyed mosquitos
55
159886
2163
to pogwałcenie zasady,
która jest absolutnym
która jest absolutnym
02:54
violates a rule that is the absolute
cornerstone of biology,
cornerstone of biology,
56
162073
2948
kamieniem węgielnym biologii,
genetyki mendlowskiej.
genetyki mendlowskiej.
02:57
Mendelian genetics.
57
165045
1242
W skrócie,
02:58
I'll keep this quick,
58
166912
1169
genetyka mendlowska mówi,
że gdy samiec i samica parzą się,
że gdy samiec i samica parzą się,
03:00
but Mendelian genetics
says when a male and a female mate,
says when a male and a female mate,
59
168105
2764
ich potomek dziedziczy
połowę swojego DNA od każdego rodzica.
połowę swojego DNA od każdego rodzica.
03:02
their baby inherits half
of its DNA from each parent.
of its DNA from each parent.
60
170893
2642
03:05
So if our original mosquito was aa
and our new mosquito is aB,
and our new mosquito is aB,
61
173559
3595
Jeśli zatem pierwotny komar był aa,
a nowy komar to aB,
a nowy komar to aB,
gdzie B to gen odporności na malarię,
03:09
where B is the anti-malarial gene,
62
177178
1802
to można uzyskać potomków
o czterech permutacjach:
o czterech permutacjach:
03:11
the babies should come out
in four permutations:
in four permutations:
63
179004
2387
03:13
aa, aB, aa, Ba.
64
181415
2573
aa, aB, aa, Ba.
03:16
Instead, with the new gene drive,
65
184884
2289
Tymczasem, z nowym napędem genetycznym,
03:19
they all came out aB.
66
187197
1512
wszyscy potomkowie to aB.
03:21
Biologically, that shouldn't
even be possible.
even be possible.
67
189900
2552
Biologicznie nie powinno być to możliwe.
03:24
So what happened?
68
192476
1304
Co się zatem stało?
03:26
The first thing that happened
69
194709
1444
Po pierwsze,
03:28
was the arrival of a gene-editing tool
known as CRISPR in 2012.
known as CRISPR in 2012.
70
196177
3270
w 2012 roku odkryto
narzędzie edycji genów CRISPR.
narzędzie edycji genów CRISPR.
Wielu zapewne słyszało o CRISPR.
03:32
Many of you have probably
heard about CRISPR,
heard about CRISPR,
71
200701
2110
Powiem tylko krótko, że CRISPR
to narzędzie, które pozwala naukowcom
to narzędzie, które pozwala naukowcom
03:34
so I'll just say briefly that CRISPR
is a tool that allows researchers
is a tool that allows researchers
72
202835
3301
na edycję genów w bardzo precyzyjny,
prosty i szybki sposób.
prosty i szybki sposób.
03:38
to edit genes very precisely,
easily and quickly.
easily and quickly.
73
206160
2579
03:41
It does this by harnessing a mechanism
that already existed in bacteria.
that already existed in bacteria.
74
209533
3729
To możliwe dzięki wykorzystaniu
mechanizmu, który wykorzystują bakterie.
mechanizmu, który wykorzystują bakterie.
03:45
Basically, there's a protein
that acts like a scissors
that acts like a scissors
75
213286
2626
To proteina działająca jak nożyce,
która tnie DNA
03:47
and cuts the DNA,
76
215936
1234
oraz cząsteczka RNA,
która naprowadza nożyce
która naprowadza nożyce
03:49
and there's an RNA molecule
that directs the scissors
that directs the scissors
77
217194
2483
na dowolnie wybrany punkt genomu.
03:51
to any point on the genome you want.
78
219701
1718
W efekcie otrzymujemy
edytor tekstu dla genów.
edytor tekstu dla genów.
03:53
The result is basically
a word processor for genes.
a word processor for genes.
79
221443
2690
03:56
You can take an entire gene
out, put one in,
out, put one in,
80
224157
2626
Można usunąć cały gen,
wprowadzić nowy,
wprowadzić nowy,
03:58
or even edit just a single
letter within a gene.
letter within a gene.
81
226807
2445
czy nawet wymienić pojedynczą literę genu.
Można to zrobić w niemal każdym gatunku.
04:01
And you can do it in nearly any species.
82
229646
1953
Wspominałam już,
04:05
OK, remember how I said that gene drives
originally had two problems?
originally had two problems?
83
233328
3714
że napędy genetyczne mają
początkowo dwa problemy?
początkowo dwa problemy?
04:09
The first was that it was hard
to engineer a mosquito
to engineer a mosquito
84
237835
3120
Pierwszym była trudność stworzenia komara
04:12
to be malaria-resistant.
85
240979
1387
odpornego na malarię.
Ten problem obecnie rozwiązuje CRISPR.
04:14
That's basically gone now,
thanks to CRISPR.
thanks to CRISPR.
86
242390
2127
04:17
But the other problem was logistical.
87
245117
1762
Drugi problem jest natury logistycznej.
04:19
How do you get your trait to spread?
88
247307
1802
Jak spowodować,
żeby cecha się rozprzestrzeniała?
żeby cecha się rozprzestrzeniała?
04:22
This is where it gets clever.
89
250196
1476
Tu zastosowano sprytne rozwiązanie.
04:24
A couple years ago, a biologist
at Harvard named Kevin Esvelt
at Harvard named Kevin Esvelt
90
252943
3602
Parę lat temu Kevin Esvelt,
biolog z Harvardu,
biolog z Harvardu,
zastanawiał się, co by się stało,
04:28
wondered what would happen
91
256569
1350
04:29
if you made it so that
CRISPR inserted not only your new gene
CRISPR inserted not only your new gene
92
257943
3627
gdyby CRISPR wprowadził
nie tylko nowy gen,
nie tylko nowy gen,
04:33
but also the machinery
that does the cutting and pasting.
that does the cutting and pasting.
93
261594
2841
ale także mechanizm,
który dokonuje cięcia i wklejania.
który dokonuje cięcia i wklejania.
04:37
In other words, what if CRISPR
also copied and pasted itself.
also copied and pasted itself.
94
265233
3840
Innymi słowy, co by było, gdyby CRISPR
sam siebie kopiował i wklejał.
sam siebie kopiował i wklejał.
04:42
You'd end up with a perpetual
motion machine for gene editing.
motion machine for gene editing.
95
270145
3131
Mielibyśmy perpetuum mobile
do edycji genów.
do edycji genów.
04:46
And that's exactly what happened.
96
274458
1734
Tak właśnie się stało.
Napęd genowy na bazie CRISPR,
stworzony przez Esvelta,
stworzony przez Esvelta,
04:49
This CRISPR gene drive that Esvelt created
97
277037
2878
04:51
not only guarantees
that a trait will get passed on,
that a trait will get passed on,
98
279939
3643
nie tylko zapewnia,
że dana cecha zostanie odziedziczona,
że dana cecha zostanie odziedziczona,
04:55
but if it's used in the germline cells,
99
283606
2438
ale jego użycie w komórkach germinalnych,
04:58
it will automatically copy and paste
your new gene
your new gene
100
286068
2576
automatycznie skopiuje i wklei nowy gen
05:00
into both chromosomes
of every single individual.
of every single individual.
101
288668
2646
do obu chromosomów każdego osobnika.
05:03
It's like a global search and replace,
102
291743
2397
To jak globalne "wyszukaj i zamień"
05:06
or in science terms, it makes
a heterozygous trait homozygous.
a heterozygous trait homozygous.
103
294164
3221
lub, w języku naukowym, zmiana cechy
heterozygotycznej na homozygotyczną.
heterozygotycznej na homozygotyczną.
05:11
So, what does this mean?
104
299045
2611
Co to oznacza?
05:13
For one thing, it means we have
a very powerful,
a very powerful,
105
301680
2724
Po pierwsze, otrzymaliśmy bardzo potężne
05:16
but also somewhat alarming new tool.
106
304428
2657
i nieco niepokojące nowe narzędzie.
05:20
Up until now, the fact that gene drives
didn't work very well
didn't work very well
107
308576
2889
Aż dotąd fakt, że napędy genowe
nie działały najlepiej,
nie działały najlepiej,
był właściwie swego rodzaju ulgą.
05:23
was actually kind of a relief.
108
311489
1483
05:25
Normally when we mess around
with an organism's genes,
with an organism's genes,
109
313425
2682
Zazwyczaj, gdy majstrujemy
przy genach organizmu,
przy genach organizmu,
powodujemy, że jest on gorzej
przystosowany ewolucyjnie.
przystosowany ewolucyjnie.
05:28
we make that thing
less evolutionarily fit.
less evolutionarily fit.
110
316131
2349
05:30
So biologists can make
all the mutant fruit flies they want
all the mutant fruit flies they want
111
318504
2833
Biolodzy mogą modyfikować
muszki owocówki,
muszki owocówki,
nie martwiąc się o nic.
05:33
without worrying about it.
112
321361
1253
05:34
If some escape, natural selection
just takes care of them.
just takes care of them.
113
322638
3007
Gdyby któreś uciekły,
selekcja naturalna się nimi zajmie.
selekcja naturalna się nimi zajmie.
W przypadku napędów genowych,
05:38
What's remarkable and powerful
and frightening about gene drives
and frightening about gene drives
114
326750
3223
tych potężnych i przerażających
narzędzi, tak już nie będzie.
narzędzi, tak już nie będzie.
05:41
is that that will no longer be true.
115
329997
1760
Zakładając, że dana cecha nie będzie
nosić dużego upośledzenia ewolucyjnego,
nosić dużego upośledzenia ewolucyjnego,
05:45
Assuming that your trait does not have
a big evolutionary handicap,
a big evolutionary handicap,
116
333092
3564
05:48
like a mosquito that can't fly,
117
336680
2079
jak komar, który nie może latać,
napęd genowy oparty na CRISPR będzie
bezustannie rozprzestrzeniać zmianę,
bezustannie rozprzestrzeniać zmianę,
05:50
the CRISPR-based gene drive
will spread the change relentlessly
will spread the change relentlessly
118
338783
3453
05:54
until it is in every single individual
in the population.
in the population.
119
342260
3006
aż zajdzie się ona
w każdym osobniku populacji.
w każdym osobniku populacji.
Niełatwo stworzyć
dobrze działający napęd genowy,
dobrze działający napęd genowy,
05:59
Now, it isn't easy to make
a gene drive that works that well,
a gene drive that works that well,
120
347101
2889
jednak James i Esvelt uważają,
że jesteśmy w stanie.
że jesteśmy w stanie.
06:02
but James and Esvelt think that we can.
121
350014
2174
Dobrą wiadomością jest fakt,
że to otwiera drzwi
że to otwiera drzwi
06:05
The good news is that this opens
the door to some remarkable things.
the door to some remarkable things.
122
353339
3824
wielu niezwykłym rzeczom.
Jeśli wprowadzić napęd genowy
odpowiadający za odporność na malarię
odpowiadający za odporność na malarię
06:09
If you put an anti-malarial gene drive
123
357187
1904
06:11
in just 1 percent of Anopheles mosquitoes,
124
359115
2200
do 1 procenta populacji komarów widliszka,
06:13
the species that transmits malaria,
125
361339
1752
gatunku przenoszącego malarię,
06:15
researchers estimate that it would spread
to the entire population in a year.
to the entire population in a year.
126
363488
4119
naukowcy szacują, że rozprzestrzeniłby
się on w całej populacji w rok.
się on w całej populacji w rok.
06:20
So in a year, you could virtually
eliminate malaria.
eliminate malaria.
127
368178
2869
W ciągu roku można by właściwie
wyeliminować malarię.
wyeliminować malarię.
06:23
In practice, we're still a few years out
from being able to do that,
from being able to do that,
128
371455
3872
W praktyce brakuje nam
jeszcze kilku lat, żeby to osiągnąć,
jeszcze kilku lat, żeby to osiągnąć,
a nadal tysiąc dzieci dziennie umiera.
06:27
but still, a 1,000 children
a day die of malaria.
a day die of malaria.
129
375351
2718
06:30
In a year, that number
could be almost zero.
could be almost zero.
130
378093
2190
Za rok ta liczba mogłaby być
prawie równa zeru.
prawie równa zeru.
06:32
The same goes for dengue fever,
chikungunya, yellow fever.
chikungunya, yellow fever.
131
380966
2896
To samo dotyczy gorączki denga,
czikungunii, żółtej febry.
czikungunii, żółtej febry.
06:37
And it gets better.
132
385211
1405
To nie wszystko.
Chcemy się pozbyć gatunków inwazyjnych,
06:39
Say you want to get rid
of an invasive species,
of an invasive species,
133
387215
2476
06:41
like get Asian carp
out of the Great Lakes.
out of the Great Lakes.
134
389715
2123
na przykład pozbyć się karpia
azjatyckiego z Wielkich Jezior.
azjatyckiego z Wielkich Jezior.
06:44
All you have to do is release a gene drive
135
392434
2024
Wystarczy uwolnić napęd genowy
06:46
that makes the fish produce
only male offspring.
only male offspring.
136
394482
2317
sprawiający, że ryby produkują
jedynie męskich potomków.
jedynie męskich potomków.
06:49
In a few generations,
there'll be no females left, no more carp.
there'll be no females left, no more carp.
137
397386
4198
Kilka pokoleń i nie będzie już samic,
nie będzie karpia.
nie będzie karpia.
W teorii moglibyśmy
odtworzyć setki rodzimych gatunków,
odtworzyć setki rodzimych gatunków,
06:53
In theory, this means we could restore
hundreds of native species
hundreds of native species
138
401608
3079
06:56
that have been pushed to the brink.
139
404711
1667
które zostały zepchnięte
na skraj wyginięcia.
na skraj wyginięcia.
06:59
OK, that's the good news,
140
407410
3287
To była dobra wiadomość.
Teraz zła wiadomość.
07:02
this is the bad news.
141
410721
1292
07:05
Gene drives are so effective
142
413070
2028
Napędy genowe są tak skuteczne,
07:07
that even an accidental release
could change an entire species,
could change an entire species,
143
415122
3825
że nawet przypadkowe wypuszczenie,
mogłoby zmienić cały gatunek,
mogłoby zmienić cały gatunek,
07:10
and often very quickly.
144
418971
1190
często w bardzo szybki sposób.
Anthony James dobrze się zabezpieczył.
07:13
Anthony James took good precautions.
145
421178
2126
Rozmnażał swoje komary w laboratorium
szczelnym biologicznie,
szczelnym biologicznie,
07:15
He bred his mosquitos
in a bio-containment lab
in a bio-containment lab
146
423328
2166
07:17
and he also used a species
that's not native to the US
that's not native to the US
147
425518
2588
użył też gatunku nierodzimego w USA,
żeby w razie ucieczki, wymarły.
07:20
so that even if some did escape,
148
428130
1555
07:21
they'd just die off, there'd be nothing
for them to mate with.
for them to mate with.
149
429709
3015
Nie miałyby partnerów do rozmnażania.
07:24
But it's also true that if a dozen
Asian carp with the all-male gene drive
Asian carp with the all-male gene drive
150
432748
4023
Jednak jeśli tuzin karpi azjatyckich
z samczym napędem genetycznym
07:28
accidentally got carried
from the Great Lakes back to Asia,
from the Great Lakes back to Asia,
151
436795
3929
przypadkowo zostałby przeniesionych
z Wielkich Jezior z powrotem do Azji,
z Wielkich Jezior z powrotem do Azji,
07:32
they could potentially wipe out
the native Asian carp population.
the native Asian carp population.
152
440748
3429
mógłby potencjalnie wytępić
rodzimą, azjatycką populację karpia.
rodzimą, azjatycką populację karpia.
To też jest możliwe,
07:37
And that's not so unlikely,
given how connected our world is.
given how connected our world is.
153
445930
2912
wiedząc, jak połączony jest nasz świat.
To właśnie dlatego mamy problem
z gatunkami inwazyjnymi.
z gatunkami inwazyjnymi.
07:40
In fact, it's why we have
an invasive species problem.
an invasive species problem.
154
448866
2571
A mowa tu tylko o rybach.
07:43
And that's fish.
155
451912
1168
Komary czy muszki owocowe
07:45
Things like mosquitos and fruit flies,
156
453428
2588
to gatunki praktycznie nie do opanowania.
07:48
there's literally no way to contain them.
157
456040
1960
07:50
They cross borders
and oceans all the time.
and oceans all the time.
158
458024
2111
Przekraczają granice i oceany cały czas.
07:53
OK, the other piece of bad news
159
461754
2182
Kolejna zła wiadomości jest taka,
że napędy genowe nie ograniczają się
07:55
is that a gene drive
might not stay confined
might not stay confined
160
463960
2318
07:58
to what we call the target species.
161
466302
1813
do gatunków docelowych.
Wynika to z tak zwanego przepływu genów.
08:00
That's because of gene flow,
162
468556
1499
08:02
which is a fancy way of saying
that neighboring species
that neighboring species
163
470079
2597
Gatunki pokrewne
często się krzyżują.
08:04
sometimes interbreed.
164
472700
1248
Napęd genowy może zostać przekazany.
08:05
If that happens, it's possible
a gene drive could cross over,
a gene drive could cross over,
165
473972
3151
Karp azjatycki mógłby
zarazić inny rodzaj karpia.
zarazić inny rodzaj karpia.
08:09
like Asian carp could infect
some other kind of carp.
some other kind of carp.
166
477147
2527
Zagrożenie jest nikłe, jeśli napęd
promuje cechę taką jak kolor oczu.
promuje cechę taką jak kolor oczu.
08:11
That's not so bad if your drive
just promotes a trait, like eye color.
just promotes a trait, like eye color.
167
479698
3715
08:15
In fact, there's a decent
chance that we'll see
chance that we'll see
168
483437
2247
Jest spora szansa,
że w najbliższej przyszłości
że w najbliższej przyszłości
08:17
a wave of very weird fruit flies
in the near future.
in the near future.
169
485708
2571
zobaczymy roje bardzo dziwnych
muszek owocowych.
muszek owocowych.
Katastrofalnym w skutkach
mógłby być natomiast
mógłby być natomiast
08:21
But it could be a disaster
170
489390
1263
08:22
if your drive is deigned
to eliminate the species entirely.
to eliminate the species entirely.
171
490677
2904
napęd zaprojektowany tak,
żeby wyeliminować gatunek.
żeby wyeliminować gatunek.
08:26
The last worrisome thing
is that the technology to do this,
is that the technology to do this,
172
494351
3528
Niepokojące jest to,
że technologia potrzebna,
że technologia potrzebna,
08:29
to genetically engineer an organism
and include a gene drive,
and include a gene drive,
173
497903
3691
żeby modyfikować organizm
i wprowadzić napęd genowy,
i wprowadzić napęd genowy,
08:33
is something that basically any lab
in the world can do.
in the world can do.
174
501618
3334
jest dostępna w każdym laboratorium.
08:36
An undergraduate can do it.
175
504976
1340
Student może to zrobić.
08:39
A talented high schooler
with some equipment can do it.
with some equipment can do it.
176
507209
3282
Utalentowany licealista
z odpowiednim sprzętem również.
z odpowiednim sprzętem również.
Wydaje mi się, że może to przerażać.
08:44
Now, I'm guessing
that this sounds terrifying.
that this sounds terrifying.
177
512526
2309
08:47
(Laughter)
178
515351
2206
(Śmiech)
08:49
Interestingly though,
nearly every scientist I talk to
nearly every scientist I talk to
179
517581
2890
Co ciekawe, prawie każdy naukowiec,
z którym rozmawiam, uważa,
z którym rozmawiam, uważa,
08:52
seemed to think that gene drives were not
actually that frightening or dangerous.
actually that frightening or dangerous.
180
520495
3881
że napędy genowe
nie są tak straszne ani niebezpieczne.
nie są tak straszne ani niebezpieczne.
08:56
Partly because they believe
that scientists will be
that scientists will be
181
524400
2628
Wierzą, że naukowcy będą bardzo ostrożni
i odpowiedzialni przy ich użyciu.
08:59
very cautious and responsible
about using them.
about using them.
182
527052
2204
(Śmiech)
09:01
(Laughter)
183
529280
1014
Jak dotąd tak było.
09:02
So far, that's been true.
184
530318
1230
09:04
But gene drives also have
some actual limitations.
some actual limitations.
185
532302
2696
Napędy genowe mają też pewne ograniczenia.
09:07
So for one thing, they work
only in sexually reproducing species.
only in sexually reproducing species.
186
535022
3309
Po pierwsze, działają jedynie
w gatunkach rozmnażających się płciowo.
w gatunkach rozmnażających się płciowo.
09:10
So thank goodness, they can't be used
to engineer viruses or bacteria.
to engineer viruses or bacteria.
187
538704
3428
Na szczęście, nie mogą być użyte
do modyfikacji wirusów czy bakterii.
do modyfikacji wirusów czy bakterii.
09:14
Also, the trait spreads
only with each successive generation.
only with each successive generation.
188
542156
3190
Poza tym cecha przechodzi
jedynie na każde kolejne pokolenie.
jedynie na każde kolejne pokolenie.
09:17
So changing or eliminating a population
189
545370
1993
Zatem zmiana czy eliminacja populacji
09:19
is practical only if that species
has a fast reproductive cycle,
has a fast reproductive cycle,
190
547387
3326
zachodzi tylko, jeśli dany gatunek
ma szybki cykl reprodukcyjny,
ma szybki cykl reprodukcyjny,
09:22
like insects or maybe
small vertebrates like mice or fish.
small vertebrates like mice or fish.
191
550737
2800
jak owady czy małe kręgowce, myszy, ryby.
09:26
In elephants or people,
it would take centuries
it would take centuries
192
554438
2261
U słoni czy ludzi zajęłoby wieki,
żeby cecha się rozprzestrzeniła.
w znaczący sposób.
w znaczący sposób.
09:28
for a trait to spread
widely enough to matter.
widely enough to matter.
193
556723
2380
09:32
Also, even with CRISPR, it's not that easy
to engineer a truly devastating trait.
to engineer a truly devastating trait.
194
560079
5142
Ponadto, nawet przy użyciu CRISPR,
nie jest tak prosto wykształcić
nie jest tak prosto wykształcić
prawdziwie szkodliwą cechę.
Chcąc stworzyć muszkę owocową,
Chcąc stworzyć muszkę owocową,
09:38
Say you wanted to make a fruit fly
195
566079
1729
która żywi się zwykłymi owocami
zamiast gnijącymi,
zamiast gnijącymi,
09:39
that feeds on ordinary fruit
instead of rotting fruit,
instead of rotting fruit,
196
567832
2555
w celu sabotowania
amerykańskiego rolnictwa,
amerykańskiego rolnictwa,
09:42
with the aim of sabotaging
American agriculture.
American agriculture.
197
570411
2633
najpierw trzeba się dowiedzieć,
09:45
First, you'd have to figure out
198
573068
1530
jakie geny kontrolują,
co muszka chce jeść,
co muszka chce jeść,
09:46
which genes control
what the fly wants to eat,
what the fly wants to eat,
199
574622
2772
09:49
which is already a very long
and complicated project.
and complicated project.
200
577418
2547
co samo w sobie jest długim
i skomplikowanym projektem.
i skomplikowanym projektem.
09:52
Then you'd have to alter those genes
to change the fly's behavior
to change the fly's behavior
201
580489
3304
Następnie trzeba te geny zmienić,
żeby zmienić zachowanie muszki
żeby zmienić zachowanie muszki
na to pożądane,
09:55
to whatever you'd want it to be,
202
583817
1538
09:57
which is an even longer
and more complicated project.
and more complicated project.
203
585379
2801
co jest jeszcze dłuższym
i bardziej złożonym projektem.
i bardziej złożonym projektem.
10:00
And it might not even work,
204
588204
1318
Co może się nie sprawdzić,
10:01
because the genes
that control behavior are complex.
that control behavior are complex.
205
589546
2494
ponieważ geny kontrolujące
zachowanie są złożone.
zachowanie są złożone.
10:04
So if you're a terrorist
and have to choose
and have to choose
206
592064
2008
Jeśli zatem terrorysta ma do wyboru
wyczerpujące badania naukowe,
10:06
between starting a grueling
basic research program
basic research program
207
594096
2358
lata drobiazgowej pracy laboratoryjnej
bez gwarancji sukcesu,
bez gwarancji sukcesu,
10:08
that will require years of meticulous
lab work and still might not pan out,
lab work and still might not pan out,
208
596478
3527
a wysadzenie czegoś w powietrze,
10:12
or just blowing stuff up?
209
600029
1347
10:13
You'll probably choose the later.
210
601400
1655
prawdopodobnie wybierze to drugie.
10:15
This is especially true
because at least in theory,
because at least in theory,
211
603498
2420
Szczególnie, że przynajmniej w teorii,
zbudowanie napędu odwracającego
modyfikacje powinno być dość proste.
modyfikacje powinno być dość proste.
10:17
it should be pretty easy
to build what's called a reversal drive.
to build what's called a reversal drive.
212
605942
3134
10:21
That's one that basically overwrites
the change made by the first gene drive.
the change made by the first gene drive.
213
609100
3698
Napęd nadpisuje modyfikacje
dokonane za pierwszym razem.
dokonane za pierwszym razem.
Jeśli zatem efekty modyfikacji
nie spełniają wymagań,
nie spełniają wymagań,
10:24
So if you don't like
the effects of a change,
the effects of a change,
214
612822
2294
10:27
you can just release a second drive
that will cancel it out,
that will cancel it out,
215
615140
2833
można zastosować drugi napęd,
który wszystko wymaże,
który wszystko wymaże,
10:29
at least in theory.
216
617997
1150
przynajmniej w teorii.
10:33
OK, so where does this leave us?
217
621374
1722
W jakim kierunku zmierzamy?
10:36
We now have the ability
to change entire species at will.
to change entire species at will.
218
624604
3595
Mamy teraz możliwość modyfikacji
całych gatunków zgodnie z naszą wolą.
całych gatunków zgodnie z naszą wolą.
10:41
Should we?
219
629017
1166
Czy powinniśmy to robić?
10:42
Are we gods now?
220
630552
1365
Czy jesteśmy teraz bogami?
Nie jestem pewna,
czy tak bym to określiła.
czy tak bym to określiła.
10:45
I'm not sure I'd say that.
221
633972
1333
10:48
But I would say this:
222
636094
1227
Ale wiem,
10:50
first, some very smart people
223
638329
1858
że pewni bardzo mądrzy ludzie
10:52
are even now debating
how to regulate gene drives.
how to regulate gene drives.
224
640211
2856
dyskutują obecnie,
jak regulować napędy genowe.
jak regulować napędy genowe.
10:55
At the same time,
some other very smart people
some other very smart people
225
643598
2564
Inni bardzo mądrzy ludzie ciężko pracują,
10:58
are working hard to create safeguards,
226
646186
2111
żeby stworzyć swoiste zabezpieczenia,
11:00
like gene drives that self-regulate
or peter out after a few generations.
or peter out after a few generations.
227
648321
3552
jak napędy samoregulujące
lub zanikające po paru pokoleniach.
lub zanikające po paru pokoleniach.
11:04
That's great.
228
652644
1200
Świetnie.
11:06
But this technology still requires
a conversation.
a conversation.
229
654313
2547
Ale ta technologia nadal wymaga dyskusji.
Ze względu na naturę napędów genowych,
11:10
And given the nature of gene drives,
230
658059
1730
11:11
that conversation has to be global.
231
659813
1690
ta dyskusja musi być globalna.
11:14
What if Kenya wants to use a drive
but Tanzania doesn't?
but Tanzania doesn't?
232
662131
2707
Co, jeśli Kenia chce modyfikować,
a Tanzania nie?
a Tanzania nie?
11:17
Who decides whether to release
a gene drive that can fly?
a gene drive that can fly?
233
665241
3367
Kto powinien decydować
o modyfikacjach umożliwiających latanie?
o modyfikacjach umożliwiających latanie?
11:22
I don't have the answer to that question.
234
670874
1954
Nie mam odpowiedzi na to pytanie.
Jedyne, co możemy zrobić
odnośnie przyszłości,
odnośnie przyszłości,
11:25
All we can do going forward, I think,
235
673618
2008
11:27
is talk honestly
about the risks and benefits
about the risks and benefits
236
675650
2834
to szczerze rozmawiać
o zagrożeniach i zyskach.
o zagrożeniach i zyskach.
11:30
and take responsibility for our choices.
237
678508
2222
Wziąć odpowiedzialność za nasze wybory,
11:33
By that I mean, not just the choice
to use a gene drive,
to use a gene drive,
238
681817
3913
zarówno za użycie napędu genowego,
jak i odstąpienie od możliwości
skorzystania z niego.
skorzystania z niego.
11:37
but also the choice not to use one.
239
685754
1999
11:41
Humans have a tendency to assume
that the safest option
that the safest option
240
689111
2977
Ludzie zakładają,
że najbezpieczniejszą opcją
że najbezpieczniejszą opcją
11:44
is to preserve the status quo.
241
692112
1792
jest zachowanie status quo.
11:46
But that's not always the case.
242
694905
1572
Nie zawsze tak jest.
11:49
Gene drives have risks,
and those need to be discussed,
and those need to be discussed,
243
697711
3401
Napędy genowe niosą ryzyko,
które musi zostać przedyskutowane,
które musi zostać przedyskutowane,
11:53
but malaria exists now
and kills 1,000 people a day.
and kills 1,000 people a day.
244
701136
3150
ale malaria istnieje
i zabija 1000 osób dziennie.
i zabija 1000 osób dziennie.
11:56
To combat it, we spray pesticides
that do grave damage to other species,
that do grave damage to other species,
245
704977
3564
Walczymy z nią pestycydami
poważne szkodzącymi innym gatunkom,
poważne szkodzącymi innym gatunkom,
12:00
including amphibians and birds.
246
708565
1570
w tym płazom i ptakom.
Kiedy usłyszycie o napędach
genowych w nadchodzących miesiącach,
genowych w nadchodzących miesiącach,
12:03
So when you hear about gene drives
in the coming months,
in the coming months,
247
711668
2864
12:06
and trust me, you will
be hearing about them,
be hearing about them,
248
714556
2254
a na pewno o nich usłyszycie,
12:08
remember that.
249
716834
1544
zapamiętajcie,
taka ingerencja może
wydawać się przerażająca,
wydawać się przerażająca,
12:10
It can be frightening to act,
250
718402
2020
ale jej brak może być jeszcze gorszy.
12:12
but sometimes, not acting is worse.
251
720446
2137
(Brawa)
12:16
(Applause)
252
724746
7820
ABOUT THE SPEAKER
Jennifer Kahn - Science journalistIn articles that span the gene-editing abilities of CRISPR, the roots of psychopathic behavior in children, and much more, Jennifer Kahn weaves gripping stories from unlikely sources.
Why you should listen
Jennifer Kahn likes to seek out complex stories, with the goal of illuminating their nuances. She teaches in the magazine program at the UC Berkeley Graduate School of Journalism, and is a contributing writer for the New York Times Magazine; she has written features and cover stories for The New Yorker, National Geographic, Outside, Wired and many more.
Her work has appeared in the Best American Science Writing anthology series four times, most recently for the New Yorker story “A Cloud of Smoke,” a story on the complicated death of a policeman after 9/11.
Jennifer Kahn | Speaker | TED.com