ABOUT THE SPEAKER
George Dyson - Historian of science
In telling stories of technologies and the individuals who created them, George Dyson takes a clear-eyed view of our scientific past -- while illuminating what lies ahead.

Why you should listen

The development of the Aleutian kayak, its adaptation by Russians in the 18th and 19th centuries, and his own redevelopment of the craft in the 1970s was chronicled in George Dyson’s Baidarka: The Kayak of 1986. His 1997 Darwin Among the Machines: The Evolution of Global Intelligence (“the last book about the Internet written without the Internet”) explored the history and prehistory of digital computing and telecommunications as a manifestation of the convergent destiny of organisms and machines.

Project Orion: The True Story of the Atomic Spaceship, published in 2002, assembled first-person interviews and recently declassified documents to tell the story of a path not taken into space: a nuclear-powered spaceship whose objective was to land a party of 100 people on Mars four years before we landed two people on the Moon. Turing's Cathedral: The Origins of the Digital Universe, published in 2012, illuminated the transition from numbers that mean things to numbers that do things in the aftermath of World War II.

Dyson’s current project, Analogia, is a semi-autobiographical reflection on how analog computation is re-establishing control over the digital world.

More profile about the speaker
George Dyson | Speaker | TED.com
TED2003

George Dyson: The birth of the computer

George Dyson o narodzinach komputera

Filmed:
970,297 views

Opowieści historyka George'a Dysona o czasach narodzin współczesnych komputerów – od poczęcia jego idei w XVI wieku do zabawnych notatek inżynierów, którzy zbudowali jedną z pierwszych maszyn.
- Historian of science
In telling stories of technologies and the individuals who created them, George Dyson takes a clear-eyed view of our scientific past -- while illuminating what lies ahead. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Last yearrok, I told you the storyfabuła, in sevensiedem minutesminuty, of ProjectProjektu OrionOrion,
0
0
4000
W zeszłym roku przedstawiłem wam siedmiominutową opowieść o Programie Orion,
00:16
whichktóry was this very implausiblenieprawdopodobne technologytechnologia
1
4000
2000
niewiarygodnej technologii,
00:18
that technicallytechnicznie could have workedpracował,
2
6000
4000
która miała szanse na sukces z technicznego punktu widzenia,
00:22
but it had this one-yearrok politicalpolityczny windowokno where it could have happenedstało się.
3
10000
4000
ale musiała być zrealizowana w określonym politycznie rocznym okresie,
00:26
So it didn't happenzdarzyć. It was a dreamśnić that did not happenzdarzyć.
4
14000
2000
i projekt zakończył się niepowodzeniem. Był to sen, który się nie ziścił.
00:28
This yearrok I'm going to tell you the storyfabuła of the birthnarodziny of digitalcyfrowy computingprzetwarzanie danych.
5
16000
5000
W tym roku opowiem wam historię narodzin komputera.
00:33
This was a perfectidealny introductionwprowadzenie.
6
21000
2000
To był świetny wstęp.
00:35
And it's a storyfabuła that did work. It did happenzdarzyć,
7
23000
2000
Jest to historia zakończona sukcesem. Udało się,
00:37
and the machinesmaszyny are all around us.
8
25000
2000
a takie maszyny są teraz wszędzie wokół nas.
00:39
And it was a technologytechnologia that was inevitablenieunikniony.
9
27000
4000
Pojawienie się tej technologii było nieuniknione.
00:43
If the people I'm going to tell you the storyfabuła about,
10
31000
2000
Jeśli ludzie, o których opowiada ta historia,
00:45
if they hadn'tnie miał doneGotowe it, somebodyktoś elsejeszcze would have.
11
33000
2000
nie dokonaliby tego, zrobiłby to ktoś inny.
00:47
So, it was sortsortować of the right ideapomysł at the right time.
12
35000
4000
Był to więc właściwy pomysł we właściwym czasie.
00:51
This is Barricelli'sBaricelli 's universewszechświat. This is the universewszechświat we liverelacja na żywo in now.
13
39000
3000
To jest Wszechświat Baricelli'ego. To wszechświat, w którym teraz żyjemy.
00:54
It's the universewszechświat in whichktóry these machinesmaszyny
14
42000
2000
To wszechświat, w którym te maszyny
00:56
are now doing all these things, includingwłącznie z changingwymiana pieniędzy biologybiologia.
15
44000
6000
robią teraz mnóstwo rzeczy – między innymi zmieniają biologię.
01:02
I'm startingstartowy the storyfabuła with the first atomicatomowy bombbomba at TrinityTrinity,
16
50000
5000
Swoje opowiadanie rozpocznę od pierwszej bomby atomowej – próbnego wybuchu Trinity,
01:07
whichktóry was the ManhattanManhattan ProjectProjektu. It was a little bitkawałek like TEDTED:
17
55000
2000
czyli Projektu Manhattan. Trochę to przypominało TED:
01:09
it broughtprzyniósł a wholecały lot of very smartmądry people togetherRazem.
18
57000
3000
zebrano razem masę bardzo inteligentnych ludzi.
01:12
And threetrzy of the smartestnajmądrzejszy people were
19
60000
2000
A trzema najinteligentniejszymi byli
01:14
StanStan UlamUlama, RichardRichard FeynmanFeynman and JohnJohn vonvon NeumannNeumann.
20
62000
4000
Stanisław Ulam, Richard Feynman i John von Neumann,
01:18
And it was VonVon NeumannNeumann who said, after the bombbomba,
21
66000
2000
a von Neumann był tym, który powiedział, gdy uporali się już z bombą,
01:20
he was workingpracujący on something much more importantważny than bombsbomby:
22
68000
4000
że pracuje nad czymś dużo ważniejszym niż bomby:
01:24
he's thinkingmyślący about computerskomputery.
23
72000
2000
myśli o komputerach.
01:26
So, he wasn'tnie było only thinkingmyślący about them; he builtwybudowany one. This is the machinemaszyna he builtwybudowany.
24
74000
4000
I nie tylko myślał o nich – jeden zbudował. Oto maszyna zbudowana przez niego.
01:30
(LaughterŚmiech)
25
78000
4000
(Śmiech)
01:34
He builtwybudowany this machinemaszyna,
26
82000
2000
Zbudował ten komputer,
01:36
and we had a beautifulpiękny demonstrationdemonstracja of how this thing really worksPrace,
27
84000
3000
dzięki czemu można było zobaczyć, jak to naprawdę działa –
01:39
with these little bitsbity. And it's an ideapomysł that goesidzie way back.
28
87000
3000
– te malutkie bity. A jest to idea, która pochodzi z dość dawnych czasów.
01:42
The first personosoba to really explainwyjaśniać that
29
90000
3000
Pierwszą osobą, która naprawdę to opisała
01:45
was ThomasThomas HobbesHobbes, who, in 1651,
30
93000
3000
był Thomas Hobbes, który w 1651 roku
01:48
explainedwyjaśnione how arithmeticarytmetyka and logiclogika are the samepodobnie thing,
31
96000
3000
wykazał, że arytmetyka i logika są tym samym,
01:51
and if you want to do artificialsztuczny thinkingmyślący and artificialsztuczny logiclogika,
32
99000
3000
i że jeśli chcemy stworzyć sztuczne myślenie i sztuczną logikę,
01:54
you can do it all with arithmeticarytmetyka.
33
102000
2000
możemy tego dokonać, opierając się na arytmetyce.
01:56
He said you neededpotrzebne additiondodanie and subtractionodejmowanie.
34
104000
4000
Twierdził, że potrzebne do tego jest dodawanie i odejmowanie.
02:00
LeibnizLeibniz, who cameoprawa ołowiana witrażu a little bitkawałek laterpóźniej -- this is 1679 --
35
108000
4000
Nieco później – w 1679 roku – Leibniz
02:04
showedpokazał that you didn't even need subtractionodejmowanie.
36
112000
2000
wykazał, że można się obejść nawet bez odejmowania.
02:06
You could do the wholecały thing with additiondodanie.
37
114000
2000
Wszystko można zrobić, wykorzystując tylko dodawanie.
02:08
Here, we have all the binarydwójkowy arithmeticarytmetyka and logiclogika
38
116000
3000
Oto cała arytmetyka i logika binarna
02:11
that drovestado the computerkomputer revolutionrewolucja.
39
119000
2000
umożliwiające rewolucję komputerową,
02:13
And LeibnizLeibniz was the first personosoba to really talk about buildingbudynek suchtaki a machinemaszyna.
40
121000
4000
a Leibniz był pierwszą osobą rzeczywiście przewidującą budowę takiej maszyny.
02:17
He talkedrozmawialiśmy about doing it with marblesmarmury,
41
125000
2000
Proponował użycie kulek,
02:19
havingmający gatesbramy and what we now call shiftprzesunięcie registersrejestry,
42
127000
2000
zastosowanie bramek i czegoś, co dziś nazywamy rejestrami przesuwnymi,
02:21
where you shiftprzesunięcie the gatesbramy, dropupuszczać the marblesmarmury down the tracksutwory.
43
129000
3000
gdzie bramki są przełączane, kulki toczą się po ścieżkach.
02:24
And that's what all these machinesmaszyny are doing,
44
132000
2000
I to jest wszystko, co każda taka maszyna robi,
02:26
exceptz wyjątkiem, insteadzamiast of doing it with marblesmarmury,
45
134000
2000
tyle że zamiast kulek,
02:28
they're doing it with electronselektrony.
46
136000
2000
wykorzystywane są elektrony.
02:30
And then we jumpskok to VonVon NeumannNeumann, 1945,
47
138000
4000
Teraz przeskoczymy do von Neumanna w 1945 roku,
02:34
when he sortsortować of reinventszapraszają na the wholecały samepodobnie thing.
48
142000
2000
gdy w pewnym sensie wynalazł on ponownie to samo rozwiązanie.
02:36
And 1945, after the warwojna, the electronicselektronika existedistniały
49
144000
3000
A w roku 1945, po wojnie, istniała elektronika
02:39
to actuallytak właściwie try and buildbudować suchtaki a machinemaszyna.
50
147000
3000
pozwalająca zbudować taką maszynę.
02:42
So JuneCzerwca 1945 -- actuallytak właściwie, the bombbomba hasn'tnie ma even been droppedporzucone yetjeszcze --
51
150000
4000
Mamy więc czerwiec 1945 r. Bomba nie została jeszcze nawet zrzucona,
02:46
and VonVon NeumannNeumann is puttingwprowadzenie togetherRazem all the theoryteoria to actuallytak właściwie buildbudować this thing,
52
154000
4000
a von Neumann składa razem całą teorię, która ma umożliwić zbudowanie czegoś takiego,
02:50
whichktóry alsorównież goesidzie back to TuringTuringa,
53
158000
2000
o czym myślał już Turing,
02:52
who, before that, gavedał the ideapomysł that you could do all this
54
160000
3000
który wcześniej przedstawił pomysł zrealizowania całego działania
02:55
with a very brainlessbezmyślny, little, finiteskończone statestan machinemaszyna,
55
163000
4000
przy użyciu bardzo prymitywnego małego automatu skończonego,
02:59
just readingczytanie a tapetaśma in and readingczytanie a tapetaśma out.
56
167000
3000
który po prostu odczytuje i zapisuje taśmę.
03:02
The other sortsortować of genesisgeneza of what VonVon NeumannNeumann did
57
170000
3000
Jeszcze innym źródłem dzieła von Neumanna były
03:05
was the difficultytrudność of how you would predictprzepowiadać, wywróżyć the weatherpogoda.
58
173000
4000
problemy związane z prognozowaniem pogody.
03:09
LewisLewis RichardsonRichardson saw how you could do this with a cellularkomórkowy arrayszyk of people,
59
177000
4000
Lewis Richardson wymyślił, jak można to robić, wykorzystując siatkę komórkową złożoną z ludzi,
03:13
givingdający them eachkażdy a little chunkkawałek, and puttingwprowadzenie it togetherRazem.
60
181000
3000
z których każdy dostaje małą porcję danych, i odpowiednio łącząc wszystko razem.
03:16
Here, we have an electricalelektryczny modelModel illustratingilustrujące a mindumysł havingmający a will,
61
184000
3000
To jest elektryczny model umysłu obdarzonego wolą,
03:19
but capablezdolny of only two ideaspomysły.
62
187000
2000
ale zdolnego do posiadania tylko dwóch idei.
03:21
(LaughterŚmiech)
63
189000
1000
(Śmiech)
03:22
And that's really the simplestnajprostszy computerkomputer.
64
190000
3000
To jest naprawdę najprostszy komputer.
03:25
It's basicallygruntownie why you need the qubitKubit,
65
193000
2000
Zasadniczo jest to powód tego, że potrzebujemy kubitów –
03:27
because it only has two ideaspomysły.
66
195000
2000
– ponieważ ma on tylko dwie idee.
03:29
And you put lots of those togetherRazem,
67
197000
2000
A gdy złożymy razem ich dużą liczbę,
03:31
you get the essentialsEssentials of the modernnowoczesny computerkomputer:
68
199000
3000
mamy kluczowe elementy współczesnego komputera:
03:34
the arithmeticarytmetyka unitjednostka, the centralcentralny controlkontrola, the memorypamięć,
69
202000
3000
jednostkę arytmetyczną, główną jednostkę sterującą, pamięć,
03:37
the recordingnagranie mediumśredni, the inputwkład and the outputwydajność.
70
205000
3000
nośnik pamięci trwałej, wejście i wyjście.
03:40
But, there's one catchłapać. This is the fatalfatalny -- you know,
71
208000
4000
Ale tkwi tu jeden haczyk. Bardzo niebezpieczny – znacie go.
03:44
we saw it in startingstartowy these programsprogramy up.
72
212000
3000
Wszyscy doświadczyliśmy tego, uruchamiając programy.
03:47
The instructionsinstrukcje whichktóry governrządzić this operationoperacja
73
215000
2000
Instrukcje sterujące działaniem
03:49
mustmusi be givendany in absolutelyabsolutnie exhaustivewyczerpująca detailSzczegół.
74
217000
2000
muszą być absolutnie precyzyjne.
03:51
So, the programmingprogramowanie has to be perfectidealny, or it won'tprzyzwyczajenie work.
75
219000
3000
Napisany program musi być bezbłędny – albo nie będzie działać.
03:54
If you look at the originspoczątki of this,
76
222000
2000
Gdy chcemy poznać początki tej technologii,
03:56
the classicklasyczny historyhistoria sortsortować of takes it all back to the ENIACENIAC here.
77
224000
4000
typowe ujęcie historyczne prowadzi nas do ENIAC-a.
04:00
But actuallytak właściwie, the machinemaszyna I'm going to tell you about,
78
228000
2000
Ale maszyna, o której ja chcę wam opowiedzieć,
04:02
the InstituteInstytut for AdvancedZaawansowane StudyBadania machinemaszyna, whichktóry is way up there,
79
230000
3000
maszyna Institute for Advanced Study, która jest tutaj wyżej,
04:05
really should be down there. So, I'm tryingpróbować to revisePopraw historyhistoria,
80
233000
2000
naprawdę powinna być tu niżej. Tak więc próbuję skorygować historię
04:07
and give some of these guys more creditkredyt than they'veoni had.
81
235000
3000
i okazać niektórym z tych ludzi więcej uznania, niż otrzymali w rzeczywistości.
04:10
SuchTakie a computerkomputer would openotwarty up universeswszechświaty,
82
238000
2000
Taki komputer otworzyłby przed nami wszechświaty,
04:12
whichktóry are, at the presentteraźniejszość, outsidena zewnątrz the rangezasięg of any instrumentsinstrumenty.
83
240000
4000
które są obecnie poza zasięgiem wszelkich przyrządów –
04:16
So it opensotwiera się up a wholecały newNowy worldświat, and these people saw it.
84
244000
3000
– jest to więc odkrycie całkiem nowego świata, z czego oni zdawali sobie sprawę.
04:19
The guy who was supposeddomniemany to buildbudować this machinemaszyna
85
247000
2000
Tym, kto miał zbudować tę maszynę,
04:21
was the guy in the middleśrodkowy, VladimirVladimir ZworykinZworykin, from RCARCA.
86
249000
3000
był facet w środku: Vladimir Zworykin z RCA.
04:24
RCARCA, in probablyprawdopodobnie one of the lousiestnajgłupszych businessbiznes decisionsdecyzje
87
252000
3000
RCA podjęło prawdopodobnie jedną z najgłupszych decyzji biznesowych
04:27
of all time, decidedzdecydowany not to go into computerskomputery.
88
255000
3000
w całej historii, postanawiając nie wchodzić do branży informatycznej.
04:30
But the first meetingsspotkania, NovemberListopada 1945, were at RCA'sRCA officesbiura.
89
258000
5000
Ale pierwsze zebrania, w listopadzie 1945 r., odbywały się w biurach RCA.
04:35
RCARCA startedRozpoczęty this wholecały thing off, and said, you know,
90
263000
4000
RCA rozpoczęło całą tą przygodę, po czym stwierdziło, wiecie,
04:39
televisionstelewizory are the futureprzyszłość, not computerskomputery.
91
267000
3000
przyszłość to telewizja, a nie komputery.
04:42
The essentialsEssentials were all there --
92
270000
2000
Podstawowe elementy już istniały –
04:44
all the things that make these machinesmaszyny runbiegać.
93
272000
4000
– wszystko, co umożliwia działanie tych maszyn.
04:48
VonVon NeumannNeumann, and a logicianlogik, and a mathematicianmatematyk from the armyarmia
94
276000
3000
Von Neumann oraz jeden logik i jeden matematyk z armii
04:51
put this togetherRazem. Then, they neededpotrzebne a placemiejsce to buildbudować it.
95
279000
2000
złożyli to wszystko razem. Następnie potrzebowali miejsca, gdzie możnaby to zbudować.
04:53
When RCARCA said no, that's when they decidedzdecydowany to buildbudować it in PrincetonPrinceton,
96
281000
4000
Gdy RCA odmówiło, postanowili zbudować to w Princeton,
04:57
where FreemanFreeman worksPrace at the InstituteInstytut.
97
285000
2000
gdzie Freeman [Dyson] pracuje w Instytucie.
04:59
That's where I grewrósł up as a kiddziecko.
98
287000
2000
To tam dorastałem.
05:01
That's me, that's my sistersiostra EstherEsther, who'skto jest talkedrozmawialiśmy to you before,
99
289000
4000
To ja, to moja siostra Esther, która występowała przed wami wcześniej;
05:05
so we bothobie go back to the birthnarodziny of this thing.
100
293000
3000
tak więc oboje pochodzimy z czasów narodzin tej technologii.
05:08
That's FreemanFreeman, a long time agotemu,
101
296000
2000
To Freeman – dawno temu,
05:10
and that was me.
102
298000
1000
a to ja.
05:11
And this is VonVon NeumannNeumann and MorgensternMorgenstern,
103
299000
3000
A to von Neumann i Morgenstern,
05:14
who wrotenapisał the "TheoryTeoria of GamesGry."
104
302000
2000
którzy napisali wspólnie książkę „Teoria gier”.
05:16
All these forcessiły cameoprawa ołowiana witrażu togetherRazem there, in PrincetonPrinceton.
105
304000
4000
Te wszystkie siły zebrały się tam, w Princeton.
05:20
OppenheimerOppenheimer, who had builtwybudowany the bombbomba.
106
308000
2000
Oppenheimer – twórca bomby.
05:22
The machinemaszyna was actuallytak właściwie used mainlygłównie for doing bombbomba calculationsobliczenia.
107
310000
4000
Maszyna głównie wykonywała kolejkowane obliczenia związane z bombami.
05:26
And JulianJulian BigelowBigelow, who tookwziął
108
314000
2000
Oraz Julian Bigelow, który zajął
05:28
Zworkykin'sZworykina placemiejsce as the engineerinżynier, to actuallytak właściwie figurepostać out, usingza pomocą electronicselektronika,
109
316000
4000
miejsce Zworykina jako inżynier mający stworzyć projekt
05:32
how you would buildbudować this thing. The wholecały gangbanda of people who cameoprawa ołowiana witrażu to work on this,
110
320000
3000
konstrukcji tego urządzenia z podzespołów elektronicznych. Spora grupa ludzi zebrała się, aby nad tym pracować;
05:35
and womenkobiety in frontz przodu, who actuallytak właściwie did mostwiększość of the codingkodowanie, were the first programmersprogramistów.
111
323000
5000
kobiety widoczne z przodu faktycznie napisały większość kodu, były pierwszymi programistkami.
05:40
These were the prototypeprototyp geeksmaniaków, the nerdsfrajerów.
112
328000
4000
Byli prototypami geeków, maniaków komputerowych.
05:44
They didn't fitdopasowanie in at the InstituteInstytut.
113
332000
2000
Nie pasowali do tamtego Instytutu.
05:46
This is a letterlist from the directordyrektor, concernedzaniepokojony about --
114
334000
3000
Oto list od dyrektora zaniepokojonego
05:49
"especiallyszczególnie unfairnieuczciwe on the mattermateria of sugarcukier."
115
337000
3000
"wyjątkowo niewłaściwym postępowaniem, jak chodzi o cukier".
05:52
(LaughterŚmiech)
116
340000
1000
(Śmiech)
05:53
You can readczytać the texttekst.
117
341000
1000
Przeczytajcie.
05:54
(LaughterŚmiech)
118
342000
6000
(Śmiech)
06:00
This is hackersHakerzy gettinguzyskiwanie in troublekłopot for the first time.
119
348000
4000
Tak oto hakerzy po raz pierwszy wpakowali się w kłopoty.
06:04
(LaughterŚmiech).
120
352000
5000
(Śmiech)
06:09
These were not theoreticalteoretyczny physicistsfizycy.
121
357000
2000
To nie byli fizycy teoretyczni.
06:11
They were realreal soldering-gunLutownica typerodzaj guys, and they actuallytak właściwie builtwybudowany this thing.
122
359000
5000
To byli ludzie, którym naprawdę niestraszna lutownica, i oni sami zbudowali tę maszynę.
06:16
And we take it for grantedZgoda now, that eachkażdy of these machinesmaszyny
123
364000
2000
Dziś nie jest dla nas niczym niezwykłym, że każdy komputer
06:18
has billionsmiliardy of transistorstranzystory, doing billionsmiliardy of cyclescykle perza seconddruga withoutbez failingw braku.
124
366000
5000
zawiera miliardy tranzystorów i wykonuje miliardy cykli na sekundę bez jednej awarii.
06:23
They were usingza pomocą vacuumodkurzać tubesrury, very narrowwąska, sloppyniechlujstwa techniquestechniki
125
371000
4000
Oni używali lamp próżniowych – bardzo ograniczonej i kiepskiej technologii –
06:27
to get actuallytak właściwie binarydwójkowy behaviorzachowanie out of these radioradio vacuumodkurzać tubesrury.
126
375000
5000
– żeby przy ich zastosowaniu uzyskać urządzenie binarne.
06:32
They actuallytak właściwie used 6J6, the commonpospolity radioradio tuberura,
127
380000
3000
Dokładnie mówiąc, używali modelu 6J6, czyli zwykłej radiowej lampy próżniowej,
06:35
because they founduznany they were more reliableniezawodny than the more expensivedrogi tubesrury.
128
383000
4000
ponieważ odkryli, że jest bardziej niezawodna niż droższe lampy.
06:39
And what they did at the InstituteInstytut was publishpublikować everykażdy stepkrok of the way.
129
387000
4000
Ponadto instytut publikował opis każdego etapu projektu.
06:43
ReportsRaporty were issuedwydany, so that this machinemaszyna was clonedsklonowany
130
391000
3000
Wydawano raporty, dzięki czemu maszyna została sklonowana
06:46
at 15 other placesmiejsca around the worldświat.
131
394000
3000
w 15 innych miejscach na świecie.
06:49
And it really was. It was the originaloryginalny microprocessormikroprocesor.
132
397000
4000
I był to naprawdę... był to pierwszy mikroprocesor.
06:53
All the computerskomputery now are copieskopie of that machinemaszyna.
133
401000
2000
Wszystkie dzisiejsze komputery są kopiami tamtej maszyny.
06:55
The memorypamięć was in cathodekatoda rayRay tubesrury --
134
403000
3000
Jako pamięć służyły lampy kineskopowe,
06:58
a wholecały bunchwiązka of spotskropki on the facetwarz of the tuberura --
135
406000
3000
zbiór plamek na ekranie kineskopu,
07:01
very, very sensitivewrażliwy to electromagneticelektromagnetyczna disturbanceszaburzenia.
136
409000
3000
bardzo wrażliwe na zakłócenia elektromagnetyczne.
07:04
So, there's 40 of these tubesrury,
137
412000
2000
To 40 takich kineskopów,
07:06
like a V-V-40 enginesilnik runningbieganie the memorypamięć.
138
414000
3000
pamięć wyglądająca jak czterdziestocylindrowy silnik widlasty.
07:09
(LaughterŚmiech)
139
417000
1000
(Śmiech)
07:10
The inputwkład and the outputwydajność was by teletypeTeletechnika tapetaśma at first.
140
418000
5000
Wejściem i wyjściem była początkowo taśma do dalekopisu.
07:15
This is a wiredrut drivenapęd, usingza pomocą bicyclerower wheelskoła.
141
423000
2000
To jest drutowa pamięć trwała, zbudowana z wykorzystaniem kół rowerowych.
07:17
This is the archetypearchetyp of the hardciężko diskdysk that's in your machinemaszyna now.
142
425000
5000
To archetyp dysków twardych, które mamy teraz w komputerach.
07:22
Then they switchedprzełączony to a magneticmagnetyczny drumbęben.
143
430000
2000
Następnie zastąpili ją bębnem magnetycznym.
07:24
This is modifyingmodyfikowanie IBMIBM equipmentsprzęt,
144
432000
2000
To jest modyfikowanie sprzętu IBM,
07:26
whichktóry is the originspoczątki of the wholecały data-processingprzetwarzania danych industryprzemysł, laterpóźniej at IBMIBM.
145
434000
4000
będące początkiem całej branży przetwarzania danych, później w IBM.
07:30
And this is the beginningpoczątek of computerkomputer graphicsgrafika.
146
438000
3000
A to początek grafiki komputerowej.
07:33
The "Graph'g-BeamGraph'g belka TurnKolej On." This nextNastępny slideślizgać się,
147
441000
3000
„Graph'g-Beam Turn On”. Na następnym slajdzie
07:36
that's the -- as fardaleko as I know -- the first digitalcyfrowy bitmapMapa bitowa displaypokaz, 1954.
148
444000
7000
widzicie – o ile wiem – pierwszy cyfrowy wyświetlacz bitmapowy, rok 1954.
07:43
So, VonVon NeumannNeumann was alreadyjuż off in a theoreticalteoretyczny cloudChmura,
149
451000
3000
Tak więc von Neumann zanurzył się już w chmurze teorii,
07:46
doing abstractabstrakcyjny sortssortuje of studiesstudia of how you could buildbudować
150
454000
3000
prowadząc abstrakcyjne poszukiwania sposobu budowania
07:49
reliableniezawodny machinesmaszyny out of unreliableniewiarygodne componentsskładniki.
151
457000
3000
niezawodnych maszyn z zawodnych podzespołów.
07:52
Those guys drinkingpicie all the teaherbata with sugarcukier in it
152
460000
2000
Ci faceci, wypijający całą herbatę z cukrem,
07:54
were writingpisanie in theirich logbooksDzienniki połowowe, tryingpróbować to get this thing to work, with all
153
462000
4000
prowadzili swoje dzienniki, gdy nieustannie próbowali zmusić do działania tę maszynę,
07:58
these 2,600 vacuumodkurzać tubesrury that failednie udało się halfpół the time.
154
466000
3000
z jej 2600 lampami próżniowymi, która przez połowę czasu była niesprawna.
08:01
And that's what I've been doing, this last sixsześć monthsmiesiące, is going throughprzez the logslogi.
155
469000
5000
A ja przez ostatnie pół roku przeglądałem te dzienniki.
08:06
"RunningUruchomiona time: two minutesminuty. InputDane wejściowe, outputwydajność: 90 minutesminuty."
156
474000
3000
„Czas działania: dwie minuty. Wejście, wyjście: 90 minut.”
08:09
This includesobejmuje a largeduży amountilość of humanczłowiek errorbłąd.
157
477000
3000
„Jest tam dużo błędów człowieka.”
08:12
So they are always tryingpróbować to figurepostać out, what's machinemaszyna errorbłąd? What's humanczłowiek errorbłąd?
158
480000
3000
Wobec czego oni wciąż próbują ustalić: co jest błędem maszyny? co jest błędem człowieka?
08:15
What's codekod, what's hardwaresprzęt komputerowy?
159
483000
2000
Czy kod, czy sprzęt?
08:17
That's an engineerinżynier gazingpatrząc at tuberura numbernumer 36,
160
485000
2000
To inżynier przyglądający się lampie nr 36,
08:19
tryingpróbować to figurepostać out why the memory'spamięci not in focusskupiać.
161
487000
2000
próbując ustalić dlaczego pamięć nie jest zogniskowana.
08:21
He had to focusskupiać the memorypamięć -- seemswydaje się OK.
162
489000
3000
Musiał zogniskować pamięć – „wydaje się OK”.
08:24
So, he had to focusskupiać eachkażdy tuberura just to get the memorypamięć up and runningbieganie,
163
492000
4000
Musiał więc zogniskować każdą lampę, żeby pamięć w ogóle działała,
08:28
let alonesam havingmający, you know, softwareoprogramowanie problemsproblemy.
164
496000
2000
zmagając się jednocześnie z problemami z oprogramowaniem.
08:30
"No use, wentposzedł home." (LaughterŚmiech)
165
498000
2000
„Bez sensu, idę do domu.” (Śmiech)
08:32
"ImpossibleNiemożliwe to followśledzić the damncholerny thing, where'sgdzie jest a directorykatalogu?"
166
500000
3000
„Nie można ogarnąć tego cholerstwa. Gdzie jest spis treści?”
08:35
So, alreadyjuż, they're complainingnarzekać about the manualspodręczniki:
167
503000
2000
Jak widać, już wtedy narzekano na dokumentację.
08:37
"before closingzamknięcie down in disgustniesmak ... "
168
505000
4000
„Przed wyłączeniem z obrzydzeniem”.
08:41
"The GeneralOgólne ArithmeticOperacje arytmetyczne: OperatingPracy LogsDzienniki."
169
509000
2000
„Arytmetyka ogólna – dzienniki pracy”.
08:43
BurningSpalanie lots of midnightpółnocy oilolej.
170
511000
3000
Dużo przesiadywania po nocach.
08:46
"MANIACMANIAK," whichktóry becamestał się the acronymakronim for the machinemaszyna,
171
514000
2000
MANIAC (takim akronimem ochrzczono maszynę,
08:48
MathematicalMatematyczne and NumericalNumeryczne IntegratorIntegrator and CalculatorKalkulator, "lostStracony its memorypamięć."
172
516000
3000
Mathematical And Numerical Integrator And Calculator - matematyczno-numeryczne urządzenie całkujące i obliczeniowe) „utracił pamięć”.
08:51
"MANIACMANIAK regainedodzyskał its memorypamięć, when the powermoc wentposzedł off." "MachineMaszyny or humanczłowiek?"
173
519000
6000
„MANIAC odzyskał pamięć po wyłączeniu zasilania”, „wina maszyny czy człowieka?”
08:57
"AhaAha!" So, they figuredwzorzysty out it's a codekod problemproblem.
174
525000
3000
„Aha!” Czyli odkryli – to problem z kodem:
09:00
"FoundZnalezione troublekłopot in codekod, I hopenadzieja."
175
528000
2000
„Znalazłem usterkę w kodzie – mam nadzieję”.
09:02
"CodeKod errorbłąd, machinemaszyna not guiltywinny."
176
530000
3000
„Błąd w kodzie, maszyna niewinna”.
09:05
"DamnKurde it, I can be just as stubbornuparty as this thing."
177
533000
3000
„Cholera, nie odpuszczę – to coś nie wygra ze mną”.
09:08
(LaughterŚmiech)
178
536000
5000
(Śmiech)
09:13
"And the dawnświt cameoprawa ołowiana witrażu." So they ranpobiegł all night.
179
541000
2000
„I nadszedł świt”. Więc siedzieli całą noc.
09:15
Twenty-fourDwadzieścia cztery hoursgodziny a day, this thing was runningbieganie, mainlygłównie runningbieganie bombbomba calculationsobliczenia.
180
543000
4000
Maszyna pracowała 24 godziny na dobę – głównie wykonując obliczenia związane z bombami.
09:19
"Everything up to this pointpunkt is wastedzmarnowane time." "What's the use? Good night."
181
547000
5000
„Wszystko dotąd to strata czasu.” „Po co to? Dobranoc.”
09:24
"MasterMaster controlkontrola off. The hellpiekło with it. Way off." (LaughterŚmiech)
182
552000
4000
„Główne sterowanie nie działa. Chrzanić to. Bardzo nie działa.” (Śmiech)
09:28
"Something'sCoś jest wrongźle with the airpowietrze conditionerodżywka --
183
556000
2000
„Jakiś problem z klimatyzatorem –
09:30
smellzapach of burningpalenie V-beltsPaski klinowe in the airpowietrze."
184
558000
3000
– czuć zapach palonych pasków klinowych.”
09:33
"A shortkrótki -- do not turnskręcać the machinemaszyna on."
185
561000
2000
„Zwarcie – nie włączać maszyny.”
09:35
"IBMIBM machinemaszyna puttingwprowadzenie a tar-liketar jak substancesubstancja on the cardskarty. The tartar is from the roofdach."
186
563000
5000
„Maszyna IBM brudzi karty czymś podobnym do smoły. Smoła pochodzi z dachu.”
09:40
So they really were workingpracujący underpod toughtwardy conditionswarunki.
187
568000
2000
Czyli naprawdę pracowali w trudnych warunkach.
09:42
(LaughterŚmiech)
188
570000
1000
(Śmiech)
09:43
Here, "A mousemysz has climbedwspiął się into the blowerdmuchawy
189
571000
2000
Tutaj: „Mysz weszła do wentylatora
09:45
behindza the regulatorregulatora rackStojak, setzestaw blowerdmuchawy to vibratingwibracyjne. ResultWynik: no more mousemysz."
190
573000
4000
za szafą regulatora, co spowodowało wibracje wentylatora. Skutek: mysz już nie istnieje.”
09:49
(LaughterŚmiech)
191
577000
5000
(Śmiech)
09:54
"Here lieskłamstwa mousemysz. BornUr.: ?. DiedZmarł: 4:50 a.m., MayMoże 1953."
192
582000
7000
„Tu spoczywa mysz. Urodzona ? Zmarła godz. 4.50, maj 1953.”
10:01
(LaughterŚmiech)
193
589000
1000
(Śmiech)
10:02
There's an insidewewnątrz jokeżart someonektoś has penciledołówkiem in:
194
590000
2000
Ktoś zapisał ołówkiem żart dla wtajemniczonych:
10:04
"Here lieskłamstwa MarstonMarston MouseMyszy."
195
592000
2000
„Tu spoczywa Marston Mysz.”
10:06
If you're a mathematicianmatematyk, you get that,
196
594000
2000
Matematycy powinni wiedzieć, o co chodzi –
10:08
because MarstonMarston was a mathematicianmatematyk who
197
596000
1000
– Marston [Morse] był matematykiem, który
10:09
objectedsprzeciwił to the computerkomputer beingistota there.
198
597000
3000
sprzeciwiał się obecności komputera w Princeton.
10:12
"PickedOkazja a lightningBłyskawica bugpluskwa off the drumbęben." "RunningUruchomiona at two kilocycleskilocykli."
199
600000
4000
„Zdrapałem robaczka świętojańskiego z bębna” – „przy szybkości dwóch kilocykli”.
10:16
That's two thousandtysiąc cyclescykle perza seconddruga --
200
604000
2000
To dwa tysiące cykli na sekundę (dwa kiloherce);
10:18
"yes, I'm chickenkurczak" -- so two kilocycleskilocykli was slowpowolny speedprędkość.
201
606000
3000
„tak, jestem tchórzem” – czyli dwa kilocykle to była mała szybkość.
10:21
The highwysoki speedprędkość was 16 kilocycleskilocykli.
202
609000
3000
Duża szybkość to było 16 kilocykli.
10:24
I don't know if you rememberZapamiętaj a MacKomputerów Mac that was 16 MegahertzMegaherców,
203
612000
3000
Nie wiem, czy pamiętacie 16-megahercowego Macintosha.
10:27
that's slowpowolny speedprędkość.
204
615000
2000
To jest mała szybkość.
10:29
"I have now duplicatedzduplikowane bothobie resultswyniki.
205
617000
3000
„Właśnie odtworzyłem oba wyniki.
10:32
How will I know whichktóry is right, assumingzarozumiały one resultwynik is correctpoprawny?
206
620000
3000
Skąd będę wiedzieć, który jest poprawny – zakładając, że jeden jest poprawny?”
10:35
This now is the thirdtrzeci differentróżne outputwydajność.
207
623000
2000
„Ten teraz to trzecie, jeszcze inne wyjście.
10:37
I know when I'm lickedlizał."
208
625000
2000
Nie trzeba mi przypominać, że leżę na deskach.”
10:39
(LaughterŚmiech)
209
627000
2000
(Śmiech)
10:41
"We'veMamy duplicatedzduplikowane errorsbłędy before."
210
629000
2000
„Odtworzyliśmy błędy wcześniej.”
10:43
"MachineMaszyny runbiegać, fine. CodeKod isn't."
211
631000
3000
„Maszyna działa, świetnie. Program nie.”
10:46
"Only happensdzieje się when the machinemaszyna is runningbieganie."
212
634000
2000
„To dzieje się, tylko gdy maszyna działa.”
10:48
And sometimesczasami things are okay.
213
636000
4000
A czasem wszystko jest w porządku.
10:52
"MachineMaszyny a thing of beautypiękno, and a joyradość foreverna zawsze." "PerfectDoskonały runningbieganie."
214
640000
4000
„Ta maszyna to samo piękno i nieustanna radość.” „Działa doskonale.”
10:56
"PartingRozstanie thought: when there's biggerwiększy and better errorsbłędy, we'lldobrze have them."
215
644000
4000
„Wniosek końcowy: gdy pojawią się błędy większe i doskonalsze, dopadniemy je.”
11:00
So, nobodynikt was supposeddomniemany to know they were actuallytak właściwie designingprojektowanie bombsbomby.
216
648000
3000
A nikt nie miał wiedzieć, że w rzeczywistości projektują bomby.
11:03
They're designingprojektowanie hydrogenwodór bombsbomby. But someonektoś in the logbookLogbook,
217
651000
2000
Bomby wodorowe. Ale w dzienniku ktoś
11:05
latepóźno one night, finallywreszcie drewrysował a bombbomba.
218
653000
2000
późno pewnej nocy, w końcu narysował bombę.
11:07
So, that was the resultwynik. It was MikeMike,
219
655000
2000
I to był wynik: Mike –
11:09
the first thermonuclearsyntezy termojądrowej bombbomba, in 1952.
220
657000
3000
– pierwsza bomba termojądrowa, w roku 1952.
11:12
That was designedzaprojektowany on that machinemaszyna,
221
660000
2000
Została zaprojektowana na tej maszynie
11:14
in the woodsWoods behindza the InstituteInstytut.
222
662000
2000
w lesie za instytutem.
11:16
So VonVon NeumannNeumann invitedzaproszony a wholecały gangbanda of weirdosWeirdos
223
664000
4000
Tak więc von Neumann ściągnął całą bandę wariatów
11:20
from all over the worldświat to work on all these problemsproblemy.
224
668000
3000
z różnych stron świata do pracy nad tymi wszystkimi problemami.
11:23
BarricelliBaricelli, he cameoprawa ołowiana witrażu to do what we now call, really, artificialsztuczny life,
225
671000
4000
Baricelli przyjechał, żeby zajmować się tym, co teraz naprawdę nazywamy sztucznym życiem,
11:27
tryingpróbować to see if, in this artificialsztuczny universewszechświat --
226
675000
3000
żeby sprawdzić, czy w tym sztucznym wszechświecie...
11:30
he was a viral-geneticistwirusowe genetyk, way, way, way aheadprzed siebie of his time.
227
678000
3000
Zajmował się genetyką wirusów - bardzo wyprzedzając swoje czasy.
11:33
He's still aheadprzed siebie of some of the stuffrzeczy that's beingistota doneGotowe now.
228
681000
3000
Dzisiejsze badania nadal pozostają w tyle za niektórymi z jego myśli.
11:36
TryingStara to startpoczątek an artificialsztuczny geneticgenetyczny systemsystem runningbieganie in the computerkomputer.
229
684000
5000
Próby stworzenia sztucznego systemu genetycznego działającego w komputerze.
11:41
BeganRozpoczęła się -- his universewszechświat startedRozpoczęty MarchMarca 3, '53.
230
689000
3000
Zaczął je – jego wszechświat ruszył 3 marca 1953 r.
11:44
So it's almostprawie exactlydokładnie -- it's 50 yearslat agotemu nextNastępny TuesdayWtorek, I guessodgadnąć.
231
692000
5000
Więc to prawie dokładnie – 50 lat minie w przyszły wtorek, chyba.
11:49
And he saw everything in termswarunki of --
232
697000
2000
I postrzegał wszystko w kategoriach...
11:51
he could readczytać the binarydwójkowy codekod straightproste off the machinemaszyna.
233
699000
2000
Potrafił czytać kod binarny prosto z maszyny.
11:53
He had a wonderfulwspaniale rapportprogram Rapport.
234
701000
2000
Świetnie się z nią rozumiał.
11:55
Other people couldn'tnie mógł get the machinemaszyna runningbieganie. It always workedpracował for him.
235
703000
3000
Inni nie potrafili zmusić jej do działania. Jemu była posłuszna zawsze.
11:58
Even errorsbłędy were duplicatedzduplikowane.
236
706000
2000
Nawet błędy udawało się odtworzyć.
12:00
(LaughterŚmiech)
237
708000
1000
(Śmiech)
12:01
"DrDr. BarricelliBaricelli claimsroszczenia machinemaszyna is wrongźle, codekod is right."
238
709000
3000
„Dr Baricelli twierdzi, że maszyna działa nieprawidłowo, a kod jest poprawny.”
12:04
So he designedzaprojektowany this universewszechświat, and ranpobiegł it.
239
712000
3000
Tak więc zaprojektował ten wszechświat i uruchomił go.
12:07
When the bombbomba people wentposzedł home, he was alloweddozwolony in there.
240
715000
3000
Gdy ludzie od bomby skończyli i poszli do domu, on mógł tam zacząć swoją pracę.
12:10
He would runbiegać that thing all night long, runningbieganie these things,
241
718000
3000
Maszyna pracowała całą noc, wykonując jego programy.
12:13
if anybodyktoś rememberspamięta StephenStephen WolframWolfram,
242
721000
2000
Jeśli ktoś pamięta Stephena Wolframa,
12:15
who reinventedodrodzone this stuffrzeczy.
243
723000
2000
który na nowo odkrył te zagadnienia.
12:17
And he publishedopublikowany it. It wasn'tnie było lockedzablokowany up and disappearedzniknął.
244
725000
2000
I opublikował to. Nie wylądowało w szufladzie i nie zniknęło.
12:19
It was publishedopublikowany in the literatureliteratura.
245
727000
2000
Trafiło do literatury naukowej.
12:21
"If it's that easyłatwo to createStwórz livingżycie organismsorganizmy, why not createStwórz a fewkilka yourselfsiebie?"
246
729000
3000
„Jeśli tak łatwo jest tworzyć żywe organizmy, czemu nie stworzyć ich trochę samemu?”
12:24
So, he decidedzdecydowany to give it a try,
247
732000
2000
Więc postanowił spróbować
12:26
to startpoczątek this artificialsztuczny biologybiologia going in the machinesmaszyny.
248
734000
4000
stworzyć tę sztuczną biologię działającą wewnątrz maszyn.
12:30
And he founduznany all these, sortsortować of --
249
738000
2000
I odkrył te wszystkie, coś jak...
12:32
it was like a naturalistprzyrodnik comingprzyjście in
250
740000
2000
Można powiedzieć: przychodzi badacz przyrody
12:34
and looking at this tinymalutki, 5,000-byte-byte universewszechświat,
251
742000
3000
i ogląda ten malutki, 5000-bajtowy wszechświat
12:37
and seeingwidzenie all these things happeningwydarzenie
252
745000
2000
i widzi tam wszystko to,
12:39
that we see in the outsidena zewnątrz worldświat, in biologybiologia.
253
747000
3000
co widzimy w świecie zewnętrznym, w biologii.
12:42
This is some of the generationspokolenia of his universewszechświat.
254
750000
6000
To kilka pokoleń jego wszechświata.
12:48
But they're just going to stayzostać numbersliczby;
255
756000
2000
Ale one pozostaną liczbami –
12:50
they're not going to becomestają się organismsorganizmy.
256
758000
2000
– nie staną się organizmami.
12:52
They have to have something.
257
760000
1000
Muszą coś dostać.
12:53
You have a genotypeGenotyp and you have to have a phenotypefenotyp.
258
761000
2000
Mamy genotyp i musimy mieć fenotyp.
12:55
They have to go out and do something. And he startedRozpoczęty doing that,
259
763000
3000
Muszą ruszyć i zacząć coś robić. I on o to zadbał –
12:58
startedRozpoczęty givingdający these little numericalliczbowy organismsorganizmy things they could playgrać with --
260
766000
3000
– zaczął dawać tym małym cyfrowym organizmom zajęcia,
13:01
playinggra chessszachy with other machinesmaszyny and so on.
261
769000
2000
jak gra w szachy z innymi maszynami itp.
13:03
And they did startpoczątek to evolveewoluować.
262
771000
2000
A one zaczęły ewoluować.
13:05
And he wentposzedł around the countrykraj after that.
263
773000
2000
Potem jeździł po całym kraju.
13:07
EveryKażdy time there was a newNowy, fastszybki machinemaszyna, he startedRozpoczęty usingza pomocą it,
264
775000
4000
Zawsze gdy gdzieś pojawiała się nowa szybka maszyna, zaczynał z niej korzystać
13:11
and saw exactlydokładnie what's happeningwydarzenie now.
265
779000
2000
i widział dokładnie to, co mamy dzisiaj:
13:13
That the programsprogramy, insteadzamiast of beingistota turnedobrócony off -- when you quitporzucić the programprogram,
266
781000
6000
programy, zamiast być wyłączane po ich zamknięciu,
13:19
you'dty byś keep runningbieganie
267
787000
2000
działają nadal,
13:21
and, basicallygruntownie, all the sortssortuje of things like WindowsSystemu Windows is doing,
268
789000
4000
i najprościej mówiąc wszystko, co robi Windows,
13:25
runningbieganie as a multi-cellularMulti komórkowe organismorganizm on manywiele machinesmaszyny,
269
793000
2000
działanie jak wielokomórkowy organizm na wielu maszynach –
13:27
he envisionedprzewidywał all that happeningwydarzenie.
270
795000
1000
– przewidział to wszystko.
13:28
And he saw that evolutionewolucja itselfsamo was an intelligentinteligentny processproces.
271
796000
3000
Ponadto postrzegał samą ewolucję jako inteligentny proces.
13:31
It wasn'tnie było any sortsortować of creatortwórca intelligenceinteligencja,
272
799000
3000
Nie była to żadna inteligencja stwórcy,
13:34
but the thing itselfsamo was a giantogromny parallelrównolegle computationobliczenie
273
802000
3000
ale samo to zjawisko było gigantycznym równoległym procesem obliczeniowym
13:37
that would have some intelligenceinteligencja.
274
805000
2000
obdarzonym pewną inteligencją.
13:39
And he wentposzedł out of his way to say
275
807000
2000
I podsumował swoją pracę, mówiąc,
13:41
that he was not sayingpowiedzenie this was lifelikerealistyczne,
276
809000
3000
że nie twierdzi, że to jest imitacja życia
13:44
or a newNowy kinduprzejmy of life.
277
812000
2000
lub nowy rodzaj życia,
13:46
It just was anotherinne versionwersja of the samepodobnie thing happeningwydarzenie.
278
814000
3000
to po prostu inna wersja tego samego procesu.
13:49
And there's really no differenceróżnica betweenpomiędzy what he was doing in the computerkomputer
279
817000
3000
I naprawdę nie ma żadnej różnicy między tym, co uruchomił w komputerze,
13:52
and what natureNatura did billionsmiliardy of yearslat agotemu.
280
820000
3000
a tym, co przyroda zrobiła miliardy lat temu.
13:55
And could you do it again now?
281
823000
2000
Czy można to teraz powtórzyć?
13:57
So, when I wentposzedł into these archivesarchiwa looking at this stuffrzeczy, lolo and beholdujrzeć,
282
825000
4000
Gdy siedziałem w tym archiwum i przeglądałem to wszystko – niespodzianka! –
14:01
the archivistarchiwista cameoprawa ołowiana witrażu up one day, sayingpowiedzenie,
283
829000
2000
– pewnego dnia przyszedł pracownik archiwum i powiedział
14:03
"I think we founduznany anotherinne boxpudełko that had been thrownrzucony out."
284
831000
3000
„Chyba znaleźliśmy jeszcze jedno pudło, które zostało wyrzucone.”
14:06
And it was his universewszechświat on punchPunch cardskarty.
285
834000
2000
A był to ten wszechświat na kartach dziurkowanych.
14:08
So there it is, 50 yearslat laterpóźniej, sittingposiedzenie there -- sortsortować of suspendedzawieszone animationanimacja.
286
836000
6000
Więc oto on, po 50 latach, jest tutaj. Jakby zahibernowany.
14:14
That's the instructionsinstrukcje for runningbieganie --
287
842000
2000
To instrukcje –
14:16
this is actuallytak właściwie the sourceźródło codekod
288
844000
2000
– to jest naprawdę kod źródłowy
14:18
for one of those universeswszechświaty,
289
846000
2000
jednego z tych wszechświatów
14:20
with a noteUwaga from the engineersinżynierowie
290
848000
2000
z notatką inżynierów
14:22
sayingpowiedzenie they're havingmający some problemsproblemy.
291
850000
1000
mówiącą, że mają pewne problemy.
14:23
"There mustmusi be something about this codekod that you haven'tnie mam explainedwyjaśnione yetjeszcze."
292
851000
5000
„W tym kodzie musi byś coś, czego jeszcze pan nie wytłumaczył.”
14:28
And I think that's really the truthprawda. We still don't understandzrozumieć
293
856000
3000
I myślę, że to prawda. Wciąż nie rozumiemy,
14:31
how these very simpleprosty instructionsinstrukcje can leadprowadzić to increasingwzrastający complexityzłożoność.
294
859000
4000
jak te bardzo proste instrukcje mogą prowadzić do wzrostu złożoności.
14:35
What's the dividingdziałowy linelinia betweenpomiędzy
295
863000
2000
Gdzie jest granica między
14:37
when that is lifelikerealistyczne and when it really is aliveżywy?
296
865000
4000
imitacją życia a prawdziwym życiem?
14:41
These cardskarty, now, thanksdzięki to me showingseans up, are beingistota savedzapisane.
297
869000
4000
Te karty, dzięki temu że się tam zjawiłem, udało się ocalić.
14:45
And the questionpytanie is, should we runbiegać them or not?
298
873000
2000
Teraz pytanie brzmi: czy powinniśmy to uruchomić?
14:47
You know, could we get them runningbieganie?
299
875000
2000
Rozumiecie, czy możemy to uruchomić?
14:49
Do you want to let it looseluźny on the InternetInternet?
300
877000
1000
Chcielibyście to wypuścić na wolność w Internecie?
14:50
These machinesmaszyny would think they --
301
878000
2000
Te maszyny myślałyby, że...
14:52
these organismsorganizmy, if they cameoprawa ołowiana witrażu back to life now --
302
880000
3000
Te organizmy, gdyby teraz wróciły do życia,
14:55
whetherczy they'veoni diedzmarły and goneodszedł to heavenniebo, there's a universewszechświat.
303
883000
2000
zastanawiałyby się, czy umarły i trafiły do nieba, to wszechświat...
14:57
My laptopkomputer przenośny is 10 thousandtysiąc millionmilion timesczasy
304
885000
5000
Mój laptop ma 10 tysięcy milionów razy
15:02
the sizerozmiar of the universewszechświat that they livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj in when BarricelliBaricelli quitporzucić the projectprojekt.
305
890000
5000
większą pojemność niż wszechświat, w którym żyły, gdy Baricelli zakończył projekt.
15:07
He was thinkingmyślący fardaleko aheadprzed siebie, to
306
895000
2000
Myślami wybiegał daleko w przyszłość – do kwestii
15:09
how this would really growrosnąć into a newNowy kinduprzejmy of life.
307
897000
3000
w jaki sposób to by mogło się rozwinąć w nową formę życia.
15:12
And that's what's happeningwydarzenie!
308
900000
2000
I to się właśnie dzieje!
15:14
When JuanJuan EnriquezEnriquez told us about
309
902000
2000
Gdy Juan Enriquez opowiadał nam o
15:16
these 12 trillionkwintylion bitsbity beingistota transferredprzeniesione back and forthnaprzód,
310
904000
4000
tych przesyłanych w tę i z powrotem 12 trylionach bitów,
15:20
of all this genomicsgenomika datadane going to the proteomicsproteomika lablaboratorium,
311
908000
4000
o tych wszystkich danych genomicznych trafiających do laboratorium proteomiki -
15:24
that's what BarricelliBaricelli imaginedwyobrażałem sobie:
312
912000
2000
– to jest właśnie to, co wyobrażał sobie Baricelli:
15:26
that this digitalcyfrowy codekod in these machinesmaszyny
313
914000
3000
że ten kod cyfrowy w maszynach
15:29
is actuallytak właściwie startingstartowy to codekod --
314
917000
2000
naprawdę zaczyna pisać kod,
15:31
it alreadyjuż is codingkodowanie from nucleicnukleinowych acidskwasy.
315
919000
3000
już tworzy kod z kwasów nukleinowych.
15:34
We'veMamy been doing that sinceod, you know, sinceod we startedRozpoczęty PCRPCR
316
922000
3000
Robimy to, odkąd wynaleziono reakcję łańcuchową polimerazy (metodę PCR)
15:37
and synthesizingsyntezować smallmały stringssmyczki of DNADNA.
317
925000
6000
i syntetyzujemy małe łańcuchy DNA.
15:43
And realreal soonwkrótce, we're actuallytak właściwie going to be synthesizingsyntezować the proteinsbiałka,
318
931000
3000
A faktycznie już wkrótce będziemy syntetyzować białka,
15:46
and, like SteveSteve showedpokazał us, that just opensotwiera się an entirelycałkowicie newNowy worldświat.
319
934000
5000
co jak pokazał nam Steve otwiera przed nami całkiem nowy świat.
15:51
It's a worldświat that VonVon NeumannNeumann himselfsamego siebie envisionedprzewidywał.
320
939000
3000
To świat, który wyobrażał sobie sam von Neumann.
15:54
This was publishedopublikowany after he diedzmarły: his sortsortować of unfinishedniedokończony notesnotatki
321
942000
3000
To zostało opublikowane po jego śmierci – rodzaj niedokończonych zapisków
15:57
on self-reproducingsamoreprodukujących się machinesmaszyny,
322
945000
2000
o samoreprodukujących się maszynach.
15:59
what it takes to get the machinesmaszyny sortsortować of jump-startedZygalskiego
323
947000
3000
Czego trzeba, żeby w maszynach w pewien sposób „odpalić napęd”,
16:02
to where they beginzaczynać to reproducerozmnażać się.
324
950000
2000
żeby „zaskoczyły” i zaczęły się reprodukować.
16:04
It tookwziął really threetrzy people:
325
952000
2000
Trzeba do tego było trzech osób:
16:06
BarricelliBaricelli had the conceptpojęcie of the codekod as a livingżycie thing;
326
954000
3000
Baricelli miał koncepcję kodu jako bytu ożywionego.
16:09
VonVon NeumannNeumann saw how you could buildbudować the machinesmaszyny --
327
957000
3000
Von Neumann odkrył sposób budowy komputerów.
16:12
that now, last countliczyć, fourcztery millionmilion
328
960000
3000
Obecnie, według najnowszych danych, cztery miliony
16:15
of these VonVon NeumannNeumann machinesmaszyny is builtwybudowany everykażdy 24 hoursgodziny;
329
963000
3000
takich maszyn von Neumanna są budowane każdej doby.
16:18
and JulianJulian BigelowBigelow, who diedzmarły 10 daysdni agotemu --
330
966000
4000
A Julian Bigelow, który zmarł 10 dni temu,
16:22
this is JohnJohn Markoff'sMarkoff's obituarypośmiertny for him --
331
970000
3000
to wspomnienie pośmiertne o nim napisane przez Johna Markoffa,
16:25
he was the importantważny missingbrakujący linkpołączyć,
332
973000
2000
był ważnym brakującym ogniwem:
16:27
the engineerinżynier who cameoprawa ołowiana witrażu in
333
975000
2000
inżynierem, który pojawił się,
16:29
and knewwiedziałem how to put those vacuumodkurzać tubesrury togetherRazem and make it work.
334
977000
3000
wiedząc jak złożyć razem te lampy próżniowe i sprawić, by to wszystko działało.
16:32
And all our computerskomputery have, insidewewnątrz them,
335
980000
2000
Wszystkie nasze komputery mają w środku
16:34
the copieskopie of the architecturearchitektura that he had to just designprojekt
336
982000
4000
kopie architektury, którą on zwyczajnie zaprojektował
16:38
one day, sortsortować of on pencilołówek and paperpapier.
337
986000
3000
pewnego dnia, można powiedzieć mając tylko papier i ołówek.
16:41
And we owezawdzięczać a tremendousogromny creditkredyt to that.
338
989000
2000
A zawdzięczamy temu bardzo wiele.
16:43
And he explainedwyjaśnione, in a very generoushojny way,
339
991000
4000
Ponadto opisał, bardzo obszernie,
16:47
the spiritduch that broughtprzyniósł all these differentróżne people to
340
995000
2000
ducha, który przywiódł wszystkich tych ludzi do
16:49
the InstituteInstytut for AdvancedZaawansowane StudyBadania in the '40s to do this projectprojekt,
341
997000
3000
Institute for Advanced Study w latach 40-tych, aby zrealizować ten projekt
16:52
and make it freelyswobodnie availabledostępny with no patentspatenty, no restrictionsograniczenia,
342
1000000
3000
i udostępnić go całemu światu bez żadnych ograniczeń ani patentów,
16:55
no intellectualintelektualny propertynieruchomość disputessporów to the restodpoczynek of the worldświat.
343
1003000
3000
żadnych sporów o prawa własności intelektualnej.
16:58
That's the last entrywejście in the logbookLogbook
344
1006000
3000
To ostatni wpis w dzienniku,
17:01
when the machinemaszyna was shutzamknąć down, JulyLipiec 1958.
345
1009000
3000
w dniu wyłączenia maszyny w lipcu 1958 r.
17:04
And it's JulianJulian BigelowBigelow who was runningbieganie it untilaż do midnightpółnocy
346
1012000
3000
To Julian Bigelow czuwał nad pracą maszyny do północy,
17:07
when the machinemaszyna was officiallyoficjalnie turnedobrócony off.
347
1015000
2000
kiedy to została oficjalnie wyłączona.
17:09
And that's the endkoniec.
348
1017000
2000
To już koniec.
17:11
Thank you very much.
349
1019000
2000
Dziękuję bardzo.
17:13
(ApplauseAplauz)
350
1021000
1000
(Brawa)
Translated by Marcin Krzaczkowski
Reviewed by Jerzy Pa

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
George Dyson - Historian of science
In telling stories of technologies and the individuals who created them, George Dyson takes a clear-eyed view of our scientific past -- while illuminating what lies ahead.

Why you should listen

The development of the Aleutian kayak, its adaptation by Russians in the 18th and 19th centuries, and his own redevelopment of the craft in the 1970s was chronicled in George Dyson’s Baidarka: The Kayak of 1986. His 1997 Darwin Among the Machines: The Evolution of Global Intelligence (“the last book about the Internet written without the Internet”) explored the history and prehistory of digital computing and telecommunications as a manifestation of the convergent destiny of organisms and machines.

Project Orion: The True Story of the Atomic Spaceship, published in 2002, assembled first-person interviews and recently declassified documents to tell the story of a path not taken into space: a nuclear-powered spaceship whose objective was to land a party of 100 people on Mars four years before we landed two people on the Moon. Turing's Cathedral: The Origins of the Digital Universe, published in 2012, illuminated the transition from numbers that mean things to numbers that do things in the aftermath of World War II.

Dyson’s current project, Analogia, is a semi-autobiographical reflection on how analog computation is re-establishing control over the digital world.

More profile about the speaker
George Dyson | Speaker | TED.com