ABOUT THE SPEAKER
Brewster Kahle - Digital librarian
Brewster Kahle is an inventor, philanthropist and digital librarian. His Internet Archive offers 85 billion pieces of deep Web geology -- a fascinating look at the formation of the Internet over the years, and a challenge to those who would keep knowledge buried.

Why you should listen

Brewster Kahle's stated goal is "Universal access to all knowledge," and his catalog of inventions and institutions created for this purpose read like a Web's Greatest Hits list. In 1982 he helped start Thinking Machines, a supercomputer company specializing in text searching, and would go on to invent the Internet's first publishing and distributed search system, WAIS, whose customers included the New York Times and the United States Senate.

But most notably, perhaps, Kahle is founder and director of the Internet Archive, a free service which steadfastly archives World Wide Web documents, even as they are plowed over by breakneck trends in commerce, culture and politics. (On his Wayback Machine, you can view pages as they appeared in web antiquity -- say, Yahoo! in 1996.) As a member of the Board of Directors of the Electronic Frontier Foundation, he works to keep such information free and reachable.

Kahle is a key supporter of the Open Content Alliance and has been elected a fellow of the American Academy of Arts and Sciences. He and his wife operate a nonprofit organization, the Kahle/Austin Foundation, which funds the Internet Archive.

More profile about the speaker
Brewster Kahle | Speaker | TED.com
EG 2007

Brewster Kahle: A free digital library

Brewster Kahle buduje darmową bibliotekę cyfrową

Filmed:
523,085 views

Brewster Kahle buduje ogromną bibliotekę cyfrową zawierającą każdą opublikowaną książkę i każdy nakręcony film, obejmującą wszystkie epoki internetowej historii... Wszystko to za darmo dla wszystkich - o ile ktoś inny nie zrobi tego przed nim.
- Digital librarian
Brewster Kahle is an inventor, philanthropist and digital librarian. His Internet Archive offers 85 billion pieces of deep Web geology -- a fascinating look at the formation of the Internet over the years, and a challenge to those who would keep knowledge buried. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
We really need to put the bestNajlepiej we have to offeroferta withinw ciągu reachdosięgnąć of our childrendzieci.
0
0
4000
Koniecznie musimy dać naszym dzieciom dostęp do najlepszego, co mamy.
00:19
If we don't do that, we're going to get the generationgeneracja we deservezasłużyć.
1
4000
5000
Jeśli tego nie zrobimy, przyszłe pokolenie będzie takim, na jakie sobie zasłużyliśmy.
00:24
They're going to learnuczyć się from whatevercokolwiek it is they have around them.
2
9000
3000
Przyszłe pokolenie będzie uczyło się z tego, co znajdzie wokół siebie.
00:27
And we, as now the eliteelita, parentsrodzice, librariansbibliotekarze, professionalsprofesjonaliści, whatevercokolwiek it is,
3
12000
8000
I my, jako obecna elita intelektualna, rodzice, bibliotekarze, profesjonaliści, cokolwiek robimy,
00:35
a bunchwiązka of our activitieszajęcia are, in factfakt, in tryingpróbować to get the bestNajlepiej we have to offeroferta
4
20000
4000
to znaczna część naszych działań skupia się na próbie umożliwienia dostępu do tego, co najlepsze
00:39
withinw ciągu reachdosięgnąć of those around us, or as broadlyszeroko as we can.
5
24000
4000
wszystkim dookoła nas lub tak szeroko, jak tylko się da.
00:43
I'm going to startpoczątek and endkoniec this talk with a couplepara things that are carvedrzeźbione in stonekamień.
6
28000
3000
Chcę rozpocząć i zakończyć ten wykład kilkoma słowami, które wyryte są w kamieniu.
00:46
One is what's on the BostonBoston PublicPubliczne LibraryBiblioteka.
7
31000
4000
Zacznę tym, co wyryte zostało na Bostońskiej Bibliotece Publicznej.
00:50
CarvedRzeźbione abovepowyżej theirich doordrzwi is, "FreeDarmowe to All."
8
35000
3000
Wyryte nad drzwiami są słowa: "Dostępne dla wszystkich"
00:53
It's kinduprzejmy of an inspiringinspirujący statementkomunikat,
9
38000
2000
Jest to inspirujące twierdzenie
00:55
and I'll go back at the endkoniec of this.
10
40000
2000
i powrócę jeszcze do niego na końcu.
00:57
I'm a librarianbibliotekarz, and what I'm tryingpróbować to do is bringprzynieść all of the worksPrace of knowledgewiedza, umiejętności
11
42000
5000
Jestem bibliotekarzem, więc staram się udostępnić wiedzę ze wszystkich utworów
01:02
to as manywiele people as want to readczytać it.
12
47000
4000
każdemu, kto tylko zechce je czytać.
01:06
And the ideapomysł of usingza pomocą technologytechnologia is perfectidealny for us.
13
51000
2000
Używanie technologii to dla nas idealny pomysł.
01:08
I think we have the opportunityokazja to one-upone-up the GreeksGrecy.
14
53000
4000
Myślę, że mamy okazję prześcignąć Greków.
01:12
It's not easyłatwo to one-upone-up the GreeksGrecy. But with the industriousnesspracowitości of the EgyptiansEgipcjanie,
15
57000
5000
Nie jest łatwo ich prześcignąć. Dzięki pracowitości Egipcjan,
01:17
they were ablezdolny to buildbudować the LibraryBiblioteka of AlexandriaAleksandria --
16
62000
2000
zdołali oni wybudować Bibliotekę Aleksandryjską --
01:19
the ideapomysł of a copyKopiuj of everykażdy bookksiążka of all the peoplesnarody of the worldświat.
17
64000
4000
z jej ideą skopiowania każdej istniejącej książki całej ówczesnej ludzkości.
01:23
The problemproblem was you actuallytak właściwie had to go to AlexandriaAleksandria to go to it.
18
68000
3000
Problemem było jednak to, że trzeba było udać się do Aleksandrii, aby z niej skorzystać.
01:26
On the other handdłoń, if you did, then great things happenedstało się.
19
71000
3000
Z drugiej strony, jeśli ktoś już tam dotarł, to działy się cuda.
01:29
I think we can one-upone-up the GreeksGrecy and achieveosiągać something.
20
74000
3000
Myślę, że możemy prześcignąć Greków i osiągnąć coś znaczącego.
01:32
And I'm going to try to arguespierać się only one pointpunkt todaydzisiaj:
21
77000
3000
Spróbuję więc przedstawić dzisiaj tylko jedno twierdzenie:
01:35
that universaluniwersalny accessdostęp to all knowledgewiedza, umiejętności is withinw ciągu our graspchwycić.
22
80000
5000
możemy zapewnić powszechny dostęp do całej wiedzy ludzkości.
01:40
So if I'm successfuludany, then you'llTy będziesz actuallytak właściwie come away thinkingmyślący,
23
85000
3000
Jeśli mi się uda was przekonać, to wyjdziecie stąd przekonani, że:
01:43
yeah, we could actuallytak właściwie achieveosiągać the great visionwizja of everything ever publishedopublikowany,
24
88000
7000
"tak, jesteśmy w stanie zrealizować tę wielką wizję, że wszystko, co było kiedykolwiek opublikowane,
01:50
everything that was ever meantOznaczało for distributiondystrybucja,
25
95000
2000
wszystko, co kiedykolwiek miało być rozpowszechniane,
01:52
availabledostępny to anybodyktoś in the worldświat that's ever wanted to have accessdostęp to it.
26
97000
4000
będzie dostępne dla każdego, kto tylko zechce mieć do tego dostęp".
01:56
Yes, there's issuesproblemy about how moneypieniądze should be distributedRozpowszechniane,
27
101000
4000
Tak, pojawia się kwestia sposobu podziału pieniędzy,
02:00
and that's still beingistota refiguredrefigured out.
28
105000
2000
nad tym jeszcze pracujemy.
02:02
But I'd say there's plentydużo of moneypieniądze, and there's plentydużo of demandżądanie,
29
107000
2000
Ale uważam, że jest mnóstwo pieniędzy i ogromny popyt,
02:04
so we can actuallytak właściwie achieveosiągać that.
30
109000
3000
więc faktycznie możemy to osiągnąć.
02:07
But I'm going to go over the technologicaltechniczny, socialspołeczny
31
112000
3000
Skupię się jednak na kwestiach technologicznych i społecznych
02:10
and sortsortować of where are we as a wholecały, tryingpróbować to get to that particularszczególny visionwizja.
32
115000
4000
oraz powiem, jak nam idzie realizacja tej właśnie wizji.
02:14
And the way I'm going to try to do this is do it like the AmazonAmazon.comcom websitestronie internetowej,
33
119000
5000
Sposób w jaki to zrobię, jest zainspirowany budową strony Amazon.com --
02:19
the booksksiążki, musicmuzyka, videowideo and just go stepkrok -- mediagłoska bezdźwięczna typerodzaj by mediagłoska bezdźwięczna typerodzaj,
34
124000
5000
książki, muzyka, wideo - po kolei od jednego środka przekazu do drugiego,
02:24
just go and say, all right, how'rejak się masz we doing on this?
35
129000
3000
po prostu powiem, jak nam z tym idzie.
02:27
So if we startpoczątek with booksksiążki, you know, sortsortować of where are we?
36
132000
4000
Zacznijmy od książek. Więc gdzie mniej więcej jesteśmy?
02:31
Well, first you have to, as an engineerinżynier, scopezakres the problemproblem. How bigduży is it?
37
136000
4000
Najpierw trzeba po inżyniersku zbadać zakres tematu. Ile jest do zrobienia?
02:35
If you wanted to put all of the publishedopublikowany worksPrace onlineonline
38
140000
3000
Jeżeli chcielibyście umieścić wszystkie opublikowane prace w sieci
02:38
so that anybodyktoś could have it availabledostępny, well, how bigduży a problemproblem is it?
39
143000
4000
w taki sposób, aby każdy miał do nich dostęp, jak wielki byłby z tym problem?
02:42
Well, we don't really know, but the largestNajwiększa printwydrukować librarybiblioteka in the worldświat
40
147000
4000
W zasadzie tego nie wiemy. Największa biblioteka druków na świecie,
02:46
is the LibraryBiblioteka of CongressKongres. It's 26 millionmilion volumeskłęby, 26 millionmilion volumeskłęby.
41
151000
4000
to Biblioteka Kongresu Stanow Zjednoczonych - 26 milionów tomów.
02:50
It is, by fardaleko and away, the largestNajwiększa printwydrukować librarybiblioteka in the worldświat.
42
155000
3000
Jak do tej pory jest to największa biblioteka druków na świecie.
02:53
And a bookksiążka, if you had a bookksiążka, is about a megabytemegabajt,
43
158000
4000
Zaś książka ma rozmiar około jednego megabajta,
02:57
so -- you know, if you had it in MicrosoftMicrosoft WordSłowo.
44
162000
4000
jeśli zapisać ją w edytorze tekstu Microsoft Word.
03:01
So a megabytemegabajt, 26 millionmilion megabytesmegabajtów is 26 terabytesterabajty --
45
166000
4000
Przyjmując megabajt, 26 milionów megabajtów to 26 terabajtów,
03:05
it goesidzie mega-Mega-, giga-Giga-, tera-Tera-. 26 terabytesterabajty.
46
170000
3000
kolejne rzędy wielkości: mega, giga, tera, 26 terabajtów.
03:08
26 terabytesterabajty fitspasuje in a computerkomputer systemsystem that's about this bigduży,
47
173000
3000
26 terabajtów mieści się w komputerze, mniej więcej takich rozmiarów,
03:11
on spinningspinning LinuxLinux drivesdyski, and it costskoszty about 60,000 dollarsdolarów.
48
176000
5000
na linuksowych twardzych dyskach, który kosztuje około 60 000 dolarów.
03:16
So for the costkoszt of a housedom -- or around here, a garagegaraż --
49
181000
4000
Płącąc tyle co za dom albo tyle co garaż w tej okolicy,
03:20
you can put, you can have spinningspinning all of the wordssłowa in the LibraryBiblioteka of CongressKongres.
50
185000
5000
można mieć system zawierający całą Bibliotekę Kongresu.
03:25
That's prettyładny neatschludny.
51
190000
2000
Całkiem nieźle.
03:27
Then the questionpytanie is, what do you get?
52
192000
2000
Pojawia się pytanie: co z tego za pożytek?
03:29
You know, is it worthwartość tryingpróbować to get there?
53
194000
2000
Czy warto probówać to osiągnąć?
03:31
Do you actuallytak właściwie want it onlineonline?
54
196000
2000
Czy właściwie chcemy to mieć w sieci?
03:33
Some of the first things that people do is they make bookksiążka readersczytelnicy
55
198000
3000
Pierwszą rzeczą, którą się z tym robi są czytniki książek,
03:36
that allowdopuszczać you to searchszukanie insidewewnątrz the booksksiążki, and that's kinduprzejmy of funzabawa.
56
201000
3000
które pozwalają na przeszukiwanie ich treści książek i to jest całkiem fajne.
03:39
And you can downloadpobieranie these things, and look around them in newNowy and differentróżne wayssposoby.
57
204000
3000
Można takie czytniki pobrać z internetu i używać je na różne sposoby.
03:42
And you can get at them remotelyzdalnie, if you happenzdarzyć to have a laptopkomputer przenośny.
58
207000
6000
I można mieć do tego wszystkiego zdalny dostęp, jeśli używa się laptopa.
03:48
There's startingstartowy to be some of these sortsortować of pagestrona turn-ykolej y interfacesinterfejsy
59
213000
4000
Zaczynają pojawiać się interfejsy imitujące przewracanie stron,
03:52
that look a wholecały lot like booksksiążki in certainpewny wayssposoby,
60
217000
3000
które nieco przypominają papierowe książki,
03:55
and you can searchszukanie them, make little tabszakładki, and it's kinduprzejmy of cuteładny --
61
220000
2000
da się wyszukiwać, tworzyć zakładki - to jest całkiem sprytne
03:57
still very book-likeksiążki jak -- on your laptopkomputer przenośny.
62
222000
3000
i ciągle bardzo przypomina książkę, chociaż jest na laptopie.
04:00
But I don't know, readingczytanie things on a laptopkomputer przenośny --
63
225000
3000
No ale nie wiem, czytanie na laptopie,
04:03
wheneverkiedy tylko I pullCiągnąć up my laptopkomputer przenośny, it always feelsczuje like work.
64
228000
2000
jak siedzę przy laptopie, to czuję się jak w pracy.
04:05
I think that's one of the reasonspowody why the KindleKindle is so great.
65
230000
3000
I właśnie dlatego czytnik Amazon Kindle jest taki świetny.
04:08
I don't have to feel like I'm at work to readczytać a KindleKindle.
66
233000
3000
Nie czuję się, jakbym był w pracy, gdy czytam na Kinde.
04:11
It's startingstartowy to be a little bitkawałek more specifiedokreślony.
67
236000
3000
Pojawia się więc specjalizacja.
04:14
But I have to say that there's olderstarsze technologiestechnologie that I tendzmierzać to like.
68
239000
6000
Muszę jednak przyznać, że istnieją również starsze technologie, które lubię.
04:21
I like the physicalfizyczny bookksiążka.
69
246000
3000
Lubię papierowe książki.
04:24
And I think we can go and use our technologytechnologia to go and digitizedigitalizacji things,
70
249000
5000
Sądzę, że możemy używać naszej technologii by dygitalizować zbiory,
04:29
put them on the NetNetto, and then downloadpobieranie,
71
254000
2000
umieszczać je w sieci, a później pobierać,
04:31
printwydrukować them and bindwiązać them, and endkoniec up with booksksiążki again.
72
256000
2000
drukować i oprawiać - znów uzyskując papierowe książki.
04:33
And we sortsortować of said, well, how hardciężko is this?
73
258000
2000
Pomyśleliśmy sobie - czy to będzie trudne?
04:35
And it turnsskręca out to not be very hardciężko.
74
260000
2000
I okazuje się, że nie jest to zbyt trudne.
04:37
We actuallytak właściwie wentposzedł off to make a bookmobileBibliobus.
75
262000
2000
A nawet stworzyliśmy książkowóz.
04:39
And a bookmobileBibliobus -- the sizerozmiar of a vanawangarda with a satellitesatelita dishdanie,
76
264000
2000
Jest to furgonetka z anteną satelitarną, drukarką,
04:41
a printerdrukarka, binderspoiwo and cutterFrez, and kidsdzieciaki make theirich ownwłasny booksksiążki.
77
266000
2000
i sprzętem do oprawiania, gdzie dzieci robią własne książki.
04:43
It costskoszty about threetrzy dollarsdolarów to downloadpobieranie, printwydrukować and bindwiązać a normalnormalna, oldstary bookksiążka.
78
268000
6000
Koszt pobrania, druku i oprawy starej dobrej książki wynosi około 3 dolarów.
04:49
And they actuallytak właściwie come out kinduprzejmy of nicemiły looking.
79
274000
2000
Wyglądają one całkiem dobrze.
04:51
You can actuallytak właściwie get really good-lookingprzystojny booksksiążki
80
276000
3000
Naprawdę można zrobić świetnie wyglądające książki
04:54
for on the orderzamówienie of one pennygrosz perza pagestrona, sortsortować of the partsCzęści costkoszt for doing this.
81
279000
4000
za około trzy grosze za stronę, czyli po kosztach materiałów.
04:58
So the ideapomysł of -- this technologytechnologia actuallytak właściwie maymoże endkoniec up
82
283000
3000
Więc taka technologia może faktycznie sprawić,
05:01
puttingwprowadzenie booksksiążki back in people'sludzie handsręce again.
83
286000
2000
że ludzie dostaną więcej papierowych książek.
05:03
There are some other bookmobilesbookmobiles runningbieganie around.
84
288000
2000
Również inne książkowozy są obecnie w użyciu.
05:05
This is EricEric EldredEldred makingzrobienie booksksiążki at WaldenWalden PondStaw -- Thoreau'sThoreau worksPrace.
85
290000
4000
To Eryk Eldred, który drukuje nad Walden Pond prace Thoreau.
05:09
This is just before he got kickedkopnięty out by the ParksParki ServicesUsługi,
86
294000
3000
Chwilę po tym leśnicy wyrzucili go z parku narodowego
05:12
for competingkonkurowanie with the bookstoreKsięgarnia there.
87
297000
3000
za konkurowanie z miejscową księgarnią.
05:15
In IndiaIndie, they'veoni got anotherinne couplepara bookmobilesbookmobiles runningbieganie around.
88
300000
3000
W Indiach też mają parę książkowozów.
05:18
And this is the openingotwarcie day at the LibraryBiblioteka of AlexandriaAleksandria,
89
303000
3000
A to jest dzień otwarcia Biblioteki Aleksandryjskiej,
05:21
the newNowy LibraryBiblioteka of AlexandriaAleksandria, in EgyptEgipt.
90
306000
4000
Nowej Biblioteki Aleksandryjskiej w Egipcie.
05:25
It was quitecałkiem popularlypopularnie attendedUczęszczał do.
91
310000
2000
Uczestniczyło w nim dość dużo ludzi.
05:27
And kidsdzieciaki startingstartowy to make theirich ownwłasny booksksiążki,
92
312000
3000
A to dzieciaki zaczynające robić swoje własne książki
05:30
and a happyszczęśliwy kiddziecko with the first bookksiążka that he's ever ownedwłasnością.
93
315000
3000
i szczęśliwy chłopiec ze swoją pierwszą w życiu książką.
05:33
So the ideapomysł of beingistota ablezdolny to use this technologytechnologia
94
318000
2000
A więc pomysł użycia tej technologii
05:35
to endkoniec up with paperpapier where I can handleuchwyt sortsortować of soundsDźwięki a little retroretro,
95
320000
3000
do tworzenia papierowych książek jest, moim zdaniem, trochę retro,
05:38
but I think it still has its placemiejsce.
96
323000
3000
ale uważam, że nadal się sprawdza.
05:41
And beingistota from the SiliconKrzemu ValleyDolina, sortsortować of utopianutopijny
97
326000
4000
Pomysł pochodzi z Doliny Krzemowej, która jest takim nieco
05:45
sortsortować of worldświat,
98
330000
2000
utopijnym miejscem, więc stwierdziliśmy,
05:47
we thought, if we can make this technologytechnologia work in ruralwiejski UgandaUganda,
99
332000
3000
że dopiero jeśli uda nam się to wdrożyć na wsi w Ugandzie,
05:50
we mightmoc have something.
100
335000
2000
to znaczy, że to jest przydatne.
05:52
So we actuallytak właściwie got some fundingfinansowanie from the WorldŚwiat BankBank to try it out.
101
337000
4000
Udało nam się otrzymać dotacje z Banku Światowego na takie testy.
05:56
And we founduznany in about 30 daysdni we could go and take a couplepara folksludzie from SiliconKrzemu ValleyDolina,
102
341000
4000
I okazało się, że w ciągu 30 dni da się wziąć kilka osób z Doliny Krzemowej,
06:00
flylatać them to UgandaUganda, buykupować a carsamochód, setzestaw up the first InternetInternet connectionpołączenie
103
345000
6000
wysłać je do Ugandy, kupić samochód, założyć pierwsze połączenie internetowe
06:06
at the NationalKrajowe LibraryBiblioteka of UgandaUganda, figurepostać out what they wanted,
104
351000
3000
w Bibliotece Narodowej Ugandy, zrozumieć jakie są lokalne potrzeby
06:09
and get a programprogram going makingzrobienie booksksiążki in ruralwiejski UgandaUganda.
105
354000
3000
i uruchomić program wytwarzania książek na ugandyjskiej wsi.
06:12
And it actuallytak właściwie -- so technologicallytechnologicznie, it worksPrace.
106
357000
3000
I to naprawdę technologicznie działa.
06:15
What we founduznany out of this is we didn't have the right booksksiążki.
107
360000
3000
Okazało się natomiast, że nie mamy odpowiednich książek.
06:19
So the booksksiążki were in the librarybiblioteka. We could get it to people, if they're digitizedzdigitalizowane,
108
364000
3000
Książki były w bibliotece. Mogliśmy je udostępnić, gdyby były w formie cyfrowej,
06:22
but we didn't know how to quitecałkiem get them digitizedzdigitalizowane.
109
367000
3000
ale nie wiedzieliśmy, jak je przetworzyć do tej formy.
06:25
EverybodyKażdy thought the answerodpowiedź is, sendwysłać things to IndiaIndie and ChinaChiny.
110
370000
5000
Myśleliśmy, że rozwiązaniem jest wysłanie książek do Indii i Chin.
06:30
And so we'vemamy triedwypróbowany that, and I'll go over that in a momentza chwilę.
111
375000
2000
Wypróbowaliśmy to i za chwilę o tym opowiem.
06:32
There are some newernowsze technologiestechnologie for deliveringdostarczanie
112
377000
3000
Są również nowsze technologie dostarczania,
06:35
that have happenedstało się that are actuallytak właściwie quitecałkiem excitingekscytujący as well.
113
380000
3000
już wdrożone, które są bardzo interesujące, jak na przykład
06:38
One is a print-on-demandPrint-on-demand machinemaszyna that lookswygląda like a RubeRube GoldbergGoldberg machinemaszyna.
114
383000
3000
maszyna drukująca na żądanie, przypominająca Maszynę Rube Goldberga.
06:41
We have one of these things now. It's completelycałkowicie coolchłodny.
115
386000
2000
Mamy jedną z nich, jest naprawdę świetna.
06:43
It's all conveyorPrzenośnik beltpas, and it makesczyni a bookksiążka.
116
388000
5000
To pas transmisyjny, który wytwarza książki.
06:48
And it's callednazywa the "EspressoEspresso BookKsiążki MachineMaszyny,"
117
393000
2000
Nazywa się to "Ekspres do książek"
06:50
and in about 10 minutesminuty, you can pressnaciśnij a buttonprzycisk and make a bookksiążka.
118
395000
4000
i w ciągu około 10 minut od naciśnięcia guzika wytwarza on książkę.
06:54
Something elsejeszcze I'm quitecałkiem excitedpodekscytowany about in this particularszczególny domaindomena,
119
399000
4000
Innym pomysłem, z którym wiążę nadzieje w tej właśnie dziedzinie,
07:00
beyondpoza these sortsortować of kiosk-yKiosk-y things where you can get booksksiążki on demandżądanie,
120
405000
4000
wychodzącym poza automaty, w których można dostać książki na żądanie,
07:04
is some of these newNowy little screensekrany that are comingprzyjście out.
121
409000
4000
jest pojawienie się tych nowych małych ekranów.
07:08
And one of my favoritesUlubione in this is the $100 laptopkomputer przenośny.
122
413000
4000
Jednym z moich ulubionych jest laptop w cenie 100 dolarów.
07:12
And I don't mean to stealkraść any thundergrzmot here,
123
417000
6000
Nie mam tutaj zamiaru kraść niczyich pomysłów,
07:18
but we'vemamy goneodszedł and used one of these things to be an e-booke-book readerczytelnik.
124
423000
4000
ale my zaczęliśmy je wykorzystywać jako czytniki e-booków.
07:23
So here'soto jest one of the betabeta unitsjednostki and you can --
125
428000
6000
Więc to jest jeden z nich, który jak się okazuje,
07:29
it actuallytak właściwie turnsskręca out to be a really good-lookingprzystojny e-booke-book readerczytelnik.
126
434000
8000
całkiem nieźle się sprawdza jako czytnik e-booków.
07:37
And we have a quickszybki hackwłamać się that we did to try to put one of our booksksiążki on it,
127
442000
4000
Wrzuciliśmy na niego jedną z naszych książek
07:41
and it turnsskręca out that 200 dotskropki perza inchcal
128
446000
3000
i okazało się, że rozdzielczość 200 pikseli na cal
07:44
meansznaczy that you can put scannedzeskanowany booksksiążki on them that look really good.
129
449000
3000
sprawia, że zeskanowane książki wyglądają na nim naprawdę dobrze.
07:47
At 200 dotskropki perza inchcal, it's kinduprzejmy of the equivalentrównowartość of a 300 dotkropka printwydrukować laserlaser printerdrukarka.
130
452000
4000
200 pikseli na cal z grubsza odpowiada laserowej drukarkce o rozdzielczości 300 dpi.
07:51
We're in good enoughdość shapekształt.
131
456000
2000
Wygląda to dość dobrze.
07:53
You actuallytak właściwie can go and readczytać scannedzeskanowany booksksiążki quitecałkiem easilyz łatwością.
132
458000
3000
Faktycznie da się na tym czytać skanowane książki.
07:56
So the ideapomysł of electronicelektroniczny booksksiążki is startingstartowy to come about.
133
461000
4000
Idea książek elektronicznych zaczyzna więc nabierać kształtów.
08:00
But how do you go about doing all this scanningłów?
134
465000
2000
Ale jak zorganizować skanowanie?
08:02
So we thought, okay, well, let's try out this sendwysłać booksksiążki to IndiaIndie thing.
135
467000
3000
Spróbowaliśmy więc przetestować system z wysłaniem książek do Indii.
08:05
And there was a projectprojekt with, fundedfinansowane by the NationalKrajowe ScienceNauka FoundationFundacja --
136
470000
5000
To był projekt ufundowany przez Narodową Fundację Nauki:
08:10
sentwysłane a bunchwiązka of scannersSkanery, and the AmericanAmerykański librariesbiblioteki were supposeddomniemany to sendwysłać booksksiążki.
137
475000
4000
wysłali trochę skanerów, a amerykańskie biblioteki miały wysłać książki.
08:14
Well, they didn't. They didn't want to sendwysłać theirich booksksiążki.
138
479000
3000
Ale tego nie zrobiły - biblioteki nie chciały wysyłać swoich książek.
08:17
So we boughtkupiony 100,000 booksksiążki and sentwysłane them to IndiaIndie.
139
482000
2000
Kupiliśmy więc 100 000 książek i wysłaliśmy je do Indii.
08:19
And then we learnednauczyli why you don't want to sendwysłać booksksiążki to IndiaIndie.
140
484000
3000
I wtedy zrozumieliśmy, dlaczego nie wysyła się książek do Indii.
08:22
The lessonlekcja we learnednauczyli out of this is, scanskandować your ownwłasny booksksiążki.
141
487000
4000
Morał, który z tego płynie: sam skanuj swoje książki.
08:26
If you really careopieka about booksksiążki, you're going to scanskandować them better,
142
491000
4000
Jeśli naprawdę ci na nich zależy, zrobisz to o wiele lepiej,
08:30
especiallyszczególnie if they're valuablecenny booksksiążki.
143
495000
2000
zwłaszcza jeśli są to cenne książki.
08:32
If they're newNowy booksksiążki and you can just, you know, butcherRzeźnik them,
144
497000
2000
Jeśli to są nowe książki to można je po prostu zmasakrować,
08:34
because you could just buykupować anotherinne one,
145
499000
2000
bo zawsze łatwo można kupić nową kopię,
08:36
that's not suchtaki a bigduży dealsprawa in termswarunki of doing high-qualitywysokiej jakości scanningłów.
146
501000
4000
więc to nie jest problem przy robieniu wysokiej jakości skanów.
08:40
But do things that you love.
147
505000
3000
Ale trzeba robić rzeczy z sercem.
08:43
But the IndiansIndianie have been scanningłów a lot of theirich ownwłasny booksksiążki --
148
508000
3000
W Indiach zeskanowano wiele z ich własnych książek -
08:46
about 300,000 now -- doing very well.
149
511000
2000
do tej pory około 300 000 - świetnie sobie radzą.
08:48
The ChineseChiński did over a millionmilion, and the EgyptiansEgipcjanie are about 30,000.
150
513000
5000
Chińczyczy zeskanowali ponad milion, Egipcjanie około 30 000.
08:53
But we sentwysłane -- thought, OK, if we're going to need to do this, let's do it in-libraryw bibliotece.
151
518000
6000
Pomyśleliśmy - w porządku, jeśli musimy to robić, skanujmy w bibliotece.
08:59
How do we go and do this, and how do we get it down
152
524000
2000
Jak to zrobić, a przy tym jak ograniczyć koszty,
09:01
so that it's a costkoszt pointpunkt that we could affordpozwolić sobie?
153
526000
2000
aby nas było na to stać?
09:03
And we sortsortować of pickeddoborowy the pricecena pointpunkt of 10 centscentów a pagestrona.
154
528000
3000
Ustaliliśmy granicę kosztów na 10 centów za stronę.
09:06
If it's basicallygruntownie the costkoszt of xeroxingxeroxing to basicallygruntownie digitizedigitalizacji, OCROCR, packagepakiet it up,
155
531000
6000
Gdybyśmy za tę kwotę dali radę skserować, zeskanować, rozpoznać litery, zrobić e-booka,
09:12
make it so that you could downloadpobieranie, printwydrukować and bindwiązać it -- the wholecały shebangszulernia --
156
537000
3000
udostępnić go w sieci, do drukowania i oprawiania - czyli zrobić wszystko, to moglibyśmy
09:15
we would have achievedosiągnięty something.
157
540000
2000
ogłosić sukces.
09:17
So we startedRozpoczęty out tryingpróbować to figurepostać out. How do we get to 10 centscentów?
158
542000
2000
Więc zaczęliśmy kombinować - jak się zmieścić w 10 centach?
09:19
And we triedwypróbowany these robotrobot things, and they workedpracował prettyładny well --
159
544000
3000
Przetestowaliśmy roboty, działały całkiem nieźle -
09:22
sortsortować of these auto-page-turningAuto strony toczenie things.
160
547000
2000
takie automaty do przewracania stron.
09:24
If we can have MarsMars RoversRovers, you'dty byś think you could turnskręcać pagesstrony.
161
549000
4000
Mamy roboty na Marsie, więc czemu nie robota do przewracania stron.
09:28
But it actuallytak właściwie turnsskręca out to be prettyładny hardciężko to turnskręcać pagesstrony, and the volumeTom isn't there.
162
553000
4000
Okazało się jednak, że trudno jest przewracać strony i nie da się tego szybko robić.
09:32
So anywaytak czy inaczej -- so we endedzakończyło się up makingzrobienie our ownwłasny bookksiążka scannerskaner,
163
557000
6000
Więc stanęło na tym, że zrobiliśmy nasz własny skaner do książek.
09:38
and with two digitalcyfrowy, high-gradewysokiej jakości, professionalprofesjonalny digitalcyfrowy cameraskamery,
164
563000
4000
Z dwoma wysokiej klasy profesjonalnymi aparatami cyfrowymi
09:42
controlledkontrolowane museummuzeum lightingoświetlenie, so even if it's a blackczarny and whitebiały bookksiążka,
165
567000
3000
i przy kontrolowanym oświetleniu muzealnym, nawet czarno białe książki
09:45
you can go and get the properprawidłowe intonationintonacja.
166
570000
4000
można zeskanować w odpowiednim odcieniu.
09:49
So you basicallygruntownie do a beautifulpiękny, respectfulpełen szacunku jobpraca.
167
574000
3000
Jest to więc piękna i porządna robota.
09:52
This is not a faxfaks, this is -- the ideapomysł is to do a beautifulpiękny jobpraca
168
577000
4000
To nie jest jak faksowanie, trzeba uzyskiwać piękny rezultat
09:56
as you're going throughprzez these librariesbiblioteki.
169
581000
3000
przy każdym kolejnym dziele z wszystkich tych bibliotek.
09:59
And we'vemamy been ablezdolny to achieveosiągać 10 centscentów a pagestrona if we runbiegać things in volumeTom.
170
584000
4000
Mieścimy się w 10 centach za stronę, jeśli skanujemy w dużych ilościach.
10:03
This is what it lookswygląda like at the UniversityUniwersytet of TorontoToronto.
171
588000
3000
Tak to wygląda na Uniwersytecie w Toronto.
10:06
And actuallytak właściwie, it turnsskręca out to, you know, payzapłacić a livingżycie wagegaża.
172
591000
3000
Okazuje się, że można za taką pracę porządnie płacić,
10:09
People seemwydać się to love it.
173
594000
2000
a ludzie to kochają.
10:11
Yes, it's a little boringnudny, but some people kinduprzejmy of get into the ZenZen of it.
174
596000
4000
Tak, jest to nieco nużące, ale niektórzy znajdują w tym swój Zen.
10:15
(LaughterŚmiech)
175
600000
3000
(Śmiech)
10:18
And especiallyszczególnie if it's kinduprzejmy of interestingciekawy booksksiążki that you careopieka about,
176
603000
2000
Szczególnie jeśli są to ciekawe książki, na których komuś zależy,
10:20
in languagesJęzyki that you can readczytać.
177
605000
2000
w językach, które rozumie.
10:22
We actuallytak właściwie have been ablezdolny to do a prettyładny good jobpraca of this, at gettinguzyskiwanie 10 centscentów a pagestrona.
178
607000
6000
Naprawdę zrobiliśmy kawał dobrej roboty, mieszcząc się w limicie 10 centów.
10:28
So 10 centscentów a pagestrona, 300 pagesstrony in your averageśredni bookksiążka, 30 dollarsdolarów a bookksiążka.
179
613000
4000
Więc: 10 centów za stronę, przeciętna książka ma 300 stron, czyli 30 dolarów za książkę.
10:32
The LibraryBiblioteka of CongressKongres, if you did the wholecały darncholernie thing --
180
617000
4000
Biblioteka Kongresu, jeśli przerobić ją w całości,
10:36
26 millionmilion booksksiążki -- is about 750 millionmilion dollarsdolarów, right?
181
621000
4000
to 26 milionów książek, czyli wyjdzie około 750 milionów dolarów, prawda?
10:40
But a millionmilion booksksiążki, I think, actuallytak właściwie would be a prettyładny good startpoczątek,
182
625000
4000
Ale milion książek, a myślę że byłby to całkiem niezły początek,
10:44
and that would costkoszt 30 millionmilion dollarsdolarów. That's not that bigduży a billrachunek.
183
629000
3000
kosztowałby 30 milionów dolarów. To nie jest aż tak dużo.
10:47
And what we'vemamy been ablezdolny to do is get into librariesbiblioteki.
184
632000
3000
A nam udaje się współpraca z bibliotekami.
10:50
We'veMamy now got eightosiem of these scanningłów centerscentra in threetrzy countrieskraje,
185
635000
4000
Obecne mamy 8 ośrodków skanowania w 3 krajach,
10:54
and librariesbiblioteki are up for havingmający theirich booksksiążki scannedzeskanowany.
186
639000
3000
a biblioteki chcą skanować swoje zbiory.
10:57
The GettyGetty here is movingw ruchu theirich booksksiążki to the UCLAUCLA,
187
642000
3000
Ośrodek Getty'ego przenosi książki do uniwersytetu UCLA,
11:00
whichktóry is where we have one these scanningłów centerscentra,
188
645000
3000
gdzie mamy jedno z naszych centrów skanowania
11:03
and scanningłów theirich out-of-copyrighto prawie autorskim booksksiążki, whichktóry is fabulousfantastyczny.
189
648000
4000
i skanuje swoje książki wolne od praw autorskich, co jest wspaniałe.
11:07
So we're startingstartowy to get the institutionalinstytucjonalny responsibilityodpowiedzialność.
190
652000
3000
Zaczynamy więc być poważaną instytucją,
11:10
The thing we're missingbrakujący is the 10 centscentów.
191
655000
3000
a jedyne czego nam brakuje, to tych 10 centów.
11:13
If we can get the 10 centscentów, all the restodpoczynek of it flowsprzepływy.
192
658000
3000
Jeśli zdołamy je pozyskać, cała reszta idzie gładko.
11:16
We'veMamy scannedzeskanowany about 200,000 booksksiążki.
193
661000
3000
Zeskanowaliśmy około 200 000 książek.
11:19
Now we're scanningłów about 15,000 booksksiążki a monthmiesiąc,
194
664000
3000
Teraz skanujemy około 15 000 książek miesięcznie
11:22
and it's startingstartowy to gearbiegu up anotherinne factorczynnik of two from there.
195
667000
4000
i szykuje się podwojenie tych wyników.
11:26
So all in all, that's going very well.
196
671000
3000
W sumie wszystko idzie bardzo dobrze.
11:29
And we're startingstartowy to moveruszaj się out of the just out-of-copyrighto prawie autorskim
197
674000
3000
Zaczynamy wykraczać poza książki wolne od praw autorskich
11:32
into the out-of-printout-of-print worldświat.
198
677000
2000
i brać się za książki o wyczerpanym nakładzie.
11:34
So I think of -- we're kinduprzejmy of going from the out-of-copyrighto prawie autorskim, librarybiblioteka stuffrzeczy,
199
679000
4000
My idziemy od strony bibliotecznych książek wolnych od praw autorskich,
11:38
and AmazonAmazon.comcom is comingprzyjście from the in-printw druku worldświat.
200
683000
5000
a Amazon.com - od strony książek w druku
11:43
And I think we'lldobrze meetspotykać się in the middleśrodkowy some placemiejsce,
201
688000
2000
i myślę, że spotkamy się gdzieś w pół drogi
11:45
and have the classicklasyczny thing that you have,
202
690000
2000
i osiągniemy klasyczny balans,
11:47
whichktóry is a publishingwydawniczy systemsystem and a librarybiblioteka systemsystem workingpracujący in parallelrównolegle.
203
692000
4000
czyli działające równolegle: system wydawniczy i system bibliotek.
11:51
And so we're startingstartowy up a programprogram to do out-of-printout-of-print worksPrace, but loaningloaning them.
204
696000
6000
Zaczynamy więc skanowanie prac o wyczerpanym nakładzie, ale wypożyczamy je.
11:57
ExactlyDokładnie what loaningloaning meansznaczy, I'm not quitecałkiem sure.
205
702000
2000
Nie wiem dokładnie, na czym to "wypożyczanie" polega.
11:59
But anywaytak czy inaczej, loaningloaning out-of-printout-of-print worksPrace from the BostonBoston PublicPubliczne LibraryBiblioteka,
206
704000
5000
Wypożyczamy prace o wyczerpanym nakładzie z Bostońskiej Biblioteki Publicznej,
12:04
the WoodsWoods HoleOtwór OceanographicOceanograficzne InstituteInstytut and a fewkilka other librariesbiblioteki
207
709000
4000
z Instytutu Oceanograficznego w Woods Hole i z kilku innych bibliotek,
12:08
that are startingstartowy to participateuczestniczyć in this programprogram,
208
713000
2000
które zaczynają brać udział w tym programie,
12:10
to try out this modelModel of where does a librarybiblioteka stop
209
715000
3000
aby wypróbować ten model i zbadać gdzie kończy się biblioteka
12:13
and where does the bookstoreKsięgarnia take over.
210
718000
3000
a zaczyna księgarnia.
12:16
So all in all, it's possiblemożliwy to do this in largeduży scaleskala.
211
721000
4000
A więc, podsumowując, da się to robić na większą skalę.
12:20
We're alsorównież going back over microfilmmikrofilmy and gettinguzyskiwanie that onlineonline.
212
725000
5000
Rozważamy również skanowanie mikrofilmów i umieszczanie w sieci.
12:25
So, we can do 10 centscentów a pagestrona, we're going 15,000 booksksiążki a monthmiesiąc
213
730000
3000
Przy cenie 10 centów za stronę, robimy 15 000 książek miesięcznie
12:28
and we'vemamy got about 250,000 booksksiążki onlineonline,
214
733000
3000
i mamy już około 250 000 książek w sieci,
12:31
countingrachunkowość all the other projectsprojektowanie that are startingstartowy to addDodaj in.
215
736000
2000
wliczając też wszystkie inne projekty.
12:33
So what I wanted to arguespierać się is, booksksiążki are withinw ciągu our graspchwycić.
216
738000
4000
Chciałem zatem dowieść, że książki są w naszym zasięgu.
12:37
The ideapomysł of takingnabierający on the wholecały ballpiłka of waxwosk is not that bigduży a dealsprawa.
217
742000
6000
Zeskanowanie ich wszystkich, to nie jest aż taki problem.
12:43
Yes, it costskoszty tenskilkadziesiąt of millionsmiliony, lowNiska hundredssetki of millionsmiliony,
218
748000
4000
Tak, kosztuje to dziesiątki milionów, może setki milionów,
12:47
but one time shotstrzał and we'vemamy got basicallygruntownie the historyhistoria of printedwydrukowane literatureliteratura onlineonline.
219
752000
7000
ale za jednym zamachem mamy całą hstorię drukowanej literatury w sieci.
12:54
And then, there's businessbiznes modelModel issuesproblemy
220
759000
2000
Pojawia się zagadnienie modelu biznesowego,
12:56
about how to try to effectivelyfaktycznie marketrynek it and get it to people.
221
761000
4000
dotyczące tego jak efektywnie wprowadzać to na rynek i dostarczać ludziom.
13:00
But it is withinw ciągu our graspchwycić, technologicallytechnologicznie and law-wiseLaw-Wise,
222
765000
4000
Da się jednak zrealizować, zarówno pod względem technologicznym jak i prawnym,
13:04
at leastnajmniej for the out of printwydrukować and out of copyrightPrawo autorskie,
223
769000
3000
publikację w sieci zupełnie wszystkich
13:07
we suggestsugerować, to be ablezdolny to get the wholecały darncholernie thing onlineonline.
224
772000
5000
książek wolnych od praw autorskich i o wyczerpanym nakładzie.
13:12
Now let's go for audioaudio, and I'm going to go throughprzez these.
225
777000
3000
A teraz spójrzmy na nagrania audio, wyjaśnię teraz tę kwestię.
13:15
So how much is there?
226
780000
2000
Ile tego jest?
13:17
Well, as bestNajlepiej we can tell, there are about two to threetrzy millionmilion disksdyski
227
782000
3000
Według naszej wiedzy, opublikowano dwa lub trzy miliony płyt:
13:20
havingmający been publishedopublikowany -- so 78s, long-playingdługim graniu recordsdokumentacja and CDsPłyt CD --
228
785000
5000
płyt o 78 obrotach na min, długogrających i kompaktowych,
13:25
or at leastnajmniej that's the largestNajwiększa archivesarchiwa of publishedopublikowany materialsmateriały
229
790000
3000
a przynajmniej tyle mają największe archiwa takich publikacji,
13:28
we'vemamy been ablezdolny to sortsortować of pointpunkt at.
230
793000
2000
jakie udało nam się znaleźć.
13:30
It costskoszty about 10 dollarsdolarów a piecekawałek to go and take a diskdysk
231
795000
4000
Za około 10 dolarów za sztukę, można wziąć płytę
13:34
and put it onlineonline, if you're doing things in volumeTom.
232
799000
4000
i umieścić ją w sieci, jeśli robi się to hurtowo.
13:38
But we'vemamy founduznany that the rightsprawa issuesproblemy are really quitecałkiem thornykolczaste.
233
803000
3000
Zauważyliśmy jednak, że zagadnienia prawne są dość drażliwe.
13:41
This is a fairlydość heavilyciężko litigatedspornych areapowierzchnia,
234
806000
2000
Jest to obszar częstych procesów sądowych,
13:43
so we'vemamy founduznany that there are nichesnisze in the musicmuzyka worldświat
235
808000
3000
znaleźliśmy więc nisze w świecie muzyki,
13:46
that aren'tnie są servedserwowane terriblyniemożliwie well by the classicklasyczny commercialReklama w telewizji publishingwydawniczy systemsystem.
236
811000
3000
którym klasyczny komercyjny system wydawniczy nie służy najlepiej.
13:49
And we'vemamy been startingstartowy to make these availabledostępny by going
237
814000
4000
I zaczęliśmy udostępniać takie materiały poprzez
13:53
and offeringoferując shelfPółka spaceprzestrzeń on the NetNetto.
238
818000
2000
oferowanie miejsca na wirtualnych półkach.
13:55
In the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa, it doesn't costkoszt you to give something away. Right?
239
820000
4000
Rozdawanie nic nie kosztuje w Stanach Zjednoczonych. Prawda?
13:59
If you give something to a charitydobroczynność or to the publicpubliczny,
240
824000
7000
Jeśli oddasz coś na cele charytatywne lub dla dobra publicznego,
14:06
you get a patpoklepać on the back and a taxpodatek donationdarowizna --
241
831000
2000
to cię pochwalą i dadzą ulgę podatkową,
14:08
exceptz wyjątkiem on the NetNetto, where you can go brokezepsuł się.
242
833000
2000
ale gdy dasz w sieci - koszty cię zrujnują.
14:10
If you put up a videowideo of your garagegaraż bandzespół muzyczny, and it startszaczyna się gettinguzyskiwanie heavilyciężko accesseddostępne,
243
835000
5000
Jeśli wstawisz w sieci nagranie swojego zespołu i jest ono często oglądane,
14:15
you can losestracić your guitarsGitary or your housedom.
244
840000
2000
możesz stracić swoje gitary albo i dom.
14:17
This doesn't make any sensesens.
245
842000
2000
To nie ma sensu.
14:19
So we'vemamy offeredoferowany unlimitedNieograniczony storageprzechowywanie, unlimitedNieograniczony bandwidthpasmo, foreverna zawsze, for freewolny,
246
844000
5000
Oferujemy więc nieograniczone miejsce na dysku i nieograniczony transfer, za darmo, na zawsze
14:24
to anybodyktoś that has something to sharedzielić that belongsnależy in a librarybiblioteka.
247
849000
3000
każdemu, kto udostępni utwory, które nadają się do biblioteki.
14:27
And we'vemamy been gettinguzyskiwanie a lot of takerstakers. One is the rockskała 'n'"n" rollersrolki.
248
852000
4000
Zgłosiło się wielu chętnych. Jedni z nich to rokendrolowcy.
14:31
The rockskała 'n'"n" rollersrolki had a traditiontradycja of sharingdzielenie się,
249
856000
2000
Rokendrolowcy mają tradycję dzielenia się,
14:33
as long as nobodynikt madezrobiony any moneypieniądze. You could --
250
858000
2000
o ile nikt na tym nie zarabia.
14:35
concertkoncert recordingsnagrania, it's not the commercialReklama w telewizji recordingsnagrania,
251
860000
2000
Na przykład nagraniami z koncertów,
14:37
but concertkoncert recordingsnagrania, startedRozpoczęty by the GratefulWdzięczny DeadMartwe.
252
862000
3000
które nie są komercyjne, co zapoczątkowała grupa Grateful Dead.
14:40
And we get about two or threetrzy bandskołnierz sutanny i togi a day signingpodpisywanie up.
253
865000
3000
Codziennie dwa lub trzy zespoły zgłaszają się do nas.
14:43
They give permissionpozwolenie, and we get about 40 or 50 concertskoncerty a day.
254
868000
5000
Udostępniają nam swoje materiały, codziennie dostajemy około 40 - 50 koncertów.
14:48
We have about 40,000 concertskoncerty, everything the GratefulWdzięczny DeadMartwe ever did,
255
873000
3000
Około 40 000 koncertów, w tym wszystko co Grateful Dead kiedykolwiek zagrali,
14:51
up on the NetNetto, so that people can see it and listen to this materialmateriał.
256
876000
6000
udostępniamy w sieci, gdzie ludzie mogą oglądać i słuchać tych materiałów.
14:57
So audioaudio is possiblemożliwy to put up, but the rightsprawa issuesproblemy are really prettyładny thornykolczaste.
257
882000
4000
A więc da sie umieszczać nagrania w sieci, ale kwestie prawne są dość drażliwe.
15:01
We'veMamy got a lot of collectionskolekcje now --
258
886000
2000
Mamy obecnie wiele zbiorów,
15:03
a couplepara hundredsto thousandtysiąc itemsprzedmiotów -- and it's growingrozwój over time.
259
888000
4000
kilkaset tysięcy eksponatów - i ta kolekcja cały czas rośnie.
15:07
MovingPrzenoszenie imagesobrazy: if you think of theatricalteatralny releasesprasowe,
260
892000
2000
Filmy - jeśli chodzi o produkcje kinowe,
15:09
there are not that manywiele of them.
261
894000
2000
to nie ma ich aż tak wiele.
15:11
As bestNajlepiej we can tell, there are about 150,000 to 200,000 movieskino ever
262
896000
4000
Zgodnie z naszą wiedzą, istnieje od 150 000 do 200 000 filmów, które
15:15
that are really meantOznaczało for a large-scalena dużą skalę theatricalteatralny distributiondystrybucja. It's just not that manywiele.
263
900000
5000
przeznaczone były do dystrybucji kinowej na wielką skalę. To nie jest aż tak wiele.
15:20
But halfpół of those were IndianIndyjski.
264
905000
2000
Połowa z nich to filmy indyjskie.
15:22
But anywaytak czy inaczej, it's doablewykonalne,
265
907000
2000
W każdym razie da się to zrobić,
15:24
but we'vemamy only founduznany about a thousandtysiąc of these things that --
266
909000
3000
ale znaleźliśmy tylko około tysiąca filmów
15:27
to be out of copyrightPrawo autorskie.
267
912000
2000
wolnych od praw autorskich.
15:29
So we'vemamy digitizedzdigitalizowane those and madezrobiony those availabledostępny.
268
914000
2000
Zapisaliśmy je więc w wersji cyfrowej i udostępniliśmy je.
15:31
But we'vemamy founduznany that there's lots of other typestypy of movieskino
269
916000
2000
Jest jednak wiele innych rodzajów filmów,
15:33
that haven'tnie mam really seenwidziany the lightlekki of day -- archivalarchiwalne filmsfilmy.
270
918000
3000
które w zasadzie nie ujrzały jeszcze światła dziennego - filmy archiwalne.
15:36
We'veMamy founduznany, alsorównież, a lot of politicalpolityczny filmsfilmy, a lot of amateuramator filmsfilmy,
271
921000
5000
Znaleźliśmy również wiele filmów politycznych, wiele amatorskich,
15:41
all sortssortuje of things that are basicallygruntownie needingpotrzebujący a home, a permanentstały home.
272
926000
5000
rozmaite rzeczy, które potrzebują domu na stałe.
15:46
So we'vemamy been startingstartowy to make these availabledostępny and it's growndorosły to be very popularpopularny.
273
931000
4000
Zaczęliśmy ten dom oferować i stało się to bardzo popularne.
15:50
We're not quitecałkiem a YouTubeYouTube.
274
935000
2000
Nie jesteśmy czymś w rodzaju You Tube,
15:52
We tendedraczej towardsw kierunku longer-termdłuższej perspektywie things
275
937000
2000
zajmujemy się filammi mniej ulotnymi
15:54
and alsorównież things that people can reuseponowne użycie and make into newNowy movieskino,
276
939000
4000
oraz takimi, które mogą być powtórnie użyte i przerobione na nowe filmy,
15:58
whichktóry has just been great funzabawa.
277
943000
3000
co jest świetną zabawą.
16:01
TelevisionTelewizja comespochodzi quitecałkiem a bitkawałek largerwiększy.
278
946000
2000
Telewizja to znacznie większe wyzwanie.
16:03
We startedRozpoczęty recordingnagranie 20 channelskanały of televisiontelewizja 24 hoursgodziny a day.
279
948000
3000
Zaczęliśmy nagrywanie 20 kanałów telewizyjnych, 24 godziny na dobę.
16:06
It's sortsortować of the biggestnajwiększy TiVoTiVo boxpudełko you've ever seenwidziany.
280
951000
4000
To największa nagrywarka, jaką w życiu widzieliście.
16:10
It's about a petabytepetabajtów, so fardaleko, of worldwidena calym swiecie televisiontelewizja --
281
955000
3000
Na razie mamy około petabajta nagrań światowej telewizji:
16:13
RussianRosyjski, ChineseChiński, JapaneseJapoński, IraqiIracki, AlAl JazeeraJazeera, BBCBBC, CNNCNN, ABCABC, CBSCBS, NBCNBC --
282
958000
5000
rosyjskiej, chińskiej, japońskiej, irakijskiej, Al Jazeera, BBC, CNN, ABC, CBS, NBC -
16:18
24 hoursgodziny a day.
283
963000
2000
24 godziny na dobę.
16:20
We only put one weektydzień up,
284
965000
2000
Publikujemy nagrania tylko z jednego tygodnia,
16:22
whichktóry is mostlyprzeważnie for costkoszt reasonspowody, whichktóry is the 9/11,
285
967000
5000
głównie ze względu na koszty, chodzi o tydzień ataku na WTC.
16:27
sortsortować of from 9/11/2001. For one weektydzień, what did the worldświat see?
286
972000
4000
Od 11.09.2001 przez jeden tydzień: co świat wtedy widział?
16:31
CNNCNN was sayingpowiedzenie that PalestiniansPalestyńczycy were dancingtaniec in the streetsulice.
287
976000
4000
CNN podawało, że Palestyńczycz tańczyli na ulicach.
16:35
Were they? Let's look at the PalestinianPalestyńskich televisiontelewizja and find out.
288
980000
3000
Naprawdę? Popatrzmy na telewizję palestyńską i się dowiemy.
16:38
How can we have criticalkrytyczny thinkingmyślący withoutbez beingistota ablezdolny to quotezacytować
289
983000
4000
Jak możemy myśleć krytycznie, jeśli nie jesteśmy w stanie przywołać
16:42
and beingistota ablezdolny to compareporównać what happenedstało się in the pastprzeszłość?
290
987000
3000
lub porównywać przeszłych wydarzeń?
16:45
And televisiontelewizja is dreadfullystrasznie unrecordedUkryta and unquotablesłabo,
291
990000
4000
A telewizja jest przerażająco słabo rejestrowana i trudna do cytowania,
16:49
exceptz wyjątkiem by JonJon StewartStewart, who does a fabulousfantastyczny jobpraca.
292
994000
4000
z wyjątkiem Jona Stewarta, który robi kawał dobrej roboty.
16:53
So anywaytak czy inaczej, televisiontelewizja is, I would suggestsugerować, withinw ciągu our graspchwycić.
293
998000
4000
W każdym razie sądzę, że telewizja jest w naszym zasięgu.
16:57
So 15 dollarsdolarów perza videowideo hourgodzina, and alsorównież about 100 dollarsdolarów to 150 dollarsdolarów perza celluloidceluloid hourgodzina,
294
1002000
5000
15 dolarów za godzinę z wideo oraz 100 do 150 dolarów za godzinę z taśmy filmowej.
17:02
we're ablezdolny to go and get materialsmateriały onlineonline very inexpensivelyniedrogo
295
1007000
4000
Możemy tanio umieścić te materiały z sieci
17:06
and have them up on the NetNetto.
296
1011000
2000
i tanio je tam utrzymać.
17:08
And we'vemamy got, now, a lot of these materialsmateriały.
297
1013000
2000
Teraz mamy mnóstwo tych materiałów,
17:10
So we'vemamy got about 100,000 piecessztuk up there.
298
1015000
3000
udostępniamy około 100 000 utworów.
17:13
So booksksiążki, musicmuzyka, videowideo, softwareoprogramowanie. There's only 50,000 titlestytuły of it.
299
1018000
5000
Książki, muzyka, nagrania wideo, oprogramowanie - jest tego tylko 50 000 tytułów.
17:18
MostlyGłównie the issuesproblemy there are legalprawny issuesproblemy and breakingłamanie copyKopiuj protectionszabezpieczenia.
300
1023000
6000
Najczęstsze są problemy prawne i związane z przełamywaniem zabezpieczeń.
17:24
But we'vemamy workedpracował throughprzez some of those,
301
1029000
2000
Udało się nam jednak pokonać niektóre z nich,
17:26
but we'vemamy still got realreal problemsproblemy in WashingtonWaszyngton.
302
1031000
2000
wciąż mamy jednak poważne problemy w Waszyngtonie.
17:28
Well, we're bestNajlepiej knownznany as the WorldŚwiat WideSzeroki WebSieci Web.
303
1033000
3000
Jesteśmy najbardziej znani jako Word Wide Web.
17:31
We'veMamy been archivingArchiwizacja the WorldŚwiat WideSzeroki WebSieci Web sinceod 1996.
304
1036000
2000
Od 1996 roku archiwizujemy World Wide Web.
17:33
We take a snapshotmigawka of everykażdy websitestronie internetowej and all of the pagesstrony on it, everykażdy two monthsmiesiące.
305
1038000
6000
Robimy zrzut każdej strony internetowej co dwa miesiące.
17:39
And actuallytak właściwie, it's really been pioneeredpionierem by AlexaAlexa InternetInternet,
306
1044000
4000
Faktycznie, proces ten zapoczątkowała firma Alexa Internet,
17:43
whichktóry donatesofiarowuje this collectionkolekcja to the InternetInternet ArchiveArchiwum.
307
1048000
4000
która podarowała ten zbiór do naszego archiwum internetowego.
17:47
And it's been growingrozwój alongwzdłuż for the last 11 yearslat, and it's a fantasticfantastyczny resourceratunek.
308
1052000
6000
Od 11 lat ten zbiór rozrasta się i stanowi wspaniały zasób wiedzy.
17:53
And we'vemamy madezrobiony a WaybackWayback MachineMaszyny
309
1058000
2000
Zrobiliśmy "Way Back Machine",
17:55
that you can then go and see oldstary websitesstrony internetowe kinduprzejmy of the way they were.
310
1060000
4000
dzięki której można zobaczyć stare strony internetowe tak, jak wyglądły kiedyś.
17:59
If you go and searchszukanie on something -- this is GoogleGoogle.comcom,
311
1064000
4000
Jeśli wpiszesz to do wyszukiwrki, np. Google.com
18:03
the differentróżne versionswersje of it that we have,
312
1068000
2000
pojawią się różne wersje, które posiadamy,
18:05
this is what it lookswygląda like when it was an alphaalfa releasewydanie,
313
1070000
2000
tak właśnie wyglądł w wydaniu Alpha,
18:07
and this is what it lookedspojrzał like at StanfordStanford.
314
1072000
2000
a tak wyglądał w Stanford.
18:09
So anywaytak czy inaczej, you've got basicallygruntownie an ideapomysł of where things cameoprawa ołowiana witrażu from.
315
1074000
4000
W każdym razie, możecie zobaczyć, skąd się co wzięło.
18:13
MostlyGłównie, people want to see theirich oldstary stuffrzeczy out of this.
316
1078000
3000
Najczęściej ludzie chcą oglądać własne stare strony.
18:16
If there's one thing that we want to learnuczyć się from the LibraryBiblioteka of AlexandriaAleksandria versionwersja one,
317
1081000
4000
Nauka płynąca z historii starożytnej Biblioteki Aleksandryjskiej,
18:20
whichktóry is probablyprawdopodobnie bestNajlepiej knownznany for burningpalenie,
318
1085000
4000
która jest chyba najbardziej znana z tego, że spłonęła,
18:24
is, don't just have one copyKopiuj.
319
1089000
2000
to aby zawsze mieć więcej niż jedną kopię.
18:26
So we'vemamy startedRozpoczęty to -- we'vemamy madezrobiony anotherinne copyKopiuj of all of this
320
1091000
6000
Zrobiliśmy już dodatkowe kopie wszystkiego co mamy
18:32
and we actuallytak właściwie put it back in the LibraryBiblioteka of AlexandriaAleksandria.
321
1097000
3000
i umieściliśmy je właśne w Bibliotece Aleksandryjskiej.
18:35
So this is a pictureobrazek of the InternetInternet ArchiveArchiwum at the LibraryBiblioteka of AlexandriaAleksandria.
322
1100000
3000
To jest zdjęcie archiiwum internetowego w Bibliotece Aleksandryjskiej.
18:38
And we now have alsorównież anotherinne copyKopiuj buildingbudynek up in AmsterdamAmsterdam.
323
1103000
4000
Również w Amsterdamie rozbudowujemy kolejną kopię.
18:42
So, we should put it in the SanSan AndreasAndreas FaultWina LineLinia in SanSan FranciscoFrancisco,
324
1107000
4000
Będziemy więc mieć kopie: na linii Uskoku San Andreas w San Francisco,
18:46
floodpowódź zonestrefa in AmsterdamAmsterdam and in the MiddleŚrodkowy EastWschód. Right, so anywaytak czy inaczej ...
325
1111000
5000
na obszarach zalewowych w Amsterdamie i na Środkowym Wschodzie. A więc
18:51
so we're hedgingHedging our betszakłady here.
326
1116000
3000
nie stawiamy wszystkiego na jedną kartę.
18:54
If we go and put it in a couplepara more placesmiejsca, I think we'lldobrze be in good shapekształt.
327
1119000
5000
Jeśli uda nam się umieścić kopie jeszcze w kilku miejscach, to będzie nieźle.
18:59
There's a politicalpolityczny and socialspołeczny questionpytanie out of this.
328
1124000
2000
Pojawia się pytanie natury politycznej i społecznej.
19:01
Is all of this, as we go digitalcyfrowy, is it going to be publicpubliczny or privateprywatny?
329
1126000
4000
Czy zbiory zapisane w technice cyfrowej, będą własnością publiczną czy prywatną?
19:05
There's some largeduży companiesfirmy that have seenwidziany this visionwizja,
330
1130000
2000
Istnieją duże firmy, które wybrały podobną drogę,
19:07
that are doing large-scalena dużą skalę digitizationdigitalizacja,
331
1132000
2000
i które przeprowadzają dygitalizację na szeroką skalę,
19:09
but they're lockingBlokowanie up the publicpubliczny domaindomena.
332
1134000
2000
ale one ograniczają domenę publiczną.
19:11
The questionpytanie is, is that the worldświat that we really want to liverelacja na żywo in?
333
1136000
3000
Powstaje pytanie, czy naprawdę chcemy żyć w takim świecie?
19:14
What's the rolerola of the publicpubliczny versusprzeciw the privateprywatny as things go forwardNaprzód?
334
1139000
4000
Jaka ma być w przyszłości rola własności publicznej a jaka - prywatnej?
19:18
How do we go and have a worldświat where we bothobie have librariesbiblioteki
335
1143000
4000
Jak sprawić, by w świecie przyszłości istniały zarówno biblioteki
19:22
and publishingwydawniczy in the futureprzyszłość, just as we basicallygruntownie benefitedskorzystało as we were growingrozwój up?
336
1147000
5000
jak i wydawnictwa, czym mogliśmy się cieszyć w czasach naszej młodości?
19:27
So universaluniwersalny accessdostęp to all knowledgewiedza, umiejętności --
337
1152000
3000
A więc powszechny dostęp do wiedzy -
19:30
I think it can be one of the greatestnajwiększy achievementsosiągnięcia of humankindludzkości,
338
1155000
3000
myślę, że może on się stać jednym z największych osiągnieć ludzkości,
19:33
like the man on the moonksiężyc, or the GutenbergGutenberg BibleBiblii, or the LibraryBiblioteka of AlexandriaAleksandria.
339
1158000
4000
jak pierwszy człowiek na Księżycu, Biblia Gutenberga czy Biblioteka Aleksandryjska.
19:37
It could be something that we're rememberedzapamiętany for,
340
1162000
2000
Może to być coś, z czego zasłyniemy
19:39
for millenniatysiąclecia, for havingmający achievedosiągnięty.
341
1164000
3000
przez następne tysiąclecia.
19:42
And as I said before, I'll endkoniec with something
342
1167000
2000
I tak, jak już powiedziałem wcześniej, zakończę zdaniem,
19:44
that's carvedrzeźbione abovepowyżej the doordrzwi of the CarnegieCarnegie LibraryBiblioteka.
343
1169000
3000
wyrytym w kamieniu nad drzwiami Biblioteki Carnegie'go -
19:47
CarnegieCarnegie -- one of the great capitalistskapitaliści of this countrykraj --
344
1172000
2000
Carnegie - jeden z wielkich kapitalistów tego kraju -
19:49
carvedrzeźbione abovepowyżej his legacydziedzictwo, "FreeDarmowe to the People."
345
1174000
4000
wyrył nad drzwiami swej spuścizny "Dostępne dla ludu."
19:53
Thank you very much.
346
1178000
2000
Dziękuję Państwu bardzo.
Translated by Anna Olbrycht
Reviewed by Grzegorz Borek

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Brewster Kahle - Digital librarian
Brewster Kahle is an inventor, philanthropist and digital librarian. His Internet Archive offers 85 billion pieces of deep Web geology -- a fascinating look at the formation of the Internet over the years, and a challenge to those who would keep knowledge buried.

Why you should listen

Brewster Kahle's stated goal is "Universal access to all knowledge," and his catalog of inventions and institutions created for this purpose read like a Web's Greatest Hits list. In 1982 he helped start Thinking Machines, a supercomputer company specializing in text searching, and would go on to invent the Internet's first publishing and distributed search system, WAIS, whose customers included the New York Times and the United States Senate.

But most notably, perhaps, Kahle is founder and director of the Internet Archive, a free service which steadfastly archives World Wide Web documents, even as they are plowed over by breakneck trends in commerce, culture and politics. (On his Wayback Machine, you can view pages as they appeared in web antiquity -- say, Yahoo! in 1996.) As a member of the Board of Directors of the Electronic Frontier Foundation, he works to keep such information free and reachable.

Kahle is a key supporter of the Open Content Alliance and has been elected a fellow of the American Academy of Arts and Sciences. He and his wife operate a nonprofit organization, the Kahle/Austin Foundation, which funds the Internet Archive.

More profile about the speaker
Brewster Kahle | Speaker | TED.com