ABOUT THE SPEAKER
Ann Cooper - Lunch lady
Ann Cooper cares -- a lot -- what kids eat for lunch. As the head of nutrition for Berkeley, California, schools, she serves organic, regionally sourced and sustainable meals to lots of lucky children.

Why you should listen

Ann Cooper has a frontline view of the daily battle to keep kids healthy -- and of the enemy, the processed-foods industries that, it sometimes seems, want to wrap every single thing that children eat in a fried coating and then a plastic bag. As the director of nutrition services for the Berkeley (California) Unified School District, she's an outspoken activist for serving fresh, sustainable food to kids. Her lively website, ChefAnn.com, rounds up recipes, links, and resources for food activism.

Cooper's influential program in Berkeley involves kids in every stage of the food they eat, from growing to disposing of it. And along the way, eating some delicious cafeteria lunches. She's also recently become one of the most enterprising members of Jamie Oliver's Food Revolution, launching TheLunchBox.org to give schools the resources and support they need to transform their menus and provide balanced, healthy meals. In line with that effort, she is partnering with Whole Foods on the Great American Salad Project (GASP), which will create fresh salad bars in over 300 schools around the U.S. 

She's the author of several books, including Bitter Harvest, an examination of the food chain, and her latest, Lunch Lessons: Changing the Way We Feed Our Children.

More profile about the speaker
Ann Cooper | Speaker | TED.com
EG 2007

Ann Cooper: What's wrong with school lunches

Ann Cooper o szkolnych obiadach

Filmed:
1,527,423 views

Na konferencji EG w 2007 roku Ann Cooper, "renegat szkolnych obiadów", opowiada o nadchodzącej rewolucji w żywieniu dzieci w szkole - o jedzeniu przyjaznym dla środowiska, lokalnie uprawianym i sezonowym, a także takim, które uczy.
- Lunch lady
Ann Cooper cares -- a lot -- what kids eat for lunch. As the head of nutrition for Berkeley, California, schools, she serves organic, regionally sourced and sustainable meals to lots of lucky children. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
My thing with schoolszkoła lunchlunch is, it's a socialspołeczny justicesprawiedliwość issuekwestia.
0
1000
2000
Szkolny obiad to kwestia sprawiedliwości społecznej.
00:18
I'm the DirectorDyrektor of NutritionOdżywianie ServicesUsługi
1
3000
2000
Jestem dyrektorem ds. żywienia
00:20
for the BerkeleyBerkeley UnifiedUnified SchoolSzkoła DistrictDystrykt. I have 90 employeespracowników
2
5000
3000
w Berkley Unified School District.
00:23
and 17 locationslokalizacje, 9,600 kidsdzieciaki.
3
8000
2000
Mam 90 pracowników w 17 placówkach, 9600 dzieci.
00:25
I'm doing 7,100 mealsposiłki a day
4
10000
2000
Przygotowuję 7100 posiłków dziennie.
00:27
and I've been doing it for two yearslat,
5
12000
2000
Od dwóch lat próbuję zmienić
00:29
tryingpróbować to changezmiana how we feedkarmić kidsdzieciaki in AmericaAmeryka.
6
14000
3000
sposób żywienia dzieci w Ameryce.
00:32
And that's what I want to talk to you a little bitkawałek about todaydzisiaj.
7
17000
3000
Chciałabym o tym opowiedzieć.
00:35
These are some of my kidsdzieciaki with a saladSałatka barbar.
8
20000
2000
Oto kilkoro z dzieci przy barze sałatkowym.
00:37
I put saladSałatka barsbary in all of our schoolsszkoły when I got there.
9
22000
2000
Wprowadziłam bary sałatkowe w szkołach.
00:39
EveryoneKażdy saysmówi it couldn'tnie mógł be doneGotowe.
10
24000
2000
Straszono mnie, że to się nie uda.
00:41
Little kidsdzieciaki couldn'tnie mógł eatjeść off the saladSałatka barbar,
11
26000
2000
Małe dzieci nie dadzą sobie rady,
00:43
bigduży kidsdzieciaki would spitpluć in it -- neitherani happenedstało się.
12
28000
3000
a starsze tylko naplują. Nic takiego się nie stało.
00:46
When I tookwziął over this, I triedwypróbowany to really figurepostać out,
13
31000
2000
Chciałam dokładnie określić swoją wizję.
00:48
like, what my visionwizja would be.
14
33000
2000
Chciałam dokładnie określić swoją wizję.
00:50
How do we really changezmiana children'sdzieci relationshipzwiązek to foodjedzenie?
15
35000
2000
Jak zmienić stosunek dzieci do jedzenia?
00:52
And I'll tell you why we need to changezmiana it,
16
37000
2000
Wyjaśnię, dlaczego to konieczne.
00:54
but we absolutelyabsolutnie have to changezmiana it.
17
39000
2000
Wyjaśnię, dlaczego to konieczne.
00:56
And what I cameoprawa ołowiana witrażu to understandzrozumieć is,
18
41000
2000
Zrozumiałam, że musimy nauczyć dzieci
00:58
we neededpotrzebne to teachnauczać childrendzieci
19
43000
2000
Zrozumiałam, że musimy nauczyć dzieci
01:00
the symbioticsymbiotyczne relationshipzwiązek
20
45000
2000
symbiotycznego związku między zdrową planetą,
01:02
betweenpomiędzy a healthyzdrowy planetplaneta, healthyzdrowy foodjedzenie and healthyzdrowy kidsdzieciaki.
21
47000
3000
zdrowym jedzeniem i zdrowymi dziećmi.
01:05
And that if we don't do that, the antithesisantyteza,
22
50000
3000
Wbrew temu, co nam mówiono,
01:08
althoughmimo że we'vemamy heardsłyszał otherwisew przeciwnym razie,
23
53000
2000
jeśli tego nie zrobimy - wyginiemy.
01:10
is we're really going to becomestają się extinctwyginąć,
24
55000
2000
jeśli tego nie zrobimy - wyginiemy.
01:12
because we're feedingkarmienie our childrendzieci to deathśmierć.
25
57000
2000
Wytrujemy własne dzieci.
01:14
That's my premiseprzesłanka.
26
59000
2000
Z takiego założenia wychodzę.
01:16
We're seeingwidzenie sickchory kidsdzieciaki get sickerchory and sickerchory.
27
61000
2000
Dzieci chorują coraz częściej.
01:18
And the reasonpowód this is happeningwydarzenie, by and largeduży,
28
63000
3000
Powodem jest w dużej mierze
01:21
is because of our foodjedzenie systemsystem
29
66000
2000
system produkcji żywności,
01:23
and the way the governmentrząd commodifiescommodifies foodjedzenie,
30
68000
2000
komercjalizacja żywności przez rząd,
01:25
the way the governmentrząd overseesnadzoruje our foodjedzenie,
31
70000
2000
nadzór i serwowanie jedzenia
01:27
the way the USDAUSDA putsstawia foodjedzenie on kids'dla dzieci platespłyty
32
72000
3000
przez Ministerstwo Rolnictwa (USDA),
01:30
that's unhealthyniezdrowy, and allowspozwala unhealthyniezdrowy foodjedzenie into schoolsszkoły.
33
75000
4000
które dopuszcza do szkół niezdrowe jedzenie.
01:34
And by -- tacitlymilcząco, all of us sendwysłać our kidsdzieciaki,
34
79000
2000
Potulnie wysyłamy dzieci,
01:36
or grandchildrenwnuki, or niecessiostrzenice, or nephewssiostrzeńców, to schoolszkoła
35
81000
3000
wnuki, siostrzenice, bratanków do szkoły
01:39
and tell them to learnuczyć się, you know,
36
84000
2000
każąc im się uczyć tego,
01:41
learnuczyć się what's in those schoolsszkoły.
37
86000
2000
co jest w szkołach.
01:43
And when you feedkarmić these kidsdzieciaki badzły foodjedzenie,
38
88000
2000
Kiedy podajemy im niezdrowe jedzenie,
01:45
that's what they're learninguczenie się. So that's really what this is all about.
39
90000
3000
tego właśnie się uczą.
01:48
The way we got here is because of bigduży agribusinessAgrobiznes.
40
93000
4000
Sprawcą jest wielki przemysł rolniczy.
01:52
We now liverelacja na żywo in a countrykraj where mostwiększość of us don't decidedecydować się,
41
97000
4000
Większość z nas nie może decydować, co jemy.
01:56
by and largeduży, what we eatjeść. We see bigduży businessesbiznes, MonsantoMonsanto and DuPontDuPont,
42
101000
3000
Wielkie przedsiębiorstwa jak Monsanto i DuPont,
01:59
who broughtprzyniósł out AgentAgenta OrangePomarańczowy and stain-resistantodporne na plamy carpetwykładzina podłogowa.
43
104000
3000
twórcy Agent Orange i plamoodpornych dywanów,
02:02
They controlkontrola 90 percentprocent of the commerciallykomercyjnie producedwytworzony seedsposiew in our countrykraj.
44
107000
4000
kontrolują 90% produkcji nasion.
02:06
These are -- 10 companiesfirmy
45
111000
2000
10 firm kontroluje większość produktów
02:08
controlkontrola much of what's in our grocerysklep spożywczy storessklepy,
46
113000
2000
dostępnych w sklepach spożywczych.
02:10
much of what people eatjeść. And that's really, really a problemproblem.
47
115000
4000
To naprawdę duży problem.
02:14
So when I startedRozpoczęty thinkingmyślący about these issuesproblemy
48
119000
2000
Myśląc o tym, jak zmienić dietę dzieci,
02:16
and how I was going to changezmiana what kidsdzieciaki atejadł,
49
121000
2000
Myśląc o tym, jak zmienić dietę dzieci,
02:18
I really startedRozpoczęty focusingskupienie on what we would teachnauczać them.
50
123000
3000
skupiłam się na tym, czego możemy je nauczyć.
02:21
And the very first thing
51
126000
2000
Po pierwsze żywność lokalna.
02:23
was about regionalregionalny foodjedzenie -- tryingpróbować to eatjeść foodjedzenie
52
128000
3000
Starać się jeść to,
02:26
from withinw ciągu our regionregion.
53
131000
2000
co wyprodukowano w danym regionie.
02:28
And clearlywyraźnie, with what's going on with fossilskamieniałość fuelpaliwo usagestosowanie,
54
133000
2000
Zasoby paliw kopalnianych się kończą,
02:30
or when -- as the fossilskamieniałość fuelpaliwo is going away,
55
135000
3000
Zasoby paliw kopalnianych się kończą,
02:33
as oilolej hitstrafienia its peakszczyt oilolej,
56
138000
3000
ropy naftowej zacznie brakować,
02:36
you know, we really have to startpoczątek thinkingmyślący about whetherczy or not
57
141000
2000
musimy zacząć brać pod uwagę,
02:38
we should, or could, be movingw ruchu foodjedzenie
58
143000
3000
czy warto przewozić żywność
02:41
1,500 milesmile before we eatjeść it.
59
146000
3000
o ponad 3000 kilometrów.
02:44
So we talkedrozmawialiśmy to kidsdzieciaki about that,
60
149000
2000
Rozmawialiśmy o tym z dziećmi
02:46
and we really startpoczątek to feedkarmić kidsdzieciaki regionalregionalny foodjedzenie.
61
151000
3000
i zaczynamy podawać im lokalną żywność.
02:49
And then we talk about organicorganiczny foodjedzenie.
62
154000
2000
Mówimy też o produktach organicznych.
02:51
Now, mostwiększość schoolszkoła districtsDzielnice can't really affordpozwolić sobie organicorganiczny foodjedzenie,
63
156000
2000
Większości szkół nie stać na żywność organiczną,
02:53
but we, as a nationnaród,
64
158000
2000
ale jako naród
02:55
have to startpoczątek thinkingmyślący about
65
160000
2000
musimy zacząć myśleć o spożywaniu,
02:57
consumingspożywanie, growingrozwój and feedingkarmienie our childrendzieci
66
162000
2000
uprawie i podawaniu dzieciom żywności,
02:59
foodjedzenie that's not chock-fullprzepełniony of chemicalschemikalia.
67
164000
2000
która nie jest napchana chemikaliami.
03:01
We can't keep feedingkarmienie our kidsdzieciaki pesticidespestycydy
68
166000
2000
Nie możemy ich karmić pestycydami,
03:03
and herbicidesherbicydy and antibioticsantybiotyki and hormoneshormony.
69
168000
3000
herbicydami, antybiotykami i hormonami.
03:06
We can't keep doing that.
70
171000
2000
Nie możemy tego ciągnąć,
03:08
You know, it doesn't work.
71
173000
2000
nie tędy droga.
03:10
And the resultswyniki of that are kidsdzieciaki gettinguzyskiwanie sickchory.
72
175000
3000
W rezultacie dzieci chorują.
03:13
One of my bigduży soapboxessoapboxes right now is antibioticsantybiotyki.
73
178000
4000
Obecnie najbardziej martwią mnie antybiotyki.
03:17
SeventySiedemdziesiąt percentprocent of all antibioticsantybiotyki consumedstrawiony in AmericaAmeryka
74
182000
4000
70% antybiotyków w Ameryce
03:21
is consumedstrawiony in animalzwierzę husbandryHodowla.
75
186000
2000
zużywa się przy hodowli zwierząt.
03:23
We are feedingkarmienie our kidsdzieciaki antibioticsantybiotyki
76
188000
3000
Faszerujemy dzieci antybiotykami każdego dnia,
03:26
in beefwołowina and other animalzwierzę proteinbiałko everykażdy day.
77
191000
3000
w wołowinie i innych produktach zwierzęcych.
03:29
SeventySiedemdziesiąt percentprocent -- it's unbelievablenie do wiary.
78
194000
3000
70% - to niewiarygodne.
03:32
And the resultwynik of it is, we have diseaseschoroby.
79
197000
3000
Efektem tego są choroby.
03:35
We have things like E. colicoli that we can't fixnaprawić,
80
200000
3000
Nieuleczalne bakterie E. coli,
03:38
that we can't make kidsdzieciaki better when they get sickchory.
81
203000
3000
na które nie mamy ratunku.
03:42
And, you know, certainlyna pewno antibioticsantybiotyki have been over-prescribednadmierne przepisane,
82
207000
4000
Antybiotyki przepisuje się zbyt często,
03:46
but it's an issuekwestia in the foodjedzenie supplyDostawa.
83
211000
2000
ale problem tkwi w produkcji żywności.
03:48
One of my favoriteulubiony factsfakty is that
84
213000
2000
w USA zużywa się co roku
03:50
U.S. agriculturerolnictwo usesużywa 1.2 billionmiliard poundsfunty of pesticidespestycydy everykażdy yearrok.
85
215000
4000
600 tysięcy ton pestycydów.
03:54
That meansznaczy everykażdy one of us, and our childrendzieci,
86
219000
3000
Czyli każdy z nas, łącznie z dziećmi,
03:57
consumeszużywa what would equalrówny a five-pound5 Funt bagtorba --
87
222000
2000
zjada równowartość 2,5 kilogramowej torby.
03:59
those bagstorby you have at home. If I had one here
88
224000
2000
Gdybym rozerwała jedną
04:01
and rippedpodarte it openotwarty,
89
226000
2000
i wysypała na podłogę,
04:03
and that pilestos I would have on the floorpiętro
90
228000
2000
zobaczylibyśmy właśnie to,
04:05
is what we consumekonsumować and feedkarmić our childrendzieci everykażdy yearrok
91
230000
3000
co jemy i czym karmimy nasze dzieci,
04:08
because of what goesidzie into our foodjedzenie supplyDostawa,
92
233000
3000
bo takie właśnie substancje dodawane są do jedzenia
04:11
because of the way we consumekonsumować
93
236000
3000
i właśnie w ten sposób
04:14
produceprodukować in AmericaAmeryka.
94
239000
2000
żywimy się w Ameryce.
04:16
The USDAUSDA allowspozwala these antibioticsantybiotyki,
95
241000
2000
USDA pozwala na stosowanie antybiotyków
04:18
these hormoneshormony and these pesticidespestycydy in our foodjedzenie supplyDostawa,
96
243000
2000
hormonów i pestycydów w produkcji żywności.
04:20
and the USDAUSDA paidpłatny for this adogłoszenie
97
245000
2000
Zapłaciło za tę reklamę
04:22
in Time magazineczasopismo.
98
247000
2000
w magazynie Time.
04:24
Okay, we could talk about RachelRachel CarsonCarson and DDTDDT,
99
249000
3000
Można mówić o Rachel Carson i DDT,
04:27
but we know it wasn'tnie było good for you and me.
100
252000
2000
ale dzisiaj wiemy już o szkodliwości DDT.
04:29
And that is what the USDAUSDA allowspozwala in our foodjedzenie supplyDostawa.
101
254000
3000
USDA pozwala na to w produkcji żywności.
04:32
And that has to changezmiana, you know.
102
257000
3000
To się musi zmienić.
04:35
The USDAUSDA cannotnie może be seenwidziany as
103
260000
2000
USDA nie może uchodzić za wyrocznię
04:37
the be-allbyć wszystko and end-allkoniec wszystkich of what we feedkarmić
104
262000
3000
w sprawach żywienia dzieci
04:40
our kidsdzieciaki and what's alloweddozwolony.
105
265000
2000
i tego, co jest dozwolone.
04:42
We cannotnie może believe that they have our bestNajlepiej interestszainteresowania at heartserce.
106
267000
3000
Oni nie działają w naszym interesie.
04:45
The antithesisantyteza of this wholecały thing is sustainablepodtrzymywalny foodjedzenie.
107
270000
3000
Alternatywą jest żywność przyjazna środowisku.
04:48
That's what I really try and get people to understandzrozumieć.
108
273000
3000
Staram się to wyjaśnić
04:51
I really try and teachnauczać it to kidsdzieciaki. I think it's the mostwiększość importantważny.
109
276000
3000
i nauczyć tego dzieci.
04:54
It's consumingspożywanie foodjedzenie in a way
110
279000
2000
Chodzi o taką konsumpcję,
04:56
in whichktóry we'lldobrze still have a planetplaneta,
111
281000
2000
przy której nadal mamy planetę,
04:58
in whichktóry kidsdzieciaki will growrosnąć up to be healthyzdrowy,
112
283000
2000
gdzie dzieci będą dorastać w zdrowiu,
05:00
and whichktóry really triespróbuje to mitigatezłagodzenia
113
285000
2000
i gdzie łagodzi się negatywne skutki,
05:02
all the negativenegatywny impactswpływ we're seeingwidzenie.
114
287000
3000
jakie już teraz widzimy.
05:05
It really is just a newNowy ideapomysł.
115
290000
2000
To nowe podejście.
05:07
I mean, people tosspodrzucenie around sustainabilityzrównoważony rozwój,
116
292000
2000
Musimy zrozumieć, na czym naprawdę polega
05:09
but we have to figurepostać out what sustainabilityzrównoważony rozwój is.
117
294000
3000
bycie przyjaznym środowisku.
05:12
In lessmniej than 200 yearslat, you know, just in a fewkilka generationspokolenia,
118
297000
2000
Jeszcze 200 lat temu
05:14
we'vemamy goneodszedł from beingistota 200 --
119
299000
2000
byliśmy w niemal 100% rolnikami.
05:16
beingistota 100 percentprocent, 95 percentprocent farmersrolnicy
120
301000
3000
byliśmy w niemal 100% rolnikami.
05:19
to lessmniej than 2 percentprocent of farmersrolnicy.
121
304000
2000
Dziś to mniej niż 2%.
05:21
We now liverelacja na żywo in a countrykraj that has more prisonerswięźniowie than farmersrolnicy --
122
306000
3000
W USA jest więcej więźniów niż rolników.
05:24
2.1 millionmilion prisonerswięźniowie, 1.9 millionmilion farmersrolnicy.
123
309000
3000
2,1 mln więźniów, 1,9 mln rolników.
05:28
And we spendwydać 35,000 dollarsdolarów
124
313000
2000
Utrzymanie jednego więźnia
05:30
on averageśredni a yearrok keepingkonserwacja a prisonerwięzień in prisonwięzienie,
125
315000
2000
kosztuje 35 tys. dolarów rocznie.
05:32
and schoolszkoła districtsDzielnice spendwydać 500 dollarsdolarów a yearrok
126
317000
4000
Szkoły wydają mniej niż 500 dolarów rocznie
05:36
feedingkarmienie a childdziecko.
127
321000
2000
na żywienie dziecka.
05:38
It's no wondercud, you know, we have criminalsprzestępców.
128
323000
2000
Nic dziwnego, że mamy przestępców.
05:40
(LaughterŚmiech)
129
325000
2000
(Śmiech)
05:42
And what's happeningwydarzenie is, we're gettinguzyskiwanie sickchory.
130
327000
3000
W efekcie zaczynamy chorować.
05:45
We're gettinguzyskiwanie sickchory and our kidsdzieciaki are gettinguzyskiwanie sickchory.
131
330000
4000
My i nasze dzieci.
05:49
It is about what we feedkarmić them.
132
334000
3000
Wszystko zależy od tego, czym je karmimy.
05:52
What goesidzie in is what we are.
133
337000
2000
Naprawdę jesteśmy tym, co jemy.
05:54
We really are what we eatjeść.
134
339000
2000
Naprawdę jesteśmy tym, co jemy.
05:56
And if we continueKontyntynuj down this pathścieżka,
135
341000
2000
Jeśli w dalszym ciągu
05:58
if we continueKontyntynuj to feedkarmić kidsdzieciaki badzły foodjedzenie,
136
343000
2000
będziemy źle karmić dzieci
06:00
if we continueKontyntynuj not to teachnauczać them what good foodjedzenie is,
137
345000
4000
nie ucząc, czym jest dobra żywność,
06:05
what's going to happenzdarzyć? You know, what is going to happenzdarzyć?
138
350000
3000
wiecie, co się stanie
06:08
What's going to happenzdarzyć to our wholecały medicalmedyczny systemsystem?
139
353000
3000
z całym systemem opieki zdrowotnej?
06:11
What's going to happenzdarzyć is,
140
356000
2000
Oto co się stanie:
06:13
we're going to have kidsdzieciaki
141
358000
2000
długość życia naszych dzieci
06:15
that have a life lessmniej long than our ownwłasny.
142
360000
3000
będzie krótsza niż nasza.
06:18
The CDCCDC, the CenterCentrum for DiseaseChoroby ControlKontroli,
143
363000
3000
CDC - Centrum Kontroli Chorób stwierdziło,
06:21
has said, of the childrendzieci bornurodzony in the yearrok 2000 --
144
366000
2000
że spośród dzieci urodzonych w roku 2000
06:23
those seven-siedem- and eight-year-olds8 latków todaydzisiaj --
145
368000
2000
dzisiejszych 7-8-latków,
06:25
one out of everykażdy threetrzy CaucasiansRasy kaukaskiej,
146
370000
2000
30% białych dzieci,
06:27
one out of everykażdy two African-AmericansAfroamerykanie and HispanicsLatynosi
147
372000
3000
a 50% dzieci czarnych i Latynosów
06:30
are going to have diabetescukrzyca in theirich lifetimeżycie.
148
375000
3000
zapadnie na cukrzycę.
06:34
And if that's not enoughdość, they'veoni goneodszedł on to say,
149
379000
3000
Większość z nich zachoruje,
06:37
mostwiększość before they graduateukończyć highwysoki schoolszkoła.
150
382000
2000
zanim skończą szkołę średnią.
06:39
This meansznaczy that 40 or 45 percentprocent
151
384000
4000
To oznacza, że ponad 40%
06:43
of all school-agedwieku szkolnym childrendzieci
152
388000
2000
dzieci w wieku szkolnym
06:45
could be insulin-dependentinsulinozależną
153
390000
2000
stanie się zależnych od insuliny
06:47
withinw ciągu a decadedekada. WithinW ramach a decadedekada.
154
392000
3000
w ciągu dziesięciu lat.
06:51
What's going to happenzdarzyć?
155
396000
2000
Co się stanie?
06:53
Well, the CDCCDC has goneodszedł furtherdalej to say
156
398000
2000
CDC stwierdziło,
06:55
that those childrendzieci bornurodzony in the yearrok 2000
157
400000
2000
że dzieci urodzone w roku 2000
06:57
could be the first generationgeneracja
158
402000
2000
mogą być pierwszym pokoleniem w historii USA
06:59
in our country'skraju historyhistoria to dieumierać at a youngermniejszy agewiek than theirich parentsrodzice.
159
404000
3000
które umrze młodziej niż ich rodzice.
07:02
And it's because of what we feedkarmić them.
160
407000
2000
Wszystko dlatego, czym je karmimy.
07:04
Because eight-year-olds8 latków don't get to decidedecydować się --
161
409000
2000
Ośmiolatki nie mogą decydować,
07:06
and if they do, you should be in therapyterapia.
162
411000
2000
jeśli decydują, powinniście iść na terapię.
07:09
You know, we are responsibleodpowiedzialny
163
414000
2000
Jesteśmy odpowiedzialni za to,
07:11
for what kidsdzieciaki eatjeść.
164
416000
2000
co jedzą dzieci.
07:13
But oopsoops, maybe they're responsibleodpowiedzialny for what kidsdzieciaki eatjeść.
165
418000
4000
A może jednak to oni są odpowiedzialni.
07:17
BigDuże companiesfirmy spendwydać 20 billionmiliard dollarsdolarów a yearrok
166
422000
3000
Wielkie przedsiębiorstwa wydają
20 mld dolarów rocznie
07:20
marketingmarketing non-nutrientmikroskładników pokarmowych foodsżywność to kidsdzieciaki.
167
425000
3000
na promocję nieodżywczego jedzenia.
07:23
20 billionmiliard dollarsdolarów a yearrok. 10,000 adsreklamy mostwiększość kidsdzieciaki see.
168
428000
4000
To 10 tys. reklam, które widzą dzieci.
07:27
They spendwydać 500 dollarsdolarów
169
432000
2000
Proporcjonalnie wydaje się 500 dolarów
07:29
for everykażdy one dollardolar -- 500 dollarsdolarów marketingmarketing foodsżywność
170
434000
3000
na reklamę jedzenia, którego dzieci jeść nie powinny
07:32
that kidsdzieciaki shouldn'tnie powinien eatjeść for everykażdy one dollardolar
171
437000
3000
na każdego dolara wydanego na reklamę
07:35
marketingmarketing healthyzdrowy, nutritiouspożywne foodjedzenie.
172
440000
2000
zdrowego, odżywczego jedzenia.
07:37
The resultwynik of whichktóry is kidsdzieciaki think they're going to dieumierać
173
442000
2000
Reklamy przekonują dzieci,
07:39
if they don't have chickenkurczak nuggetssamorodki.
174
444000
2000
że umrą bez smażonego kurczaka.
07:41
You know that everybodywszyscy thinksmyśli they should be eatingjedzenie more, and more, and more.
175
446000
2000
Wszyscy myślą, że powinni jeść coraz więcej.
07:44
This is the USDAUSDA portionczęść sizerozmiar, that little, tinymalutki thing.
176
449000
3000
Tak wygląda porcja zalecana przez USDA.
07:47
And the one over there, that's biggerwiększy than my headgłowa,
177
452000
2000
Tamta, większa niż moja głowa,
07:49
is what McDonald'sMcDonald's and BurgerBurger KingKról
178
454000
2000
to porcja, jaką chciałyby nam zaserwować
07:52
and those bigduży companiesfirmy think we should eatjeść.
179
457000
1000
McDonald, Burger King i wielkie firmy.
07:53
And why can they serveobsługiwać that much?
180
458000
2000
Dlaczego porcje są tak duże?
07:55
Why can we have 29-cent-cent BigDuże GulpsŁykami
181
460000
3000
Dlaczego wielkie napoje są za 29 centów,
07:58
and 99-cent-cent doublepodwójnie burgershamburgery?
182
463000
2000
a podwójne hamburgery za 99?
08:00
It's because of the way the governmentrząd commodifiescommodifies foodjedzenie,
183
465000
3000
Ponieważ rząd komercjalizuje jedzenie.
08:03
and the cheaptani cornkukurydza and cheaptani soysojowe
184
468000
2000
Tania kukurydza i soja
08:05
that are pushedpchnął into our foodjedzenie supplyDostawa
185
470000
2000
wprowadzane są do przemysłu spożywczego,
08:07
that makesczyni these non-nutrientmikroskładników pokarmowych foodsżywność
186
472000
2000
przez co niezdrowe jedzenie
08:09
really, really cheaptani.
187
474000
2000
jest takie tanie.
08:11
WhichCo is why I say it's a socialspołeczny justicesprawiedliwość issuekwestia.
188
476000
3000
Dlatego to kwestia sprawiedliwości społecznej.
08:14
Now, I said I'm doing this in BerkeleyBerkeley, and you mightmoc think,
189
479000
2000
Pracuję w Berkeley i może myślicie,
08:16
"Oh, BerkeleyBerkeley. Of coursekurs you can do it in BerkeleyBerkeley."
190
481000
2000
że w Berkeley to się może udać.
08:18
Well, this is the foodjedzenie I founduznany 24 monthsmiesiące agotemu.
191
483000
3000
Oto co tam zastałam 2 lata temu.
08:21
This is not even foodjedzenie.
192
486000
2000
To nawet nie jest jedzenie.
08:23
This is the stuffrzeczy we were feedingkarmienie our kidsdzieciaki: ExtremoExtremo BurritosBurritos,
193
488000
2000
Tym karmiliśmy dzieci: Extremo Burritos,
08:25
cornkukurydza dogspsy,
194
490000
2000
parówki w cieście,
08:27
pizzaPizza pocketskieszenie, grilledz grilla cheeseser sandwichesKanapki.
195
492000
2000
pizze, zapiekanki z serem.
08:29
Everything cameoprawa ołowiana witrażu in plasticPlastikowy, in cardboardTektura.
196
494000
3000
W opakowaniach z plastiku i tektury.
08:32
The only kitchenkuchnia toolsprzybory my staffpersonel had was a boxpudełko cutterFrez.
197
497000
3000
Jedynym narzędziem kuchennym był nóż do kartonu.
08:35
The only workingpracujący piecekawałek of equipmentsprzęt in my kitchenkuchnia
198
500000
2000
Jedynym sprawnym urządzeniem w kuchni
08:37
was a can crusherKruszarki, because if it didn't come in a can,
199
502000
3000
był zgniatacz do puszek. Jedzenie było albo z puszki
08:40
it cameoprawa ołowiana witrażu frozenmrożony in a boxpudełko.
200
505000
2000
albo przychodziło zamrożone w pudełku.
08:42
The USDAUSDA allowspozwala this.
201
507000
2000
USDA na to wszystko zezwala.
08:44
The USDAUSDA allowspozwala all of this stuffrzeczy.
202
509000
2000
USDA na to wszystko zezwala.
08:46
In casewalizka you can't tell, that's, like,
203
511000
2000
Dla wyjaśnienia,
08:48
pinkróżowy DanishDuński and some kinduprzejmy of cupcakesbabeczki.
204
513000
3000
to ciasteczka, babeczki, nuggety z kurczaka,
08:52
ChickenKurczaka nuggetssamorodki, TaterTater TotsMaluchy, chocolateczekolada milkmleko with highwysoki fructoseFruktoza,
205
517000
3000
mleko czekoladowe z dużą zawartością fruktozy,
08:55
cannedw puszkach fruitowoc cocktailkoktajl -- a reimbursablepodlegających zwrotowi mealposiłek.
206
520000
3000
owoce z puszki - refundowane posiłki.
08:58
That's what the governmentrząd saysmówi is okay to feedkarmić our kidsdzieciaki.
207
523000
3000
Rząd uważa, że można tym karmić dzieci.
09:02
It ain'tnie jest okay. You know what? It is not okay.
208
527000
3000
To nie jest w porządku.
09:06
And we, all of us,
209
531000
2000
My wszyscy
09:08
have to understandzrozumieć
210
533000
2000
musimy zrozumieć,
09:10
that this is about us,
211
535000
2000
że to dotyczy nas,
09:12
that we can make a differenceróżnica here.
212
537000
2000
i że możemy mieć na to wpływ.
09:14
Now I don't know if any of you out there inventedzmyślony chickenkurczak nuggetssamorodki,
213
539000
2000
Jeśli to ktoś z was wymyślił nuggety z kurczaka
09:16
but I'm sure you're richbogaty if you did.
214
541000
2000
to na pewno jest bogaty.
09:18
But whoeverktokolwiek decidedzdecydowany that a chickenkurczak should look like
215
543000
3000
Ale kto zdecydował, że kurczak ma mieć kształt
09:21
a heartserce, a giraffeŻyrafa, a stargwiazda?
216
546000
4000
serduszka, żyrafy czy gwiazdy?
09:25
Well, TysonTyson did, because there's no chickenkurczak in the chickenkurczak.
217
550000
3000
Tyson, bo w kurczaku nie ma kurczaka.
09:28
And that they could figurepostać it out,
218
553000
2000
Wymyślili też,
09:30
that we could sellSprzedać this stuffrzeczy to kidsdzieciaki.
219
555000
2000
że będą to sprzedawać dzieciom.
09:32
You know, what's wrongźle with teachingnauczanie kidsdzieciaki
220
557000
2000
Co jest złego w pokazaniu dzieciom,
09:34
that chickenkurczak lookswygląda like chickenkurczak?
221
559000
2000
że kurczak wygląda jak kurczak?
09:36
But this is what mostwiększość schoolsszkoły serveobsługiwać.
222
561000
2000
To podaje większość szkół.
09:38
In factfakt, this maymoże be what a lot of parentsrodzice serveobsługiwać,
223
563000
3000
Może też większość rodziców.
09:41
as opposedprzeciwny to -- this is what we try and serveobsługiwać.
224
566000
3000
Oto co my podajemy.
09:44
We really need to changezmiana
225
569000
2000
Musimy zmienić podejście
09:46
this wholecały paradigmparadygmat with kidsdzieciaki and foodjedzenie.
226
571000
3000
do dzieci i jedzenia.
09:49
We really have to teachnauczać childrendzieci
227
574000
2000
Musimy nauczyć dzieci,
09:51
that chickenkurczak is not a giraffeŻyrafa.
228
576000
3000
że kurczak to nie żyrafa.
09:54
You know, that vegetableswarzywa
229
579000
2000
Że warzywa
09:56
are actuallytak właściwie colorfulkolorowy, that they have flavorsmak,
230
581000
3000
są tak naprawdę kolorowe i mają smak,
09:59
that carrotsmarchew growrosnąć in the groundziemia,
231
584000
3000
że marchew rośnie w ziemi,
10:02
that strawberriestruskawki growrosnąć in the groundziemia.
232
587000
2000
tak samo jak truskawki.
10:04
There's not a strawberrytruskawka treedrzewo or a carrotmarchewka bushkrzak.
233
589000
3000
Nie ma drzew truskawkowych ani krzaków marchwi.
10:07
You know, we have to changezmiana
234
592000
3000
Musimy zmienić sposób,
10:10
the way we teachnauczać kidsdzieciaki about these things.
235
595000
2000
w jaki uczymy o tym dzieci.
10:12
There's a lot of stuffrzeczy we can do. There's a lot of schoolsszkoły
236
597000
3000
Można zrobić wiele.
10:15
doing farm-to-schoolszkoły rolnicze programsprogramy. There's a lot of schoolsszkoły
237
600000
3000
Wiele szkół organizuje programy rolnicze.
10:18
actuallytak właściwie gettinguzyskiwanie freshświeży foodjedzenie into schoolsszkoły.
238
603000
3000
Wiele sprowadza świeżą żywność.
10:21
Now, in BerkeleyBerkeley, we'vemamy goneodszedł totallycałkowicie freshświeży.
239
606000
3000
W Berkeley postawiliśmy na pełną świeżość.
10:24
We have no high-fructosewysokiej fruktozowy cornkukurydza syrupsyrop,
240
609000
2000
Nie używamy wysokocukrowego syropu kukurydzianego,
10:26
no transTrans fatstłuszczów, no processedprzetworzone foodsżywność.
241
611000
2000
tłuszczów trans, czy przetworzonych produktów.
10:28
We're cookinggotowanie from scratchzadraśnięcie everykażdy day.
242
613000
2000
Każdego dnia gotujemy od zera.
10:30
We have 25 percentprocent of our --
243
615000
3000
25% naszych...
10:33
(ApplauseAplauz)
244
618000
2000
(Brawa)
10:35
thank you -- 25 percentprocent of our stuffrzeczy
245
620000
2000
Dziękuję. 25% naszych produktów
10:37
is organicorganiczny and locallokalny. We cookgotować.
246
622000
2000
jest ekologiczna i lokalna. Gotujemy.
10:39
Those are my handsręce. I get up at 4 a.m.
247
624000
3000
To moje ręce. Każdego dnia
10:42
everykażdy day and go cookgotować the foodjedzenie for the kidsdzieciaki,
248
627000
3000
wstaję o 4 rano i gotuję dla dzieci.
10:45
because this is what we need to do.
249
630000
2000
To należy robić.
10:47
We can't keep servingporcja kidsdzieciaki
250
632000
2000
Nie możemy podawać dzieciom
10:49
processedprzetworzone crapbzdury,
251
634000
2000
przetworzonego świństwa
10:51
fullpełny of chemicalschemikalia,
252
636000
2000
pełnego chemikaliów
10:53
and expectoczekiwać these are going to be healthyzdrowy citizensobywatele.
253
638000
2000
i oczekiwać, że będą zdrowymi obywatelami.
10:55
You're not going to get the nextNastępny generationgeneracja,
254
640000
3000
Nie doczekamy się następnego pokolenia
10:58
or the generationgeneracja after, to be ablezdolny to think like this
255
643000
2000
zdolnego do myślenia,
11:00
if they're not nourishedkarmi.
256
645000
2000
jeśli obecne nie będzie dobrze odżywiane.
11:02
If they're eatingjedzenie
257
647000
2000
Jeśli przez cały czas
11:04
chemicalschemikalia all the time,
258
649000
2000
będą jeść chemikalia
11:06
they're not going to be ablezdolny to think.
259
651000
2000
nie będą w stanie myśleć.
11:08
They're not going to be smartmądry.
260
653000
2000
Nie będą mądrzy.
11:10
You know what? They're just going to be sickchory.
261
655000
3000
Będą po prostu chorzy.
11:13
Now one of the things that -- what happenedstało się when I wentposzedł into BerkeleyBerkeley
262
658000
2000
Będąc w Berkeley zdałam sobie sprawę,
11:15
is I realizedrealizowany that, you know, this was all prettyładny amazingniesamowity to people,
263
660000
3000
że dla ludzi jest to coś niezwykłego,
11:18
very, very differentróżne, and I neededpotrzebne to marketrynek it.
264
663000
3000
innego, i że powinnam to wypromować.
11:21
I cameoprawa ołowiana witrażu up with these calendarskalendarze that I sentwysłane home to everykażdy parentrodzic.
265
666000
3000
Wymyśliłam kalendarze, które wysyłam rodzicom,
11:24
And these calendarskalendarze really startedRozpoczęty to laykłaść out my programprogram.
266
669000
3000
co naprawdę promuje mój program.
11:27
Now I'm in chargeopłata of all the cookinggotowanie classesklasy
267
672000
2000
Prowadzę lekcje gotowania
11:29
and all the gardeningogrodnictwo classesklasy in our schoolszkoła districtdzielnica.
268
674000
3000
i ogrodnictwa w naszym regionie.
11:32
So this is a typicaltypowy menumenu.
269
677000
2000
To przykład menu,
11:34
This is what we're servingporcja this weektydzień at the schoolsszkoły.
270
679000
2000
które podajemy w tym tygodniu w szkołach.
11:36
And you see these recipesprzepisy kulinarne on the sidebok?
271
681000
2000
Z boku są przepisy na potrawy,
11:38
Those are the recipesprzepisy kulinarne that the kidsdzieciaki learnuczyć się in my cookinggotowanie classesklasy.
272
683000
2000
które dzieci przygotowują na lekcjach gotowania.
11:40
They do tastingsdegustacje of these ingredientsSkładniki in the gardeningogrodnictwo classesklasy.
273
685000
4000
Składników próbują na zajęciach z ogrodnictwa.
11:44
They alsorównież maymoże be growingrozwój them. And we serveobsługiwać them in the cafeteriasKafeteria.
274
689000
4000
Także je uprawiają, a my podajemy w stołówkach.
11:48
If we're going to changezmiana children'sdzieci relationshipzwiązek to foodjedzenie,
275
693000
2000
Nastawienie dzieci do jedzenia zmieni się
11:50
it's deliciouspyszne, nutritiouspożywne foodjedzenie in the cafeteriasKafeteria,
276
695000
3000
dzięki smacznym, odżywczym posiłkom na stołówce,
11:53
hands-onpraktyczne experiencedoświadczenie -- you're looking in cookinggotowanie and gardeningogrodnictwo classesklasy --
277
698000
3000
praktycznym zajęciom z ogrodnictwa i gotowania,
11:56
and academicakademicki curriculumprogram to tiewiązanie it all togetherRazem.
278
701000
3000
programowi nauczania, który to wszystko połączy.
12:00
Now you've probablyprawdopodobnie garneredzebrany that I don't love the USDAUSDA,
279
705000
3000
Domyślacie się, że nie przepadam za USDA.
12:03
and I don't have any ideapomysł what to do with theirich pyramidpiramida,
280
708000
3000
Nie rozumiem ich odwróconej piramidy żywienia
12:06
this upside-downdo góry nogami pyramidpiramida with a rainbowRainbow over the topTop, I don't know.
281
711000
2000
z tęczą na czubku.
12:08
You know, runbiegać up into the endkoniec of the rainbowRainbow,
282
713000
2000
Co, mamy pobiec na koniec tęczy?
12:10
I don't know what you do with it. So, I cameoprawa ołowiana witrażu up with my ownwłasny.
283
715000
3000
Wymyśliłam swoją własną.
12:13
This is availabledostępny on my websitestronie internetowej in EnglishAngielski and SpanishHiszpański,
284
718000
2000
Jest w internecie, po angielsku i hiszpańsku.
12:15
and it's a visualwizualny way to talk to kidsdzieciaki about foodjedzenie.
285
720000
3000
Graficzny sposób poinformowania dzieci o jedzeniu.
12:18
The really tinymalutki hamburgerHamburger, the really bigduży vegetableswarzywa.
286
723000
3000
Maluteńki hamburger, bardzo duże warzywa.
12:21
We have to startpoczątek changingwymiana pieniędzy this.
287
726000
2000
Musimy zacząć coś zmieniać.
12:23
We have to make kidsdzieciaki understandzrozumieć
288
728000
3000
Przekonać dzieci,
12:26
that theirich foodjedzenie choiceswybory make a bigduży differenceróżnica.
289
731000
3000
że wybór żywności jest bardzo ważny.
12:30
We have cookinggotowanie classesklasy -- we have cookinggotowanie classroomssale lekcyjne in our schoolsszkoły.
290
735000
3000
Lekcje i sale do gotowania w szkołach.
12:33
And why this is so importantważny is
291
738000
2000
To bardzo ważne,
12:35
that we now have growndorosły a generationgeneracja,
292
740000
3000
ponieważ wychowaliśmy pokolenie
12:38
maybe two, of kidsdzieciaki where one out of everykażdy fourcztery mealsposiłki
293
743000
3000
które jeden z czterech posiłków
12:41
is eatenjeść in fastszybki foodjedzenie, one of everykażdy fourcztery mealsposiłki is eatenjeść in a carsamochód
294
746000
4000
zjada w fast foodach, w samochodach,
12:45
and one out of everykażdy last fourcztery mealsposiłki is eatenjeść in frontz przodu of a TVTELEWIZOR or computerkomputer.
295
750000
4000
przed telewizorem albo przy komputerze.
12:49
What are kidsdzieciaki learninguczenie się? Where is the familyrodzina time?
296
754000
4000
Czego uczy to dzieci? Gdzie czas dla rodziny?
12:53
Where is socializationsocjalizacja? Where is discussiondyskusja?
297
758000
4000
Gdzie kontakty międzyludzkie?
12:57
Where is learninguczenie się to talk?
298
762000
2000
Gdzie nauka sztuki konwersacji?
12:59
You know, we have to changezmiana it.
299
764000
2000
Musimy to zmienić.
13:01
I work with kidsdzieciaki a lot. These are kidsdzieciaki I work with in HarlemHarlem.
300
766000
3000
Dużo pracuję z dziećmi, np. w Harlemie.
13:04
EATWISEEATWISE -- EnlightenedOświecony and AwareŚwiadomość TeensNastolatki Who InspireInspirować SmartSmart EatingJedzenie.
301
769000
3000
Grupa Świadome Nastolatki i Mądre Odżywianie.
13:07
We have to teachnauczać kidsdzieciaki
302
772000
2000
Musimy nauczyć dzieci,
13:09
that CokeKoks and PopPop TartsTarty
303
774000
2000
że cola i ciastka
13:11
aren'tnie są breakfastśniadanie.
304
776000
2000
to nie śniadanie.
13:13
We have to teachnauczać kidsdzieciaki that if they're on a dietdieta
305
778000
2000
Że dieta pełna rafinowanego cukru,
13:15
of refinedrafinowany sugarcukier,
306
780000
2000
powoduje haj, a potem wpadanie w dołek,
13:17
they go up and down, just like if they're on a dietdieta of crackpęknięcie.
307
782000
4000
jak branie heroiny.
13:22
And we have to pullCiągnąć it all togetherRazem. We have compostingkompostowanie in all of our schoolsszkoły.
308
787000
3000
W szkołach zbieramy kompost.
13:25
We have recyclingrecykling in all of our schoolsszkoły.
309
790000
2000
Segregujemy śmieci.
13:27
You know, the things that we maybe do at home
310
792000
2000
To, co robimy w domu
13:29
and think are so importantważny,
311
794000
2000
i uważamy za istotne,
13:31
we have to teachnauczać kidsdzieciaki about in schoolszkoła.
312
796000
4000
musimy uczyć w szkołach.
13:35
It has to be so much a partczęść of them
313
800000
2000
Dzieci muszą to sobie przyswoić,
13:37
that they really get it.
314
802000
2000
żeby naprawdę zrozumieć
13:39
Because, you know what, manywiele of us
315
804000
2000
Wielu z nas
13:41
are sortsortować of at the endkoniec of our careerskariery,
316
806000
2000
kończy już karierę zawodową.
13:43
and we need to be givingdający these kidsdzieciaki --
317
808000
2000
Dzieciom, następnemu pokoleniu,
13:45
these youngmłody kidsdzieciaki, the nextNastępny generationgeneracja --
318
810000
2000
musimy dać narzędzia,
13:47
the toolsprzybory to savezapisać themselvessami
319
812000
2000
dzięki którym ocalą siebie
13:49
and savezapisać the planetplaneta.
320
814000
2000
i naszą planetę.
13:51
One of the things I do a lot is public-privatepubliczno prywatne partnershipspartnerstwo.
321
816000
3000
Nawiązuję też wiele kontaktów
13:54
I work with privateprywatny companiesfirmy
322
819000
2000
z prywatnymi firmami,
13:56
who are willingskłonny to do R & D with me,
323
821000
2000
które chętnie wykonują dla mnie badania,
13:58
who are willingskłonny to do distributiondystrybucja for me,
324
823000
2000
zajmują się dystrybucją
14:00
who are really willingskłonny to work to go into schoolsszkoły.
325
825000
2000
i naprawdę chcą pracować dla szkół.
14:02
SchoolsSzkoły are underfundedniedofinansowane.
326
827000
2000
Szkoły są niedofinansowane.
14:04
MostWiększość schoolsszkoły in AmericaAmeryka spendwydać lessmniej
327
829000
2000
Większość szkół w USA wydaje rocznie mniej
14:06
than 7,500 dollarsdolarów a yearrok teachingnauczanie a childdziecko.
328
831000
3000
niż 7500 dolarów na nauczanie jednego dziecka.
14:09
That comespochodzi down to underpod fivepięć dollarsdolarów an hourgodzina.
329
834000
3000
Mniej niż 5 dolarów na godzinę.
14:12
MostWiększość of you spendwydać 10, 15 dollarsdolarów an hourgodzina
330
837000
2000
Płacimy 10-15 dolarów za godzinę
14:14
for babysittersopiekunki do dzieci when you have them.
331
839000
3000
opiekunce do dzieci.
14:17
So we're spendingwydatki lessmniej than 5 dollarsdolarów an hourgodzina on the educationaledukacyjny systemsystem.
332
842000
3000
Mniej niż 5 dolarów za godzinę.
14:20
And if we're going to changezmiana it,
333
845000
2000
Jeśli chcemy to zmienić,
14:22
and changezmiana how we feedkarmić kidsdzieciaki,
334
847000
2000
i zmienić sposób żywienia naszych dzieci,
14:24
we really have to rethinkprzemyśleć ponownie that.
335
849000
2000
musimy to przemyśleć.
14:26
So, publicpubliczny and privateprywatny partnershipspartnerstwo,
336
851000
2000
Współpraca państwowych i prywatnych instytucji,
14:28
advocacyrzecznictwo groupsgrupy, workingpracujący with foundationsfundamenty.
337
853000
3000
grup poparcia, fundacji charytatywnych.
14:31
In our schoolszkoła districtdzielnica, the way we affordpozwolić sobie this
338
856000
2000
Naszą dzielnicę na to stać,
14:33
is our schoolszkoła districtdzielnica allocatesprzydziela .03 percentprocent
339
858000
3000
ponieważ okręg przeznacza 0,03% funduszy
14:36
of the generalgenerał fundfundusz
340
861000
2000
na żywienie.
14:38
towardsw kierunku nutritionodżywianie servicesusługi. And I think if everykażdy schoolszkoła districtdzielnica
341
863000
3000
Gdyby każdy okręg przeznaczył na to
14:41
allocatedprzydzielone a halfpół to one percentprocent,
342
866000
2000
między 0,5 a 1%
14:43
we could startpoczątek to really fixnaprawić this programprogram.
343
868000
3000
moglibyśmy naprawić system.
14:46
We really need to changezmiana it.
344
871000
3000
Naprawdę go zmienić.
14:49
It's going to take more moneypieniądze.
345
874000
2000
Będzie nas to kosztowało.
14:51
Of coursekurs, it's not all about foodjedzenie; it's alsorównież about
346
876000
2000
Nie chodzi tylko o jedzenie,
14:53
kidsdzieciaki gettinguzyskiwanie exercisećwiczenie.
347
878000
2000
ale też by dzieci miały więcej ruchu.
14:55
And one of the simpleprosty things we can do
348
880000
2000
Jednym z prostszych na to sposobów
14:57
is put recesswnęki before lunchlunch.
349
882000
2000
jest wyznaczenie przerwy przed obiadem.
14:59
It's sortsortować of this "duhduh" thing.
350
884000
2000
Myślimy: "no jasne."
15:01
You know, if you have kidsdzieciaki comingprzyjście into lunchlunch
351
886000
2000
Jeśli dzieci przychodzą na obiad
15:03
and all they're going to do when they get out of lunchlunch is go to have recesswnęki,
352
888000
3000
po którym zaraz mają mieć przerwę,
15:06
you see them just throwrzucać away theirich lunchlunch so they can runbiegać outsidena zewnątrz.
353
891000
3000
wyrzucają jedzenie, żeby tylko wyjść na zewnątrz.
15:09
And then, at one in the afternoonpopołudnie, they're totallycałkowicie crashingupaść.
354
894000
3000
A potem są zmęczone.
15:12
These are your childrendzieci and grandchildrenwnuki that are totallycałkowicie meltingtopienie down
355
897000
2000
Wasze dzieci i wnuki padają z nóg,
15:14
when you pickwybierać them up, because they haven'tnie mam had lunchlunch.
356
899000
2000
kiedy je odbieracie, bo nie zjadły obiadu.
15:16
So if the only thing they'doni by have to do after lunchlunch is go to classklasa,
357
901000
3000
Jeśli po obiedzie czeka ich powrót na lekcje,
15:19
believe me, they're going to sitsiedzieć there and eatjeść theirich lunchlunch.
358
904000
3000
wierzcie mi, usiądą i go zjedzą.
15:22
We need to --
359
907000
2000
Musimy uczyć.
15:24
we need to educatekształcić.
360
909000
2000
Musimy uczyć.
15:26
We need to educatekształcić the kidsdzieciaki.
361
911000
2000
Musimy edukować dzieci.
15:28
We need to educatekształcić the staffpersonel.
362
913000
2000
A także pracowników.
15:30
I had 90 employeespracowników.
363
915000
2000
Miałam 90 pracowników.
15:32
Two were supposeddomniemany to be cookskucharze -- noneŻaden could.
364
917000
2000
Dwóch kucharzy - żaden nie umiał gotować.
15:34
And, you know, I'm not that better off now.
365
919000
3000
Teraz też nie jest lepiej.
15:37
But we really have to educatekształcić.
366
922000
2000
Musimy zacząć edukację,
15:39
We have to get academicakademicki institutionsinstytucje to startpoczątek thinkingmyślący
367
924000
3000
przekonać szkoły, aby zaczęły myśleć
15:42
about wayssposoby to teachnauczać people how to cookgotować again,
368
927000
3000
jak znów nauczyć ludzi gotować.
15:45
because, of coursekurs, they don't --
369
930000
2000
Bo oni nie potrafią.
15:47
because we'vemamy had this processedprzetworzone foodjedzenie in schoolsszkoły
370
932000
2000
Bo gotowe jedzenie
15:49
and institutionsinstytucje for so long.
371
934000
2000
już zbyt długo jest w szkołach i firmach.
15:51
We need 40-minute-chwila luncheslunchowe --
372
936000
2000
Potrzeba 40 minut na obiad.
15:53
mostwiększość schoolsszkoły have 20-minute-chwila luncheslunchowe --
373
938000
2000
W większości szkół to 20 minut.
15:55
and luncheslunchowe that are time-appropriateodpowiedni czas.
374
940000
2000
Przerwy obiadowe powinny być o właściwej porze.
15:57
There was just a bigduży studybadanie doneGotowe, and so manywiele schoolsszkoły
375
942000
2000
Wiele szkół zaczyna przerwę obiadową
15:59
are startingstartowy lunchlunch at ninedziewięć and 10 in the morningranek.
376
944000
2000
o 9 lub 10 rano.
16:01
That is not lunchtimew porze lunchu.
377
946000
2000
To nie jest pora na obiad.
16:04
You know, it's crazyzwariowany. It's crazyzwariowany what we're doing.
378
949000
3000
To absurd.
16:07
And just rememberZapamiętaj,
379
952000
2000
Z cichym przyzwoleniem
16:09
at very leastnajmniej tacitlymilcząco,
380
954000
2000
uczymy dzieci,
16:11
this is what we're teachingnauczanie childrendzieci
381
956000
3000
że to właśnie powinny robić.
16:14
as what they should be doing.
382
959000
2000
że to właśnie powinny robić.
16:16
I think if we're going to fixnaprawić this,
383
961000
2000
Żeby to naprawić
16:18
one of the things we have to do
384
963000
2000
musimy sprawować nadzór
16:20
is really changezmiana how we have oversightnadzoru
385
965000
2000
musimy sprawować nadzór
16:22
over the NationalKrajowe SchoolSzkoła LunchObiad ProgramProgram.
386
967000
2000
nad Narodowym Programem Obiadów Szkolnych.
16:24
InsteadZamiast tego of the NationalKrajowe SchoolSzkoła LunchObiad ProgramProgram beingistota underpod the USDAUSDA,
387
969000
3000
Nie powinien on podlegać USDA,
16:27
I think it should be underpod CDCCDC.
388
972000
2000
ale Centrum Kontroli Chorób (CDC).
16:29
If we startedRozpoczęty to think about foodjedzenie
389
974000
3000
Jeśli postrzegalibyśmy jedzenie
16:32
and how we feedkarmić our kidsdzieciaki
390
977000
2000
oraz odżywianie dzieci,
16:34
as a healthzdrowie initiativeinicjatywa,
391
979000
2000
jako działanie na rzecz zdrowia,
16:37
and we startedRozpoczęty thinkingmyślący about foodjedzenie as healthzdrowie,
392
982000
3000
jeśli myślelibyśmy o jedzenu w kontekście zdrowia
16:40
then I think we wouldn'tnie have cornkukurydza dogspsy
393
985000
3000
jeśli myślelibyśmy o jedzenu w kontekście zdrowia
16:43
as lunchlunch.
394
988000
2000
nie byłoby hot dogów na obiad.
16:45
Okay, FinanceFinanse 101 on this,
395
990000
3000
Krótko o kwestiach finansowych,
16:48
and this -- I'm sortsortować of wrappingopakowanie jednostkowe it up with this financefinanse piecekawałek,
396
993000
3000
na których chciałabym zakończyć.
16:51
because I think this is something we all have to understandzrozumieć.
397
996000
3000
Myślę, że należy to zrozumieć.
16:54
The NationalKrajowe SchoolSzkoła LunchObiad ProgramProgram spendswydaje 8 billionmiliard dollarsdolarów
398
999000
2000
Program Szkolnych Obiadów wydaje 8 mld dolarów
16:56
feedingkarmienie 30 millionmilion childrendzieci a yearrok.
399
1001000
2000
na wyżywienie 30 mln dzieci rocznie.
16:58
That numbernumer probablyprawdopodobnie needswymagania to doublepodwójnie.
400
1003000
2000
Ta liczba powinna się podwoić.
17:00
People say, "Oh my God, where are we going to get 8 billionmiliard?"
401
1005000
3000
Skąd weźmiemy 8 mld?
17:03
In this countrykraj, we're spendingwydatki 110 billionmiliard dollarsdolarów a yearrok
402
1008000
4000
W tym kraju wydajemy 110 mld dolarów rocznie
17:07
on fastszybki foodjedzenie.
403
1012000
3000
na jedzenie typu fast food.
17:10
We spendwydać 100 billionmiliard dollarsdolarów a yearrok
404
1015000
2000
100 mld dolarów rocznie
17:12
on dietdieta aidsAIDS.
405
1017000
2000
na środki odchudzające.
17:14
We spendwydać 50 billionmiliard dollarsdolarów on vegetableswarzywa,
406
1019000
2000
Wydajemy 50 mld dolarów na warzywa,
17:16
whichktóry is why we need all the dietdieta aidsAIDS.
407
1021000
3000
i dlatego potrzebujemy środków odchudzających.
17:19
We spendwydać 200 billionmiliard dollarsdolarów a yearrok
408
1024000
3000
Wydajemy 200 mld dolarów rocznie
17:22
on diet-relatedzwiązanych z dietą illnesschoroba todaydzisiaj,
409
1027000
3000
na leczenie schorzeń wynikających ze złej diety,
17:25
with ninedziewięć percentprocent of our kidsdzieciaki havingmający typerodzaj 2 diabetescukrzyca.
410
1030000
3000
9% dzieci ma cukrzycę typu 2.
17:28
200 billionmiliard.
411
1033000
2000
200 miliardów.
17:30
So you know what, when we talk
412
1035000
2000
W tym kontekście
17:32
about needingpotrzebujący 8 billionmiliard more, it's not a lot.
413
1037000
3000
8 mld to nie jest dużo.
17:35
That 8 billionmiliard comespochodzi down to two dollarsdolarów and 49 centscentów --
414
1040000
3000
To 2 dolary i 49 centów,
17:38
that's what the governmentrząd allocatesprzydziela for lunchlunch.
415
1043000
3000
jakie rząd przeznaczy na każdy obiad.
17:41
MostWiększość schoolszkoła districtsDzielnice spendwydać two thirdstrzecie of that on payrolllisty płac and overheadobciążenie.
416
1046000
3000
Szkoły wydają 2/3 tej sumy na wypłaty i inne koszty.
17:44
That meansznaczy we spendwydać lessmniej than a dollardolar a day
417
1049000
3000
Czyli wydajemy mniej niż dolara dziennie
17:47
on foodjedzenie for kidsdzieciaki in schoolsszkoły --
418
1052000
2000
na jedzenie dla dzieci w szkołach.
17:49
mostwiększość schoolsszkoły, 80 to 90 centscentów. In L.A., it's 56 centscentów.
419
1054000
4000
zwykle po 80-90 centów. W Los Angeles 56 centów.
17:54
So we're spendingwydatki lessmniej than a dollardolar, OK, on lunchlunch.
420
1059000
3000
Wydajemy poniżej dolara na obiad.
17:57
Now I don't know about you,
421
1062000
2000
Nie wiem jak wy,
17:59
but I go to StarbucksStarbucks and Pete'sPete's and placesmiejsca like that,
422
1064000
2000
ale ja chodzę do Starbucksa w San Francisco,
18:01
and ventiVenti lattelatte in SanSan FranciscoFrancisco is fivepięć dollarsdolarów.
423
1066000
3000
gdzie duża latte kosztuje 5 dolarów.
18:04
One gourmetdla smakoszy coffeeKawa,
424
1069000
2000
Jedna dobra kawa,
18:06
one, is more --
425
1071000
2000
kosztuje więcej
18:08
we spendwydać more on than we are spendingwydatki to feedkarmić kidsdzieciaki
426
1073000
3000
niż wydajemy na wyżywienie naszych dzieci
18:11
for an entireCały weektydzień
427
1076000
3000
w szkołach
18:14
in our schoolsszkoły.
428
1079000
2000
przez cały tydzień.
18:16
You know what? We should be ashamedzawstydzony.
429
1081000
3000
Powinniśmy się wstydzić.
18:20
We, as a countrykraj, should be ashamedzawstydzony
430
1085000
3000
Jako kraj powinniśmy się tego wstydzić.
18:23
at that.
431
1088000
2000
Jako kraj powinniśmy się tego wstydzić.
18:25
The richestnajbogatszy countrykraj.
432
1090000
2000
Najbogatsze państwo.
18:27
In our countrykraj,
433
1092000
2000
W naszym kraju,
18:29
it's the kidsdzieciaki that need it the mostwiększość,
434
1094000
3000
to dzieci najbardziej potrzebujące
18:32
who get this really, really lousyparszywy foodjedzenie.
435
1097000
2000
dostają paskudne jedzenie.
18:34
It's the kidsdzieciaki who have parentsrodzice and grandparentsdziadkowie
436
1099000
2000
Dzieci, których rodzice, dziadkowie,
18:36
and uncleswujkowie and auntsCiotki that can't even affordpozwolić sobie
437
1101000
3000
wujkowie i ciocie nie mogą sobie pozwolić
18:40
to payzapłacić for schoolszkoła lunchlunch that getsdostaje this foodjedzenie.
438
1105000
3000
na płacenie za obiady, dostają to jedzenie.
18:43
And those are the samepodobnie kidsdzieciaki
439
1108000
2000
Właśnie te dzieci
18:45
who are going to be gettinguzyskiwanie sickchory.
440
1110000
3000
będą chorować.
18:48
Those are the samepodobnie kidsdzieciaki who we should be takingnabierający careopieka of.
441
1113000
3000
Tymi dziećmi należy się zająć.
18:51
We can all make a differenceróżnica.
442
1116000
3000
Każdy z nas
18:54
That everykażdy singlepojedynczy one of us,
443
1119000
2000
może coś zmienić,
18:56
whetherczy we have childrendzieci,
444
1121000
2000
nieważne czy ma dzieci, czy nie
18:58
whetherczy we careopieka about childrendzieci, whetherczy we have niecessiostrzenice or nephewssiostrzeńców,
445
1123000
3000
czy ma siostrzenice, bratanków,
19:01
or anything --
446
1126000
2000
czy kogokolwiek.
19:03
that we can make a differenceróżnica.
447
1128000
2000
Możemy to zmienić.
19:05
WhetherCzy you sitsiedzieć down and eatjeść a mealposiłek with your kidsdzieciaki,
448
1130000
2000
Usiądźcie z dziećmi do wspólnego posiłeku,
19:07
whetherczy you take your kidsdzieciaki, or grandchildrenwnuki,
449
1132000
2000
zabierzcie dzieci, wnuki,
19:09
or niecessiostrzenice and nephewssiostrzeńców shoppingzakupy
450
1134000
3000
bratanice czy siostrzeńców na targ.
19:12
to a farmers'rolników marketrynek. Just do tastingsdegustacje with them.
451
1137000
3000
Popróbujcie różnych produktów.
19:15
SitSiedzieć down and careopieka.
452
1140000
2000
Zatroszczcie się o nie.
19:17
And on the macromakro levelpoziom,
453
1142000
2000
Jeśli chodzi o większą skalę,
19:19
we're in what seemswydaje się to be
454
1144000
2000
jesteśmy w trakcie
19:21
a 19-month-miesiąc presidentialprezydenckie campaignkampania,
455
1146000
4000
19 miesięcznej kampanii prezydenckiej.
19:25
and of all the things we're askingpytając
456
1150000
2000
Wśród pytań zadawanych potencjalnym przywódcom,
19:27
all of these potentialpotencjał leadersprzywódcy,
457
1152000
2000
może by tak spytać o zdrowie naszych dzieci?
19:29
what about askingpytając for the healthzdrowie of our childrendzieci?
458
1154000
2000
może by tak spytać o zdrowie naszych dzieci?
19:31
Thank you.
459
1156000
1000
Dziękuję.
Translated by Marta Krzeminska
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Ann Cooper - Lunch lady
Ann Cooper cares -- a lot -- what kids eat for lunch. As the head of nutrition for Berkeley, California, schools, she serves organic, regionally sourced and sustainable meals to lots of lucky children.

Why you should listen

Ann Cooper has a frontline view of the daily battle to keep kids healthy -- and of the enemy, the processed-foods industries that, it sometimes seems, want to wrap every single thing that children eat in a fried coating and then a plastic bag. As the director of nutrition services for the Berkeley (California) Unified School District, she's an outspoken activist for serving fresh, sustainable food to kids. Her lively website, ChefAnn.com, rounds up recipes, links, and resources for food activism.

Cooper's influential program in Berkeley involves kids in every stage of the food they eat, from growing to disposing of it. And along the way, eating some delicious cafeteria lunches. She's also recently become one of the most enterprising members of Jamie Oliver's Food Revolution, launching TheLunchBox.org to give schools the resources and support they need to transform their menus and provide balanced, healthy meals. In line with that effort, she is partnering with Whole Foods on the Great American Salad Project (GASP), which will create fresh salad bars in over 300 schools around the U.S. 

She's the author of several books, including Bitter Harvest, an examination of the food chain, and her latest, Lunch Lessons: Changing the Way We Feed Our Children.

More profile about the speaker
Ann Cooper | Speaker | TED.com