ABOUT THE SPEAKER
James Watson - Biologist, Nobel laureate
Nobel laureate James Watson took part in one of the most important scientific breakthroughs of the 20th century: the discovery of the structure of DNA. More than 50 years later, he continues to investigate biology's deepest secrets.

Why you should listen

James Watson has led a long, remarkable life, starting at age 12, when he was one of radio's high-IQ Quiz Kids. By age 15, he had enrolled in the University of Chicago, and by 25, working with Francis Crick (and drawing, controversially, on the research of Maurice Wilkins and Rosalind Franklin), he had made the discovery that would eventually win the three men the Nobel Prize.

Watson and Crick's 1953 discovery of DNA's double-helix structure paved the way for the astounding breakthroughs in genetics and medicine that marked the second half of the 20th century. And Watson's classic 1968 memoir of the discovery, The Double Helix, changed the way the public perceives scientists, thanks to its candid account of the personality conflicts on the project.

From 1988 to 1994, he ran the Human Genome Project. His current passion is the quest to identify genetic bases for major illnesses; in 2007 he put his fully sequenced genome online, the second person to do so, in an effort to encourage personalized medicine and early detection and prevention of diseases. 

More profile about the speaker
James Watson | Speaker | TED.com
TED2005

James Watson: How we discovered DNA

James Watson opowiada jak odkrył kod DNA

Filmed:
1,901,584 views

Laureat nagrody Nobla James Watson otwiera konferencję TED2005 prezentując ciekawy i zabawny wykład na temat odkrycia struktury DNA, który dokonał razem ze swym kolegą Francisem Crickiem.
- Biologist, Nobel laureate
Nobel laureate James Watson took part in one of the most important scientific breakthroughs of the 20th century: the discovery of the structure of DNA. More than 50 years later, he continues to investigate biology's deepest secrets. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:25
Well, I thought there would be a podiumpodium, so I'm a bitkawałek scaredprzerażony.
0
0
3000
Uf, spodziewałem się tutaj podium i byłem trochę zestresowany.
00:28
(LaughterŚmiech)
1
3000
3000
Śmiech
00:31
ChrisChris askedspytał me to tell again how we founduznany the structureStruktura of DNADNA.
2
6000
3000
Chris poprosił mnie abym ponownie opowiedział o odkryciu kodu DNA.
00:34
And sinceod, you know, I followśledzić his ordersświęcenia, I'll do it.
3
9000
3000
I dlatego że wypełniam jego rozkazy to zamierzam to teraz zrobić.
00:37
But it slightlynieco boresnudziarze me.
4
12000
2000
Ale to już mnie odrobinę nudzi.
00:39
(LaughterŚmiech)
5
14000
2000
Śmiech
00:41
And, you know, I wrotenapisał a bookksiążka. So I'll say something --
6
16000
5000
I wiecie o tym że napisałem książkę. Więc powiem coś --
00:46
(LaughterŚmiech)
7
21000
2000
Śmiech
00:48
-- I'll say a little about, you know, how the discoveryodkrycie was madezrobiony,
8
23000
3000
powiem trochę o tym, jak dokonało się to odkrycie
00:51
and why FrancisFranciszek and I founduznany it.
9
26000
2000
i dlaczego udało się to mi i Francisowi.
00:53
And then, I hopenadzieja maybe I have at leastnajmniej fivepięć minutesminuty to say
10
28000
4000
A później mam nadzieję że znajdę conajmniej pięć minut aby powiedzieć
00:57
what makesczyni me tickkleszcz now.
11
32000
4000
o tym co mnie fascynuje teraz.
01:01
In back of me is a pictureobrazek of me when I was 17.
12
36000
5000
To zdjęcie za mną przedstawia mnie w wieku 17 lat.
01:06
I was at the UniversityUniwersytet of ChicagoChicago, in my thirdtrzeci yearrok,
13
41000
3000
Byłem wtedy studentem Uniwersytetu w Chicago, na trzecim roku
01:09
and I was in my thirdtrzeci yearrok because the UniversityUniwersytet of ChicagoChicago
14
44000
6000
i byłem już na trzecim roku dlatego że Uniwersytet w Chicago
01:15
let you in after two yearslat of highwysoki schoolszkoła.
15
50000
2000
pozwalał uczniom po dwóch latach szkoły średniej aplikować na studia.
01:17
So you -- it was funzabawa to get away from highwysoki schoolszkoła -- (LaughterŚmiech) --
16
52000
6000
Więc -- to było całkiem zabawne uciec od szkoły średniej.
01:23
because I was very smallmały, and I was no good in sportsSport,
17
58000
3000
Ponieważ byłem małym chłopcem i nie byłem przydatny w sporcie
01:26
or anything like that.
18
61000
1000
czy czyms takim.
01:27
But I should say that my backgroundtło -- my fatherojciec was, you know,
19
62000
6000
Ale powinienem powiedzieć o moim wychowaniu -- mój ojciec
01:33
raisedpodniesiony to be an EpiscopalianEpiskopalista and RepublicanRepublikański,
20
68000
2000
został wychowany w wierze chrześcijańskiej i był oddanym republikaninem.
01:35
but after one yearrok of collegeSzkoła Wyższa, he becamestał się an atheistateista and a DemocratDemokrata.
21
70000
5000
Ale po pierwszym roku collegu stał się ateistą i demokratą.
01:40
(LaughterŚmiech)
22
75000
3000
Śmiech
01:43
And my mothermama was IrishIrlandzki CatholicKatolicki,
23
78000
2000
Moja matka była irlandzką katoliczką
01:45
and -- but she didn't take religionreligia too seriouslypoważnie.
24
80000
5000
i -- nie traktowała religii zbyt poważnie.
01:50
And by the agewiek of 11, I was no longerdłużej going to SundayNiedziela MassMasy,
25
85000
4000
W wieku 11 lat przestałem uczęszczać na niedzielne msze
01:54
and going on birdwatchingobserwowanie ptaków walksspacery with my fatherojciec.
26
89000
4000
w zamian spacerowałem z moim ojcem i obserwowałem ptaki.
01:58
So earlywcześnie on, I heardsłyszał of CharlesCharles DarwinDarwin.
27
93000
4000
Bardzo wcześnie usłyszałem o Charlsie Darwinie.
02:02
I guessodgadnąć, you know, he was the bigduży herobohater.
28
97000
3000
Wierzę że wiecie że byłem wielkim bohaterem.
02:05
And, you know, you understandzrozumieć life as it now existsistnieje throughprzez evolutionewolucja.
29
100000
6000
I że rozumiecie powstanie życia oparte na teorii ewolucji.
02:11
And at the UniversityUniwersytet of ChicagoChicago I was a zoologyzoologia majorpoważny,
30
106000
4000
Na Uniwerystecie w Chicago specjalizowałem się w zoologii.
02:15
and thought I would endkoniec up, you know, if I was brightjasny enoughdość,
31
110000
3000
I jeśli byłbym odpowiednio bystry to skończyłbym swoją karierę
02:18
maybe gettinguzyskiwanie a PhPH.D. from CornellCornell in ornithologyornitologia.
32
113000
5000
może jako doktor ornitolog z Cornell.
02:23
Then, in the ChicagoChicago paperpapier, there was a reviewrecenzja of a bookksiążka
33
118000
6000
Niespodziewanie w gazecie chicagowskiej znalazłem opinie na temam książki
02:29
callednazywa "What is Life?" by the great physicistfizyk, SchrodingerSchrodingera.
34
124000
4000
pod tytułem "Czym jest życie" wielkiego fizyka Schrodingera.
02:33
And that, of coursekurs, had been a questionpytanie I wanted to know.
35
128000
3000
A to oczywiście było pytanie na które chciałem znaleźć odpowiedź.
02:36
You know, DarwinDarwin explainedwyjaśnione life after it got startedRozpoczęty,
36
131000
3000
Wiecie, Darwin wytłumaczył życie zanim się rozpoczęło
02:39
but what was the essenceistota of life?
37
134000
2000
ale czy to była ta esensja życia?
02:41
And SchrodingerSchrodingera said the essenceistota was informationInformacja
38
136000
4000
A Schrodinger stwierdził że ta esensja życia jest informacją
02:45
presentteraźniejszość in our chromosomeschromosomy, and it had to be presentteraźniejszość
39
140000
4000
zakodowaną w naszych chromosomach, i musi być zapisana
02:49
on a moleculecząsteczka. I'd never really thought of moleculesCząsteczki before.
40
144000
6000
w molekułach. Nigdy przedtem nie mysłałem o molekułach.
02:55
You know chromosomeschromosomy, but this was a moleculecząsteczka,
41
150000
4000
Znacie chromosomy ale on mówił o molekułach
02:59
and somehowjakoś all the informationInformacja was probablyprawdopodobnie presentteraźniejszość
42
154000
3000
i że w jakiś sposób wszystkie informacje były zakodowane
03:02
in some digitalcyfrowy formformularz. And there was the bigduży questionpytanie
43
157000
4000
w formie cyfrowej. I pojawiło się wielkie pytanie
03:06
of, how did you copyKopiuj the informationInformacja?
44
161000
2000
w jaki sposób następuje kopiowanie tych infromacji.
03:08
So that was the bookksiążka. And so, from that momentza chwilę on,
45
163000
5000
Więc o tym była ta książka. I od tego czasu
03:13
I wanted to be a geneticistgenetyk --
46
168000
5000
postanowiłem że zostanę genetykiem --
03:18
understandzrozumieć the genegen and, throughprzez that, understandzrozumieć life.
47
173000
2000
zrozumiem gen i dzięki temu zromumiem życie.
03:20
So I had, you know, a herobohater at a distancedystans.
48
175000
5000
Więc miałem także swojego idola.
03:25
It wasn'tnie było a baseballbaseball playergracz; it was LinusLinus PaulingPauling.
49
180000
2000
To nie był gracz baseball, był nim Linus Pauling.
03:27
And so I appliedstosowany to CaltechCaltech and they turnedobrócony me down.
50
182000
6000
Więc złożyłem podanie do Caltech a oni mnie odrzucili.
03:33
(LaughterŚmiech)
51
188000
2000
Śmiech
03:35
So I wentposzedł to IndianaW stanie Indiana,
52
190000
1000
Więc udałem się do Indiany
03:36
whichktóry was actuallytak właściwie as good as CaltechCaltech in geneticsgenetyka,
53
191000
3000
która była tak dobra jak Caltech w genetyce,
03:39
and besidesoprócz, they had a really good basketballKoszykówka teamzespół. (LaughterŚmiech)
54
194000
4000
tak na marginesie, mają tam naprawdę dobrą drużynę koszykówki.
03:43
So I had a really quitecałkiem happyszczęśliwy life at IndianaW stanie Indiana.
55
198000
3000
Więc byłem bardzo zadowolony z życia w Indianie.
03:46
And it was at IndianaW stanie Indiana I got the impressionwrażenie
56
201000
3000
I właśnie w Indianie dostałem olśnienia
03:49
that, you know, the genegen was likelyprawdopodobne to be DNADNA.
57
204000
2000
że gen jest nośnikiem DNA.
03:51
And so when I got my PhPH.D., I should go and searchszukanie for DNADNA.
58
206000
4000
Więc kiedy otrzymałem tytuł doktora postanowiłem zając się DNA.
03:55
So I first wentposzedł to CopenhagenCopenhagen because I thought, well,
59
210000
6000
Więc najpierw udałem się do Kopenhagi ponieważ myślałem
04:01
maybe I could becomestają się a biochemistbiochemik,
60
216000
1000
że może powinienem zostać biochemikiem.
04:02
but I discoveredodkryty biochemistrybiochemia was very boringnudny.
61
217000
3000
Ale okazało się że biechemia jest dla mnie bardzo nudna.
04:05
It wasn'tnie było going anywheregdziekolwiek towardw kierunku, you know, sayingpowiedzenie what the genegen was;
62
220000
4000
Nie przybliżała mnie do odrycia prawdy czym jest gen.
04:09
it was just nuclearjądrowy sciencenauka. And oh, that's the bookksiążka, little bookksiążka.
63
224000
4000
To była nauka o fizyce jądrowej. I oto ta mała książka.
04:13
You can readczytać it in about two hoursgodziny.
64
228000
2000
Można ją przeczytać w ciągu około dwóch godzin.
04:15
And -- but then I wentposzedł to a meetingspotkanie in ItalyWłochy.
65
230000
4000
I -- później udałem się na konferencję do Włoch.
04:19
And there was an unexpectedniespodziewany speakergłośnik who wasn'tnie było on the programprogram,
66
234000
5000
I usłyszałem tam mówcę który nie był nawet na liście wykładowców
04:24
and he talkedrozmawialiśmy about DNADNA.
67
239000
2000
i który mówił o DNA.
04:26
And this was MauriceMaurice WilkinsWilkins. He was trainedprzeszkolony as a physicistfizyk,
68
241000
3000
To był Maurice Wilkins. Był fizykiem
04:29
and after the warwojna he wanted to do biophysicsbiofizyka, and he pickeddoborowy DNADNA
69
244000
4000
i po wojnie postanowił zająć się biofizyką więc wybrał DNA
04:33
because DNADNA had been determinedustalona at the RockefellerRockefeller InstituteInstytut
70
248000
3000
ponieważ DNA uważane było na Instytucie Rockefellera
04:36
to possiblymożliwie be the geneticgenetyczny moleculesCząsteczki on the chromosomeschromosomy.
71
251000
4000
z prawdopodobnie zbiór molekuł na chromosomach.
04:40
MostWiększość people believeduwierzyli it was proteinsbiałka.
72
255000
1000
Większośc ludzi uważało że są to białka.
04:41
But WilkinsWilkins, you know, thought DNADNA was the bestNajlepiej betZakład,
73
256000
4000
Ale Wilkins uważał inaczej
04:45
and he showedpokazał this x-rayprześwietlenie photographfotografia.
74
260000
4000
i pokazał nam tą fotografię rentgenowską.
04:49
SortSortowanie of crystallinekrystaliczny. So DNADNA had a structureStruktura,
75
264000
4000
Przedstawiała pewien rodzaj struktury krystalicznej. Więc DNA miało strukturę
04:53
even thoughchociaż it owedwinien it to probablyprawdopodobnie differentróżne moleculesCząsteczki
76
268000
3000
pomimo tego że prawdopodobnie zawdzięczało to obecności rożnym molekuł
04:56
carryingNiosąc differentróżne setszestawy of instructionsinstrukcje.
77
271000
2000
zawierających różne zestawy instrukcji.
04:58
So there was something universaluniwersalny about the DNADNA moleculecząsteczka.
78
273000
2000
Więc było coś uniwersalnego w molekule DNA
05:00
So I wanted to work with him, but he didn't want a formerbyły birdwatcherbirdwatcher,
79
275000
5000
Chciałem z nim nad tym pracować ale on nie chciał byłego amatora ptaków
05:05
and I endedzakończyło się up in CambridgeCambridge, EnglandAnglia.
80
280000
1000
i wybrał Cambridge w Anglii
05:06
So I wentposzedł to CambridgeCambridge,
81
281000
2000
Więc ja także podążyłem do Cambridge
05:08
because it was really the bestNajlepiej placemiejsce in the worldświat then
82
283000
3000
ponieważ było to wtedy naprawdę najlepsze miejsce na świecie
05:11
for x-rayprześwietlenie crystallographykrystalografia. And x-rayprześwietlenie crystallographykrystalografia is now a subjectPrzedmiot
83
286000
4000
gdzie zajmowano się krystalografią. A krystalografia jest teraz przedmiotem
05:15
in, you know, chemistrychemia departmentsdepartamenty.
84
290000
2000
wykładanym na studiach chemicznych.
05:17
I mean, in those daysdni it was the domaindomena of the physicistsfizycy.
85
292000
3000
Mam na myśli to że w tamtych czasach zajmowali się nią fizycy.
05:20
So the bestNajlepiej placemiejsce for x-rayprześwietlenie crystallographykrystalografia
86
295000
4000
Więc najlepse miejsce do przeprowadzania krystalografii
05:24
was at the CavendishCavendish LaboratoryLaboratorium at CambridgeCambridge.
87
299000
3000
znajdowało się w Labolatorium Cavendish w Cambridge.
05:27
And there I metspotkał FrancisFranciszek CrickCrick.
88
302000
6000
I tam spotkałem Fracisa Cricka.
05:33
I wentposzedł there withoutbez knowingporozumiewawczy him. He was 35. I was 23.
89
308000
3000
Przybyłem tam wogóle go nie znając. On miał 35 lat a ja 23.
05:36
And withinw ciągu a day, we had decidedzdecydowany that
90
311000
5000
I w ciągu jednego dnia zdecydowaliśmy
05:41
maybe we could take a shortcutskrót to findingodkrycie the structureStruktura of DNADNA.
91
316000
5000
że może moglibyśmy zbadać strukturę DNA drogą na skróty.
05:46
Not solverozwiązać it like, you know, in rigorousrygorystyczny fashionmoda, but buildbudować a modelModel,
92
321000
6000
Nie rozwiązywać problemu w sposób ścisły lecz zbudować model.
05:52
an electro-modelelektro-model, usingza pomocą some coordinateswspółrzędne of, you know,
93
327000
4000
Elektro-model wykorzystując pewne dane jak
05:56
lengthdługość, all that sortsortować of stuffrzeczy from x-rayprześwietlenie photographsfotografie.
94
331000
3000
długość, wszystko to co ukazały zdjęcia rentgenowskie.
05:59
But just askzapytać what the moleculecząsteczka -- how should it foldzagięcie up?
95
334000
3000
Ale pojawiło się pytanie jak ta molekuła jest zwinięta?
06:02
And the reasonpowód for doing so, at the centercentrum of this photographfotografia,
96
337000
4000
A powodem postawienia tego pytania jest, pośrodku fotografii,
06:06
is LinusLinus PaulingPauling. About sixsześć monthsmiesiące before, he proposedproponowane
97
341000
3000
Linus Pauling. Jakieś sześć miesięcy wcześniej zaproponował on
06:09
the alphaalfa helicalśrubowaty structureStruktura for proteinsbiałka. And in doing so,
98
344000
4000
tezę o skręconej strukturze białek. I robiąc to
06:13
he banishedwygnany the man out on the right,
99
348000
2000
pozbawił do tego prawa człowieka
06:15
SirSir LawrenceLawrence BraggBragg, who was the CavendishCavendish professorprofesor.
100
350000
3000
Sir Lawrenca Bragga który był profesorem w Cavendish.
06:18
This is a photographfotografia severalkilka yearslat laterpóźniej,
101
353000
2000
To fotografia zrobiona kilka lat później
06:20
when BraggBragg had causeprzyczyna to smileuśmiech.
102
355000
2000
kiedy Bragg miał powód do uśmiechu.
06:22
He certainlyna pewno wasn'tnie było smilinguśmiechając się when I got there,
103
357000
2000
Z pewnością nie śmiał się kiedy go poznałem
06:24
because he was somewhatnieco humiliatedupokorzony by PaulingPauling gettinguzyskiwanie the alphaalfa helixspirala,
104
359000
4000
ponieważ został w jakiś sposób upokorzony przez Paulinga który odkrył alfa-heliksę
06:28
and the CambridgeCambridge people failingw braku because they weren'tnie były chemistsApteka.
105
363000
4000
co nie udało się naukowcom w Cambridge ponieważ nie byli chemikami.
06:32
And certainlyna pewno, neitherani CrickCrick or I were chemistsApteka,
106
367000
5000
I z pewnością ani Circk ani ja nie byliśmy chemikami
06:37
so we triedwypróbowany to buildbudować a modelModel. And he knewwiedziałem, FrancisFranciszek knewwiedziałem WilkinsWilkins.
107
372000
6000
więc spróbowaliśmy zbudować model DNA. Francis znał Wilkinsa.
06:43
So WilkinsWilkins said he thought it was the helixspirala.
108
378000
2000
Więc Wilkins powiedział że miał wrażenie że to była spirala.
06:45
X-rayX-ray diagramdiagram, he thought was comparableporównywalny with the helixspirala.
109
380000
3000
Schemat prześwietlenia rengtenowskiego podobny był do spirali.
06:48
So we builtwybudowany a three-strandedtrójskrzydły modelModel.
110
383000
2000
Więc zbudowaliśmy model potrójnej spirali.
06:50
The people from LondonLondyn cameoprawa ołowiana witrażu up.
111
385000
2000
Przybyli ludzie z Londynu.
06:52
WilkinsWilkins and this collaboratorwspółpracownik, or possiblemożliwy collaboratorwspółpracownik,
112
387000
5000
Wilkins i ten współpracownik, ewentualny wpsółpracownik
06:57
RosalindRosalind FranklinFranklin, cameoprawa ołowiana witrażu up and sortsortować of laughedzaśmiał się at our modelModel.
113
392000
3000
Rosalind Franklin, przybyli i w pewien sposób wyśmiali nasz model.
07:00
They said it was lousyparszywy, and it was.
114
395000
2000
Powiedzieli że wygląda wstrętnie, i rzeczywiście był taki.
07:02
So we were told to buildbudować no more modelsmodele; we were incompetentniekompetentny.
115
397000
5000
Więc powiedziano nam abyśmy nie budowali więcej modeli i że jesteśmy niekompetentni.
07:07
(LaughterŚmiech)
116
402000
4000
Śmiech
07:11
And so we didn't buildbudować any modelsmodele,
117
406000
2000
Tak więc przestaliśmy budować modele
07:13
and FrancisFranciszek sortsortować of continuednieprzerwany to work on proteinsbiałka.
118
408000
3000
a Francis wrócił do pracy nad białkami.
07:16
And basicallygruntownie, I did nothing. And -- exceptz wyjątkiem readczytać.
119
411000
6000
A ja w gruncie rzeczy nie robiłem nic oprócz czytania.
07:22
You know, basicallygruntownie, readingczytanie is a good thing; you get factsfakty.
120
417000
3000
Wiecie czytanie to bardzo dobra rzecz, dowiadujesz się o faktach.
07:25
And we kepttrzymane tellingwymowny the people in LondonLondyn
121
420000
3000
I nie przestawaliśmy mówić ludziom w Londynie że
07:28
that LinusLinus Pauling'sPauling's going to moveruszaj się on to DNADNA.
122
423000
2000
Linus Pauling zacznie zajmować się DNA.
07:30
If DNADNA is that importantważny, LinusLinus will know it.
123
425000
2000
Jeśli DNA jest takie ważne to Linus będzie o tym wiedział.
07:32
He'llBęde miał buildbudować a modelModel, and then we're going to be scoopedzgarnął.
124
427000
2000
Zbuduje model i będzie dla nas po wszystkim.
07:34
And, in factfakt, he'don by writtenpisemny the people in LondonLondyn:
125
429000
2000
I faktycznie napisał do naukowców w Londynie:
07:36
Could he see theirich x-rayprześwietlenie photographfotografia?
126
431000
3000
Czy mógłby zobaczyć zdjęcia rentgenowskie?
07:39
And they had the wisdommądrość to say "no." So he didn't have it.
127
434000
3000
A oni mieli wystarczająco zdrowego rozsądku i odpowiedzieli "nie", więc ich nie dostał.
07:42
But there was oneste in the literatureliteratura.
128
437000
2000
Ale znajdowały się one już w literaturze.
07:44
ActuallyFaktycznie, LinusLinus didn't look at them that carefullyostrożnie.
129
439000
2000
Faktycznie, Linus nie obejrzał ich zbyt uważnie.
07:46
But about, oh, 15 monthsmiesiące after I got to CambridgeCambridge,
130
441000
6000
Ale około 15 miesięcy później jak dostałem się do Cambridge
07:52
a rumorplotka beganrozpoczął się to appearzjawić się from LinusLinus Pauling'sPauling's sonsyn,
131
447000
3000
pojawiła się plotka rozpowszechniana przez syna Linusa Paulingsa
07:55
who was in CambridgeCambridge, that his fatherojciec was now workingpracujący on DNADNA.
132
450000
4000
który przebywał w Cambridge i opowiadał że jego ojciec zajmuje się DNA.
07:59
And so, one day PeterPeter cameoprawa ołowiana witrażu in and he said he was PeterPeter PaulingPauling,
133
454000
4000
I pewnego dnia przybył mężczyzna i przedstawił się jako Peter Pauling
08:03
and he gavedał me a copyKopiuj of his father'sojca manuscriptsmanuskrypty.
134
458000
2000
wręczając mi kopię manuskryptu swojego ojca.
08:05
And boychłopak, I was scaredprzerażony because I thought, you know, we maymoże be scoopedzgarnął.
135
460000
6000
O rany jak ja się przestraszyłem, bałem się że to będzie dla nas koniec.
08:11
I have nothing to do, no qualificationskwalifikacje for anything.
136
466000
3000
Nie będe miał nad czym pracować, mam niepotrzebne kwalifikacje.
08:14
(LaughterŚmiech)
137
469000
2000
Śmiech
08:16
And so there was the paperpapier, and he proposedproponowane a three-strandedtrójskrzydły structureStruktura.
138
471000
6000
Więc zapoznałem się z dokumentem i on proponowal w nim potrójnie skręconą strukturę.
08:22
And I readczytać it, and it was just -- it was crapbzdury.
139
477000
2000
Przeczytałem to i stwierdziłem że to zupełne bzdury.
08:24
(LaughterŚmiech)
140
479000
5000
Śmiech
08:29
So this was, you know, unexpectedniespodziewany from the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy --
141
484000
3000
Więc to było, wiecie, niespodziewane odkrycie --
08:32
(LaughterŚmiech)
142
487000
2000
Śmiech
08:34
-- and so, it was heldtrzymany togetherRazem by hydrogenwodór bondswięzy
143
489000
3000
-- i cała struktura była przytrzymywana przez wodorowe spoiwo
08:37
betweenpomiędzy phosphatefosforan groupsgrupy.
144
492000
2000
pomiędzy grupami fosforowymi.
08:39
Well, if the peakszczyt pHpH that cellskomórki have is around sevensiedem,
145
494000
4000
Ale jeśli maksymalne pH komórek wynosi około siedem
08:43
those hydrogenwodór bondswięzy couldn'tnie mógł exististnieć.
146
498000
3000
to wiązania wodorowe nie miały racji bytu.
08:46
We rushedpochopny over to the chemistrychemia departmentdepartament and said,
147
501000
2000
Pobiegliśmy zaraz do pracowni chemicznej z zapytaniem
08:48
"Could PaulingPauling be right?" And AlexAlex HustChust said, "No." So we were happyszczęśliwy.
148
503000
6000
"Czy Pauling ma rację?" A Alex Hust odpowiedział "Nie". Więc to nas uszczęśliwiło
08:54
(LaughterŚmiech)
149
509000
2000
Śmiech
08:56
And, you know, we were still in the gamegra, but we were frightenedprzerażony
150
511000
3000
Więc okazalo się że nadal się liczymy w tej grze ale baliśmy się
08:59
that somebodyktoś at CaltechCaltech would tell LinusLinus that he was wrongźle.
151
514000
4000
że ktoś w Caltech może powiedzieć Linusowi że się myli.
09:03
And so BraggBragg said, "BuildKompilacja modelsmodele."
152
518000
2000
Więc Bragg powiedział "Zbudujcie model"
09:05
And a monthmiesiąc after we got the PaulingPauling manuscriptrękopis --
153
520000
4000
I miesiąc później jak otrzymaliśmy opracowanie Paulinga --
09:09
I should say I tookwziął the manuscriptrękopis to LondonLondyn, and showedpokazał the people.
154
524000
5000
powinieniem powiedzieć że zabrałem opracowanie do Londyu i pokazałem innym.
09:14
Well, I said, LinusLinus was wrongźle and that we're still in the gamegra
155
529000
3000
Wytłumaczyłem im że Linus się myli i że my ciągle jesteśmy w grze
09:17
and that they should immediatelynatychmiast startpoczątek buildingbudynek modelsmodele.
156
532000
2000
i że powinni natychmiast zabrać się do budowy modelu.
09:19
But WilkinsWilkins said "no." RosalindRosalind FranklinFranklin was leavingodejście in about two monthsmiesiące,
157
534000
5000
Ale Wilkins się nie zgodził, Rosalind Franklin odchodziła za jakieś dwa miesiące
09:24
and after she left he would startpoczątek buildingbudynek modelsmodele.
158
539000
3000
i zaraz po tym jak odejdzie będziemy mogli budować model.
09:27
And so I cameoprawa ołowiana witrażu back with that newsAktualności to CambridgeCambridge,
159
542000
4000
Więc wróciłem z tymi wiadomościami do Cambridge
09:31
and BraggBragg said, "BuildKompilacja modelsmodele."
160
546000
1000
a Bragg powiedział "Budujcie model".
09:32
Well, of coursekurs, I wanted to buildbudować modelsmodele.
161
547000
1000
Oczywiście że bardzo chciałem zbudować ten model.
09:33
And there's a pictureobrazek of RosalindRosalind. She really, you know,
162
548000
6000
A oto jest zdjęcie Rosalind. Ona naprawdę
09:39
in one sensesens she was a chemistchemik,
163
554000
2000
w pewnym sensie jest chemikiem
09:41
but really she would have been trainedprzeszkolony --
164
556000
2000
ale potrzebowała dodatkowych kwalifikacji --
09:43
she didn't know any organicorganiczny chemistrychemia or quantumkwant chemistrychemia.
165
558000
3000
nie znała się na chemii organicznej czy chemii kwantowej.
09:46
She was a crystallographerkrystalograf.
166
561000
1000
Była krystalografem.
09:47
And I think partczęść of the reasonpowód she didn't want to buildbudować modelsmodele
167
562000
5000
I myślę że jedną z przyzyn dlaczego nie chciała budować modelu DNA
09:52
was, she wasn'tnie było a chemistchemik, whereasnatomiast PaulingPauling was a chemistchemik.
168
567000
3000
było to że nie jest chemikiem a Pauling nim był.
09:55
And so CrickCrick and I, you know, startedRozpoczęty buildingbudynek modelsmodele,
169
570000
5000
Więc Crick i ja zaczęliśmy budować modele,
10:00
and I'd learnednauczyli a little chemistrychemia, but not enoughdość.
170
575000
3000
a ja poduczyłem się trochę chemii, ale niezbyt dużo.
10:03
Well, we got the answerodpowiedź on the 28thth FebruaryLutego '53.
171
578000
4000
Więc otrzymaliśmy odpowiedź 28 Lutego 1953 roku.
10:07
And it was because of a rulereguła, whichktóry, to me, is a very good rulereguła:
172
582000
4000
I było to zgodnie z pewną zasadą która dla mnie wydaje się dobrą zasadą:
10:11
Never be the brightestnajjaśniejszy personosoba in a roompokój, and we weren'tnie były.
173
586000
6000
Nigdy nie bądź najmądrzejszym człowiekiem w grupie, my nie byliśmy.
10:17
We weren'tnie były the bestNajlepiej chemistsApteka in the roompokój.
174
592000
2000
Nie bylyśmy najlepszymi chemikami w tej grupie.
10:19
I wentposzedł in and showedpokazał them a pairingłączenie w pary I'd doneGotowe,
175
594000
2000
Wszedłem i pokazałem im model który zrobiłem
10:21
and JerryJerry DonohueDonohue -- he was a chemistchemik -- he said, it's wrongźle.
176
596000
4000
a Jerry Donohue -- który był chemikiem -- powiedział że popełniłem błąd.
10:25
You've got -- the hydrogenwodór atomsatomy are in the wrongźle placemiejsce.
177
600000
3000
Masz -- atomy wodoru w złym miejscu.
10:28
I just put them down like they were in the booksksiążki.
178
603000
3000
Umieściłem je tak jak opisywała to książka.
10:31
He said they were wrongźle.
179
606000
1000
On powiedział że są w złym miejscu.
10:32
So the nextNastępny day, you know, after I thought, "Well, he mightmoc be right."
180
607000
4000
Więc następnego dnia pomyślałem "Być może ma rację"
10:36
So I changedzmienione the locationslokalizacje, and then we founduznany the basebaza pairingłączenie w pary,
181
611000
4000
Więc zmieniłem ułożenie atomów i zauważyliśmy że to podstawowe łączenie
10:40
and FrancisFranciszek immediatelynatychmiast said the chainswięzy runbiegać in absoluteabsolutny directionswskazówki.
182
615000
3000
i Francis od razy powiedział że łańcuch atomów tworzy absolut.
10:43
And we knewwiedziałem we were right.
183
618000
2000
i wiedzieliśmy że mamy rację.
10:45
So it was a prettyładny, you know, it all happenedstało się in about two hoursgodziny.
184
620000
7000
To było piękne, to stało się w przeciągu dwóch godzin.
10:52
From nothing to thing.
185
627000
4000
Coś z niczego.
10:56
And we knewwiedziałem it was bigduży because, you know, if you just put A nextNastępny to T
186
631000
5000
I wiedzieliśmy że to coś wielkiego ponieważ jeśli umieścisz A obok T
11:01
and G nextNastępny to C, you have a copyingbiurowy mechanismmechanizm.
187
636000
3000
a G obok C to powstaje mechanizm kopiujący.
11:04
So we saw how geneticgenetyczny informationInformacja is carriedrealizowane.
188
639000
4000
Więc mogliśmy zobaczyć jak transportowana jest informacja genetyczna.
11:08
It's the orderzamówienie of the fourcztery basespodstawy.
189
643000
1000
To porządek opierający się na czterech podstawach.
11:09
So in a sensesens, it is a sortsortować of digital-typetyp cyfrowy informationInformacja.
190
644000
4000
Więc w pewnym sensie jest to rodzaj informacji cyfrowej.
11:13
And you copyKopiuj it by going from strand-separatingrozdzielanie nici.
191
648000
5000
I można ją kopiować zaczynając od pojedynczej nici DNA.
11:18
So, you know, if it didn't work this way, you mightmoc as well believe it,
192
653000
8000
Więc sami wiecie, jeśli ten projekt byłby błędny to i tak byście w niego wierzyli
11:26
because you didn't have any other schemeschemat.
193
661000
1000
ponieważ nie było innego projektu w tym czasie.
11:27
(LaughterŚmiech)
194
662000
3000
Śmiech
11:30
But that's not the way mostwiększość scientistsnaukowcy think.
195
665000
3000
Ale naukowcy nie myślą w ten sposób.
11:33
MostWiększość scientistsnaukowcy are really ratherraczej dullnudny.
196
668000
3000
Większość naukowców jest raczej ograniczona.
11:36
They said, we won'tprzyzwyczajenie think about it untilaż do we know it's right.
197
671000
2000
Mówią, nie będziemy o tym myśleć dopóty to nie zostanie udowodnione.
11:38
But, you know, we thought, well, it's at leastnajmniej 95 percentprocent right or 99 percentprocent right.
198
673000
6000
Ale my myśleliśmy że nasz projekt jest przynajmniej na 95% poprawny albo nawet 99%
11:44
So think about it. The nextNastępny fivepięć yearslat,
199
679000
4000
Więc pomyślcie o tym. Przez nastepne pięć lat
11:48
there were essentiallygłównie something like fivepięć referencesreferencje
200
683000
2000
pojawiło się istotnie jakieś pięć odniesień
11:50
to our work in "NatureNatura" -- noneŻaden.
201
685000
2000
do naszego projektu w czasopiśmie Nature -- czyli nic.
11:53
And so we were left by ourselvesmy sami,
202
688000
2000
Zostaliśmy pozostawieni samym sobie
11:55
and tryingpróbować to do the last partczęść of the triotrio: how do you --
203
690000
5000
pracując nad ostatnią częścią projektu:
12:00
what does this geneticgenetyczny informationInformacja do?
204
695000
4000
co te genetyczne informacje przekazują?
12:04
It was prettyładny obviousoczywisty that it providedopatrzony the informationInformacja
205
699000
4000
Wydawało się całkiem oczywiste że przekazują jakąś informację
12:08
to an RNARNA moleculecząsteczka, and then how do you go from RNARNA to proteinbiałko?
206
703000
3000
do molekuł RNA, a później w jaki spsób ta informacja dostaje się z RNA do białek?
12:11
For about threetrzy yearslat we just -- I triedwypróbowany to solverozwiązać the structureStruktura of RNARNA.
207
706000
5000
Przez około trzech lat -- starałem się poznać struktórę RNA.
12:16
It didn't yieldwydajność. It didn't give good x-rayprześwietlenie photographsfotografie.
208
711000
3000
Nie dało się. Nie mogliśmy zrobić zdjęcia rentgenowskiego o dobrej jakości.
12:19
I was decidedlyzdecydowanie unhappynieszczęśliwy; a girldziewczyna didn't marryżenić się me.
209
714000
3000
Byłem zdecydowanie nieszczęśliwy; nawet pewna dziewczyna mnie zostawiła.
12:22
It was really, you know, sortsortować of a shittygówniany time.
210
717000
3000
Miałem naprawdę przerąbane.
12:25
(LaughterŚmiech)
211
720000
3000
Śmiech
12:28
So there's a pictureobrazek of FrancisFranciszek and I before I metspotkał the girldziewczyna,
212
723000
4000
Więc to jest zdjęcie przedstawiające Francisa i mnie zanim poznałem tą dziewczynę
12:32
so I'm still looking happyszczęśliwy.
213
727000
1000
jak widzicie wyglądam na szczęśliwego.
12:33
(LaughterŚmiech)
214
728000
3000
Śmiech
12:36
But there is what we did when we didn't know
215
731000
3000
Ale oto co zrobiliśmy jak nam nie szło
12:39
where to go forwardNaprzód: we formedpowstały a clubKlub and callednazywa it the RNARNA TieKrawat ClubKlub.
216
734000
6000
kiedy utknęliśmy w miejscu, stworzyliśmy klub i nazwaliśmy go Klub Krawaciarzy RNA.
12:45
GeorgeGeorge GamowGamow, alsorównież a great physicistfizyk, he designedzaprojektowany the tiewiązanie.
217
740000
4000
George Gamow, także wielki fizyk, zaprojektował krawat.
12:49
He was one of the membersczłonków. The questionpytanie was:
218
744000
3000
Był jednym z członków klubu. Zadaliśmy sobie pytanie:
12:52
How do you go from a four-letterczteroliterowy codekod
219
747000
2000
Jak przejść z cztero-literowago kodu
12:54
to the 20-letter-list codekod of proteinsbiałka?
220
749000
2000
do 20-literowego kodu białek?
12:56
FeynmanFeynman was a memberczłonek, and TellerBankomat, and friendsprzyjaciele of GamowGamow.
221
751000
5000
Feynman i Teller byli członkami klubu i przyjaciółmi Gamowa.
13:01
But that's the only -- no, we were only photographedsfotografowany twicedwa razy.
222
756000
6000
Ale to jedyny raz -- nie, bylyśmy sfotografowani tylko dwa razy
13:07
And on bothobie occasionsokazje, you know, one of us was missingbrakujący the tiewiązanie.
223
762000
3000
Za każdym razem ktoś z nas nie mial krawata.
13:10
There's FrancisFranciszek up on the uppergórny right,
224
765000
3000
To Francis na górze po prawej
13:13
and AlexAlex RichRich -- the M.D.-turned-crystallographer-edukowany-krystalograf -- is nextNastępny to me.
225
768000
5000
i Alex Rich -- krystalografer -- zaraz obok mnie.
13:18
This was takenwzięty in CambridgeCambridge in SeptemberWrześnia of 1955.
226
773000
4000
Zdjęcie zostało zrobione w Cambride w Sierpniu 1955.
13:22
And I'm smilinguśmiechając się, sortsortować of forcedwymuszony, I think,
227
777000
6000
I uśmiecham się na nim trochę sztucznie
13:28
because the girldziewczyna I had, boychłopak, she was goneodszedł.
228
783000
3000
ponieważ dziewczyna z którą byłem odeszła ode mnie.
13:31
(LaughterŚmiech)
229
786000
4000
Śmiech
13:35
And so I didn't really get happyszczęśliwy untilaż do 1960,
230
790000
5000
Więc tak naprawdę nie byłem szczęsliwy do roku 1960
13:40
because then we founduznany out, basicallygruntownie, you know,
231
795000
4000
ponieważ wtedy to odkryliśmy że istnieją
13:44
that there are threetrzy formsformularze of RNARNA.
232
799000
2000
trzy formy RNA.
13:46
And we knewwiedziałem, basicallygruntownie, DNADNA provideszapewnia the informationInformacja for RNARNA.
233
801000
3000
I wiedzieliśmy o tym że DNA przenosi informacje dla RNA.
13:49
RNARNA provideszapewnia the informationInformacja for proteinbiałko.
234
804000
2000
Natomiast RNA przenosi informacje do białek.
13:51
And that let MarshallMarshall NirenbergNirenberg, you know, take RNARNA -- syntheticsyntetyczny RNARNA --
235
806000
5000
Pozwoliliśmy wtedy Marshallowi Nirenbergowi umieścić syntetyczne RNA
13:56
put it in a systemsystem makingzrobienie proteinbiałko. He madezrobiony polyphenylalaninepolifenyloalanina,
236
811000
6000
w systemie tworzącym białka. Stworzył polyfenilalaninę.
14:02
polyphenylalaninepolifenyloalanina. So that's the first crackingPękanie of the geneticgenetyczny codekod,
237
817000
8000
Więc to była pierwsza udana próba złamania kodu DNA
14:10
and it was all over by 1966.
238
825000
2000
i wszystko to wydarzyło się do roku 1966.
14:12
So there, that's what ChrisChris wanted me to do, it was --
239
827000
3000
Więc to było to czego chciał ode mnie Chris --
14:15
so what happenedstało się sinceod then?
240
830000
4000
a co wydażyło się dalej?
14:19
Well, at that time -- I should go back.
241
834000
3000
Muszę cofnąć się wstecz.
14:22
When we founduznany the structureStruktura of DNADNA, I gavedał my first talk
242
837000
5000
Kiedy odkryliśmy strukturę DNA, wygłosiłem wykład
14:27
at ColdZimno SpringWiosna HarborHarbor. The physicistfizyk, LeoLeo SzilardSzilard,
243
842000
3000
w Cold Spring Harbor. Fizyk Leo Szilard
14:30
he lookedspojrzał at me and said, "Are you going to patentpatent this?"
244
845000
3000
spojrzał wtedy na mnie i zapytał "Zamierzasz to opatentować?"
14:33
And -- but he knewwiedziałem patentpatent lawprawo, and that we couldn'tnie mógł patentpatent it,
245
848000
5000
I -- ponieważ znał prawo patentowe więc wiedział że nie możemy tego opatentować
14:38
because you couldn'tnie mógł. No use for it.
246
853000
2000
ponieważ nie jest to możliwe. W tym przypadku prawo patentowe nie miało zastosowania.
14:40
(LaughterŚmiech)
247
855000
2000
Śmiech
14:42
And so DNADNA didn't becomestają się a usefulprzydatny moleculecząsteczka,
248
857000
4000
Więc odrkycie DNA nie było postrzegane jako przydatne
14:46
and the lawyersprawnicy didn't enterwchodzić into the equationrównanie untilaż do 1973,
249
861000
5000
i prawnicy nie uznawali prawa do patentu do roku 1973,
14:51
20 yearslat laterpóźniej, when BoyerBoyer and CohenCohen in SanSan FranciscoFrancisco
250
866000
5000
20 lat później kiedy Boyer i Cohen w San Francisco
14:56
and StanfordStanford cameoprawa ołowiana witrażu up with theirich methodmetoda of recombinantrekombinowany DNADNA,
251
871000
2000
i Stanford opracowali metodę tzw rekombinacji DNA
14:58
and StanfordStanford patentedpatentowany it and madezrobiony a lot of moneypieniądze.
252
873000
3000
Stanford opatentował tą metodę i zarobili na tym mnóstwo pieniędzy.
15:01
At leastnajmniej they patentedpatentowany something
253
876000
1000
Przynajmniej coś opatentowali
15:02
whichktóry, you know, could do usefulprzydatny things.
254
877000
3000
co mogło być wykorzystane do tworzenia przydatnych rzeczy.
15:05
And then, they learnednauczyli how to readczytać the letterslisty for the codekod.
255
880000
3000
Później odkryli metodę pozwalającą czytanie składników kodu genetycznego.
15:08
And, boomBum, we'vemamy, you know, had a biotechBiotechnologia industryprzemysł. And,
256
883000
5000
I nastąpił wilki rozwój biotechnilogii. Ale
15:13
but we were still a long wayssposoby from, you know,
257
888000
7000
my byliśmy cały czas daleko od odpowiedzi
15:20
answeringodpowiadając a questionpytanie whichktóry sortsortować of dominatedzdominowany my childhooddzieciństwo,
258
895000
2000
na pytanie które zadawałem sobie od dzieciństwa
15:22
whichktóry is: How do you nature-nurturenatura-wychowanie?
259
897000
5000
i które brzmiało: Jak powstaje życie?
15:27
And so I'll go on. I'm alreadyjuż out of time,
260
902000
4000
Więc będę mówił dalej. Już dawno przekroczyłem limit czasu
15:31
but this is MichaelMichael WiglerWiglera, a very, very cleversprytny mathematicianmatematyk
261
906000
3000
ale oto widzicie Michaela Wiglera, bardzo bystrego matematyka
15:34
turnedobrócony physicistfizyk. And he developedrozwinięty a techniquetechnika
262
909000
3000
który ostatecznie został fizykiem. Odkrył on technikę
15:37
whichktóry essentiallygłównie will let us look at samplepróba DNADNA
263
912000
4000
która dosłownie pozwoliła nam spojrzeć na wycinek DNA
15:41
and, eventuallyostatecznie, a millionmilion spotskropki alongwzdłuż it.
264
916000
2000
i dalej na miliony cząsteczek w nim zawartych.
15:43
There's a chipżeton there, a conventionalstandardowy one. Then there's one
265
918000
3000
Oto konwencjonalny chip. A oto chip
15:46
madezrobiony by a photolithographyfotolitografia by a companyfirma in MadisonMadison
266
921000
3000
swtorzony poprzez fotolitografię w labolatorium w Madison,
15:49
callednazywa NimbleGenNimbleGen, whichktóry is way aheadprzed siebie of AffymetrixAffymetrix.
267
924000
5000
nazywanym NimbleGen, który jest bardziej zaawansowany od Affymetrixa.
15:54
And we use theirich techniquetechnika.
268
929000
2000
Więc wykorzystaliśmy ich technolgię.
15:56
And what you can do is sortsortować of compareporównać DNADNA of normalnormalna segsSegs versusprzeciw cancernowotwór.
269
931000
5000
Polega to na porównaniu kodu DNA komórki zdrowej z komórką rakową.
16:01
And you can see on the topTop
270
936000
4000
I możecie zobaczyć na górze
16:05
that cancersnowotwory whichktóry are badzły showpokazać insertionswstawki or deletionsskreślenia.
271
940000
5000
że złe komórki rakowe charakteryzuje występowanie insercji i delecji
16:10
So the DNADNA is really badlyźle muckedzmuckowany up,
272
945000
3000
Więc to DNA jest naprawdę zaburzone
16:13
whereasnatomiast if you have a chanceszansa of survivingprzeżycie,
273
948000
2000
natomiast aby mieć szansę na przetrwanie,
16:15
the DNADNA isn't so muckedzmuckowany up.
274
950000
2000
DNA musi być dobrze uporządkowane.
16:17
So we think that this will eventuallyostatecznie leadprowadzić to what we call
275
952000
3000
Więc myślimy że ta obserwacja doprowadziła nas to tego co nazywamy
16:20
"DNADNA biopsiesbiopsje." Before you get treatedleczony for cancernowotwór,
276
955000
4000
"Biopsją DNA". Zanim rozpocznie się leczenie raka
16:24
you should really look at this techniquetechnika,
277
959000
2000
powinno się zastosować tą technikę
16:26
and get a feelinguczucie of the facetwarz of the enemywróg.
278
961000
3000
i zobaczyć z czym ma się do czynienia.
16:29
It's not a -- it's only a partialczęściowy look, but it's a --
279
964000
3000
To nie jest -- to tylko częściowe spojrzenie ale jest --
16:32
I think it's going to be very, very usefulprzydatny.
280
967000
3000
Wierze że to okaże się bardzo pomocne.
16:35
So, we startedRozpoczęty with breastpierś cancernowotwór
281
970000
2000
Więc zajęliśmy się rakiem piersi
16:37
because there's lots of moneypieniądze for it, no governmentrząd moneypieniądze.
282
972000
3000
ponieważ badania takie są bardzo dobrze opłacane ze środków prywatnych.
16:40
And now I have a sortsortować of vestednabyty interestzainteresowanie:
283
975000
4000
I miałem w tym pewien własny interes:
16:44
I want to do it for prostateprostata cancernowotwór. So, you know,
284
979000
2000
Chciałem zająć się walką z prostatą. Więc sami widzicie
16:46
you aren'tnie są treatedleczony if it's not dangerousniebezpieczny.
285
981000
3000
jeśli coś nie jest niebezpieczne to nie będzie leczone.
16:49
But WiglerWiglera, besidesoprócz looking at cancernowotwór cellskomórki, lookedspojrzał at normalnormalna cellskomórki,
286
984000
6000
Ale Wigler oprócz tego że badał komórki raka, zajmowal się także zdrowymi komórkami
16:55
and madezrobiony a really sortsortować of surprisingzaskakujący observationobserwacja.
287
990000
3000
i dokonał pewnego zaskakującego odkrycia.
16:58
WhichCo is, all of us have about 10 placesmiejsca in our genomegenom
288
993000
4000
Każdy z nas ma około 10 lokalizacji naszego genomu
17:02
where we'vemamy lostStracony a genegen or gainedzyskał anotherinne one.
289
997000
2000
gdzie czasem on obumiera a czasem rodzi się na nowo.
17:05
So we're sortsortować of all imperfectniedoskonały. And the questionpytanie is well,
290
1000000
6000
Więc wszyscy jesteśmy w pewien sposób niedoskonali. I pytanie brzmi
17:11
if we're around here, you know,
291
1006000
2000
jeśli jesteśmy tutaj obecni
17:13
these little lossesstraty or gainszyski mightmoc not be too badzły.
292
1008000
3000
to te drobne ubytki genów nie są takie złe.
17:16
But if these deletionsskreślenia or amplificationsamplifikacje occurredwystąpił in the wrongźle genegen,
293
1011000
5000
Ale jeśli te ubytki pojawią się w niedopowiednich genach
17:21
maybe we'lldobrze feel sickchory.
294
1016000
1000
możemy wtedy zachorować.
17:22
So the first diseasechoroba he lookedspojrzał at is autismautyzm.
295
1017000
4000
Więc pierwszą chorobą jakiej się przyjrzał był autyzm.
17:26
And the reasonpowód we lookedspojrzał at autismautyzm is we had the moneypieniądze to do it.
296
1021000
5000
A powodem dla którego badamy autyzm jest dostepność pieniędzy na ten cel.
17:31
Looking at an individualindywidualny is about 3,000 dollarsdolarów. And the parentrodzic of a childdziecko
297
1026000
5000
To około 3000 dolarów na osobę. Rodzic dziecka cierpiącego
17:36
with Asperger'sAspergera diseasechoroba, the high-intelligencewysoka inteligencja autismautyzm,
298
1031000
2000
na chorobę Aspergera czyli autyzm charakteryzujący się wysoką inteligencją
17:38
had sentwysłane his thing to a conventionalstandardowy companyfirma; they didn't do it.
299
1033000
5000
wysłał próbki do standardowego labolatorium, nie pomogli.
17:43
Couldn'tNie mogłem do it by conventionalstandardowy geneticsgenetyka, but just scanningłów it
300
1038000
3000
Nie dali rady stosując konwencjonalną genetykę ale skanując próbkę
17:46
we beganrozpoczął się to find genesgeny for autismautyzm.
301
1041000
3000
zaczęliśmy lokalizować geny autyzmu.
17:49
And you can see here, there are a lot of them.
302
1044000
4000
I możecie je tutaj zobaczyć, jest ich wiele.
17:53
So a lot of autisticautystyczny kidsdzieciaki are autisticautystyczny
303
1048000
4000
Więc dużo dzieci cierpi na autyzm
17:57
because they just lostStracony a bigduży piecekawałek of DNADNA.
304
1052000
2000
ponieważ w ich kodzie genetycznym brakuje pewnego odcinka genu.
17:59
I mean, bigduży piecekawałek at the molecularmolekularny levelpoziom.
305
1054000
2000
Mam na myśli dużego odcinka na poziomie molekularnym.
18:01
We saw one autisticautystyczny kiddziecko,
306
1056000
2000
Poznaliśmy autystyczne dziecko
18:03
about fivepięć millionmilion basespodstawy just missingbrakujący from one of his chromosomeschromosomy.
307
1058000
3000
u którego brakowało pięć milionów cząsteczek bazowych w chromosomie.
18:06
We haven'tnie mam yetjeszcze lookedspojrzał at the parentsrodzice, but the parentsrodzice probablyprawdopodobnie
308
1061000
3000
Nie zbadaliśmy jeszcze rodziców ale prawdopodobnie
18:09
don't have that lossutrata, or they wouldn'tnie be parentsrodzice.
309
1064000
3000
nie mają oni tych braków w chromosomie chyba że nie są rodzicami.
18:12
Now, so, our autismautyzm studybadanie is just beginningpoczątek. We got threetrzy millionmilion dollarsdolarów.
310
1067000
7000
A więc, nasza praca nad autyzmem dopiero się rozpoczęła. Mamy budżet 3 milionów dolarów.
18:19
I think it will costkoszt at leastnajmniej 10 to 20 before you'dty byś be in a positionpozycja
311
1074000
4000
Myślę że będzie to jednak kosztować przynajmniej 10 do 20 milionów zanim
18:23
to help parentsrodzice who'vekto had an autisticautystyczny childdziecko,
312
1078000
3000
będziemy gotowi pomóc rodzicom mającym autystyczne dziecko
18:26
or think they maymoże have an autisticautystyczny childdziecko,
313
1081000
2000
czy też tym którzy podejrzewają że ich dziecko choruje
18:28
and can we spotmiejsce the differenceróżnica?
314
1083000
2000
i czy będziemy w stanie dostrzec różnicę.
18:30
So this samepodobnie techniquetechnika should probablyprawdopodobnie look at all.
315
1085000
3000
Więc ta technika powinna w tym wszystkim nam pomóc.
18:33
It's a wonderfulwspaniale way to find genesgeny.
316
1088000
4000
To wspaniały sposób szukania genów.
18:37
And so, I'll concludewyciągnąć wniosek by sayingpowiedzenie
317
1092000
2000
I kończąc chce powiedzieć
18:39
we'vemamy lookedspojrzał at 20 people with schizophreniaschizofrenia.
318
1094000
2000
że przebadaliśmy 20 ludzi cierpiących na schizofremię.
18:41
And we thought we'dpoślubić probablyprawdopodobnie have to look at severalkilka hundredsto
319
1096000
4000
I wiemy że prawdopodobnie będziemy musieli przebadać kilkaset
18:45
before we got the pictureobrazek. But as you can see,
320
1100000
2000
zanim uzyskamy pełem obraz choroby. Ale jak sami widzicie
18:47
there's sevensiedem out of 20 had a changezmiana whichktóry was very highwysoki.
321
1102000
4000
siedmiu pacjentów na 20 miało zmiany co jest wysokim wynikiem.
18:51
And yetjeszcze, in the controlssterownica there were threetrzy.
322
1106000
3000
I jeszcze w grupach kontrolnym były trzy.
18:54
So what's the meaningznaczenie of the controlssterownica?
323
1109000
2000
Więc jakie znaczenie mają kontrole?
18:56
Were they crazyzwariowany alsorównież, and we didn't know it?
324
1111000
2000
Czy oni także byli szaleni a my o tym nie wiedzieliśmy?
18:58
Or, you know, were they normalnormalna? I would guessodgadnąć they're normalnormalna.
325
1113000
4000
Czy też są oni normalni? Myślę że są normalni.
19:02
And what we think in schizophreniaschizofrenia is there are genesgeny of predisposurepredyspozycja,
326
1117000
7000
Możemy uznać że schizofremia charakteryzuje się genami predysponującymi
19:09
and whetherczy this is one that predisposespredysponuje --
327
1124000
6000
i że istnieje jeden gen który predysponuje
19:15
and then there's only a sub-segmentpodsegment of the populationpopulacja
328
1130000
4000
i że występuje tylko w niewielkim ułamku populacji
19:19
that's capablezdolny of beingistota schizophrenicschizofreniczny.
329
1134000
2000
która ma skłonności do schizofremii.
19:21
Now, we don't have really any evidencedowód of it,
330
1136000
4000
Nie mamy jeszcze żadnych dodowdów aby to wykazać
19:25
but I think, to give you a hypothesishipoteza, the bestNajlepiej guessodgadnąć
331
1140000
5000
ale myślę, przedstawię wam hipotezę, że prawdopodobnie
19:30
is that if you're left-handedleworęczny, you're proneskłonny to schizophreniaschizofrenia.
332
1145000
6000
jeśli jesteś leworęczny to masz skłonności do schizofremii.
19:36
30 percentprocent of schizophrenicschizofreniczny people are left-handedleworęczny,
333
1151000
3000
30 procent shcizofremików jest leworęczna
19:39
and schizophreniaschizofrenia has a very funnyzabawny geneticsgenetyka,
334
1154000
3000
i choroba ta ma bardzo zabawny układ genów
19:42
whichktóry meansznaczy 60 percentprocent of the people are geneticallygenetycznie left-handedleworęczny,
335
1157000
4000
co oznacza że 60 procent ludzi jest genetycznie leworęczna
19:46
but only halfpół of it showedpokazał. I don't have the time to say.
336
1161000
3000
a tylko połowa tej grupy to pokazuje. Nie mam czasu aby to wyjaśnić.
19:49
Now, some people who think they're right-handedpraworęczny
337
1164000
3000
Niektórzy ludzie którzy uważają że są praworęczni ale w rzeczywistości
19:52
are geneticallygenetycznie left-handedleworęczny. OK. I'm just sayingpowiedzenie that, if you think,
338
1167000
6000
genetycznie są leworęczni. OK. Chcę tylko powiedzieć że jeśli myślisz
19:58
oh, I don't carrynieść a left-handedleworęczny genegen so thereforew związku z tym my, you know,
339
1173000
4000
skoro nie posiadam genów kształtujących leworęczności to
20:02
childrendzieci won'tprzyzwyczajenie be at riskryzyko of schizophreniaschizofrenia. You mightmoc. OK?
340
1177000
3000
moje dzieci nie będą narażone na schizofremię. Macie prawo tak mysleć.
20:05
(LaughterŚmiech)
341
1180000
3000
Śmiech
20:08
So it's, to me, an extraordinarilyniezwykle excitingekscytujący time.
342
1183000
3000
Więc zapowiada się ekscytujący czas.
20:11
We oughtpowinni to be ablezdolny to find the genegen for bipolardwubiegunowy;
343
1186000
2000
Powinniśmy niedługo odkryć gen choroby dwubiegunowej;
20:13
there's a relationshipzwiązek.
344
1188000
1000
występuje tam pokrewieństwo.
20:14
And if I had enoughdość moneypieniądze, we'dpoślubić find them all this yearrok.
345
1189000
4000
A z odpowiednimi funduszami odkryjemy to w tym roku.
20:18
I thank you.
346
1193000
1000
Dziękuję.
Translated by Grzegorz Krzeszowski
Reviewed by Marcin Kasiak

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
James Watson - Biologist, Nobel laureate
Nobel laureate James Watson took part in one of the most important scientific breakthroughs of the 20th century: the discovery of the structure of DNA. More than 50 years later, he continues to investigate biology's deepest secrets.

Why you should listen

James Watson has led a long, remarkable life, starting at age 12, when he was one of radio's high-IQ Quiz Kids. By age 15, he had enrolled in the University of Chicago, and by 25, working with Francis Crick (and drawing, controversially, on the research of Maurice Wilkins and Rosalind Franklin), he had made the discovery that would eventually win the three men the Nobel Prize.

Watson and Crick's 1953 discovery of DNA's double-helix structure paved the way for the astounding breakthroughs in genetics and medicine that marked the second half of the 20th century. And Watson's classic 1968 memoir of the discovery, The Double Helix, changed the way the public perceives scientists, thanks to its candid account of the personality conflicts on the project.

From 1988 to 1994, he ran the Human Genome Project. His current passion is the quest to identify genetic bases for major illnesses; in 2007 he put his fully sequenced genome online, the second person to do so, in an effort to encourage personalized medicine and early detection and prevention of diseases. 

More profile about the speaker
James Watson | Speaker | TED.com