ABOUT THE SPEAKER
Burt Rutan - Aircraft engineer
In 2004, legendary spacecraft designer Burt Rutan won the $10M Ansari X-Prize for SpaceShipOne, the first privately funded craft to enter space twice in a two-week period. He's now collaborating with Virgin Galactic to build the first rocketship for space tourism.

Why you should listen

Burt Rutan is widely regarded as one of the world's most important industrial designers, and his prolific contributions to air- and spacecraft design have driven the industry forward for decades. His two companies, Rutan Aircraft Factory and Scaled Composites, have developed and flight-tested more new types of aircraft than the rest of the US industry combined. He has himself designed hundreds of aircraft, including the famous Voyager, which his brother piloted on a record-breaking nine-day nonstop flight around the world. 

Rutan might also be the person to make low-cost space tourism a reality: He's one of the major players promoting entrepreneurial approaches to space exploration, and his collaboration with Virgin Galactic is the most promising of these efforts. SpaceShipTwo, a collaboration between Richard Branson and Rutan completed its first "captive carry" in March of 2010, marking the beginning of the era of commercial space exploration.

Ever the maverick, Rutan is known for both his bold proclamations and his criticism of the aerospace industry. Witness the opening line of his presentation at TED2006: "Houston, we have a problem. We're entering a second generation of no progress in terms of human flight in space."

More profile about the speaker
Burt Rutan | Speaker | TED.com
TED2006

Burt Rutan: The real future of space exploration

Burt Rutan widzi przyszłość kosmosu

Filmed:
2,412,936 views

W swoim pełnym pasji przemówieniu, legendarny projektant statków kosmicznych, Burt Rutan, krytykuje finansowany przez rząd USA program kosmiczny za stagnację i zwraca się do przedsiębiorców o kontynuowanie porzuconej przez NASA pracy.
- Aircraft engineer
In 2004, legendary spacecraft designer Burt Rutan won the $10M Ansari X-Prize for SpaceShipOne, the first privately funded craft to enter space twice in a two-week period. He's now collaborating with Virgin Galactic to build the first rocketship for space tourism. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:25
I want to startpoczątek off by sayingpowiedzenie, HoustonHouston, we have a problemproblem.
0
0
5000
Rozpocznę słowami: "Houston, mamy problem".
00:30
We're enteringwstępowanie a seconddruga generationgeneracja of no progresspostęp
1
5000
4000
Wchodzimy w drugie pokolenie bez jakiegokolwiek postępu
00:34
in termswarunki of humanczłowiek flightlot in spaceprzestrzeń. In factfakt, we'vemamy regressedzestresowany.
2
9000
5000
w dziedzinie lotów człowieka w kosmos. Prawdę mówiąc, uwsteczniliśmy się.
00:39
We standstoisko a very bigduży chanceszansa of losingprzegrywający our abilityzdolność to inspireinspirować our youthmłodość
3
14000
6000
Jest bardzo prawdopodobne, że stracimy możliwości zainspirowania młodzieży
00:45
to go out and continueKontyntynuj this very importantważny thing
4
20000
3000
do podjęcia i kontynuowania tej istotnej rzeczy,
00:48
that we as a speciesgatunki have always doneGotowe.
5
23000
2000
którą my, jako gatunek, zawsze robiliśmy.
00:50
And that is, instinctivelyinstynktownie we'vemamy goneodszedł out
6
25000
3000
A chodzi o to, że instynktownie szliśmy przed siebie
00:53
and climbedwspiął się over difficulttrudny placesmiejsca, wentposzedł to more hostilewrogi placesmiejsca,
7
28000
6000
i zdobywaliśmy niedostępne, wrogie środowiska
00:59
and founduznany out laterpóźniej, maybe to our surpriseniespodzianka, that that's the reasonpowód we survivedprzeżył.
8
34000
6000
i ku naszemu zaskoczeniu okazało się, że właśnie dlatego przetrwaliśmy.
01:05
And I feel very stronglysilnie
9
40000
2000
I stanowczo twierdzę,
01:07
that it's not good enoughdość for us to have generationspokolenia of kidsdzieciaki
10
42000
4000
że nie wystarczy by przyszłe pokolenia
01:11
that think that it's OK to look forwardNaprzód to a better versionwersja
11
46000
4000
myślały, że wystarczy spokojnie poczekać na lepszą wersję
01:15
of a cellkomórka phonetelefon with a videowideo in it.
12
50000
3000
telefonu komórkowego z wbudowanym odtwarzaczem wideo.
01:18
They need to look forwardNaprzód to explorationbadanie; they need to look forwardNaprzód to colonizationkolonizacja;
13
53000
4000
Nasze dzieci muszą pragnąć eksplorować, wyczekiwać kolonizacji,
01:22
they need to look forwardNaprzód to breakthroughsprzełomy.
14
57000
4000
cieszyć się na przyszłe przełomowe zdarzenia. Koniecznie.
01:26
We need to inspireinspirować them, because they need to leadprowadzić us
15
61000
4000
My z kolei musimy je inspirować, ponieważ to one poprowadzą nas
01:30
and help us surviveprzetrwać in the futureprzyszłość.
16
65000
3000
i pomogą przetrwać w przyszłości.
01:33
I'm particularlyszczególnie troubledzmartwiony that what NASA'sNASA doing right now with this newNowy BushBush doctrinedoktryna
17
68000
6000
Szczególnie niepokoi mnie, że to co NASA robi w tej chwili i ta nowa doktryna Busha
01:39
to -- for this nextNastępny decadedekada and a halfpół -- oh shootstrzelać, I screwedpijany up.
18
74000
6000
-- przez kolejne piętnaście lat -- o kurczę, schrzaniłem.
01:45
We have realreal specifickonkretny instructionsinstrukcje here not to talk about politicsPolityka.
19
80000
5000
Wyraźnie nam kazali nie mówić tu o polityce.
01:50
(LaughterŚmiech)
20
85000
1000
(Śmiech)
01:51
What we're looking forwardNaprzód to is --
21
86000
3000
To czego oczekujemy to --
01:54
(ApplauseAplauz)
22
89000
1000
(Oklaski)
01:55
what we're looking forwardNaprzód to
23
90000
3000
to czego oczekujemy,
01:58
is not only the inspirationInspiracja of our childrendzieci,
24
93000
3000
to nie tylko inspiracja dla naszych dzieci,
02:01
but the currentobecny planplan right now is not really even allowingpozwalać
25
96000
5000
ale aktualny plan nie pozwala nawet
02:06
the mostwiększość creativetwórczy people in this countrykraj -- the Boeing'sBoeinga and Lockheed'sLockheed w
26
101000
4000
najbardziej kreatywnym ludziom w tym kraju -- inżynierom kosmicznym
02:10
spaceprzestrzeń engineersinżynierowie -- to go out and take risksryzyko and try newNowy stuffrzeczy.
27
105000
6000
Boeinga i Lockheeda -- podejmowania ryzyka i testowania nowych zabawek.
02:16
We're going to go back to the moonksiężyc ... 50 yearslat laterpóźniej?
28
111000
6000
Zamierzamy powrócić na księżyc -- 50 lat później --
02:22
And we're going to do it very specificallykonkretnie plannedzaplanowany to not learnuczyć się anything newNowy.
29
117000
6000
i mamy zamiar zrobić to w zaplanowany sposób, tak by nie nauczyć się niczego nowego.
02:28
I'm really troubledzmartwiony by that. But anywaytak czy inaczej that's --
30
123000
4000
Naprawdę mnie to niepokoi. Ale tak czy inaczej to
02:32
the basispodstawa of the thing that I want to sharedzielić with you todaydzisiaj, thoughchociaż,
31
127000
4000
właśnie sedno tego, czym chcę się dziś mimo wszystko z wami podzielić,
02:36
is that right back to where we inspireinspirować people
32
131000
4000
to powrót do inspirowania ludzi,
02:40
who will be our great leadersprzywódcy laterpóźniej.
33
135000
2000
którzy będą w przyszłości naszymi przywódcami.
02:42
That's the thememotyw of my nextNastępny 15 minutesminuty here.
34
137000
4000
I o tym właśnie będę mówił przez kolejne 15 minut.
02:46
And I think that the inspirationInspiracja beginszaczyna się when you're very youngmłody:
35
141000
4000
Myślę, że inspiracja zaczyna się w bardzo młodym wieku:
02:50
three-year-oldstrzylatki, up to 12-, 14-year-olds-letni.
36
145000
4000
od trzeciego roku życia, do dwunastego, może czternastego.
02:54
What they look at is the mostwiększość importantważny thing.
37
149000
4000
Najważniejsze jest na co my -- na co oni patrzą.
02:58
Let's take a snapshotmigawka at aviationlotnictwo.
38
153000
3000
Spójrzmy na lotnictwo.
03:01
And there was a wonderfulwspaniale little shortkrótki four-yearcztery lata time periodokres
39
156000
3000
To był cudowny okres czterech lat,
03:04
when marvelouscudowny things happenedstało się.
40
159000
3000
gdy wydarzały się wspaniałe rzeczy.
03:07
It startedRozpoczęty in 1908, when the WrightWright brothersbracia flewlatał in ParisParyż, and everybodywszyscy said,
41
162000
4000
Wszystko zaczęło się w 1908, gdy bracia Wright polecieli w Paryżu. I każdy stwierdził
03:11
"OohOoh, hey, I can do that." There's only a fewkilka people that have flownpoleciał
42
166000
4000
"Hej, ja też tak mogę". Na początku 1908 roku poleciało zaledwie
03:15
in earlywcześnie 1908. In fourcztery yearslat, 39 countrieskraje had hundredssetki of airplanessamoloty,
43
170000
5000
kilka osób. W przeciągu czterech lat już 39 krajów posiadało setki samolotów,
03:20
thousandtysiąc of pilotspiloci. AirplanesSamoloty were inventedzmyślony by naturalnaturalny selectionwybór.
44
175000
4000
tysiące pilotów. Samoloty wynaleziono drogą doboru naturalnego .
03:24
Now you can say that intelligentinteligentny designprojekt designsprojekty our airplanessamoloty of todaydzisiaj,
45
179000
4000
Dziś możemy powiedzieć, że współczesne samoloty są projektowane jak inteligentny projekt,
03:28
but there was no intelligentinteligentny designprojekt really designingprojektowanie those earlywcześnie airplanessamoloty.
46
183000
4000
ale pierwsze samoloty nie powstawały w ten sposób.
03:32
There were probablyprawdopodobnie at leastnajmniej 30,000 differentróżne things triedwypróbowany,
47
187000
5000
Wypróbowano prawdopodobnie co najmniej 30 tysięcy różnych sposobów,
03:37
and when they crashwypadek and killzabić the pilotpilot, don't try that again.
48
192000
4000
a gdy samolot się rozbił, a pilot zginął, dobra, drugi raz robimy inaczej.
03:41
The oneste that flewlatał and landedwylądował OK
49
196000
3000
Te które poleciały i bezpiecznie wylądowały,
03:44
because there were no trainedprzeszkolony pilotspiloci
50
199000
1000
mimo braku przeszkolonych pilotów,
03:45
who had good flyinglatający qualitiescechy by definitiondefinicja.
51
200000
4000
idealnie nadawały się do latania już z samej definicji.
03:49
So we, by makingzrobienie a wholecały bunchwiązka of attemptspróbowanie, thousandstysiące of attemptspróbowanie,
52
204000
5000
Zatem, próbując każdej metody, przeprowadzając tysiące prób,
03:54
in that four-yearcztery lata time periodokres, we inventedzmyślony the conceptskoncepcje
53
209000
3000
w tym okresie czterech lat, rozwinęliśmy idee
03:57
of the airplanessamoloty that we flylatać todaydzisiaj. And that's why they're so safebezpieczny,
54
212000
3000
samolotów, którymi latamy dziś. I właśnie dlatego są one tak bezpieczne,
04:00
as we gavedał it a lot of chanceszansa to find what's good.
55
215000
4000
ponieważ pozwoliliśmy na sprawdzenie co jest dobre, a co nie.
04:04
That has not happenedstało się at all in spaceprzestrzeń flyinglatający.
56
219000
2000
W lataniu w kosmosie sytuacja jest inna.
04:06
There's only been two conceptskoncepcje triedwypróbowany -- two by the U.S. and one by the RussiansRosjanie.
57
221000
4000
Wypróbowano na razie jedynie dwa pomysły -- dwa amerykańskie i jeden rosyjski.
04:10
Well, who was inspirednatchniony duringpodczas that time periodokres?
58
225000
2000
Cóż, kogo zainspirował tamten okres czasu?
04:12
AviationLotnictwa WeekTydzień askedspytał me to make a listlista of who I thought
59
227000
3000
Zostałem poproszony przez Aviation Week o sporządzenie listy osób,
04:15
were the moversprzeprowadzki and shakersshakers of the first 100 yearslat of aviationlotnictwo.
60
230000
3000
które według mnie pociągały za sznurki w pierszym stuleciu lotnictwa.
04:18
And I wrotenapisał them down and I founduznany out laterpóźniej that everykażdy one of them
61
233000
4000
Spisałem ich nazwiska i później odkryłem, że każda z tych osób
04:22
was a little kiddziecko in that wonderfulwspaniale renaissancerenesans of aviationlotnictwo.
62
237000
7000
w tym wspaniałym okresie renesansu lotnictwa była małym dzieckiem.
04:29
Well, what happenedstało się when I was a little kiddziecko was -- some prettyładny heavyciężki stuffrzeczy too.
63
244000
4000
To, co wydarzyło się, gdy ja byłem mały, to -- też były wielkie rzeczy.
04:33
The jetstrumień agewiek startedRozpoczęty: the missilepocisk agewiek startedRozpoczęty. VonVon BraunBraun was on there
64
248000
5000
Rozpoczęła się era odrzutowców, era pocisków rakietowych. Von Braun
04:38
showingseans how to go to MarsMars -- and this was before SputnikSputnik.
65
253000
2000
pokazywał jak dostać się na Marsa -- i nie było jeszcze Sputnika.
04:40
And this was at a time when MarsMars was a hellpiekło of a lot more interestingciekawy
66
255000
4000
To był czas, gdy Mars był znacznie bardziej interesujący,
04:44
than it is now. We thought there'dczerwony be animalszwierzęta there;
67
259000
2000
niż jest teraz. Myśleliśmy, że znajdziemy tam zwierzęta,
04:46
we knewwiedziałem there were plantsrośliny there; the colorszabarwienie changezmiana, right?
68
261000
4000
wiedzieliśmy, że są tam rośliny, że występują zmiany kolorów, prawda?
04:50
But, you know, NASANASA screwedpijany that up because they'veoni sentwysłane these robotsroboty
69
265000
3000
Ale, no wiecie, NASA schrzaniło, ponieważ wysłali tam roboty
04:53
and they'veoni landedwylądował it only in the desertspustynie.
70
268000
3000
i umieścili je jedynie na pustyniach.
04:56
(LaughterŚmiech)
71
271000
4000
(Śmiech)
05:00
If you look at what happenedstało się -- this little blackczarny linelinia is as fastszybki as man ever flewlatał,
72
275000
7000
Jeśli spojrzycie na to, co się stało -- ta czarna linia pokazuje jak najszybciej leciał kiedykolwiek człowiek,
05:07
and the redczerwony linelinia is top-of-the-linegórnej linii militarywojskowy fightersmyśliwce
73
282000
3000
czerwona to największa prędkość wojskowych myśliwców,
05:10
and the blueniebieski linelinia is commercialReklama w telewizji airpowietrze transporttransport.
74
285000
3000
a niebieska linia pokazuje samoloty pasażerskie.
05:13
You noticeogłoszenie here'soto jest a bigduży jumpskok when I was a little kiddziecko --
75
288000
2000
Zauważycie duży skok. Gdy byłem mały --
05:15
and I think that had something to do with givingdający me the courageodwaga
76
290000
4000
i myślę, że to miało coś wspólnego z odwagą
05:19
to go out and try something that other people weren'tnie były havingmający the courageodwaga to try.
77
294000
5000
spróbowania czegoś, czego inni ludzie nie mieli odwagi spróbować.
05:24
Well, what did I do when I was a kiddziecko?
78
299000
2000
Co robiłem, gdy byłem dzieckiem?
05:26
I didn't do the hotrodshotrods and the girlsdziewczyny and the dancingtaniec
79
301000
3000
Nie zajmowałem się samochodami, dziewczynami, potańcówkami.
05:29
and, well, we didn't have drugsleki in those daysdni. But I did competitionzawody modelModel airplanessamoloty.
80
304000
5000
I nie mieliśmy wtedy narkotyków. Ale brałem udział w konkursach modeli samolotów.
05:34
I spentwydany about sevensiedem yearslat duringpodczas the VietnamWietnam WarWojny
81
309000
2000
Spędziłem około siedmiu lat podczas Wojny wietnamskiej
05:36
flight-testingtestowanie w locie airplanessamoloty for the AirPowietrza ForceŻycie.
82
311000
3000
na testowaniu samolotów dla wojsk lotniczych.
05:39
And then I wentposzedł in and I had a lot of funzabawa buildingbudynek airplanessamoloty
83
314000
2000
A potem zacząłem się bawić w budowanie samolotów,
05:41
that people could buildbudować in theirich garagesgaraże.
84
316000
3000
które ludzie mogli sobie złożyć we własnym garażu.
05:44
And some 3,000 of those are flyinglatający. Of coursekurs, one of them
85
319000
3000
I jakieś 3 tysiace z nich lata. Oczywiście jednym z nich jest
05:47
is around the worldświat VoyagerVoyager. I foundedzałożony anotherinne companyfirma in '82,
86
322000
4000
Voyager, który obleciał świat dookoła. Założyłem kolejną firmę w 1982,
05:51
whichktóry is my companyfirma now.
87
326000
2000
której dalej jestem właścicielem.
05:53
And we have developedrozwinięty more than one newNowy typerodzaj of airplanesamolot everykażdy yearrok sinceod 1982.
88
328000
7000
Od 1982 co roku opracowujemy więcej niż jeden nowy rodzaj samolotu.
06:00
And there's a lot of them that I actuallytak właściwie can't showpokazać you on this chartwykres.
89
335000
4000
I wiele więcej, których nie jestem w stanie pokazać na wykresie.
06:04
The mostwiększość impressiveimponujący airplanesamolot ever, I believe, was designedzaprojektowany
90
339000
4000
Myślę, że najwspanialszy samolot zaprojektowano
06:08
only a dozentuzin yearslat after the first operationaloperacyjny jetstrumień.
91
343000
4000
kilkanaście lat po pierwszym odrzutowcu.
06:12
StayedPozostał in serviceusługa tilldo it was too rustyzardzewiały to flylatać, takenwzięty out of serviceusługa.
92
347000
4000
Latał aż do chwili, gdy był już zbyt zardzewiały, by znieść się w powietrze.
06:16
We retreatedwycofał się in '98 back to something that was developedrozwinięty in '56. What?
93
351000
7000
Cofnęliśmy się w 1998 do czegoś, co opracowano w 1956. Co takiego?
06:23
The mostwiększość impressiveimponujący spaceshipstatek kosmiczny ever, I believe,
94
358000
3000
Uważam, że najbardziej imponującym statkiem kosmicznym wszech czasów
06:26
was a GrummanGrumman LunarKsiężycowy LanderLander. It was a -- you know, it landedwylądował on the moonksiężyc,
95
361000
5000
był lądownik księżycowy Grummana. To był, no wiecie, wylądował na księżycu,
06:31
take off of the moonksiężyc, didn't need any maintenancekonserwacja guys --
96
366000
2000
wystartował z księżyca, nie wymagał ludzkiej obsługi --
06:33
that's kinduprzejmy of coolchłodny.
97
368000
2000
to było całkiem niezłe.
06:35
We'veMamy lostStracony that capabilityzdolność. We abandonedopuszczony it in '72.
98
370000
3000
Straciliśmy nasze zdolności. Porzuciliśmy je w 1972.
06:38
This thing was designedzaprojektowany threetrzy yearslat after GagarinGagarin first flewlatał in spaceprzestrzeń in 1961.
99
373000
5000
Ten statek zaprojektowano trzy lata po pierwszym locie Gagarina w kosmos w 1961.
06:43
ThreeTrzy yearslat, and we can't do that now. CrazySzalony.
100
378000
5000
Trzy lata, a teraz tego nie potrafimy.
06:48
Talk very brieflykrótko about innovationinnowacja cyclescykle, things that growrosnąć,
101
383000
5000
Szaleństwo. Porozmawiajmy pokrótce o cyklu innowacji, rozwoju,
06:53
have a lot of activityczynność; they dieumierać out when they're replacedzastąpiony by something elsejeszcze.
102
388000
4000
są bardzo aktywne, a umierają, gdy zostają zastąpione czymś innym.
06:57
These things tendzmierzać to happenzdarzyć everykażdy 25 yearslat.
103
392000
3000
Rzeczy te zdarzają się co ćwierć wieku.
07:00
40 yearslat long, with an overlapzakładka. You can put that statementkomunikat
104
395000
4000
40 lat z hakiem. Można to stwierdzenie umieścić w kontekście
07:04
on all kindsrodzaje of differentróżne technologiestechnologie. The interestingciekawy thing --
105
399000
3000
wielu różnych technologii. Interesująca rzecz --
07:07
by the way, the speedprędkość here, excusepretekst me, higher-speedwiększa prędkość travelpodróżować
106
402000
3000
przy okazji, prędkość, przepraszam, większa prędkość podróżowania
07:10
is the titletytuł of these innovationinnowacja cyclescykle. There is noneŻaden here.
107
405000
6000
jest tematem tych cyklów innowacji. Tu jej nie zobaczymy.
07:16
These two newNowy airplanessamoloty are the samepodobnie speedprędkość as the DCDC8 that was doneGotowe in 1958.
108
411000
8000
Te dwa samoloty latają z taką samą prędkością jak DC8 wykonany w 1958.
07:24
Here'sTutaj jest the biggiebiggie, and that is, you don't have innovationinnowacja cyclescykle
109
419000
3000
I tu wielka rzecz, nie będzie żadnych cyklów innowacji,
07:27
if the governmentrząd developsrozwija się and the governmentrząd usesużywa it.
110
422000
3000
jeśli rząd nie opracuje ich i rząd ich nie wykorzysta.
07:30
You know, a good exampleprzykład, of coursekurs, is the DARPADARPA netnetto.
111
425000
4000
Wiecie, dobrym przykładem oczywiście jest sieć DARPA.
07:34
ComputersKomputery were used for artilleryartyleria first, then IRSIRS.
112
429000
3000
Komputery najpierw wykorzystywano w artylerii, następnie w urzędach skarbowych.
07:37
But when we got it, now you have all the levelpoziom of activityczynność,
113
432000
3000
Ale gdy dano je ludziom, wtedy powstał stopień aktywności,
07:40
all the benefitzasiłek from it. PrivatePrywatny sectorsektor has to do it.
114
435000
4000
z którego wszycy korzystają. To musi zrobić sektor prywatny.
07:44
Keep that in mindumysł. I put down innovationinnowacja --
115
439000
3000
Pamiętajmy. Pomyślałem o innowacji --
07:47
I've lookedspojrzał for innovationinnowacja cyclescykle in spaceprzestrzeń; I founduznany noneŻaden.
116
442000
3000
szukałem cyklów innowacji w kosmosie i nie znalazłem ich.
07:50
The very first yearrok, startingstartowy when GagarinGagarin wentposzedł in spaceprzestrzeń,
117
445000
4000
W pierwszym roku, gdy Gagarin poleciał w kosmos,
07:54
and a fewkilka weekstygodnie laterpóźniej AlanAlan ShepherdPasterz, there were fivepięć mannedzałogowy
118
449000
3000
a kilka tygodni później Alan Shepherd, wtedy świat wysłał
07:57
spaceprzestrzeń flightsloty in the worldświat -- the very first yearrok.
119
452000
3000
w kosmos pięć statków z załogą, w pierwszym roku.
08:00
In 2003, everyonekażdy that the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa sentwysłane to spaceprzestrzeń was killedzabity.
120
455000
9000
W 2003 każda osoba, którą Stany Zjednoczone wysłały w przestrzeń kosmiczną, zginęła.
08:09
There were only threetrzy or fourcztery flightsloty in 2003.
121
464000
2000
W 2003 odbyły się tylko trzy lub cztery loty.
08:11
In 2004, there were only two flightsloty: two RussianRosyjski SoyuzSojuz flightsloty
122
466000
7000
W 2004 jedynie dwa: dwa rosyjskie loty
08:18
to the internationalmiędzynarodowy mannedzałogowy stationstacja. And I had to flylatać threetrzy in MojaveMojave
123
473000
4000
na międzynarodową stację załogową. Musiałem polecieć trzykrotnie z Centrum w Mojave
08:22
with my little groupGrupa of a couplepara dozentuzin people
124
477000
2000
wraz z niewielką grupką kilkunastu osób,
08:24
in orderzamówienie to get to a totalcałkowity of fivepięć,
125
479000
2000
po to, by dopełnić liczbę lotów w 2004 do pięciu,
08:26
whichktóry was the numbernumer the samepodobnie yearrok back in 1961.
126
481000
5000
takiej samej ilości lotów, co w 1961.
08:31
There is no growthwzrost. There's no activityczynność. There's no nothing.
127
486000
5000
Nie ma postępu. Nie ma działań. Niczego nie ma.
08:36
This is a pictureobrazek here takenwzięty from SpaceShipOneSpaceShipOne.
128
491000
3000
Oto zdjęcie zrobione z SpaceShipOne.
08:39
This is a pictureobrazek here takenwzięty from orbitorbita.
129
494000
2000
To zdjęcie zrobiono z orbity.
08:41
Our goalcel is to make it so that you can see this pictureobrazek and really enjoycieszyć się that.
130
496000
6000
Naszym celem było zrobienie tego zdjęcia, tak byście mogli je zobaczyć i podziwiać.
08:47
We know how to do it for sub-orbitalsub-orbitalny flyinglatający now, do it safebezpieczny enoughdość --
131
502000
4000
Wiemy jak to obecnie zrobić w lotach suborbitalnych, jak zrobić to wystarczająco bezpiecznie --
08:51
at leastnajmniej as safebezpieczny as the earlywcześnie airlineslinie lotnicze -- so that can be doneGotowe.
132
506000
4000
przynajmniej tak bezpiecznie jak przy wczesnych lotach lotniczych, by było dobrze.
08:55
And I think I want to talk a little bitkawałek about why we had the courageodwaga
133
510000
5000
Chciałbym powiedzieć trochę o tym skąd wzięliśmy odwagę
09:00
to go out and try that as a smallmały companyfirma.
134
515000
7000
spróbować tego będąc małą firmą.
09:07
Well, first of all, what's going to happenzdarzyć nextNastępny?
135
522000
3000
Po pierwsze, co będzie się działo potem?
09:10
The first industryprzemysł will be a highwysoki volumeTom, a lot of playersgracze.
136
525000
4000
Pierwsze przedsięwzięcie będzie ogromne, wielu graczy.
09:14
There's anotherinne one announcedogłosił just last weektydzień.
137
529000
3000
Kolejne ogłoszono nie dalej, niż w zeszłym tygodniu.
09:17
And it will be sub-orbitalsub-orbitalny. And the reasonpowód it has to be sub-orbitalsub-orbitalny
138
532000
6000
I będzie ono suborbitalne. A powodem, dlaczego będzie ono suborbitalne
09:23
is, there is not solutionsrozwiązania for adequateodpowiedni safetybezpieczeństwo
139
538000
3000
jest to, że brakuje rozwiązań oferujących odpowiednie bezpieczeństwo
09:26
to flylatać the publicpubliczny to orbitorbita. The governmentsrządy have been doing this --
140
541000
5000
publicznych lotów na orbitę. Rządy robią to --
09:31
threetrzy governmentsrządy have been doing this for 45 yearslat,
141
546000
2000
trzy rządy robią to od 45 lat,
09:33
and still fourcztery percentprocent of the people that have left the atmosphereatmosfera have diedzmarły.
142
548000
4000
a mimo wszystko cztery procent osób, które opuściły atmosferę zginęło.
09:37
That's -- You don't want to runbiegać a businessbiznes with that kinduprzejmy of a safetybezpieczeństwo recordrekord.
143
552000
5000
To jest -- nie chcecie prowadzić interesów przy takich wynikach bezpieczeństwa.
09:42
It'llBędzie to be very highwysoki volumeTom; we think 100,000 people will flylatać by 2020.
144
557000
6000
To będzie ogromne; uważamy, że 100 tysięcy osób poleci do 2020.
09:48
I can't tell you when this will startpoczątek,
145
563000
2000
Nie chcę mówić kiedy się to zacznie,
09:50
because I don't want my competitionzawody to know my schedulerozkład.
146
565000
3000
ponieważ nie chcę by moi konkurenci znali moje plany.
09:53
But I think oncepewnego razu it does, we will find solutionsrozwiązania,
147
568000
5000
Ale myślę, że gdy to nastąpi, będziemy mieli rozwiązania.
09:58
and very quicklyszybko, you'llTy będziesz see those resortOśrodek wczasowy hotelshotele in orbitorbita.
148
573000
3000
I wkrótce zobaczycie kurorty na orbicie.
10:01
And that realreal easyłatwo thing to do, whichktóry is a swinghuśtawka around the moonksiężyc
149
576000
3000
I ta prosta rzecz, którą jest przelot dookoła księżyca,
10:04
so you have this coolchłodny viewwidok. And that will be really coolchłodny.
150
579000
4000
by podziwiać ten świetny widok. I będzie to naprawdę fajne,
10:08
Because the moonksiężyc doesn't have an atmosphereatmosfera --
151
583000
2000
bo księżyc nie ma atmosfery --
10:10
you can do an ellipticaleliptyczny orbitorbita and misstęsknić it by 10 feetstopy if you want.
152
585000
3000
można krążyć po orbicie eliptycznej i jeśli chcemy można zboczyć z niej o 3 metry.
10:13
Oh, it's going to be so much funzabawa.
153
588000
2000
To naprawdę będzie świetna zabawa.
10:15
(LaughterŚmiech)
154
590000
2000
(Śmiech)
10:17
OK. My criticskrytycy say, "Hey, Rutan'sRutan's just spendingwydatki
155
592000
4000
OK. Moi krytycy mówią: "Hej, Rutan właśnie wydał
10:21
a lot of these billionaires'miliarderzy " moneypieniądze for joyridesradości for billionairesmiliarderzy.
156
596000
5000
mnóstwo pieniędzy tych miliarderów na przejażdżki dla miliarderów.
10:26
What's this? This is not a transportationtransport systemsystem; it's just for funzabawa."
157
601000
5000
O co chodzi? To nie jest system transportu, przecież to tylko dla zabawy".
10:31
And I used to be botheredprzeszkadzał by that, and then I got to thinkingmyślący,
158
606000
3000
I trapiło mnie to, ale potem zacząłem myśleć.
10:34
well, wait a minutechwila. I boughtkupiony my first AppleApple computerkomputer in 1978
159
609000
5000
No chwileczkę, kupiłem swój pierwszy komputer Apple w 1978.
10:39
and I boughtkupiony it because I could say, "I got a computerkomputer at my housedom and you don't.
160
614000
6000
Kupiłem go, ponieważ mogłem powiedzieć, "Mam w domu komputer, a wy nie.
10:45
'What do you use it for?' Come over. It does FroggerFrogger." OK.
161
620000
5000
Do czego go używam? No dajcie spokój. Można grać w Froggera". OK.
10:50
(LaughterŚmiech)
162
625000
1000
(Śmiech)
10:51
Not the bank'sbank computerkomputer or Lockheed'sLockheed w computerkomputer,
163
626000
3000
To nie komputery w bankach czy komputery Lockheed,
10:54
but the home computerkomputer was for gamesGry.
164
629000
3000
ale właśnie komputery w domu służyły do gier.
10:57
For a wholecały decadedekada it was for funzabawa -- we didn't even know what it was for.
165
632000
4000
Przez całą dekadę służyły do zabawy -- nawet nie wiedzieliśmy po co to wszystko.
11:01
But what happenedstało się, the factfakt that we had this bigduży industryprzemysł,
166
636000
4000
Stało się to, że zaistniał wielki przemysł,
11:05
bigduży developmentrozwój, bigduży improvementpoprawa and capabilityzdolność and so on,
167
640000
4000
wielki rozwój, wielka poprawa i możliwości, i tak dalej,
11:09
and they get out there in enoughdość homesdomy -- we were ripedojrzały for a newNowy inventionwynalazek.
168
644000
5000
i pojawiło się to w wystarczającej ilości domów, by dojrzeć do nowych wynalazków.
11:14
And the inventorwynalazca is in this audiencepubliczność.
169
649000
2000
A wynalazca jest między nami.
11:16
AlAl GoreGore inventedzmyślony the InternetInternet and because of that,
170
651000
4000
Al Gore był mecenasem Internetu i dzięki temu,
11:20
something that we used for a wholecały yearrok -- excusepretekst me --
171
655000
3000
coś -- coś z czego korzystaliśmy przez cały rok -- wybaczcie,
11:23
a wholecały decadedekada for funzabawa, becamestał się everything -- our commercehandel, our researchBadania,
172
658000
6000
przez całą dekadę rozrywki, stało się wszystkim -- naszym handlem, naszymi badaniami,
11:29
our communicationkomunikacja and, if we let the GoogleGoogle guys
173
664000
4000
naszym sposobem komunikacji i, jeśli pozwolimy gościom z Google'a
11:33
think for anotherinne couplepara weekendsweekendy, we can addDodaj a dozentuzin more things to the listlista. (LaughterŚmiech)
174
668000
4000
pomyśleć jeszcze przez kilka weekendów, będziemy mogli tę listę jeszcze wydłużyć.
11:37
And it won'tprzyzwyczajenie be very long before you won'tprzyzwyczajenie be ablezdolny to convinceprzekonać kidsdzieciaki
175
672000
3000
I nie minie wiele czasu, nim nie będziecie w stanie przekonać dzieci,
11:40
that we didn't always have computerskomputery in our homesdomy.
176
675000
5000
że były czasy, gdy nie mieliśmy w domu komputerów.
11:45
So funzabawa is defendablegodna obrony.
177
680000
3000
Zatem aspekt rozrywki się broni.
11:48
OK, I want to showpokazać you kinduprzejmy of a busyzajęty chartwykres,
178
683000
5000
OK. Chciałbym pokazać wam trochę przeładowany informacjami diagram,
11:53
but in it is my predictionPrognoza with what's going to happenzdarzyć.
179
688000
3000
ale zawiera on moje przypuszczenia o tym, co wydarzy się w przyszłości.
11:56
And in it alsorównież bringsprzynosi up anotherinne pointpunkt, right here.
180
691000
4000
I porusza on także kolejną kwestię, w tym miejscu.
12:00
There's a groupGrupa of people that have come forwardNaprzód --
181
695000
4000
Jest taka grupa pionierów --
12:04
and you don't know all of them -- but the oneste that have come forwardNaprzód
182
699000
3000
i nie znacie ich wszystkich -- ale ci, którzy to rozpoczęli
12:07
were inspirednatchniony as youngmłody childrendzieci, this little three-trzy- to 15-year-old-roczny agewiek,
183
702000
7000
zostali zainspirowani jako małe dzieci, jako dzieci w wieku od trzech do 15 lat,
12:14
by us going to orbitorbita and going to the moonksiężyc here,
184
709000
3000
podróżami na orbitę i lotami na księżyc,
12:17
right in this time periodokres.
185
712000
2000
dokładnie w tym okresie.
12:19
PaulPaweł AllenAllen, ElanELAN MuskPiżmo, RichardRichard BransonBranson, JeffJeff BezosBezos, the AnsariAnsari familyrodzina,
186
714000
10000
Paul Allen, Elan Musk, Richard Branson, Jeff Bezos, rodzina Ansari,
12:29
whichktóry is now fundingfinansowanie the Russians'Rosjan sub-orbitalsub-orbitalny thing,
187
724000
5000
która finansuje teraz ten rosyjski interes suborbitalny,
12:34
BobBob BigelowBigelow, a privateprywatny spaceprzestrzeń stationstacja, and CarmackCarmack.
188
729000
4000
Bob Bigelow, właściciel prywatnej stacji kosmicznej oraz Carmack.
12:38
These people are takingnabierający moneypieniądze and puttingwprowadzenie it in an interestingciekawy areapowierzchnia,
189
733000
6000
Ci ludzie inwestują pieniądze w interesujące dziedziny,
12:44
and I think it's a lot better than they put it in an areapowierzchnia
190
739000
3000
uważam, że to dużo lepiej, że nie inwestują tych pieniędzy
12:47
of a better cellkomórka phonetelefon or something -- but they're puttingwprowadzenie it in very --
191
742000
4000
w ulepszanie modeli telefonów lub czegoś podobnego -- ale umieszczają je w bardzo trafnych
12:51
areasobszary and this will leadprowadzić us into this kinduprzejmy of capabilityzdolność,
192
746000
4000
dziedzinach i to doprowadzi nas do osiągnięcia możliwości,
12:55
and it will leadprowadzić us into the nextNastępny really bigduży thing
193
750000
2000
do następnego naprawdę wielkiego kroku,
12:57
and it will allowdopuszczać us to explorebadać. And I think eventuallyostatecznie
194
752000
4000
i umożliwi nam eksplorację. Uważam, że w końcu
13:01
it will allowdopuszczać us to colonizeskolonizować and to keep us from going extinctwyginąć.
195
756000
4000
umożliwi nam to kolonizację i zapobiegnie wymarciu gatunku.
13:05
They were inspirednatchniony by bigduży progresspostęp. But look at the progresspostęp that's going on after that.
196
760000
6000
Zainspirował ich wielki postęp. Ale spójrzmy na postęp, który nastąpił poźniej.
13:11
There were a couplepara of examplesprzykłady here.
197
766000
2000
Mamy tu kilka przykładów.
13:13
The militarywojskowy fightersmyśliwce had a -- highest-performancenajwyższa wydajność militarywojskowy airplanesamolot
198
768000
4000
Najbardziej wyczynowym myśliwcem był
13:17
was the SRSR71. It wentposzedł a wholecały life cyclecykl, got too rustyzardzewiały to flylatać,
199
772000
5000
SR71. Przeszedł przez cały cykl życia produktu, zestarzał się
13:22
and was takenwzięty out of serviceusługa. The ConcordeConcorde doubledpodwojony the speedprędkość for airlinelinia lotnicza travelpodróżować.
200
777000
5000
i go wycofano. Concorde podwoił prędkość podróży lotniczych.
13:27
It wentposzedł a wholecały life cyclecykl withoutbez competitionzawody,
201
782000
3000
Przez cały cykl swojego życia nie miał sobie równych;
13:30
tookwziął out of serviceusługa. And we're stuckutknął back here
202
785000
3000
wycofano go. I utknęliśmy przy
13:33
with the samepodobnie kinduprzejmy of capabilityzdolność for militarywojskowy fightersmyśliwce
203
788000
3000
takich samych możliwościach myśliwców
13:36
and commercialReklama w telewizji airlinelinia lotnicza travelpodróżować that we had back in the latepóźno '50s.
204
791000
4000
i samolotów pasażerskich, jakie mieliśmy w latach 50.
13:40
But something is out there to inspireinspirować our kidsdzieciaki now.
205
795000
4000
Ale jest coś, co może zainspirować nasze dzieci.
13:44
And I'm talkingmówić about if you've got a babydziecko now,
206
799000
2000
Mówię o sytuacji, gdy właśnie urodziło Wam się dziecko,
13:46
or if you've got a 10-year-old-roczny now.
207
801000
1000
lub jeśli Wasza pociecha ma obecnie 10 lat.
13:47
What's out there is there's something really interestingciekawy going to happenzdarzyć here.
208
802000
6000
Jest to coś bardzo interesującego co się wydarzy.
13:53
RelativelyStosunkowo soonwkrótce, you'llTy będziesz be ablezdolny to buykupować a ticketbilet
209
808000
2000
Wkrótce będziecie mogli kupić bilet
13:55
and flylatać higherwyższy and fasterszybciej than the highest-performancenajwyższa wydajność
210
810000
5000
i polecieć wyżej i szybciej, niż najbardziej wyczynowy
14:00
militarywojskowy operationaloperacyjny airplanesamolot. It's never happenedstało się before.
211
815000
4000
samolot wojskowy. Tego nigdy wcześniej nie było.
14:04
The factfakt that they have stuckutknął here with this kinduprzejmy of performancewydajność
212
819000
5000
Fakt, że utknęli w jednym miejsu przy tych samych możliwościach
14:09
has been, well, you know, you winzdobyć the warwojna in 12 minutesminuty;
213
824000
3000
spowodowany jest tym, że, no wiecie, wojnę da się wygrać w 12 minut,
14:12
why do you need something better?
214
827000
1000
zatem po co komu coś lepszego?
14:13
But I think when you guys startpoczątek buyingkupowanie ticketsbilety and flyinglatający
215
828000
3000
Ale myślę, że gdy zaczniecie kupować bilety i odbywać
14:16
sub-orbitalsub-orbitalny flightsloty to spaceprzestrzeń, very soonwkrótce -- wait a minutechwila,
216
831000
5000
suborbitalne loty w kosmos, już wkrótce -- chwileczkę,
14:21
what's happeningwydarzenie here, we'lldobrze have militarywojskowy fightersmyśliwce
217
836000
3000
to co się tu dzieje, będziemy dysponować wojskowymi myśliwcami
14:24
with sub-orbitalsub-orbitalny capabilityzdolność, and I think very soonwkrótce this.
218
839000
3000
o możliwościach lotów suborbitalnych i myślę, że to nastąpi wkrótce.
14:27
But the interestingciekawy thing about it is the commercialReklama w telewizji guys are going to go first.
219
842000
4000
Ale co ciekawe najpierw polecą samoloty pasażerskie.
14:31
OK, I look forwardNaprzód to a newNowy "capitalist'skapitalistów spaceprzestrzeń racewyścigi," let's call it.
220
846000
6000
OK, nie mogę się doczekać tego nowego kapitalistycznego wyścigu kosmicznego, tak to nazwijmy.
14:37
You rememberZapamiętaj the spaceprzestrzeń racewyścigi in the '60s was for nationalkrajowy prestigeprestiż,
221
852000
4000
Pamiętacie, że w wyścigu kosmicznym w latach 60. chodziło o prestiż narodowy,
14:41
because we lostStracony the first two milestoneskamienie milowe.
222
856000
3000
ponieważ przegraliśmy dwa pierwsze etapy.
14:44
We didn't losestracić them technicallytechnicznie. The factfakt that we had the hardwaresprzęt komputerowy
223
859000
4000
Nie przegraliśmy ich technicznie. Fakt, że posiadaliśmy sprzęt,
14:48
to put something in orbitorbita when we let VonVon BraunBraun flylatać it --
224
863000
5000
który można było umieścić na orbicie, gdy pozwoliliśmy by projektem kierował Von Braun,
14:53
you can arguespierać się that's not a technicaltechniczny lossutrata.
225
868000
2000
możecie się spierać, że nie jest to porażka techniczna.
14:55
SputnikSputnik wasn'tnie było a technicaltechniczny lossutrata, but it was a prestigeprestiż lossutrata.
226
870000
4000
Sputnik nie był porażką techniczną, ale prestiżową.
14:59
AmericaAmeryka -- the worldświat saw AmericaAmeryka as not beingistota the leaderlider in technologytechnologia,
227
874000
7000
Ameryka -- świat zobaczył Amerykę przegrywającą pod względem technologii,
15:06
and that was a very strongsilny thing.
228
881000
2000
i była to bardzo mocna rzecz.
15:08
And then we flewlatał AlanAlan ShepherdPasterz weekstygodnie after GagarinGagarin,
229
883000
5000
A potem Alan Shepherd poleciał kosmos kilka tygodni po Gagarinie,
15:13
not monthsmiesiące or decadesdziesiątki lat, or whatevercokolwiek. So we had the capabilityzdolność.
230
888000
5000
nie miesięcy czy dziesięcioleci. Zatem mieliśmy możliwości.
15:18
But AmericaAmeryka lostStracony. We lostStracony. And because of that, we madezrobiony a bigduży jumpskok to recoverwyzdrowieć it.
231
893000
9000
Ale Ameryka przegrała. My przegraliśmy. I z tego powodu zrobiliśmy wielki krok by to naprawić.
15:27
Well, again, what's interestingciekawy here is we'vemamy lostStracony
232
902000
3000
Cóż, ponownie, interesujące jest to, że przegraliśmy
15:30
to the RussiansRosjanie on the first couplepara of milestoneskamienie milowe alreadyjuż.
233
905000
3000
z Rosjanami już kilka wielkich pierwszych etapów.
15:33
You cannotnie może buykupować a ticketbilet commerciallykomercyjnie to flylatać into spaceprzestrzeń in AmericaAmeryka --
234
908000
5000
W Ameryce nie można kupić biletów, by rekreacyjnie polecieć w kosmos --
15:38
can't do it. You can buykupować it in RussiaRosja.
235
913000
5000
nie da rady. Można to zrobić w Rosji.
15:43
You can flylatać with RussianRosyjski hardwaresprzęt komputerowy. This is availabledostępny
236
918000
3000
Można polecieć w rosyjskim statku. To możliwe,
15:46
because a RussianRosyjski spaceprzestrzeń programprogram is starvinggłodujący,
237
921000
3000
ponieważ rosyjski program kosmiczny jest pozbawiony środków finansowych,
15:49
and it's nicemiły for them to get 20 millionmilion here and there to take one of the seatssiedzenia.
238
924000
5000
i dla nich fajnie jest dostać 20 milionów raz na jakiś czas za sprzedaż jednego miejsca.
15:54
It's commercialReklama w telewizji. It can be definedokreślone as spaceprzestrzeń tourismturystyka. They are alsorównież offeringoferując a tripwycieczka
239
929000
7000
To handel. Można to określić jako turystykę kosmiczną. Oferują również wycieczkę
16:01
to go on this whipbat around the moonksiężyc, like ApolloApollo 8 was doneGotowe.
240
936000
4000
dookoła księżyca, jak to zrobiono z Appollo 8.
16:05
100 millionmilion bucksdolców -- hey, I can go to the moonksiężyc.
241
940000
3000
100 milionów dolców -- hej, mogę polecieć na księżyc.
16:08
But, you know, would you have thought back in the '60s,
242
943000
3000
Ale, czy w latach 60. ktoś pomyślał
16:11
when the spaceprzestrzeń racewyścigi was going on,
243
946000
2000
gdy trwał wyścig kosmiczny,
16:13
that the first commercialReklama w telewizji capitalist-likejak kapitalista thing to do
244
948000
6000
że pierwsza komercyjna, kapitalistyczna możliwość
16:19
to buykupować a ticketbilet to go to the moonksiężyc would be in RussianRosyjski hardwaresprzęt komputerowy?
245
954000
4000
zakupienia biletu na pasażerski lot na księżyc będzie możliwa na rosyjskim sprzęcie?
16:23
And would you have thought, would the RussiansRosjanie have thought,
246
958000
3000
A czy pomyślelibyście, czy Rosjanie pomyśleliby,
16:26
that when they first go to the moonksiężyc in theirich developedrozwinięty hardwaresprzęt komputerowy,
247
961000
4000
że gdy pierwszy raz polecą na księżyc w opracowanym przez nich statku,
16:30
the guys insidewewnątrz won'tprzyzwyczajenie be RussiansRosjanie? Maybe it'llbędzie probablyprawdopodobnie be a JapaneseJapoński
248
965000
4000
że ci goście wewnątrz nie będą Rosjanami? Może będzie to japoński
16:34
or an AmericanAmerykański billionairemiliarder? Well, that's weirddziwne: you know, it really is.
249
969000
4000
czy amerykański miliarder? Coż, to dziwne, wiecie, naprawdę dziwne.
16:38
But anywaytak czy inaczej, I think we need to beatbić them again.
250
973000
4000
Ale mniejsza o to, myślę, że musimy znów ich pokonać.
16:42
I think what we'lldobrze do is we'lldobrze see a successfuludany, very successfuludany,
251
977000
7000
Myślę, że uda nam się zobaczyć odnoszącą sukcesy, prawdziwe sukcesy,
16:49
privateprywatny spaceprzestrzeń flightlot industryprzemysł. WhetherCzy we're first or not really doesn't mattermateria.
252
984000
5000
prywatną branżę lotów kosmicznych. Czy jesteśmy pierwsi czy nie, nie ma znaczenia.
16:54
The RussiansRosjanie actuallytak właściwie flewlatał a supersonicnaddźwiękowy transporttransport before the ConcordeConcorde.
253
989000
6000
Rosjanie w rzeczywistości odbyli lot z prędkością naddźwiękową przed concordem.
17:00
And then they flewlatał a fewkilka cargoładunek flightsloty, and tookwziął it out of serviceusługa.
254
995000
4000
A potem odbyli kilka lotów towarowych i wycofali samolot.
17:04
I think you kinduprzejmy of see the samepodobnie kinduprzejmy of parallelrównolegle
255
999000
3000
Myślę, że dostrzegacie podobną sytuację
17:07
when the commercialReklama w telewizji stuffrzeczy is offeredoferowany.
256
1002000
4000
jeśli chodzi o loty pasażerskie.
17:11
OK, we'lldobrze talk just a little bitkawałek about commercialReklama w telewizji developmentrozwój for humanczłowiek spaceprzestrzeń flightlot.
257
1006000
4000
OK, porozmawiamy trochę o rozwoju handlowym dla lotów człowieka w kosmos.
17:15
This little thing saysmówi here: fivepięć timesczasy
258
1010000
2000
Ten slajd pokazuje, że sektor prywatny robi pięciokrotnie
17:17
what NASA'sNASA doing by 2020. I want to tell you, alreadyjuż
259
1012000
8000
więcej, niż NASA zrobi do 2020. Chcę Wam powiedzieć, że już teraz
17:25
there's about 1.5 billionmiliard to 1.7 billionmiliard
260
1020000
4000
od około miliarda do miliarda siedemset milionów dolarów
17:29
investmentinwestycja in privateprywatny spaceprzestrzeń flightlot that is not governmentrząd at all --
261
1024000
6000
inwestowanych w prywatne loty kosmiczne nie pochodzi z funduszy rządowych;
17:35
alreadyjuż, worldwidena calym swiecie. If you readczytać -- if you GoogleGoogle it,
262
1030000
5000
już teraz, na całym świecie. Jeśli przeczytacie -- jeśli wyszukacie w Google,
17:40
you'llTy będziesz find about halfpół of that moneypieniądze, but there's twicedwa razy of that
263
1035000
3000
znajdziecie informacje o około połowie tej sumy, ale chodzi tu o dwa razy więcej
17:43
beingistota committedzobowiązany out there -- not spentwydany yetjeszcze, but beingistota committedzobowiązany
264
1038000
4000
pieniędzy -- które jeszcze nie zostały wydane, ale są już przeznaczane
17:47
and plannedzaplanowany for the nextNastępny fewkilka yearslat. Hey, that's prettyładny bigduży.
265
1042000
3000
i planowane na kolejnych kilka lat. Hej, to wielka sprawa.
17:50
I'm predictingprzewidywanie, thoughchociaż, as profitableopłacalny as this industryprzemysł is going to be --
266
1045000
5000
Jednak przewiduję, ponieważ ten przemysł będzie bardzo dochodowy --
17:55
and it certainlyna pewno is profitableopłacalny when you flylatać people at 200,000 dollarsdolarów
267
1050000
4000
i oczywiście jest dochodowy, gdy przewozi się ludzi za 200 tysięcy dolarów
17:59
on something that you can actuallytak właściwie operatedziałać at a tenthdziesiąty of that costkoszt,
268
1054000
4000
czymś, co w rzeczywistości można obsługiwać za 1/10 tej ceny
18:03
or lessmniej -- this is going to be very profitableopłacalny.
269
1058000
4000
lub mniej -- że branża będzie bardzo dochodowa.
18:07
I predictprzepowiadać, wywróżyć, alsorównież, that the investmentinwestycja that will flowpływ into this
270
1062000
3000
Również przewiduję, że inwestycje, które w ten biznes wpłyną
18:10
will be somewheregdzieś around halfpół of what the U.S. taxpayerpodatnik
271
1065000
4000
wyniosą około połowę tego, co wydają amerykańscy podatnicy
18:14
spendswydaje for NASA'sNASA mannedzałogowy spacecraftstatek kosmiczny work.
272
1069000
4000
na badania NASA nad załogowymi statkami kosmicznymi.
18:18
And everykażdy dollardolar that flowsprzepływy into that will be spentwydany more efficientlywydajnie
273
1073000
5000
A każdy dolar, który wpłynie, zostanie spożytkowany dziesięciokrotnie,
18:23
by a factorczynnik of 10 to 15. And what that meansznaczy is before we know it,
274
1078000
8000
a nawet piętnastokrotnie lepiej. A to oznacza w chwili, gdy już teraz to wiemy,
18:31
the progresspostęp in humanczłowiek spaceprzestrzeń flightlot, with no taxpayerpodatnik dollarsdolarów,
275
1086000
7000
to że postęp w ludzkich lotach w kosmos, bez pieniędzy podatników,
18:38
will be at a levelpoziom of about fivepięć timesczasy as much
276
1093000
6000
będzie na poziomie pięciokrotnie wyższym,
18:44
as the currentobecny NASANASA budgetsbudżety for humanczłowiek spaceprzestrzeń flightlot.
277
1099000
5000
niż obecny budżet NASA dla lotów człowieka w kosmos.
18:49
And that is because it's us. It's privateprywatny industryprzemysł.
278
1104000
8000
I to wszystko przez nas. Przez sektor prywatny.
18:57
You should never dependzależeć on the governmentrząd to do this sortsortować of stuffrzeczy --
279
1112000
6000
Nie należy polegać na rządzie przy robieniu takich rzeczy --
19:03
and we'vemamy doneGotowe it for a long time. The NACANACA, before NASANASA,
280
1118000
3000
a robimy to już długo. NACA, przed NASA,
19:06
never developedrozwinięty an airlinersamolot pasażerski and never ranpobiegł an airlinelinia lotnicza.
281
1121000
4000
nigdy nie opracowało samolotu pasażerskiego i nigdy nie prowadziło linii lotniczych.
19:10
But NASANASA is developingrozwijanie the spaceprzestrzeń linerliniowiec, always has,
282
1125000
4000
Ale NASA opracowuje statki kosmiczne, zawsze opracowywała,
19:14
and runsdziała the only spaceprzestrzeń linelinia, OK. And we'vemamy shiedShied away from it
283
1129000
7000
i prowadzi jedynie linię kosmiczną, OK. Wzbranialiśmy się przed tym,
19:21
because we're afraidprzestraszony of it. But startingstartowy back in JuneCzerwca of 2004,
284
1136000
6000
ponieważ baliśmy się tego. Ale rozpoczynając ponownie w czerwcu 2004,
19:27
when I showedpokazał that a little groupGrupa out there actuallytak właściwie can do it,
285
1142000
5000
gdy pokazałem, że mała grupa ludzi rzeczywiście jest w stanie to zrobić,
19:32
can get a startpoczątek with it, everything changedzmienione after that time.
286
1147000
3000
potrafi zacząć, wszystko się wtedy zmieniło.
19:35
OK, thank you very much.
287
1150000
2000
OK, bardzo dziękuję.
19:37
(ApplauseAplauz)
288
1152000
2000
(Oklaski)
Translated by Kuba Morawa
Reviewed by Karina Wieczorek

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Burt Rutan - Aircraft engineer
In 2004, legendary spacecraft designer Burt Rutan won the $10M Ansari X-Prize for SpaceShipOne, the first privately funded craft to enter space twice in a two-week period. He's now collaborating with Virgin Galactic to build the first rocketship for space tourism.

Why you should listen

Burt Rutan is widely regarded as one of the world's most important industrial designers, and his prolific contributions to air- and spacecraft design have driven the industry forward for decades. His two companies, Rutan Aircraft Factory and Scaled Composites, have developed and flight-tested more new types of aircraft than the rest of the US industry combined. He has himself designed hundreds of aircraft, including the famous Voyager, which his brother piloted on a record-breaking nine-day nonstop flight around the world. 

Rutan might also be the person to make low-cost space tourism a reality: He's one of the major players promoting entrepreneurial approaches to space exploration, and his collaboration with Virgin Galactic is the most promising of these efforts. SpaceShipTwo, a collaboration between Richard Branson and Rutan completed its first "captive carry" in March of 2010, marking the beginning of the era of commercial space exploration.

Ever the maverick, Rutan is known for both his bold proclamations and his criticism of the aerospace industry. Witness the opening line of his presentation at TED2006: "Houston, we have a problem. We're entering a second generation of no progress in terms of human flight in space."

More profile about the speaker
Burt Rutan | Speaker | TED.com