ABOUT THE SPEAKER
Jill Tarter - Astronomer
SETI's Jill Tarter has devoted her career to hunting for signs of sentient beings elsewhere. Winner of the 2009 TED Prize, almost all aspects of her field have been affected by her work.

Why you should listen

Astronomer Jill Tarter is director of the SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence) Institute's Center for SETI Research, and also holder of the Bernard M. Oliver Chair for SETI. She led Project Phoenix, a decade-long SETI scrutiny of about 750 nearby star systems, using telescopes in Australia, West Virginia and Puerto Rico. While no clearly extraterrestrial signal was found, this project was the most comprehensive targeted search for artificially generated cosmic signals ever undertaken.

Tarter serves on the management board for the Allen Telescope Array, a massive instrument that will eventually include 350 antennas, and that has already increased the speed and the spectral range of the hunt for signals by orders of magnitude. With the 2009 TED Prize, Tarter launched SETILive, a citizen project that allowed volunteers to stream live data from the array and help with the search. 

Tarter's life work is chronicled in the book, Making Contact: Jill Tarter and the Search for Extraterrestrial Intelligence. She's deeply committed to the education of future citizens and scientists. Beyond her scientific leadership at NASA and the SETI Institute, Tarter has been actively involved in developing curriculum for children. She was Principal Investigator for two curriculum development projects funded by NSF, NASA, and others. One project, the Life in the Universe series, created 6 science teaching guides for grades 3-9. The other project, Voyages Through Time, is an integrated high school science curriculum on the fundamental theme of evolution in six modules: Cosmic Evolution, Planetary Evolution, Origin of Life, Evolution of Life, Hominid Evolution and Evolution of Technology. She also created the TED-Ed lesson, "Calculating the Odds of Intelligent Alien Life."

More profile about the speaker
Jill Tarter | Speaker | TED.com
TED2009

Jill Tarter: Join the SETI search

Jill Tarter apeluje o przyłączenie się do poszukiwań SETI (wykład zdobył Nagrodę TED!)

Filmed:
1,440,575 views

Reprezentująca Instytut SETI Jill Tarter opowiada o swoim życzeniu związanym z nagrodą TED: chciałaby, żeby nasze poszukiwania życia we wszechświecie uległy przyśpieszeniu. Jill należy do zespołu badaczy, którzy wykorzystując ciągle rosnącą sieć radioteleskopów nasłuchują sygnałów, które mogą stanowić oznakę istnienia inteligentnego życia poza Ziemią.
- Astronomer
SETI's Jill Tarter has devoted her career to hunting for signs of sentient beings elsewhere. Winner of the 2009 TED Prize, almost all aspects of her field have been affected by her work. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:21
So, my questionpytanie:
0
0
2000
Moje pytanie:
00:23
are we alonesam?
1
2000
2000
czy jesteśmy sami?
00:25
The storyfabuła of humansludzie is the storyfabuła of ideaspomysły --
2
4000
4000
Historia ludzkości to historia idei.
00:29
scientificnaukowy ideaspomysły that shineblask lightlekki into darkciemny cornersnarożniki,
3
8000
5000
Idei naukowych, które oświetlają
ciemne zakamarki.
00:34
ideaspomysły that we embraceuścisk rationallyracjonalnie and irrationallyirracjonalnie,
4
13000
5000
Idei, które pojmujemy
racjonalnie lub nieracjonalnie.
00:39
ideaspomysły for whichktóry we'vemamy livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj and diedzmarły and killedzabity and been killedzabity,
5
18000
5000
Dla których żyliśmy, umieraliśmy,
zabijaliśmy i ginęliśmy.
00:44
ideaspomysły that have vanishedzniknął in historyhistoria,
6
23000
2000
Idei, które przepadły,
00:46
and ideaspomysły that have been setzestaw in dogmadogmat.
7
25000
3000
i tych ujętych w dogmat.
00:50
It's a storyfabuła of nationsnarody,
8
29000
3000
To historia narodów,
00:54
of ideologiesideologie,
9
33000
3000
ideologii,
00:58
of territoriesterytoria,
10
37000
2000
terytoriów
01:01
and of conflictskonflikty amongpośród them.
11
40000
4000
i konfliktów między nimi.
01:06
But, everykażdy momentza chwilę of humanczłowiek historyhistoria,
12
45000
4000
Jednak każdy moment w ludzkiej historii,
01:10
from the StoneKamień AgeWiek to the InformationInformacje AgeWiek,
13
49000
4000
od epoki kamienia
do ery informacji,
01:14
from SumerSumer and BabylonBabilon to the iPodiPoda and celebritysława gossipplotka,
14
53000
5000
od Sumeru i Babilonu,
po iPody i portale plotkarskie,
01:19
they'veoni all been carriedrealizowane out --
15
58000
5000
każda przeczytana przez nas książka,
01:24
everykażdy bookksiążka that you've readczytać,
16
63000
2000
każdy wiersz,
01:26
everykażdy poemwiersz, everykażdy laughśmiech, everykażdy tearłza --
17
65000
5000
każdy śmiech i każda łza,
01:31
they'veoni all happenedstało się here.
18
70000
3000
wszystko to było... Tutaj.
01:35
Here.
19
74000
2000
Tutaj.
01:38
Here.
20
77000
2000
Tutaj.
01:42
Here.
21
81000
2000
Tutaj.
01:45
(LaughterŚmiech)
22
84000
2000
(Śmiech)
01:48
PerspectivePerspektywy is a very powerfulpotężny thing.
23
87000
3000
Punkt widzenia jest bardzo ważny.
01:51
PerspectivesPerspektywy can changezmiana.
24
90000
3000
Może się zmienić.
01:54
PerspectivesPerspektywy can be alteredzmieniony.
25
93000
3000
Można go zmienić.
01:57
From my perspectiveperspektywiczny, we liverelacja na żywo on a fragilekruchy islandwyspa of life,
26
96000
6000
Z mojego punktu widzenia
żyjemy na kruchej wysepce życia
02:03
in a universewszechświat of possibilitiesmożliwości.
27
102000
4000
we wszechświecie możliwości.
02:07
For manywiele millenniatysiąclecia, humansludzie have been on a journeypodróż to find answersodpowiedzi,
28
106000
7000
Ludzie od tysiącleci
poszukują odpowiedzi
02:14
answersodpowiedzi to questionspytania about naturalismNaturalizm and transcendencetranscendencji,
29
113000
5000
na pytania naturalistyczne
czy transcendentalne,
02:19
about who we are and why we are,
30
118000
4000
pytania, kim i dlaczego jesteśmy.
02:23
and of coursekurs, who elsejeszcze mightmoc be out there.
31
122000
3000
I oczywiście, czy jest tam ktoś jeszcze.
02:29
Is it really just us?
32
128000
4000
Czy naprawdę jesteśmy sami?
02:33
Are we alonesam in this vastogromny universewszechświat
33
132000
3000
Sami w ogromnym wszechświecie
02:36
of energyenergia and mattermateria and chemistrychemia and physicsfizyka?
34
135000
3000
energii, materii, chemii i fizyki?
02:40
Well, if we are, it's an awfulstraszny wastemarnotrawstwo of spaceprzestrzeń.
35
139000
4000
Jeśli tak, to okropne
marnotrawstwo przestrzeni.
02:44
(LaughterŚmiech)
36
143000
2000
(Śmiech)
02:46
But, what if we're not?
37
145000
2000
Ale jeśli tak nie jest?
02:48
What if, out there, othersinni are askingpytając and answeringodpowiadając similarpodobny questionspytania?
38
147000
6000
Jeśli ktoś inny też zadaje takie pytania
i szuka odpowiedzi?
02:54
What if they look up at the night skyniebo, at the samepodobnie starsgwiazdy,
39
153000
4000
Patrzy na nocne niebo,
widząc te same gwiazdy,
02:58
but from the oppositenaprzeciwko sidebok?
40
157000
3000
tylko z drugiej strony?
03:01
Would the discoveryodkrycie of an olderstarsze culturalkulturalny civilizationcywilizacja out there
41
160000
8000
Czy odkrycie starszej
cywilizacji i kultury
03:09
inspireinspirować us to find wayssposoby to surviveprzetrwać
42
168000
5000
pomogłoby nam znaleźć
drogę przeżycia
03:14
our increasinglycoraz bardziej uncertainniepewny technologicaltechniczny adolescenceokres dojrzewania?
43
173000
5000
naszej coraz bardziej niepewnej
technologicznej adolescencji?
03:19
MightMoże it be the discoveryodkrycie of a distantodległy civilizationcywilizacja
44
178000
4000
Może właśnie odnalezienie
odległej cywilizacji
03:23
and our commonpospolity cosmickosmiczny originspoczątki
45
182000
3000
i wspólnych kosmicznych korzeni
03:26
that finallywreszcie drivesdyski home the messagewiadomość of the bondwięź amongpośród all humansludzie?
46
185000
6000
w końcu uświadomiłoby nam
istnienie więzi między ludźmi?
03:32
WhetherCzy we're bornurodzony in SanSan FranciscoFrancisco, or SudanSudan,
47
191000
3000
Czy urodziliśmy się
w San Francisco, czy w Sudanie,
03:35
or closeblisko to the heartserce of the MilkyMleczny Way galaxygalaktyka,
48
194000
3000
czy w okolicach centrum
Drogi Mlecznej,
03:38
we are the productsprodukty of a billion-yearmiliard lat lineagerodowód of wanderingwędrówki stardustStardust.
49
197000
7000
pochodzimy od unoszącego się w przestrzeni
od miliardów lat gwiezdnego pyłu.
03:45
We, all of us,
50
204000
3000
Wszyscy stanowimy efekt tego,
03:48
are what happensdzieje się when a primordialpierwotny mixturemieszanina of hydrogenwodór and heliumHel
51
207000
4000
co dzieje się, kiedy pierwotna
mieszanka wodoru i helu
03:52
evolvesewoluuje for so long that it beginszaczyna się to askzapytać where it cameoprawa ołowiana witrażu from.
52
211000
5000
ewoluuje tak długo,
że zaczyna pytać, skąd pochodzi.
03:58
FiftyPięćdziesięciu yearslat agotemu,
53
217000
2000
50 lat temu
04:00
the journeypodróż to find answersodpowiedzi tookwziął a differentróżne pathścieżka
54
219000
5000
poszukiwania odpowiedzi
ruszyły inną ścieżką.
04:05
and SETISETI, the SearchSzukaj for Extra-TerrestrialPozaziemskie IntelligenceInteligencji,
55
224000
3000
Powstało SETI, projekt poszukiwania
inteligencji pozaziemskiej.
04:08
beganrozpoczął się.
56
227000
2000
Powstało SETI, projekt poszukiwania
inteligencji pozaziemskiej.
04:10
So, what exactlydokładnie is SETISETI?
57
229000
2000
Czym jest SETI?
04:12
Well, SETISETI usesużywa the toolsprzybory of astronomyastronomia
58
231000
3000
SETI wykorzystuje narzędzia astronomii
04:15
to try and find evidencedowód of someonektoś else'sw przeciwnym razie technologytechnologia out there.
59
234000
5000
w poszukiwaniu dowodu
na istnienie obcej technologii.
04:20
Our ownwłasny technologiestechnologie are visiblewidoczny over interstellarmiędzygwiezdny distancesodległości,
60
239000
3000
Ludzką technologię można wykryć
na odległościach międzygwiezdnych.
04:23
and theirsich mightmoc be as well.
61
242000
3000
Możliwe, że ich technologię też.
04:26
It mightmoc be that some massivemasywny networksieć of communicationskomunikacja,
62
245000
4000
Możliwe, że jakaś wielka
sieć komunikacyjna,
04:30
or some shieldtarcza againstprzeciwko asteroidalAsteroidalnych impactwpływ,
63
249000
3000
system ochrony przed asteroidami,
04:33
or some hugeolbrzymi astro-engineeringAstro Inżynieria projectprojekt that we can't even beginzaczynać to conceivewyobrazić sobie of,
64
252000
5000
czy inny cud astroinżynierii,
o którym nam się nie śniło,
04:38
could generateGenerować signalssygnały at radioradio or opticaloptyczne frequenciesczęstotliwości
65
257000
4000
generuje sygnały na częstotliwościach
radiowych lub optycznych,
04:42
that a determinedustalona programprogram of searchingbadawczy mightmoc detectwykryć.
66
261000
4000
które mógłby wykryć
zorganizowany program poszukiwań.
04:46
For millenniatysiąclecia, we'vemamy actuallytak właściwie turnedobrócony to the priestsksięża and the philosophersfilozofowie
67
265000
4000
Kiedyś po odpowiedź na pytanie
o życie poza Ziemią
04:50
for guidancewskazówki and instructioninstrukcja on this questionpytanie of whetherczy there's intelligentinteligentny life out there.
68
269000
6000
zwracaliśmy się do duchownych i filozofów.
04:56
Now, we can use the toolsprzybory of the 21stul centurystulecie to try and observenależy przestrzegać what is,
69
275000
6000
Obecnie, dzięki narzędziom XXII wieku,
możemy obserwować to, co jest,
05:02
ratherraczej than askzapytać what should be, believeduwierzyli.
70
281000
4000
zamiast pytać, w co powinno się wierzyć.
05:06
SETISETI doesn't presumeprzypuszczać the existenceistnienie of extradodatkowy terrestrialnaziemnej intelligenceinteligencja;
71
285000
5000
SETI nie zakłada,
że inteligencja pozaziemska istnieje.
05:11
it merelyjedynie notesnotatki the possibilitymożliwość, if not the probabilityprawdopodobieństwo
72
290000
4000
Zakłada tylko możliwość,
prawdopodobieństwo jej istnienia
05:15
in this vastogromny universewszechświat, whichktóry seemswydaje się fairlydość uniformmundur.
73
294000
4000
w ogromnym, lecz jednorodnym
wszechświecie.
05:19
The numbersliczby suggestsugerować a universewszechświat of possibilitiesmożliwości.
74
298000
3000
Wielkość tego prawdopodobieństwa
sugerują liczby.
05:22
Our sunsłońce is one of 400 billionmiliard starsgwiazdy in our galaxygalaktyka,
75
301000
6000
Słońce to jedna z 400 miliardów gwiazd
w naszej galaktyce.
05:28
and we know that manywiele other starsgwiazdy have planetaryplanetarny systemssystemy.
76
307000
5000
Wielu z nich towarzyszą
układy planetarne.
05:33
We'veMamy discoveredodkryty over 350 in the last 14 yearslat,
77
312000
4000
W ciągu ostatnich 14 lat
odkryliśmy ponad 350 planet.
05:37
includingwłącznie z the smallmały planetplaneta, announcedogłosił earlierwcześniej this weektydzień,
78
316000
6000
Ta, której odkrycie
ogłoszono w tym tygodniu,
05:43
whichktóry has a radiuspromień just twicedwa razy the sizerozmiar of the EarthZiemia.
79
322000
4000
ma średnicę zaledwie
dwukrotnie większą od ziemskiej.
05:47
And, if even all of the planetaryplanetarny systemssystemy in our galaxygalaktyka were devoidpozbawione of life,
80
326000
9000
A nawet gdyby wszystkie planety
w naszej galaktyce były pozbawione życia,
05:56
there are still 100 billionmiliard other galaxiesgalaktyki out there,
81
335000
2000
jest 100 miliardów innych galaktyk.
05:58
altogethercałkowicie 10^22 starsgwiazdy.
82
337000
3000
To daje liczbę 10^22 gwiazd.
06:01
Now, I'm going to try a tricksztuczka, and recreateodtworzyć an experimenteksperyment from this morningranek.
83
340000
5000
Spróbuję odtworzyć eksperyment,
który widzieliśmy rano.
06:06
RememberNależy pamiętać, one billionmiliard?
84
345000
2000
Ta grubość to miliard.
06:08
But, this time not one billionmiliard dollarsdolarów, one billionmiliard starsgwiazdy.
85
347000
4000
Tym razem nie dolarów, ale gwiazd.
06:12
AlrightW porządku, one billionmiliard starsgwiazdy.
86
351000
2000
To jeden miliard.
06:14
Now, up there, 20 feetstopy abovepowyżej the stageetap,
87
353000
3000
Wysokość 6 metrów nad sceną
06:17
that's 10 trillionkwintylion.
88
356000
2000
odpowiada 10 trylionom.
06:19
Well, what about 10^22?
89
358000
3000
A 10 do dwudziestej drugiej potęgi?
06:22
Where'sGdzie jest the linelinia that marksznaki that?
90
361000
3000
Jaka to byłaby wysokość?
06:25
That linelinia would have to be 3.8 millionmilion milesmile abovepowyżej this stageetap.
91
364000
6000
6,1 miliona kilometrów nad sceną.
06:31
(LaughterŚmiech)
92
370000
1000
(Śmiech)
06:32
16 timesczasy fartherdalej away than the moonksiężyc,
93
371000
3000
Szesnaście razy tyle,
co odległość Księżyca od Ziemi.
06:35
or fourcztery percentprocent of the distancedystans to the sunsłońce.
94
374000
2000
Cztery procent odległości od Słońca.
06:37
So, there are manywiele possibilitiesmożliwości.
95
376000
3000
Jest więc wiele możliwości.
06:40
(LaughterŚmiech)
96
379000
2000
(Śmiech)
06:42
And much of this vastogromny universewszechświat,
97
381000
3000
Znacznie więcej zakątków kosmosu,
06:45
much more maymoże be habitabledo zamieszkania than we oncepewnego razu thought,
98
384000
3000
niż nam się kiedyś wydawało,
06:48
as we studybadanie extremophilesekstremofili on EarthZiemia --
99
387000
2000
może nadawać się do zamieszkania.
06:50
organismsorganizmy that can liverelacja na żywo in conditionswarunki totallycałkowicie inhospitableniegościnne for us,
100
389000
4000
Wskazują to badania nad ekstremofilami,
06:54
in the hotgorąco, highwysoki pressurenacisk thermaltermiczne ventsotwory wentylacyjne at the bottomDolny of the oceanocean,
101
393000
7000
które przeżywają w środowiskach
śmiertelnych dla człowieka,
07:01
frozenmrożony in icelód, in boilingwrzenie batterybateria acidkwas,
102
400000
4000
w kominach hydrotermalnych,
w lodzie, płynie akumulatorowym,
07:05
in the coolingchłodzenie watersfale of nuclearjądrowy reactorsReaktory.
103
404000
4000
w chłodziwie reaktorów jądrowych.
07:09
These extremophilesekstremofili tell us that life maymoże exististnieć in manywiele other environmentsśrodowiska.
104
408000
6000
Sugeruje to, że życie mogłoby istnieć
także w wielu innych środowiskach.
07:16
But those environmentsśrodowiska are going to be widelyszeroko spacedrozmieszczone in this universewszechświat.
105
415000
4000
W kosmosie środowiska te
oddalone są jednak od siebie.
07:20
Even our nearestnajbliższy stargwiazda, the SunSłońce --
106
419000
2000
Nawet promieniowanie Słońca,
07:22
its emissionsemisje sufferponieść the tyrannytyrania of lightlekki speedprędkość.
107
421000
5000
najbliższej nam gwiazdy,
podporządkowane jest prędkości światła.
07:27
It takes a fullpełny eightosiem minutesminuty for its radiationpromieniowanie to reachdosięgnąć us.
108
426000
3000
Droga do naszej planety
zabiera światłu aż 8 minut.
07:30
And the nearestnajbliższy stargwiazda is 4.2 lightlekki yearslat away,
109
429000
3000
By dotrzeć tu od drugiej
najbliższej nam gwiazdy,
07:33
whichktóry meansznaczy its lightlekki takes 4.2 yearslat to get here.
110
432000
4000
światło potrzebuje 4,2 roku.
07:37
And the edgekrawędź of our galaxygalaktyka is 75,000 lightlekki yearslat away,
111
436000
4000
Granice naszej galaktyki
leżą o 75 000 lat stąd,
07:41
and the nearestnajbliższy galaxygalaktyka to us, 2.5 millionmilion lightlekki yearslat.
112
440000
5000
a od najbliższej galaktyki dzieli nas
2,5 miliona lat świetlnych.
07:46
That meansznaczy any signalsygnał we detectwykryć would have startedRozpoczęty its journeypodróż a long time agotemu.
113
445000
5000
Wszystkie wykrywane przez nas sygnały
zaczęły swą podróż dawno temu.
07:52
And a signalsygnał would give us a glimpsedojrzeć of theirich pastprzeszłość,
114
451000
5000
Sygnał, który odbieramy,
to spojrzenie w przeszłość,
07:57
not theirich presentteraźniejszość.
115
456000
2000
nigdy w teraźniejszość.
07:59
WhichCo is why PhilPhil MorrisonMorrison callspołączenia SETISETI, "the archaeologyArcheologia of the futureprzyszłość."
116
458000
5000
Dlatego Phil Morrison nazywa SETI
"archeologią przyszłości".
08:04
It tellsmówi us about theirich pastprzeszłość,
117
463000
3000
Wykrywamy ich przeszłość.
08:07
but detectionwykrycie of a signalsygnał tellsmówi us it's possiblemożliwy for us to have a long futureprzyszłość.
118
466000
8000
Oznacza to jednak, że my sami
mamy przed sobą długą przyszłość.
08:15
I think this is what DavidDavid DeutschDeutsch meantOznaczało in 2005,
119
474000
3000
Chyba to właśnie
chciał przekazać David Deutsch
08:18
when he endedzakończyło się his OxfordOxford TEDTalkNagrań
120
477000
2000
w wykładzie na TEDGlobal w 2005 roku,
08:20
by sayingpowiedzenie he had two principleszasady he'don by like to sharedzielić for livingżycie,
121
479000
5000
kiedy powiedział, że kieruje się w życiu
dwiema zasadami,
08:25
and he would like to carverzeźbić them on stonekamień tabletstabletki.
122
484000
3000
które należałoby wyryć
na kamiennych tablicach.
08:28
The first is that problemsproblemy are inevitablenieunikniony.
123
487000
4000
Zasada pierwsza: problemy są nieuniknione.
08:32
The seconddruga is that problemsproblemy are solublerozpuszczalny.
124
491000
4000
Druga: problemy można rozwiązać.
08:39
So, ultimatelyostatecznie what's going to determineustalać the successpowodzenie or failureniepowodzenie of SETISETI
125
498000
5000
Dlatego nad sukcesem bądź porażką SETI
08:44
is the longevitydługowieczność of technologiestechnologie,
126
503000
3000
zaważy w końcu długowieczność technologii
08:48
and the mean distancedystans betweenpomiędzy technologiestechnologie in the cosmoskosmos --
127
507000
6000
oraz średnia odległość
dzieląca technologie we wszechświecie.
08:54
distancedystans over spaceprzestrzeń and distancedystans over time.
128
513000
3000
Odległość w przestrzeni i czasie.
08:58
If technologiestechnologie don't last and persistutrzymują się,
129
517000
3000
Jeśli technologie nie przetrwają
wystarczająco długo,
09:01
we will not succeedosiągnąć sukces.
130
520000
2000
nasze wysiłki pójdą na marne.
09:03
And we're a very youngmłody technologytechnologia
131
522000
2000
Ludzka technologia jest młoda,
09:05
in an oldstary galaxygalaktyka,
132
524000
3000
galaktyka stara.
09:08
and we don't yetjeszcze know whetherczy it's possiblemożliwy for technologiestechnologie to persistutrzymują się.
133
527000
5000
Nie wiemy jeszcze,
czy technologie przetrwają.
09:13
So, up untilaż do now I've been talkingmówić to you about really largeduży numbersliczby.
134
532000
5000
Jak dotąd przytaczałam ogromne liczby.
09:18
Let me talk about a relativelystosunkowo smallmały numbernumer.
135
537000
3000
Teraz wspomnę o stosunkowo niewielkiej.
09:21
And that's the lengthdługość of time that the EarthZiemia was lifelessmartwe.
136
540000
5000
Jest to długość okresu,
w którym na Ziemi nie było życia.
09:26
ZirconsCyrkoniami that are minedzaminowany in the JackJack HillsHills of westernwestern AustraliaAustralia,
137
545000
7000
Wydobywany w Jack Hills
w Australii cyrkon pokazuje,
09:33
zirconscyrkoniami takenwzięty from the JackJack HillsHills of westernwestern AustraliaAustralia
138
552000
3000
że już kilkaset milionów lat
po powstaniu planety
09:37
tell us that withinw ciągu a fewkilka hundredsto millionmilion yearslat of the originpochodzenie of the planetplaneta
139
556000
5000
było na niej bardzo dużo wody.
09:42
there was abundantobfity waterwoda and perhapsmoże even life.
140
561000
3000
Może nawet życie.
09:45
So, our planetplaneta has spentwydany the vastogromny majoritywiększość of its 4.56 billionmiliard yearrok historyhistoria
141
564000
9000
Nasza planeta przez większość swojej
liczącej 4,56 miliarda lat historii
09:54
developingrozwijanie life,
142
573000
2000
rozwijała życie.
09:56
not anticipatingprzewidywanie its emergencepowstanie.
143
575000
2000
Pojawiło się ono wcześnie.
09:58
Life happenedstało się very quicklyszybko,
144
577000
2000
Powstało szybko,
10:00
and that bodeswróży well for the potentialpotencjał of life elsewheregdzie indziej in the cosmoskosmos.
145
579000
6000
a to znaczy, że mogło też
powstać gdzie indziej.
10:06
And the other thing that one should take away from this chartwykres
146
585000
4000
Na pokazanej przed chwilą skali
zwraca uwagę jeszcze jedno:
10:10
is the very narrowwąska rangezasięg of time
147
589000
4000
bardzo niewielki okres,
10:14
over whichktóry humansludzie can claimroszczenie to be the dominantdominujący intelligenceinteligencja on the planetplaneta.
148
593000
4000
w którym można uznać ludzi
za najinteligentniejsze istoty na Ziemi.
10:18
It's only the last fewkilka hundredsto thousandtysiąc yearslat
149
597000
4000
Nasz gatunek rozwijał
technologię i cywilizację
10:22
modernnowoczesny humansludzie have been pursuingdążenie technologytechnologia and civilizationcywilizacja.
150
601000
4000
dopiero przez ostatnie
kilkaset tysięcy lat.
10:26
So, one needswymagania a very deepgłęboki appreciationuznanie
151
605000
4000
Dlatego, aby przygotować się
do kontaktu z innym życiem w kosmosie,
10:30
of the diversityróżnorodność and incredibleniesamowite scaleskala of life on this planetplaneta
152
609000
5000
musimy wyrobić w sobie
odpowiednio głębokie zrozumienie
10:35
as the first stepkrok in preparingprzygotowanie to make contactkontakt with life elsewheregdzie indziej in the cosmoskosmos.
153
614000
9000
ogromnej różnorodności
i liczebności życia na Ziemi.
10:44
We are not the pinnacleszczyt of evolutionewolucja.
154
623000
6000
Nie stoimy na szczycie
drabiny ewolucyjnej.
10:50
We are not the determinedustalona productprodukt
155
629000
4000
Ewolucja przez miliardy lat
10:54
of billionsmiliardy of yearslat of evolutionaryewolucyjny plottingdrukowania and planningplanowanie.
156
633000
5000
nie dążyła wcale do tego,
by nas stworzyć.
10:59
We are one outcomewynik of a continuingciąg dalszy adaptationaladaptacyjne processproces.
157
638000
8000
Jesteśmy jednym z wyników
ciągłego procesu adaptacji.
11:07
We are residentsmieszkańców of one smallmały planetplaneta
158
646000
4000
Mieszkańcami jednej, małej planety
11:11
in a cornerkąt of the MilkyMleczny Way galaxygalaktyka.
159
650000
3000
na odludziu Drogi Mlecznej.
11:14
And HomoHomo sapienssapiens are one smallmały leafliść
160
653000
5000
Homo sapiens to zaledwie jeden listek
11:19
on a very extensiverozległe TreeDrzewo of Life,
161
658000
4000
rozłożystego Drzewa Życia
11:23
whichktóry is denselygęsto populatedzaludniony by organismsorganizmy that have been honedszlifowane for survivalprzetrwanie
162
662000
7000
zamieszkałego gęsto przez organizmy
doskonalące zdolność przeżycia,
11:30
over millionsmiliony of yearslat.
163
669000
2000
od milionów lat.
11:32
We misuseniewłaściwe użycie languagejęzyk,
164
671000
3000
W terminie "ssak naczelny"
11:35
and talk about the "ascentAscent" of man.
165
674000
3000
kryje się błąd językowy.
11:38
We understandzrozumieć the scientificnaukowy basispodstawa for the interrelatednesswspółzależność of life
166
677000
6000
Choć jesteśmy w stanie zrozumieć
zależności form życia,
11:44
but our egoego hasn'tnie ma caughtzłapany up yetjeszcze.
167
683000
4000
nasze ego nie dostosowało się jeszcze
do tej wiedzy.
11:48
So this "ascentAscent" of man, pinnacleszczyt of evolutionewolucja,
168
687000
4000
Musimy więc porzucić myślenie o człowieku
jako "szczycie drabiny ewolucyjnej".
11:52
has got to go.
169
691000
2000
Musimy więc porzucić myślenie o człowieku
jako "szczycie drabiny ewolucyjnej".
11:54
It's a sensesens of privilegeprzywilej that the naturalnaturalny universewszechświat doesn't sharedzielić.
170
693000
5000
We wszechświecie praw przyrody
nie ma potwierdzenia tej nobilitacji.
11:59
LorenLoren EiseleyEiseley has said,
171
698000
3000
Loren Eiseley powiedział kiedyś:
12:02
"One does not meetspotykać się oneselfsię
172
701000
3000
"Nie poznamy siebie,
12:05
untilaż do one catchespołowów the reflectionodbicie from an eyeoko other than humanczłowiek."
173
704000
4000
póki nie ujrzymy swojego odbicia
w oczach innych niż ludzkie".
12:09
One day that eyeoko maymoże be that of an intelligentinteligentny alienobcy,
174
708000
5000
Któregoś dnia będzie to może oko
inteligentnej istoty pozaziemskiej.
12:14
and the soonerwcześniej we eschewwystrzegać się our narrowwąska viewwidok of evolutionewolucja
175
713000
6000
Kiedy porzucimy
ograniczone rozumienie ewolucji,
12:20
the soonerwcześniej we can trulynaprawdę explorebadać our ultimateostateczny originspoczątki and destinationscele podróży.
176
719000
9000
będziemy mogli naprawdę zacząć badać
nasze prawdziwe pochodzenie i cel.
12:29
We are a smallmały partczęść of the storyfabuła of cosmickosmiczny evolutionewolucja,
177
728000
6000
Stanowimy ułamek historii
ewolucji wszechświata
12:35
and we are going to be responsibleodpowiedzialny for our continuednieprzerwany participationudział in that storyfabuła,
178
734000
9000
i będziemy ponosić odpowiedzialność
za swój w niej udział.
12:44
and perhapsmoże SETISETI will help as well.
179
743000
3000
Może SETI nam w tym pomoże.
12:47
OccasionallyOd czasu do czasu, throughoutpoprzez historyhistoria, this conceptpojęcie
180
746000
4000
W historii człowieka
pojawienie się ujęcia świata
12:51
of this very largeduży cosmickosmiczny perspectiveperspektywiczny comespochodzi to the surfacepowierzchnia,
181
750000
4000
z szerokiej, kosmicznej perspektywy
12:55
and as a resultwynik we see transformativeprzemieniająca and profoundgłęboki discoveriesodkrycia.
182
754000
6000
dawało początek głębokim,
przeistaczającym rzeczywistość odkryciom.
13:01
So in 1543, NicholasMikołaj CopernicusKopernik publishedopublikowany "The RevolutionsRewolucje of HeavenlyNiebiańskie SpheresSfer,"
183
760000
7000
W 1543 roku wydano dzieło
"O obrotach sfer niebieskich".
13:08
and by takingnabierający the EarthZiemia out of the centercentrum,
184
767000
6000
Kopernik usunął w nim Ziemię
z pozycji centralnej
13:14
and puttingwprowadzenie the sunsłońce in the centercentrum of the solarsłoneczny systemsystem,
185
773000
3000
i umieścił Słońce
w środku Układu Słonecznego,
13:17
he openedotwierany our eyesoczy to a much largerwiększy universewszechświat,
186
776000
4000
otwierając nam oczy
na znacznie większy wszechświat,
13:21
of whichktóry we are just a smallmały partczęść.
187
780000
3000
którego jesteśmy zaledwie cząsteczką.
13:24
And that CopernicanKopernika revolutionrewolucja continuestrwa todaydzisiaj
188
783000
3000
Wpływ tego "przewrotu kopernikańskiego"
13:27
to influencewpływ sciencenauka and philosophyfilozofia and technologytechnologia and theologyteologii.
189
786000
5000
widzimy w dzisiejszej nauce,
filozofii, technologii i teologii.
13:32
So, in 1959, GiuseppeGiuseppe CocconeCoccone and PhilipFilip MorrisonMorrison
190
791000
5000
W roku 1959 Giuseppe Coccone
i Philip Morrison
13:37
publishedopublikowany the first SETISETI articleartykuł in a refereedSędziował journaldziennik,
191
796000
4000
opublikowali pierwszy artykuł o SETI,
13:41
and broughtprzyniósł SETISETI into the scientificnaukowy mainstreamgłówny nurt.
192
800000
3000
co zaznajomiło z tym projektem
środowiska naukowe.
13:44
And in 1960, FrankFrank DrakeDrake conductedprowadzona the first SETISETI observationobserwacja
193
803000
6000
W roku 1960 Frank Drake przeprowadził
pierwszą obserwację w ramach SETI,
13:50
looking at two starsgwiazdy, TauTau CetiCeti and EpsilonEpsilon EridaniEridani,
194
809000
3000
która objęła gwiazdy
Tau Ceti i Epsilon Eridani.
13:53
for about 150 hoursgodziny.
195
812000
2000
Trwała 150 godzin.
13:55
Now DrakeDrake did not discoverodkryć extraterrestrialpozaziemski intelligenceinteligencja,
196
814000
3000
Drake nie odkrył
inteligencji pozaziemskiej.
13:58
but he learnednauczyli a very valuablecenny lessonlekcja from a passingprzechodzący aircraftsamolot,
197
817000
5000
Dzięki przelatującemu akurat samolotowi
nauczył się jednak czegoś ważnego:
14:03
and that's that terrestrialnaziemnej technologytechnologia can interferekolidować
198
822000
3000
technologia ziemska może przeszkadzać
w poszukiwaniu pozaziemskiej.
14:06
with the searchszukanie for extraterrestrialpozaziemski technologytechnologia.
199
825000
3000
technologia ziemska może przeszkadzać
w poszukiwaniu pozaziemskiej.
14:09
We'veMamy been searchingbadawczy ever sinceod,
200
828000
2000
Poszukiwania trwają,
14:11
but it's impossibleniemożliwy to overstatezawyżenie the magnitudewielkość of the searchszukanie that remainsszczątki.
201
830000
5000
jednak należy podkreślić,
jak ogromnie wiele mamy do zrobienia.
14:16
All of the concerteduzgodnionych SETISETI effortsstarania, over the last 40-some-Niektóre yearslat,
202
835000
4000
Ponad czterdziestoletnie
wysiłki programu SETI
14:20
are equivalentrównowartość to scoopingzgarnął a singlepojedynczy glassszkło of waterwoda from the oceansoceany.
203
839000
5000
są niczym zaczerpnięcie
szklanki wody z oceanów Ziemi.
14:25
And no one would decidedecydować się that the oceanocean was withoutbez fishryba
204
844000
4000
A nikt nie posunąłby się do wniosku,
że w oceanie nie ma ryb,
14:29
on the basispodstawa of one glassszkło of waterwoda.
205
848000
2000
na podstawie zawartości
jednej szklanki wody.
14:31
The 21stul centurystulecie now allowspozwala us to buildbudować biggerwiększy glassesokulary --
206
850000
5000
Dzięki technologii XXII wieku
jesteśmy w stanie stworzyć
14:36
much biggerwiększy glassesokulary.
207
855000
2000
znacznie większe szklanki.
14:38
In NorthernPółnocnej CaliforniaCalifornia, we're beginningpoczątek to take observationsobserwacje
208
857000
5000
W Północnej Kalifornii zaczynamy
przeprowadzać obserwacje
14:43
with the first 42 telescopesteleskopy of the AllenAllen TelescopeTeleskop ArrayTablica --
209
862000
4000
przy użyciu pierwszych 42
z sieci teleskopów Allena.
14:47
and I've got to take a momentza chwilę right now to publiclypublicznie thank
210
866000
4000
Korzystając z tej okazji
chciałabym publicznie podziękować
14:51
PaulPaweł AllenAllen and NathanNathan MyhrvoldMyhrvolda
211
870000
2000
Paulowi Allenowi
i Nathanowi Myhrvoldowi
14:53
and all the TeamSETITeamSETI membersczłonków in the TEDTED communityspołeczność
212
872000
3000
oraz członkom TeamSETI w społeczności TED
za wsparcie w poszukiwaniach.
14:56
who have so generouslyhojnie supportedutrzymany this researchBadania.
213
875000
4000
oraz członkom TeamSETI w społeczności TED
za wsparcie w poszukiwaniach.
15:00
(ApplauseAplauz)
214
879000
9000
(Brawa)
15:09
The ATAATA is the first telescopeteleskop builtwybudowany from a largeduży numbernumer of smallmały dishesnaczynia,
215
888000
4000
Sieć radioteleskopów Allena to pierwszy
teleskop zbudowany z wielu anten
15:13
and hookedhaczykowaty togetherRazem with computerskomputery.
216
892000
2000
połączonych komputerowo.
15:15
It's makingzrobienie siliconkrzem as importantważny as aluminumaluminium,
217
894000
2000
Ta sieć, w której silikon
15:17
and we'lldobrze growrosnąć it in the futureprzyszłość by addingdodawanie more antennasanteny to reachdosięgnąć 350
218
896000
6000
jest równie ważny, jak aluminium,
w przyszłości zwiększy się do 350 anten.
15:23
for more sensitivityczułość and leveragingwykorzystując Moore'sMoore'a lawprawo for more processingprzetwarzanie capabilityzdolność.
219
902000
5000
Zgodnie z prawem Moore'a,
wzrośnie też jej moc obliczeniowa.
15:28
TodayDzisiaj, our signalsygnał detectionwykrycie algorithmsalgorytmy
220
907000
4000
Obecnie nasze algorytmy
15:32
can find very simpleprosty artifactsartefakty and noisehałas.
221
911000
3000
rozróżniają proste artefakty i szum tła.
15:35
If you look very hardciężko here you can see the signalsygnał from the VoyagerVoyager 1 spacecraftstatek kosmiczny,
222
914000
5000
Choć z trudem, można tutaj odnaleźć
sygnał nadawany przez sondę Voyager 1,
15:40
the mostwiększość distantodległy humanczłowiek objectobiekt in the universewszechświat,
223
919000
4000
najbardziej odległego w kosmosie
obiektu wytworzonego przez człowieka,
15:44
106 timesczasy as fardaleko away from us as the sunsłońce is.
224
923000
5000
znajdującego się obecnie
106 razy dalej od Ziemi, niż Słońce.
15:49
And over those long distancesodległości, its signalsygnał is very faintsłaby when it reachessięga us.
225
928000
5000
Sygnał docierający z tak ogromnej
odległości jest bardzo słaby.
15:54
It maymoże be hardciężko for your eyeoko to see it,
226
933000
2000
Trudno zobaczyć go gołym okiem,
15:56
but it's easilyz łatwością founduznany with our efficientwydajny algorithmsalgorytmy.
227
935000
3000
jednak nasze algorytmy
wyłapują go bez problemu.
15:59
But this is a simpleprosty signalsygnał,
228
938000
2000
Ale to prosty sygnał.
16:01
and tomorrowjutro we want to be ablezdolny to find more complexzłożony signalssygnały.
229
940000
4000
W niedalekiej przyszłości
chcemy móc wykrywać bardziej złożone.
16:05
This is a very good yearrok.
230
944000
3000
Mamy bardzo dobry rok.
16:08
2009 is the 400thth anniversaryrocznica of Galileo'sGalileo first use of the telescopeteleskop,
231
947000
7000
W roku 2009 przypada 400. rocznica
zastosowania teleskopu przez Galileusza,
16:15
Darwin'sDarwina 200thth birthdayurodziny,
232
954000
3000
200. urodziny Darwina,
16:18
the 150thth anniversaryrocznica of the publicationopublikowanie of "On the OriginPochodzenie of SpeciesGatunki,"
233
957000
5000
150. rocznica publikacji pracy
"O powstawaniu gatunków",
16:23
the 50thth anniversaryrocznica of SETISETI as a sciencenauka,
234
962000
3000
50. rocznica SETI
jako projektu naukowego,
16:26
the 25thth anniversaryrocznica of the incorporationwłączenie of the SETISETI InstituteInstytut as a non-profitnon-profit,
235
965000
6000
25. rocznica powstania organizacji
non-profit "SETI Institute"
16:32
and of coursekurs, the 25thth anniversaryrocznica of TEDTED.
236
971000
3000
i oczywiście 25. rocznica TED.
16:35
And nextNastępny monthmiesiąc, the KeplerKepler SpacecraftStatki kosmiczne will launchuruchomić
237
974000
3000
W przyszłym miesiącu natomiast
16:38
and will beginzaczynać to tell us just how frequentczęsty Earth-likeZiemia jak planetsplanety are,
238
977000
5000
sonda Kepler zacznie badać,
ile jest planet podobnych do Ziemi,
16:43
the targetscele for SETI'sSETI searcheswyszukiwań.
239
982000
2000
które są celem poszukiwań SETI.
16:45
In 2009, the U.N. has declaredzdeklarowany it to be the InternationalInternational YearRok of AstronomyAstronomia,
240
984000
7000
ONZ ogłosiło rok 2009
Międzynarodowym Rokiem Astronomii.
16:52
a globalświatowy festivalFestiwal to help us residentsmieszkańców of EarthZiemia
241
991000
4000
Może to pomóc nam, mieszkańcom Ziemi
16:56
rediscoverOdkryj na nowo our cosmickosmiczny originspoczątki and our placemiejsce in the universewszechświat.
242
995000
4000
odkryć nasze kosmiczne pochodzenie
i miejsce we wszechświecie.
17:00
And in 2009, changezmiana has come to WashingtonWaszyngton,
243
999000
4000
W 2009 pojawiły się także
zmiany w Waszyngtonie
17:04
with a promiseobietnica to put sciencenauka in its rightfulprawowity positionpozycja.
244
1003000
5000
niosące obietnicę przywrócenia
właściwej pozycji nauce.
17:09
(ApplauseAplauz)
245
1008000
1000
(Brawa)
17:10
So, what would changezmiana everything?
246
1009000
2000
A co mogłoby zmienić wszystko?
17:12
Well, this is the questionpytanie the EdgeKrawędzi foundationfundacja askedspytał this yearrok,
247
1011000
3000
To pytanie zadała w tym roku Fundacja Edge,
17:15
and fourcztery of the respondentsRespondenci said, "SETISETI."
248
1014000
4000
a czworo respondentów
odpowiedziało "SETI".
17:19
Why?
249
1018000
2000
Dlaczego?
17:21
Well, to quotezacytować:
250
1020000
2000
Cytuję:
17:23
"The discoveryodkrycie of intelligentinteligentny life beyondpoza EarthZiemia
251
1022000
2000
"Odkrycie inteligencji pozaziemskiej
17:25
would eradicatewytępić the lonelinesssamotność and solipsismsolipsyzm
252
1024000
2000
wyeliminowałoby
samotność i solipsyzm
17:27
that has plaguedplagą our speciesgatunki sinceod its inceptionpoczątek.
253
1026000
3000
nękające nasz gatunek od jego zarania.
17:30
And it wouldn'tnie simplypo prostu changezmiana everything,
254
1029000
2000
To zmieniłoby wszystko
17:32
it would changezmiana everything all at oncepewnego razu."
255
1031000
3000
i to w jednej chwili".
17:35
So, if that's right, why did we only capturezdobyć fourcztery out of those 151 mindsumysły?
256
1034000
7000
Dlaczego jednak ujęliśmy umysły
jedynie 4 z 151 pytanych?
17:42
I think it's a problemproblem of completionzakończenie and deliverydostawa,
257
1041000
6000
Wydaje mi się, że problem
leży w braku dokonań.
17:48
because the fine printwydrukować said,
258
1047000
2000
Było tam pytanie dodatkowe:
17:50
"What game-changingzmiany w grze ideaspomysły and scientificnaukowy developmentsrozwój sytuacji
259
1049000
3000
"Jakie przełomowe idee i odkrycia nauki
17:53
would you expectoczekiwać to liverelacja na żywo to see?"
260
1052000
2000
ujrzysz jeszcze za życia?"
17:55
So, we have a fulfillmentRealizacja problemproblem.
261
1054000
3000
Rysuje się tu problem braku satysfakcji.
17:58
We need biggerwiększy glassesokulary and more handsręce in the waterwoda,
262
1057000
3000
Potrzeba większych szklanek
i więcej czerpiących.
18:01
and then workingpracujący togetherRazem, maybe we can all liverelacja na żywo to see
263
1060000
3000
Może, dzięki współpracy,
wszyscy dożyjemy
18:04
the detectionwykrycie of the first extraterrestrialpozaziemski signalsygnał.
264
1063000
4000
chwili wykrycia pierwszego
sygnału pozaziemskiego.
18:08
That bringsprzynosi me to my wishżyczenie.
265
1067000
3000
Z tym wiąże się moje życzenie.
18:12
I wishżyczenie that you would empowerumożliwiać EarthlingsZiemianie everywherewszędzie
266
1071000
5000
Chcę, abyście dali Ziemianom
wiarę w ich własną rolę
18:17
to becomestają się activeaktywny participantsUczestnicy
267
1076000
4000
w aktywnym poszukiwaniu
18:21
in the ultimateostateczny searchszukanie for cosmickosmiczny companyfirma.
268
1080000
3000
towarzystwa we wszechświecie.
18:24
The first stepkrok would be to tapkran into the globalświatowy brainmózg trustzaufanie,
269
1083000
5000
Pierwszym krokiem byłoby zdobycie
dostępu do zasobów mózgów Ziemi,
18:29
to buildbudować an environmentśrodowisko where rawsurowy datadane could be storedzapisane,
270
1088000
4000
aby stworzyć środowisko,
gdzie przechowywano by surowe dane
18:33
and where it could be accesseddostępne and manipulatedmanipulować,
271
1092000
3000
które byłyby dostępne do manipulacji.
18:36
where newNowy algorithmsalgorytmy could be developedrozwinięty and oldstary algorithmsalgorytmy madezrobiony more efficientwydajny.
272
1095000
5000
Środowisko umożliwiające opracowywanie
nowych algorytmów i ulepszanie starych.
18:41
And this is a technicallytechnicznie creativetwórczy challengewyzwanie,
273
1100000
3000
Wyzwanie to wymaga
kreatywności technologicznej.
18:44
and it would changezmiana the perspectiveperspektywiczny of people who workedpracował on it.
274
1103000
3000
Zmieni ono punkt widzenia tych,
którzy się z nim zmierzą.
18:47
And then, we'dpoślubić like to augmentulepszenie the automatedautomatyczne searchszukanie with humanczłowiek insightwgląd.
275
1106000
9000
Chcielibyśmy także, by maszynowe
poszukiwania wsparł ludzki umysł.
18:56
We'dChcielibyśmy like to use the patternwzór recognitionuznanie capabilityzdolność of the humanczłowiek eyeoko
276
1115000
6000
Chcemy wykorzystać zdolność ludzkiego oka
do rozpoznawania kształtów,
19:02
to find faintsłaby, complexzłożony signalssygnały that our currentobecny algorithmsalgorytmy misstęsknić.
277
1121000
6000
żeby znaleźć słabe, złożone sygnały,
umykające naszym algorytmom.
19:08
And, of coursekurs, we'dpoślubić like to inspireinspirować and engageangażować the nextNastępny generationgeneracja.
278
1127000
5000
A także, oczywiście, chcemy zainspirować
i zaangażować następne pokolenie,
19:13
We'dChcielibyśmy like to take the materialsmateriały that we have builtwybudowany for educationEdukacja,
279
1132000
7000
dostarczyć nasze materiały informacyjne
19:20
and get them out to studentsstudenci everywherewszędzie,
280
1139000
3000
uczniom na całym świecie,
19:23
studentsstudenci that can't come and visitodwiedzić us at the ATAATA.
281
1142000
3000
którzy nie mogą odwiedzić SETI osobiście.
19:26
We'dChcielibyśmy like to tell our storyfabuła better,
282
1145000
2000
Chcemy lepiej opowiadać swoją historię
19:28
and engageangażować youngmłody people, and therebya tym samym changezmiana theirich perspectiveperspektywiczny.
283
1147000
4000
i zainteresować nią młodych,
by zmienić ich punkt widzenia.
19:32
I'm sorry SethSeth GodinGodin, but over the millenniatysiąclecia, we'vemamy seenwidziany where tribalismTrybalizm leadswskazówki.
284
1151000
5000
Sethu Godinie, historia pokazuje,
dokąd prowadzi myślenie plemienne.
19:37
We'veMamy seenwidziany what happensdzieje się when we dividepodzielić an alreadyjuż smallmały planetplaneta
285
1156000
4000
Widzieliśmy, co się dzieje,
kiedy niewielką planetę
19:41
into smallermniejszy islandswyspy.
286
1160000
2000
podzielimy na mniejsze wysepki.
19:43
And, ultimatelyostatecznie, we actuallytak właściwie all belongnależeć to only one tribeplemię,
287
1162000
6000
W rzeczywistości wszyscy
należymy do jednego plemienia.
19:49
to EarthlingsZiemianie.
288
1168000
2000
Plemienia Ziemian.
19:51
And SETISETI is a mirrorlustro --
289
1170000
2000
SETI to zwierciadło,
19:53
a mirrorlustro that can showpokazać us ourselvesmy sami
290
1172000
3000
które może ukazać nas
z niezwykłej perspektywy
19:56
from an extraordinaryniezwykły perspectiveperspektywiczny,
291
1175000
2000
które może ukazać nas
z niezwykłej perspektywy
19:58
and can help to trivializetrywializować the differencesróżnice amongpośród us.
292
1177000
5000
i pomóc zbagatelizować to,
co nas różni.
20:03
If SETISETI does nothing but changezmiana the perspectiveperspektywiczny of humansludzie on this planetplaneta,
293
1182000
7000
Nawet jeśli jedynym dokonaniem SETI
będzie zmiana ludzkiego punktu widzenia,
20:10
then it will be one of the mostwiększość profoundgłęboki endeavorsstarania in historyhistoria.
294
1189000
4000
SETI stałoby się jednym z najistotniejszych
przedsięwzięć w historii świata.
20:15
So, in the openingotwarcie daysdni of 2009,
295
1194000
4000
Na początku 2009 roku
20:19
a visionarywizjoner presidentprezydent stoodstał on the stepskroki of the U.S. CapitolCapitol
296
1198000
4000
wizjonerski prezydent
powiedział na schodach Kapitolu:
20:23
and said, "We cannotnie może help but believe
297
1202000
3000
"Musimy wierzyć, że stare nienawiści
20:26
that the oldstary hatredsnienawiści shallpowinien somedaypewnego dnia passprzechodzić,
298
1205000
3000
odejdą kiedyś w niepamięć,
20:29
that the lineskwestia of tribeplemię shallpowinien soonwkrótce dissolverozwiązać,
299
1208000
4000
granice plemienia
wkrótce się rozpłyną
20:33
that, as the worldświat growsrośnie smallermniejszy, our commonpospolity humanityludzkość shallpowinien revealodsłonić itselfsamo."
300
1212000
6000
i w zmniejszającym się świecie ujawni się
nasze wspólne człowieczeństwo".
20:39
So, I look forwardNaprzód to workingpracujący with the TEDTED communityspołeczność
301
1218000
2000
Dlatego wyglądam współpracy
20:41
to hearsłyszeć about your ideaspomysły about how to fulfillspełnić this wishżyczenie,
302
1220000
4000
ze społecznością TED,
wymiany pomysłów na to,
20:45
and in collaboratingWspółpraca with you,
303
1224000
4000
jak spełnić to życzenie.
Wierzę, że nasze wspólne wysiłki
20:49
hastenprzyspieszyc the day that that visionarywizjoner statementkomunikat can becomestają się a realityrzeczywistość.
304
1228000
5000
przyśpieszą nadejście dnia, w którym
ta wizja stanie się rzeczywistością.
20:54
Thank you.
305
1233000
2000
Dziękuję.
20:56
(ApplauseAplauz)
306
1235000
22000
(Brawa)
Translated by Krystian Aparta
Reviewed by Joanna Pietrulewicz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jill Tarter - Astronomer
SETI's Jill Tarter has devoted her career to hunting for signs of sentient beings elsewhere. Winner of the 2009 TED Prize, almost all aspects of her field have been affected by her work.

Why you should listen

Astronomer Jill Tarter is director of the SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence) Institute's Center for SETI Research, and also holder of the Bernard M. Oliver Chair for SETI. She led Project Phoenix, a decade-long SETI scrutiny of about 750 nearby star systems, using telescopes in Australia, West Virginia and Puerto Rico. While no clearly extraterrestrial signal was found, this project was the most comprehensive targeted search for artificially generated cosmic signals ever undertaken.

Tarter serves on the management board for the Allen Telescope Array, a massive instrument that will eventually include 350 antennas, and that has already increased the speed and the spectral range of the hunt for signals by orders of magnitude. With the 2009 TED Prize, Tarter launched SETILive, a citizen project that allowed volunteers to stream live data from the array and help with the search. 

Tarter's life work is chronicled in the book, Making Contact: Jill Tarter and the Search for Extraterrestrial Intelligence. She's deeply committed to the education of future citizens and scientists. Beyond her scientific leadership at NASA and the SETI Institute, Tarter has been actively involved in developing curriculum for children. She was Principal Investigator for two curriculum development projects funded by NSF, NASA, and others. One project, the Life in the Universe series, created 6 science teaching guides for grades 3-9. The other project, Voyages Through Time, is an integrated high school science curriculum on the fundamental theme of evolution in six modules: Cosmic Evolution, Planetary Evolution, Origin of Life, Evolution of Life, Hominid Evolution and Evolution of Technology. She also created the TED-Ed lesson, "Calculating the Odds of Intelligent Alien Life."

More profile about the speaker
Jill Tarter | Speaker | TED.com