ABOUT THE SPEAKER
Mae Jemison - Astronaut, engineer, entrepreneur, physician and educator
Astronaut Dr. Mae Jemison‘s inclusive, audacious journey to improving life here on earth and beyond is paving the way for human interstellar travel.

Why you should listen

Dr. Mae Jemison, the first woman of color in space, is at the forefront of integrating physical and social sciences with art and culture to solve problems and foster innovation. Leading the 100 Year Starship seed funded by DARPA to ensure interstellar capabilities, she exploits her experience as a physician, engineer, social scientist and dancer to build a global movement generating radical leaps in knowledge, technology and humanity.

A member of the National Academies, Jemison founded two technology companies and nonprofit Dorothy Jemison Foundation, was Area Peace Corps Medical Officer for Sierra Leone and Liberia --­­ and appeared on Star Trek.

More profile about the speaker
Mae Jemison | Speaker | TED.com
TED2002

Mae Jemison: Teach arts and sciences together

Mae Jemison o nauczaniu przedmiotów sztuk pięknych razem ze ścisłymi

Filmed:
907,108 views

Mae Jemison to astronautka, lekarka, kolekcjonerka dzieł sztuki, tancerka... Wspominając zdarzenia z czasów szkolnych oraz swojego pobytu w kosmosie, apeluje do osób zajmujących się edukacją o nauczanie zarówno sztuki, jak i nauki, intuicji i logiki - tak, by wychowywać odważne umysły.
- Astronaut, engineer, entrepreneur, physician and educator
Astronaut Dr. Mae Jemison‘s inclusive, audacious journey to improving life here on earth and beyond is paving the way for human interstellar travel. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
What I want to do todaydzisiaj is to spendwydać
0
0
2000
Opowiem dziś o czymś,
00:17
some time talkingmówić about some stuffrzeczy that's
1
2000
2000
co od ostatnich kilku lat
00:19
sortsortować of givingdający me a little bitkawałek of
2
4000
2000
napawa mnie egzystencjalnym lękiem,
00:21
existentialegzystencjalny angstAngst, for lackbrak of a better wordsłowo,
3
6000
3000
napawa mnie egzystencjalnym lękiem,
00:24
over the pastprzeszłość couplepara of yearslat, and
4
9000
2000
z braku lepszego określenia.
00:26
basicallygruntownie, these threetrzy quotescytaty
5
11000
3000
Wyjaśnią to lepiej te trzy cytaty.
00:29
tell what's going on.
6
14000
2000
Wyjaśnią to lepiej te trzy cytaty.
00:31
"When God madezrobiony the colorkolor purplefioletowy,
7
16000
2000
"Stwarzając purpurę,
00:33
God was just showingseans off," AliceAlicja WalkerWalker
8
18000
2000
Bóg się tylko popisywał" - Alice Walker, "Kolor purpury".
00:35
wrotenapisał in "The ColorKolor PurpleFioletowy," and
9
20000
2000
Bóg się tylko popisywał" - Alice Walker, "Kolor purpury".
00:37
ZoraZora NealeNeale HurstonHurston wrotenapisał in
10
22000
2000
Zora Neale Hurston w "Dust Tracks on a Road" pisze:
00:39
"DustPył TracksUtwory On A RoadDrogi,"
11
24000
2000
Zora Neale Hurston w "Dust Tracks on a Road" pisze:
00:41
"ResearchBadania is a formalizedsformalizowane curiosityciekawość.
12
26000
2000
"Badanie to sformalizowana ciekawość,
00:43
It's pokingszturchanie and pryingciekawskich with a purposecel, powód."
13
28000
2000
wścibianie nosa z określonym celem".
00:45
And then finallywreszcie,
14
30000
2000
wścibianie nosa z określonym celem".
00:47
when I think about the nearBlisko futureprzyszłość,
15
32000
2000
Ostatni dotyczy najbliższej przyszłości.
00:49
you know, we have this attitudepostawa, well,
16
34000
2000
Ostatni dotyczy najbliższej przyszłości.
00:51
whatevercokolwiek happensdzieje się, happensdzieje się. Right?
17
36000
2000
Mawiamy często: "Niech się dzieje, co chce".
00:53
So that goesidzie alongwzdłuż with the ChesireChesire CatKot
18
38000
2000
Kot z Alicji w Krainie Czarów mawiał:
00:55
sayingpowiedzenie, "If you don't careopieka much
19
40000
2000
"Jeśli nie obchodzi cię, dokąd zmierzasz,
00:57
where you want to get to,
20
42000
2000
"Jeśli nie obchodzi cię, dokąd zmierzasz,
00:59
it doesn't much mattermateria whichktóry way you go."
21
44000
2000
to nieważne też, którędy podążasz".
01:01
But I think it does mattermateria
22
46000
2000
Sądzę, że ważne jest,
01:03
whichktóry way we go, and what roadDroga we take,
23
48000
2000
dokąd idziemy i jak dążymy do celu.
01:05
because when I think about designprojekt in the
24
50000
2000
W kwestii przyszłości designu
01:07
nearBlisko futureprzyszłość, what I think are the mostwiększość
25
52000
2000
W kwestii przyszłości designu
01:09
importantważny issuesproblemy, what's really
26
54000
2000
najważniejszym zadaniem jest
01:11
crucialistotny and vitalistotny is that we need
27
56000
2000
ożywienie sztuki i nauki,
01:13
to revitalizerewitalizacji the artssztuka and sciencesnauki
28
58000
2000
ożywienie sztuki i nauki,
01:15
right now in 2002.
29
60000
3000
już teraz, w 2002 roku.
01:18
(ApplauseAplauz)
30
63000
5000
(Oklaski)
01:23
If we describeopisać the nearBlisko futureprzyszłość
31
68000
2000
Jeśli przez najbliższą przyszłość
01:25
as 10, 20, 15 yearslat from now,
32
70000
2000
rozumiemy okres za 10-20 lat,
01:27
that meansznaczy that what we do todaydzisiaj
33
72000
3000
wszystko, co zrobimy teraz,
01:30
is going to be criticallykrytycznie importantważny,
34
75000
2000
będzie niezmiernie ważne.
01:32
because in the yearrok 2015,
35
77000
2000
W roku 2015, 2020, 2025,
01:34
and the yearrok 2020, 2025, the worldświat
36
79000
2000
W roku 2015, 2020, 2025,
01:36
our societyspołeczeństwo is going to be buildingbudynek on,
37
81000
2000
podstawą codziennego świata
01:38
the basicpodstawowy knowledgewiedza, umiejętności and abstractabstrakcyjny ideaspomysły,
38
83000
2000
będą dzisiejsza wiedza, idee i odkrycia.
01:40
the discoveriesodkrycia that we cameoprawa ołowiana witrażu up with todaydzisiaj,
39
85000
3000
będą dzisiejsza wiedza, idee i odkrycia.
01:43
just as all these wonderfulwspaniale things we're
40
88000
2000
Tak jak te wszystkie cuda,
01:45
hearingprzesłuchanie about here at the TEDTED conferencekonferencja
41
90000
2000
o których słyszymy na TED,
01:47
that we take for grantedZgoda in the worldświat
42
92000
2000
dziś dla nas oczywiste,
01:49
right now, were really knowledgewiedza, umiejętności
43
94000
2000
opierają się na wiedzy i ideach
01:51
and ideaspomysły that cameoprawa ołowiana witrażu up
44
96000
2000
opierają się na wiedzy i ideach
01:53
in the '50s, the '60s, and the '70s.
45
98000
3000
z lat '50, '60 i '70.
01:56
That's the substratesubstrat that we're exploitingwykorzystanie
46
101000
3000
To nasz "surowiec",
01:59
todaydzisiaj, whetherczy it's the internetInternet,
47
104000
2000
czyli Internet, inżynieria genetyczna,
02:01
geneticgenetyczny engineeringInżynieria, laserlaser scannersSkanery,
48
106000
2000
lasery, pociski kierowane,
02:03
guidedz przewodnikiem missilesrakiety, fiberwłókno opticsoptyka, high-definitionwysoki definicja
49
108000
2000
światłowody, telewizja HD,
02:05
televisiontelewizja, sensingwyczuwając, remote-sensingteledetekcji
50
110000
2000
teledetekcja z orbity,
02:07
from spaceprzestrzeń and the wonderfulwspaniale
51
112000
2000
piękne zdjęcia satelitarne,
02:09
remote-sensingteledetekcji photoszdjęcia that we see in
52
114000
2000
piękne zdjęcia satelitarne,
02:11
3D weavingtkania, TVTELEWIZOR programsprogramy like TrackerTracker,
53
116000
3000
tkaniny 3D, programy jak Tracker czy Enterprise,
02:14
and EnterprisePrzedsiębiorstwo, CDCD rewriteprzepisać drivesdyski,
54
119000
2000
nagrywarki CD,
02:16
flatscreentelewizor z płaskim ekranem, AlvinAlvin Ailey'sAiley's SuiteApartament typu Suite OtisOtis,
55
121000
3000
płaskie telewizory, spektakle muzyczne,
02:19
or SarahSarah Jones'Jones "Your RevolutionRewolucja Will Not
56
124000
3000
albo piosenka "Your Revolution" Sarah Jones,
02:22
Be BetweenMiędzy These ThighsUD," whichktóry
57
127000
2000
albo piosenka "Your Revolution" Sarah Jones,
02:24
by the way was bannedZakazany by the FCCFCC,
58
129000
2000
nawiasem mówiąc zabroniona przez FCC, albo ska.
02:26
or skaska, all of these things
59
131000
2000
Wszystkie, prawie bez wyjątku,
02:28
withoutbez questionpytanie, almostprawie withoutbez exceptionwyjątek,
60
133000
2000
Wszystkie, prawie bez wyjątku,
02:30
are really basedna podstawie on ideaspomysły
61
135000
2000
oparte są na pomysłach,
02:32
and abstractabstrakcyjny and creativitykreatywność
62
137000
2000
abstraktach i twórczości sprzed wielu lat.
02:34
from yearslat before,
63
139000
2000
abstraktach i twórczości sprzed wielu lat.
02:36
so we have to askzapytać ourselvesmy sami,
64
141000
2000
Musimy zastanowić się,
02:38
what are we contributingprzyczynianie się to that legacydziedzictwo
65
143000
2000
co dokładamy do tej spuścizny?
02:40
right now? And when I think about it,
66
145000
2000
Szczerze mówiąc, ta kwestia naprawdę mnie niepokoi.
02:42
I'm really worriedzmartwiony. To be quitecałkiem frankszczery,
67
147000
2000
Szczerze mówiąc, ta kwestia naprawdę mnie niepokoi.
02:44
I'm concernedzaniepokojony. I'm skepticalsceptyczny
68
149000
2000
Wątpię, żebyśmy się do tego przykładali.
02:46
that we're doing very much of anything.
69
151000
3000
Wątpię, żebyśmy się do tego przykładali.
02:49
We're, in a sensesens, failingw braku to actdziałać
70
154000
2000
W zasadzie nie robimy niczego dla przyszłości.
02:51
in the futureprzyszłość. We're purposefullycelowo,
71
156000
3000
W zasadzie nie robimy niczego dla przyszłości.
02:54
consciouslyświadomie beingistota laggardsmaruderów.
72
159000
2000
Świadomie i celowo zostajemy w tyle.
02:56
We're laggingOtulina behindza.
73
161000
2000
Świadomie i celowo zostajemy w tyle.
02:58
FrantzFrantz FanonFanon, who was a psychiatristpsychiatra
74
163000
2000
Frantz Fanon, psychiatra z Martyniki, powiedział:
03:00
from MartiniqueMartynika, said, "EachKażdy generationgeneracja
75
165000
2000
Frantz Fanon, psychiatra z Martyniki, powiedział:
03:02
mustmusi, out of relativekrewny obscurityzapomnienie,
76
167000
2000
"Każde pokolenie musi z niejasności
03:04
discoverodkryć its missionmisja, and fulfillspełnić or betrayzdradzić it."
77
169000
4000
wynieść swe powołanie i spełnić je lub zdradzić".
03:09
What is our missionmisja? What do we have
78
174000
2000
Co jest naszym zadaniem?
03:11
to do? I think our missionmisja is
79
176000
2000
Co jest naszym zadaniem?
03:13
to reconcilepogodzić, to reintegratereintegracji
80
178000
2000
Sądzę, że pogodzenie i ponowna integracja nauki ze sztuką.
03:15
sciencenauka and the artssztuka, because right now
81
180000
3000
Sądzę, że pogodzenie i ponowna integracja nauki ze sztuką.
03:18
there's a schismSchizma that existsistnieje
82
183000
3000
Obecnie w kulturze popularnej jest między nimi rozłam.
03:21
in popularpopularny culturekultura. You know,
83
186000
2000
Obecnie w kulturze popularnej jest między nimi rozłam.
03:23
people have this ideapomysł that sciencenauka
84
188000
2000
Panuje przeświadczenie,
03:25
and the artssztuka are really separateoddzielny.
85
190000
2000
że nauka i sztuka są zupełnie niezależne,
03:27
We think of them as separateoddzielny
86
192000
2000
że to dwie różne rzeczy.
03:29
and differentróżne things, and this ideapomysł was
87
194000
2000
Pomysł połączenia ich pojawił się pewnie setki lat temu,
03:31
probablyprawdopodobnie introducedwprowadzony centurieswieki agotemu,
88
196000
2000
Pomysł połączenia ich pojawił się pewnie setki lat temu,
03:33
but it's really becomingtwarzowy criticalkrytyczny now,
89
198000
2000
ale teraz to ogromnie ważna kwestia.
03:35
because we're makingzrobienie decisionsdecyzje about our
90
200000
2000
Podejmując kolejne decyzje
03:37
societyspołeczeństwo everykażdy day that,
91
202000
3000
dotyczące społeczeństwa,
03:40
if we keep thinkingmyślący that the artssztuka
92
205000
2000
jeśli będziemy dalej sądzić,
03:42
are separateoddzielny from the sciencesnauki,
93
207000
2000
że sztuka i nauka są sobie obce
03:44
and we keep thinkingmyślący it's cuteładny to say,
94
209000
2000
i mówić beztrosko:
03:46
"I don't understandzrozumieć anything about this one,
95
211000
2000
"Ja tego nie rozumiem".
03:48
I don't understandzrozumieć anything about the other
96
213000
2000
"Nie rozumiem zupełnie tego drugiego"...
03:50
one," then we're going to have problemsproblemy.
97
215000
2000
znajdziemy się w tarapatach.
03:52
Now I know no one here at TEDTED
98
217000
2000
Na TED nikt tak nie uważa.
03:54
thinksmyśli this. All of us, we alreadyjuż know
99
219000
2000
Wszyscy świetnie wiemy,
03:56
that they're very connectedpołączony, but I'm going
100
221000
2000
że te dziedziny są powiązane.
03:58
to let you know that some folksludzie
101
223000
2000
Jednak są na świecie ludzie,
04:00
in the outsidena zewnątrz worldświat, believe it or not,
102
225000
2000
choć trudno w to uwierzyć,
04:02
they think it's neatschludny when they say,
103
227000
2000
którzy z przekonaniem mówią:
04:04
"You know, scientistsnaukowcy and sciencenauka is not
104
229000
2000
"W nauce nie ma kreatywności,
04:06
creativetwórczy. Maybe scientistsnaukowcy are ingeniouspomysłowy,
105
231000
2000
"W nauce nie ma kreatywności,
04:08
but they're not creativetwórczy.
106
233000
2000
najwyżej pomysłowość".
04:10
And then we have this tendencytendencja, the careerkariera
107
235000
2000
Jest też inna tendencja.
04:12
counselorsdoradcy and variousróżnorodny people say things
108
237000
2000
Doradcy zawodowi mówią:
04:14
like, "ArtistsArtyści are not analyticalanalityczny.
109
239000
2000
"Artyści nie myślą analitycznie.
04:16
They're ingeniouspomysłowy, perhapsmoże,
110
241000
3000
Może są pomysłowi,
04:19
but not analyticalanalityczny," and
111
244000
3000
ale nie analityczni".
04:22
when these conceptskoncepcje underlywykorzystywanych our teachingnauczanie
112
247000
2000
Jeśli takie rozumowanie jest podstawą naszej edukacji
04:24
and what we think about the worldświat,
113
249000
2000
Jeśli takie rozumowanie jest podstawą naszej edukacji
04:26
then we have a problemproblem, because we
114
251000
2000
to mamy problem,
04:28
stymiestymie supportwsparcie for everything.
115
253000
2000
bo niweczymy nim rozwój.
04:30
By acceptingakceptować this dichotomydychotomia,
116
255000
2000
Akceptując tę dychotomię,
04:32
whetherczy it's tongue-in-cheek-w-policzek, when
117
257000
2000
nawet tylko w żartach,
04:34
we attemptpróba to accommodatepomieścić it in our worldświat,
118
259000
2000
sami wdrażamy ją w życie,
04:36
and we try to buildbudować our foundationfundacja
119
261000
2000
budujemy takie podstawy świata
04:38
for the worldświat, we're messingMessing up the futureprzyszłość,
120
263000
2000
i niszczymy przyszłość.
04:40
because, who wants to be uncreativeuncreative?
121
265000
2000
Kto chce być niekreatywny?
04:42
Who wants to be illogicalnielogiczne?
122
267000
2000
Kto chce być nielogiczny?
04:44
TalentTalent would runbiegać from eitherzarówno of these fieldspola
123
269000
2000
W ten sposób odstraszamy
04:46
if you said you had to choosewybierać eitherzarówno.
124
271000
2000
od obu dziedzin.
04:48
Then they're going to go to something
125
273000
2000
Chętniej wybierze się coś,
04:50
where they think, "Well, I can be creativetwórczy
126
275000
2000
co pozwoli uważać się za osobę
04:52
and logicallogiczny at the samepodobnie time."
127
277000
2000
twórczą i logiczną.
04:54
Now I grewrósł up in the '60s and I'll admitprzyznać it,
128
279000
2000
Dorastałam w latach '60.
04:56
actuallytak właściwie, my childhooddzieciństwo spannedłączony the '60s,
129
281000
3000
To czas mojego dzieciństwa,
04:59
and I was a wannabewannabe hippiehipis and I always
130
284000
2000
chciałam być wtedy hipiską,
05:01
resentedpretensję the factfakt that I wasn'tnie było really
131
286000
2000
niestety jednak
05:03
oldstary enoughdość to be a hippiehipis.
132
288000
2000
byłam na to po prostu za młoda.
05:05
And I know there are people here, the
133
290000
2000
Podobne pragnienie ma dzisiejsza młodzież.
05:07
youngermniejszy generationgeneracja who want to be hippieshipisi,
134
292000
2000
Podobne pragnienie ma dzisiejsza młodzież.
05:09
but people talk about the '60s all the time,
135
294000
2000
Ciągle rozmawia się o tamtych czasach,
05:11
and they talk about the anarchyAnarchia
136
296000
2000
mówi się o ówczesnej anarchii.
05:13
that was there, but when I think about
137
298000
2000
Z tamtych lat pamiętam jednak przeświadczenie,
05:15
the '60s, what I tookwziął away from it was
138
300000
2000
Z tamtych lat pamiętam jednak przeświadczenie,
05:17
that there was hopenadzieja for the futureprzyszłość.
139
302000
2000
że jest nadzieja na przyszłość,
05:19
We thought everyonekażdy could participateuczestniczyć.
140
304000
2000
że każdy może pomóc.
05:21
There were wonderfulwspaniale, incredibleniesamowite ideaspomysły
141
306000
2000
Krążyły wtedy piękne idee.
05:23
that were always percolatingsączący się,
142
308000
2000
Krążyły wtedy piękne idee.
05:25
and so much of what's coolchłodny or hotgorąco todaydzisiaj
143
310000
3000
Wiele z tego, co uważamy dziś za modne
05:28
is really basedna podstawie on some of those conceptskoncepcje,
144
313000
2000
opiera się właśnie na nich.
05:30
whetherczy it's, you know, people tryingpróbować to
145
315000
2000
Na przykład stosowanie w praktyce
Pierwszej Dyrektywy ze Star Trek,
05:32
use the primegłówny directiveDyrektywa from StarGwiazda TrekTrek
146
317000
2000
Na przykład stosowanie w praktyce
Pierwszej Dyrektywy ze Star Trek,
05:34
beingistota involvedzaangażowany in things, or again that
147
319000
2000
Na przykład stosowanie w praktyce
Pierwszej Dyrektywy ze Star Trek,
05:36
three-dimensionaltrójwymiarowy weavingtkania and
148
321000
2000
tkaniny przestrzenne,
05:38
faxfaks machinesmaszyny that I readczytać about in my
149
323000
2000
faksy, o których czytałam już w dzieciństwie,
05:40
weeklyco tydzień readersczytelnicy that the technologytechnologia
150
325000
2000
faksy, o których czytałam już w dzieciństwie,
05:42
and engineeringInżynieria was just gettinguzyskiwanie startedRozpoczęty.
151
327000
2000
gdy dopiero je wymyślono.
05:44
But the '60s left me with a problemproblem.
152
329000
2000
Ale lata '60 przyniosły też problem.
05:46
You see, I always assumedzakłada, że I would go
153
331000
2000
Zawsze sądziłam, że polecę w kosmos,
05:48
into spaceprzestrzeń, because I followedśledzić all of this,
154
333000
3000
Zawsze sądziłam, że polecę w kosmos,
05:51
but I alsorównież lovedkochany the artssztuka and sciencesnauki.
155
336000
3000
interesowała mnie astronautyka.
05:54
You see, when I was growingrozwój up as
156
339000
2000
Ale uwielbiałam też naukę i sztukę.
05:56
a little girldziewczyna and as a teenagernastolatek,
157
341000
2000
Jako dziewczynka
05:58
I lovedkochany designingprojektowanie and makingzrobienie dogs'psy clothesubranie
158
343000
2000
uwielbiałam szyć ubranka dla lalek,
06:00
and wantingbrakujący to be a fashionmoda designerprojektant.
159
345000
2000
chciałam być projektantką.
06:02
I tookwziął artsztuka and ceramicsceramika. I lovedkochany dancetaniec.
160
347000
3000
Uczyłam się plastyki, ceramiki, kochałam taniec.
06:05
LolaLola FalanaFalana. AlvinAlvin AileyAiley. JeromeJerome RobbinsRobbins.
161
350000
4000
Lola Falana, Alvin Ailey, Jerome Robbins.
06:09
And I alsorównież avidlychciwie followedśledzić the GeminiGemini
162
354000
2000
Byłam też na bieżąco z programami Gemini i Apollo.
06:11
and the ApolloApollo programsprogramy.
163
356000
3000
Byłam też na bieżąco z programami Gemini i Apollo.
06:14
I had sciencenauka projectsprojektowanie and tonsmnóstwo of astronomyastronomia
164
359000
2000
Miałam tony książek astronomicznych,
06:16
booksksiążki. I tookwziął calculusrachunek and philosophyfilozofia.
165
361000
2000
uczyłam się analizy matematycznej i filozofii,
06:18
I wonderedzastanawiałem się about the infinityInfinity
166
363000
2000
zastanawiałam się nad nieskończonością
06:20
and the BigDuże BangBang theoryteoria.
167
365000
2000
i Wielkim Wybuchem.
06:22
And when I was at StanfordStanford,
168
367000
2000
Kiedy studiowałam na Stanfordzie,
06:24
I founduznany myselfsiebie, my seniorsenior yearrok,
169
369000
2000
moim głównym kierunkiem
06:26
chemicalchemiczny engineeringInżynieria majorpoważny, halfpół the folksludzie
170
371000
2000
była inżynieria chemiczna,
06:28
thought I was a politicalpolityczny sciencenauka and
171
373000
2000
ale ludzie myśleli, że studiuję politykę i sztuki sceniczne,
06:30
performingdziałający artssztuka majorpoważny, whichktóry was sortsortować of
172
375000
2000
ponieważ udzielałam się
06:32
trueprawdziwe because I was BlackCzarny StudentStudent UnionUnii PresidentPrezydent
173
377000
2000
jako przewodniczący Związku Czarnych Studentów
06:34
and I did majorpoważny in some other things,
174
379000
2000
i studiowałam parę innych kierunków.
06:36
and I founduznany myselfsiebie the last quarterjedna czwarta jugglingżonglerka
175
381000
2000
Pod koniec studiów musiałam pogodzić
06:38
chemicalchemiczny engineeringInżynieria separationseparacja processesprocesy,
176
383000
2000
zajęcia z inżynierii chemicznej,
06:40
logiclogika classesklasy, nuclearjądrowy magneticmagnetyczny resonancerezonans
177
385000
2000
logiki, spektroskopii NMR,
06:42
spectroscopyspektroskopia, and alsorównież producingprodukujący
178
387000
2000
oraz rolę producentki i choreografki
06:44
and choreographingchoreografię a dancetaniec productionprodukcja,
179
389000
2000
oraz rolę producentki i choreografki
06:46
and I had to do the lightingoświetlenie and the
180
391000
2000
przedstawienia tanecznego.
06:48
designprojekt work, and I was tryingpróbować to figurepostać out,
181
393000
3000
Zajmowałam się też oświetleniem i dekoracjami.
06:51
do I go to NewNowy YorkYork CityMiasto
182
396000
2000
Rozważałam, czy przenieść się do Nowego Jorku
06:53
to try to becomestają się a professionalprofesjonalny dancertancerz,
183
398000
2000
i rozpocząć karierę tancerki,
06:55
or do I go to medicalmedyczny schoolszkoła?
184
400000
3000
czy studiować medycynę?
06:58
Now, my mothermama helpedpomógł me figurepostać
185
403000
2000
Stanowczej odpowiedzi udzieliła mi mama. (Śmiech)
07:00
that one out. (LaughterŚmiech)
186
405000
3000
Stanowczej odpowiedzi udzieliła mi mama. (Śmiech)
07:03
But when I wentposzedł into spaceprzestrzeń,
187
408000
2000
Ale kiedy poleciałam w kosmos,
07:05
when I wentposzedł into spaceprzestrzeń I carriedrealizowane a numbernumer
188
410000
2000
wzięłam ze sobą kilka przedmiotów.
07:07
of things up with me. I carriedrealizowane a posterplakat
189
412000
2000
Plakat Alvina Aileya,
07:09
by AlvinAlvin AileyAiley, whichktóry you can figurepostać out
190
414000
2000
uwielbiam jego zespół taneczny,
07:11
now, I love the dancetaniec companyfirma.
191
416000
2000
uwielbiam jego zespół taneczny,
07:13
An AlvinAlvin AileyAiley posterplakat of JudithJudith JamisonJamison
192
418000
2000
plakat z Judith Jamison w tańcu "Cry",
07:15
performingdziałający the dancetaniec "CryKrzyk," dedicateddedykowane to all
193
420000
2000
zadedykowanym wszystkim czarnym kobietom,
07:17
blackczarny womenkobiety everywherewszędzie. A BunduBundu statuestatua,
194
422000
2000
figurkę Bundu
07:19
whichktóry was from the Women'sDla kobiet SocietySpołeczeństwo
195
424000
2000
z Towarzystwa Kobiet z Sierra Leone,
07:21
in SierraSierra LeoneLeone, and a certificatecertyfikat for the
196
426000
2000
z Towarzystwa Kobiet z Sierra Leone,
07:23
ChicagoChicago PublicPubliczne SchoolSzkoła studentsstudenci to work to
197
428000
2000
oraz umowę z uczniami szkół w Chicago,
07:25
improveulepszać theirich sciencenauka and mathmatematyka,
198
430000
2000
gdzie obiecują pracować nad matematyką
07:27
and folksludzie askedspytał me,
199
432000
2000
i przedmiotami ścisłymi.
07:29
"Why did you take up what you tookwziął up?"
200
434000
2000
Czasem jestem pytana, czemu zabrałam właśnie to.
07:31
And I had to say,
201
436000
2000
Czasem jestem pytana, czemu zabrałam właśnie to.
07:33
"Because it representsreprezentuje humanczłowiek creativitykreatywność,
202
438000
2000
Ponieważ reprezentują ludzką kreatywność.
07:35
the creativitykreatywność that alloweddozwolony us, that we were
203
440000
2000
Rzecz niezbędną,
07:37
requiredwymagany to have to conceivewyobrazić sobie and buildbudować
204
442000
2000
żeby wyobrazić sobie, zbudować
07:39
and launchuruchomić the spaceprzestrzeń shuttleczółenko, springssprężyny from
205
444000
3000
i wystrzelić w kosmos prom kosmiczny.
07:42
the samepodobnie sourceźródło as the imaginationwyobraźnia and
206
447000
2000
W oparciu o tę samą wyobraźnię i logikę,
07:44
analysisanaliza it tookwziął to carverzeźbić a BunduBundu statuestatua,
207
449000
3000
co te potrzebne do wyrzeźbienia posążka Bundu,
07:47
or the ingenuitypomysłowość it tookwziął to designprojekt,
208
452000
3000
czy pomysłowość, niezbędną w tworzeniu
07:50
choreographchoreograf, and stageetap "CryKrzyk."
209
455000
3000
choreografii tańca "Cry".
07:53
EachKażdy one of them are differentróżne
210
458000
2000
To wszystko przykłady
07:55
manifestationsmanifestacje, incarnationswcielenia, of creativitykreatywność,
211
460000
3000
uzewnętrznienia kreatywności.
07:58
avatarsavatary of humanczłowiek creativitykreatywność,
212
463000
3000
Przejawy ludzkiej kreatywności.
08:01
and that's what we have to reconcilepogodzić
213
466000
2000
Musimy nauczyć się dostrzegać,
08:03
in our mindsumysły, how these things fitdopasowanie togetherRazem.
214
468000
2000
jak wszystko jest ze sobą powiązane.
08:05
The differenceróżnica betweenpomiędzy artssztuka and sciencesnauki
215
470000
2000
Różnica między nauką i sztuką
08:07
is not analyticalanalityczny versusprzeciw intuitiveintuicyjny, right?
216
472000
3000
to nie: "intuicja - logika". Prawda?
08:10
E=MCMC squaredkwadrat requiredwymagany
217
475000
3000
E=mc² wymagało
08:13
an intuitiveintuicyjny leapskok, and then you had
218
478000
2000
intuicyjnego skoku w myśleniu,
08:15
to do the analysisanaliza afterwardspotem.
219
480000
2000
dopiero potem poparto je analizą.
08:17
EinsteinEinstein said, in factfakt, "The mostwiększość beautifulpiękny
220
482000
2000
Sam Einstein powiedział:
08:19
thing we can experiencedoświadczenie is the mysterioustajemniczy.
221
484000
3000
"Najpiękniejszym, czego doświadczamy, jest tajemnica.
08:22
It is the sourceźródło of all trueprawdziwe artsztuka and sciencenauka."
222
487000
3000
To źródło prawdziwej sztuki i nauki".
08:25
DanceTaniec requireswymaga us to expresswyrazić and want
223
490000
2000
Taniec wymaga od nas
08:27
to expresswyrazić the jubilationtryumfowanie in life, but then you
224
492000
2000
wyrażenia radości życia,
08:29
have to figurepostać out, exactlydokładnie
225
494000
2000
wyrażenia radości życia,
08:31
what movementruch do I do to make sure
226
496000
2000
a potem analizujemy odpowiednie ruchy,
08:33
that it comespochodzi acrossprzez correctlyprawidłowo?
227
498000
2000
by właściwie wyrazić przekaz.
08:35
The differenceróżnica betweenpomiędzy artssztuka and sciencesnauki
228
500000
2000
Różnica pomiędzy nauką i sztuką
08:37
is alsorównież not constructivekonstruktywny versusprzeciw
229
502000
2000
to nie: "konstrukcja - dekonstrukcja". Prawda?
08:39
deconstructivedekonstrukcyjnych, right? A lot of people
230
504000
2000
to nie: "konstrukcja - dekonstrukcja". Prawda?
08:41
think of the sciencesnauki as deconstructivedekonstrukcyjnych.
231
506000
2000
Powszechny jest pogląd, że nauka
08:43
You have to pullCiągnąć things apartniezależnie.
232
508000
2000
to rozkładanie na części pierwsze.
08:45
And yeah, sub-atomicSub-atomowych physicsfizyka
233
510000
2000
W fizyce cząstek elementarnych
08:47
is deconstructivedekonstrukcyjnych. You literallydosłownie try to
234
512000
2000
dosłownie rozrywa się atomy,
08:49
tearłza atomsatomy apartniezależnie to understandzrozumieć
235
514000
2000
żeby zrozumieć, co mają w środku.
08:51
what's insidewewnątrz of them. But sculpturerzeźba, from
236
516000
2000
Ale, jak mówią wielcy rzeźbiarze,
08:53
what I understandzrozumieć from great sculptorsrzeźbiarze,
237
518000
2000
Ale, jak mówią wielcy rzeźbiarze,
08:55
is deconstructivedekonstrukcyjnych, because you see a piecekawałek
238
520000
2000
rzeźbiarstwo też jest dekonstrukcyjne.
08:57
and you removeusunąć what doesn't
239
522000
2000
rzeźbiarstwo też jest dekonstrukcyjne.
08:59
need to be there.
240
524000
2000
Widzimy dzieło i usuwamy zbędne części.
09:01
BiotechnologyBiotechnologia is constructivekonstruktywny.
241
526000
2000
Biotechnologia opiera się na konstrukcji,
09:03
OrchestralOrkiestrowe arrangingorganizowanie is constructivekonstruktywny.
242
528000
2000
podobnie jak aranżacja orkiestrowa.
09:05
So in factfakt we use constructivekonstruktywny and
243
530000
2000
We wszystkim konstruujemy
09:07
deconstructivedekonstrukcyjnych techniquestechniki in everything.
244
532000
2000
i dekonstruujemy.
09:09
The differenceróżnica betweenpomiędzy sciencenauka
245
534000
3000
Różnica między nauką i sztuką
09:12
and the artssztuka is not that they
246
537000
3000
nie polega na tym,
09:15
are differentróżne sidesboki of the samepodobnie coinmoneta, even,
247
540000
2000
że są to dwie strony medalu,
09:17
or even differentróżne partsCzęści
248
542000
2000
czy częściami jednego kontinuum.
09:19
of the samepodobnie continuumkontinuum, but ratherraczej
249
544000
2000
czy częściami jednego kontinuum.
09:21
they're manifestationsmanifestacje of the samepodobnie thing.
250
546000
3000
To raczej manifestacje tego samego.
09:24
DifferentRóżne quantumkwant statesstany of an atomatom?
251
549000
2000
Jak różne stany kwantowe.
09:26
Or maybe if I want to be more 21stul centurystulecie
252
551000
2000
Dziś powiedziałoby się,
09:28
I could say that they are differentróżne harmonicharmoniczna
253
553000
2000
że to różne drgania harmoniczne superstruny.
09:30
resonancesrezonanse of a superstringsuperstrun.
254
555000
2000
że to różne drgania harmoniczne superstruny.
09:32
But we'lldobrze leavepozostawiać that alonesam. (LaughterŚmiech)
255
557000
2000
Ale mniejsza z tym. (Śmiech)
09:34
They springwiosna from the samepodobnie sourceźródło.
256
559000
2000
Mają to samo źródło.
09:36
The artssztuka and sciencesnauki are avatarsavatary of
257
561000
2000
Sztuka i nauka to przejawy
09:38
humanczłowiek creativitykreatywność. It's our attemptpróba
258
563000
2000
ludzkiej kreatywności,
09:40
as humansludzie to buildbudować an understandingzrozumienie
259
565000
2000
są próbą zrozumienia wszechświata.
09:42
of the universewszechświat, the worldświat around us.
260
567000
2000
są próbą zrozumienia wszechświata.
09:44
It's our attemptpróba to influencewpływ things,
261
569000
2000
To próba wywierania wpływu
09:46
the universewszechświat internalwewnętrzny to ourselvesmy sami
262
571000
2000
na nasz wszechświat wewnętrzny
09:48
and externalzewnętrzny to us.
263
573000
2000
i zewnętrzny.
09:50
The sciencesnauki, to me, are manifestationsmanifestacje
264
575000
2000
Nauki ścisłe
09:52
of our attemptpróba to expresswyrazić
265
577000
3000
to manifestacja naszych starań,
09:55
or sharedzielić our understandingzrozumienie,
266
580000
2000
by wyrazić lub podzielić się z innymi
09:57
our experiencedoświadczenie, to influencewpływ the universewszechświat
267
582000
2000
naszym pojmowaniem, doświadczeniem
09:59
externalzewnętrzny to ourselvesmy sami.
268
584000
3000
i oddziaływaniem na świat zewnętrzny,
10:02
It doesn't relypolegać on us as individualsosoby prywatne.
269
587000
2000
który nie jest zależny od jednostek.
10:04
It's the universewszechświat, as experienceddoświadczony
270
589000
2000
To wszechświat, którego doświadczamy wszyscy.
10:06
by everyonekażdy, and the artssztuka manifestoczywisty
271
591000
2000
To wszechświat, którego doświadczamy wszyscy.
10:08
our desirepragnienie, our attemptpróba to sharedzielić
272
593000
3000
Sztuka to nasze pragnienie
10:11
or influencewpływ othersinni throughprzez experienceswzruszenie religijne
273
596000
3000
dzielenia się i wpływania na innych
10:14
that are peculiarPeculiar to us as individualsosoby prywatne.
274
599000
2000
poprzez doświadczenie jednostki.
10:16
Let me say it again anotherinne way:
275
601000
2000
Wytłumaczę to inaczej.
10:18
sciencenauka provideszapewnia an understandingzrozumienie
276
603000
2000
Nauka oferuje zrozumienie doświadczenia powszechnego.
10:20
of a universaluniwersalny experiencedoświadczenie, and
277
605000
3000
Nauka oferuje zrozumienie doświadczenia powszechnego,
10:23
artssztuka provideszapewnia a universaluniwersalny understandingzrozumienie
278
608000
3000
a sztuka - doświadczenia osobistego.
10:26
of a personalosobisty experiencedoświadczenie.
279
611000
3000
a sztuka - doświadczenia osobistego.
10:29
That's what we have to think about,
280
614000
2000
To właśnie musimy brać pod uwagę.
10:31
that they're all partczęść of us, they're
281
616000
2000
Obydwie są naszą częścią.
10:33
all partczęść of a continuumkontinuum.
282
618000
2000
To elementy jednej całości,
10:35
It's not just the toolsprzybory, it's not just
283
620000
2000
nie tylko narzędzia czy dziedziny naukowe,
10:37
the sciencesnauki, you know, the mathematicsmatematyka
284
622000
2000
matematyka, liczenie, statystyka.
10:39
and the numericalliczbowy stuffrzeczy and the statisticsStatystyka,
285
624000
2000
matematyka, liczenie, statystyka.
10:41
because we heardsłyszał, very much on this
286
626000
2000
Wcześniej na tej scenie
10:43
stageetap, people talkedrozmawialiśmy about musicmuzyka
287
628000
2000
mówiono o matematycznej stronie muzyki.
10:45
beingistota mathematicalmatematyczny. Right? ArtsSztuka don't just
288
630000
2000
mówiono o matematycznej stronie muzyki.
10:47
use clayglina, aren'tnie są the only oneste that use clayglina,
289
632000
2000
Sztuka to nie tylko glina, światło,
10:49
lightlekki and sounddźwięk and movementruch.
290
634000
3000
dźwięk i ruch.
10:52
They use analysisanaliza as well.
291
637000
3000
To także myślenie analityczne.
10:55
So people mightmoc say, well,
292
640000
2000
Niektórzy powiedzą:
10:57
I still like that intuitiveintuicyjny versusprzeciw analyticalanalityczny
293
642000
2000
"Dalej rozróżniam między intuicją i logiką",
10:59
thing, because everybodywszyscy wants to do the
294
644000
2000
tak modny jest temat
11:01
right brainmózg, left brainmózg thing, right?
295
646000
2000
różnic między półkulami mózgu.
11:03
We'veMamy all been accusedoskarżony of beingistota
296
648000
2000
Każdemu ktoś kiedyś zarzucił "lewopółkulowość",
11:05
right-brainedIdea or left-brainedmóżdżku at some pointpunkt
297
650000
2000
Każdemu ktoś kiedyś zarzucił "lewopółkulowość",
11:07
in time, dependingw zależności on who
298
652000
2000
czy "prawopółkulowość",
11:09
we disagreednie zgodził się with. (LaughterŚmiech)
299
654000
2000
zależnie od tego, z kim się nie zgadzaliśmy. (Śmiech)
11:11
You know, people say intuitiveintuicyjny, you know
300
656000
2000
zależnie od tego, z kim się nie zgadzaliśmy. (Śmiech)
11:13
that's like you're in touchdotknąć with natureNatura,
301
658000
2000
Intuicyjny - znaczy zwykle: w zgodzie z naturą,
11:15
in touchdotknąć with yourselfsiebie and relationshipsrelacje.
302
660000
2000
rozumiejący samego siebie i relacje.
11:17
AnalyticalAnalityczne: you put your mindumysł to work, and
303
662000
2000
Logiczny - taki, który zmusza umysł do pracy.
11:19
I'm going to tell you a little secretsekret. You all
304
664000
2000
Logiczny - taki, który zmusza umysł do pracy.
11:21
know this thoughchociaż, but sometimesczasami people
305
666000
2000
Pewnie was nie zaskoczy,
11:23
use this analysisanaliza ideapomysł, that things are
306
668000
2000
że w kontekście logiki podkreśla się ideę
11:25
outsidena zewnątrz of ourselvesmy sami, to be, say, that this
307
670000
2000
według której istnieją rzeczy "poza nami",
11:27
is what we're going to elevatepodwyższać
308
672000
2000
aby podnieść coś do kategorii
11:29
as the trueprawdziwe, mostwiększość importantważny sciencesnauki, right?
309
674000
3000
prawdziwego zagadnienia naukowego.
11:32
And then you have artistsartyści, and you all
310
677000
2000
Wszyscy znamy problem artystów,
11:34
know this is trueprawdziwe as well,
311
679000
2000
Wszyscy znamy problem artystów,
11:36
artistsartyści will say things about scientistsnaukowcy
312
681000
3000
którzy narzekają, że naukowcy chcą wyłącznie konkretu,
11:39
because they say they're too concretebeton,
313
684000
2000
którzy narzekają, że naukowcy chcą wyłącznie konkretu,
11:41
they're disconnectedniepowiązany with the worldświat.
314
686000
3000
że są oderwani od świata.
11:44
But, we'vemamy even had that here on stageetap,
315
689000
2000
Słyszeliśmy to nawet z tej sceny,
11:46
so don't actdziałać like you don't know
316
691000
2000
więc nie udawajcie,
11:48
what I'm talkingmówić about. (LaughterŚmiech)
317
693000
2000
że nie wiecie, o czym mowa. (Śmiech)
11:50
We had folksludzie talkingmówić about the FlatZ płaskim EarthZiemia
318
695000
2000
Mówiono o Towarzystwie Płaskiej Ziemi
11:52
SocietySpołeczeństwo and flowerkwiat arrangersOrganizatorzy, so there's
319
697000
2000
i aranżerach kwiatowych.
11:54
this wholecały dichotomydychotomia that we continueKontyntynuj
320
699000
2000
Istnieje więc dychotomia,
11:56
to carrynieść alongwzdłuż, even when we know better.
321
701000
3000
którą nieustannie powielamy.
11:59
And folksludzie say we need to choosewybierać eitherzarówno or.
322
704000
3000
Każe się nam wybierać: sztuka albo nauka.
12:02
But it would really be foolishgłupi to choosewybierać
323
707000
2000
Nierozsądnie byłoby wybrać tylko jedno.
12:04
eitherzarówno one, right?
324
709000
2000
Nierozsądnie byłoby wybrać tylko jedno.
12:06
IntuitiveIntuicyjne versusprzeciw analyticalanalityczny?
325
711000
2000
Intuicyjny albo analityczny?
12:08
That's a foolishgłupi choicewybór. It's foolishgłupi,
326
713000
2000
Idiotyczny wybór.
12:10
just like tryingpróbować to choosewybierać betweenpomiędzy
327
715000
2000
Jak pomiędzy byciem realistą i idealistą.
12:12
beingistota realisticrealistyczne or idealisticidealistyczny.
328
717000
2000
Jak pomiędzy byciem realistą i idealistą.
12:14
You need bothobie in life. Why do people
329
719000
2000
Życie wymaga obu.
12:16
do this? I'm just gonna quotezacytować
330
721000
2000
Zacytuję biologa molekularnego, Sydney Brennera,
12:18
a molecularmolekularny biologistbiolog, SydneySydney BrennerBrenner,
331
723000
2000
Zacytuję biologa molekularnego, Sydney Brennera,
12:20
who'skto jest 70 yearslat oldstary so he can say this. He said,
332
725000
2000
który jako 70-latek wie o czym mówi.
12:22
"It's always importantważny to distinguishrozróżniać
333
727000
2000
"Istotnym jest, aby odróżnić
12:24
betweenpomiędzy chastityczystości and impotenceimpotencja."
334
729000
2000
wstrzemięźliwość od impotencji".
12:26
Now... (LaughterŚmiech)
335
731000
3000
(Śmiech)
12:29
I want to sharedzielić with you
336
734000
3000
Pokażę wam teraz proste równanie.
12:32
a little equationrównanie, okay?
337
737000
3000
Pokażę wam teraz proste równanie.
12:35
How do understandingzrozumienie sciencenauka
338
740000
3000
Dotyczy tego, jak nasze rozumienie nauki i sztuki
12:38
and the artssztuka fitdopasowanie into our liveszyje
339
743000
2000
Dotyczy tego, jak nasze rozumienie nauki i sztuki
12:40
and what's going on and the things
340
745000
2000
wpisuje się w nasze życie.
12:42
that we're talkingmówić about here
341
747000
2000
Mówiliśmy już o tym wcześniej.
12:44
at the designprojekt conferencekonferencja, and this is
342
749000
2000
Oto moje wnioski.
12:46
a little thing I cameoprawa ołowiana witrażu up with, understandingzrozumienie
343
751000
2000
Nasze pojmowanie, zasoby oraz chęci
12:48
and our resourceszasoby and our will
344
753000
2000
Nasze pojmowanie, zasoby oraz chęci
12:50
causeprzyczyna us to have outcomeswyniki.
345
755000
2000
składają się na wynik.
12:52
Our understandingzrozumienie is our sciencenauka, our artssztuka,
346
757000
2000
Pojmowanie to nauka, sztuka,
12:54
our religionreligia, how we see the universewszechświat
347
759000
2000
religia, to jak postrzegamy wszechświat.
12:56
around us, our resourceszasoby, our moneypieniądze,
348
761000
2000
religia, to jak postrzegamy wszechświat.
12:58
our laborpraca, our mineralsminerały, those things
349
763000
2000
Zasoby to pieniądze, praca, minerały,
13:00
that are out there in the worldświat we have
350
765000
2000
wszystko to, z czego korzystamy.
13:02
to work with.
351
767000
2000
wszystko to, z czego korzystamy.
13:04
But more importantlyco ważne, there's our will.
352
769000
2000
Najważniejsze są jednak nasze chęci.
13:06
This is our visionwizja, our aspirationsaspiracje
353
771000
2000
Obejmują nasze wizje, aspiracje na przyszłość,
13:08
of the futureprzyszłość, our hopesnadzieje, our dreamsmarzenia,
354
773000
2000
nasze nadzieje i marzenia
13:10
our struggleszmagania and our fearslęki.
355
775000
2000
oraz zmagania i lęki.
13:12
Our successessukcesy and our failuresawarie influencewpływ
356
777000
2000
Życiowe sukcesy i porażki wpływają na to,
13:14
what we do with all of those, and to me,
357
779000
2000
jak to wszystko wykorzystujemy.
13:16
designprojekt and engineeringInżynieria, craftsmanshiprzemiosło and
358
781000
2000
Projektowanie, inżynieria, rzemiosło i fachowość
13:18
skilledwykwalifikowany laborpraca, are all the things that work on
359
783000
2000
są narzędziami,
13:20
this to have our outcomewynik,
360
785000
2000
za pomocą których tworzymy jakość naszego życia.
13:22
whichktóry is our humanczłowiek qualityjakość of life.
361
787000
3000
za pomocą których tworzymy jakość naszego życia.
13:25
Where do we want the worldświat to be?
362
790000
2000
W jakim świecie chcemy żyć?
13:27
And guessodgadnąć what?
363
792000
2000
I wiecie co?
13:29
RegardlessNiezależnie od tego of how we look at this, whetherczy
364
794000
2000
Nawet jeśli uznajemy
13:31
we look at artssztuka and sciencesnauki are separateoddzielny
365
796000
2000
sztukę i naukę za zupełnie niezależne,
13:33
or differentróżne, they're bothobie beingistota influencedpod wpływem
366
798000
2000
te dziedziny na siebie oddziałują
13:35
now and they're bothobie havingmający problemsproblemy.
367
800000
2000
i obie nie są wolne od problemów.
13:37
I did a projectprojekt callednazywa S.E.E.ingING the FuturePrzyszłość:
368
802000
2000
Stworzyłam projekt S.E.E.ing the Future:
13:39
ScienceNauka, EngineeringInżynieria and EducationEdukacja, and
369
804000
2000
Nauka, Inżynieria, Edukacja,
13:41
it was looking at how to shedszopa lightlekki on
370
806000
2000
którego celem było znalezienie drogi
13:43
mostwiększość effectiveefektywny use of governmentrząd fundingfinansowanie.
371
808000
2000
najbardziej efektywnego wykorzystania środków publicznych.
13:45
We got a bunchwiązka of scientistsnaukowcy in all stagesgradacja
372
810000
2000
Zaangażowaliśmy rozmaitych naukowców.
13:47
of theirich careerskariery. They cameoprawa ołowiana witrażu to DartmouthDartmouth
373
812000
2000
Przybyli do Dartmounth College, gdzie nauczałam,
13:49
CollegeKolegium, where I was teachingnauczanie, and they
374
814000
2000
gdzie wraz z teologami i finansistami
13:51
talkedrozmawialiśmy about with theologiansteologów and financiersfinansistów,
375
816000
2000
gdzie wraz z teologami i finansistami
13:53
what are some of the issuesproblemy of publicpubliczny
376
818000
2000
rozmawiali na temat problemów finansowania badań
13:55
fundingfinansowanie for sciencenauka and engineeringInżynieria
377
820000
2000
z zakresu nauki i inżynierii.
13:57
researchBadania? What's mostwiększość importantważny about it?
378
822000
2000
Najistotniejszym wynikiem tych rozmów
13:59
There are some ideaspomysły that emergedpojawiły się that
379
824000
2000
było wyłonienie pomysłów silnie nawiązujących do sztuki.
14:01
I think have really powerfulpotężny parallelsParallels
380
826000
2000
było wyłonienie pomysłów silnie nawiązujących do sztuki.
14:03
to the artssztuka. The first thing they said was that
381
828000
2000
Zaczęli oni od stwierdzenia,
14:05
the circumstancesokoliczności that we find ourselvesmy sami in
382
830000
2000
że okoliczności, w jakich obecnie znajdują się
14:07
todaydzisiaj in the sciencesnauki and engineeringInżynieria that
383
832000
2000
nasze nauki ścisłe i techniczne,
14:09
madezrobiony us worldświat leadersprzywódcy is very differentróżne
384
834000
2000
które dały nam pozycje światowych liderów,
14:11
than the '40s, the '50s, and the '60s
385
836000
3000
są inne niż w latach '40, '50, '60,
14:14
and the '70s when we emergedpojawiły się
386
839000
2000
czy '70, kiedy osiągnęliśmy ten status.
14:16
as worldświat leadersprzywódcy, because we're no longerdłużej
387
841000
2000
Dziś nie stajemy już
14:18
in competitionzawody with fascismfaszyzm, with
388
843000
2000
w szranki z faszyzmem,
14:20
Soviet-styleSowieckim communismkomunizm, and by the way
389
845000
2000
ani sowieckim komunizmem.
14:22
that competitionzawody wasn'tnie było just militarywojskowy,
390
847000
2000
Tamta rywalizacja nie była czysto militarna,
14:24
it includedw zestawie socialspołeczny competitionzawody
391
849000
2000
miała również aspekt socjalny
14:26
and politicalpolityczny competitionzawody as well,
392
851000
2000
i polityczny,
14:28
that alloweddozwolony us to look at spaceprzestrzeń
393
853000
2000
co pozwoliło nam sięgnąć w kosmos,
14:30
as one of those platformsplatformy to proveokazać się
394
855000
2000
by udowodnić,
14:32
that our socialspołeczny systemsystem was better.
395
857000
3000
że nasz system społeczny jest lepszy.
14:35
AnotherInnym thing they talkedrozmawialiśmy about was the
396
860000
2000
Kolejną rzeczą, nad którą debatowali
14:37
infrastructureinfrastruktura that supportsobsługuje the sciencesnauki
397
862000
2000
była infrastruktura wspomagająca nauki,
14:39
is becomingtwarzowy obsoleteprzestarzały. We look at
398
864000
2000
a która traci na aktualności.
14:41
universitiesuniwersytety and collegeskolegia, smallmały, mid-sizedśredniej wielkości
399
866000
3000
Uniwersytety, uczelnie, małe i średnie
14:44
communityspołeczność collegeskolegia acrossprzez the countrykraj,
400
869000
2000
krajowe placówki naukowe
14:46
theirich laboratorieslaboratoria are becomingtwarzowy obsoleteprzestarzały,
401
871000
3000
mają przestarzałe pracownie.
14:49
and this is where we trainpociąg mostwiększość of our
402
874000
2000
A tam własnie kształcimy większość
14:51
sciencenauka workerspracownicy and our researchersnaukowcy,
403
876000
2000
pracowników naukowych i badaczy,
14:53
and our teachersnauczyciele, by the way,
404
878000
2000
a także nauczycieli.
14:55
and then that there's a mediagłoska bezdźwięczna that doesn't
405
880000
2000
Media również nie wspomagają
14:57
supportwsparcie the disseminationrozsiewanie of any more than
406
882000
2000
rozpowszechniania informacji
14:59
the mostwiększość mundanedoczesny and inaneidiotyczny of informationInformacja.
407
884000
2000
ponad te najbardziej przyziemne i bezmyślne.
15:01
There's pseudo-sciencepseudonauka, cropprzyciąć circleskółka,
408
886000
2000
ponad te najbardziej przyziemne i bezmyślne.
15:03
alienobcy autopsyautopsja, hauntedNawiedzony housesdomy,
409
888000
2000
Pseudo-nauka, kręgi w zbożu,
15:05
or disasterskatastrofy. And that's what we see.
410
890000
3000
sekcje kosmitów, nawiedzone domy, katastrofy.
15:08
And this isn't really the informationInformacja
411
893000
2000
Tym się nas karmi.
15:10
you need to operatedziałać in everydaycodziennie life
412
895000
2000
Nie są to informacje konieczne do codziennego życia
15:12
and figurepostać out how to participateuczestniczyć in this
413
897000
2000
i czynnego udziału
15:14
democracydemokracja and determineustalać what's going on.
414
899000
2000
w demokratycznym państwie.
15:16
They alsorównież said that there's a changezmiana
415
901000
2000
Stwierdzono również, że zaszła zmiana
15:18
in the corporatezbiorowy mentalitymentalność. WhereasMając na uwadze
416
903000
2000
w korporacyjnej mentalności.
15:20
governmentrząd moneypieniądze had always been there
417
905000
2000
Podczas gdy rząd zawsze przeznaczał środki
15:22
for basicpodstawowy sciencenauka and engineeringInżynieria researchBadania,
418
907000
2000
na podstawowe badania naukowe,
15:24
we alsorównież countedpoliczone on some companiesfirmy to do
419
909000
2000
liczyliśmy również na przedsiębiorstwa
15:26
some basicpodstawowy researchBadania, but what's happenedstało się
420
911000
2000
w tej kwestii.
15:28
now is companiesfirmy put more energyenergia into
421
913000
2000
Jednak obecnie firmy wkładają więcej zapału
15:30
short-termkrótkoterminowe productprodukt developmentrozwój
422
915000
2000
w krótkoterminowe projekty rozwoju produktów,
15:32
than they do in basicpodstawowy engineeringInżynieria
423
917000
2000
w krótkoterminowe projekty rozwoju produktów,
15:34
and sciencenauka researchBadania.
424
919000
3000
niż w podstawowe badania naukowe i technologiczne.
15:37
And educationEdukacja is not keepingkonserwacja up.
425
922000
3000
Także edukacja stoi w miejscu.
15:40
In K throughprzez 12, people are takingnabierający out
426
925000
3000
W edukacji podstawowej rezygnuje się
15:43
wetmokra labslaboratoria. They think if we put a computerkomputer
427
928000
2000
z zajęć praktycznych w pracowniach.
15:45
in the roompokój it's going to take the placemiejsce
428
930000
2000
Komputer ma zastąpić
15:47
of actuallytak właściwie, we're mixingmieszanie the acidskwasy,
429
932000
2000
mieszanie chemikaliów
15:49
we're growingrozwój the potatoesziemniaki.
430
934000
2000
czy uprawianie roślin.
15:51
And governmentrząd fundingfinansowanie is decreasingmalejący
431
936000
2000
Maleją fundusze rządowe,
15:53
in spendingwydatki and then they're sayingpowiedzenie,
432
938000
2000
czego wymówką
15:55
let's have corporationskorporacje take over,
433
940000
2000
ma być zaangażowanie korporacji,
15:57
and that's not trueprawdziwe. GovernmentRząd fundingfinansowanie
434
942000
2000
co nie jest zgodne z prawdą.
15:59
should at leastnajmniej do things like recognizerozpoznać
435
944000
2000
Fundusze rządowe powinny chociaż uznać
16:01
cost-benefitskosztów i korzyści of basicpodstawowy sciencenauka and
436
946000
2000
koszty i korzyści w zakresie podstawowych nauk
16:03
engineeringInżynieria researchBadania. We have to know
437
948000
2000
oraz badań technologicznych.
16:05
that we have a responsibilityodpowiedzialność
438
950000
2000
Musimy uznać naszą odpowiedzialność
16:07
as globalświatowy citizensobywatele in this worldświat.
439
952000
2000
jako globalnych obywateli tego świata.
16:09
We have to look at the educationEdukacja
440
954000
2000
Musimy zatroszczyć się o edukację.
16:11
of humansludzie. We need to buildbudować our resourceszasoby
441
956000
2000
Musimy dziś zadbać o to,
16:13
todaydzisiaj to make sure that they're trainedprzeszkolony so
442
958000
2000
by zapewnić wykształcenie
16:15
that they understandzrozumieć the importanceznaczenie of
443
960000
2000
pozwalające na zrozumienie wagi tych rzeczy.
16:17
these things, and we have to supportwsparcie
444
962000
2000
Musimy wspierać
16:19
the vitalitywitalność of sciencenauka, and that doesn't
445
964000
2000
potencjał nauki.
16:21
mean that everything has to have one thing
446
966000
2000
Nie oznacza to, że musimy to robić jednotorowo,
16:23
that's going to go on, or we know
447
968000
2000
albo z góry przewidywać potencjalne efekty.
16:25
exactlydokładnie what's going to be the outcomewynik of it,
448
970000
2000
albo z góry przewidywać potencjalne efekty.
16:27
but that we supportwsparcie the vitalitywitalność and the
449
972000
2000
Musimy tylko wspierać potencjał
16:29
intellectualintelektualny curiosityciekawość that goesidzie alongwzdłuż,
450
974000
2000
oraz intelektualną ciekawość, która się z tym wiąże.
16:31
and if you think about those parallelsParallels
451
976000
2000
Tego typu analogie znajdziemy też w sztuce.
16:33
to the artssztuka, the competitionzawody
452
978000
2000
Rywalizacja z zespołem baletowym Bolszoj
16:35
with the BolshoiBolszoj BalletBalet spurredzachęciły
453
980000
2000
Rywalizacja z zespołem baletowym Bolszoj
16:37
the JoffreyJoffrey and the NewNowy YorkYork CityMiasto BalletBalet
454
982000
2000
dla zespołów Joffrey i New York City
16:39
to becomestają się better.
455
984000
2000
była bodźcem do ciągłego rozwoju.
16:41
InfrastructureInfrastruktury museumsMuzea, theatersteatry,
456
986000
2000
Krajowa infrastruktura muzealna, teatralna
16:43
moviefilm housesdomy acrossprzez the countrykraj
457
988000
2000
i kinematograficzna zanika.
16:45
are disappearingznikanie. We have more
458
990000
2000
Mamy za to więcej
16:47
televisiontelewizja stationsstacje with lessmniej to watch,
459
992000
2000
stacji telewizyjnych ze skąpą ramówką,
16:49
we have more moneypieniądze spentwydany on
460
994000
3000
wydajemy coraz więcej
16:52
rewritesprzepisuje to get oldstary televisiontelewizja programsprogramy
461
997000
3000
na przeróbki starych programów telewizyjnych.
16:55
in the movieskino.
462
1000000
2000
na przeróbki starych programów telewizyjnych.
16:57
We have corporatezbiorowy fundingfinansowanie now that,
463
1002000
2000
Fundusze z korporacji na rzecz sztuki
16:59
when it goesidzie to some companyfirma, when it
464
1004000
2000
polegają często na tym,
17:01
goesidzie to supportwsparcie the artssztuka, it almostprawie requireswymaga
465
1006000
2000
że wymagają od artystów
17:03
that the productprodukt be partczęść of the pictureobrazek
466
1008000
2000
by ich produkt był integralną częścią dzieła.
17:05
that the artistartysta drawsRysuje, and we have
467
1010000
3000
by ich produkt był integralną częścią dzieła.
17:08
stadiumsStadiony that are namedo imieniu over and over
468
1013000
2000
Nasze stadiony są nazywane
17:10
again by corporationskorporacje.
469
1015000
2000
przez korporacje.
17:12
In HoustonHouston, we're tryingpróbować to figurepostać out
470
1017000
2000
W Huston zastanawiamy się
17:14
what to do with that EnronEnron StadiumStadion thing.
471
1019000
2000
co zrobić w przypadku Enron Stadium.
17:16
(LaughterŚmiech) And fine artssztuka and educationEdukacja
472
1021000
2000
(Śmiech) Sztuki piękne
17:18
in the schoolsszkoły is disappearingznikanie, and we have
473
1023000
2000
znikają z programów szkolnych.
17:20
a governmentrząd that seemswydaje się like it's guttingpatroszenie
474
1025000
2000
Rząd wydaje się redukować
17:22
the NEANEA and other programsprogramy,
475
1027000
2000
programy na rzecz edukacji.
17:24
so we have to really stop and think,
476
1029000
2000
Powinniśmy się zatrzymać i zastanowić,
17:26
what are we tryingpróbować to do
477
1031000
2000
co takiego staramy się osiągnąć
17:28
with the sciencesnauki and the artssztuka?
478
1033000
2000
na tym polu?
17:30
There's a need to revitalizerewitalizacji them.
479
1035000
2000
Potrzebujemy ożywienia nauki i sztuki.
17:32
We have to payzapłacić attentionUwaga to it. I just want
480
1037000
2000
Na tym musimy się skupić.
17:34
to tell you really quicklyszybko what I'm doing.
481
1039000
2000
Opowiem teraz krótko, co robię ja.
17:36
(ApplauseAplauz)
482
1041000
6000
(Oklaski)
17:42
I want to tell you what I've been doing
483
1047000
2000
Chcę wam opowiedzieć, co robię
17:44
a little bitkawałek sinceod... I feel this need
484
1049000
4000
odkąd poczułam potrzebę
17:48
to sortsortować of integratezintegrować some of the ideaspomysły
485
1053000
2000
połączenia pewnych pomysłów,
17:50
that I've had and runbiegać acrossprzez over time.
486
1055000
2000
które z czasem przychodziły mi do głowy.
17:52
One of the things that I founduznany out
487
1057000
3000
Jedną z nich
17:55
is that there's a need to repairnaprawa
488
1060000
2000
jest potrzeba usunięcia
17:57
the dichotomydychotomia betweenpomiędzy the mindumysł and bodyciało
489
1062000
2000
podziału pomiędzy umysłem a ciałem.
17:59
as well. My mothermama always told me,
490
1064000
2000
Moja matka zawsze mawiała,
18:01
you have to be observantspostrzegawczy, know what's
491
1066000
2000
że trzeba być spostrzegawczym,
18:03
going on in your mindumysł and your bodyciało,
492
1068000
2000
znać swoje ciało i umysł.
18:05
and as a dancertancerz I had this tremendousogromny
493
1070000
2000
Jako tancerka miałam niesamowite przeświadczenie
18:07
faithwiara in my abilityzdolność to know my bodyciało,
494
1072000
2000
wiedzy na temat swojego ciała,
18:09
just as I knewwiedziałem how to sensesens colorszabarwienie.
495
1074000
2000
które było dla mnie czymś oczywistym.
18:11
Then I wentposzedł to medicalmedyczny schoolszkoła, and I was
496
1076000
2000
Później poszłam do szkoły medycznej,
18:13
supposeddomniemany to just go on
497
1078000
2000
gdzie wymagano ode mnie
18:15
what the machinemaszyna said about bodiesciała.
498
1080000
2000
zawierzeniu wiedzy maszyny.
18:17
You know, you would askzapytać patientspacjenci
499
1082000
2000
Kiedy zadawałam pacjentom pytania,
18:19
questionspytania and some people would tell you,
500
1084000
2000
wiele osób mówiło mi:
18:21
"Don't, don't, don't listen to what
501
1086000
2000
"Nie bierz tego pod uwagę".
18:23
the patientspacjenci said." We know that patientspacjenci
502
1088000
2000
Wiadomo, że pacjenci
18:25
know and understandzrozumieć theirich bodiesciała better,
503
1090000
2000
lepiej znają swoje ciała,
18:27
but these daysdni we're tryingpróbować to divorcerozwód them
504
1092000
2000
ale dziś staramy się pozbawić ich tego przekonania.
18:29
from that ideapomysł. We have to reconcilepogodzić the
505
1094000
2000
Musimy pogodzić
18:31
patient'spacjenta knowledgewiedza, umiejętności of theirich bodyciało
506
1096000
2000
wiedzę pacjenta na temat własnego ciała
18:33
with physician'sod lekarza measurementspomiary.
507
1098000
2000
z lekarskimi pomiarami.
18:35
We had someonektoś talk about
508
1100000
2000
Ktoś już tu mówił
18:37
measuringzmierzenie emotionsemocje and gettinguzyskiwanie machinesmaszyny
509
1102000
2000
o mierzeniu emocji
18:39
to figurepostać out what, to keep us
510
1104000
2000
i wykorzystaniu maszyn
18:41
from actinggra aktorska crazyzwariowany. Right?
511
1106000
2000
w celu powstrzymywania nas od aktów szaleństwa.
18:43
No, we shouldn'tnie powinien measurezmierzyć,
512
1108000
2000
w celu powstrzymywania nas od aktów szaleństwa.
18:45
we shouldn'tnie powinien use machinesmaszyny
513
1110000
2000
Nie powinniśmy używać maszyn
18:47
to measurezmierzyć roadDroga ragewściekłość and then do
514
1112000
2000
do pomiarów wściekłości na drodze,
18:49
something to keep us from engagingujmujący in it.
515
1114000
2000
by potem hamować jej przejawy.
18:51
Maybe we can have machinesmaszyny help us
516
1116000
2000
Może maszyny będą pomocne
18:53
to recognizerozpoznać that we have roadDroga ragewściekłość and
517
1118000
2000
przy rozpoznaniu tej przypadłości,
18:55
then we need to know how to controlkontrola that
518
1120000
2000
byśmy nauczyli się kontrolować ją sami.
18:57
withoutbez the machinesmaszyny. We even need to be
519
1122000
2000
Powinniśmy być w stanie rozpoznać to i bez maszyn.
18:59
ablezdolny to recognizerozpoznać that withoutbez the machinesmaszyny.
520
1124000
2000
Martwi mnie też kwestia tego,
19:01
What I'm very concernedzaniepokojony about
521
1126000
2000
Martwi mnie też kwestia tego,
19:03
is how do we bolsterwzmocnienia our self-awarenesssamoświadomość
522
1128000
2000
jak wzmocnić naszą samoświadomość
19:05
as humansludzie, as biologicalbiologiczny organismsorganizmy?
523
1130000
3000
jako ludzi, jako żywych organizmów.
19:08
MichaelMichael MoschenMoschena spokeprzemówił of havingmający to teachnauczać
524
1133000
2000
Michael Moschen mówił o tym,
19:10
and learnuczyć się how to feel with my eyesoczy,
525
1135000
2000
jak nauczać i uczyć się
19:12
to see with my handsręce.
526
1137000
3000
odczuwania oczami i patrzenia rękami.
19:15
We have all kindsrodzaje of possibilitiesmożliwości to use
527
1140000
3000
Jest wiele możliwości wykorzystania zmysłów.
19:18
our sensesrozsądek by, and that's
528
1143000
2000
Oto czego musimy się nauczyć.
19:20
what we have to do.
529
1145000
2000
Oto czego musimy się nauczyć.
19:22
That's what I want to do, is to try to use
530
1147000
2000
Chcę wykorzystać
19:24
bioinstrumentationbioinstrumentation, those kinduprzejmy of things
531
1149000
3000
bioinstrumentarium,
19:27
to help our sensesrozsądek in what we do,
532
1152000
2000
narzędzia pomagające zmysłom w różnych czynnościach.
19:29
and that's the work I've been doing now as
533
1154000
3000
Tym się obecnie zajmuję
19:32
a companyfirma callednazywa BioSentientBioSentient CorporationCorporation.
534
1157000
2000
w ramach BioSentient Corporation.
19:34
I figuredwzorzysty I'd have to do that adogłoszenie, because
535
1159000
2000
Pomyślałam, że muszę to trochę zareklamować,
19:36
I'm an entrepreneurprzedsiębiorca, because entrepreneurprzedsiębiorca
536
1161000
2000
ponieważ jestem przedsiębiorcą - a to ktoś,
19:38
saysmówi that that's somebodyktoś who does what
537
1163000
2000
kto robi co chce, bo stać go na to,
19:40
they want to do because they're not brokezepsuł się
538
1165000
2000
kto robi co chce, bo stać go na to,
19:42
enoughdość that they have to get a realreal jobpraca.
539
1167000
2000
by nie szukać prawdziwej pracy.
19:44
(LaughterŚmiech) But that's the work I'm doing
540
1169000
2000
(Śmiech) To właśnie robię
19:46
with BioSentientBioSentient CorporationCorporation tryingpróbować to figurepostać
541
1171000
2000
w ramach BioSentient Corporation, próbuję zrozumieć
19:48
out how do we integratezintegrować these things?
542
1173000
2000
w jaki sposób integrować różne dziedziny.
19:50
Let me finishkoniec by sayingpowiedzenie that
543
1175000
2000
Pozwólcie, że zakończę
19:52
my personalosobisty designprojekt issuekwestia for the futureprzyszłość
544
1177000
3000
moim osobistym życzeniem dotyczącym przyszłości,
19:55
is really about integratingintegracja, to think about
545
1180000
2000
że nastąpi całkowite zintegrowanie
19:57
that intuitiveintuicyjny and that analyticalanalityczny.
546
1182000
3000
tego co intuicyjne i analityczne.
20:00
The artssztuka and sciencesnauki are not separateoddzielny.
547
1185000
4000
Sztuka i nauka nie są rozdzielnymi dziedzinami.
20:04
HighWysoka schoolszkoła physicsfizyka lessonlekcja before you
548
1189000
2000
Podczas licealnych lekcji fizyki
20:06
leavepozostawiać. HighWysoka schoolszkoła physicsfizyka teachernauczyciel used to
549
1191000
2000
nauczycielka trzymała w powietrzu piłkę,
20:08
holdutrzymać up a ballpiłka. She would say this ballpiłka
550
1193000
2000
i mówiła, że ma ona potencjalną energię,
20:10
has potentialpotencjał energyenergia, but nothing
551
1195000
2000
i mówiła, że ma ona potencjalną energię,
20:12
will happenzdarzyć to it, it can't do any work
552
1197000
2000
ale nic się nie wydarzy,
20:14
untilaż do I dropupuszczać it and it changeszmiany statesstany.
553
1199000
2000
dopóki się jej nie upuści i nie zmieni stanu.
20:16
I like to think of ideaspomysły as potentialpotencjał energyenergia.
554
1201000
3000
Lubię myśleć o ideach jako potencjalnej energii.
20:19
They're really wonderfulwspaniale, but nothing
555
1204000
2000
Są wspaniałe, ale nic się nie wydarzy,
20:21
will happenzdarzyć untilaż do we riskryzyko
556
1206000
3000
dopóki nie podejmie się ryzyka
20:24
puttingwprowadzenie them into actionczynność.
557
1209000
2000
podjęcia akcji.
20:26
This conferencekonferencja is filledwypełniony
558
1211000
2000
Ta konferencja jest przepełniona
20:28
with wonderfulwspaniale ideaspomysły.
559
1213000
2000
wspaniałymi ideami.
20:30
We're going to sharedzielić lots of things
560
1215000
2000
Wymieniamy się pomysłami
20:32
with people, but nothing'snic nie going to happenzdarzyć
561
1217000
2000
z wieloma osobami, ale nic się nie stanie,
20:34
untilaż do we riskryzyko puttingwprowadzenie those ideaspomysły into actionczynność.
562
1219000
3000
jeśli nie zdecydujemy się wcielić ich w życie.
20:37
We need to revitalizerewitalizacji the artssztuka and sciencesnauki
563
1222000
2000
Musimy ożywić dzisiejszą sztukę i naukę,
20:39
of todaydzisiaj, we need to take responsibilityodpowiedzialność
564
1224000
2000
wziąć odpowiedzialność za przyszłość,
20:41
for the futureprzyszłość. We can't hideukryć behindza sayingpowiedzenie
565
1226000
2000
wziąć odpowiedzialność za przyszłość,
20:43
it's just for companyfirma profitszyski,
566
1228000
3000
skończyć z wymówkami o zyskach firmy,
20:46
or it's just a businessbiznes, or I'm an artistartysta
567
1231000
2000
chować za frazami: 'to tylko biznes', 'artysta', czy 'akademik'.
20:48
or an academicianakademika.
568
1233000
2000
chować za frazami: 'to tylko biznes', 'artysta', czy 'akademik'.
20:50
Here'sTutaj jest how you judgesędzia what you're doing.
569
1235000
2000
Oto jak oceniać swoje działania.
20:52
I talkedrozmawialiśmy about that balancesaldo betweenpomiędzy
570
1237000
2000
Mówiłam o balansie pomiędzy
20:54
intuitiveintuicyjny, analyticalanalityczny.
571
1239000
2000
intuicją i analizą.
20:56
FranFran LebowitzLebowitz, my favoriteulubiony cyniccynik,
572
1241000
3000
Fran Lebowitz, mój ulubiony cynik,
20:59
she said the threetrzy questionspytania
573
1244000
2000
twierdzi, że są trzy kwestie
21:01
of greatestnajwiększy concerndotyczyć, now I'm going to
574
1246000
2000
warte rozważenia.
21:03
addDodaj on to designprojekt, is,
575
1248000
2000
Odniosę je do tematu wystąpienia.
21:05
"Is it attractiveatrakcyjny?"
576
1250000
2000
"Czy jest to atrakcyjne?"
21:07
That's the intuitiveintuicyjny.
577
1252000
2000
To właśnie intuicja.
21:09
"Is it amusingzabawne?" The analyticalanalityczny.
578
1254000
3000
"Czy jest to zabawne?" - to analiza.
21:12
"And does it know its placemiejsce?"
579
1257000
2000
"Czy zna swoje miejsce?"
21:14
The balancesaldo. Thank you very much.
580
1259000
3000
Równowaga. Dziękuję bardzo.
21:17
(ApplauseAplauz)
581
1262000
2000
(Oklaski)
Translated by Lena Gorska
Reviewed by Joanna Zajc

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Mae Jemison - Astronaut, engineer, entrepreneur, physician and educator
Astronaut Dr. Mae Jemison‘s inclusive, audacious journey to improving life here on earth and beyond is paving the way for human interstellar travel.

Why you should listen

Dr. Mae Jemison, the first woman of color in space, is at the forefront of integrating physical and social sciences with art and culture to solve problems and foster innovation. Leading the 100 Year Starship seed funded by DARPA to ensure interstellar capabilities, she exploits her experience as a physician, engineer, social scientist and dancer to build a global movement generating radical leaps in knowledge, technology and humanity.

A member of the National Academies, Jemison founded two technology companies and nonprofit Dorothy Jemison Foundation, was Area Peace Corps Medical Officer for Sierra Leone and Liberia --­­ and appeared on Star Trek.

More profile about the speaker
Mae Jemison | Speaker | TED.com