ABOUT THE SPEAKER
Hans Rosling - Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus.

Why you should listen

Even the most worldly and well-traveled among us have had their perspectives shifted by Hans Rosling. A professor of global health at Sweden's Karolinska Institute, his work focused on dispelling common myths about the so-called developing world, which (as he pointed out) is no longer worlds away from the West. In fact, most of the Third World is on the same trajectory toward health and prosperity, and many countries are moving twice as fast as the west did.

What set Rosling apart wasn't just his apt observations of broad social and economic trends, but the stunning way he presented them. Guaranteed: You've never seen data presented like this. A presentation that tracks global health and poverty trends should be, in a word: boring. But in Rosling's hands, data sings. Trends come to life. And the big picture — usually hazy at best — snaps into sharp focus.

Rosling's presentations were grounded in solid statistics (often drawn from United Nations and World Bank data), illustrated by the visualization software he developed. The animations transform development statistics into moving bubbles and flowing curves that make global trends clear, intuitive and even playful. During his legendary presentations, Rosling took this one step farther, narrating the animations with a sportscaster's flair.

Rosling developed the breakthrough software behind his visualizations through his nonprofit Gapminder, founded with his son and daughter-in-law. The free software — which can be loaded with any data — was purchased by Google in March 2007. (Rosling met the Google founders at TED.)

Rosling began his wide-ranging career as a physician, spending many years in rural Africa tracking a rare paralytic disease (which he named konzo) and discovering its cause: hunger and badly processed cassava. He co-founded Médecins sans Frontièrs (Doctors without Borders) Sweden, wrote a textbook on global health, and as a professor at the Karolinska Institut in Stockholm initiated key international research collaborations. He's also personally argued with many heads of state, including Fidel Castro.

Hans Rosling passed away in February 2017. He is greatly missed.


More profile about the speaker
Hans Rosling | Speaker | TED.com
TED@State

Hans Rosling: Let my dataset change your mindset

Hans Rosling: Niech mój zbiór danych zmieni Wasz zbiór przekonań

Filmed:
1,816,065 views

Podczas swego wystąpienia w Departamencie Stanu U.S.A latem tego roku Hans Rosling wykorzystuje swoje fascynujące oprogramowanie prezentujące dane w postaci bąbelków, by obalać mity związane z krajami rozwijającymi się. Znajdziecie tu analizy dotyczące Chin i świata po dopłatach rządowych, a także klasyczne prezentacje danych.
- Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
I'm going to talk about your mindsetsposób myślenia.
0
0
4000
Będę mówił o Waszym zbiorze przekonań.
00:20
Does your mindsetsposób myślenia correspondodpowiadać to my datasetzestawu danych?
1
4000
4000
Czy Wasz zbiór przekonań jest zgodny z moim zbiorem danych?
00:24
(LaughterŚmiech)
2
8000
1000
(Śmiech)
00:25
If not, one or the other needswymagania upgradingUaktualnianie, isn't it?
3
9000
3000
Jeśli nie, to jeden z nich wymaga aktualizacji, prawda?
00:28
When I talk to my studentsstudenci about globalświatowy issuesproblemy,
4
12000
4000
Gdy rozmawiam z moimi studentami o zagadnieniach globalnych
00:32
and I listen to them in the coffeeKawa breakprzerwa,
5
16000
2000
i słucham ich podczas przerwy na kawę,
00:34
they always talk about "we" and "them."
6
18000
3000
zawsze mówią w kategoriach "my" i "oni".
00:37
And when they come back into the lecturewykład roompokój
7
21000
3000
Kiedy wracają potem do sali wykładowej
00:40
I askzapytać them, "What do you mean with "we" and "them"?
8
24000
2000
pytam ich: "Kogo nazywacie "my" a kogo "oni'?"
00:42
"Oh, it's very easyłatwo. It's the westernwestern worldświat and it's the developingrozwijanie worldświat," they say.
9
26000
3000
"To bardzo proste. Chodzi o kraje zachodnie i kraje rozwijające się", mówią.
00:45
"We learnednauczyli it in collegeSzkoła Wyższa."
10
29000
2000
"Tego uczono nas w szkole."
00:47
And what is the definitiondefinicja then? "The definitiondefinicja?
11
31000
2000
No ale jaka jest definicja? "Definicja?"
00:49
EveryoneKażdy knowswie," they say.
12
33000
2000
To przecież wiadomo," mówią.
00:51
But then you know, I pressnaciśnij them like this.
13
35000
2000
Ale ja nadal naciskam.
00:53
So one girldziewczyna said, very cleverlysprytnie, "It's very easyłatwo.
14
37000
2000
W końcu jakaś dziewczyna wyjaśnia rezolutnie:
00:55
WesternWestern worldświat is a long life in a smallmały familyrodzina.
15
39000
3000
"To bardzo proste. Kraje zachodnie to długie życie w małej rodzinie.
00:58
DevelopingRozwój worldświat is a shortkrótki life in a largeduży familyrodzina."
16
42000
3000
Kraje rozwijające się to krótkie życie w dużej rodzinie."
01:01
And I like that definitiondefinicja, because it enabledwłączony me
17
45000
3000
Spodobała mi się ta definicja. Pozwoliła mi
01:04
to transfertransfer theirich mindsetsposób myślenia
18
48000
2000
przełożyć ich zbiór przekonań
01:06
into the datasetzestawu danych.
19
50000
2000
na zbiór danych.
01:08
And here you have the datasetzestawu danych.
20
52000
2000
Tu mamy ten zbiór danych.
01:10
So, you can see that what we have on this axis here
21
54000
2000
Jak widzicie, na tej osi
01:12
is sizerozmiar of familyrodzina. One, two, threetrzy, fourcztery, fivepięć
22
56000
3000
mamy wielkość rodziny. Jedno, dwoje, troje, czworo, pięcioro dzieci na kobietę.
01:15
childrendzieci perza womankobieta on this axis.
23
59000
2000
mamy wielkość rodziny. Jedno, dwoje, troje, czworo, pięcioro dzieci na kobietę.
01:17
And here, lengthdługość of life, life expectancyoczekiwanie,
24
61000
2000
Tu długość życia--średnią długość życia:
01:19
30, 40, 50.
25
63000
2000
30, 40, 50 lat.
01:21
ExactlyDokładnie what the studentsstudenci said was theirich conceptpojęcie about the worldświat.
26
65000
4000
To, co powiedzieli studenci, wyrażało ich koncepcję świata.
01:25
And really this is about the bedroomsypialnia.
27
69000
2000
Problem w zasadzie sprowadza się do sypialni--
01:27
WhetherCzy the man and womankobieta decidedecydować się to have smallmały familyrodzina,
28
71000
4000
do tego, czy mężczyzna i kobieta decydują się na małą rodzinę,
01:31
and take careopieka of theirich kidsdzieciaki, and how long they will liverelacja na żywo.
29
75000
3000
która pozwoli zadbać o dzieci, i tego, jak długo będą żyć.
01:34
It's about the bathroomłazienka and the kitchenkuchnia. If you have soapmydło, waterwoda and foodjedzenie, you know,
30
78000
4000
Chodzi też o łazienkę i o kuchnię. Jeśli ma się mydło, wodę i żywność,
01:38
you can liverelacja na żywo long.
31
82000
2000
można żyć długo.
01:40
And the studentsstudenci were right. It wasn'tnie było that the worldświat consistedskładał się --
32
84000
2000
Studenci mieli rację. Nie chodzi o to, że świat składał się --
01:42
the worldświat consistedskładał się here, of one setzestaw of countrieskraje over here,
33
86000
4000
z jednego zbioru krajów w tym miejscu
01:46
whichktóry had largeduży familiesrodziny and shortkrótki life. DevelopingRozwój worldświat.
34
90000
4000
gdzie występowały duże rodziny i krótkie życie (kraje rozwijające się).
01:50
And we had one setzestaw of countrieskraje up there
35
94000
3000
A tu mieliśmy zbiór krajów,
01:53
whichktóry was the westernwestern worldświat.
36
97000
2000
które były krajami zachodnimi.
01:55
They had smallmały familiesrodziny and long life.
37
99000
3000
Charakteryzowały się małymi rodzinami i długim życiem.
01:58
And you are going to see here
38
102000
2000
A tu zobaczycie
02:00
the amazingniesamowity thing that has happenedstało się in the worldświat duringpodczas my lifetimeżycie.
39
104000
4000
zdumiewającą rzecz, jaka wydarzyła się na świecie za mojego życia.
02:04
Then the developingrozwijanie countrieskraje appliedstosowany
40
108000
2000
Kraje rozwijające się wprowadziły
02:06
soapmydło and waterwoda, vaccinationszczepienie ochronne.
41
110000
2000
mydło, wodę i szczepionki.
02:08
And all the developingrozwijanie worldświat startedRozpoczęty to applyzastosować familyrodzina planningplanowanie.
42
112000
3000
Cały trzeci świat zaczął stosować planowanie rodziny.
02:11
And partlyczęściowo to USASTANY ZJEDNOCZONE AMERYKI who help to providezapewniać
43
115000
2000
Częściowo dzięki USA, które pomagają zapewnić
02:13
technicaltechniczny adviceRada and investmentinwestycja.
44
117000
3000
wiedzę techniczną i kapitał.
02:16
And you see all the worldświat movesporusza się over to a two childdziecko familyrodzina,
45
120000
4000
Zobaczcie: cały ten świat przesuwa się w kierunku rodziny z dwojgiem dzieci
02:20
and a life with 60 to 70 yearslat.
46
124000
3000
i 60 - 70 lat życia.
02:23
But some countrieskraje remainpozostawać back in this areapowierzchnia here.
47
127000
3000
Ale niektóre kraje pozostają tu, w tym rejonie.
02:26
And you can see we still have AfghanistanAfganistan down here.
48
130000
3000
Spójrzcie: nadal mamy tu Afganistan,
02:29
We have LiberiaLiberia. We have CongoKongo.
49
133000
3000
Liberię, Kongo.
02:32
So we have countrieskraje livingżycie there.
50
136000
2000
Są to kraje, które nadal tam tkwią.
02:34
So the problemproblem I had
51
138000
2000
Mój problem polegał na tym,
02:36
is that the worldviewświatopogląd that my studentsstudenci had
52
140000
4000
że światopogląd moich studentów
02:40
correspondsodpowiada to realityrzeczywistość in the worldświat
53
144000
2000
odpowiadał rzeczywistości
02:42
the yearrok theirich teachersnauczyciele were bornurodzony.
54
146000
3000
z roku, gdy urodzili się ich nauczyciele--i my.
02:45
(LaughterŚmiech)
55
149000
3000
(Śmiech)
02:48
(ApplauseAplauz)
56
152000
3000
(Brawa)
02:51
And we, in factfakt, when we have playedgrał this over the worldświat.
57
155000
3000
Kiedy mówiłem o tym w ubiegłym tygodniu
02:54
I was at the GlobalGlobalny HealthZdrowie ConferenceKonferencja here in WashingtonWaszyngton last weektydzień,
58
158000
3000
na Światowej Konferencji Zdrowia, tu, w Waszyngtonie,
02:57
and I could see the wrongźle conceptpojęcie
59
161000
3000
widziałem, że w takim błędnym przekonaniu
03:00
even activeaktywny people in UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa had,
60
164000
3000
tkwią nawet aktywni ludzie w Stanach Zjednoczonych--
03:03
that they didn't realizerealizować the improvementpoprawa
61
167000
3000
Że nie zdają sobie sprawy z tego, jaki postęp
03:06
of MexicoMeksyk there, and ChinaChiny, in relationRelacja to UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
62
170000
5000
w stosunku do Stanów Zjednoczonych zrobiły Meksyk czy Chiny.
03:11
Look here when I moveruszaj się them forwardNaprzód.
63
175000
2000
Spójrzcie co się stanie, gdy przesunę czas do przodu.
03:13
Here we go.
64
177000
7000
Proszę bardzo.
03:20
They catchłapać up. There's MexicoMeksyk.
65
184000
3000
Nadrabiają straty. To jest Meksyk.
03:23
It's on parpar with UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa in these two socialspołeczny dimensionswymiary.
66
187000
3000
Dorównuje Stanom Zjednoczonym w tych dwóch wymiarach społecznych.
03:26
There was lessmniej than fivepięć percentprocent
67
190000
2000
Niecałe pięć procent
03:28
of the specialistsspecjaliści in GlobalGlobalny HealthZdrowie that was awareświadomy of this.
68
192000
3000
specjalistów w dziedzinie zdrowia na świecie zdawało sobie z tego sprawę.
03:31
This great nationnaród, MexicoMeksyk,
69
195000
2000
Ten wspaniały meksykański naród
03:33
has the problemproblem that armsramiona are comingprzyjście from NorthPółnoc,
70
197000
3000
ma problem z bronią przewożoną z północy,
03:36
acrossprzez the bordersgranice, so they had to stop that,
71
200000
2000
przez granicę. Musieli więc z tym skończyć.
03:38
because they have this strangedziwne relationshipzwiązek to the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa, you know.
72
202000
4000
Bo, wiecie, oni mają takie dziwne relacje ze Stanami Zjednoczonymi.
03:42
But if I would changezmiana this axis here,
73
206000
4000
Ale gdybym zmienił tę oś, tu, popatrzcie,
03:46
I would insteadzamiast put incomedochód perza personosoba.
74
210000
3000
gdybym uwzględnił na niej dochód na osobę.
03:49
IncomeDochód perza personosoba. I can put that here.
75
213000
3000
Dochód na osobę. Zmieniamy to tu...
03:52
And we will then see
76
216000
2000
Teraz zobaczymy zupełnie inny wykres.
03:54
a completelycałkowicie differentróżne pictureobrazek.
77
218000
2000
Teraz zobaczymy zupełnie inny wykres.
03:56
By the way, I'm teachingnauczanie you
78
220000
2000
Pokazuję przy okazji,
03:58
how to use our websitestronie internetowej, GapminderGapminder WorldŚwiat,
79
222000
2000
jak korzystać z naszej witryny, Gapminder World,
04:00
while I'm correctingpoprawianie this,
80
224000
2000
kiedy nanoszę te poprawki.
04:02
because this is a freewolny utilityużyteczność on the netnetto.
81
226000
3000
Jest to dramowe narzędzie w sieci.
04:05
And when I now finallywreszcie got it right,
82
229000
3000
I teraz, gdy w końcu dobrze to ustawiłem,
04:08
I can go back 200 yearslat in historyhistoria.
83
232000
4000
mogę cofnąć się o 200 lat
04:12
And I can find UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa up there.
84
236000
4000
i znaleźć Stany Zjednoczone tu w górze.
04:16
And I can let the other countrieskraje be shownpokazane.
85
240000
3000
Mogę pokazać też inne kraje.
04:19
And now I have incomedochód perza personosoba on this axis.
86
243000
3000
Na tej osi mamy dochód na osobę.
04:22
And UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa only had some, one, two thousandtysiąc dollarsdolarów at that time.
87
246000
3000
Stany Zjednoczone miały wtedy zaledwie jakieś 2000 dolarów na głowę,
04:25
And the life expectancyoczekiwanie was 35 to 40 yearslat,
88
249000
4000
a średnia długość życia wynosiła 35 do 40 lat,
04:29
on parpar with AfghanistanAfganistan todaydzisiaj.
89
253000
2000
tak jak dziś w Afganistanie.
04:31
And what has happenedstało się in the worldświat, I will showpokazać now.
90
255000
5000
Teraz pokażę, jakie zmiany zaszły na świecie.
04:36
This is insteadzamiast of studyingstudiować historyhistoria
91
260000
2000
Zamiast studiować historię na uniwersytecie przez cały rok
04:38
for one yearrok at universityUniwersytet.
92
262000
2000
Zamiast studiować historię na uniwersytecie przez cały rok
04:40
You can watch me for one minutechwila now and you'llTy będziesz see the wholecały thing.
93
264000
3000
posłuchajcie mnie przez chwilę, a wszystko stanie się jasne.
04:43
(LaughterŚmiech)
94
267000
2000
(Śmiech)
04:45
You can see how the brownbrązowy bubblesbąbelki, whichktóry is westzachód EuropeEuropy,
95
269000
5000
Widzicie, jak Europa Zachodnia--brązowe bąbelki--
04:50
and the yellowżółty one, whichktóry is the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
96
274000
3000
i Stany Zjednoczone--ten żółty--
04:53
they get richerbogatszy and richerbogatszy and alsorównież
97
277000
2000
stają się coraz bogatsze,
04:55
startpoczątek to get healthierzdrowiej and healthierzdrowiej.
98
279000
2000
a także coraz zdrowsze.
04:57
And this is now 100 yearslat agotemu,
99
281000
2000
Tu mamy sytuację sprzed 100 lat,
04:59
where the restodpoczynek of the worldświat remainsszczątki behindza.
100
283000
3000
kiedy reszta świata pozostaje w tyle.
05:02
Here we come. And that was the influenzagrypa.
101
286000
5000
Dochodzimy do tego miejsca. Epidemia grypy.
05:07
That's why we are so scaredprzerażony about flugrypa, isn't it?
102
291000
3000
To dlatego tak bardzo boimy się grypy. Widzicie?
05:10
It's still rememberedzapamiętany. The fallspadek of life expectancyoczekiwanie.
103
294000
3000
Ciągle się o niej pamięta. Zmniejszenie średniej długości życia.
05:13
And then we come up. Not untilaż do
104
297000
3000
Później sytuacja poprawia się, aż do Wojny o Niepodległość.
05:16
independenceniezależność startedRozpoczęty.
105
300000
2000
Później sytuacja poprawia się, aż do Wojny o Niepodległość.
05:18
Look here You have ChinaChiny over there,
106
302000
2000
Zobaczcie, tu są Chiny,
05:20
you have IndiaIndie over there,
107
304000
2000
a tu Indie.
05:22
and this is what has happenedstało się.
108
306000
8000
Oto, co się stało:
05:30
Did you noteUwaga there, that we have MexicoMeksyk up there?
109
314000
3000
Zwróćcie uwagę, że tu mamy Meksyk.
05:33
MexicoMeksyk is not at all on parpar with the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
110
317000
2000
Meksyk w żadnym razie nie jest na równi ze Stanami Zjednoczonymi,
05:35
but they are quitecałkiem closeblisko.
111
319000
2000
ale jest dość blisko.
05:37
And especiallyszczególnie, it's interestingciekawy to see
112
321000
2000
Warto się przyjrzeć
05:39
ChinaChiny and the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa
113
323000
2000
Chinom i Stanom Zjednoczonym
05:41
duringpodczas 200 yearslat,
114
325000
3000
na przestrzeni tych 200 lat.
05:44
because I have my oldestnajstarsze sonsyn now workingpracujący for GoogleGoogle,
115
328000
2000
Mój najstarszy syn pracuje teraz w Google,
05:46
after GoogleGoogle acquirednabyte this softwareoprogramowanie.
116
330000
3000
odkąd firma ta przejęła to oprogramowanie.
05:49
Because in factfakt, this is childdziecko laborpraca. My sonsyn and his wifeżona satsob in a closetSzafa
117
333000
3000
Ten projekt to w zasadzie dziecko mojego syna i jego żony--
05:52
for manywiele yearslat and developedrozwinięty this.
118
336000
2000
spędzili wiele lat pracując nad nim
05:54
And my youngestnajmłodszy sonsyn, who studiedbadane ChineseChiński in BeijingBeijing.
119
338000
4000
razem z moim najmłodszym synem, który studiował w Pekinie.
05:58
So they come in with the two perspectivesperspektywy I have, you know?
120
342000
4000
Oni mają zupełnie inne punkty widzenia, wiecie?
06:02
And my sonsyn, youngestnajmłodszy sonsyn who studiedbadane in BeijingBeijing,
121
346000
2000
Mój najmłodszy syn, który studiował w Pekinie,
06:04
in ChinaChiny, he got a long-termdługoterminowy perspectiveperspektywiczny.
122
348000
4000
w Chinach, patrzy z perspektywy długoterminowej.
06:08
WhereasMając na uwadze when my oldestnajstarsze sonsyn, who worksPrace for GoogleGoogle,
123
352000
2000
Natomiast mój najstarszy syn, który pracuje w Google
06:10
he should developrozwijać by quarterjedna czwarta, or by half-yearpół roku.
124
354000
4000
powinien robić postępy co kwartał albo co pół roku.
06:14
Or GoogleGoogle is quitecałkiem generoushojny, so he can have one or two yearslat to go.
125
358000
3000
Google jest dosyć hojny, więc być może daje na to rok lub dwa.
06:17
But in ChinaChiny they look generationgeneracja after generationgeneracja
126
361000
2000
W Chinach patrzą na rozwój w skali pokoleń,
06:19
because they rememberZapamiętaj
127
363000
3000
ponieważ pamiętają bardzo wstydliwy okres,
06:22
the very embarrassingżenujące periodokres, for 100 yearslat,
128
366000
2000
ponieważ pamiętają bardzo wstydliwy okres,
06:24
when they wentposzedł backwardsWstecz.
129
368000
2000
kiedy przez 100 cofali się.
06:26
And then they would rememberZapamiętaj the first partczęść
130
370000
3000
I pamiętają pierwszą część
06:29
of last centurystulecie, whichktóry was really badzły,
131
373000
3000
poprzedniego stulecia, gdy było naprawdę źle.
06:32
and we could go by this so-calledtak zwana Great LeapSkok ForwardDo przodu.
132
376000
3000
To natomiast jest tak zwany wielki skok do przodu.
06:35
But this was 1963.
133
379000
2000
Ale to dopiero w 1963.
06:37
MaoMao Tse-TungTse-Tunga eventuallyostatecznie broughtprzyniósł healthzdrowie to ChinaChiny,
134
381000
4000
Mao Tse-Tung w poprawił koniec końców stan zdrowia Chińczyków,
06:41
and then he diedzmarły, and then DengDeng XiaopingXiaoping startedRozpoczęty
135
385000
2000
a po jego śmierci Deng Xiaoping zapoczątkował
06:43
this amazingniesamowity moveruszaj się forwardNaprzód.
136
387000
2000
ten zdumiewający postęp.
06:45
Isn't it strangedziwne to see that the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa
137
389000
2000
Czyż nie jest dziwne, że Stany Zjednoczone
06:47
first grewrósł the economygospodarka, and then graduallystopniowo got richbogaty?
138
391000
4000
najpierw rozwijały gospodarkę a później poprawiały średnią długość życia,
06:51
WhereasMając na uwadze ChinaChiny could get healthyzdrowy much earlierwcześniej,
139
395000
3000
a Chiny znacznie wcześniej zadbały o zdrowie,
06:54
because they appliedstosowany the knowledgewiedza, umiejętności of educationEdukacja, nutritionodżywianie,
140
398000
4000
wykorzystując wiedzę na temat kształcenia, żywienia,
06:58
and then alsorównież benefitskorzyści of penicillinpenicyliny
141
402000
3000
a także dobrodziejstwo penicyliny
07:01
and vaccinesszczepionki and familyrodzina planningplanowanie.
142
405000
2000
i szczepionek, oraz planowanie rodziny.
07:03
And AsiaAsia could have socialspołeczny developmentrozwój
143
407000
3000
Azja doczekała się rozwoju społecznego
07:06
before they got the economicgospodarczy developmentrozwój.
144
410000
3000
zanim nastąpił rozwój gospodarczy.
07:09
So to me, as a publicpubliczny healthzdrowie professorprofesor,
145
413000
2000
Więc mnie, jako profesora ochrony zdrowia,
07:11
it's not strangedziwne that all these countrieskraje growrosnąć so fastszybki now.
146
415000
4000
nie dziwi, że wszystkie te kraje tak szybko się rozwijają.
07:15
Because what you see here, what you see here
147
419000
2000
Bo to, co widzicie tu i tu,
07:17
is the flatmieszkanie worldświat of ThomasThomas FriedmanFriedman,
148
421000
3000
to płaski świat Thomasa Friedmana.
07:20
isn't it.
149
424000
2000
Czyż nie?
07:22
It's not really, really flatmieszkanie.
150
426000
2000
Tak naprawdę wcale nie jest płaski.
07:24
But the middleśrodkowy incomedochód countrieskraje --
151
428000
2000
Kraje o przeciętnym
07:26
and this is where I suggestsugerować to my studentsstudenci,
152
430000
2000
W tym miejscu mówię moim studentom:
07:28
stop usingza pomocą the conceptpojęcie "developingrozwijanie worldświat."
153
432000
3000
Zarzućcie pojęcie "krajów rozwijających się",
07:31
Because after all, talkingmówić about the developingrozwijanie worldświat
154
435000
3000
bo w gruncie rzeczy, mówienie o "krajach rozwijających się"
07:34
is like havingmający two chaptersrozdziały in the historyhistoria of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
155
438000
4000
przypomina sprowadzanie historii Stanów Zjednoczonych do dwóch rozdziałów.
07:38
The last chapterrozdział is about presentteraźniejszość, and presidentprezydent ObamaObama,
156
442000
4000
Drugi rozdział to teraźniejszość i prezydent Obama.
07:42
and the other is about the pastprzeszłość,
157
446000
2000
A pierwszy to przeszłość.
07:44
where you coverpokrywa everything from WashingtonWaszyngton
158
448000
2000
Tam mieści się wszystko, od Waszyngtona
07:46
to EisenhowerEisenhower.
159
450000
2000
do Eisenhowera.
07:48
Because WashingtonWaszyngton to EisenhowerEisenhower,
160
452000
2000
Bo okres od Waszyngtona do Eisenhowera
07:50
that is what we find in the developingrozwijanie worldświat.
161
454000
2000
odpowiada temu, co znajdujemy w krajach rozwijających się.
07:52
We could actuallytak właściwie go to MayflowerMayflower
162
456000
2000
W zasadzie jest to historia od Mayflower
07:54
to EisenhowerEisenhower,
163
458000
2000
do Eisenhowera
07:56
and that would be put togetherRazem into a developingrozwijanie worldświat,
164
460000
3000
i to wszystko mieściłoby się w pojęciu świata rozwijającego się.
07:59
whichktóry is rightlysłusznie growingrozwój its citiesmiasta in a very amazingniesamowity way,
165
463000
3000
Który rzeczywiście rozwija swoje miasta w zdumiewającym tempie,
08:02
whichktóry have great entrepreneursprzedsiębiorców,
166
466000
2000
który ma swoich wielkich przedsiębiorców,
08:04
but alsorównież have the collapsingzwijanie countrieskraje.
167
468000
3000
ale w którym mieszczą się także upadające kraje.
08:07
So, how could we make better sensesens about this?
168
471000
3000
Jakie więc byłoby bardziej sensowne podejście do tego zagadnienia?
08:10
Well, one way of tryingpróbować is to see whetherczy we could
169
474000
3000
Można by podjąć próbę
08:13
look at incomedochód distributiondystrybucja.
170
477000
2000
spojrzenia na rozkład dochodów.
08:15
This is the incomedochód distributiondystrybucja of peoplesnarody in the worldświat,
171
479000
3000
To jest rozkład dochodów narodów świata,
08:18
from $1. This is where you have foodjedzenie to eatjeść.
172
482000
3000
od jednego dolara, kiedy ludzie mają co jeść.
08:21
These people go to bedłóżko hungrygłodny.
173
485000
2000
Ci kładą się spać głodni.
08:23
And this is the numbernumer of people.
174
487000
2000
A to jest liczba ludności.
08:25
This is $10, whetherczy you have a publicpubliczny or a privateprywatny
175
489000
2000
Tu jest 10 dolarów, kiedy istnieje już system prywatnej lub publicznej
08:27
healthzdrowie serviceusługa systemsystem. This is where you can
176
491000
2000
służby zdrowia, kiedy możecie
08:29
providezapewniać healthzdrowie serviceusługa for your familyrodzina and schoolszkoła for your childrendzieci,
177
493000
3000
zapewnić rodzinie opiekę zdrowotną, a dzieciom szkołę.
08:32
and this is OECDOECD countrieskraje:
178
496000
2000
To są kraje Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju,
08:34
GreenZielony, LatinŁaciński AmericaAmeryka, EastWschód EuropeEuropy.
179
498000
2000
Zielony to Ameryka Łacińska, Europa Wschodnia.
08:36
This is EastWschód AsiaAsia, and the lightlekki blueniebieski there is SouthPołudniowa AsiaAsia.
180
500000
4000
To jest Azja Wschodnia. A tu, błękitna, Azja południowa.
08:40
And this is how the worldświat changedzmienione.
181
504000
3000
Oto jak zmienił się świat.
08:43
It changedzmienione like this.
182
507000
2000
Zmienił się tak.
08:45
Can you see how it's growingrozwój? And how hundredssetki of millionsmiliony
183
509000
3000
Czy widzicie ten rozwój? Jak setki milionów
08:48
and billionsmiliardy is comingprzyjście out of povertyubóstwo in AsiaAsia?
184
512000
3000
i miliardy ludzi wychodzą z biedy w Azji?
08:51
And it goesidzie over here?
185
515000
2000
I dochodzimy tu.
08:53
And I come now, into projectionsprognozy,
186
517000
2000
I przechodzę teraz do prognoz.
08:55
but I have to stop at the doordrzwi of LehmanLehman BrothersBracia there, you know, because --
187
519000
3000
Ale muszę zatrzymać się u wrót Lehmans Brothers. Bo, wiecie...
08:58
(LaughterŚmiech)
188
522000
3000
(Śmiech)
09:01
that's where the projectionsprognozy are not validważny any longerdłużej.
189
525000
2000
Teraz te prognozy nie są już nic warte.
09:03
ProbablyPrawdopodobnie the worldświat will do this.
190
527000
2000
Prawdopodobnie świat cofnie się,
09:05
and then it will continueKontyntynuj forwardNaprzód like this.
191
529000
3000
a potem ruszy naprzód.
09:08
But more or lessmniej, this is what will happenzdarzyć,
192
532000
2000
Stanie się mniej więcej coś takiego.
09:10
and we have a worldświat whichktóry cannotnie może be lookedspojrzał uponna as dividedpodzielony.
193
534000
5000
Mamy przed sobą świat, na który nie powinniśmy patrzeć jak na podzielony.
09:15
We have the highwysoki incomedochód countrieskraje here,
194
539000
2000
Tu mamy kraje o wysokim dochodzie
09:17
with the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa as a leadingprowadzący powermoc;
195
541000
3000
ze Stanami Zjednoczonymi jako supermocarstwem.
09:20
we have the emergingwyłaniający się economiesgospodarki in the middleśrodkowy,
196
544000
3000
Pośrodku mamy rynki wschodzące,
09:23
whichktóry providezapewniać a lot of the fundingfinansowanie for the bailoutratowania;
197
547000
2000
które dostarczają wiele środków na dopłaty rządowe.
09:25
and we have the lowNiska incomedochód countrieskraje here.
198
549000
3000
A tu mamy kraje o niskim dochodzie.
09:28
Yeah, this is a factfakt that from where the moneypieniądze comespochodzi,
199
552000
3000
Tak, to prawda, to właśnie stąd pochodzą pieniądze.
09:31
they have been savingoszczędność, you know, over the last decadedekada.
200
555000
2000
Wiecie, oni oszczędzali przez ostatnią dekadę.
09:33
And here we have the lowNiska incomedochód countrieskraje
201
557000
2000
Tu mamy kraje o niskim dochodzie
09:35
where entrepreneursprzedsiębiorców are.
202
559000
2000
gdzie jest wielu przedsiębiorców.
09:37
And here we have the countrieskraje in collapsezawalić się and warwojna,
203
561000
3000
Tu mamy kraje pogrążone w kryzysie i wojnie,
09:40
like AfghanistanAfganistan, SomaliaSomalia, partsCzęści of CongoKongo, DarfurDarfur.
204
564000
5000
jak Afganistan, Somalia, część Konga, Darfur.
09:45
We have all this at the samepodobnie time.
205
569000
2000
Mamy wszystko to jednocześnie.
09:47
That's why it's so problematicproblematyczny to describeopisać what has happenedstało się
206
571000
2000
Dlatego tak trudno opisać, co się stało
09:49
in the developingrozwijanie worldświat.
207
573000
2000
w krajach rozwijających się.
09:51
Because it's so differentróżne, what has happenedstało się there.
208
575000
2000
Bo to, co tam zaszło, jest zupełnie inne.
09:53
And that's why I suggestsugerować
209
577000
2000
Dlatego sugeruję
09:55
a slightlynieco differentróżne approachpodejście of what you would call it.
210
579000
3000
nieco inne podejście i inną nazwę.
09:58
And you have hugeolbrzymi differencesróżnice withinw ciągu countrieskraje alsorównież.
211
582000
4000
W poszczególnych krajach też są ogromne różnice.
10:02
I heardsłyszał that your departmentsdepartamenty here were by regionsregiony.
212
586000
3000
Słyszałem, że macie tu wydziały z podziałem na regiony.
10:05
Here you have Sub-SaharanSubsaharyjskiej AfricaAfryka, SouthPołudniowa AsiaAsia,
213
589000
3000
Tu macie Afrykę Subsaharyjską, Południową Azję,
10:08
EastWschód AsiaAsia, ArabEmiraty statesstany,
214
592000
2000
Wschodnią Azję, kraje arabskie,
10:10
EastWschód EuropeEuropy, LatinŁaciński AmericaAmeryka, and OECDOECD.
215
594000
2000
Europę Wschodnią, Amerykę Łacińską i kraje Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.
10:12
And on this axis, GDPPKB.
216
596000
2000
A na tej osi Produkt Krajowy Brutto.
10:14
And on this, heathHeath, childdziecko survivalprzetrwanie,
217
598000
2000
A na tej, zdrowie, przeżywalność dzieci.
10:16
and it doesn't come as a surpriseniespodzianka
218
600000
2000
I nie dziwi fakt,
10:18
that AfricaAfryka southpołudnie of SaharaSahara is at the bottomDolny.
219
602000
3000
że Afryka, na południe od Sahary, plasuje się na dole.
10:21
But when I splitrozdzielać it, when I splitrozdzielać it
220
605000
2000
Ale kiedy ją rozbiję, gdy rozbiję ją
10:23
into countrykraj bubblesbąbelki,
221
607000
2000
na bąbelki reprezentujące kraje,
10:25
the sizerozmiar of the bubblesbąbelki here is the populationpopulacja.
222
609000
3000
gdzie wielkość bąbelków odzwierciedla liczbę ludności,
10:28
Then you see SierraSierra LeoneLeone and MauritiusMauritius, completelycałkowicie differentróżne.
223
612000
3000
zobaczycie, że Sierra Leone i Mauritius różnią się ogromnie.
10:31
There is suchtaki a differenceróżnica withinw ciągu Sub-SaharanSubsaharyjskiej AfricaAfryka.
224
615000
2000
W ramach Afryki Subsaharyjskiej występują wielkie różnice.
10:33
And I can splitrozdzielać the othersinni. Here is the SouthPołudniowa AsianAzjatycki,
225
617000
3000
Inne też mogę rozbić. Tu jest świat południowoazjatycki,
10:36
ArabEmiraty worldświat.
226
620000
2000
a tu arabski.
10:38
Now all your differentróżne departmentsdepartamenty.
227
622000
2000
Tu wasze poszczególne wydziały,
10:40
EastWschód EuropeEuropy, LatinŁaciński AmericaAmeryka, and OECDOECD countrieskraje.
228
624000
3000
Europa Wschodnia, Ameryka Łacińska, kraje Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.
10:43
And here were are. We have a continuumkontinuum in the worldświat.
229
627000
3000
Dochodzimy do sedna. Świat to continuum.
10:46
We cannotnie może put it into two partsCzęści.
230
630000
2000
Nie możemy go podzielić na dwie części.
10:48
It is MayflowerMayflower down here. It is WashingtonWaszyngton here,
231
632000
3000
Tu mamy Mayflower a tu Waszyngtona,
10:51
buildingbudynek, buildingbudynek countrieskraje.
232
635000
2000
który buduje, buduje kraj.
10:53
It's LincolnLincoln here, advancingpostęp them.
233
637000
4000
A tu Lincoln, rozwija je.
10:57
It's EisenhowerEisenhower bringingprzynoszący modernitynowoczesność into the countrieskraje.
234
641000
3000
A tu Eisenhower, wprowadza do krajów nowoczesność.
11:00
And then it's UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa todaydzisiaj, up here.
235
644000
2000
A tu mamy dzisiejsze Stany Zjednoczone.
11:02
And we have countrieskraje all this way.
236
646000
2000
I na całej tej drodze mamy kraje.
11:04
Now, this is the importantważny thing
237
648000
3000
To jest właśnie ważne
11:07
of understandingzrozumienie how the worldświat has changedzmienione.
238
651000
4000
w rozumieniu przemian, jakim poddał się świat.
11:11
At this pointpunkt I decidedzdecydowany to make a pausepauza.
239
655000
4000
W tym miejscu chciałbym coś przekazać.
11:15
(LaughterŚmiech)
240
659000
2000
(Śmiech)
11:17
And it is my taskzadanie, on behalfimieniu of the restodpoczynek of the worldświat,
241
661000
3000
Moją powinnością jest, w imieniu reszty świata,
11:20
to conveyprzenieść a thanksdzięki to the U.S. taxpayerspodatnicy,
242
664000
4000
złożyć podziękowanie amerykańskim podatnikom,
11:24
for DemographicDemograficzne HealthZdrowie SurveyAnkieta.
243
668000
2000
za DHS, Ankiety Demograficzne i Zdrowotne.
11:26
ManyWiele are not awareświadomy of -- no, this is not a jokeżart.
244
670000
3000
Wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy - nie, to nie jest żart.
11:29
This is very seriouspoważny.
245
673000
2000
To bardzo poważna sprawa.
11:31
It is duez powodu to USA'sUSA continuousciągły sponsoringsponsoring
246
675000
4000
To dzięki temu, że USA od 25 lat nieustannie finansują
11:35
duringpodczas 25 yearslat of the very good methodologymetodologia
247
679000
3000
bardzo dobrą metodologię.
11:38
for measuringzmierzenie childdziecko mortalityśmiertelność
248
682000
2000
w celu mierzenia umieralności dzieci,
11:40
that we have a graspchwycić of what's happeningwydarzenie in the worldświat.
249
684000
3000
mamy dziś pojęcie o tym, co dzieje się na świecie.
11:43
(ApplauseAplauz)
250
687000
7000
(Brawa)
11:50
And it is U.S. governmentrząd at its bestNajlepiej,
251
694000
3000
To jest Rząd Amerykański w najlepszym wydaniu:
11:53
withoutbez advocacyrzecznictwo, providingże factsfakty,
252
697000
3000
bezstronny, dostarczający informacje,
11:56
that it's usefulprzydatny for the societyspołeczeństwo.
253
700000
2000
które służą ludziom
11:58
And providingże datadane freewolny of chargeopłata
254
702000
3000
i udostępniający je bezpłatnie,
12:01
on the internetInternet, for the worldświat to use. Thank you very much.
255
705000
3000
w Internecie, dla dobra nas wszystkich. Wielkie dzięki!
12:04
QuiteDość the oppositenaprzeciwko of the WorldŚwiat BankBank,
256
708000
2000
W całkowitym przeciwieństwie do Banku Światowego,
12:06
who compiledskompilowany datadane with governmentrząd moneypieniądze,
257
710000
3000
który skompilował informacje za rządowe pieniądze,
12:09
taxpodatek moneypieniądze, and then they sellSprzedać it to addDodaj a little profitzysk,
258
713000
3000
pieniądze z podatków, a teraz sprzedaje je z niewielkim zyskiem,
12:12
in a very inefficientnieskuteczny, GutenbergGutenberg way.
259
716000
3000
bardzo mało wydajną metodą Guttenberga.
12:15
(ApplauseAplauz)
260
719000
6000
(Brawa)
12:21
But the people doing that at the WorldŚwiat BankBank
261
725000
2000
Ale ludzie, którzy zajmują się tym w Banku Światowym
12:23
are amongpośród the bestNajlepiej in the worldświat.
262
727000
2000
należą do najlepszych na świecie.
12:25
And they are highlywysoko skilledwykwalifikowany professionalsprofesjonaliści.
263
729000
2000
Są wysoko kwalifikowanymi zawodowcami.
12:27
It's just that we would like to upgradeAktualizacja our internationalmiędzynarodowy agenciesagencje
264
731000
4000
Chcielibyśmy, żeby nasze agencje międzynarodowe zmodernizowały się,
12:31
to dealsprawa with the worldświat in the modernnowoczesny way, as we do.
265
735000
3000
by zajmowały się światem w nowoczesny sposób, tak jak my.
12:34
And when it comespochodzi to freewolny datadane and transparencyprzezroczystość,
266
738000
3000
A jeśli chodzi o swobodny dostęp do informacji i przejrzystość,
12:37
UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa of AmericaAmeryka is one of the bestNajlepiej.
267
741000
3000
Stany Zjednoczone Ameryki są jednymi z najlepszych.
12:40
And that doesn't come easyłatwo from the mouthusta of a SwedishSzwedzki publicpubliczny healthzdrowie professorprofesor.
268
744000
3000
Niełatwo przechodzi to przez usta szwedzkiego profesora ochrony zdrowia.
12:43
(LaughterŚmiech)
269
747000
3000
(Śmiech)
12:46
And I'm not paidpłatny to come here, no.
270
750000
3000
I nie płacą mi, bym tu przyjechał, o nie.
12:49
I would like to showpokazać you what happensdzieje się with the datadane,
271
753000
2000
Chciałbym Wam pokazać, co dzieje się z tymi danymi,
12:51
what we can showpokazać with this datadane.
272
755000
2000
co możemy za pomocą tych danych pokazać.
12:53
Look here. This is the worldświat.
273
757000
2000
Zobaczcie. To jest świat.
12:55
With incomedochód down there and childdziecko mortalityśmiertelność.
274
759000
2000
Z dochodem tu, i umieralnością dzieci tu.
12:57
And what has happenedstało się in the worldświat?
275
761000
2000
Co się stało z tym światem?
12:59
SinceOd 1950, duringpodczas the last 50 yearslat
276
763000
3000
Od roku 1950, na przestrzeni ostatnich 50 lat
13:02
we have had a fallspadek in childdziecko mortalityśmiertelność.
277
766000
3000
odnotowujemy spadek umieralności dzieci.
13:05
And it is the DHSDHS that makesczyni it possiblemożliwy to know this.
278
769000
2000
I wiemy to właśnie dzięki DHS.
13:07
And we had an increasezwiększać in incomedochód.
279
771000
2000
Mieliśmy wzrost dochodu.
13:09
And the blueniebieski formerbyły developingrozwijanie countrieskraje
280
773000
2000
Niebieskie kraje dawniej rozwijające się
13:11
are mixingmieszanie up with the formerbyły industrializeduprzemysłowiony westernwestern worldświat.
281
775000
5000
mieszają się z dawnymi krajami zachodniej cywilizacji przemysłowej
13:16
We have a continuumkontinuum. But we still have, of coursekurs,
282
780000
3000
i mamy continuum. Ale nadal mamy, oczywiście,
13:19
CongoKongo, up there. We still have as poorubogi countrieskraje
283
783000
3000
Kongo, o tu. Nadal mamy kraje tak biedne,
13:22
as we have had, always, in historyhistoria.
284
786000
4000
jakie zawsze mieliśmy w przeszłości.
13:26
And that's the bottomDolny billionmiliard, where we'vemamy heardsłyszał todaydzisiaj
285
790000
3000
To jest ten miliard na dole, o którym dziś usłyszeliśmy,
13:29
about a completelycałkowicie newNowy approachpodejście to do it.
286
793000
3000
że wymaga zupełnie nowego podejścia.
13:32
And how fastszybki has this happenedstało się?
287
796000
3000
Jak szybko to się stało?
13:35
Well, MDGMCR 4.
288
799000
2000
Milenijne Cele Rozwoju MDG 4.
13:37
The UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa has not been so eagerchętny
289
801000
2000
Stany Zjednoczone nie były zbyt chętne
13:39
to use MDGMCR 4.
290
803000
3000
by stosować MDG 4.
13:42
But you have been the mainGłówny sponsorsponsora that has enabledwłączony us to measurezmierzyć it,
291
806000
3000
Ale jesteście głównym sponsorem, który pozwolił nam to zmierzyć.
13:45
because it's the only childdziecko mortalityśmiertelność that we can measurezmierzyć.
292
809000
3000
Ponieważ jest to jedyny wskaźnik umieralności dzieci, jaki możemy analizować.
13:48
And we used to say that it should fallspadek fourcztery percentprocent perza yearrok.
293
812000
3000
Mawialiśmy, że powinna spadać o cztery procent rocznie.
13:51
Let's see what SwedenSzwecja has doneGotowe.
294
815000
2000
Sprawdźmy, jak wyglądało to w Szwecji.
13:53
We used to boastpochwalić się about fastszybki socialspołeczny progresspostęp.
295
817000
3000
Zawsze chwaliliśmy się szybkim rozwojem społecznym.
13:56
That's where we were, 1900.
296
820000
2000
Tu byliśmy w roku 1900.
13:58
1900, SwedenSzwecja was there.
297
822000
2000
Rok 1900, Szwecja była tu.
14:00
SameTym samym childdziecko mortalityśmiertelność as BangladeshBangladesz had, 1990,
298
824000
2000
Taka sama umieralność dzieci jak w Bangladeszu w roku 1990.
14:02
thoughchociaż they had lowerniższy incomedochód.
299
826000
2000
Mimo, że oni mieli niższy dochód.
14:04
They startedRozpoczęty very well. They used the aidpomoc well.
300
828000
3000
Zaczęli bardzo dobrze. Dobrze korzystali z pomocy.
14:07
They vaccinatedszczepione the kidsdzieciaki. They get better waterwoda.
301
831000
2000
Zaszczepili dzieciaki. Zyskali dostęp do czystej wody.
14:09
And they reducedzredukowany childdziecko mortalityśmiertelność,
302
833000
2000
Zmniejszyli umieralność dzieci
14:11
with an amazingniesamowity 4.7 percentprocent perza yearrok. They beatbić SwedenSzwecja.
303
835000
3000
o niesamowite 4,7 procenta rocznie. Pokonali Szwecję.
14:14
I runbiegać SwedenSzwecja the samepodobnie 16 yearrok periodokres.
304
838000
4000
Ten sam okres 16 lat dla Szwecji.
14:18
SecondDrugi roundokrągły, it's SwedenSzwecja, 1916,
305
842000
2000
Druga runda, Szwecja w roku 1916,
14:20
againstprzeciwko EgyptEgipt, 1990.
306
844000
2000
przeciw Egiptowi w roku 1990.
14:22
Here we go. OnceRaz again the USASTANY ZJEDNOCZONE AMERYKI is partczęść of the reasonpowód here.
307
846000
3000
Zaczynamy. Jeszcze raz zasługa leży też po stronie USA.
14:25
They get safebezpieczny waterwoda, they get foodjedzenie for the poorubogi,
308
849000
4000
Dostają bezpieczną wodę. Dostają żywność dla ubogich.
14:29
and they get malariamalaria eradicatedwykorzeniony.
309
853000
2000
Likwidują malarię.
14:31
5.5 percentprocent. They are fasterszybciej than the millenniumMillennium developmentrozwój goalcel.
310
855000
3000
5,5 procenta. Są szybsi niż Milenijny Cel Rozwoju.
14:34
And thirdtrzeci chanceszansa for SwedenSzwecja, againstprzeciwko BrazilBrazylia here.
311
858000
3000
I trzecia szansa dla Szwecji, tym razem w starciu z Brazylią.
14:37
BrazilBrazylia here has amazingniesamowity socialspołeczny improvementpoprawa
312
861000
4000
I tu Brazylia robi nieprawdopodobny postęp społeczny
14:41
over the last 16 yearslat,
313
865000
2000
na przestrzeni ostatnich 16 lat.
14:43
and they go fasterszybciej than SwedenSzwecja.
314
867000
2000
I idą szybciej niż Szwecja.
14:45
This meansznaczy that the worldświat is convergingzbieżne.
315
869000
2000
To oznacza, że świat się ujednolica.
14:47
The middleśrodkowy incomedochód countrieskraje,
316
871000
2000
Kraje o średnim dochodzie,
14:49
the emergingwyłaniający się economygospodarka, they are catchinguchwyt up.
317
873000
2000
wschodzące gospodarki, nadrabiają straty.
14:51
They are movingw ruchu to citiesmiasta,
318
875000
2000
Przenoszą się do miast,
14:53
where they alsorównież get better assistancewsparcie for that.
319
877000
2000
gdzie uzyskają jeszcze większą pomoc.
14:55
Well the SwedishSzwedzki studentsstudenci protestprotest at this pointpunkt.
320
879000
3000
W tym momencie Szwedzi protestują.
14:58
They say, "This is not fairtargi,
321
882000
2000
Mówią: "To nie jest fair.
15:00
because these countrieskraje had vaccinesszczepionki and antibioticsantybiotyki
322
884000
2000
Te kraje miały szczepionki i antybiotyki,
15:02
that were not availabledostępny for SwedenSzwecja.
323
886000
2000
które nie były dostępne w Szwecji.
15:04
We have to do real-timeczas rzeczywisty competitionzawody."
324
888000
2000
Musimy przeprowadzić zawody w czasie rzeczywistym."
15:06
Okay. I give you SingaporeSingapur, the yearrok I was bornurodzony.
325
890000
3000
Okey. Dam Wam Singapur w roku, w którym się urodziłem.
15:09
SingaporeSingapur had twicedwa razy the childdziecko mortalityśmiertelność of SwedenSzwecja.
326
893000
2000
Singapur miał dwa razy wyższą umieralność dzieci niż Szwecja.
15:11
It's the mostwiększość tropicaltropikalny countrykraj in the worldświat,
327
895000
2000
Jest to najbardziej tropikalny kraj na świecie.
15:13
a marshlandbagna on the equatorRównik.
328
897000
2000
Moczary na równiku.
15:15
And here we go. It tookwziął a little time for them to get independentniezależny.
329
899000
3000
Zaczynamy. Trochę czasu zajęło im uzyskanie niepodległości,
15:18
But then they startedRozpoczęty to growrosnąć theirich economygospodarka.
330
902000
2000
ale szybko zaczęli rozwijać gospodarkę,
15:20
And they madezrobiony the socialspołeczny investmentinwestycja. They got away malariamalaria.
331
904000
2000
zainwestowali w społeczeństwo: pozbyli się malarii,
15:22
They got a magnificentwspaniały healthzdrowie systemsystem
332
906000
2000
stworzyli znakomity system ochrony zdrowia,
15:24
that beatbić bothobie the U.S. and SwedenSzwecja.
333
908000
2000
który zostawił w tyle zarówno USA jak i Szwecję.
15:26
We never thought it would happenzdarzyć that they would winzdobyć over SwedenSzwecja!
334
910000
3000
Nigdy nie przypuszczaliśmy, że dojdzie do tego, że pokonają Szwecję!
15:29
(ApplauseAplauz)
335
913000
8000
(Brawa)
15:37
All these greenZielony countrieskraje are achievingosiągnięcia millenniumMillennium developmentrozwój goalscele.
336
921000
3000
Wszystkie te zielone kraje osiągnęły Milenijne Cele Rozwoju.
15:40
These yellowżółty are just about to be doing this.
337
924000
2000
Tym żółtym prawie się to udaje.
15:42
These redczerwony are the countrieskraje that doesn't do it, and the policypolityka has to be improvedulepszony.
338
926000
3000
Tym czerwonym krajom się nie udaje i potrzebna jest zmiana strategii,
15:45
Not simplisticuproszczone extrapolationekstrapolacji.
339
929000
3000
a nie upraszczająca ekstrapolacja.
15:48
We have to really find a way
340
932000
2000
Naprawdę musimy znaleźć sposób,
15:50
of supportingwspieranie those countrieskraje in a better way.
341
934000
2000
by lepiej wspierać te kraje.
15:52
We have to respectPoszanowanie the middleśrodkowy incomedochód countrieskraje
342
936000
3000
Winni jesteśmy szacunek krajom o średnim dochodzie
15:55
on what they are doing.
343
939000
2000
za to, co robią.
15:57
And we have to fact-basefakt base the wholecały way we look at the worldświat.
344
941000
3000
Cały nasz ogląd świata powinniśmy opierać na faktach.
16:00
This is dollardolar perza personosoba. This is HIVHIV in the countrieskraje.
345
944000
3000
To jest dolar na osobę. To jest wirus HIV w tych krajach.
16:03
The blueniebieski is AfricaAfryka.
346
947000
2000
Kolor niebieski to Afryka.
16:05
The sizerozmiar of the bubblesbąbelki is how manywiele are HIVHIV affectedafektowany.
347
949000
3000
Wielkość bąbelków oznacza ilość nosicieli HIV.
16:08
You see the tragedytragedia in SouthPołudniowa AfricaAfryka there.
348
952000
2000
Widzicie tu tragedię w Afryce Południowej.
16:10
About 20 percentprocent of the adultdorosły populationpopulacja are infectedzarażony.
349
954000
3000
Zarażone jest około 20 procent dorosłej populacji.
16:13
And in spitezłość of them havingmający quitecałkiem a highwysoki incomedochód,
350
957000
3000
Mimo, że mają dość wysoki dochód,
16:16
they have a hugeolbrzymi numbernumer of HIVHIV infectedzarażony.
351
960000
3000
mają ogromną liczbę zarażonych wirusem HIV.
16:19
But you alsorównież see that there are AfricanAfrykańska countrieskraje down here.
352
963000
3000
Ale widzicie także, że i tu mamy kraje afrykańskie.
16:22
There is no suchtaki thing as an HIVHIV epidemicepidemia in AfricaAfryka.
353
966000
4000
Nie ma czegoś takiego, jak epidemia HIV w Afryce.
16:26
There's a numbernumer, fivepięć to 10 countrieskraje in AfricaAfryka
354
970000
3000
Jest sporo, 5 do 10, krajów w Afryce,
16:29
that has the samepodobnie levelpoziom as SwedenSzwecja and UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
355
973000
3000
gdzie poziom jest taki sam jak w Szwecji i Stanach Zjednoczonych,
16:32
And there are othersinni who are extremelyniezwykle highwysoki.
356
976000
2000
a w innych jest bardzo wysoki.
16:34
And I will showpokazać you that what has happenedstało się
357
978000
3000
Pokażę Wam, co się stało
16:37
in one of the bestNajlepiej countrieskraje, with the mostwiększość vibrantwibrujący economygospodarka
358
981000
4000
w jednym z najlepszych krajów, o najprężniejszej gospodarce
16:41
in AfricaAfryka and a good governancezarządzanie, BotswanaBotswana.
359
985000
3000
w Afryce, i dobrze rządzonym, w Botswanie.
16:44
They have a very highwysoki levelpoziom. It's comingprzyjście down.
360
988000
2000
Mają bardzo wysoki poziom. Tu spada.
16:46
But now it's not fallingspadanie,
361
990000
2000
Chociaż teraz nie spada.
16:48
because there, with help from PEPFARPEPFAR,
362
992000
2000
Bo tam, dzięki amerykańskiemu programowi PEPFAR
16:50
it's workingpracujący with treatmentleczenie. And people are not dyingumierający.
363
994000
3000
uruchomiono leczenie. I ludzie nie umierają.
16:53
And you can see it's not that easyłatwo,
364
997000
3000
I widzicie: nie wystarczy, powiedzieć,
16:56
that it is warwojna whichktóry causedpowodowany this.
365
1000000
3000
że powodem jest wojna.
16:59
Because here, in CongoKongo, there is warwojna.
366
1003000
2000
Bo tu, w Kongu, jest wojna.
17:01
And here, in ZambiaZambia, there is peacepokój.
367
1005000
3000
A tu, w Zambii, jest pokój.
17:04
And it's not the economygospodarka. RicherBogatsze countrykraj has a little higherwyższy.
368
1008000
3000
Nie jest to kwestia gospodarki. Bogatsze kraje mają trochę wyższy wskaźnik,
17:07
If I splitrozdzielać TanzaniaTanzania in its incomedochód,
369
1011000
2000
A gdy rozbiję Tanzanię według dochodu,
17:09
the richerbogatszy 20 percentprocent in TanzaniaTanzania
370
1013000
2000
to bogatsze 20 procent Tanzanii
17:11
has more HIVHIV than the poorestnajbiedniejszy one.
371
1015000
2000
ma więcej HIV niż najbiedniejsza część.
17:13
And it's really differentróżne withinw ciągu eachkażdy countrykraj.
372
1017000
3000
Różni się to bardzo w skali kraju.
17:16
Look at the provincesprowincje of KenyaKenia. They are very differentróżne.
373
1020000
2000
Spójrzcie na prowincje Kenii. Bardzo się różnią.
17:18
And this is the situationsytuacja you see.
374
1022000
3000
I tak to wygląda.
17:21
It's not deepgłęboki povertyubóstwo. It's the specialspecjalny situationsytuacja,
375
1025000
3000
Nie chodzi o biedę. Chodzi o konkretną sytuację.
17:24
probablyprawdopodobnie of concurrentrównoczesne sexualseksualny partnershipWspółpraca
376
1028000
3000
Prawdopodobnie o liczne relacje seksualne
17:27
amongpośród partczęść of the heterosexualheteroseksualnych populationpopulacja
377
1031000
3000
wśród części heteroseksualnej populacji
17:30
in some countrieskraje, or some partsCzęści of countrieskraje,
378
1034000
2000
w niektórych krajach, lub częściach krajów
17:32
in southpołudnie and easternwschodni AfricaAfryka.
379
1036000
2000
w południowej i wschodniej Afryce.
17:34
Don't make it AfricaAfryka. Don't make it a racewyścigi issuekwestia.
380
1038000
3000
Nie uogólniajcie tego jako Afryki. Nie róbcie z tego problemu rasowego.
17:37
Make it a locallokalny issuekwestia. And do preventionzapobieganie at eachkażdy placemiejsce,
381
1041000
4000
Traktujcie to jako sprawę lokalną. I stosujcie prewencję w każdym miejscu,
17:41
in the way it can be doneGotowe there.
382
1045000
2000
w możliwy do zastosowania tam sposób.
17:43
So to just endkoniec up,
383
1047000
3000
I na koniec:
17:46
there are things of sufferingcierpienie
384
1050000
3000
wśród tego miliarda najuboższych jest mnóstwo cierpienia, o którym nie wiemy.
17:49
in the one billionmiliard poorestnajbiedniejszy, whichktóry we don't know.
385
1053000
3000
wśród tego miliarda najuboższych jest mnóstwo cierpienia, o którym nie wiemy.
17:52
Those who liverelacja na żywo beyondpoza the cellphonekomórka,
386
1056000
2000
To ci, dla których nieosiągalny jest telefon komórkowy,
17:54
those who have yetjeszcze to see a computerkomputer,
387
1058000
2000
którzy jeszcze nie widzieli komputera
17:56
those who have no electricityElektryczność at home.
388
1060000
3000
i nie mają w domu elektryczności.
17:59
This is the diseasechoroba, KonzoKonzo, I spentwydany 20 yearslat
389
1063000
2000
To jest Konzo, choroba, którą przez 20 lat
18:01
elucidatingwyjaśnienia in AfricaAfryka.
390
1065000
2000
badałem w Afryce.
18:03
It's causedpowodowany by fastszybki processingprzetwarzanie of toxictoksyczny cassavamaniok rootkorzeń in faminegłód situationsytuacja.
391
1067000
5000
Wywołuje ją spożywanie niedostatecznie przetworzonego korzenia manioku w czasie głodu.
18:08
It's similarpodobny to the pellagrapelagra epidemicepidemia in MississippiMissisipi in the '30s.
392
1072000
4000
Jest podobna do epidemii pelagry w Missisipi w latach 30-tych.
18:12
It's similarpodobny to other nutritionalodżywcze diseaseschoroby.
393
1076000
3000
Jest podobna do innych chorób wywołanych złym odżywianiem.
18:15
It will never affectoddziaływać a richbogaty personosoba.
394
1079000
2000
Nigdy nie dotyka bogatych.
18:17
We have seenwidziany it here in MozambiqueMozambik.
395
1081000
3000
Widzieliśmy ją tu w Mozambiku.
18:20
This is the epidemicepidemia in MozambiqueMozambik. This is an epidemicepidemia in northernpółnocny TanzaniaTanzania.
396
1084000
3000
To jest epidemia w Mozambiku. To jest epidemia w północnej Tanzanii.
18:23
You never heardsłyszał about the diseasechoroba.
397
1087000
2000
Nigdy nie słyszeliście o tej chorobie.
18:25
But it's much more than EbolaEbola
398
1089000
2000
Jest gorsza niż ebola
18:27
that has been affectedafektowany by this diseasechoroba.
399
1091000
2000
gdy się na nią zapadnie.
18:29
CausePrzyczyna cripplingparaliżujący throughoutpoprzez the worldświat.
400
1093000
2000
Powoduje kalectwo na całym świecie.
18:31
And over the last two yearslat,
401
1095000
2000
Na przestrzeni ostatnich dwóch lat
18:33
2,000 people has been crippledsparaliżowana
402
1097000
2000
okaleczyła 2 000 ludzi
18:35
in the southernpołudniowy tipWskazówka of BandunduBandundu regionregion.
403
1099000
2000
na południowym krańcu regionu Bandunda.
18:37
That used to be the illegalnielegalny diamonddiament tradehandel,
404
1101000
2000
Tam odbywał się nielegalny handel diamentami.
18:39
from the UNITA-dominatedUNITA zdominowany areapowierzchnia in AngolaAngola.
405
1103000
3000
Od czasu gdy UNITA opanowała ten rejon Angoli
18:42
That has now disappearedzniknął,
406
1106000
2000
już go tam nie ma.
18:44
and they are now in great economicgospodarczy problemproblem.
407
1108000
2000
Ale mają obecnie wielkie problemy gospodarcze.
18:46
And one weektydzień agotemu, for the first time,
408
1110000
3000
A tydzień temu, po raz pierwszy,
18:49
there were fourcztery lineskwestia on the InternetInternet.
409
1113000
3000
wprowadzono cztery łącza internetowe.
18:52
Don't get confusedzmieszany of the progresspostęp of the emergingwyłaniający się economiesgospodarki
410
1116000
3000
Niech nie myli Was postęp na wschodzących rynkach
18:55
and the great capacityPojemność
411
1119000
3000
i ogromny potencjał ludzi z krajów o średnim dochodzie
18:58
of people in the middleśrodkowy incomedochód countrieskraje
412
1122000
2000
i ogromny potencjał ludzi z krajów o średnim dochodzie
19:00
and in peacefulspokojna lowNiska incomedochód countrieskraje.
413
1124000
2000
i spokojnych krajach o niskim dochodzie.
19:02
There is still mysteryzagadka in one billionmiliard.
414
1126000
2000
W tym miliardzie nadal tkwi wielka tajemnica
19:04
And we have to have more conceptskoncepcje
415
1128000
2000
i potrzebny nam jest większy wachlarz pojęć
19:06
than just developingrozwijanie countrieskraje and developingrozwijanie worldświat.
416
1130000
3000
niż tylko "kraje rozwijające się" i "trzeci świat".
19:09
We need a newNowy mindsetsposób myślenia. The worldświat is convergingzbieżne,
417
1133000
3000
Potrzebny jest nam nowy sposób myślenia. Świat się ujednolica.
19:12
but -- but -- but not the bottomDolny billionmiliard.
418
1136000
3000
Ale, ale, ale nie ten dolny miliard.
19:15
They are still as poorubogi as they'veoni ever been.
419
1139000
3000
Oni nadal są tak biedni jak zawsze byli.
19:18
It's not sustainablepodtrzymywalny, and it will not happenzdarzyć around one superpowersupermocarstwo.
420
1142000
5000
Nie jest to trwały stan. Zmiana nie dokona się za sprawą jednej superpotęgi.
19:23
But you will remainpozostawać
421
1147000
2000
Ale Wy pozostaniecie
19:25
one of the mostwiększość importantważny superpowersmocarstw,
422
1149000
3000
jedną z najważniejszych superpotęg.
19:28
and the mostwiększość hopefulpełen nadziei superpowersupermocarstwo, for the time to be.
423
1152000
3000
I jedną z superpotęg budzących największe nadzieje na przyszłość.
19:31
And this institutioninstytucja
424
1155000
2000
To ta instytucja
19:33
will have a very crucialistotny rolerola,
425
1157000
2000
odegra najbardziej kluczową rolę,
19:35
not for UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa, but for the worldświat.
426
1159000
2000
nie tylko dla Stanów Zjednoczonych, lecz dla świata.
19:37
So you have a very badzły nameNazwa,
427
1161000
3000
Więc macie bardzo kiepską nazwę,
19:40
StatePaństwa DepartmentDział. This is not the StatePaństwa DepartmentDział.
428
1164000
2000
Departament Stanu. To nie jest Departament Stanu.
19:42
It's the WorldŚwiat DepartmentDział.
429
1166000
2000
To jest Departament Świata.
19:44
And we have a highwysoki hopenadzieja in you. Thank you very much.
430
1168000
2000
Pokładamy w Was wielką nadzieję. Bardzo Wam dziękuję.
19:46
(ApplauseAplauz)
431
1170000
5000
(Brawa)
Translated by Bozena Pudlik
Reviewed by Marek Lisik

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Hans Rosling - Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus.

Why you should listen

Even the most worldly and well-traveled among us have had their perspectives shifted by Hans Rosling. A professor of global health at Sweden's Karolinska Institute, his work focused on dispelling common myths about the so-called developing world, which (as he pointed out) is no longer worlds away from the West. In fact, most of the Third World is on the same trajectory toward health and prosperity, and many countries are moving twice as fast as the west did.

What set Rosling apart wasn't just his apt observations of broad social and economic trends, but the stunning way he presented them. Guaranteed: You've never seen data presented like this. A presentation that tracks global health and poverty trends should be, in a word: boring. But in Rosling's hands, data sings. Trends come to life. And the big picture — usually hazy at best — snaps into sharp focus.

Rosling's presentations were grounded in solid statistics (often drawn from United Nations and World Bank data), illustrated by the visualization software he developed. The animations transform development statistics into moving bubbles and flowing curves that make global trends clear, intuitive and even playful. During his legendary presentations, Rosling took this one step farther, narrating the animations with a sportscaster's flair.

Rosling developed the breakthrough software behind his visualizations through his nonprofit Gapminder, founded with his son and daughter-in-law. The free software — which can be loaded with any data — was purchased by Google in March 2007. (Rosling met the Google founders at TED.)

Rosling began his wide-ranging career as a physician, spending many years in rural Africa tracking a rare paralytic disease (which he named konzo) and discovering its cause: hunger and badly processed cassava. He co-founded Médecins sans Frontièrs (Doctors without Borders) Sweden, wrote a textbook on global health, and as a professor at the Karolinska Institut in Stockholm initiated key international research collaborations. He's also personally argued with many heads of state, including Fidel Castro.

Hans Rosling passed away in February 2017. He is greatly missed.


More profile about the speaker
Hans Rosling | Speaker | TED.com