TEDGlobal 2009
Cary Fowler: One seed at a time, protecting the future of food
Cary Fowler: Ziarnko do ziarnka, czyli jak zabezpieczyć przyszłość żywności
Filmed:
Readability: 3.6
831,500 views
Odmiany pszenicy, kukurydzy i ryżu, które uprawiamy współcześnie niekoniecznie będą dobrze rosnąć w przyszłości, zagrożonej zmianami klimatycznymi. Cary Fowler zabierze nas do ogromnej, globalnej przechowalni nasion, znajdującej się we wnętrzu zamarzniętego wzgórza w Norwegii. Ten magazyn chroni rozmaite odmiany zbóż przystosowane do różnych warunków, które mogą wystąpić w przyszłości.
Cary Fowler - Biodiversity archivist
Biodiversity warrior Cary Fowler wants to save the world from agricultural collapse, one seed at a time. Full bio
Biodiversity warrior Cary Fowler wants to save the world from agricultural collapse, one seed at a time. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:19
I've been fascinated with crop diversity for about 35 years from now,
0
1000
4000
Od około 35 lat fascynuje mnie różnorodność roślin uprawnych,
00:23
ever since I stumbled across a fairly obscure academic article
1
5000
5000
od kiedy natknąłem się na mało znany artykuł naukowy,
00:28
by a guy named Jack Harlan.
2
10000
2000
napisany przez Jacka Harlana.
00:30
And he described the diversity within crops --
3
12000
3000
Uznał on różnorodność roślin uprawnych,
00:33
all the different kinds of wheat and rice and such --
4
15000
3000
wszystkie odmiany pszenicy, ryżu i innych zbóż
00:36
as a genetic resource.
5
18000
2000
za genetyczny zasób.
00:38
And he said, "This genetic resource," --
6
20000
3000
"Ten genetyczny zasób," mówił
00:41
and I'll never forget the words --
7
23000
2000
i nigdy nie zapomnę jego słów --
00:43
"stands between us and catastrophic starvation
8
25000
3000
"to jedyne, co ochroni nas przed katastrofalnym głodem,
00:46
on a scale we cannot imagine."
9
28000
3000
na niewyobrażalną skalę."
00:49
I figured he was either really on to something,
10
31000
3000
Uznałem, że albo coś w tym jest,
00:52
or he was one of these academic nutcases.
11
34000
2000
albo gość był jednym z szalonych naukowców.
00:54
So, I looked a little further,
12
36000
2000
Musiałem zagłębić się w temat,
00:56
and what I figured out was that he wasn't a nutcase.
13
38000
3000
żeby zrozumieć, że nie był wariatem.
00:59
He was the most respected scientist in the field.
14
41000
4000
Był najbardziej szanowanym naukowcem w tej dziedzinie.
01:03
What he understood was that biological diversity -- crop diversity --
15
45000
6000
Rozumiał, że bioróżnorodność roślin uprawnych
01:09
is the biological foundation of agriculture.
16
51000
3000
jest biologicznym fundamentem rolnictwa.
01:12
It's the raw material, the stuff, of evolution in our agricultural crops.
17
54000
5000
Jest to surowiec podlegający ewolucji w roślinach uprawnych.
01:17
Not a trivial matter.
18
59000
2000
Nie jest to prosta sprawa.
01:19
And he also understood that that foundation was crumbling,
19
61000
5000
Zrozumiał on też, że ta podstawa się kruszy,
01:24
literally crumbling.
20
66000
2000
dosłownie wykrusza się.
01:26
That indeed, a mass extinction was underway
21
68000
4000
Trwa masowe wymieranie
01:30
in our fields, in our agricultural system.
22
72000
4000
na naszych polach, w naszym systemie rolniczym.
01:34
And that this mass extinction was taking place
23
76000
3000
To masowe wymieranie ma miejsce,
01:37
with very few people noticing
24
79000
2000
lecz niewielu ludzi to zauważa,
01:39
and even fewer caring.
25
81000
3000
a jeszcze mniej się tym przejmuje.
01:42
Now, I know that many of you don't stop
26
84000
2000
Wiem, że niewielu z was przystanie,
01:44
to think about diversity in agricultural systems
27
86000
3000
by pomyśleć o różnorodności w rolnictwie
01:47
and, let's face it, that's logical.
28
89000
2000
i spójrzmy prawdzie w oczy, to logiczne.
01:49
You don't see it in the newspaper every day.
29
91000
3000
Nie czyta się o tym codziennie w gazetach.
01:52
And when you go into the supermarket, you certainly don't see a lot of choices there.
30
94000
3000
A w supermarkecie na pewno nie widać dużego wyboru.
01:55
You see apples that are red, yellow, and green and that's about it.
31
97000
5000
Widać jabłka, które są czerwone, żółte i zielone i to w sumie tyle.
02:00
So, let me show you a picture of one form of diversity.
32
102000
4000
Pozwólcie, że wam pokażę zdjęcie jednego rodzaju różnorodności.
02:04
Here's some beans,
33
106000
2000
Są tu ziarna fasoli,
02:06
and there are about 35 or 40 different
34
108000
4000
około 35 lub 40 różnych
02:10
varieties of beans on this picture.
35
112000
4000
odmian na tym zdjęciu.
02:14
Now, imagine each one of these varieties as being distinct from another
36
116000
4000
Wyobraźcie sobie, że każda z tych odmian się różni,
02:18
about the same way as a poodle from a Great Dane.
37
120000
2000
prawie tak, jak pudel od doga niemieckiego.
02:20
If I wanted to show you a picture of all the dog breeds in the world,
38
122000
5000
Jeżeli chciałbym pokazać wam zdjęcia wszystkich ras psów na świecie,
02:25
and I put 30 or 40 of them on a slide, it would take about 10 slides
39
127000
4000
i dałbym 30 lub 40 ras na slajd, musiałbym zrobić około 10 slajdów,
02:29
because there about 400 breeds of dogs in the world.
40
131000
4000
ponieważ na świecie jest około 400 ras psów.
02:33
But there are 35 to 40,000 different varieties of beans.
41
135000
4000
Ale jest 35 do 40 000 różnych odmian fasoli.
02:37
So if I were to going to show you all the beans in the world,
42
139000
3000
Więc jeśli chciałbym pokazać wam wszystkie odmiany na świecie,
02:40
and I had a slide like this, and I switched it every second,
43
142000
4000
na takich slajdach, zmieniając je co sekundę,
02:44
it would take up my entire TED talk,
44
146000
2000
zajęłoby mi to cały czas wykładu TED.
02:46
and I wouldn't have to say anything.
45
148000
3000
Nie musiałbym nic mówić.
02:50
But the interesting thing is that this diversity -- and the tragic thing is --
46
152000
5000
Ciekawe -- i tragiczne -- jest to,
02:55
that this diversity is being lost.
47
157000
3000
że ta różnorodność ginie.
02:58
We have about 200,000 different varieties of wheat,
48
160000
4000
Mamy około 200 000 różnych odmian pszenicy,
03:02
and we have about 2 to 400,000 different varieties of rice,
49
164000
5000
i około 2 do 400 000 odmian ryżu,
03:07
but it's being lost.
50
169000
2000
ale to wszystko ginie.
03:09
And I want to give you an example of that.
51
171000
2000
Pokażę wam przykład.
03:11
It's a bit of a personal example, in fact.
52
173000
2000
Będzie to trochę osobisty przykład.
03:13
In the United States, in the 1800s -- that's where we have the best data --
53
175000
5000
W Stanach Zjednoczonych, około roku 1800 -- mamy dobre dane z tego okresu --
03:18
farmers and gardeners were growing 7,100
54
180000
5000
rolnicy i ogrodnicy uprawiali 7 100
03:23
named varieties of apples.
55
185000
3000
nazwanych odmian jabłek.
03:26
Imagine that. 7,100 apples with names.
56
188000
4000
Wyobraźcie sobie, 7 100 nazwanych jabłek.
03:30
Today, 6,800 of those are extinct,
57
192000
5000
Dzisiaj, 6 800 z nich wymarło
03:35
no longer to be seen again.
58
197000
3000
i już ich nie zobaczymy.
03:38
I used to have a list of these extinct apples,
59
200000
2000
Miałem kiedyś listę tych odmian jabłek, które wymarły
03:40
and when I would go out and give a presentation,
60
202000
2000
i gdy miałem wygłosić wykład,
03:42
I would pass the list out in the audience.
61
204000
2000
rozdawałem tę listę widzom.
03:44
I wouldn't tell them what it was, but it was in alphabetical order,
62
206000
3000
Nie mówiłem im, co to jest, po prostu lista w porządku alfabetycznym
03:47
and I would tell them to look for their names, their family names,
63
209000
3000
i prosiłem, żeby poszukali swoich nazwisk,
03:50
their mother's maiden name.
64
212000
2000
nazwisk panieńskich swoich matek.
03:52
And at the end of the speech, I would ask, "How many people have found a name?"
65
214000
4000
Pod koniec wykładu pytałem: "Ile osób znalazło swoje nazwisko?"
03:56
And I never had fewer than two-thirds of an audience hold up their hand.
66
218000
5000
Zawsze zgłaszało się co najmniej dwie trzecie sali.
04:01
And I said, "You know what? These apples come from your ancestors,
67
223000
6000
Mówiłem, "Wiecie co? Te jabłka wyhodowali wasi przodkowie,
04:07
and your ancestors gave them the greatest honor they could give them.
68
229000
5000
i to wasi przodkowie uhonorowali je,
04:12
They gave them their name.
69
234000
3000
nadając im swoje nazwiska.
04:15
The bad news is they're extinct.
70
237000
2000
Problem w tym, że one wymarły.
04:17
The good news is a third of you didn't hold up your hand. Your apple's still out there.
71
239000
5000
Na szczęście, jedna-trzecia z was się nie zgłosiła. Wasze jabłko nadal istnieje.
04:22
Find it. Make sure it doesn't join the list."
72
244000
3000
Znajdźcie je i dopilnujcie, żeby nie znalazło się na liście."
04:27
So, I want to tell you that the piece of the good news is
73
249000
3000
Dobra wiadomość jest taka,
04:30
that the Fowler apple is still out there.
74
252000
4000
że jabłko Fowler nadal istnieje.
04:35
And there's an old book back here,
75
257000
2000
Mam tu starą książkę,
04:37
and I want to read a piece from it.
76
259000
3000
z której chcę przeczytać fragment.
04:44
This book was published in 1904.
77
266000
3000
Została wydana w 1904 roku,
04:47
It's called "The Apples of New York" and this is the second volume.
78
269000
3000
pod tytułem "Jabłka Nowego Jorku" i to jest drugi tom.
04:50
See, we used to have a lot of apples.
79
272000
3000
Kiedyś mieliśmy dużo jabłek.
04:53
And the Fowler apple is described in here --
80
275000
4000
Jabłko Fowler jest tu opisane --
04:57
I hope this doesn't surprise you --
81
279000
4000
mam nadzieję, że to was nie zaskoczy --
05:01
as, "a beautiful fruit."
82
283000
2000
jako, "piękny owoc."
05:03
(Laughter)
83
285000
6000
(Śmiech)
05:09
I don't know if we named the apple or if the apple named us, but ...
84
291000
4000
Nie wiem, czy my daliśmy nazwę jabłku, czy ono nam, ale...
05:13
but, to be honest, the description goes on
85
295000
4000
Ale, uczciwie mówiąc, opis głosi dalej
05:17
and it says that it "doesn't rank high in quality, however."
86
299000
4000
"jednak jego jakość nie jest najwyższa."
05:21
And then he has to go even further.
87
303000
2000
Nie koniec na tym,
05:23
It sounds like it was written by an old school teacher of mine.
88
305000
3000
brzmi to, jakby było pisane przez moją dawną nauczycielkę.
05:26
"As grown in New York, the fruit usually fails to develop properly in size and quality
89
308000
6000
"Jako że hodowany w Nowym Jorku, zazwyczaj owoc nie osiąga właściwego rozmiaru i jakości
05:32
and is, on the whole, unsatisfactory."
90
314000
2000
i jest, ogólnie, niezadowalający."
05:34
(Laughter)
91
316000
3000
(Śmiech)
05:42
And I guess there's a lesson to be learned here,
92
324000
2000
Wydaje mi się, że trzeba tu wyciągnąć wnioski,
05:44
and the lesson is: so why save it?
93
326000
3000
a mianowicie: to dlaczego mamy ratować to jabłko?
05:47
I get this question all the time. Why don't we just save the best one?
94
329000
4000
Ciągle słyszę to pytanie. Dlaczego nie zachowamy tylko tych najlepszych?
05:51
And there are a couple of answers to that question.
95
333000
2000
Jest kilka odpowiedzi na to pytanie.
05:53
One thing is that there is no such thing as a best one.
96
335000
4000
Po pierwsze, nie ma czegoś takiego jak najlepsze jabłko.
05:57
Today's best variety is tomorrow's lunch for insects or pests or disease.
97
339000
5000
Dzisiejsza najlepsza odmiana jutro pada łupem owadów, szkodników czy chorób.
06:02
The other thing is that maybe that Fowler apple
98
344000
3000
Po drugie, może jabłko Fowler
06:05
or maybe a variety of wheat that's not economical right now
99
347000
5000
albo może odmiana pszenicy, której uprawa nie jest teraz opłacalna
06:10
has disease or pest resistance
100
352000
2000
jest odporna na choroby czy szkodniki
06:12
or some quality that we're going to need for climate change that the others don't.
101
354000
4000
lub ma inne cechy, których będziemy potrzebować, a których nie mają inne odmiany.
06:16
So it's not necessary, thank God,
102
358000
4000
Więc niekoniecznie, dzięki Bogu,
06:20
that the Fowler apple is the best apple in the world.
103
362000
3000
jabłko Fowler musi być najlepszym jabłkiem na świecie.
06:23
It's just necessary or interesting that it might have one good, unique trait.
104
365000
6000
Ważne jest, że być może ma ono jedną, wyjątkową cechę.
06:29
And for that reason, we ought to be saving it.
105
371000
3000
I dlatego powinniśmy je zachować.
06:32
Why? As a raw material, as a trait we can use in the future.
106
374000
6000
Dlaczego? Jako surowiec, byśmy mogli tę cechę wykorzystać w przyszłości.
06:38
Think of diversity as giving us options.
107
380000
8000
Różnorodność daje nam różne opcje.
06:46
And options, of course, are exactly what we need in an era of climate change.
108
388000
7000
A to właśnie opcji potrzebujemy w erze zmian klimatycznych.
06:53
I want to show you two slides,
109
395000
2000
Chcę pokazać wam dwa slajdy,
06:55
but first, I want to tell you that we've been working at the Global Crop Diversity Trust
110
397000
4000
ale napierw powiem, że pracowaliśmy w Global Crop Diversity Trust
06:59
with a number of scientists -- particularly at Stanford and University of Washington --
111
401000
4000
z wieloma naukowcami -- w szczególności w Stanfordzie i Uniwersytecie Waszyngtońskim --
07:03
to ask the question: What's going to happen to agriculture in an era of climate change
112
405000
4000
nad pytaniem: Co się stanie z rolnictwem w czasie zmian klimatycznych
07:07
and what kind of traits and characteristics do we need in our agricultural crops
113
409000
4000
i jakie cechy powinny mieć rośliny uprawne,
07:11
to be able to adapt to this?
114
413000
3000
aby móc przystosować się do tego?
07:14
In short, the answer is that in the future, in many countries,
115
416000
4000
W skrócie, odpowiedź brzmi, że w przyszłości, w wielu krajach,
07:18
the coldest growing seasons are going to be hotter
116
420000
4000
najzimniejszy okres wegetacji stanie się cieplejszy,
07:22
than anything those crops have seen in the past.
117
424000
3000
niż kiedykolwiek w przeszłości.
07:25
The coldest growing seasons of the future,
118
427000
3000
Najzimniejszy okres wegetacji w przyszłości,
07:28
hotter than the hottest of the past.
119
430000
3000
będzie cieplejszy, niż najcieplejszy z przeszłości.
07:31
Is agriculture adapted to that?
120
433000
2000
Czy rolnictwo jest do tego przystosowane?
07:33
I don't know. Can fish play the piano?
121
435000
3000
Nie wiem. Czy ryby mogą grać na fortepianie?
07:36
If agriculture hasn't experienced that, how could it be adapted?
122
438000
5000
Jeśli rolnictwo tego nie doświadczyło, to jak mogło się przystosować?
07:41
Now, the highest concentration of poor and hungry people in the world,
123
443000
4000
Największe skupiska biednych i głodujących ludzi w świecie,
07:45
and the place where climate change, ironically, is going to be the worst
124
447000
3000
i miejsca, gdzie zmiany klimatyczne, o ironio, będa najdotkliwsze,
07:48
is in South Asia and sub-Saharan Africa.
125
450000
3000
to Południowa Azja i Afryka Subsaharyjska.
07:51
So I've picked two examples here, and I want to show you.
126
453000
3000
Wybrałem dwa przykłady i chcę je wam pokazać.
07:54
In the histogram before you now,
127
456000
2000
Na tym histogramie
07:56
the blue bars represent the historical range of temperatures,
128
458000
4000
niebieskie słupki reprezentują historyczny zakres temperatur,
08:00
going back about far as we have temperature data.
129
462000
2000
od czasów, kiedy rejestruje się temperaturę.
08:02
And you can see that there's some difference
130
464000
3000
Widać, że są różnice
08:05
between one growing season and another.
131
467000
2000
pomiędzy jednym okresem wegetacji, a drugim.
08:07
Some are colder, some are hotter and it's a bell shaped curve.
132
469000
3000
Niektóre są zimniejsze, inne są cieplejsze i jest to krzywa normalna.
08:10
The tallest bar is the average temperature for the most number of growing seasons.
133
472000
6000
Najwyższy słupek oznacza średnią temperaturę dla większości okresów wegetacyjnych.
08:16
In the future, later this century, it's going to look like the red,
134
478000
4000
W przyszłości, pod koniec tego wieku, będzie wyglądać tak jak czerwony,
08:20
totally out of bounds.
135
482000
2000
wyjdzie poza skalę.
08:22
The agricultural system and, more importantly, the crops in the field in India
136
484000
4000
Rolnictwo, a co ważniejsze, plony na polach w Indiach
08:26
have never experienced this before.
137
488000
3000
nigdy wcześniej tego nie doświadczyły.
08:29
Here's South Africa. The same story.
138
491000
4000
Tu jest Południowa Afryka. Ta sama historia.
08:33
But the most interesting thing about South Africa is
139
495000
2000
Co najciekawsze, w Południowej Afryce,
08:35
we don't have to wait for 2070 for there to be trouble.
140
497000
4000
nie musimy czekać do 2070, żeby pojawił się problem.
08:39
By 2030, if the maize, or corn, varieties, which is the dominant crop --
141
501000
4000
Około 2030, jeśli najpopularniejsze odmiany kukurydzy --
08:43
50 percent of the nutrition in Southern Africa are still in the field --
142
505000
4000
zapewniające 50% żywności w Południowej Afryce, nadal będą uprawiane --
08:47
in 2030, we'll have a 30 percent decrease in production of maize
143
509000
5000
w 2030, będziemy mieć 30 procentowy spadek produkcji kukurydzy
08:52
because of the climate change already in 2030.
144
514000
4000
z powodu zmian klimatycznych, które zajdą już w 2030 roku.
08:56
30 percent decrease of production in the context of increasing population,
145
518000
4000
30 procentowy spadek produkcji, przy wzroście populacji
09:00
that's a food crisis. It's global in nature.
146
522000
3000
staje się kryzysem żywnościowym. Jest on globalny z natury.
09:03
We will watch children starve to death on TV.
147
525000
3000
Będziemy oglądać w telewizji dzieci umierające z głodu.
09:06
Now, you may say that 20 years is a long way off.
148
528000
3000
Może powiecie, że 20 lat to jeszcze sporo czasu.
09:09
It's two breeding cycles for maize.
149
531000
2000
A to są dwa cykle rozwojowe kukurydzy.
09:11
We have two rolls of the dice to get this right.
150
533000
3000
Mamy dwa rzuty kostką, żeby to naprawić.
09:14
We have to get climate-ready crops in the field,
151
536000
3000
Musimy przygotować uprawy na zmiany klimatu
09:17
and we have to do that rather quickly.
152
539000
4000
i musimy to zrobić raczej szybko.
09:21
Now, the good news is that we have conserved.
153
543000
3000
Dobra wiadomość jest taka,
09:24
We have collected and conserved a great deal of biological diversity,
154
546000
2000
że zebraliśmy i chronimy sporą część bioróżnorodności
09:26
agricultural diversity, mostly in the form of seed,
155
548000
4000
występującej w rolnictwie, głównie w formie nasion,
09:30
and we put it in seed banks, which is a fancy way of saying a freezer.
156
552000
5000
które umieszczamy w bankach nasion, czyli po prostu w zamrażarkach.
09:35
If you want to conserve seed for a long term
157
557000
3000
By przechować nasiona przez dłuższy czas
09:38
and you want to make it available to plant breeders and researchers,
158
560000
3000
i udostępniać je agronomom i badaczom,
09:41
you dry it and then you freeze it.
159
563000
3000
trzeba je wysuszyć, a następnie zamrozić.
09:44
Unfortunately, these seed banks are located around the world in buildings
160
566000
3000
Niestety, takie banki nasion na całym świecie lokowane są w budynkach
09:47
and they're vulnerable.
161
569000
2000
co jest niebezpieczne.
09:49
Disasters have happened. In recent years we lost the gene bank,
162
571000
3000
Zdarzają się przecież katastrofy. Niedawno straciliśmy
09:52
the seed bank in Iraq and Afghanistan. You can guess why.
163
574000
4000
bank nasion w Iraku i w Afganistanie. Zgadnijcie, dlaczego.
09:56
In Rwanda, in the Solomon Islands.
164
578000
2000
W Rwandzie i na Wyspach Salomona.
09:58
And then there are just daily disasters that take place in these buildings,
165
580000
3000
W takich budynkach zdarzają się też wypadki losowe,
10:01
financial problems and mismanagement and equipment failures,
166
583000
4000
problemy finansowe, niegospodarność i problemy z maszynami,
10:05
and all kinds of things, and every time something like this happens,
167
587000
3000
i za każdym razem, kiedy coś takiego się stanie,
10:08
it means extinction. We lose diversity.
168
590000
3000
oznacza to wymieranie. Tracimy bioróżnorodność.
10:11
And I'm not talking about losing diversity in the same way that you lose your car keys.
169
593000
5000
Nie chodzi o utratę bioróżnorodności w takim sensie, jak zgubienie kluczyków.
10:16
I'm talking about losing it in the same way that we lost the dinosaurs:
170
598000
4000
Mówię o utracie bioróżnorodności w takim sensie, jak utrata dinozaurów,
10:20
actually losing it, never to be seen again.
171
602000
2000
straciliśmy je i nigdy ich nie zobaczymy.
10:22
So, a number of us got together and decided that, you know, enough is enough
172
604000
4000
Dlatego zebraliśmy się i zadecydowaliśmy, że już dość tego,
10:26
and we need to do something about that and we need to have a facility
173
608000
4000
trzeba coś z tym zrobić i potrzeba nam miejsca,
10:30
that can really offer protection for our biological diversity of --
174
612000
5000
które naprawdę zaoferuje ochronę bioróżnorodności --
10:35
maybe not the most charismatic diversity.
175
617000
2000
no może nie tej najbardziej czarującej.
10:37
You don't look in the eyes of a carrot seed quite in the way you do a panda bear,
176
619000
6000
Nie zapatrzymy się w nasiono marchwi tak, jak w misia pandę,
10:43
but it's very important diversity.
177
625000
3000
ale to bardzo ważny rodzaj bioróżnorodności.
10:46
So we needed a really safe place, and we went quite far north to find it.
178
628000
9000
Potrzebowaliśmy bardzo bezpiecznego miejsca i znaleźliśmy je daleko na północy.
10:55
To Svalbard, in fact.
179
637000
2000
Na Svalbardzie.
10:57
This is above mainland Norway. You can see Greenland there.
180
639000
3000
Znajduje się powyżej kontynentalnej Norwegii. Tu widać Grenlandię.
11:00
That's at 78 degrees north.
181
642000
2000
To 78 stopień szerokości północnej.
11:02
It's as far as you can fly on a regularly scheduled airplane.
182
644000
3000
To najdalej, dokąd można dolecieć rejsowym lotem.
11:07
It's a remarkably beautiful landscape. I can't even begin to describe it to you.
183
649000
4000
Krajobraz jest niezwykle piękny. Nawet nie potrafię go opisać.
11:11
It's otherworldly, beautiful.
184
653000
2000
Jak nie z tego świata. Pięknie.
11:13
We worked with the Norwegian government
185
655000
3000
Pracowaliśmy z rządem Norwegii
11:16
and with the NorGen, the Norwegian Genetic Resources Program,
186
658000
4000
i z NorGen, Norweskim Programem Zasobów Genetycznych,
11:20
to design this facility.
187
662000
2000
aby zaprojektować ten obiekt.
11:22
What you see is an artist's conception of this facility,
188
664000
3000
Tutaj widzicie jak artysta wyobraził sobie obiekt
11:25
which is built in a mountain in Svalbard.
189
667000
3000
wydrążony w zboczu góry na Svalbardzie.
11:28
The idea of Svalbard was that it's cold,
190
670000
3000
Pomysł ze Svalbardem był taki, że jest tam zimno,
11:31
so we get natural freezing temperatures.
191
673000
3000
z natury panuje tam mróz.
11:34
But it's remote. It's remote and accessible
192
676000
4000
Jest to daleko. Daleko, lecz łatwo tam dotrzeć,
11:38
so it's safe and we don't depend on mechanical refrigeration.
193
680000
3000
więc jest bezpiecznie i nie musimy polegać na mechanicznym chłodzeniu.
11:43
This is more than just an artist's dream, it's now a reality.
194
685000
6000
To więcej niż tylko wizja artysty, to istnieje.
11:49
And this next picture shows it in context, in Svalbard.
195
691000
5000
Na kolejnym zdjęciu widać centrum i jego otoczenie, na Svalbardzie.
11:54
And here's the front door of this facility.
196
696000
5000
To są drzwi główne do tego obiektu.
11:59
When you open up the front door,
197
701000
3000
Gdy się je otworzy,
12:02
this is what you're looking at. It's pretty simple. It's a hole in the ground.
198
704000
3000
widać właśnie to. Dość proste. Dziura w ziemi.
12:05
It's a tunnel, and you go into the tunnel,
199
707000
3000
Idzie się tunelem
12:08
chiseled in solid rock, about 130 meters.
200
710000
3000
wykutym w litej skale, długości około 130 metrów.
12:11
There are now a couple of security doors, so you won't see it quite like this.
201
713000
4000
Potem jest parę drzwi zabezpieczających, trochę inaczej to wygląda.
12:15
Again, when you get to the back, you get into an area that's really my favorite place.
202
717000
5000
Na samym końcu dochodzimy do mojego ulubionego miejsca.
12:20
I think of it as sort of a cathedral.
203
722000
2000
Dlaczego? Ponieważ przypomina ono katedrę.
12:22
And I know that this tags me as a bit of a nerd, but ...
204
724000
4000
Wiem, że wyjdę na dziwaka, ale...
12:26
(Laughter)
205
728000
3000
(Śmiech)
12:29
Some of the happiest days of my life have been spent ...
206
731000
3000
Spędziłem tu kilka najszczęśliwszych chwil w życiu...
12:32
(Laughter)
207
734000
2000
(Śmiech)
12:34
in this place there.
208
736000
2000
W tym oto miejscu.
12:36
(Applause)
209
738000
5000
(Brawa)
12:42
If you were to walk into one of these rooms, you would see this.
210
744000
8000
Po wejściu do jednego z tych pomieszczeń, wygląda to tak.
12:50
It's not very exciting, but if you know what's there, it's pretty emotional.
211
752000
5000
Niezbyt oszałamiająco, ale jeśli wiecie co tam jest, staje się to wzruszające.
12:55
We have now about 425,000
212
757000
4000
Obecnie mamy około 425 000
12:59
samples of unique crop varieties.
213
761000
4000
próbek unikalnych odmian.
13:03
There's 70,000 samples of different varieties of rice
214
765000
4000
70 000 próbek różnych odmian ryżu
13:07
in this facility right now.
215
769000
3000
znalazło tam swoje miejsce.
13:10
About a year from now, we'll have over half a million samples.
216
772000
3000
Za rok będziemy mieć ponad pół miliona próbek.
13:13
We're going up to over a million, and someday we'll basically have samples --
217
775000
4000
Potem osiągniemy milion, a pewnego dnia będziemy mieć próbki --
13:17
about 500 seeds --
218
779000
2000
po około 500 nasion --
13:19
of every variety of agricultural crop that can be stored in a frozen state
219
781000
5000
każdej odmiany roślin uprawnych, które będzie można zamrozić i przechować
13:24
in this facility.
220
786000
2000
w tym obiekcie.
13:26
This is a backup system for world agriculture.
221
788000
3000
To system awaryjny dla światowego rolnictwa.
13:29
It's a backup system for all the seed banks. Storage is free.
222
791000
4000
To system rezerwowy dla wszystkich banków nasion. Przechowywanie jest bezpłatne.
13:33
It operates like a safety deposit box.
223
795000
3000
Działa jak skrytka bankowa.
13:36
Norway owns the mountain and the facility, but the depositors own the seed.
224
798000
6000
Norwegia posiada górę i obiekt, ale nasiona należą do deponentów.
13:42
And if anything happens, then they can come back and get it.
225
804000
4000
I jeśli coś się stanie, mogą tam wrócić i odzyskać nasiona.
13:46
This particular picture that you see shows the national collection of the United States,
226
808000
4000
To zdjęcie pokazuje krajową kolekcję Stanów Zjednoczonych,
13:50
of Canada, and an international institution from Syria.
227
812000
4000
Kanady i międzynarodowej instytucji z Syrii.
13:54
I think it's interesting in that this facility, I think,
228
816000
4000
Myślę, że jest to ciekawy obiekt,
13:58
is almost the only thing I can think of these days where countries,
229
820000
4000
bo to chyba jedyne miejsce, gdzie kraje,
14:02
literally, every country in the world --
230
824000
3000
dosłownie, każdy kraj na świecie --
14:05
because we have seeds from every country in the world --
231
827000
2000
bo mamy nasiona z każdego kraju na świecie --
14:07
all the countries of the world have gotten together
232
829000
3000
wszystkie kraje na świecie wspólnie
14:10
to do something that's both long term, sustainable and positive.
233
832000
6000
robią coś długoterminowego, zrównoważonego i pozytywnego.
14:16
I can't think of anything else that's happened in my lifetime that way.
234
838000
3000
Nie przychodzi mi do głowy żadne podobne przedsięwzięcie za mojego życia.
14:19
I can't look you in the eyes and tell you that I have a solution
235
841000
5000
Nie mogę spojrzeć wam w oczy i powiedzieć, że mam rozwiązanie
14:24
for climate change, for the water crisis.
236
846000
5000
problemu zmian klimatu czy kryzysu wodnego.
14:29
Agriculture takes 70 percent of fresh water supplies on earth.
237
851000
4000
Rolnictwo wymaga 70 procent zapasów słodkiej wody na Ziemi.
14:33
I can't look you in the eyes and tell you that there is such a solution
238
855000
3000
Nie mogę spojrzeć wam w oczy i powiedzieć, że istnieje rozwiązanie
14:36
for those things, or the energy crisis, or world hunger, or peace in conflict.
239
858000
5000
tych problemów lub kryzysu energetycznego, głodu na ziemi, konfliktów zbrojnych.
14:41
I can't look you in the eyes and tell you that I have a simple solution for that,
240
863000
3000
Nie mogę spojrzeć wam w oczy i powiedzieć, że mam proste rozwiązanie,
14:44
but I can look you in the eyes and tell you that we can't solve any of those problems
241
866000
6000
ale mogę powiedzieć, że nie możemy rozwiązać żadnego z tych problemów
14:50
if we don't have crop diversity.
242
872000
2000
bez odpowiedniej bioróżnorodności roślin uprawnych.
14:52
Because I challenge you to think of an effective, efficient, sustainable
243
874000
8000
No chyba że potraficie wymyślić efektywne, wydajne i zrównoważone
15:00
solution to climate change if we don't have crop diversity.
244
882000
4000
rozwiązanie problemu zmian klimatu, gdy nasza różnorodność zbóż zniknie.
15:04
Because, quite literally, if agriculture doesn't adapt to climate change,
245
886000
6000
Ponieważ, dosłownie, jeśli rolnictwo nie przystosuje się do zmian klimatycznych,
15:10
neither will we.
246
892000
2000
to nam też się nie uda.
15:12
And if crops don't adapt to climate change, neither will agriculture,
247
894000
5000
A jeśli rośliny nie przystosują się do zmian klimatycznych, to rolnictwo nie da rady
15:17
neither will we.
248
899000
2000
i my też nie.
15:19
So, this is not something pretty and nice to do.
249
901000
3000
To nie jest kwestia sztuki dla sztuki.
15:22
There are a lot of people who would love to have this diversity exist
250
904000
3000
Jest dużo ludzi na świecie, którzy pragnęliby zachować tę różnorodność
15:25
just for the existence value of it.
251
907000
2000
po prostu dla niej samej.
15:27
It is, I agree, a nice thing to do.
252
909000
3000
Zgadzam się, że to przyjemne.
15:30
But it's a necessary thing to do.
253
912000
2000
Ale to również konieczne.
15:32
So, in a very real sense, I believe that we, as an international community,
254
914000
6000
Dlatego w gruncie rzeczy wierzę, że my, jako międzynarodowa społeczność,
15:38
should get organized to complete the task.
255
920000
3000
powinniśmy się zorganizować, aby spełnić tą misję.
15:41
The Svalbard Global Seed Vault is a wonderful gift
256
923000
3000
Svalbardzki Globalny Bank Nasion jest cudownym darem,
15:44
that Norway and others have given us,
257
926000
2000
który dała nam Norwegia i inne państwa,
15:46
but it's not the complete answer.
258
928000
2000
ale nie jest to pełna odpowiedź.
15:48
We need to collect the remaining diversity that's out there.
259
930000
3000
Musimy zebrać pozostałe odmiany, które istnieją.
15:51
We need to put it into good seed banks
260
933000
3000
Musimy je umieścić w dobrych bankach nasion,
15:54
that can offer those seeds to researchers in the future.
261
936000
4000
które zachowają te nasiona dla przyszłych naukowców.
15:58
We need to catalog it. It's a library of life,
262
940000
2000
Musimy je skatalogować. To jest biblioteka życia
16:00
but right now I would say we don't have a card catalog for it.
263
942000
4000
ale obecnie można powiedzieć, że nie ma w niej katalogu.
16:04
And we need to support it financially.
264
946000
3000
I musimy wspierać ten projekt finansowo.
16:07
My big idea would be that while we think of it as commonplace
265
949000
5000
Mam taki pomysł, że skoro oczywistym jest
16:12
to endow an art museum or endow a chair at a university,
266
954000
5000
wspomóc finansowo muzeum sztuki, czy uniwersytet,
16:17
we really ought to be thinking about endowing wheat.
267
959000
4000
to powinniśmy pomyśleć o wspomaganiu finansowym pszenicy.
16:21
30 million dollars in an endowment would take care
268
963000
4000
30 milionów dolarów jest wsparciem, które zapewniłoby
16:25
of preserving all the diversity in wheat forever.
269
967000
4000
zachowanie wszystkich odmian pszenicy na zawsze.
16:29
So we need to be thinking a little bit in those terms.
270
971000
3000
Musimy zacząć myśleć w ten sposób.
16:32
And my final thought is that we, of course, by conserving wheat,
271
974000
8000
Na zakończenie powiem -- zachowując pszenicę,
16:40
rice, potatoes, and the other crops,
272
982000
3000
ryż, ziemniaki i inne rośliny uprawne,
16:43
we may, quite simply, end up saving ourselves.
273
985000
4000
możemy, po prostu, uratować samych siebie.
16:47
Thank you.
274
989000
2000
Dziękuję.
16:49
(Applause)
275
991000
12000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Cary Fowler - Biodiversity archivistBiodiversity warrior Cary Fowler wants to save the world from agricultural collapse, one seed at a time.
Why you should listen
Tucked away under the snows of the Arctic Circle is the Svalbard Global Seed Vault. Sometimes called the doomsday vault, it's nothing less than a backup of the world's biological diversity in a horticultural world fast becoming homogenous in the wake of a flood of genetically identical GMOs.
For Cary Fowler, a self-described Tennessee farm boy, this vault is the fulfillment of a long fight against shortsighted governments, big business and potential disaster. Inside the seed vault, Fowler and his team work on preserving wheat, rice and hundreds of other crops that have nurtured humanity since our ancestors began tending crops -- and ensuring that the world's food supply has the diversity needed to stand against the omnipresent threats of disease, climate change and famine.
Cary Fowler | Speaker | TED.com