ABOUT THE SPEAKER
Parag Khanna - Global strategist
Geopolitical futurist Parag Khanna foresees a world in which megacities, supply chains and connective technologies redraw the map away from states and borders.

Why you should listen

Global theorist Parag Khanna travels the world with his eyes open -- seeing patterns emerging from the chaos of today’s complex world. In his new book, Connectography: Mapping the Future of Global Civilization, he redraws the way humanity is organized according to lines of infrastructure and connectivity rather than our antiquated political borders.

At TED2016, he presented glowing maps of our hyper-connected global network civilization. Previously, at TEDGlobal 2009, Khanna spoke about "Mapping the future of countries," and at TEDGlobal 2012, he curated and guest-hosted the session "The Upside of Transparency."

More profile about the speaker
Parag Khanna | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2009

Parag Khanna: Mapping the future of countries

Parag Khanna sporządza mapę przyszłości krajów

Filmed:
1,539,088 views

Wielu uważa, że linie na mapie nie mają już znaczenia, ale Parag Khanna jest innego zdania. Za pomocą dawnych i aktualnych map tłumaczy przyczyny konfliktów na świecie i proponuje proste, lecz pomysłowe, rozwiązania każdego z nich.
- Global strategist
Geopolitical futurist Parag Khanna foresees a world in which megacities, supply chains and connective technologies redraw the map away from states and borders. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Do we liverelacja na żywo in a borderlessbez obramowania worldświat?
0
0
3000
Czy żyjemy w świecie bez granic?
00:15
Before you answerodpowiedź that, have a look at this mapmapa.
1
3000
3000
Zanim odpowiecie, spójrzcie na mapę.
00:18
ContemporaryWspółczesny politicalpolityczny mapmapa showsprzedstawia
2
6000
2000
Na współczesnej mapie politycznej
00:20
that we have over 200 countrieskraje in the worldświat todaydzisiaj.
3
8000
3000
widać, że istnieje dziś ponad 200 krajów.
00:23
That's probablyprawdopodobnie more than at any time in centurieswieki.
4
11000
3000
Prawdopodobnie od stuleci nie istniało ich tyle.
00:26
Now, manywiele of you will objectobiekt.
5
14000
2000
Wielu z was się z tym nie zgodzi.
00:28
For you this would be a more appropriatewłaściwy mapmapa.
6
16000
3000
Dla was ta mapa jest właściwsza.
00:31
You could call it TEDistanTEDistan.
7
19000
2000
Nazwalibyście ją TEDistanem.
00:33
In TEDistanTEDistan, there are no bordersgranice,
8
21000
2000
W TEDistanie nie ma granic,
00:35
just connectedpołączony spacesspacje and unconnectedniepołączone spacesspacje.
9
23000
3000
tylko połączone i niepołączone przestrzenie.
00:38
MostWiększość of you probablyprawdopodobnie resideznajdują się in one of the 40 dotskropki
10
26000
4000
Większość z was mieszka pewnie w jednym
00:42
on this screenekran, of the manywiele more
11
30000
2000
z 40 punktów na ekranie,
00:44
that representprzedstawiać 90 percentprocent of the worldświat economygospodarka.
12
32000
3000
które reprezentują 90% światowej gospodarki.
00:47
But let's talk about the 90 percentprocent of the worldświat populationpopulacja
13
35000
4000
Ale porozmawiajmy o 90% światowej populacji,
00:51
that will never leavepozostawiać the placemiejsce in whichktóry they were bornurodzony.
14
39000
3000
która nigdy nie opuści miejsca swojego urodzenia.
00:54
For them, nationsnarody, countrieskraje, boundariesGranic, bordersgranice still mattermateria a great dealsprawa,
15
42000
5000
Na nich kwestie narodu, kraju, granic wciąż mają olbrzymi wpływ,
00:59
and oftenczęsto violentlygwałtownie.
16
47000
3000
czasami bardzo brutalny.
01:02
Now here at TEDTED, we're solvingrozwiązywanie some of the great
17
50000
2000
W ramach TED rozwikłujemy wiele
01:04
riddleszagadki of sciencenauka and mysteriesarkana of the universewszechświat.
18
52000
2000
wielkich zagadek nauki i tajemnic wszechświata.
01:06
Well here is a fundamentalfundamentalny problemproblem we have not solvedrozwiązany:
19
54000
3000
Ale jest pewien fundamentalny problem, którego nie rozwiązaliśmy
01:09
our basicpodstawowy politicalpolityczny geographyGeografia.
20
57000
2000
to nasza geografia polityczna.
01:11
How do we distributerozprowadzać ourselvesmy sami around the worldświat?
21
59000
3000
W jaki sposób jesteśmy rozmieszczeni na świecie?
01:14
Now this is importantważny, because bordergranica conflictskonflikty
22
62000
3000
To ważne, ponieważ konflikty graniczne
01:17
justifyuzasadniać so much of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy military-industrialwojskowo-przemysłowego complexzłożony.
23
65000
3000
uzasadniają utrzymywanie wielu światowych zasobów militarnych.
01:20
BorderGranica conflictskonflikty can derailwykoleić
24
68000
2000
Konflikty graniczne mogą zniweczyć
01:22
so much of the progresspostęp that we hopenadzieja to achieveosiągać here.
25
70000
3000
postęp, który chcemy tutaj osiągnąć.
01:25
So I think we need a deepergłębiej understandingzrozumienie
26
73000
2000
Dlatego myślę, że powinniśmy lepiej zrozumieć
01:27
of how people, moneypieniądze, powermoc,
27
75000
2000
jak ludzie, pieniądze, władza,
01:29
religionreligia, culturekultura, technologytechnologia
28
77000
3000
religia, kultura, technologia
01:32
interactoddziaływać to changezmiana the mapmapa of the worldświat.
29
80000
2000
oddziałują na siebie i zmieniają mapę świata.
01:34
And we can try to anticipateprzewidywać those changeszmiany,
30
82000
2000
Możemy spróbować przewidzieć te zmiany
01:36
and shapekształt them in a more constructivekonstruktywny directionkierunek.
31
84000
3000
i kształtować je w konstruktywniejszy sposób.
01:39
So we're going to look at some mapsmapy of the pastprzeszłość,
32
87000
2000
Przyjrzymy się dawnym i aktualnym mapom
01:41
the presentteraźniejszość and some mapsmapy you haven'tnie mam seenwidziany
33
89000
3000
oraz mapom, których nie widzieliście,
01:44
in orderzamówienie to get a sensesens of where things are going.
34
92000
3000
aby przekonać się, jak rozwija się sytuacja.
01:47
Let's startpoczątek with the worldświat of 1945.
35
95000
3000
Zacznijmy od świata w 1945 r.
01:50
1945 there were just 100 countrieskraje in the worldświat.
36
98000
3000
W 1945 r. na mapie świata jest tylko 100 państw.
01:53
After WorldŚwiat WarWojny IIII, EuropeEuropy was devastatedzdewastowany,
37
101000
3000
Po drugiej wojnie światowej Europa była zniszczona.
01:56
but still heldtrzymany largeduży overseasza granicą colonieskolonie:
38
104000
3000
ale wciąż utrzymywała duże zamorskie kolonie:
01:59
FrenchFrancuski WestWest AfricaAfryka, BritishBrytyjskie EastWschód AfricaAfryka, SouthPołudniowa AsiaAsia, and so forthnaprzód.
39
107000
4000
Francuska Afryka Zachodnia, Brytyjska Afryka Wschodnia, Azja Południowa itd.
02:03
Then over the latepóźno '40s,
40
111000
2000
Od późnych lat 40.
02:05
'50s, '60s, '70s and '80s,
41
113000
2000
poprzez lata 50., 60., 70. i 80.
02:07
wavesfale of decolonizationdekolonizacji tookwziął placemiejsce.
42
115000
2000
następowały fale dekolonizacji.
02:09
Over 50 newNowy countrieskraje were bornurodzony.
43
117000
2000
Pojawiło się ponad 50 nowych krajów.
02:11
You can see that AfricaAfryka has been fragmentedfragmentowane.
44
119000
2000
Jak widać Afryka uległa fragmentacji.
02:13
IndiaIndie, PakistanPakistan, BangladeshBangladesz, SouthPołudniowa EastWschód AsianAzjatycki nationsnarody createdstworzony.
45
121000
4000
Powstały Indie, Pakistan, Bangladesz i inne kraje w południowo-wschodniej Azji.
02:17
Then cameoprawa ołowiana witrażu the endkoniec of the ColdZimno WarWojny.
46
125000
4000
Potem skończyła się zimna wojna.
02:21
The endkoniec of the ColdZimno WarWojny and the disintegrationrozpad of the SovietRadziecki UnionUnii.
47
129000
3000
Koniec zimnej wojny i rozpad Związku Radzieckiego.
02:24
You had the creationkreacja of newNowy statesstany in EasternWschodniej EuropeEuropy,
48
132000
3000
Nowe państwa powstają w Europe Wschodniej,
02:27
the formerbyły YugoslavJugosłowiańska republicsRepublik and the BalkansBałkany,
49
135000
2000
na terenie byłej Republiki Jugosławii i Bałkanów,
02:29
and the 'stans' stans of centralcentralny AsiaAsia.
50
137000
3000
a w Azji Centralnej "stany".
02:32
TodayDzisiaj we have 200 countrieskraje in the worldświat.
51
140000
3000
Dziś na świecie jest 200 państw.
02:35
The entireCały planetplaneta is coveredpokryty
52
143000
2000
Cała planeta pokryta jest siecią
02:37
by sovereignsuwerenny, independentniezależny nation-statespaństwa narodowe.
53
145000
3000
niepodległych państw narodowych.
02:40
Does that mean that someone'sktoś gainzdobyć has to be someonektoś else'sw przeciwnym razie lossutrata?
54
148000
5000
Czy to oznacza, że czyjś zysk musi oznaczać stratę kogoś innego?
02:45
Let's zoomPowiększenie in on one of the mostwiększość strategicstrategiczny areasobszary of the worldświat,
55
153000
3000
Przyjrzyjmy się jednej z najbardziej strategicznych części świata,
02:48
EasternWschodniej EurasiaEurazji.
56
156000
2000
wschodniej Euroazji.
02:50
As you can see on this mapmapa,
57
158000
2000
Jak widzicie na mapie,
02:52
RussiaRosja is still the largestNajwiększa countrykraj in the worldświat.
58
160000
2000
Rosja jest wciąż największym krajem świata.
02:54
And as you know, ChinaChiny is the mostwiększość populouszaludnione.
59
162000
2000
A jak wiecie, Chiny mają największą populacje.
02:56
And they sharedzielić a lengthydługie landwylądować bordergranica.
60
164000
2000
Kraje te mają długą wspólną granicę.
02:58
What you don't see on this mapmapa
61
166000
2000
Na mapie nie widać,
03:00
is that mostwiększość of Russia'sRosji 150 millionmilion people
62
168000
3000
że większość z 150 mln Rosjan
03:03
are concentratedstężony in its westernwestern provincesprowincje
63
171000
2000
zamieszkuje zachodnie prowincje
03:05
and areasobszary that are closeblisko to EuropeEuropy.
64
173000
2000
i regiony blisko Europy.
03:07
And only 30 millionmilion people are in its easternwschodni areasobszary.
65
175000
4000
Jedynie 30 mln ludzi mieszka na wschodnich obszarach.
03:11
In factfakt, the WorldŚwiat BankBank predictsprzewiduje
66
179000
2000
Bank Światowy przewiduje,
03:13
that Russia'sRosji populationpopulacja is decliningspadek
67
181000
2000
że populacja Rosji zmniejszy się
03:15
towardsw kierunku about 120 millionmilion people
68
183000
3000
do poziomu 120 mln.
03:18
And there is anotherinne thing that you don't see on this mapmapa.
69
186000
2000
Jest jeszcze coś, czego nie widać na tej mapie.
03:20
StalinStalin, KhrushchevChruszczow and other SovietRadziecki leadersprzywódcy
70
188000
3000
Stalin, Chruszczow, inni sowieccy przywódcy
03:23
forcedwymuszony RussiansRosjanie out to the fardaleko eastWschód
71
191000
2000
przymusowo wysyłali Rosjan na daleki wschód
03:25
to be in gulagsmarszałkowską, laborpraca campsobozy,
72
193000
2000
do gułagów, obozów pracy,
03:27
nuclearjądrowy citiesmiasta, whatevercokolwiek the casewalizka was.
73
195000
3000
atomowych miast i innych miejsc.
03:30
But as oilolej pricesceny roseRóża,
74
198000
2000
Ale gdy wzrosły ceny ropy,
03:32
RussianRosyjski governmentsrządy have investedzainwestowany in infrastructureinfrastruktura
75
200000
2000
rosyjskie rządy zainwestowały w infrastrukturę,
03:34
to unitezjednoczyć the countrykraj, eastWschód and westzachód.
76
202000
2000
aby zintegrować państwo, wschód i zachód.
03:36
But nothing has more perverselyprzewrotnie impactedwpływ
77
204000
3000
Nic nie wpłynęło tak przewrotnie
03:39
Russia'sRosji demographicdemograficzny distributiondystrybucja,
78
207000
2000
na rosyjską demografię.
03:41
because the people in the eastWschód, who never wanted to be there anywaytak czy inaczej,
79
209000
3000
Ludzie na wschodzie, którzy i tak nigdy nie chcieli tam trafić,
03:44
have gottenzdobyć on those trainspociągi and roadsdrogi
80
212000
2000
ruszyli tymi pociągami i drogami
03:46
and goneodszedł back to the westzachód.
81
214000
2000
z powrotem na zachód.
03:48
As a resultwynik, in the RussianRosyjski fardaleko eastWschód todaydzisiaj,
82
216000
3000
W efekcie dziś na wschodzie Rosji,
03:51
whichktóry is twicedwa razy the sizerozmiar of IndiaIndie,
83
219000
2000
która jest dwa razy większa od Indii,
03:53
you have exactlydokładnie sixsześć millionmilion RussiansRosjanie.
84
221000
3000
mieszka dokładnie 6 mln Rosjan.
03:56
So let's get a sensesens of what is happeningwydarzenie in this partczęść of the worldświat.
85
224000
3000
Spróbujmy uchwycić to, co dzieje się w tej części świata.
03:59
We can startpoczątek with MongoliaMongolia, or as some call it, Mine-goliaKopalnia golia.
86
227000
3000
Zacznijmy od Mongolii, nazywanej niekiedy Kopgolią.
04:02
Why do they call it that?
87
230000
2000
Dlaczego?
04:04
Because in Mine-goliaKopalnia golia, ChineseChiński firmsfirmy operatedziałać
88
232000
3000
Ponieważ w Kopgolii chińskie firmy
04:07
and ownwłasny mostwiększość of the mineskopalnie -- coppermiedź, zinccynk, goldzłoto --
89
235000
3000
są właścicielami większości kopalni -- miedzi, cynku, złota --
04:10
and they truckciężarówka the resourceszasoby southpołudnie and eastWschód into mainlandkontynent ChinaChiny.
90
238000
4000
a wydobyte surowce transportują na południe i wschód do Chin.
04:14
ChinaChiny isn't conqueringzdobywanie MongoliaMongolia.
91
242000
2000
Chiny nie podbijają Mongolii.
04:16
It's buyingkupowanie it.
92
244000
3000
One ją kupują.
04:19
ColoniesKOLONIE were oncepewnego razu conqueredpodbili. TodayDzisiaj countrieskraje are boughtkupiony.
93
247000
3000
Kiedyś kolonie się podbijało. Teraz kraje się kupuje.
04:22
So let's applyzastosować this principlezasada to SiberiaSiberia.
94
250000
4000
Zastosujmy tę zasadę do Syberii.
04:26
SiberiaSiberia mostwiększość of you probablyprawdopodobnie think of
95
254000
2000
Syberia kojarzy się wam prawdopodobnie
04:28
as a coldzimno, desolateopuszczony, unlivableunlivable placemiejsce.
96
256000
3000
z zimnym, opuszczonym, nieprzyjaznym miejscem.
04:31
But in factfakt, with globalświatowy warmingogrzewanie and risingpodniesienie temperaturestemperatury,
97
259000
3000
Ale tak naprawdę z powodu globalnego ocieplenia
04:34
all of a suddennagły you have vastogromny wheatpszenica fieldspola
98
262000
2000
okazuje się, że wyrastają tam pola pszenicy
04:36
and agribusinessAgrobiznes, and grainziarno beingistota producedwytworzony in SiberiaSiberia.
99
264000
4000
i agrobiznesy, a zboża są produkowane na Syberii.
04:40
But who is it going to feedkarmić?
100
268000
2000
Ale kto je skonsumuje?
04:42
Well, just on the other sidebok of the AmoAMO RiverRzeka,
101
270000
3000
Cóż, tuż obok na drugim brzegu rzeki Arno
04:45
in the HeilongjiangHeilongjiang and HarbinHarbin provincesprowincje of ChinaChiny,
102
273000
3000
w chińskiej prowincji Heilongjiang i jej stolicy Harbin
04:48
you have over 100 millionmilion people.
103
276000
2000
mieszka ponad 100 mln ludzi.
04:50
That's largerwiększy than the entireCały populationpopulacja of RussiaRosja.
104
278000
3000
To więcej niż cała populacja Rosji.
04:53
EveryKażdy singlepojedynczy yearrok, for at leastnajmniej a decadedekada or more,
105
281000
3000
Każdego roku od co najmniej dekady
04:56
[60,000] of them have been votinggłosowanie with theirich feetstopy,
106
284000
3000
60 tys. z nich głosuje nogami
04:59
crossingprzejście, movingw ruchu northpółnoc and inhabitingzamieszkujących this desolateopuszczony terrainteren.
107
287000
5000
i przemieszcza się na północ, aby zamieszkać na tych opuszczonych terenach.
05:04
They setzestaw up theirich ownwłasny bazaarsbazary and medicalmedyczny clinicskliniki.
108
292000
2000
Otwierają tam własne bazary i kliniki medyczne.
05:06
They'veThey've takenwzięty over the timberdrzewny industryprzemysł
109
294000
2000
Przejęli przemysł drzewny
05:08
and been shippingWysyłka  the lumberTarcica eastWschód, back into ChinaChiny.
110
296000
3000
i transportują drewno na wschód, do Chin.
05:11
Again, like MongoliaMongolia,
111
299000
2000
Tak jak w przypadku Mongolii
05:13
ChinaChiny isn't conqueringzdobywanie RussiaRosja. It's just leasingleasingu it.
112
301000
4000
Chiny nie podbijają Rosji, one ją biorą w leasing.
05:17
That's what I call globalizationglobalizacja ChineseChiński stylestyl.
113
305000
4000
Oto, co nazywam globalizacją po chińsku.
05:21
Now maybe this is what the mapmapa of the regionregion
114
309000
2000
Tak może wyglądać mapa tego regionu
05:23
mightmoc look like in 10 to 20 yearslat.
115
311000
2000
za 10 do 20 lat.
05:25
But holdutrzymać on. This mapmapa is 700 yearslat oldstary.
116
313000
4000
Ale chwileczkę. Ta mapa ma 700 lat.
05:29
This is the mapmapa of the YuanYuan DynastyDynastia,
117
317000
2000
Pochodzi z czasów dynastii Yuan
05:31
led by KublaiKubilaj KhanKhan, the grandsonwnuk of GenghisCzyngis-chan KhanKhan.
118
319000
4000
pod rządami Kubla Chana, wnuka Czyngis Chana.
05:35
So historyhistoria doesn't necessarilykoniecznie repeatpowtarzać itselfsamo,
119
323000
2000
Historia zatem niekoniecznie się powtarza,
05:37
but it does rhymerym.
120
325000
2000
ale się rymuje.
05:39
This is just to give you a tastesmak of what's happeningwydarzenie in this partczęść of the worldświat.
121
327000
4000
To była tylko mała próbka tego, co dzieje się w tej części świata.
05:43
Again, globalizationglobalizacja ChineseChiński stylestyl.
122
331000
2000
Znowu, globalizacja po chińsku.
05:45
Because globalizationglobalizacja opensotwiera się up all kindsrodzaje of wayssposoby for us to
123
333000
3000
Ponieważ globalizacja otwiera nam nowe możliwości
05:48
undermineosłabiać and changezmiana the way we think about politicalpolityczny geographyGeografia.
124
336000
5000
podważenia i zmiany tego, jak myślimy o geografii politycznej.
05:53
So, the historyhistoria of EastWschód AsiaAsia in factfakt,
125
341000
3000
A więc, historia Azji Wschodniej
05:56
people don't think about nationsnarody and bordersgranice.
126
344000
2000
to dla ludzi nie historia narodów i granic,
05:58
They think more in termswarunki of empiresimperia and hierarchiesHierarchie,
127
346000
3000
ale raczej imperiów i hierarchii,
06:01
usuallyzazwyczaj ChineseChiński or JapaneseJapoński.
128
349000
2000
zazwyczaj chińskich lub japońskich.
06:03
Well it's China'sW Chinach turnskręcać again.
129
351000
2000
Teraz znowu kolej Chin.
06:05
So let's look at how ChinaChiny is re-establishingprzywrócenie
130
353000
2000
Popatrzmy zatem, jak Chiny odbudowują
06:07
that hierarchyhierarchia in the fardaleko EastWschód.
131
355000
2000
hierarchię na Dalekim Wschodzie.
06:09
It startszaczyna się with the globalświatowy hubspiasty.
132
357000
2000
Wszystko zaczyna się od globalnych metropolii.
06:11
RememberNależy pamiętać the 40 dotskropki on the nighttimenocy mapmapa
133
359000
3000
Pamiętajcie o 40 punktach na nocnej mapie
06:14
that showpokazać the hubspiasty of the globalświatowy economygospodarka?
134
362000
2000
pokazujących centra światowej gospodarki.
06:16
EastWschód AsiaAsia todaydzisiaj has more of those globalświatowy hubspiasty
135
364000
2000
W dzisiejszej Azji Wschodniej jest więcej
06:18
than any other regionregion in the worldświat.
136
366000
2000
tych centrów niż gdziekolwiek indziej.
06:20
TokyoTokyo, SeoulSeoul, BeijingBeijing, ShanghaiShanghai,
137
368000
3000
Tokio, Seul, Pekin, Szanghaj,
06:23
HongHong KongKong, SingaporeSingapur and SidneySidney.
138
371000
3000
Hong Kong, Singapur i Sydney.
06:26
These are the filtersfiltry and funnelsLejki of globalświatowy capitalkapitał.
139
374000
2000
To są źródła rozprzestrzeniania się i transmisji światowego kapitału.
06:28
TrillionsBiliony of dollarsdolarów a yearrok are beingistota broughtprzyniósł into the regionregion,
140
376000
3000
Do tego regionu rocznie napływają biliony dolarów.
06:31
so much of it beingistota investedzainwestowany into ChinaChiny.
141
379000
3000
I tyle jest inwestowane w Chinach.
06:34
Then there is tradehandel.
142
382000
2000
Poza tym jest handel.
06:36
These vectorswektory and arrowsstrzałki representprzedstawiać ever strongersilniejszy
143
384000
2000
Te strzałki i wektory pokazują nawet silniejsze
06:38
tradehandel relationshipsrelacje that ChinaChiny has
144
386000
2000
powiązania handlowe Chin
06:40
with everykażdy countrykraj in the regionregion.
145
388000
2000
ze wszystkimi krajami w regionie.
06:42
SpecificallyW szczególności, it targetscele JapanJaponia
146
390000
2000
A zwłaszcza z Japonią,
06:44
and KoreaKorea and AustraliaAustralia,
147
392000
2000
Koreą i Australią,
06:46
countrieskraje that are strongsilny alliesSojusznicy of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
148
394000
2000
krajami, które są ważnymi sojusznikami USA.
06:48
AustraliaAustralia, for exampleprzykład, is heavilyciężko dependentzależny
149
396000
2000
Australia przykładowo jest bardzo uzależniona
06:50
on exportingEksport ironżelazo orekruszec and naturalnaturalny gasgaz to ChinaChiny.
150
398000
4000
od eksportowania rudy żelaza i gazu do Chin.
06:54
For poorerbiedniejszych countrieskraje, ChinaChiny reducesredukuje tariffstaryfy
151
402000
3000
Biedniejszym krajom Chiny obniżają cła,
06:57
so that LaosLaos and CambodiaKambodża can sellSprzedać theirich goodsdobra more cheaplytanio
152
405000
3000
dzięki czemu Laos i Kambodża mogą taniej sprzedawać swoje towary
07:00
and becomestają się dependentzależny on exportingEksport to ChinaChiny as well.
153
408000
3000
i także uzależnić się od eksportowania do Chin.
07:03
And now manywiele of you have been readingczytanie in the newsAktualności
154
411000
2000
Ilu z was czytało w gazetach,
07:05
how people are looking to ChinaChiny
155
413000
2000
że ludzie spodziewają się,
07:07
to leadprowadzić the reboundodbić się, the economicgospodarczy reboundodbić się, not just in AsiaAsia, but potentiallypotencjalnie for the worldświat.
156
415000
5000
że Chiny wyprowadzą z dołka, gospodarczego dołka, nie tylko Azję, ale cały świat.
07:12
The AsianAzjatycki freewolny tradehandel zonestrefa, almostprawie freewolny tradehandel zonestrefa, that's emergingwyłaniający się
157
420000
4000
Obroty w powstającej azjatyckiej strefie wolnego, prawie wolnego, handlu
07:16
now has a greaterwiększy tradehandel volumeTom than tradehandel acrossprzez the PacificPacyfiku.
158
424000
4000
mają większą wartość niż te w handlu w strefie Pacyfiku.
07:20
So ChinaChiny is becomingtwarzowy the anchorKotwica of the economygospodarka in the regionregion.
159
428000
3000
Chiny stają się gwarantem gospodarczym w regionie.
07:23
AnotherInnym pillarfilar of this strategystrategia is diplomacyDyplomacja.
160
431000
3000
Innym filarem tej strategii jest dyplomacja.
07:26
ChinaChiny has signedpodpisany militarywojskowy agreementsumowy with manywiele countrieskraje in the regionregion.
161
434000
4000
Chiny podpisały porozumienia militarne z wieloma krajami w regionie.
07:30
It has becomestają się the hubcentrum of diplomaticdyplomatyczne institutionsinstytucje
162
438000
3000
Stały się stolicą wielu dyplomatycznych instytucji
07:33
suchtaki as the EastWschód AsianAzjatycki CommunitySpołeczności.
163
441000
2000
takich jak Wspólnota Azji Wschodniej.
07:35
Some of these organizationsorganizacje don't even have
164
443000
2000
Do niektórych z tych organizacji
07:37
the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa as a memberczłonek.
165
445000
2000
nie należą Stany Zjednoczone.
07:39
There is a treatyTraktat of nonaggressionłamiąc betweenpomiędzy countrieskraje,
166
447000
2000
Kraje zawarły też pakt o nieagresji,
07:41
suchtaki that if there were a conflictkonflikt betweenpomiędzy ChinaChiny and the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
167
449000
4000
także w przypadku konfliktu pomiędzy Chinami i USA
07:45
mostwiększość countrieskraje vowślub to just sitsiedzieć it out,
168
453000
3000
większość krajów, w tym sojusznicy USA
07:48
includingwłącznie z AmericanAmerykański alliesSojusznicy like KoreaKorea and AustraliaAustralia.
169
456000
3000
jak Korea i Australia, zobowiązały się zachować neutralność.
07:51
AnotherInnym pillarfilar of the strategystrategia,
170
459000
2000
Innym filarem tej strategii,
07:53
like RussiaRosja, is demographicdemograficzny.
171
461000
2000
jak w przypadku Rosji, jest demografia.
07:55
ChinaChiny exportsEksport businessbiznes people, nanniesopiekunki do dzieci, studentsstudenci,
172
463000
3000
Chiny eksportują biznesmenów, niańki, studentów,
07:58
teachersnauczyciele to teachnauczać ChineseChiński around the regionregion,
173
466000
3000
nauczycieli, który uczą chińskiego w regionie,
08:01
to intermarryżenić and to occupyzająć ever greaterwiększy
174
469000
3000
aby zawierali związki małżeńskie
08:04
commandingwydawanie poleceń heightswysokości of the economiesgospodarki.
175
472000
2000
i zdobywali kolejne szczyty gospodarcze.
08:06
AlreadyJuż ethnicetniczny ChineseChiński people
176
474000
2000
Już teraz w Malezji, Tajlandii i Indonezji
08:08
in MalaysiaMalezja, ThailandTajlandia and IndonesiaIndonezja
177
476000
3000
ludzie pochodzący z Chin
08:11
are the realreal keyklawisz factorsczynniki and driversSterowniki
178
479000
3000
są kluczem do powodzenia
08:14
in the economiesgospodarki there.
179
482000
2000
tamtejszych gospodarek.
08:16
ChineseChiński prideduma is resurgentodradzająca in the regionregion
180
484000
2000
W efekcie chińska duma w regionie
08:18
as a resultwynik.
181
486000
2000
odradza się.
08:20
SingaporeSingapur, for exampleprzykład, used to banzakaz ChineseChiński languagejęzyk educationEdukacja.
182
488000
3000
Przykładowo w Singapurze nauczanie chińskiego było zakazane.
08:23
Now it encourageszachęca do it.
183
491000
2000
Teraz się do niego zachęca.
08:25
If you addDodaj it all up what do you get?
184
493000
2000
Jeśli zsumujemy te czynniki, co uzyskamy?
08:27
Well, if you rememberZapamiętaj before WorldŚwiat WarWojny IIII,
185
495000
2000
Jeśli pamiętacie, Japonia przed drugą wojną światową
08:29
JapanJaponia had a visionwizja
186
497000
2000
miała wizję
08:31
for a greaterwiększy JapaneseJapoński co-prosperityDobra koniunktura spherekula.
187
499000
3000
wielkiej japońskiej, bogatej strefy wpływów.
08:34
What's emergingwyłaniający się todaydzisiaj is what you mightmoc call
188
502000
2000
To, co powstaje dziś, można nazwać
08:36
a greaterwiększy ChineseChiński co-prosperityDobra koniunktura spherekula.
189
504000
3000
wielką chińską strefą wpływów.
08:39
So no mattermateria what the lineskwestia on the mapmapa tell you
190
507000
2000
Bez względu na to, na co wskazują linie na mapie
08:41
in termswarunki of nationsnarody and bordersgranice,
191
509000
2000
w kontekście narodów i granic,
08:43
what you really have emergingwyłaniający się in the fardaleko eastWschód
192
511000
2000
to, co rzeczywiście rodzi się na Dalekim Wschodzie
08:45
are nationalkrajowy cultureskultury,
193
513000
2000
to kultury narodowe,
08:47
but in a much more fluidpłyn, imperialImperial zonestrefa.
194
515000
3000
ale w znacznie płynniejszej, imperialnej strefie.
08:50
All of this is happeningwydarzenie withoutbez firingwypalania a shotstrzał.
195
518000
3000
Wszystko to dzieje się bez jednego wystrzału.
08:53
That's mostwiększość certainlyna pewno not the casewalizka in the MiddleŚrodkowy EastWschód
196
521000
3000
W przeciwieństwie do sytuacji na Bliskim Wschodzie,
08:56
where countrieskraje are still very uncomfortableniewygodny
197
524000
3000
gdzie kraje wciąż nie zaakceptowały
08:59
in the bordersgranice left behindza by EuropeanEuropejski colonialistskolonistów.
198
527000
3000
granic narzuconych im przez europejskich kolonizatorów.
09:02
So what can we do to think about bordersgranice differentlyróżnie in this partczęść of the worldświat?
199
530000
4000
Co możemy zrobić, aby inaczej postrzegać granice w tej części świata?
09:06
What lineskwestia on the mapmapa should we focusskupiać on?
200
534000
2000
Na jakich liniach na mapie trzeba się skupić?
09:08
What I want to presentteraźniejszość to you is what I call
201
536000
2000
To, co chcę wam zaprezentować, nazywam
09:10
statestan buildingbudynek, day by day.
202
538000
3000
budowaniem państwa dzień po dniu.
09:13
Let's startpoczątek with IraqIrak.
203
541000
2000
Zacznijmy od Iraku.
09:15
SixSześć yearslat after the U.S. invasioninwazja of IraqIrak,
204
543000
2000
Po 6 latach od amerykańskiej inwazji na Irak
09:17
the countrykraj still existsistnieje more on a mapmapa than it does in realityrzeczywistość.
205
545000
3000
kraj ten wciąż istnieje bardziej na mapie niż w rzeczywistości.
09:20
OilOlej used to be one of the forcessiły holdingtrzymać IraqIrak togetherRazem;
206
548000
3000
Ropa była jednym z czynników spajających Irak.
09:23
now it is the mostwiększość significantznaczący causeprzyczyna of the country'skraju disintegrationrozpad.
207
551000
4000
Teraz jest najważniejszą przyczyną rozpadu tego kraju.
09:27
The reasonpowód is KurdistanKurdystan.
208
555000
2000
Powodem jest Kurdystan.
09:29
The KurdsKurdowie for 3,000 yearslat
209
557000
2000
Od 3000 lat Kurdowie
09:31
have been wagingtoczyć a struggleborykać się for independenceniezależność,
210
559000
2000
walczą o niepodległość.
09:33
and now is theirich chanceszansa to finallywreszcie have it.
211
561000
2000
Teraz rzeczywiście mają szansę zwyciężyć.
09:35
These are pipelinerurociąg routestrasy, whichktóry emergepojawić się from KurdistanKurdystan,
212
563000
3000
To są ropociągi, które zaczynają swój bieg w Kurdystanie,
09:38
whichktóry is an oil-richbogate w ropę regionregion.
213
566000
2000
który jest regionem bogatym w ropę.
09:40
And todaydzisiaj, if you go to KurdistanKurdystan,
214
568000
2000
Dziś w Kurdystanie
09:42
you'llTy będziesz see that KurdishKurdyjski PeshmergaPeszmergów guerillaspartyzanci
215
570000
2000
obserwujemy jak peszmergowie,
09:44
are squaringkwadratura off againstprzeciwko the SunniSunnici IraqiIracki armyarmia.
216
572000
3000
kurdyjscy bojownicy, szykują się do bitwy z sunnicką armią.
09:47
But what are they guardingosłony?
217
575000
2000
Czego bronią?
09:49
Is it really a bordergranica on the mapmapa?
218
577000
2000
Czy rzeczywiście granicy na mapie?
09:51
No. It's the pipelinesrurociągi.
219
579000
2000
Nie. Chodzi o rurociągi.
09:53
If the KurdsKurdowie can controlkontrola theirich pipelinesrurociągi, they can setzestaw the termswarunki
220
581000
2000
Jeśli Kurdowie będą kontrolować rurociągi, będą dyktować warunki
09:55
of theirich ownwłasny statehoodpaństwowości.
221
583000
2000
swojej niepodległości.
09:57
Now should we be upsetzdenerwowany about this, about the potentialpotencjał disintegrationrozpad of IraqIrak?
222
585000
3000
Czy powinniśmy się martwić możliwym rozpadem Iraku?
10:00
I don't believe we should.
223
588000
2000
Nie sądzę.
10:02
IraqIrak will still be the seconddruga largestNajwiększa oilolej producerproducent in the worldświat,
224
590000
3000
Irak wciąż będzie drugim największym producentem ropy na świecie
10:05
behindza SaudiArabii Saudyjskiej ArabiaArabia.
225
593000
2000
zaraz za Arabią Saudyjską.
10:07
And we'lldobrze have a chanceszansa to solverozwiązać a 3,000 yearrok oldstary disputesporu.
226
595000
3000
Będzie to też okazja do rozwiązania trwającego 3 tys. lat konfliktu.
10:10
Now rememberZapamiętaj KurdistanKurdystan is landlockedśródlądowych.
227
598000
2000
Pamiętajmy, że Kurdystan nie ma dostępu do morza.
10:12
It has no choicewybór but to behavezachować się.
228
600000
2000
Nie może zatem prowokować,
10:14
In orderzamówienie to profitzysk from its oilolej
229
602000
2000
bo inaczej nie zarobi na ropie,
10:16
it has to exporteksport it throughprzez TurkeyTurcja or SyriaSyria,
230
604000
3000
którą musi eksportować przez Turcję lub Syrię
10:19
and other countrieskraje, and IraqIrak itselfsamo.
231
607000
2000
i inne kraje, w tym Irak.
10:21
And thereforew związku z tym it has to have amicablepolubownego relationsrelacje with them.
232
609000
3000
Dlatego musi mieć z nimi przyjazne stosunki.
10:24
Now letspozwala look at a perennialbylina conflictkonflikt in the regionregion.
233
612000
3000
Przyjrzyjmy się teraz permanentnemu konfliktowi w regionie.
10:27
That is, of coursekurs, in PalestinePalestyna.
234
615000
2000
Oczywiście, chodzi o Palestynę.
10:29
PalestinePalestyna is something of a cartographickartograficzne anomalyAnomalia
235
617000
4000
Palestyna jest kartograficzną anomalią,
10:33
because it's two partsCzęści PalestinianPalestyńskich, one partczęść IsraelIzrael.
236
621000
3000
bo na dwie części Palestyny, przypada jedna część izraelska.
10:36
30 yearslat of roseRóża gardenogród diplomacyDyplomacja
237
624000
2000
30 lat chowania głowy w piasek
10:38
have not delivereddostarczone us peacepokój in this conflictkonflikt.
238
626000
3000
nie przyniosło temu regionowi pokoju.
10:41
What mightmoc? I believe that what mightmoc
239
629000
3000
Co by przyniosło? Sądzę,
10:44
solverozwiązać the problemproblem is infrastructureinfrastruktura.
240
632000
2000
że rozwiązaniem byłaby infrastruktura.
10:46
TodayDzisiaj donorsdawców are spendingwydatki billionsmiliardy of dollarsdolarów on this.
241
634000
3000
Dziś miliardy dolarów wydaje się na to.
10:49
These two arrowsstrzałki are an arcłuk,
242
637000
2000
Te dwie strzałki tworzą łuk,
10:51
an arcłuk of commuterpodmiejskich railroadsKoleje and other infrastructureinfrastruktura
243
639000
3000
łuk kolei dojazdowych i pozostałej infrastruktury
10:54
that linkpołączyć the WestWest BankBank and GazaStrefy Gazy.
244
642000
3000
łączącej Zachodni Brzeg i Gazę.
10:57
If GazaStrefy Gazy can have a functioningfunkcjonowanie portPort
245
645000
2000
Jeżeli w Gazie mógłby istnieć port,
10:59
and be linkedpołączony to the WestWest BankBank, you can have a viablewykonalny PalestinianPalestyńskich statestan,
246
647000
3000
który byłby połączony z Zachodnim Brzegiem, państwo palestyńskie
11:02
PalestinianPalestyńskich economygospodarka.
247
650000
2000
i gospodarka mogłoby istnieć.
11:04
That, I believe, is going to bringprzynieść peacepokój to this particularszczególny conflictkonflikt.
248
652000
4000
To moim zdaniem zakończy ten konflikt.
11:08
The lessonlekcja from KurdistanKurdystan and from PalestinePalestyna
249
656000
4000
Przypadek Kurdystanu i Palestyny
11:12
is that independenceniezależność alonesam, withoutbez infrastructureinfrastruktura,
250
660000
3000
świadczy o tym, że niepodległość bez infrastruktury
11:15
is futiledaremne.
251
663000
2000
nie ma racji bytu.
11:17
Now what mightmoc this entireCały regionregion look like
252
665000
2000
Jak mógłby wyglądać cały ten region,
11:19
if in factfakt we focusskupiać on other lineskwestia on the mapmapa besidesoprócz bordersgranice,
253
667000
4000
gdybyśmy skoncentrowali się na innych liniach niż granice,
11:23
when the insecuritiesniepewność mightmoc abateAbate?
254
671000
3000
gdy niepewności wygasną?
11:26
The last time that was the casewalizka was actuallytak właściwie
255
674000
2000
Ostatni raz mapa tego regionu wyglądała tak
11:28
a centurystulecie agotemu, duringpodczas the OttomanImperium Osmańskiego EmpireImperium.
256
676000
2000
100 lat temu w czasach imperium osmańskiego.
11:30
This is the HejazHejaz RailwayKolejowe.
257
678000
2000
Oto linia kolejowa Hejaz.
11:32
The HejazHejaz RailwayKolejowe ranpobiegł from IstanbulIstanbul to MedinaMedina viaprzez DamascusDamaszek.
258
680000
4000
Biegła od Stambułu do Medyny przez Damaszek.
11:36
It even had an offshootpochodną runningbieganie to HaifaHaifa
259
684000
2000
Jej odnoga wiodła nawet do Hajfy,
11:38
in what is todaydzisiaj IsraelIzrael, on the MediterraneanMediterranean SeaMorze.
260
686000
2000
miasta w dzisiejszym Izraelu nad Morzem Śródziemnym.
11:40
But todaydzisiaj the HejazHejaz RailwayKolejowe lieskłamstwa in tattersszmata, ruinsruiny.
261
688000
4000
Ale dziś linia kolejowa Hejaz jest w ruinie.
11:44
If we were to focusskupiać on reconstructingRekonstrukcja these curvykrzywego lineskwestia on the mapmapa,
262
692000
3000
Gdybyśmy skupili się na zrekonstruowaniu tych linii na mapie,
11:47
infrastructureinfrastruktura, that crosskrzyż the straightproste lineskwestia, the bordersgranice,
263
695000
3000
infrastruktury, która przekracza proste linie, granice,
11:50
I believe the MiddleŚrodkowy EastWschód would be a fardaleko more peacefulspokojna regionregion.
264
698000
4000
wierzę, że Bliski Wschód byłby o wiele spokojniejszym regionem.
11:54
Now let's look at anotherinne partczęść of the worldświat,
265
702000
2000
Teraz przypatrzmy się innej części świata,
11:56
the formerbyły SovietRadziecki RepublicsRepublik of CentralCentrum AsiaAsia, the 'stans' stans.
266
704000
3000
dawnym radzieckim republikom w środkowej Azji, tzw. "stanom".
11:59
These countries'krajów bordersgranice originatepochodzić from Stalin'sStalina decreesdekrety.
267
707000
3000
Granice tych państw wytyczono zgodnie z dekretami Stalina,
12:02
He purposelycelowo did not want these countrieskraje to make sensesens.
268
710000
4000
który oczywiście nie chciał, aby miały one sens.
12:06
He wanted ethnicitiesgrupy etniczne to minglemieszają się
269
714000
2000
Chciał pomieszać różne narodowości,
12:08
in wayssposoby that would allowdopuszczać him to dividepodzielić and rulereguła.
270
716000
2000
dzięki czemu mógłby dzielić i rządzić.
12:10
FortunatelyNa szczęście for them, mostwiększość of theirich oilolej and gasgaz resourceszasoby
271
718000
3000
Na szczęście dla nich większość ich zasobów gazu i ropy
12:13
were discoveredodkryty after the SovietRadziecki UnionUnii collapsedzwinięty.
272
721000
3000
odkryto po upadku Związku Radzieckiego.
12:16
Now I know some of you maymoże be thinkingmyślący, "OilOlej, oilolej, oilolej.
273
724000
3000
Wiem, co niektórzy z was myślą: "Ropa, ropa, ropa.
12:19
Why is it all he's talkingmówić about is oilolej?"
274
727000
2000
Czemu on ciągle gada o ropie?"
12:21
Well, there is a bigduży differenceróżnica in the way we used to talk about oilolej
275
729000
3000
Sposób, w jaki mówiliśmy o ropie kiedyś
12:24
and the way we're talkingmówić about it now.
276
732000
2000
bardzo się zmienił.
12:26
Before it was, how do we controlkontrola theirich oilolej?
277
734000
3000
Kiedyś pytaliśmy: jak kontrolować ich ropę?
12:29
Now it's theirich oilolej for theirich ownwłasny purposescele.
278
737000
2000
Teraz ich ropa ma służyć ich celom.
12:31
And I assuregwarantować you it's everykażdy bitkawałek as importantważny to them
279
739000
2000
Zapewniam was, że jest dla nich tak samo ważna
12:33
as it mightmoc have been to colonizerskolonizatorów and imperialistsimperialistów.
280
741000
4000
jak dla nigdysiejszych kolonizatorów i imperialistów.
12:37
Here are just some of the pipelinerurociąg projectionsprognozy
281
745000
2000
Mam tu kilka propozycji przebiegu
12:39
and possibilitiesmożliwości and scenariosscenariusze
282
747000
2000
ropociągów, możliwych scenariuszy
12:41
and routestrasy that are beingistota mappedmapowane out for the nextNastępny severalkilka decadesdziesiątki lat.
283
749000
3000
i tras wytyczanych na następne kilka dekad.
12:44
A great dealsprawa of them.
284
752000
2000
Bardzo wiele z nich.
12:46
For a numbernumer of countrieskraje in this partczęść of the worldświat,
285
754000
2000
Dla wielu krajów w tej części świata
12:48
havingmający pipelinesrurociągi is the ticketbilet to becomingtwarzowy partczęść of the globalświatowy economygospodarka
286
756000
3000
rurociągi są szansą na stanie się częścią światowej gospodarki
12:51
and for havingmający some meaningznaczenie
287
759000
2000
i zyskanie znaczenia
12:53
besidesoprócz the bordersgranice that they are not loyalwierny to themselvessami.
288
761000
2000
poza granicami, które nie są trwałe.
12:55
Just take AzerbaijanAzerbejdżan.
289
763000
3000
Weźmy Azerbejdżan.
12:58
AzerbaijanAzerbejdżan was a forgottenzapomniany cornerkąt of the CaucusesKaukazie,
290
766000
2000
Azerbejdżan był zapomnianym zakątkiem Kaukazu.
13:00
but now with the Baku-Tbilisi-CeyhanBaku-Tbilisi-Ceyhan pipelinerurociąg into TurkeyTurcja,
291
768000
4000
Ale dzięki ropociągowi Baku-Tbilisi-Ceyhan prowadzącemu do Turcji
13:04
it has rebrandedprzemianowane itselfsamo as the frontiergranica of the westzachód.
292
772000
4000
zaczął być postrzegany jako granica Zachodu.
13:08
Then there is TurkmenistanTurkmenistan, whichktóry mostwiększość people think of
293
776000
3000
Turkmenistan, który większości kojarzy się
13:11
as a frozenmrożony basketkosz casewalizka.
294
779000
2000
z zamarzniętą ruiną
13:13
But now it's contributingprzyczynianie się gasgaz acrossprzez the CaspianKaspian SeaMorze
295
781000
3000
obecnie przesyła gaz przez Morze Kaspijskie
13:16
to providezapewniać for EuropeEuropy,
296
784000
2000
do Europy,
13:18
and even a potentiallypotencjalnie TurkmenTurkmeński-
297
786000
2000
a możliwa jest również budowa rurociągu łączącego
13:20
Afghan-Pakistan-IndiaAfghan-Pakistan Indie pipelinerurociąg as well.
298
788000
4000
Turkmenistan, Afganistan, Pakistan i Indie.
13:24
Then there is KazakhstanKazachstan, whichktóry didn't even have a nameNazwa before.
299
792000
2000
Kazachstan kiedyś nie miał nawet własnej nazwy.
13:26
It was more considereduważane SouthPołudniowa SiberiaSiberia duringpodczas the SovietRadziecki UnionUnii.
300
794000
4000
W czasach ZSRR był uważany za południową Syberię.
13:30
TodayDzisiaj mostwiększość people recognizerozpoznać KazakhstanKazachstan
301
798000
2000
Dziś większość postrzega Kazachstan
13:32
as an emergingwyłaniający się geopoliticalgeopolityczny playergracz. Why?
302
800000
2000
jako nowego geopolitycznego gracza. Dlaczego?
13:34
Because it has shrewdlypokojowego rozwiązywania sporów designedzaprojektowany pipelinesrurociągi to flowpływ acrossprzez the CaspianKaspian,
303
802000
4000
Ponieważ sprytnie zaprojektował rurociągi tak, aby przebiegały
13:38
northpółnoc throughprzez RussiaRosja, and even eastWschód to ChinaChiny.
304
806000
4000
przez Morze Kaspijskie, a nie Rosję, a także do Chin.
13:42
More pipelinesrurociągi meansznaczy more silkjedwab roadsdrogi, insteadzamiast of the Great GameGra.
305
810000
4000
Więcej rurociągów oznacza więcej jedwabnych szlaków zamiast Wielkiej Gry.
13:46
The Great GameGra connoteskojarzy dominanceprzewaga of one over the other.
306
814000
4000
Wielka Gra kojarzy się z dominacją.
13:50
SilkJedwab roadDroga connoteskojarzy independenceniezależność and mutualwzajemny trustzaufanie.
307
818000
3000
Jedwabny szlak z niezależnością i wzajemnym zaufaniem.
13:53
The more pipelinesrurociągi we have, the more silkjedwab roadsdrogi we'lldobrze have,
308
821000
3000
Im więcej mamy rurociągów, tym więcej jedwabnych szlaków,
13:56
and the lessmniej of a dominantdominujący Great GameGra competitionzawody
309
824000
3000
i mniej polegającej na dominacji Wielkiej Gry
13:59
we'lldobrze have in the 21stul centurystulecie.
310
827000
3000
w XXI wieku.
14:02
Now let's look at the only partczęść of the worldświat that really has broughtprzyniósł down its bordersgranice,
311
830000
3000
Przyjrzyjmy się teraz jedynej części świata, która naprawdę zniosła granicę,
14:05
and how that has enhancedulepszony its strengthwytrzymałość.
312
833000
2000
oraz temu, jak zwiększyło to jej siłę.
14:07
And that is, of coursekurs, EuropeEuropy.
313
835000
3000
Chodzi oczywiście o Europę.
14:10
The EuropeanEuropejski UnionUnii beganrozpoczął się as just the coalwęgiel and steelstal communityspołeczność of sixsześć countrieskraje,
314
838000
3000
Unia Europejska zaczynała jako wspólnota węgla i stali sześciu krajów.
14:13
and theirich mainGłówny purposecel, powód was really to keep the rehabilitationRehabilitacja of GermanyNiemcy
315
841000
4000
A jej głównym celem było przeprowadzenie rehabilitacji Niemiec
14:17
to happenzdarzyć in a peacefulspokojna way.
316
845000
2000
w pokojowy sposób.
14:19
But then eventuallyostatecznie it grewrósł into 12 countrieskraje,
317
847000
4000
Ale w końcu rozrosła się do 12 krajów,
14:23
and those are the 12 starsgwiazdy on the EuropeanEuropejski flagFlaga.
318
851000
2000
które symbolizuje 12 gwiazdek na europejskiej fladze.
14:25
The E.U. alsorównież becamestał się a currencyWaluta blockblok,
319
853000
2000
UE stała się także blokiem walutowym
14:27
and is now the mostwiększość powerfulpotężny tradehandel blockblok in the entireCały worldświat.
320
855000
4000
i jest teraz najpotężniejszym blokiem handlowym na świecie.
14:31
On averageśredni, the E.U. has growndorosły by one countrykraj perza yearrok
321
859000
3000
Średnio UE powiększała się o rocznie o jedno państwo
14:34
sinceod the endkoniec of the ColdZimno WarWojny.
322
862000
2000
od końca zimnej wojny.
14:36
In factfakt mostwiększość of that happenedstało się on just one day.
323
864000
3000
W rzeczywistości większość państw przystąpiła jednego dnia.
14:39
In 2004, 15 newNowy countrieskraje joinedDołączył the E.U.
324
867000
2000
W 2004 r. 15 nowych krajów dołączyło do UE,
14:41
and now you have what mostwiększość people considerrozważać
325
869000
3000
co w powszechnym mniemaniu spowodowało utworzenie
14:44
a zonestrefa of peacepokój spanningrozpiętość 27 countrieskraje
326
872000
2000
strefy pokoju obejmującej 27 krajów
14:46
and 450 millionmilion people.
327
874000
3000
i 450 mln ludzi.
14:49
So what is nextNastępny? What is the futureprzyszłość of the EuropeanEuropejski UnionUnii?
328
877000
4000
Co dalej? Jak jest przyszłość Unii Europejskiej?
14:53
Well in lightlekki blueniebieski, you see the zonesstref
329
881000
2000
Jasno niebieskie strefy
14:55
or the regionsregiony that are at leastnajmniej two-thirdsdwie trzecie
330
883000
2000
bądź regiony są w przynajmniej 2/3
14:57
or more dependentzależny on the EuropeanEuropejski UnionUnii
331
885000
2000
zależne od Unii Europejskiej
14:59
for tradehandel and investmentinwestycja.
332
887000
2000
w kwestii handlu i inwestycji.
15:01
What does that tell us? TradeHandlu and investmentinwestycja tell us
333
889000
2000
Co to oznacza? Zależność w zakresie handlu i inwestycji
15:03
that EuropeEuropy is puttingwprowadzenie its moneypieniądze where its mouthusta is.
334
891000
4000
wskazuje, że Europa wie, co jest dla niej dobre.
15:07
Even if these regionsregiony aren'tnie są partczęść of the E.U.,
335
895000
2000
Nawet jeśli te regiony nie są częścią UE,
15:09
they are becomingtwarzowy partczęść of its spherekula of influencewpływ.
336
897000
2000
to zaczynają znajdować się w jej strefie wpływów.
15:11
Just take the BalkansBałkany. CroatiaChorwacja, SerbiaSerbia
337
899000
3000
Weźmy Bałkany, Chorwację, Serbię,
15:14
BosniaBośnia, they're not membersczłonków of the E.U. yetjeszcze.
338
902000
2000
Bośnie, które nie są jeszcze członkami UE,
15:16
But you can get on a GermanNiemiecki ICELÓD trainpociąg
339
904000
3000
ale można wsiąść w niemiecki pociąg ICE
15:19
and make it almostprawie to AlbaniaAlbania.
340
907000
2000
i niemal dojechać do Albanii.
15:21
In BosniaBośnia you use the EuroEuro currencyWaluta alreadyjuż,
341
909000
3000
W Bośni już teraz płaci się w euro
15:24
and that's the only currencyWaluta they're probablyprawdopodobnie ever going to have.
342
912000
3000
i prawdopodobnie w tym kraju nie będzie już innej waluty.
15:27
So, looking at other partsCzęści of Europe'sW Europie peripheryna obrzeżach, suchtaki as NorthPółnoc AfricaAfryka.
343
915000
4000
Spójrzmy na inne peryferyjne części Europy, takie jak Afryka Północna.
15:31
On averageśredni, everykażdy yearrok or two,
344
919000
2000
Średnio, co rok bądź dwa lata,
15:33
a newNowy oilolej or gasgaz pipelinerurociąg opensotwiera się up underpod the MediterraneanMediterranean,
345
921000
3000
otwierany jest nowy ropociąg lub gazociąg łączący przez Morze Śródziemne
15:36
connectingzłączony NorthPółnoc AfricaAfryka to EuropeEuropy.
346
924000
3000
Afrykę Północną z Europą.
15:39
That not only helpspomaga EuropeEuropy diminishzmniejszać its relianceReliance
347
927000
2000
Pozwala to Europie nie tylko zmniejszyć jej zależność
15:41
on RussiaRosja for energyenergia,
348
929000
2000
od Rosji w kwestii energii.
15:43
but if you travelpodróżować to NorthPółnoc AfricaAfryka todaydzisiaj, you'llTy będziesz hearsłyszeć more and more people sayingpowiedzenie
349
931000
3000
Jeśli pojedziecie dziś do Afryki Północnej, usłyszycie, że coraz więcej ludzi
15:46
that they don't really think of theirich regionregion as the MiddleŚrodkowy EastWschód.
350
934000
3000
uważa, że nie mieszka wcale na Bliskim Wschodzie.
15:49
So in other wordssłowa, I believe that PresidentPrezydent SarkozySarkozy of FranceFrancja
351
937000
3000
Innymi słowy, sądzę, że prezydent Francji Nicholas Sarkozy
15:52
is right when he talksrozmowy about a MediterraneanMediterranean unionunia.
352
940000
4000
ma rację, gdy mówi o unii śródziemnomorskiej.
15:56
Now let's look at TurkeyTurcja and the CaucasusCaucasus.
353
944000
3000
Przyjrzyjmy się teraz Turcji i Kaukazowi.
15:59
I mentionedwzmiankowany AzerbaijanAzerbejdżan before.
354
947000
2000
Wspominałem wcześniej Azerbejdżan.
16:01
That corridorkorytarz of TurkeyTurcja and the CaucasusCaucasus
355
949000
2000
Tym łącznikiem pomiędzy Turcją i Kaukazem
16:03
has becomestają się the conduitprzewód for 20 percentprocent
356
951000
2000
wpływa 20% dostaw
16:05
of Europe'sW Europie energyenergia supplyDostawa.
357
953000
2000
energii dla Europy.
16:07
So does TurkeyTurcja really have to be a memberczłonek of the EuropeanEuropejski UnionUnii?
358
955000
3000
Czy Turcja rzeczywiście musi być członkiem UE?
16:10
I don't think it does. I think it's alreadyjuż partczęść of
359
958000
2000
Nie sądzę. Ona już jest częścią
16:12
a Euro-TurkishEuro turecki superpowersupermocarstwo.
360
960000
3000
eurotureckiego supermocarstwa.
16:15
So what's nextNastępny? Where are we going to see bordersgranice changezmiana
361
963000
3000
Co teraz? Gdzie zmieni się przebieg granic
16:18
and newNowy countrieskraje bornurodzony?
362
966000
2000
i narodzą się nowe kraje?
16:20
Well, SouthPołudniowa CentralCentrum AsiaAsia, SouthPołudniowa WestWest AsiaAsia
363
968000
2000
Cóż, Azja Południowo-Środkowa, Azja Południowo-Zachodnia
16:22
is a very good placemiejsce to startpoczątek.
364
970000
2000
to bardzo dobry początek.
16:24
EightOsiem yearslat after the U.S. invadednajechał AfghanistanAfganistan
365
972000
2000
8 lat po tym, jak USA wkroczyły do Afganistanu,
16:26
there is still a tremendousogromny amountilość of instabilityniestabilność.
366
974000
2000
wciąż tamtejsza sytuacja jest bardzo niestabilna.
16:28
PakistanPakistan and AfghanistanAfganistan are still so fragilekruchy
367
976000
3000
Sytuacja Pakistanu i Afganistanu jest wciąż
16:31
that neitherani of them have dealtrozdane constructivelykonstruktywnie
368
979000
2000
tak niepewna, że żadne z tych państw
16:33
with the problemproblem of PashtunPasztunów nationalismnacjonalizm.
369
981000
3000
nie próbowało rozwiązać problemu pasztuńskich nacjonalistów.
16:36
This is the flagFlaga that fliesmuchy in the mindsumysły
370
984000
2000
Ta oto flaga powiewa w myślach
16:38
of 20 millionmilion PashtunsPasztunów
371
986000
2000
20 mln Pasztunów
16:40
who liverelacja na żywo on bothobie sidesboki of the AfghanAfgański and PakistanPakistan bordergranica.
372
988000
3000
mieszkających po obu stronach afgańsko-pakistańskiej granicy.
16:43
Let's not neglectzaniedbanie the insurgencypowstanie przeciw władzy just to the southpołudnie,
373
991000
3000
Nie ignorujmy powstań tuż obok na południu.
16:46
BalochistanBeludżystan. Two weekstygodnie agotemu,
374
994000
2000
Beludżystan. Dwa tygodnie temu
16:48
BalochiBeludżi rebelsRebelianci attackedzaatakowany a PakistaniPakistańska militarywojskowy garrisongarnizon,
375
996000
3000
tutejsi bojownicy zaatakowali pakistański garnizon,
16:51
and this was the flagFlaga that they raisedpodniesiony over it.
376
999000
3000
a tę flagę wciągnęli na jego maszt.
16:54
The post-colonialpost-kolonialnych entropyentropii
377
1002000
2000
Postkolonialna entropia,
16:56
that is happeningwydarzenie around the worldświat is acceleratingprzyspieszenie,
378
1004000
2000
która ma miejsce na świecie, przyśpiesza.
16:58
and I expectoczekiwać more suchtaki changeszmiany to occurpojawić się in the mapmapa
379
1006000
3000
Spodziewam się jeszcze wielu zmian na mapach
17:01
as the statesstany fragmentfragment.
380
1009000
2000
związanych z rozpadem państw.
17:03
Of coursekurs, we can't forgetzapomnieć AfricaAfryka.
381
1011000
2000
Nie zapominajmy o Afryce.
17:05
53 countrieskraje, and by fardaleko the mostwiększość numbernumer
382
1013000
2000
53 kraje i największa liczba
17:07
of suspiciouslypodejrzanie straightproste lineskwestia on the mapmapa.
383
1015000
3000
podejrzanie prostych linii na mapie.
17:10
If we were to look at all of AfricaAfryka
384
1018000
2000
Jeśli przyjrzymy się Afryce,
17:12
we could mostwiększość certainlyna pewno acknowledgeuznać fardaleko more,
385
1020000
3000
na pewno dostrzeżemy o wiele więcej
17:15
tribalplemienny divisionsdywizje and so forthnaprzód.
386
1023000
2000
podziałów plemiennych itp.
17:17
But let's just look at SudanSudan, the second-largestdrugim co do wielkości countrykraj in AfricaAfryka.
387
1025000
4000
Popatrzmy na Sudan, drugi co do wielkości kraj w Afryce.
17:21
It has threetrzy ongoingtrwający civilcywilny warswojny,
388
1029000
2000
Trwają w nim trzy wojny domowe;
17:23
the genocideludobójstwo in DarfurDarfur, whichktóry you all know about,
389
1031000
3000
ludobójstwo w Darfurze, o którym wszyscy słyszeliśmy,
17:26
the civilcywilny warwojna in the eastWschód of the countrykraj,
390
1034000
2000
wojna domowa na wschodzie
17:28
and southpołudnie SudanSudan.
391
1036000
2000
i południu Sudanu.
17:30
SouthPołudniowa SudanSudan is going to be havingmający a referendumreferendum in 2011
392
1038000
3000
W 2011 r. w południowym Sudanie ma odbyć się referendum,
17:33
in whichktóry it is very likelyprawdopodobne to votegłosować itselfsamo independenceniezależność.
393
1041000
3000
w którym najprawdopodobniej ludzie opowiedzą się za niepodległością.
17:36
Now let's go up to the ArcticArctic CircleKoło.
394
1044000
4000
Przenieśmy się na koło podbiegunowe.
17:40
There is a great racewyścigi on for energyenergia resourceszasoby
395
1048000
2000
Trwa wielki wyścig o surowce energetyczne
17:42
underpod the ArcticArctic seabeddna morskiego.
396
1050000
2000
pod dnem Morza Arktycznego.
17:44
Who will winzdobyć? CanadaKanada? RussiaRosja? The UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa?
397
1052000
2000
Kto zwycięży? Kanada? Rosja? Stany Zjednoczone?
17:46
ActuallyFaktycznie GreenlandGrenlandia.
398
1054000
2000
Co zaskakujące, Grenlandia.
17:48
SeveralKilka weekstygodnie agotemu Greenland'sGrenlandii [60,000] people
399
1056000
3000
Kilka tygodni temu mieszkańcy Grenlandii (60 tys.)
17:51
votedgłosowało themselvessami self-governancesamorządności rightsprawa
400
1059000
2000
zagłosowali za uniezależnieniem się
17:53
from DenmarkDania.
401
1061000
2000
od Danii.
17:55
So DenmarkDania is about to get a wholecały lot smallermniejszy.
402
1063000
3000
Dania znacznie się zatem zmniejszy.
17:58
What is the lessonlekcja from all of this?
403
1066000
2000
Jaka płynie z tego lekcja?
18:00
GeopoliticsGeopolityka is a very unsentimentalniesentymentalne disciplinedyscyplina.
404
1068000
4000
Geopolityka to wyjątkowo niestała dyscyplina.
18:04
It's constantlystale morphingmetamorfozy and changingwymiana pieniędzy the worldświat,
405
1072000
2000
Stale przekształca i zmienia świat,
18:06
like climateklimat changezmiana.
406
1074000
2000
niczym zmiany kliamtu.
18:08
And like our relationshipzwiązek with the ecosystemekosystem
407
1076000
2000
My podobnie jak w przypadku ekosystemu
18:10
we're always searchingbadawczy for equilibriumrównowaga
408
1078000
2000
stale dążymy do osiągnięcia równowagi
18:12
in how we dividepodzielić ourselvesmy sami acrossprzez the planetplaneta.
409
1080000
3000
w tym, jak jesteśmy rozmieszczeni na mapie.
18:15
Now we fearstrach changeszmiany on the mapmapa.
410
1083000
2000
Obecnie obawiamy się zmian na mapie.
18:17
We fearstrach civilcywilny warswojny, deathśmierć tollsopłaty drogowe,
411
1085000
2000
Boimy się wojen domowych, strat,
18:19
havingmający to learnuczyć się the namesnazwy of newNowy countrieskraje.
412
1087000
3000
konieczności uczenia się nowych nazw krajów.
18:22
But I believe that the inertiabezwładności of the existingistniejący bordersgranice that we have todaydzisiaj
413
1090000
3000
Ale obawiam się, że bezwładność obecnych granic
18:25
is fardaleko worsegorzej and fardaleko more violentgwałtowny.
414
1093000
2000
jest o wiele gorsza i brutalniejsza.
18:27
The questionpytanie is how do we changezmiana those bordersgranice,
415
1095000
2000
Pytanie brzmi: jakie granice powinniśmy zmienić
18:29
and what lineskwestia do we focusskupiać on?
416
1097000
2000
i na których liniach się skupić?
18:31
I believe we focusskupiać on the lineskwestia that crosskrzyż bordersgranice,
417
1099000
2000
Wierzę, że powinniśmy się skupić na tych przecinających granice,
18:33
the infrastructureinfrastruktura lineskwestia.
418
1101000
2000
liniach infrastruktury,
18:35
Then we'lldobrze windwiatr up with the worldświat we want, a borderlessbez obramowania one.
419
1103000
3000
dzięki którym stworzymy świat, którego pragniemy, świat bez granic.
18:38
Thank you.
420
1106000
2000
Dziękuję.
18:40
(ApplauseAplauz)
421
1108000
5000
(Brawa)
Translated by Gabriela Galińska
Reviewed by Monika Sulima

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Parag Khanna - Global strategist
Geopolitical futurist Parag Khanna foresees a world in which megacities, supply chains and connective technologies redraw the map away from states and borders.

Why you should listen

Global theorist Parag Khanna travels the world with his eyes open -- seeing patterns emerging from the chaos of today’s complex world. In his new book, Connectography: Mapping the Future of Global Civilization, he redraws the way humanity is organized according to lines of infrastructure and connectivity rather than our antiquated political borders.

At TED2016, he presented glowing maps of our hyper-connected global network civilization. Previously, at TEDGlobal 2009, Khanna spoke about "Mapping the future of countries," and at TEDGlobal 2012, he curated and guest-hosted the session "The Upside of Transparency."

More profile about the speaker
Parag Khanna | Speaker | TED.com